Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 7, 15 February 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

WABHINGTOX, Feb. B.—He moku- | ahi halihali koa e lawe anafmaluna ona 2000 mau aliikoa ame na koa Amerika, j ekolu mau ohua wahine, he 32 aole i ho,akaka maopopoia ma ka papainoa, ame na aliimoku ame na luina Pelekane o* 190 ka' nui, o ka huina o na kanaka apau he 2379 ka i topidoia ma ke aumoe o ka Poalua e kekahi mokuluu Kelemania ma kahi he umi-kumamalima 'niile mawaho?, aku o ke Kapakai o Irelani. O ka mokuahi Pelekane Tuseania keia i hoohanaia ai no ka halihali ana i na koa i Palani. Ua hoikeia mai he 229G o keia heluna nui ae la i hoopakeleia a he 101 i make. Ma na huahelu i hoo- 1 pukaia ae e ke keena kaua ma ka po i i hala, ua kulike ole me keia ae la, no ka mea, ma na huahelu a ke kuhina i kaua ma ka po i_ hala ua kulike ole me keia ae la, no ka mea, ma na huahelu a | ke kuhina kaua he 113 mau koa i make. j E hookokoke mai. ana ka niokuahi ! Tuscania i ke kapakai o Irelani me ka j ukaliia e na mokukaua Pelekane ame na | moku hahai topido ma ka manawa i pu ae ai ka mokulun mailoko, ae o ka' lio- i honu iloko o ka pouli a ki mai la i k«

— / |topid) i ka nioku halihali koa nui. Me ( ke kanalua 6Je ke olelo ne o ka hapanui j o ka poe i make a i ole i hoeha kukomi- j konu loa ia niamuli o kn pa-hu ana o ke i topido e hiki ole ai e pakele na kino we- | luwelu o na koa Amerika he kanaha, ua j 1 ikaia -niai e ke kai a pae mā ke kapakai i o īrelani he umi-kumamaHma mile niai ) j kahi mai o ke topidoia ana o ka moku. I E Holo Mai Ana no Irelani ! I r a ikeia e holo mai ana ka mokuahi | lawekoa no kekahi awakumoku o Tre- j I lani a o keia ka mua loa o ka hoakakaia j ana mai pela na koa i laweia mai a>i i | Irelani, a mai ia mau aupuni e laweia |mai ai nialuna o na kaaahi, alaila lawe ho» ia. mai ma ka moku ma ke kowa maluna o na moku a i Palani. j O kela poe leliulehu i.hoooakeleiā \ia : j nui ko lakou poino no ka nele i na lole ' kupono mamuli o ka haalele awiwi loa I ana aku i ka moku i topidoia a ua ha-1 ! awiia aku nae na kokua ana ia lakou. j j Elua o na ohua wahine i eha ame ekolu ! mau kane i make maluna o kekahi o na ' īwaana i haalele aku ai i ka mokuahi. ( 1 Me he mea la o na ohua he kanakolu- j kumamalua aole i hoakakai k$ lakou IV"lana mnliina o kn mokuahi e hele ana lakou ma ke ano he mau luna, he m*n i

kakauolelo lakou no kā Y. M. C. A. i Ua hoouna koke ia aka k« lole ame I ka ai i ka poe i pakele mai i ka make. ! Ka Hoike a ke Keena Eaua | He mokuahi Pelekane ke Tuscania. jUa hoohanaia ia ma ke ano he moku I haiihnli i na koa Amerika mawaena o | keia au]>uni ame Palani, a he mau aliiI moku a mau luina Pelekane wale no ! kona. Oka 'heluna o na koa Amerika | maluna ona he 2170, o ka hapanui o laj kou mai na pua-likoa kiai lahui mai o Miehigan ame Wiseonsin i huiia na pualikoa i a'oia i ka oihana koa ma kahi a 'o koa o MeArthur. Hoopahuia i ka Wa e Hiamoe Ana I ke aumoe o ka Poalua oiai na mea apau oluna o. ke Tuacania e hiamoe ana, :ua hoohikileleia lakou i ka wa i hoo- ' kuiia mai ai kā moku a ua ukaliia mai lia e kekahi pa-hu ikaika loa mahope J iho, oiai ka moku mawaho aku o Ke [kapakai o Irelani ia manawa. Ua ala ae la na mea apau me ka hikiwawe loa i mailuna mai o na moe ame na ahamaka [ a hopu aku # la i kahi lole e loaa koke j aku ana, ua holo aku la ka poe apau aole i make a hoehaia noluna o ka oneki. Ua hoikeia na hana koa loa e na

koa Amerika ia nianawa, -walii a ka poe i hoopakeleia. Ia nianawa ua maopopo i na mea apau ka mea i hanain. He mokuluu ka i hookokoke mai iloko o ka pouli a ki mai la i kana topiilo a ku mai ma ka aoao o ka moku lawekoa. Haawi Koke ia na Kokua I ka pae ana mai o ua olulo ua haawi koke ia na keehiua hana 110 ke kokua ana aku ia lakou e ke Kuhina Page, elike me ia i hoolaliaia ae e ke keena aupuni. Ua hoounaia aku eia na kakauolelo o ka oihaua koa i Belfast a ua hoikeia mai ka lawelawe koke .ia ana aku o na hana kokua e ka Ahahui Ke'a Ulaula ame ka Y. >r. C. A., na ahahui i hoouna aku i ko laua mau elele. i Irelani ine ke a'o pu ia e hana aku i na hoolilo kupono a e nana aku no ka loaa aku o na mea kupono e oluolu ai na mea apau. Ua hoikeia mai ma kekahi lono kelekalapa meahou mai La»lana mai ma ka lono mua mai ke kuhina mai, ua oleloia 0 na' aliikoa ame na koa 1912 iluua o ke Tuseania i pakele. Mn ka hoike mua a ke keena kaua ua oleloia ma na lono pouoi i loaa mai iaia he powehiwehi loa a o na inoa o ka poe i pakele mai ame ka poe i make aku ua hiki ole ke loaa mai, aka u» lioike mai nae e hoolahaia ae ana ma ke akea ka moolelo piha. Hoike Mua ia Aku ia Pelekane e Makaaia no na La Ino e Hoea Mai Ana LONDOi\, Feb. 9.—Ma ka haiolelo a Sir John ,Iellicoe,'ka haku mua o ka aha hookolokolo inoaua o Beriiania Nui ma Huli ma ka la i nehinei no ka hoike mua ana aku i ke aupuni, e pono ia I'elekane e hoomakaukau ia no na la ino e hiki mai ana malia no kekahi mau niahina lehulehu. Ua hookahua oia i kona manao hoakaka maluna o ka hoopilioloia 'ana o ka mokuahi Tuseania me 2000 a oi mau kanaka Pelekane aine Amerika, a wahi ana: "Eia kakou iloko o na la ino me he mea la no kekahi mau maliina kakaikalii, aka, ma ka maliina o Augate a mamua ae paha o ia manawa, ke manao nei au e hiki pono ana no ia kakou ke olelo ae ua pepehiia na mokuluu me ka lakou mau hana luku wale." 1 Ua a'oia aku ka lahui Pelekane e nana aku imua i ka manawa e halihaliia mai ai o na pualikoa nui hewahewa mai Amei'ika mai maluna o na moku, ia wa e koiia mai ai o Pelekane e hnawi aku i kana kokua no ka halihali ana mai ia

kikou MiiAa manao ke nana aku iii:i na olelo a ka Haku n ka Aha Hookolokolo Moana ua kokoke niai ia manawa. l'a mauao pu ia i ka wa o na pualikoa Ameiika e halihaliia mai ana e makaala na mokuahi kalepa Pelekane, a pela me k'o na Aupuni Huiia no ko lakou palekana ponoi iho. E koiia aku ana kekahi lieluna nui- 0 na moku hahai 1oj»iilo, ko Pelekane ame ko Amerika mau moku e hana nei no ke kinai ana i ua mokuluu Kelemania e kaua mai ana i na mokukalepa Pelekane, e haawi ae lakou i ka lakou kokua aua nia ka ukali pu ana i kekahi mau moku lehulehu i hooliinaliinaia no ka halilmli ana mai i na koa Amenka. He laweia ana aku keia o kekalii he•luna nui o na nioku wawahi topido mai ke kiai ia ana aku o ka oihana kalepa, a ua manaoia no keia halihaliia mai «i na koa Amerika ke kuinu o ko ka Adiniarala .lelliooe hoakaka mua ana mai 110 na la ino e hiki mai ana. Ua Hooholo na Elele Eukini i ka Ahakuka e Hanaia ke Knikahi Maluhia LOXDON, Feb. 12.—Ma ka lono i loaa mai ianei i keia la mai Europa mai i hooiaioia mai ai ka moolelo o nehinei ua ae na elele Kukini ma ka ahakukakuka ma Brest Litovsk e hoopau i ke kaua a ua kauoliaia aku ka hoopauia ana o na pualikoa Hukini apau maluua o na knhua kaua aprtu. E hoakaka ana ka hoike a ke kuhina Eukini o keia la aohe aelike i kakau inoaia maluna o na kumu aelike a Kelemauia i koi aku ai ia Rukiui, aka, ua kukala aku nae na Ruluni no ka hoojmuia o ke kaua no ke kuinu ua makemake ole lnkou e hoomau aku i ke knua ana i na makaainana ilihune ame ua kanaka hana Kelemania-Auseturia. Ma keia la iho la i loaa mai i ka hooiaio niua no ka hoopauia ana o ke kaua maloko o ka hoike a kekahi keneraln Rukini e olelo nna no ka nui o na hana kalejia maluna o na kahua kaua. Aia na koa Rukini ke piepiele mai la i ka lakou mau jni mikini no na pepa hahau ame kekahi mau waiwai e ae elike me ia. E lioakaka hou dna ka. hoike mai na Rukini mai he oia mau ka jiaa o ko Rusia nianao aole ia e ae mai ana ia Kelemania e haawi i kekahi okana aina e paaia ana e Kelemania, a ua hoole na elele Rukini i hele ae ai i ka ahakukakuka i ke kakauinoa Mina i ke kuikalii e hoakaka ana no ka hoohui ana akn i kekahi mau okana aina i koiia. mai e Kelemania. Wahi hou a na Rukini aole hiki ia lakou ke hoomau mai i ke kaua ana i na makaainana ilihune ame na kanaka hana Auseturia ame Kelemanin. Hauoli o Kelemania a Puni no ka Hanaia ana o ka Maluhia LONDOX, Feb. Vl.—He hauoli nui ma Kelemania a j>uni ma ka 1a i nehinei no ka.hopena o ke kaua i hoikeia mai mawaena • o Rusia ame na Mana Waena, a ua liooi ia aku ka hauoli ma"inli o ko Rusia haawipio ana mai me kekaīii kuinu nelike ole no ka hoopnuia nnn « ke kaun. Ua kauia na hao ma na wnlii njiau o na kulanakauhale no ko Kelemania ame Auseturin Innnkila ana niamuli o ko Rusia j>io ana. Me ka maluhia e hooiaioia mai ma kela, mahele un nana aku nn knnnkn o Keleinnnia e mii mai ana ka loaa aua o ka ai a lawa na na makaainana, a ua liooiaio loa ia ka lanakila ana o kn lnknu mau mea kaun i ka manawa liope loa. Mai ka mannolann jioho mai o nn ln kaknhiaka i hnla ko lakou hoomanawanui nna a i lioalaia ann ae o ko lnkou mnu uhane me ka hauoli no kn loaa ann o kn Innnkiln. O ka mea nno nui e knliia aku nei mnloko o na kapitala e ae ame nei oia ka loaa mai o na lono oiaio mai Petro«:ra<l mai, no ka hana i'o la ana oke kuikahi maluhia mawaena o Rusia ame Keleinania. He Lono Laua<hea e Olelo Ana ua Topidoia ka Mokukaua St. He lono lauahea i liiki ole ke hooiaio ia mni e ke kuhina kaua a i ole ma ke kahi ano e ae jniha ka i holopuni ae mnloko o Honolulu nei ua komo mai ka kn Mokukana St. Louis ma kekahi pa kapilinioku ma ka hikina o Atnerika elua juile i hala aku nei me ka puka topi»!o ma koua aoao. Ma ka oleloia ua loaa mni kn keia lono i Honolulu nei malok'o o kekahi leka i hoounaia mai e kekahi o na kanaka oluna o ke St. Louia i keknhi kanakn e hann nei ma Puuloa. T a ninauia aku kn na ohana o na kanaka o ke St. Lonis e noho nei ma Honohilu nei, a pela me na aliikoa kiekie o ka oihann knua moana no ka oiaio o keia no ke topi<loia ana o ke St. Louis, aohe nae he nuhou o'ia ano i loaa mni maloko o na leka i loaa mai ai ma keknlii mau j>ule i hala, oiai ua loaa mai kekah; mnu leka lehulehu mai na kanaka mai o ke St. Louis iloko o na i>ule elua i hala aku. Ma kn ' on ° i loaa mai ma Halifax ka mokukaua Bt. Louis ma ka la mamun iho o ke pa-lm ia ana o na hale hoahu pauda ame na moku malaila, n i nui ni na ola i make. Xo ke Kapena Clark aohe ona manaoio no keia lono houjmupu a hoolele hauli i na oliana o na kanaka o ke St. Louia maanei. Wahi ka ana ina he niea oiaio kela ina ua hoikeia ae ia mea ma ke akea e ke knkauolelo o ka oihajia kāua moann, aolie nae he meq, o ia ano i ikeia. eOPENHAOKN', Feb. 13.—0 ka pili kia kuloko o Deneinaka* i hoike mau in mai ai i kela ame keia'la ke ulu mau ao la mamuli o ke ku-e o na makaainana i ke aupuni ame ka emi loa mai o na lako meaai, ua ikeia na mea ano nui ma ka la i nehinei, mauiuli o ka ulu ana oe o na ame ka paa ana o kekahi poe i ka' liopuia. Ua na alakai .Sj'ndicalists komo pu rae ChriBtian, he lunahooponopono kauiana, no kona hoalaala i na manao hoohaunaele iwaena o na kamika.' He mau ahaleanaka nui ka i hoakonkoa ae maluna o na alanui o ke kulanakauhale ka hoao ana e hao i na wai* wai o ke keena waiwai ame ka halealii.