Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 8, 22 February 1918 — HE MOOLELO NO BEDERA Ka Moi o Peresia AME KO GIOHARE Ke Kamaliiwahine o ke Aupuni Samanadala [ARTICLE]

HE MOOLELO NO BEDERA Ka Moi o Peresia AME KO GIOHARE Ke Kamaliiwahine o ke Aupuni Samanadala

"Ua lilo keia mau olelo a kuu kaikunane i kumu no'u e huhu ai a i koke aku la au iaia: "E kuu kaikunane, o oe elike me a'u nei, aia pu kaua ma ka aoao o ko kaua makuakane ame ko kaua makuahine, he kaikamahine au i hanauia mai na moikane ame na moiwahine mai o ke kai, aohe hookahi o ia mau moi i mare aku i kekahi moi o ka aina. *" | "Aohe o'u makemake, elike me ko lakou makemake ole e mare aku i kekahi moi o ka aina i mea e hooheneheneia mai ai ko'u mare, a no ia kumu ua hooholo au mai ka mauawa mai o ka loaa ana ia'u o ka ike, aole e mare aku i kekahi | moi o ka aina, a ke kue aku nei au i kou makemake. I "Mai manao iho oe no ko kakou hoohaahaaia ana elike me ke ano a kaua e ike nei i nei manawa, oia iho !a ke kumu au e manao iho ai e noi mai ia'u i mea no'u e hooleli ai i ko'u manao. O, aole loa! I "Ina no kou make aku iloko o ke kaua au e manao nei e hooko aku ua makaukau loa au e make pu aku me oe, he oi 1 aku ia mamua o ka hoolohe ana aku i kau 'mau olelo a'u i manao mua ole ai o kau a'o ia e haawi mai ana ia'u." ( Aohe hoolohe mai o kuu kaikunane i keia mau manao o'u a'u i hoike aku la iaia mamuli o ka paa loa o kona manao e hoomare ia'u i kdkahi moi o ka aina. Nana pono mai la oia ia'u a i mai la: ! "E kuu kaikuahine," wahi ana, "he nūi a lehulehu wale. na moi oluna o ka aina paa i emi ole, iho ko lakou mana ! ame ko lakou kiekie i ko na moi o ke kai. noiaila mai ma- i nao oe q na moi wale no o ke kai ka oi aku o ka ikaika, ke kiekie ame ka mana a aōhe mana o na nioi o ka aina. Ē > pono oe e hoopau loa i kou manao kuhihewa ano a e ae mai oe i ko'u manao." Ua lilo hou keia mau oleīo i mea hoomahuahua ae i ko'u' inaina. No kona ike mai i ko'u huhu ua hele aku la oia ma kahi e me ka huhu elike me ko'u huhu. I Iloko o ko'u wa piha inaina loa o ko'u haalele iho la no ia i ke aupuni malalo o ke kai a hoomau aku la. i ka hele ! ana ma ke alanui e hoea aku ai au no ka Mokupupi, MaKina. j Me ko'u nana ole ae i ka manao ehaeha nana i;hookoko-| no ia'u e pii aku rit)luna o ka Mokupuni Mahina e.noho aij ua noho au malaila me ka hoomanawanui loa, me ko'u makaala mau e hoomamao loa ia'u ma kahi e hiki ole ai i kekhi poe ke jke mai. , • Iloko. o ka nui o ko'u makaala no'u iho o ike ia mai au e kekahi poe, eia nae, aole au i pakele; oiai au e liiamoe ana j i kekahi la me ka nanea, me ka haupu ole ae e ikeia ana au i e kekahi nīea, ua hoea mai la kekahi kanaka koikoi me ka j ukaliia e kāna mau kauwa a ku ana ma kuū aoao, a hoala; iho la ia'u, a i kuu wa i ala ae ai ua lawe ia aku la au eia no kona aupuni. Me ka hoomalimali oia o ke noi ana mai ia'u i kumu no'u e maliu aku ai i kana no ka lawe pu ana aku ia'ū me ia, a 110 ko'u ae ole aku tra hoike mai lā. oia i kona aloha ia'u. a noi pu mai la e ae aku au i kona makemake e lilo au i wahine nana a i kane Qia na'u. I kona wa i ike ai aole e hiki ana e hookoia aku kona makemake kauoha ae la oia i kana mau kauwa e hopū ia'u a lawe aku me lakou, a i kona ike ana aole e hookoia aku ana kona makemake e a'u, ua kuaiia aku la au i ke kanaka kalepa nana i lawe mai ia'u ianei i kauwa nau, e ka ; moi. "No ka mea e pili ana i ke kanaka kalepa i feuaiia aku ai | oluolu oia, h"e aloTia i ka noakanaka, he lokomaikai, a i iloko o ka loa o lee alāhele a maua i hele mai ai ma ka maua I huakai no ne'i, aole oia, i hookikina wale mai ia'u e kama-! ilio aku, aka ua waiho malie mai oia e hana aku no au elike me ko'u makemake. 4, N0 ka mea pili i kou aloha no'u, e ka moi, ina aole oe i hoike mai i kau mau pulama ana no'u, ina aole oe i hoikeike j mai i kekahi hiohiona o kou aloha no'u me ka oiaio e hiki | ole ai e loaa kekahi rumi.e kanalua iho ai au ma ka manawa au i hoopau aku ai i kau mau wahine mua me ka hoohakalia j ole, ua hooholo āu i kuu manao aohe e noho mau iho me oe. "Ua hiki loa ia'u ke lele aku ma ka puka aniani a haule 'iloko o ke kai mailoko aku o ka rumi au i ike mua mai ai ia'u, a hele aku e huli i ktln kaikunane ame kuu makuahine ame kekahi mau pilikana e ae o'u. "Ua loihi ko'u noho ana me ka hoomanawanui, ua ike oe ia mea me ka mau no o keia maiiao iloko o'u e haalele iho ia oe, a mai hooko no paha au ia manawa, ina i nele loa au i ka manaolana no kekahi manawa e loaa ana i keiki nau a e lilo ole ana au i makuahine i kekahi la. - •'Me keia ano.hapai o'ū i nei manawa, e hoike aku au ia oe. ua hoopau loa au i ko'u manao haalele ia oe. no ka mea, aohe a'u mea e hoike aku ai i kuu kaikunane a i kuu makuahine hoi he kauwa au na kekahi moi elike me oe, e ike mai ana lakou rhe ka hauoli mamuli o ko'u lilo anj\, he moiwahine a ke noho nei au me ka hanohano nui mai ia oe mai. "O ko'u ik'e no'u iho i keia manawa ua hapai ia au, he keikikane ana paha a i ole he kaikamahine paha ke puka mai ana i keia ao, a no keia kumu wale no i hoike aku au ia oe. e ka moi, i hoopau loā ai au i ko'u manao haalele ia oe. "O ka'u wale no e nei e hoopau loa oe i kou manao ana mai ia'u ma ke ano he kauwa, aka e nana mai oe ia'u ma ke ano he kamaliiwahine i kupono loa e lilo aku i hoapili mau nou, i mea aloha nau a i kii kau hale hoi no kou liome." Ma keia nrau olelo ae la i hoike aku ai ke Kamaliiwahine Gninare i kona moolelo piha imua o ka Moi o Peresia, he moolelo hoi na ka Moi o Peresia i piha loa iho ai i ka hauoli. "E kuu kamaliiwahine, he moolelo kamahao maoli kau a'u i lohe aku 1-a! Ua nui loa na mea a'u i lohe aku la nana i hoala ae i ko'u noonoo a i hoouluhua aku ai ia oe me na ninaū'lehuiehu e pili ana i na mea hou loa a'u i lohe mua ole ai," wahi a ka moi. "O ka mua loa e haawi aku ana au i ko'u mahalo ia oe no kou lokomaikai ame ka hoomanawaniii au i hoike mai ai ma ke kali ana e ike i ka oiaio ame ka hiki ole i ko'u aloha ke hoololiia. "Aole au i manao e hiki ana la ia'u ke aloha āku ia oe a oi aku mamua o ka'u i aloha aku ai, a oiai ua hoike mai nei 6e ia'u he kamaliiwahine kiekie loa oe, ke hoomaikai aku nei au ia oe i kaukani manawa hou i oi aku mamua o ko kekahi manawa i hala. "No k'e aha la au i olelo ae la he kamaliiwahine? Aole oe he kamaliiwahine hou aku, aka, o oe 110 kuu moiwahine, ka moiwahihe o Peresia, i kulike loa,ke kulana me ko'u, a e hoike aku ana ia .mea ma kuu aupuni apau. "Ma ka la apopo e kukalaia aku ana maloko o ke kapitala kou lilo 4 ana he moiwahine me ka lilo i mea hauoli nui.

ia i ole Ja ka lua, he hoolaha hoi e ike.ia ae ai kou ohana alii, a e ike pu ia ae ai no hoi o oe ka'u wahine a o ka mpiwahine hoi o keia aupuni. "Mai hana mua ia keia mau mea apau ina oe i hoike mua mai ia'u i keia mea he makahiki aku nei i hala, mai ka ma- , nawa niai a'u i ike mua ai ia oe, no ka mea, o ko'u manao mua ia e liīo oe i mea aloha na'u a ia oe wale no au e aloha |aku ai. j "la manawa e ike iho ai au ua hookoiā mai ko'u makemake a ia manawa e ike ai au i ka'u mea e hana aku ai no ka hoohanohano ana aku ia oe elike me ke kulana hanohano i loaa ia oe; ia wa e loaa ai ia'u ka ike mai ia oe mai no ke | ano o ka noho ana o na kanaka maloko o koū aupuni māloI ko o ke kai, he moolelo a'u i manaoio ole ai i kahi mea o ia ano mamua, ano wale iho la 110. j "Ua lohe iki 110 au i ke kamailioia no na kanaka e noho rana maloko o ke kai, aka nae ua noonoo wale iho no au he 1 mea kaao wale ia no ia, aohe oiaio, e ia a i lohe aku la au i j kau moolelo akahi no au a hooiaio iho la. i "Aole no i loaa ia'u ka manaoio loa mahope iho o kou kamailio ana mai nei ia'u, aka, no ko'u hilinai ia oe, a o oe po* noi no hoi ka mea hooiaio loa mai, oiai nolaila mai oe, ke hoopau loa nei au i ko'u manao hoopohala, no ka mea he mamo mai oe no ia aupuni mai, a i keia manawa he wahine hoi na'u, he hanohano nui i loaa ia'u a kekahi lahuikanaka . e ae o ka honua e hiki ai ke kaena iho. I- "Hookahi mea hiki ole ia'u ke hooiaio, a oia ka'u e noi aku nei ia oe e hoike māi ia'u. Ke hiki ole nei ia'u ke hoomaopopo pehea la ka hiki ana ia oukou kē ola, ke hana a i ole ke hele mai kekahi wahi a i kekahi maloko o ke kai me ka make ole. I "No makou iho la ea, kakaikahi loa ka poe noho malalo I o ka wai 110 kekahi' mau minuke, oia no ka poe aho loa, a ina no ko lakou noho loihi loa aku iloko o ka wai e make ana, hookahi no o lakou pakele o ke aea kōke ae iluna o ka ili o ka M r ai a hanu ae; ia oukou ka ua like ka noho ana 1 iloko o ke kai me makou ka poe e noho ana iluna o ka aina maloō." I "Ma kau mau olelo o ka hoakaka ana mai la i loaa iho la ia'u ka ike ua pohihihi i'o no oe,ge hoakaka aku ana au me ka hauoli i pau ia pohihihi ou. No mākou iho ka'poe noho ' iloko.o ke kāi ua hoomaamaaia makoū i ka hele ana iloko 0 ke kai elike no hoi me ko oukou hele ana maluna o ka ili honua, a ua hiki pono no hoi ia makoii ke hanu.me ka pilij kia ole iloko o ke kai elike no hoi me ka hiki ia oukou ke 1 hanu i ke ea. I . "Ma kahi o ka paa o ko makou hanu elike me ko oukou i ka poe maa ole i ka hanu iloko o ke kai, ua loaa ia makou kēkahi ano o kē ola' ana iloko o ke kāi mē ko na i'a, .He.el.ua haawina ola i loaa ia makou, o kekahi haawina ua hiki ia makou ke ola iloko o ke kai, a o kekahi iluna o ka aina maloo. . "O kekahi mea kamahao loa au no paha e manaoio ole rfiai ai oia ka pulū olē o.ko makou lole, nolaila, i ko maieou . wa e pii mai ai iluna o ka aina nialoo aohe 'a makou kaula'i āna aku i ko makou mau lole, no ka mea, aohe p.ulu. ! "O ka makou olelo kamaaina loa oia ke ano olelo i kakauia ai na huapalapala maluna o ke sila nui a ke Kaula ■ Solomona, ke keiki a Davida. I "Eja hou, aole i lilo ke kai i mea keakea i ko makou ike aku i kekahi he like loa ko makou ike aku i kekahi il,qjfo o ke kai me ka makou e ike aku ai iluna v o ka .aina maloo.; i ko makou 'wa e kaakaa ae ai na maka iloko o ke kai ua hiki ia makou ke ike aku i kekahi mea ma mamāo, ua like jka malamalama oloko o ke kai ia mako.u me ko luna o ka I ili hoiiua. / "He mahina no ko makou nana e hoomalamalama mai ia ' makoū, a aole no i hunaia ae na hokuhele o ka lani ko ma|cou mau maka akū.. He mau mēa kamahao keia 1 kau noonoo iho, e lea moi ,e lilo ai i mea hoopahaohao i nponoo, aka, ē manaōio, mai oe i ka'u, no ka-mea, he mau 'mea oiaio loa keia a'u e hoakaka aku nei ia oe, "Eia hou, no na mea e pili ana i ko makou mau aupuni maloko o ke kai, oiai ka moana he oi aku korra nui i ko ka honua, nolaila ua oi aku ka jiui o na aupuni.maloko o ke kai mamūa o ko na aupuni maluna o ka ili honua. "Ua maheleheleia na aupuni iloko o na okana aina lehulehu. a maloko o kelā amē keia okana ua piha 'loa na.kula[nakauhale i na kanaka. Ma ka olelo pokōle ana ae lie nūi ' a lehulehu na kanaka ilihune a lopa maloko o na aupuni jlikē ole rio hoi ke ano o na aahu, ke ano ,0 nā papa, Hiekie | kekahi poe a haahaa no hoi ka hapanui elike no me ke ano !c ka noho ana o na kanaka maiuna o ka aina maloo. | "O !na halealii o ko makou ,mau moi. ame na kaukaualii, i o, he ; oi aku ka nani! Ua kukuluia lakou me na pohaku 1 mab ! ala o na ano maikai loa like ole, na pohaku hulali elike jme ke aniani, no ka mea, he piha oloko o ke kai ia ano pohaku, na pa, na pohaku akoakoa nani, ame kekahi mau j materia nani e ae i kupono no ka hana ana i ka hale. I "O ke gula, ke dala ame na pohaku momi o na ano apau ; uui ino maloko o ke kai mamua' o ka mea hiki e loaa maI lu.na nei o ka aina maloo. j "Aohe au i hoakaka ak'u nei ia oe no nā momi; o na ' momi nunui loa i ikeia maluna nei o ka aina maloo aohe ia j iheluia me na momi māloko o na aupuni kai, na ka poe | hāahaa a ilihune wale no lakou e kahiko mau aohe leiia e ka poe waiwai. "A oiai ua loaa no ia makou ka mana e hoonee aku ai ia makou mai kekahi wahi a i kekahi a makou e makemake ai me ka mania a maalahi loa o ka hele ana, aohe a makou manao ana i kaalio a i mau lako e ae p.aha o ia ano, eia nae, aole hookahi o ko makou mau moi i nele i na halekaa ame na halelio no na lio oloko o ke kai, aka no ia mau mea ūa malama wale ia 110 no na manawa lealea, a i ole i ka wa e malama ia ai he mau ahaaina, a i ole no ka holoholo lealea ana ma na la kulaia a mau la hauoli e ae. "O kē.kahi poe ua nui ka manawa i hoohalaia mā ke a'o ianā ia lakou no'ka hololio ana, a i ole no ke a'o ana no ka | heihei; o kekahi o ia mau lio kai ua a'oia no ka huki ana i ke kaa i hanaia me na pohaku momi, a i ole, īia pa, oia ka inoa i kamaaina ia oukou, a i kinohinohiia me na pupu nani like ole o na 'waihoolūu he mau ka nui. "Ua hanaia keia mau kaa me ka hamama no oluna iho, me ka nohoalii iwaenakonu, kahi a na alii e noho ai i ko lakou wa e makemake ai e hele holoholo i ike mai na kanaka ia lakou. , "He akamai na alii i ke kalaiwa ana ia ano kaa e waiwai ole ai kekahi kahu kaa no ke kalaiwa ana. Ua haule ia'u .kekahi mau mea ano nui hou aku aohe au i hoike aku la ia ' oe," wahi a ka moiwahine, "he mau mea ia e kanalua ole 1 nei> hoopiha ia aku ana oe i ka hauoli, aka, e oluolu oe e hoomaiiawanui a kahi wa kaawale hou aku e loaa ana ia'u, jia w'a e hoike piha aku ai au ia oe i na mea apau i koe aole au i hoike aku nei. | "No keia manawa makemake au e hoakaka aku ia oe i ikekahi mea ano nui a waiwai nou e lohe aku ai. I "O na wahine o ke kai i ka wa o lakou e hapai ai elike me ko'u a'u i hoakaka aku nei ia oē, he okoa loa ko lakou malama ia ana mai ko na wahine ae o ka aiiia maloo nei, • a he kumu no ka'u e hopohopo iho ai o na kokua a keia aupuni e haawi mai ana i ko'u wa e hanau ai aole palia elike ana ka palekana loa me ko ke aupuni kai. j "A oiai ua like kou makemake 110 keia mea me ko'u, ua manao au he mea ku'pono ia, ina nae hoi ua kulike ia me jkou makemake, oia hoi e hoihoi mai i ka moiwahine, kuu niakuahine ame kekahi mau hoahanau lehulehu o'u ianei; ia manawa hookahi ua makemake pu au e hoihoiia mai kuu kaikunanē, ka moi, ianei; ka mea a'u i makemake loa ai e |hoolauleaia maua. * "Aole e nele ana ko lakou hauoli ke ike hou mai lakou .ia'u, \ ia wa e.hoike aku .ai au jmua ō lakou.i ko'u moolelo

piha, a ia wa ; hookahi e hoike aku aua au ia lakou owau ka wahine a ka moi mana loa o Peresia nei. "O ka'u.noi haahaa ia oe e ka moi, e ae mai hoi oe e hooko mai i īeeia makemake o'u; ua maopopo ia'u e hauoli loa ana lakou i ka hele mai e ike a e hoohanohano mai ia oe. -<x ke hooia mua aku nei no hoi au aole e kou liauoli ke ike aku ia lakou ina no ko lakou hoea mai." ' MOKUNA IV. "E ka madame," i pane aku ai ka Moi o Peresia, "o oe wale no ka hakuwahine o keia halealii, e hana aku oe elike me kou makemake, aohe a'u ku-e ana. Ina o kou makemake ia e hana aku, a i ko lakou wa e hoea mai ai e hoao no hoi au e hana ma ko'u aoao ma na ano apau i loaa aku ai na hoohanohano ana apau ia lakou, elike me ke kupono e hanaia aku ai no kekahi mau alii kiekie elike me lakou. "O ka'u mea e ninau mua aku ia oe, ina aia lakou iloko 0 ke aupuni kai kahi i noho ai, pehea ana oe e hana aku ai 1 mea no lakou e hoea mai ai ianei, a i ka wa hea lakou e hoea mai ai, i hiki ai hoi paha ia'u ke hoomakaukau i kekahi mau hana kupono no ka hookipa ana mai ia lakou, a i hiki ai hoi ia'u nei ke makaukau no'u iho no ka hoolaunaia ana aku imua o lakou?" "E kuu moi," i pane mai ai o Guinare, "mai hoopihoihoi oe i kou noonoo a manao iho e hana aku i kekahi mau mea hoohiwahiwa no ka hookipa ana mai ia lakou, elike me ia e hanaia aku ai i kekahi mau alii kiekie e ae, no ka mea. oiai ua ae maikai mai la no oe no ko lakou hookipaia mai ianei, a e hoea koke mai ana no lakou ianei iloko o ka manawa pokole loa, i hakalia wale no i ko lakou'kaheaia aku, no ia kumu, aole e loaa ana ia oe he manawa e hoomakaukau ai no na hana hoohiwahiwa au e manao la. "E hoopau loa oe ia manao ana au no ka hoomakaukau ana i kekahi mau hana, eia waie no kau hana, o kou noho me ka makaukau nou iho e ike aku ia lakou i ko lakou wa e hiki mai au "Eia ka'u noi ia oe a oia wale no kau hana ma kou aoao, e komo ae oe maloko o kela wahi rumi uuku a malaila oe e nana mai ai i na mea e hanaia aku ana'ma ka hakahaka mai o ka pe'ape'a." "I ka moi no o .Peresia a komo aku iloko o kahi rumi uuku, kauoha aku la ka moiwahine i kekahi o na kauwa wahine e lawe mai i kekahi kapuahi meaala me ke ahi e a ana iloko, a i ka loaa ana mai hookuu aku la i ke kauwa wahine e hele a olelo aku lā, e pani aku i ka puka mahope ona. Ia noho hookahi ana iho o.ka moiwahine, lawe ae la oia i kekahi wahi apana laau aloe mailoko ae o ,kekahi wahi pahu uuku a hookomo aku la iloko o ke kapuahi e a ana ke ahi, a i kona ike ana iho i ka punohu ana ae ō ka uwahi, puana ae la oia i kekahi mau huaolelo ma kekahi olelo i lohe muā ole ia e ka Moi o Peresia, oiai nō oia e hakilo mai ana ia manawa apau a ka moiwahine e hana ana. Aohe i pau pono aku na huaolelo a ka moiwahine i ka hoppukaia āe uā hoomāka ae la ka oolok'u ana o na ale o ke kai: No ke kokoke joa o kahi rumi uuku a ka moi. e noho anā i kahi o ke kai, ua maopopo loa iaia ka ike aku i ke kāi i kē kiipikipikio liiai ma ka hakahaka āku o ka pe'apē'a. Mahope iho o keia ooloku ana o ke kai ua hookaawaleia āe la ke kai a kaawale kekahi aoao a kaawale kekahi aoao, ina kekahi wahi mamao iki aku, a ia manawa koke no.ua puka mai'la kekahi kanaka ōpio kulana hiehie o ke ano alii, me. kona mau iiiniumi omaomao elike me ka limu palahalaha o ke kai. He wahine aoo, he kulana kapukapu kona i ka ka moi ike aku, kā i oili pu mai ia manawa hookahi mahope iki aku o ke kanaka opio, no lakou na helehelena u'i i like loa me ko ka moiwahine, e hele nui māi āna. Oiai ka Moiwahine Gutenare e ku kokoke ana ma kahi o ka puka aniani ua ike koke aku la oia i kpna kaikunane, ka moi, a pela no hoi i ka moiwahine, kona luaui makuahine, a pela i na wahine opio elima, kona mau hoahanau hanauna, a.ua ike koke mai la no hoi lakou iaia me ka hoohe.wahewa ole. . , Ua hele like mai la kela poe apau maluna o ka ili kai elike me ka hele ana maluna o ka aina maloo ahiki i ke kau ana mai iluna o ka aina maloo, a ma ka puka aniani nui e hamama aku ana kahi a ka moiwahine e ku aku ana nāna ia lakou, i komo nui mai ai iakou kekahi mahope o leekahi. , Ia komo nui sCna, mai iloko o ka rumi ua lele like mai la lakou e apo i ka Moiwahine Gulenare, ke kaikunane, kamakuāhine ame na'hoahanau elimā, a mau ae la na ihu, a he mau minuke i hala ia lakou'ma ka hoohanini ana i na wainaoa a ke kehau,.he mau minuke ikiiki loa ia o na kipona a ke aloha, no ka mea ua loihi na la o ke kaawale ana akahi no ka hui hou o ka makua me ke kēiki, ke kaikunane me ke kikuahine, ;a o na hoahanau me ka hoah'anau.. I ka mao āna ae o ia mau kipona omamaka hou a ke aloha ,a hookipaia mai la no hoi lakou apau me na hoohanohano ana i kupono i ko lākou mau kulana pakahi a hoonoho iho la ia lakou iluna o na punee weleweka nolunolu o Huleilūa, huli mai la ka makuahine a i mai la: "Nani kuu hauoli, e kuu kaikamahine, i kuu halawai hou ana me oe a ike aku au ia oe a ike mai no hoi oe ia'u, mahope o kou kaawale loihi ana mai ia makou mai, a ke manāo nei au o ka mahao like no ia o ko kaikunane haku nei ame ou hoahanau. "O kou kaawale.ana mai me ka waiho ole ae i wahi huaolelo hookahi ia, makou e hele ana. oe, ua lilo ia he mea kaumāha loa no makou, aole hiki.pono ia makou ke hoakaka aku imua ou i ka nui o na waimaka i liookaheia aku e inakou no ke aloha hui ia ,oe., "Aole hiki ia makou ke ike i ke kumu o kou hāalele ana ae ia makou, a i kou aupuni hoi, a i kou. lahuikanaka. o kou ku ae la no ka>ia a hele īliai.la me ka maopopo mua ole, a ua koho wale iho no makou malia paha mamuli no ia o .na paee ana mawaena ou.ame ko kaikunane haku nei, elike me kana o ka hoike ana mai ia makou. . "O na oleloa'o ana o ka plelo an& āku ia oe, e ike iho no oe nou iho, he mau ole'oa'o kupono loa ia oiai kakou e noho ana iloko o ke kulana maikai ole, a oiai hoi ko kaikunane nei, ka moi, e hoolala ana no ka hoouka aku i kekahi kaua maluna o ka moi pakaha nana i kaili aku-me ka lima ikaika i ko kakou aupuni. "Aole n.o ia i lilo i mea nou e hookaumahaia aku ai ina no oe i noho maīie ae, nae ua kulike ole ia me kou manao, a ,i keia manawa e ae mai oe ia'u e hoakaka aku, o kau i noonoo ai no kela pilikia ua okoa loa ae ia mai ka hana ae au e pono ai e hana.aku, "Aka aole pono ia kakou e hoala hou mai ia kumuhana i nei manawa, he mau mea ia e hoala hou ia mai ai na hftomanao ana no iia mea i hala, na kumu o ko kakou kaniuhu a kāumaha ana, a e hoao kakou ano e hoopoina aku ia mau mea apau. "E hoakaka mai oe ia makou i na ntea apau i halawai mai me oe iloko o kou wa loihi o ke kaawale ana mai ia makou mai, a i hookaawaleia ai kakou, ame.ke ano o kou noho ana i nei manawa; aka nae o ka mua loa o kau mau mea e hoike mai ai ia'u oia keia, iia haupli anei oe?" Ia manawa haiile koke iho la ka Moiwahine Gulenare maluna o kona mau kuli malalo iho o na wawae o ka makuahine, a mahope o kona honi ana iho i ka lima o ka makuahine i ae la: "E kuu mama," wahi ana me ke ku pu ana ae iluna ia manawa. "i haina no kau ninau ke pane aku nei au, ae, ua hauoli au; ke hoike pu aku nei no hoi ia oe ua hana hewa aku au ia oe, a ia oe au $ noi aku nei no hoi ua hana hewa aku au ia oe, a ia oe au e noi aku nei no kau huikala ana mai ia'u. "Ma na mea a'u e hoakaka aku ana ia oe no ka hooko ana

aku i kau noi, e ike inaopupo .iho ana 110 oe i ka lapuw a ! v ma ko'u aoao 110 ke ku-e ana aku i kou makeniake nia krkalii mau mea. v 4 'Ua ike niaopopo au no'u iho, oka hopena poino il. ~u ia'u mahope iho o ko'u hoolohe ana i ke alakai liewa a k •, lunaikehala ua mamao loa ae ia māi ka hopēna a'u i ni.i: <t .. ai e loaa aha ia'tt ka pomaikai, mamlili w'ale mai 110 n;u- u o ko'u inaina." Alaila hoakaka aku la oia i kona moolelo mai ka man;iv, a mai ana i haalele aku ai ahiki ia manawa a lakou e ako;tk< .;i pu- ana, mamuli o kona hookikinaia ana ae e ka manau in ijina e haalele aku i ke aupuni malalo o ke kai. I I kona manawa i hoomaka aku ai e hoike i kona ia lakou no kona kuaiia ana mā ke ano he kauwa i ka n. i o Pere?ia, ana e noho pu ana ia manawa, i mai la ke k:u ikunane: I "E kuu kaikuahine, mamuli no o kou hēle ana mai me k, u inaina i loaa ai ia oe ia mau poino lehuleliu, aole i ka inei 'e aku. o oe n.o ke hoahewaia no ia halawai ana ou nie u haawina aole i ka meā e. j "Ua loaa mau ka mana ia oe e hookaawale mai ai ia | iho mai ia makou mai, a ua hookahaha nui ia mai au i un 'manawa no ka hiki pono aiia ia oe ke hoomanawanui i k u | noho loihi mau ana ma ke ano he kauwa na ha'i, oia n<> u; K > I ka. hua o kou hookuli ana. | "E ku ae iluna i nei'manawa, a mai kali, a lu>i pu ae n:e I makou no kou aupuni, kahi au i liele mai ai; ua hui 1« ,u mai ia aupuni i nei manawa pialalo o ko'u mana mahi.j.e o ko'u kauā ana aku me kela moi nana i kaili aku ma U ' ano pakaha ahiki i ka hoi hou ana mai ia'u." | MOKUNA V. Iloko o keia manawa apau a ka Moiwahine Gulenare e noho a e kamailio pu ana me kona ohaua aia mau ka \l,,i o Peresia maloko o kahi rumi uuku ana i pee ai kahi i li.mi lolie mai ai i na mea apau e kamailioia ana mawaena <> ka moiwahine nie kona ohana. "Auwe! E nele ka hoi au ika wahine! Ua maopopo !,,.i j ko'u make ina e hoololie aku ana ka moiwahine i ke k,,i ;t kela poe. "Aole hiki ia'u ke ola loihi hou aku ke kaawale oia niai a'u aku, a ma ka'u mau mea e lohe aku nei ke makoinake mai la lakou e hoonele ia'u i ka mea aloha ole," wahi a ka moi i nalu wale iho ai no iloko ona me ka maikai ole o k, u.i noonoo. Aka nae, ua loaa no ka noonoo iloko o Gulenare c lil.> ana na olelo a kona kaikunane o ke koi ana mai iaia e h<.i hou me lakou i ke aupuni malalo o kai i mea no kana laliikane e ehaeha ai, nolaila pane mai la oia me keia inau 'olelo: ) "E kuu kaikunane aloha," wahi ana me ka minoaka, "nia ka'uinau mea o ka lohe ana aku nei ia oe ua lawa loa ia e hooiaio iho ai au i ka mau no o kou aloha nui no'u. "Mamiia o kuu haalele ana aku i ko kakou ā'upuni aole hiki ia'u ke hoomanawanui i ka inaina no kau mau olelo a'o o ka olelo ana mai ē mare āku au i kekahi moi o ka aiua malpo, aka, i keia manawa aneane au e hoopiha hou ia nie ka inaina no kou kauoha ana mai la ia'u e haalele au i ko'u noho pu ana me kekahi moi mana, a kaulana loa maluna ae 0 na moi apau o nei. "Aole au e kamailio ana no ka hooliloia ana o kekahi kauwa ma ke kuai i kekahi haku no na apāna dala gula he iumi kaukani, aka e kamailio aku ana au no ka hoohuiia ana Lc kekahi wahine i kekahi kane ma ka mare, he wahine i loaa ole kekahi kumu e hoohalahalā ai no hookaiii manawa , no kona mareia ana. "Oia ko'u kulana i nei manawa. Ile wahine au i hoo huiia me ka moi ma ka mare. •() ka moi a'u i hoohuiia aku ai he moi hoopono a maka'u Akua oia, he naauao, he oluolu, he lokomaikāi, a.ua h.aa\yi mai no hoi oia ia'u i kona alolia oiaio me kona pulama mau ia'u me ka maikai loa a'u e hiki i ole ai ke hoohalikelike me ko'u malamaia ana mamua aku. "I mea hoike aku no kona paulele ame kona alo\ia oiaio ia'u ua hoopau aku oia i kana mau wahine kauwa mua hooI kahi haneri ka nui, mai ka manawa mua mai o ko maua hui ana, i hiki ai iaia ke haawi mai i kona noonoo ame kana hilinai ana maluna o'u wale no. "I nei manawa i hoike aku au me ka maopopo loa ia oukou, owau kana wahine mare a o^kaTmoiwahine hoi o keia aupuni, a o.kona kukala koke ana aku nei no ia la he niau pule aku nei i hala, owau ka Moiwahine o Peresia nei, a hc kuleana pu hoi ko'u iloko o na hana o ke aiipuni. "Eia hou kekahi mea a'u e hoike aku .ia oukou, ua hapai au i nei manawa, a ina e kokua mai ana na lani ia'u ma .> ka haawi ana mai i keikikāne, ,e lilo ana ia i mea hoonui loa aku i ko'u pili ana me ia' e hiki ole ai ke hookaawaleia. "Mamuli o keia mau kumu ae la, e kuu kaikunane haku. ua mamao loa kau mau oleloa'o mai ka hiki ana ia'u..ke ht»ulohe aku, a ua 1.i10.n0 hoi ia mau kumu a'u o ka hoakaka ana aku la aole i mea hooi wale aku no i ko'u aloha i ka nioi, elike mc ka nui o kona aloha ia'u, aka e noho mau loa aku ana au me ia iloko o na .la apau o ko'u ola ana me ka hauoli e ike ole ae ai au ia mea he inea, he ilihune.a he kaumaha. "He manaolana ko'u aole oe e kuu kaikunane, aole no hoi kuu makuahine ame o'u mau hoahanau nei e hoahewa in:u ana i ko'u manaopaa, a mawalio ae o Heia ua hana au i ke 'kahi hana maikai loa ma. o ka loaa ana he hoahui ma ke ano ulia līīki, e loaa like aku ai ka hanohano i na moi <> ke kai ame ko.ka aina paa nei. "E kala mai oukou ia'u ina ua lilo ka'u kahea ana aku nei ia oukou e liele mai ianei mai ka papaku mai o ka moana no ka hookamaaina wale ana aku no ia oukou no ko'u inar«ana me ka moi o Peresia nei, a no ka makemake paha e ike aku ia oukou a hui hou ae me ka hauoli mahope o ko kakoii hookaawaleia ana no ka manawa loihi. "Ua lohe aku la oukou i ko'u moolelo ame ko'u mau manaopaa e hiki ole ai ia'u ke hoi aku nie oukou, a e haalele iho hoi i ka moi a'u i aloha ai a i ke aupuni hoi a'u e n<>h<» nei ma ke ano he moiwahine." He mau olelo keia a ka Moiwahine Gulenarc nana i h« «<»- mama loa aku i ka noonoo kaumaha o ka moi o Peresia m> | kona hooneleia i ka wahine, nolaila ua hoopau loa ae la oia 1 kona hopohopo a o ka hauoli ka mea iloko ona ia manawa. "E kuu kaikuahine, i pane mai ai ka Moi Seleha, "o kt!a manao a'u o lsa hoakaka ana aku nei ia oe no kou hoi pu aku me makou nolpko o ke aupuni, mamuli no ia o k..u moolelo o ka hoakāka ana mai nei ia makou no na poin»» ■ lehulehu i halawai mai ai me oe, a'u o ka lohe ana aku nei ' me ka nui»o ko'u ehaeha, oia mau olelo a'u aole ia mamu': <\ (kekahi kumu okoa aku, mamuli waie no o ko'u aloha ia oe. no ka mea, elua wale.no kaua i hanauia mai e ko kaua niaii makua, a ua lilo no lioi kaawale ana mai i mea n<At e kaumaha ai, aka marnuli o ko'u lohe ana aku nei i kau mau mea apau i hoakaka mai la, ke hoopau nei au i k<»'u | manao koi hou aku ia oe e hoi pu me makou. ! "Aohe ā'u mea i koe e kamaiiio aku ana no ka nui o k<»'u hauoli no kou hoohanonanoia ana, p ka oi aku q kuu hau«»li oia ka loaa ana i k.ane kupono loa nau, a ina ua hapai i'o «»e a e hanau mai ana he keikikane, e hoomahuahua loa ia i u i ana ko'u hauoli. | "No keia mau kumu ae la, aole a'u mea e>ae e hoike a'.:u ana o ko'u hauoli wale no no ka loaa' ana o kau plelo h <oholo naauao loa, a ua koho nd hoi oe i ka mea i kupono k»a |i makua nou, mahope o kau hoakaka ana mai nei no k< >u hoohuiia ana me ka Moi o Peresia, a no ka nui o kou aie iaia. "No ka li'oike ana ae i ko kaua aloha ame ka kaua hoomaikai i ko kaua makuahine, ke manao nei au e kulike ana ue kona manao me ko'u, aka, nana no nae ia e hoike ae i kuna manao/' (Aole i ptu.)