Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 10, 8 March 1918 — Page 3

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

            Hoko o keia manawa o ke kaua, ua konoia mai @ mea apau e haawi i na kokua ana, i wahi e pono ao ko kakou man pualikoa ma na kahua kaua, e paio kue aku me na enemi, aole no ke ake ana i ka hanohano, i ka waiwai ame na waiwaipio o ke kaua. aka no ke kinai ana aku i na hana luku wale, na hana paka wale, ame na hana hookelakela i h@huaia i loko o ke aupuni o Kelemania e noho nana launa o ke ao holookoa.

            Apuni o Amerika Huipuia i keia la, eia na makainana ke haawi nei o keia kulanakauhale ke hana nei ko kakou mau makamaka ili keokeo me ka ikaika maoli, me ka haawi ana elike me ka mea hiki no keia waihona Ke'a Ulaula, me ka manaoio, ma ka loaa ana o na mea kupono i no koa, i loko o k@ia wa o ke kaua, e mau aku ai ka ikaika o ko @@kou paio ana me ma enemi , a e komo pu aku ai @@@ kakou i ka paio like ana no ka lanakila o keia kaua ma ko kakou aoao.

            Aole keia kaua e hooukaia mai nei no kekahi lanui hookahi, aka he kaua ia no ka pono o ke ao holookoa, ke kaua i konoia mai ai kela ame keia mea i makee i ka pono, ka oiaio ame ka noho kuokoa ana o ka makaaianana, e lanakila maluna o na haua pakaha a luku wale a kekahi mau auuni, i makee wale no i ko lakou mau manao maua o ka lokoino ame ke aloha ole i ka hoa kanaka.

            No keia kumu, ua konoia mai kakou no makaainana Hawaiia-AMerika, o kakou kekahi e haawi i na kokua ana me na manao kui'o, no ko kakou mau koa ma na kahua kaua i kei la e paio mai la me na enemi. Eia ma keia kulanakauale ke Ke'a Ulaula, a ma ke poo p kela hana kokua o Mr. A. L. Castle, kekahi o na keiki hanau o Hawaii nei, e haawi ana i kona manawa kaawale apau no ka pono'o keia hana, me ke kaahele ana mai kekahi wahi a i kekahi, a kakou e hooewahewa ole ai ke olelo ae, o ko kakou mau hoaloha iwaena o na ili keokeo, kekahi peo e kokua nui nei no ka waihona Ke'a Ulaula.

            Pehea hoi kakou na kanaka Hawaii, ma keia hana e ikeia ai ko kakou, aole o ko kakou noho wale iho no a nana aku i ko kakou mau how lahui e haawi ana i no kakou pu kekahi e oki ana i na pomaikai, mamuli o ke kaa ana mai o ka lanakila ma ka aoao o na aupuni, e kaua ku-e aku nei i na hana luku hoomainoino o ka pepehikanaka, kekahi hoi o na hana i ike ole ia maloko o ka moolelo a na aupani naauao o ka honua nei i keia la.

                        No ko kakou mau koa, no na koa a na aupuni e kaua pu nei me Amerika, no na ohana iloko o ka paino o na kanaka i molia aku i ko lakou mau ola po ka noho kuokoa a hoopilikia ole ia mai, no laou i konoia mai ai kakou e kokoua aku ma ka haawi ana elike me ka mea hiki no keia waihona.

            He mau ahahui Hawaii ko kakou e ku nei ma keia kelanakauhale, a ma na makupuni, no na hana kokua e laa me ka Ahahui Kaahumanu, ka Ahahu Oiwi o na Wahine, ka Ahahui Kalama, ka Ahanui Poola o na Wahine, a he mau ahahui lehulehu e ae po hoi o na wahine ame na ahahui o na kane; i ka nana aku nae ma na mea oiaio e ikeia nei iloko o keia mau la, aole kekahi o keia mau ahahui, i ku mai imua, a lawe aku i ke kokua ana i ke Ke'a Ulaula, i hana ano nui iloko o keia manawa kupilikii e halawai nei me kakou he alo a he alo; a e alu hoi ma kekahi mau hana maopopo loa no ko kakou makee i'o kaa ka lanakila o keia kaua ia kakou.

            Eia iloko o na hoomana like ole o kakou ma hawaii nei, he mau ahahui lehulehu, ano ka manawa oku okoa mai imua, eike me no hoahanau o ka Ekalesia o Kaukeano e hana mai nei, a hookhua imua hana kokua iwaena o kakou iho, no ka waihona Ke;a ulaula, in a paha aole ma ke kokua maoli ana me ke dala, aka ma ka humuhumu ana aku i no lole, ame kekahi mau mea e ae e ono ai ko kakou mau pualikoa.

            Iloko o kela âme keia makaainana aloha aina a aloha i kona lahui iho, aole loa e hiki iaia ke hoohewahewa i ka ike ana aku, i ka hana nui i hau iho maluna o kona poohiwi, iloko o keia manawa kupilikii. o ia no ka hana ana aku no ka pono o ko kakou mau pualikoa e kaua mai la no kakou ame ko kakou aina. Aia lakou iloko o ke ehuehu o ke kaua e noho mai la, aia iloko o na ka paio kue ana aku no kou pono ame ko'u, pela iko la no anei kakou e kunana wale aku ai, a o ko akou mau pono ame ko kakou mau hauoli wale no ka kakou e nana ai?

            Me ke kanalua ole no nae ke olelo ae, he heluna nui no iwaaena o kakou na kanaka Hawaii i haawi ae i no kokoua ana no ka waihona Ke'a Ulaula ma ke ano malu mua o ka poe i hoea aku imua o lakou e noi ai i no kokua ana no keia waihona, o ka ke Keokoa e kono okoa aku nei ia kakou na Hawaii, e hookauaia ka hana Ke'a Ulaula iloko o ko kakou mau ahahui, a e ku okoa mai imua, a hoike ma ka hana, i ko kakou amee i;o i ka pono, o na koa i molia aku i ko lakou mau ola no kakou ame ko kakou mau ohana.

            Me ha hauoli keia pepa ke olelo ae, i ke ku okoa ana mai o na wahine o Waimea, Kauai, a kukulu i ahahui no lakou ma ka inoa ka Ahahui Ke'a Ulaula o no Makuahine Hawaii o Waimea; owai hou ae ua mau makuahine o no Hawaii ma kekahi mau apana e ae apuni keia Teritore e ku mai imua no keia hana kilakila a hanohano loa e haaohea ai keia lahui kanaka?

            Ua kaulana kakou no kanaka Hawaii i ka lokomaikai, ka,oluolu ame ka hookipa, e kakali anei kakou a kahea okoa ia aku? Ano ka manawa e hoikeike ae ai i ko kakou ano oiaio maoli, ma ka hana, aole hoi ma ka olelo.

            Ua makaukau ke Kuokoa nei, e lawe mai i na kokua manawalea apau a na Hawaii o na kuaaina, in a aia ka manao aloha a makee iloko o lakou no keia waihona Ke'a Ulaula, no ka pono o ko kakou mau koa, a e hoopuka nau ia aku hoi ko laou mau inoa ame ka lakou mau kokua ma na kolamu mei o keia pepe i kela ame keia pule, a na makou e hoihoi aku i ke keena poo o ke Ke'a Ulaula ma keia kulanakauhale, a e loaa aku no na likiki a mau pepa hooia lala paha mai ke keena poo aku  ke Ke'a Ulaula maanei.

            Ina he mau manao kanalua kekahi, a maopopo ole oaha no ke Ke'a Ulaula, ua hamama mau ke keena o ke Kuokoa, no kela ame keia e hele mai ai e ninau a e haawiia au no na hoakaka piha ana me ke hauoli mai keia keena aku.

            E oki i ka pepa hooia malalo iho nei, a e hoonua mai i keia pepa, e hoikeia aku no ka loaa ana mai o na kokua apau i ke akea; a ke Kuokoa e manaoio nei, aole e hoea aku ana keia noi no kekahi hana pookela loa, ma na pepeiao kuli.

I KA NUPEPA KUOKOA

Honolulu

Ke hoonua aku nei au i ka'u kokua no ke

Ke'a Ulaula nona ke huina o $

Inoa

Wahi noho

E oki i ka pepa hooia maluna ae a hoouna mai i keeia keena, me ka hoikeia aku o ka inoa o ka poe no laou i hoonua mai i no kokua no ke Ke'a Ulaula ii keia pepa, ma na kolamu o ke Kuokoa nei.

            EIA KA HOOKAPU WAIONA

            MA KA IPUKA O HAWAII

Oiai e kau mau aku ana ko kakou mau maka o ka hoea mai o kekahi hoike mai Wakinekona mai, e pili ana i ka ninau kookapu waiona ua hoea i'o mai la ia ma ka lono kelekalapa o ka Poanona aku nie i hala, e hoike ana i ke kakauinoa ana aku la o ka Presidena Wilson, i ke kuahaua e hoolilo ana i ka Mokupuni o Oahu nei, i mokupuni maloo aia nae a hoea maoli mai ua kuahaua la ia kakou, a luna oihana federala maanei, ia wa auanie e ike ai kakou he maka a he maka i ke kaiehuia aku o ka Moi Alekohola mai Oahu aku nei.

Aia a hoea i'o mai ke kuahaua a ka Peresidena Wilson i Hawaii nei, e hookapu ana i ka waiona ma ka Mokupuni o Oahu nei a lawe ae ka oihana koa ame na luna oihana federala, i ka mana o ka hooko ana aku i kela kuahaua, i manawa auanei e panikuia ai na hale inurama, na hale kuakaa ame na wahi kuai waiona apau maanei nei, a keia pepa a manao nei, o ka koea ana mai ia ka nalohia ana aku o ka waiona mai kela mau hale aku, me ka nana ole no ka hopena o ka ninau waiona, in a e hapai hou ia mai ana ma Hawaii nei, mahope aku a ka pau ana o kiea kaua.

            Me ke kanalua ole no hoi ke olelo ae, he manawa pokole wale no mahope iko o keia kuahaua hookapu waiona a ka Peresidena Wilson, e ukali mai ana ke kanawai hookapu waiona no ke Teriore holookoa, no ha mea ua hoihoi ae na komite o ke senate ame ka hale o na lunamakaainana i ka laua hoike, e apono ana i ka bila kookapu waiona o Hawaii nei, he hookai wale no mea kakali aku, o ia no ke koho ana a na hale a elua, i ka wa e hapaiia mai ai no ka noonoo ana i ua bila nei.

            E hoea i'o mai ana ka hale hana bia, ka hale hana sake ame na waki kaomi waina, a e hooneleia ana he heluna nui o ka poe i loko o ka oihana kuai waiona me na hana e pno ai lakou elike me ka lakou e hopohopo nei; aole loa ia he kumu e ku malie ai kela mau hale, a e noho hana ole ai na limahana, aka e hoolilo koke aku ia mau hale ma na oihana e ae, a e hokomo aku i na lumahana ma ia mau hana, he mea oiaio, e hooiia ae ana na hopena maikai e loaa ana i ka poe e lawelawe ana i na oihana hou, ame na lumahan hoi i noho hana mua malalo o ka oihana kuai waiona.

            He hookai nae mea maopopo loa ma ka hookapuia mai o ka waiona ma Hawaii nei, o ia no keemi mai o ka waiona ma Hawaii nei, o ia no ke emi mai o na hana karaima, ka noho auwe ana iwaena o kekahi poe ohana, ame na ano he nui ma ko lakou mau makalua e paniia aku ana e ka noho oleole ana, ka holomua ame ka hoomaikai iloko o na makaainana o keia Teritore. Aole ana no paha e nele ka hanaia mai me ke kuaiia mai o ka waiona me ke ano malu loa, aole ia he hana malihini ia kakou, no ka mea eia no ke ha'iha'i a ke ke-e mau ia nei ke kanawai i na la apau oia ua honuu laula ia ka waiona; eia nae, e lilo ana i hana maalahi loa ka hookolo ana aku i na punana o na wahi kuai waiona, a oka hopena o ka poe e hoao ana e ke-e aku i ka mana o ke aupuni o Amerika ma ka ninau waiona, e auamo auamei lakou i na ko'iko'i apau o na hoopa'i kanono a ke kanawai i hoakake mai ai, i oi pakela aku i na hoopa'i malalo o ko kakou mau kanawai.

            Aole kakou i ike aku i keia manawa i ka hopena e pahola mai ana maluna o kakou ma o keia hookpuia ana mai la o ka waiona. aole no nai kakou e hoohewahewa ana ma na ouli maopopo a kakou e hewa ole ai ke olello ae, o na mea maikai wale no ke oili mai ana, i ka wa e nalohia aku ai ka waiona.

NUHO KUIOKO

            Eia na haumana o na kula ke kuai ei i na poo hoomakulii me ua poo kaua, no ke kokua ana i ke aupuni.

            E hoomanawanui mai no e na makamaka no na palapala i hoounaia mai i keia keena, a loaa kahi kaawale o ka pepa, alaila hoopukaia aku.

            Ua haalele mai i keia ola ana o Mrs. Libela Kaiminoonoo, kekahi o na kamaaina o ka "Makani Kailialoha" ma Hauauma, Oahu, ma ka Poakkolu, Maraki 13, 1918.

            Mahoope mai nei o ke kau paa ia ana o ke kumukuai o ka i'a e kuaiia ai ma ka paona, he uuhu loa ka i'a e loaa maumai nei i ka makeke i keia manawa.

            Ma na meu i homaopopoia, aole he loihi loa a ka manawa e kakali aku ai, apaila e kaheaia mai ana ko Hawaii nei poe e komo koke aku iloko o ka oihana koa.

            Eia no ke nanaia mai nei na ano kupono o na kanaka opip no ke komo iloko o ka oihana koa, a he nui o ka peo i kauia ma ka pap eha i hoololo ia a i ka papa elua i keia manawa.

            Mai keia manawa aku, aole e hiki i kekahi mea ke kuai i ke eke kopaa holookoa a eke palaoa paha, aka ke kuaiia nei ke konaa ma ka elima maoua ke kiekei, a ma ka hapa moi ke eke plaoa.

            He o ia mau ka a o ka pele ma Hilo iloko o keia mau la, me ka nui o ka poe makaikai o ka hoea ana aku no ka luapele ma Halemaumau, no ka ike kimaka ana i kakahi mau hiona ku i ka nani o ka pele.

            No ka ikaika loa o ka pa ana o ka makani mauka ae nei o ka nuku o ka pali o Nuuanu, i puhiia ai ka hale o ke kaa otomobile o Mr. W.H. Hutton, ma ka auwina la o ka Poaha aku nei o ka pule i hala.

            No ka hoopuka ana o kekahi mea ma lamahale inurama i no olelo hoinoino i na koa Amerika, a i ke aupuni hoi, no ka hookapuia o ka waiona, i paa ae ai oia i ka hopuia ma ke ahiahi o ka Poalua nei, a hnoho ana i ka halewai.

            Maloko o ka aha hoomalu ma ke kakahiaka o ka Poalima aku nei i hala, i kania mai ai ka hoopa'i o kamalima dala maluna o John Miau , no kona lawe ana i ka ipuolelo mi kekahi wahine Puikiki mai e hana, eia nae ua kuai hoolilo ia aku kela ipuolelo ia ha'i.

No ka hoikeike ana aku imua o ka lehulehu i ke kumukuai o ka poana no kela ame keia wahi e kuaiia nei o ka pipi ma ka makeke, ua kauia ae ka papa o na kumukuai i keia wa e hiik ole ai i ka poe o na makeke kuai pipi e hoopii loa mai i ke kumukuai o ka pipi.

            I kulike ai me kekahi lono kelakalapa o ka loaa ana mai i keia kulanakauhale i ka nupepa Star Bulletin ma ka Poaha o ka pule aku nei i hala, o ka inoa o ka Lunakanawai Watson, ia, e hooikaikaia mai la e kona mau hoaloha ma Wainekona, e lilo i Kiaaina no Hawaii nei.

            Ma ka Ventura o ke ahiahi Poalua nei i haalele iho ai o Signaller Tom Skeyhill, kela koa makapo kakaolelo, nana i haawi ae i na haiolelo maloko o keia kulanakauhale, o loaa ka umi kaukani dala no ke Ke'a Ulaula, me kona mau hoa, ma ka lakou huakai i Amerika.

            Maloko o kekahi halekuai e kokoke ana i ka Halema'i Moiwahine i loaa aku ai i ka Ilamuku Amerika he iwakalua-kumamaha mau kini opiuma, i hiki aku ka waiwaiio ma kahi o ka elima kaukani dala, a he ekolu poe i paa ae i ka hopuia, ma ke ano o lakou ka poe i kuleana i kela opiuma.

            No ka hewa apuhi i ke aupuni, ma ka ohi ana i na dala mai ka poe aku e makemake ana e holo no Amerika, me ka uku ole i ko lakou mau ukumoku, i laweia ae ai ke hoopii, e ku-e ana ia Keven, Lopez ame Walter Stewart, o ka inoa hope, he kuene elua oia noluna o ka mokuahi Peresidena.

            Ma ko po o ka Poalua nei a ao ae ka Poakolu, i powa ia ae ai he kalawaiaa Pake, me ke alanui Alamoana, me ka lilo aku o kona kaa ame kana mau dala i ka poe powa, a wahi a kela Pake, ma kona manao he poe Pilipino ka poe an lakou oia powa, me ka paa aua ae nae o kekahi poe i na hopuia malalo o no kumu hoohoi.

            E HELA MAI E IKE IA' U

i na kini kuleana aina o ka I'a Hamau Leo o Ewa. Ua kuekaa iho nei au i na buke apau oloko o ke keena Kakaukope o ke Aupuni, e pili ana i na kuleana aina iloko o na Apana o Ewa, Honouliuli, Hoaeae, Waipio, Waiau, Waiawa, mananaiki, Kalauao, Aiea, kahiki i Halawa, a ua makaukau au e hoike aku i na pohihihi apau o ia mau kuleana. E hele mai e ike ia'u, e loaa no au ma kou keena, Alanui Kalepa, ma ka papahele hookahi me ka Loio Lorrin Andrew, makai iho o ka haleleka, Honolulu, a i ole ma ke keena Kakaukope o ke aupuni.

KALE HAPAKINI,

Ke Kukini Imi i na Aina Pohihihi.

NUHOU KUWAHO

AMSTERDAM, Mar. 4--Ua make maloko o Vienua ke Keikialii Mirko, ka lua o keikikane a ka Moe Kuewa Nicholas o Montenegro, no ka ma'i numonia, elike me ka nuhou i loaa mai ianei.

WASHINGTON, Mar. 4--He hoolaha ka i hoopykaia ae e ke keena kaua i keia la no kekahi kii no ke kukulu ana i kekahi kahua no na pu kuniahi nunui maloko o Palani nonoa na hoolili he $25,000,000. E komo pu ana maloko o keia ma hale hoahu uana, 100 mau halehana ame na hale hoahu pauda ame na mikini, a no na lako mean hana nona na hoolilo $5,000,000.

SHANGHAI, Mar. 4--Ma ka lono nuhou i loaa niai ianei ua boea aku la i ka okana aiua o Shantung ka ma'i luku numoina, a he eha poe i make ma Tsinanfu. Aia na kum mikanele kauka ke hakaak mai le me ka maka'u ole no ke kiuai an i ka laba loa uo o la ma'i.

MANILA, Mar. 4--Ua kakauinoaia e ke Kiaaina HArrison i keia la ka bila no na moku kalepa mae kekahi haawain Nala o $6,000,000 ma ke gula no ke kuai aua i mau moku.

WASHINGTON, Mar. 5--He lono ka i loaa mau i ke Kake uolelo Lansing i keia la no ka hoikeia ana aku o ke Kuhina Nui Rumania e ke Kaua Czernin, ke kuhina nui Auseturia, e kauaia aku ana i aupuni ahiki i kona iolo ana koe wale no a haawipio mai o Rumania i ke koi a Auseturia. Ua ae o Auseturia in a e ae mai ana o Rumania e haawi mai i Auseturia i ka okana aina o Dabrudj@ a e apono mai ana i ka "hooponopono hou ia o kona mau mokuua aina.

N LEKA KII OLE IA MAI AHIKI

            I FEBRUARY 2, 1918

Aloa, Mrs Keahi Kauakahi, Miss

Api, Miss Christina Julia

Dalili, Mr David Kaiwiaea, Me E K

Eloa, Mr Simeona K Kealakai, Miss

Heleloa, Mr Willie Kauhane, Mrs. Sara

Holi, miss Kekaha Kauakahi, Miss

Holi, Nani Julia

Hooko, Miss Helen Kaiwiaca, Mr E K

Humeku, Mr Kauwe, Mr A

Iokea, Alfred K Kealakai, Miss

Kaai, Mr Inea (2) Mary

Kaui, Mr Keake Kealoha, Mrs William

Kaauwai, Mr P K

Kaelemakule, J Keanu, Mr Moku

Kaoana, Maa John Keave, Haliaaka

Kaea, Mr David Kekoa, Mrs Lucy

Kahiapo, Mrs Kaahue (2)

Kahalenauna, Mrs Kekola, Mr E

EMily Hekhui, Joel K

Kahiko, Mr Kia, Mrs Elizabeth

Kahuakailoa, Chas. Kikala, Mrs Rose

Kaimi, Miss Lizzie Kolo, Mrs Rebecca

Kakalia, Mr John Kualii, Mrs Agatha

Kaku,, Mas. James William

Kalahikiole, Mrs Kualii, William

Kalam, Mr Henry Kulaia, Mrs Lydia

Kalanihuia, Mr Kupihea Luey

Alex. Liwai, Mrs Kalei

Kaleohanohano, Louisa Lono, Miss Flora

Kalina, Miss Esther Maia, Mr & Mrs

Kaluna, Mrs. Maikai, Mr David

Kamai, Miss Eliza Makalita

Kamakea, Mrs Annie Malia Mr Bernard

Kauaom Mr Frank Mokaile, Miss K R

Kanani, Mr John Moae, Miss Kelilo

Kauekoa, Mrs Marry Naeha, Mr Moses

Kaninau, Keawe Napoha, K

Kanoa, Lily Opuni, Mr E S

Lpapuiki, Mr Jackson Pa, Mrs Sam

Pihehaka, G W

Kapai, Mrs Pumanu, D K

Kauhane, Mrs Sarah Uaia, Mr Moses

Kauwe, Mr A

HOPUA NO HA HOOPA-KU I'A

Mamuli o ka hoopa hu ana i ka i'a ne ke kiana pauda, ma ke Sabati aku la i hala, i hopuia ae ai he eono poe o Hnolulu nei, e ka Makai W.M. Perry o Waianae,

Ma ka olelo a ka Makai W.M. Perry, ka mea nana i hopu i kela poe no ka hoopa hu i'a, ua loaa aku lakou iaia e ohi ana i na i'a maloko o ke kai, ma kahi kokoke i kona hale ma Waianae.

He eono ka nui o kela poe hoopa-hu i'a i lawia mai no ka halewai, a waia kela poe, aole i maopopo ia lakou o ka mea a a loakou i hana aku ai, ua ku e i ke kanawai.

O ko lakou mau inoa oia o H.S. Canario, J. Woolaway, E.B. Keef, V. Tinker, O.N, Anderson ame C.F. Wikander.

O ka pahu i'a keia o ke kaa ana aku malolo o ka malu o ke kanaka o ke aupuni, ua hoihoi loa ia ae ma ke ahiahi o kela Sabati maloko o ka hale hau o ka Hawaiian Electirc, ma ke ano he hoike nui i no ka pili o ka poe i hopuia, i ka hewa.

HANAU HE BEBE O 11 PAONA.

E lilo ana i mea hoohauoli aku i ka manao o na hoaloha lehulehuo Mrs. Louisa Kuahoe Beaszley, heluhelu iho i keia meahou, no ka hanau ana mai he bebe kaikamahine mai iaia mai nona ke kaumaha o umi-kumamakahi paona, ma ka la 26 aku nei o ka mahina o Februari.

            O Mr. George A. Beaszley ka mea malama a kiai i ka hale ipukukui ma Makapuu a ua noho pu oia me kana wahine malalia no kekahi manawa loihi, a ma ka la i hoikeia ae nei maluna i hanau mai ai ka laua bebe, he kaikamahine, a ua kapaia aku kona inoa o Miss Violet Kiope Beaszley.

            He maikai ke ola kino o ka bebe, pela no me ke ola kino o k makuashine.

HOPUIA HE KUENE NO KA HOOPAE OPIUMA.

Ma ka po o ka Peaha o ka pule aku nei i hala, mamuli o ka hoao ana e hoopae mai i ka opiuma iuka nei a kuai aku i kekahi mau Pake, i paa ae ai o J. J. Richards, he kuene moluna o ka mokuahi Shinyo Maru i ka hopua, aka nae, mamuli o ka loaa ana he mea mama e bona iaia, i hookuu hou ia aku ai, a huli hoi pu aku le me kona mokuahi, aia a hoea hou mai alaila hooloheia kona hihia.

            Oiai ka mokuahi e pili ana ma ka uwapo, he mau namawa lehulehu ka kela kuene o ka lele ana mai luka nei o ka aina, me ka maopopo ole nae, in a paha he opiuma kekahi ana e hele pu ana ma ia mau manawa.

Ma ke ahiahi ana iho nae, iaia i lele hou mai ai iluna o ka uwapo, a hele mai la no kahi a ke kiai o ka oihana kukeawa o ke aku ana, ua ike mai la o Mr. A. E Mitchell i kekahi mea ana i hoohioi ai aia maluna o ke kino o kela kuene, ia manawa i hauoha aku ai oia no ka huliia o kona kino, a he oiaio, ua lona aku la na kini opiuma ua hunaia iloko o knoa lole.

            Aole he hana hou aku ma ka aono o ke kanaka o ka oihana kukeawa, o ka hopu wale aku no iaia, a laweia aku no ka hoopaa ana maloko o ka halewai, aka ma ka Poalima ae nae, ya hookuuia mai lo oia ma o ka loaa ana o ka mea nana e bona iaia ahiki i ka wa e hooloheia ai kona hihia.

            Ua lilo ka paa ana o kela kuene i ka hopuia, i mea e hookaumahaia ai kona mau hoaloha, no ka mea ua kamaaina loa oia i ko poe o ka oihana kukeawa, o ka lakou wale o nae i minamina ai, o ia ka ae ana o kela kuene e lawelawe i ka hana, e hookomo aku ai iaia iloko o ka poino.

            Ma ka olelo a kela keune, ua aelike oia me kekahi mau Pake, no kona lawe aku e haawi i na kini piuma ia laua, a ua loaa mai hoi he eona haneri dala iaia ma ke gula, pela iho la i komo aku ai oia iloko o ka poino.

HOBMIIA KA UKU NO NA MEA

I wahi e hoopilikia ole ia aku ai ka poe he mau mean hoikeike ka lakou no ka hoikeike fea o ke Teritore e hoea mai ana iloko o ka mahina ae nei o Iune, ua hooholo ae na hui kaaahi apau o Oahu nei, e hoemi mai i ka ukukaa o na mea apau i manaoia no kela hoikeike a i ka hapalua o ka uku e kaki ia nei i keia manawa.

O ka hui mokahi holo pili aina kekahi i loaa ia manao hookai, a in a i ae mai ana ka Papa o na Moku, e kapaeia ke kaki maamau e kauia nei no ka ukumoku o na ukana, alaila e ukali like aku ana ka hui mokuahi, ma ka hoemi ana i ka ukumoku o na ukana apau e hoounaia mai ana no kela hoikeike fea.

            Ma ka manawa e hoounaia mai ai o na holoholona, a mau waiwai e ae paha o kela ame keia ano mahuna o ke kaaahi a mokuahi paha, e uku ana ka poe ma lakou ia mau waiwai i ka ukukaa a ukumoku piha, aka i ka wa e pau ai ka hoikeike, a hoihoi hou ia aku kela mau waiwai no ko lakou mau wahi i laweia mai ai, aole e kakiia ana ka ukukaa a ukumoku paha, ma o ka loaa ana aku he palapala hooia mai ke kakauolelo aku a ke komiaina fea, e hoakaka ana, he mau mea kela i komo mai iloko o ka hoikeike fea o ke Teritore.

            I ka manawa i loaa mai ai ka lono i Honolulu nei, no ke na kakauinoa ana o ka Peresidena Wilson, i ke kuahaua no ka hookapu ana i ka waiona ma Oahu nei, ua hoika okoa ae kekahi mau hui oihana o keia kulanakauhale, i ko lakou piha i ka hauoli, mamuli o ka hoopakeleia ana o kekahi poe kanaka hana, mai ka lu wale ana i ka laou mau dala, no ka waiona.

He Pu-a Anei

No ka Aakoko

O ka haalulu me ka hu'i o ke aakoko mai na puupaa nawaliwali mai no ia. E loaa koke auanei i ka poe i hookaumahaia me ka hu'i o na aalolo, ka hu'i o ka rumatika, ka ma'i nalulu ka hoolaia me kekahi laau puupaa maikai loa. Ina he loaa oe i ka ma'i halulu, me ka nalulu, ke kua eha, ke poniuniu, me ka eha konikoni, a hoao i na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan.

He mau huaale lakou no ka hoola ana i na puupaa nawaliwali, me ka loaa o na pomaikai i na kaukani o ka poe ma'i o keia ano

"Ke lolo mai kou kua--E hoomanao i ka inoa." Mai pono noi wale aku no i na laau no ka puupaa--E noi maapopo aku no na Huaale Kuahaneenee Puupaa a Doan, a mau lawe i laau e ae apau ame ka poe malama halekuai, a i ole, e hoounaia aku no ma ke ekeleka ke loaa mua mai ke kumukuai e ka Hollister Drug Co., na akena no ka Paeaina Hawaii.--Hoolaha.

HOOPAAIA NA INOA O NA LAHUI ENEMI.

            Ma ka poskahi nei ka hoomak ana e hoopania na inoa o na Kelemania apau ana na wahi apau o ke Teritore o Hawaii no ka hana hou ana i ka papa inoa piha o ha Kelemania apau no ke pani ana ma kahi o ka papinoa i piha pno ole i hana@in mai ka manawa mai o ko Amerika komo ana aku i ke kaua.

            E hoomaka ana @@nai ka Poakahi ohiki i ka pau ana o hoopahi pule, o ka Kelemanua apau be 250 ka nui ma ua wahi a pau o ke eritore ke koiia aku ana o hoolako ae i ke aupum@ me kekahi mau hoekaka a mau moolelo paha e pili ana ia lakou e hiki ai i na luna aupuni fedrala ke huli aku ia lakou a i malamaia ai hoi kekahi moolelo hoomanao oiaio a pololei loa no lakou no ka wa e makemakeia ae ai. Ma ka hora 9 a.m. o ke kakahiaku Poakahi nei i hoomakaia ni ia hana hoopaainoa ma na haleleka maloko o na kaona apau o ke Teritore e hanaia ai ia haua.

Hoopuka i Mau Pepa Hou

Ma keia hana hoopaainoa o na kii i pa'iia kekahi hana i koiia mau, ke kuni ana me na manamanalima ame na houkaka pihu no na ano apau no kela ame keia mea e hoopaa ana i ka inoa o hoea ae imua o na luna hoopainoa mawaena o ka la umi ame ka umi kumamalima a ahope iho o kona hopaa ana i ka inoa ia wa e loaa mai ai he  pepa hou, a malalo o ia pepa e ikeia ai oia a e hoopaaia ana no ka manawa o ke kaua.

            O ke pp ma keia hana no ka hoopua ana i na inoa o ka Kelemania apau ma loko o k Teritore oia o William Peterson, ke kokua lunaleka ma na wahi apau o ke Teritore kona mau kokua ma ka hana.

            No ke kokua ana i ka hana a na lunaleka na na wahi apau o ke Teritore o na makai nui, he hui pu mai ana me lakou Ua hoike mua ia kau i na Kelomnia apau maloko o kel ame keia kalana a in a no ka hele ole ae okekahi o n Kelemania e hoopaa i ko lakou mu inoa mahope iho o ko lakou hoikeia ana aku he hoopa'i koikoi ke kauia aku n maluna o ka mea a mau mea hou kuli

KOMOLA KA HOKELE COLONIAL E KEKAHI MEA AIHUE

            Ma ke ahiahi o ka Poalua nei, oiai ma malihini e ai ana i ko lakou aina ahiahi, ua komo aku la kekahi mea luma huluhulu maka'u ole iloko o na rumi o ka Hokele Colonial no ka huli ana i na waiwai a na malihini maloko o ia mau rumi, me kona ike aku no i ka moe mai o kekahi wahine ma'i iluna o ka moe, aohe mai he maka'u ae.

            O ka rumi mua a nei piko pau iole o ke komo ana, elike me na mea i hoomaopopoia, oia ka rumi e moe ana o kekahi wahine haole ma'i o Mrs. Linkiatter ka inoa, a no kona nawaliwali loa ua hiki ole iaia ke haalele i kona moe, a maloko o ia rumi i pauai na ume o ka pahuku i ka hukihukiia a kuekaaia ma mea liilii oloko no kahuli i ke dain.

            No ka nawaliwali a hui pu paha me ka makau o Mrs. Linklatter, ua hiki ole iaia ke uwa a ke kahea mai i ka poe e ae oloko e ai ana, eia nae, o na ouli ame ka helehelena o ka mean aihue ua paanaau loa ka iaia.

            Mai ka rumi aku o ka wahine ma'i i hele aku ai ka mea aihue a komo aku la i kekahi mau rumi okoa aku, a iloko o ka rumi o Mrs. Fox i loaa aku ai iaia he eha dala me kekahi mau keneka oi, a mahope iho ke komo an aku i ka rumi o Mrs. Mackay a pau na mea oloko o ia rumi i ke kuekaaia.

            I ka pau ana o na rumi o na wahine ekolu i ka huliia ua hele aku ia ka ke kolohe noloko o na rumi e noho ana o na kane haole malihini wahine ole o ka hokele. Ua pau loa na rumi o nei hale i ke homo ame ke huliia, ua huliia na lole apau ame na ume a hoomokakiia iho iluna o ka papahele, a ma ka moolelo o pili ana i nei aihueia ana, he liilii loa na mea i lilo iaia, me he mea la ma ke dala no kana mea makemake o ka huli ana, o na dala eha a Mrs. Fox wale no na dala mahuhua i loaa iaia.

            Ua loihi ka manawa i hala i na malihini maluna o ke pakaukau aina, a elike me ka loihi o ko lakou kaawale ana mai na rumi aku o lakou ua loaa loa i ka mea aihue he manawa lohi e noke ai i ka huli a i ke kuekaa ahiki i ka pau ana o kona makemake.

            He hapaha hora i hala ae o ka hora ehiku i haalele ai na malihini i ka papa aina a hoi nui ae la noloko o ko lakou mau rumi, a mamua o ka hiki ana ia Mrs. Linklatter, ka wahina haole, ma'i he hoike aku ia lakou, a mamua hoi o ka pau ana o ka lakou ai ana, ua puehu mua aku ka manu o ka huli wale no ke mokaki ana.

            O keia komoia ana e aihue o ka hokele Colonial o kekahi hana koa loa ia i hanaia e kekahi piko pau iole, a he ano like no hoi keia aihueia ana me ka aihue ia ana o ka Hokele Halekulani ma Waikiki ame ka hale hui Moehizuki o na Kepani.

            TOKIO, Mar. 4--Ua hopuia a hoopiholoia e ka moku Kelemani Wolf i hololiia ae i mokukaua ka mokuahi Kepani Hitachi Maru maloko o ka Moana Inia. Ua noho ke Kapena Tominaga maluna o ka moku ahiki i ka holoaia pu ana mahope a o ka hora hookahi o ka lana ana a mahope hoi o ke topidoia ana.