Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 10, 8 March 1918 — EIA KA HOOKAPU WAIONA MA KA IPUKA O HAWAII [ARTICLE]

EIA KA HOOKAPU WAIONA MA KA IPUKA O HAWAII

Oiāi e kau mau aku ko kakou mau mq.ka o ka hoea mai o kekahi hoike.mai Wakinekona nlai, e pili ana i ka ninau hookaph waiona, ua hoea i ; b mai la ia ma ka lono o ka Poaono aku nei i hala, e hoike ana i ke kakawinoa ana aku la o ka Peresidena Wilson, i ke kuahaua, e hoolilo anā i ka Mokupuni o Oahu nei> i maloo'f āi& nae a hoea maoli mai ua kuahaua la a haawiia mai hoi ke kaupha i ; oihana koa, ai na luna oihana federala maanei nei, ia wa auanei e ike ai kakou he maka a he maka, i aku oka Moi Alekohola mai Oahu ii,ei. • ,f ;/t r Aia a hoea i'o mai ke kuahaua flt'ka Peresidena Wilson i Hawaii nei, e hookap»u ana i ka waiona ma ka Mokupuni o Oahu nei, a : lāw r e ae ka oihana koa ame na luna oihana fedeisla, i ka mana o ka! hooko ana aku i kela kuahaua, ia manawa e panikuia ai na hale inuriin\a, na hale kukaa aliie na wahi kuai waiona apaii maanei nei, a keia pepa e manao nei, o ka hoea ana mai ia i ka nalohia ana aku o ka waiona mai kela mau hale aku, me ka nana ole no ka hopena o ka ninau waiona, ina e hapai hou ia mai ana ma Hawaii nei, mahope aku o ka 'pau ana o keia kaua. j Me ke kanalua ole no hoi ke olelo ae, he manawa pokole wale no mahope iho o keia kuahaua hookapu waiona a ka Peresidena Wilson, e ukali mai ana ke kanaw r ai hookapu waiona no ke Teritore holookoa, no ka mea ua hoihoi ae na komite o ke senate ame ka hale o na lunamakaainana i ka laua hoike, e apono ana i ka bila hookapu waiona o Hawaii nei, lie hookahi wale no mea kakali aku> o ia no ke koho ana a na hale a elua, i ka wa e hapāiia mai ai no ka noonoo ana i ua bila nei. E hoea i'o mai ana ka hokapu waiona ma Hawaii nei, e paa ana ka hale hana bia, ka hale hana sake ame na wahi kaomi waina, a e hooneleia ana he heluna nui o ka poe iloko o ka oihana kuai waiona me na hana e pono ai lakou elike me ka lakou e hopohopo nei; aole loa ia he kumu eku malie ai kela mau hale, a e noho hana ole ai na limahana, aka e hoolilo koke aku ia mau hale ma na oihana e ae, a e hookomo aku i na liniahana ma ia mau hana, he mea oiaio, e hooiia ae ana na hopena maikai e loaa ana i ka poe e lawelawe ana i na oihana hou, ame na limahana hoi i noho hana mua malalo o ka oihana kuai waionā. He hookahi nae mea maopopo loa ma ka hooka- ! puia mai o ka waiona ma Hawaii nei, o ia no ke emi mai o na hana karaima, ka noho auwe ana iwaena o kekahi poe ohana, ame na ano he nui i kamāaina ia kakou, i oili mai ma o ka waiona la, a ma ko lakou mau makalua e paniia āku ana e ka noho oluolu ana, ka holomua ame ka hoomaikai iloko o na makaainana o keia Teritore. Aole ana no paha e nele ka hanaia mai me ke kuaiia mai o ka waiona ma ke ano malu loa, aole ia he hana malihini ia kakou, no ka mea eia no ke ha'iha'i a ke ku-e mau ia nei ke kanawai i na la apau> oiai ua hokuu laula ia ka waiona; eia nae, e lilo ana i hana maalahi loa ka hookolo ana aku i na punana o na wahi kuai waiona, a o ka hopena o ka poe e hoao ana e ku-e aku i ka mana o ke aupuni o Amerika ma ka ninau waiona, e auamo auanei lakou i na ko'iko'i apau o na hoopa'i kanono a ke kanawai i hoakaka mai ai, i oi pakela aku i na hoopa'i malalo o ko kakou mau kanawai. Aole kakou i ike aku i keia manawa i ka hopena e pahola mai ana maluna o kakou ma o keia hookapuia ana mai la o ka waiona, aole no nae kakou e hoohewahewa ana ma na ouli maopopo a kakou e hewa ole ai ke olelo ae, o na mea maikai wale no ke oili mai ana, i ka wa e nalohia aku ai ka waiona.