Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 11, 15 March 1918 — Page 1

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

I APERILA AE NEI E KAPU LOA AI KA WAIONA

He Hookahi Mahina Mahope o ke Kakauinoa Ana o ka Peresidena e Kapu ai

MA OAHU NEI WALE NO KEIA HOOKAPUIA O KA WAIONA

E Panikuia Ana na Halekuai Waiona me na Wahi Apau e Hanaia Neu ka Bia

            Oiai ua lilo i ninau pohihihi i ko Hawaii nei poe, ka manawa e kapu ai ke @@@ o ka waiona ma ka Mokupuni o Oahu nei, elike me ke kauoha a ka Peresidena Wilson, he hookahi nae mea maopopo loa, e hookoia ana ia kauoha ke komo ae iloko o ka mahina o Aperilae hoea mai ana.

            Ma ka Poaha o ka pule aku nei i hala, i loaa mai ai he lono kelekalapa i ka nupepa Star-Bulletin, mai kona mea kakau nupepa mai ma Wakinekona, e hoakaka mai ana, he hookahi mahina mai ka la mai i @ak@ninoa ai ka Peresidena Wilson i ke kauoha no ke kapu o ka waiona ma Oahu nei, alaila hoea @@ mai i ka hookoia ana o ia kauoha, ua like hoi ia me ka la ekahi o ka mahina ae nei o Aperila.

            Ma ia la hookahi no, i lona mai ai he kelekalapa i ka Ahehui Kalepa o Honolulu nei, mai ia George MeK. McClellan mai, maloko hoi o kela kelekalapa e hoike ana ia, ma ka la 7 o ka mahina o Aperila, e mana ai ke kauoha hookapu waiona a ka Peresidena. Ua like ole ka la e kapu ai o ka waiona ma Oahu nei, elike me keia mau hoike elua mai Wakinekona mai, aka nae he hookahi mea maopopo loa; iloko o kekahi manawa o ka mahina o Aperila e panikuia ai na hale kuai waiona apau ma Honolulu nei, ame na apana mawaho aku ni o ke kulanakauhale.

            Me kela mau lono kelekalapa no nae a elua, he hookahi aku nei, o ka loaa maoli mai o ke kauoha pili oihana i ka oihana koa maanei nei, a o ia kauoha ka mea mana, oiai ma ka manaoia o na mea apau, e kaa aku ana ka hooko ana i ke @@@oha hookapu waiona, iloko o ka lima o ka oihana koa, ame na luna iohana federala.

Kelekalapa Okoa i Wakinekona

            Mahope koke iho o ke loaa ana mai @ ka lohe i Honolulu nei, no ke kakauinoa ana ae o ka Peresidena Wilson' i kekahi kauoha e hookapu ana i ke kuaiia o ka waiona ma ka Makupuni o Oahu nei, ua hoouna koke aku kekahi poe kuai waiona i ka ninau ma ke kelekalapa i Wakinekona, no ka manawa e paniia ai na puka o na hale kuai waiona, ame kekahi mau ninau e ae i pili i kela oihana, aole nae he pane i loaa mai ia lakou, nolaila eia na kanaka kuai waiona ame ka lehulehu pu iloko o ke pohihihi no na  mea anau a hanaia mai ana no ka waiona maanei nei.

            Oiai nae, he puupuu ikaika loa keia i ka iia mai maluna o na kanaka iloko @ ka oihana kuai waiona, ke kau aku nei no nae ko lakou manaolana, i ko ka Peresidena lawelawe ana mai la i keia hana, ke manaoio nei lakou e hoihoiia mai ana no ko lakou mau poho apau, e laa ke kuai hooliloia aka o ka lakou waiona i ke aupuni, ke hoihoi hou ia mai o ka lakou mau dala i uku aku ai @@ na laikini ame na aubau; a ke hook@ @o ia mai ia manao, alaila, e hoomama loa ia ae ana na poho ame na @@no i manaoia, e kau aku ana maluna o lakou.

Ke Ano o Keia Hookapu Waiona

            O ka hookapuia ana o ka waiona ma @@ Mokupuni o Oahu nei, ua kaokoa @a ae ia mai ka hookapu ana hoi i ka waiona, mamuli no ia o ka makemake po@@ a ka Peresidena, ma o ka mana @@ ke kuleana i haawiia aku maluna @@@ ka ahaolelo lahui.

            He lehulehu o ko Honolulu nei poe @@@@kaka ae i ko lakou manao, oiai @ @@a, ma o na mea pili wale aku no keia @@kapu ana i na koa, aole hoi i na makaainana, he kuleana no ko lakou @@ama i waiona no lakou, a e hoo@@@@ mai paha mai kekahi wahi mai, @@@ papa ole ia.

            Oiai nae aole he mea maanei nei i @@@popo i na ano apau o ke kauoha i akauinoaia ae e ka Peresidena, aia @@ no a hoea mai ua kauoha nei i Hawaii nei, pela wale no e hoea mai @@ ka hoauheeia ana aku o na pohihihi @@ i pili i keia ninau waiona.

            @@ lilo ka ninau hookapu waiona, i @@ e hoalaia aku ai na manao maikai @@ a manao huhu iloko o kekahi heluna @@ @ na kanaka o keia kulanakauhale, @@ @@ hooneleia aku o kekahi poe me.

WAIHO HOU AE KE KIURE NUI HE HOOPII AHEWA

E Hookolokolo Hou ia ana o Owana me Kona Mau Hoa no ka Hewa Ohumu

HE MAU HOOPII AHEWA E AE KEKAHI I LOAA I KE KIURE

E Hoolohe Hou ia Ana ka Hihia Pepehikanaka o John Kekaula Imua o ka Aha

            Mahope iho o ka noho ana ae o ke kiure kiekie o ke Teritore, a noonoo i kekahi mau hihia i waihoia aku imua o kela kiure, no kekahi mau la ae nei i hala, i waiho mai ai ia i kana hoike ma ka Poalima aku aku nei, e hoakaka ana i ka loaa hou ana o ka hopii hoahewa  ku-e ana ia Mrs. Theresa Owana Belliveau, Rev. Samuel K. Kamakaia ame James K Kealoha, no ka hewa ohumu, ma ua mea e pili ana i ka palapala kauoha hooilina a ka Moiwahine Liliuokalani.

            Malalo o keia hoopii hoahewa i hoihoiia mai e ke kiure kiekie mamua aku nei, a i hooloheia ai imua o ka Lunakanawai Kaapuni Heen, ua hookuuia ka poe i hoopiiia, malalo o na noi dimara a ko lakou mau loio, no ka hooloheia o na oleloike, na na aoao a elua imua o ka aha, pela pu hoi me kahihia apuka, i hoolohe ole ia alike me ka hoopii hoahewa kahiko a ke kiure i waiho ae ai ma ka lakou hoike.

Kauia ka Hoopii Pepehikanaka

            No ka hihia hoi o ke koa Paele, o ka hopuia ana, mahope o ka pepehi ana i kekahi haole luina a make, ma o ka hou ana i ka pahi ma ke alanui Kukui me Muliwai, ua loaa i kiure kiekie he hoopii hoahewa e hu-e ana iaia, ma ke karaima pepehikanaka ma ke degere ekahi.

            Mawaho ae o kela mau hoopii hoahewa a ke kiure kiekie i hoihoi ae ai e hoike imua o ka aha, ua waiho pu aku ka Loio Kalana Brown me ke kakauolelo o ka aha i kekahi mau palapala hoohiki, me kekahi mau ike hou, e ku-e ana ia John Kekaula, no ke karaima pepehikanaka.

            He manawa pokole wale ae nei no i hala i hooloheia ai ka hihia o John Kekaula imua o ka aha, a hookuuia mai oia, mamuli o @a oleloike a na kauka, no ka make ana o ka wahine a ka mea i hoopiiia, malalo o na kumu maamau; aka nae o na ike hou i loaa i ka aoao o ke aupuni, he mau palapala hoohiki, mai kekahi poe i ike i ke ano o ka pepehiia ana o ka mea i make e John Kekaula.

            Maloko o keia ike hou i loaa i ke aupuni, e olelo ana ia, ua pepehi aku o John Kekaula ia Louisa Maluna, ka wahine e noho pu ana me ia, me ke peku ana iaia, a ma ka la 23 o Dekemaba, 1916 i make aku ai oia.

            He ekolu mau palapala hoohiki o ka waihoia ana aku imua o ka aha, i kakauinonia e Kaimiola, Lizzie Kaimiola ame Mrs. Daniel Kamaha. Maloko o ka Kaimiola olelo hoohiki, e hoakaka ana ia i kona ike ana i ko John Kekaula pepehi ia Louisa; ma ka Lizzie Kaimiola palapala hoohiki hoi, e olelo ana oia i kona ike ana ia Mr. Kekaula e pepehi ana ia Louisa, a mahope iho o ka hina ana aku o ka wahine ilalo, ua peku aku la no kekahi mau manawa, a i kona komo ana mai e ake'ake'a, ua huli aku la o John Kekaula e hoopilikia iaia.

            Ma ka Mrs. Daniel Kamahu olelo hoohiki hoi, oia pu kekahi maloko o ka halewai, i ka manawa i laweia aku ai o Louisa, kona kaikaina, a wahi ana, ua make mua kona kaikaina, mamua o ke komo ana aku iloko o ka Halema'i o na Ulia Poina.

 

MANILA, Mar. 4.--Lehulehu na Kelemauia i hoohanaia malalo o na Amerika maanei a i hoopauia mai ka hana mai e kipakuia aku ana mai na Mokupuni Pilipine aku. E laweia aku ana lakou maluna o ka moku lawekoa e ku hou mai ana.

           

            HE KII KEIA NO NA KOA AMERIKA O KA HULI HOI ANA MAI NA AUWAHA MAI O NA KAHUA KAUA E HOI ANA NO PARISA NO KEKAHI MANAWA POKOLE. O KO LAKOU LELE ANA MAI NO LA MAI KE KAAAHI MAI, E KAʻI ANA ME KE ALANUI ME KA HOIKE OKOA ANA MAI O KO LAKOU MAU HELEHELENA I KA HAUOLI, ME HE MEA LA, AOLE HE MAKAʻU ME KA HOPOHOPO ILOKO O LAKOU.

 

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

 

            LONDON, Mar. 9--He lono kelekalapa uwea ole mai ka alahele mai a ke kuhina Rukini ke hoakaka ana ua pau i ka hanaia ke kuikahi maluhia mawaena o Rusia ame Rumania. Ua ae o Rumania e haalele aku no Rusia i kela mau okana aina apau o Bessarabia  e paa ia nei e kona mau pualikoa, maloko o elua mahina.

Ka Ahakukakuka a na Aupuni Hui ma

            Tokio no ke Komo Iloko o Siberia

            TOKIO, Mar. 10.--He ahakukakuka a na elele aupuni ka i malamaia mawaena o na elele aupuni Amerika, Palani, Enelani ame Italia, ma ia ahakuka o ke kumuhana no ko ka Iapana komo aku iloko o Siberia no ka hoopakele ana i na waiwai apau a na Aupuni Huiia ka i noonooia.

            Ma keia ahakuka i hoakaka ae ai ke Kuhina Morris aole ke aupuni o Amerika e komo mai ana e keakea i ka hoohana aku o Iapana i kona mau pualikoa.

Haalele ko ke Kuhina Nui Rukini Lenine Poe Iaia

            WASHINGTON, Mar. 10.--Ke haalele mai la me ka hikiwawe loa ko ke Kuhina Nui Rukini Lenine mau hooaloha, ka poe kokua iaia, oiai oia e hoomau aku ana i ke noi ana no ke aponoia mai o ke kuikahi maluhia i hanaia ai ma Brest-Litovsk. He kakaikahi loa ka poe pili aku me ia a aia ka lahui ke ku-e ikaika loa ae la iaia ame Trotsky pu.

            Ke haalele awiwi loa ia mai la o Petograd e na kanaka, o ka poe apau i loaa ke dala e holo aku ai pakele mai na Kelemania aku e hookokoke mau aku la ua heelele mai i ke kulanakauhale. Ma ka la i nehinei i haalele mai ai ka elele aupuni hope loa, o na komisina a ka lahui ke haalele awiai aku la no ka holo aku no Makao, ke kapitala o ke aupuni hou.

Hookahi Komisini i Haaleleia Iho e Hoomalu

            O ke Komosina Lunacharsky, ke kuhina o ka oihana hoonaauao wale no koe no ke ku ana ma ka aoao o ke aupuni ma Petrograd, i haaleleia aku oia mahope no ka hoohana ana aku i kona mana kuikawa i hooholoia ai e na komisina a ka lahui. O ka hana koikoi e pili ana i hoomalu ana i kulanakauhale ka i kauia mai maluna ona hookahi, me ka mana o ke ola ame ka make iloko o kono mau lima.

            Ma ka lono i hoikeia mai ua hoopauia o Trotsky mai ka noho kuhina ana no ko na aina e, o ka hope kuhina, M. Tehitcherin ke hana mai la ma kona wahi.

Hookuuia ke Duke Kiekie Michael mai ka Noho Ana he Pio

            Ua hoikeia mai e kekahi nupepa o Petrograd ka hookuia ana ae mai ka paa ana he pio e ke aupuni Bolshevikio ke Duke Kiekie Michal Alexandrovitch, ka hoaahanau o ke Czar Nicholas mua, ka mea i hoopaaia me ke kiai paa loa ia e na koa maloko o kona home mai ka manawa mai o ke auhulihia ana o ke aupuni moi.

            Ke leka i kakauia mai ka la 5 o Maraki ka i loaa mai i ke keena aupuni maanei ma ka la i nehinei mai ke kuhina Amerika Francis mai, oiai oia e noho ana ma Vologda ia manawa. Ua hoikeia mai ma ia lono ka palekana o na kanaka Amerika apau ma kela manawa ma Vologda. Wahi a ke Kuhina Francis hookahi kakauolelo ana i haaleleia aku i Petrograd.

Ala ka Poe Hookahuli Aupuni o ka Aoao Kalaiaina Social.

            He lono mwahou ma ke alahele mai o Ladana ke hokaka ana ua kukalaia ae e ka poe hookahuli aupuni o ka aoao kalaiaina Social maloko o Rusia e kukulu ae ana lakou i "Puali Kiai Lahui" a e hookehuli i ke aupuni a ka aoao Bolsheviki, e kukulu ana i hana hookahuli aupuni hou. Ua oleloia o ke Kauka Eleff o ke kula nui o Makao kekahi o na alakai no keia hana, a o kona manao nui o ia no ke ku-e ana aku me na meakaua i ke aupuni Bolsheviki no ka hanaia ana o ke kuikahi maluhia mawaena o Rusia ame Kelemania a ka lahui Rukini i apono ole ai. Ke hoolala mai la na alakai o ia aoao e kukulu ae i aupuni repubalika e ku-e ana i ke aupuni Bolsheviki, a ua hoikeia ae ko lakou ku-e loa i ke apono aku i na kumu aelike maluhia i hanaia ai mawaena o Kelemania ame ke aupuni Bolsheviki.

            E hoakaka ana kekahi lono kelekalapa o ka loaa ana mai aia no na Kelemania ke hoomau mai la i ke kaua ana i na Rukini, elua mau moku topido Kelemania ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei, ma kahi kokoke aku i na Mokupuni Aland.

Ka Hiohiona Hoike Mua no ke Kaua Nui a na Kelemania

NEW YORK, Mar. 10.--Me na Kelemania e lawe ana i ka hoomaka mua ana o ke kaua maloko o ua mahele lehulehu o ke kahua kaua ma ka hapa komohana, ua ikeia ka hahana o ke kaua ma nehinei, a he mau hoailona pu ka i ikeia aku he kaua nui ke hooukaia mai ana in a e hoomauia aku ana ka malie elike me ko na la kakaikahi i hala.

Ke Kahua Kaua ma Belegiuma

            Maloko o Belegiuma kahi a na Kelemania o ka hoouka ana mai i ka lakou kaua me ka ikaika loa ma ka la i nehinei, o kahi o ka mahele ma ka laina i hahana loa ke kaua ia ana mai he hookahi wale no mile ka loa, e moe ana mai ke alanui Menina a i Poelderhoek. Ma keia wahi, mahope o ke ki hoomauia ana mai o na pu kuniahi a na Kelemania maluna o na kahua e paaia ana e na Pelekane no iwakalua-kumamaha hora ua hoopinapina loa ia mai la ke ki ana ma ke kakahiaka i nehinei, a ua hoounaia mai na koa helewawae he nui.Ua hoomauia mai ke kiia ana o na pu kuniahi oiai na koa helewawae e ka'i mai ana ahiki i ka hoea ana mai i na auwaha a na Pelekane a malaila i hakaka ai he lima a he lima me na elau pu me ka weliweli loa.

            Ua holopono ke kaua a na Kelemania ma kahi kokoke i Poelderhaek ma ka hoauheeia ana mai o na koa Pelekane mailoko mai o ko lakou mau auwaha 200 i-a ka loa, aka na ka pololei o ke kiia ana aku a na pu kuniahi mahope

 

HOAOIA HE BEBE E PEPEHI E KA PILIPINO EPA

Ko Ole Nae Kona Manao Lapuwale Mamuli o ka Uwa Ana o ka Mea Malama Bebe

HOLO KELA PILIPINO A NALOWALE ME KA LOAA OLE

Nui na Waiwai Oloko o ka Hale i Lilo i ka Aihueia e ka Piko Pauiole

            Ma ka ulia pomaikai wale no i pakele mai ai ke ola o kekahi bebe o eiwa wale no mahina, mai make, i ka pepehiia e kekahi Pilipino, ma ka Poaja o ka pule aku nei i hala, mamuli o ka oili koke ana mai o ke kahu malama keiki, he kaikamahine Hawaii, a noke i ka uwa, ia manawa i haalele iho ai ka Pilipino i ka bebe, a hoomaka aku la e holo i ole ai oia e paa aku i ka hopuia.

            O Mr. âme Mrs. John J. Myers na makua o kela bebe nona na mahina he eiwa wale no, eia nae ua waihoia aku malalo o malama ana a kekahi kamahine Hawaii, malama keiki, maloko o ko laua home, ma ke alanui Liliha.

            Aole i maopopo iki i kela kaikamahine Hawaii ke komo ana aku o ka Pilipino maloko o ka hale, no ka mea maloko oia o ka halekuke kahi i hana ai, a ma rumi hoi mamua o ka hale, kahi i hiamoe ai o ka bebe.

            Ma na mea i koho wale ia aku, ma o ka loaa ana aku o kekahi mau waiwai i aihueia a i hunaia aku iloko o ka mahelehele, ua ma'u no ka manawa a kela Pilipino o ka noke ana i ka huli ialoko o na rumi, mamua o kona lalau okoa aua aku i ka bebe, no ka mea ua lilo kekahi mau waiwai i ka aihueia eia, a ua loaa aku hoi ua hunaia mawaho o ka pa.

Maopopo Ole ka Manao Pepehi

            Aole he mau kumu kupono no ka manao ana o kela Pilipino e pepehi i ka bebe opiopio, oiai aole ana mau hoopilikia wale ana mai iaia, koe wale no, mamuli paha o ka uwe o kela bebe, a no ka hopohopo o ka Pilipino o ikeia auanei oia maloko o kela hale, pela paha oia i hopu okoa aku ai i ka bebe a manao e pepehi a make.

            Ua laweia mai ka bebe mai kona wahi i hoomoeia aku ai, a iwaho o ka pa, ma kahi he kanakolu kapuai mai ka lauai aku o ka hale, a ma ka ulia laki wale no i ike mai ai ke kaikamahine malama keiki, mailoko mai o ka hale i ka paa o ka Pilipino i ka bebe iloko o kekahi lima, a he pahi kikiwi oki mauu hoi malako o kekahi lima, e hoomaka ana e pepehi aku i ka bebe.

            Ua hoomaka koke kela kaikamahine e uwa, iaia i ike mai ai i kela hiona ku i ka menemene, a i ka wa i lohe ai o ka Pilipino i ka leo uwa, ua haalele koke iho la oia i ka bebe, a hoomaka aku la e holo no ke kahawai malalo mai o Alewa, a nalowale aku la iloko o ka hihipe'a o ka nahelehele.

Hoomakaia ka Huli Ana

            Iloko o ka manawa pokole loa, ua pahola koke ae la ka lono ma na wahi e pili kokoke mai ana, no ka hoao ana o kekahi Pilipino e pepehi i ka bebe uuku, ia wa i hoomaka koke ai kekahi poe e hele e huli, ma kahi i ikeia ai ka holo ana o kela Pilipino, me ka hoike pu ia ana mai no hoi o ka lohe i ka oihana makai, ua huliia kela Pilipino ahiki i ke ahiahi ana, aole he mea i ike hou ia nona.

            He lehulehu wale na manawa a kela Pilipino i hoea aku ai no ka home o ka ohana Myers, i kekahi manawa he kokoolua kona e hele pu aku ai, me ka hoike ana aku i ka laua hana, o ia ka makemake e kuai i kekahi mau meakanu, a i kekahi manawa, no ka lawe ana i na lole holoi.

            Ma ka hora umi ame umi-kumamakahi o ka la, e ike mau ia ai kela Pilipino i ka maauhele mawaho o ka home o Mr. Myers, a ma ka Poakolu aku no, ua hoea okoa aku ua Pilipino nei no ka hale, a kipakuia mai e ke kaikamahine  malama keiki, me ke kanoha okoa ia ana mai, e hele oia mai kela wahi aku.

Lilo i ka Aihueia

            Ma na manawa apau a kela Pilipino e ikeia ai ma kahi kokoke i ka home o Myers, e ha'oha'oia ana ka nalowale o kekahi mau meakanu, a oiai nae e huli-

NUI NA IKE HOU I LOAA AE I KA LUNA FEDERALA

Kaa Aku Malalo o ka Ilamuku Amerika na Lako Gula i Aihueia o ka Haleleka

NIELEIA KEKAHI PAKE A HOIKE OIA I KA OIAIO

Wahi Ana ua Haawiia Aku Iaia na Lako Gula no ka Uku Ana i na Paalole

            Elike me ka nee mau ana mai o ke au o ka manawa, pela iho la i oiliili mau ae ai na ike, e hauhoa aku ai ia Harry Melim, ke kakauolelo oloko o ka haleleka o Honolulu nei o ka hopuia ana no ka hewa aihue, a hiki ole iaia ke pakele, mai kona auamo ana i na ko'iko'i o ka hewa ana i hana ai, elike me na mea oiaio i kaa aku malalo o ka malu o ka Ilamuku Amerika Smiddy.

            Ua kaa aku malalo o ka malu o ka Ilamuku Amerika kekahi pine omou daimana nona ka waiwaiio ma kahi o ka hookahi kaukani dala, a ua hooia ae ka on a nona kela waiwai mahope iho o ka nana ana i ke pine maloko o ke keena o ka Ilamuku Amerika, o ka mahina aku nei i hala, ka manawa o kela pine e loaa mai ai iaia, aie nae aole i hoea aku, a i ole hoi ia, kekahi leka paha e hoakaka ana no ke kumu o ka hoouna ole ia ana mai o kela pine.

            Ua hunakele loa ka Ilamuku Amerika Smiddy i ka hoike ana ae i ke ano o ka loaa ana o kela pine iaia, aka nae mai kekahi mea mai no ia i owili pu ia aku ai o Melim, ma ke ano oia ka mea nana haawi aku i kela pine.

Ninaninauia he Pake

            No kekahi mau manawa ae nei i hala, ua ike mau ia kekahi Pake opiopio i ke kaalo ae ma kahi kokoke i ka haleleka i ka po, a e noke mau ana no hoi oia i ka hopiopio, me he mea la he hoailona ia, no ka mea maloko o ka haleleka e ike mai ai aia oia mawaho, aole nae i hoomaopopoia ka hana a kela Pake, ahiki i ka manawa i oili ae nei, ka mea oiaio no ka aihueia ana kekahi mau waiwai mailoko mai o ke ekeleka, akahi no a ala mai na hoomanao na no kela Pake.

            Ua hoea aku ua Pake nei nona ka inoa o G. J. Lui imua o ka Ilamuku Amerika, ma ka Poaono aku la i hala, a mahope o kona nokeia ana mai i ka niele, i ae okoa aku ai oia, he mau paalole lehulehu kana o ke kuai ana aku ia Melim, a ma kahi o ka uku ana aku iaia me ke dala maoli, ma na mea gula e ukuia aku ai.

            No kahi ka i loaa aku ai o kela mau lako kula ia Melim, aole i maopopo iki iaia ia mea, o kana wale no i ike, he mau lako gula kela i haawiia aku ai iaia, no ka uku ana i na paalole lehulehu i hooliloia mai ia melim, a i na hoaloha hoi o Melim.

            Aole i maopopo ka waiwaiio o na lako gula ia Melim, aole i maopopo iki aka nae, eia no na luna oihana federala ke noke mai nei i ka huli pono, ma na ano apau, i wahi e loaa ai na waiwai i hooliloia aku o ka aihueia ana mailoko aku o ka haleleka.

 

            KINGSTON, Mar. 11.--O na lehu o John Redmond, ke alakai o ka aoao kalaiaina Lahui Aliliki i aloha nui ia ua hookomoia aku i keia la iloko o ka luapao ohana ma Wexford, he 80,000 kanaka i komo mai ma kona anaina haipule hope loa i hoopau ana i ka hana a kekahi o na kanaka Alilki aloha aina kaulana loa.

 

ia ana kela Pilipino, mahope iho o kona koao ana e pepehi i ka bebe, i loaa aku ai na meakanu o ka aihueia ana, ame kekahi mau lako pa me aniani, ua hunaia iloko o ka nahelehele, me he mea la, ua waihoia malaila ahiki i ka wa poeleele, alaila hoihoi aku no kahi e ike ole ia ai kana karaima.

            Ma ke manawa i holo mai ai o kela kaikamahine Hawaii a hopu i ka bebe i haaleleia aku e ka Pilipino, ua manao loa oia ua make, i kau a mea o ka pii o ka uliuli, mamuli mai paha o ka ka'u, eia ka auanei, aole i lihi launa aku ka pahi a ka mea liimakoko puuwai eleele i ke kino o ka bebe, a ua palekana hoi oia ma na ano apau