Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 11, 15 March 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

LONpON, Mar. 9—He lono kelekalapa uwea ole mai ke alahele niai a ke kuhina Rukini ke hoakaka ana ua pau i ka hanaia ke kuikahi maluhia mawaena o Rusia ame Humamia, Ua ae o Rumania e haalele aku aio Rusia i kela mau okana aina ap&u o Bessarabia e paa ia nei e kona mau pualikoa, maloko o elua m&hina. Ka Ahakiikakuka a na Aupuni Hui ma Tokio no ke Komo Iloko o Siberia TOKIO,- Mar. 10.—He ahakukakuka a na glele aupuni ka i malamaia mawaena o na olele aupuni Amerika, Palani, Enelani ame Italia, ma ia ahakuka o ke kumuhana no ko lapana komo aku iloko o Siberia no ka hoopakele ana i na waiwjii apau a na Aupuni Huiia ka i noonooia. Afa keia ahakuka i hoakaka ae ai ke Kuhina Morris aole ke aupuni o Amerika e komo mai ana e keakea i ka hoohana ana aku o lapana i kona mau pualikoa. Haalele ko ke Kuhina Nui Bukini Lenine Poe Kokua laia WASHINGTON, Mar. 10.—Ke liaalele mai la me ka hikiwawe loa ko ke Kuhina Nui Kpkini mau hoaloha, ka poe kokua iaia, oiai oia e hoomau aku ana i ke noi ana no ke aponoia mai o ke kiiikahi maluhia i hanaia ai ma Brest-Litovsk. He kakaikahi loa ka poe pili aku me ia a aia ka lahui ke ku-e ikaika loa ae la iaia ame Trotsky pu. Ke haalele awiwi loa ia mai ia o Petrograd e na kanaka, o ka poe apau i loaa ke dala e holo aku ai a pakele mai na Kelemania aku e hookokoke mau aku 1&. ua haalele mai i ke kulanakauhale. Ma ka la i nehinei i haalele mai ai ka elele aupuni hope loa, o na komisina a ka lahui ke haalele awiwi aku la no ka holo aku no Makao, ke kapitala o ke aupuni hou. Hookahi Komisina i Haaleleia Iho e Hoomalu O ke Komisina Lunacharsky, ke ku-' hina o ka oihana hoonaauao wale no koe no ke ku ana ma ka soap o ke au-!

puni ma Petrograd, i haaleleia aku oia mahope no ka hoohana ana aku i kona mana kuikawa i hooholoia ai e na komisina a ka lahui. O ka hana koikoi e pili ana i ka hoomalu ana i ke kulanakauhale ka i.kauia mai inaluna ona hookahi, me ka mana o ke ola ame ka make [ iloko o kona mau lima. | Ma ka lono i hoikeia mai ua hoopauia o Tvotsky mai ka noho kuhina ana no j ko na aina e, o ka hope kuhina, M. Tehitcherin ke hana mai la ma kona wahi. Hookuuia ke Duke Kiekie Miehael mai ka. Noho Ana he Pio Ua hoikeia mai e kekahi nupepa o Petrograd ka hookuuia ana ae mai ka paa ana lie pio e ke aupuni Bolsheviki o ke Duke Kiekie Miehal Alexandrovitch, ka hoahanau o ke Czar Nicholas mua, ka mea i hoopaaia me ke kiai paa loa ia e na koa maloko o.kona home mai ka manawa mai o ke auhulihia'ana o ke aupuni moi. He leka i kakauia mai ka la 5 o Maraki ka i loaa mai i ke keena aupuni maanei ma ka la i nehinei mai ke kuhina Amerika Francis mai, oiai oia e noho ana ma Vologda ia manawa. Ua hoikeia mai ma ia lono ka palekāna o na kanaka Amerika apau ma kela manawa ina Yologda. Wahi a ke Kuhina Francis hookahi kakauolelo ana i haaleleia aku i Petrograd. Ala ka Poe Hookahuli Aupuni o ka Aoao Kalaiaina Social. He lono meahou ma ke alahele mai o Ladana ke hoakaka ana ua kukalaia ae e ka poe hookahuli aupuni o ka aoao kalaiaina Social maloko o Rusia e kukulu ae ana lakou i '' Puali Eliai Lahui" a e hookahuli i ke aupuni a ka aoao Bolsheviki, e kukulu ana i hana hookahuli aupuni hou. Ua oleloia o ke Kauka Eleff o ke kula nui o Makao kekahi o na alakai no keia hana, a 6 kona manao nui o ia no ke ku-e ana aku me na meakaua i ke aupuni Bolsheviki no ka hanaia ana o ke kuikahi | maluhia mawaena o Rusia ame Kelemania a ka lahui Rukini i apono ole ai. Ke hoolala mai la na alakai o ia aoao e kukulu ae i aupuni repubalika e ku-e

I ana i ke aupuni Bolsheviki, a ua hoi- ' keia ae ko lakou ku-e loa i ke apono aku i na kuinu aelike maluhia i hanaia ai mawaena o Kelemania ame kē aupuni Bolsheviki. E hoakaka aua kekahi lono kelekalapa o ka loaa ana niai aia no na Kelemania ke hoomau mai la i ke kaua ana i na Rukiui, elua mau moku I Rukini i hoopiholoia e na moku topi(lo Kelemania ma kekahi manawa -kokoke i hala aku nei, ma kahi kokoke aku i na Mokuj>uni AlaniL Ka Hiohiona Hoike Mua no ke Ke.ua Nul a na Kelemania NEW YORK, Mar. 10.—Me na Kelemania e lawe ana i ka hooinaka mua ana o ke kaua maloko o n%mahele lehulehu o ke kahua kaua nia ka hapa komohana, ua ikeia ka hahana o ke kaua ma nehinei, a he rtiau hoailona pu ka i ikeia aku he kaua nui ke hooukaia mai ana.ina e hoomauia aku ana ka malie elike me ko na la kakaikahi i hala. Ke Kahua Kaua ma Belegiuma Maloko o Belegiuma kahi a na Kele"mania o ka hoouka ana mai i ka lakou kaua me ka ikaika loa ma ka la i nehinei, o kahi o ka mahele ma ka laina i hahana loa ke kaua ia ana mai he hookahi wale no mile kp loa, e moe ana mai ke alanui Menina a i Poelderhoek. Ma keia wahi, mahope o ke ki hoomauia ana mai o na pu kuniahi a na Kelemania maluna o na kahua e paaia ana e na Pelekane no iwakalua-kumamaha hora ua hoopinapinai loa ia mai la ke- ki ana ma ke kakahiaka i nehinei, a ua hoounaia mai na koa helewawae he nui. Ua hoomauia mai ke kiia ana o na pu kuniahi oiai na koa helewawae e ka'i mai ana ahiki i ka hoea ana mai i na auwaha a na Pelekane a malaila i hakaka ai he lima a he lima me na elau pu me ka weliweli loa. Ua holopono ke kaua a na Kelemania ma kahi kokoke i'Poelderhaek ma ka hoauheeia ana mai o na koa Pelekane j mailoko mai o ko lakou mau auwaha 200 i-a ka loa, aka na ka pololei o ke kiia ana aku a na pu kuniahi mahope

aku o na auwaha a »a Pelekane, »ne ka hoounaia ana aku% kekahi niau pualikoa Pelekane hou i hoauhee aku i na ■ enemi ihope i ko iakou niau wahi niua. i Ma na wahi apau a na Kelemania o ka | lele kaua ana mai ina keia mahele ua i hiki ole e loaa i kahua paa no lakbvr e | ,ku iho ai. I Ka Hoike M&i Berlin Mai I Ma ka hoike a ke kuhina kaua mai | Berlin mai no ke kaua i hooukaia maj loko o Belgium, ua hoakakaia ko ke Keikialii Buppreoht mau pualikoa ko- j mo ana niai ma kekahi mau kaua haha- J na lehuiehu i hooukaia. Ma ka lono j kefekalapa a ke kuhina k#ua ua hoikeia ka laweia ana aku o kekahi heluna o na koa Pelekane he mau paahao. Ua hoike pu ia mai Berlin mai ka hoopuehuia ana o kekahi pualikoa ma ka akau aku a ma ka hema niai o ka laina Scmerinka e na pualikoa Kelemani?.. Ke Kaua ma ka Lewa Nui na kaua i hooukaia e na mokuea ma ka lewa elike me ko ka Poalhna. Ma ka hoike a ke kuhina kaua mai Ladana mai, i hoopukaia ae e ke keeua kaua ma ka po i hala ua oleloia ma ia hoike he 12 mau niokuea Kelemania i kira ae a haule i ka honua, a he ekolu mau mokulele a na Pelekane i hoi ole īiiāi uo ko lakou kahua. He mau kakini manawa o ke kaua ana mawaena o na mokuJele a tnenii anie na papu o na pu ki mokulele Pelekane i hoomauia ahiki i ka po aua. Ma ke komohana akau aku o Totil i hoao mai ai na Kelemania e hoohana i ka lakou ahi wai luku maluna o ka mahele o ka laina e paaia ana e na koa j Ameiika, eia nae, ua hoopuhiliia aku ka holopono o ia hana a lakou e na pu a na koa Ameiika a hoaulieeia aku ka enemi ika pii ana aku ana ( koa Amerika noluna o na ahua eha mau pu ki J ahi wai i lilo mai ia lakou. Makaukau ke Keikialii I»voff Maloko o pekin e Kaua Pu me na Kepani LONDON, Mar. 10,—0 ke Keikialii Lvoff, ka mea i uoho kuhina nui no ke aupuni kuikawa mua o Rusia mahope j iho o ka hoopauia ana o ke Czar Nieholas, a o ke kanaka .hoi i ikeia o ke ao holookoa, he alakai makaukau loa iloko j 0 ka ,aoao kalaiaina hookahuli aupuni ! Social, oia ke poo o kekahi papahana no J ke kukuluia ana ae o kekahi aupuni no J ( Siberia, no ke ku-e ana aku i ke aupuni j I Bolsheviki. O kona keena oihana kuij kawa aia inaloko o Pekini, kahi mailaila mai e hoouna mai ai i na kukakuka ana no ke aupuni o lapana np ke ko J kua aku no kana hoonee kaua ana. 0 keia nuhou i hoea mai la ianei mai Petrograd mai, ua hooiaioia mai ia e na lono kelekalapa ma Pekini mai, ina ka hoakaka a ka mea kakau meahou ua kulike me keia lono ae la, a no ke kukuluia ae o ke aupuni repubalika hou i hoolalaia ke hanaia mai la ia i nei manawa. Ua hoolahaia ae e ka nupepa a ka aoao Bolsheviki ma Petrograd kekahi lono kelekalapa mai Irkutsk, Siberia mai, a e olelo ana penei: Ke Kali Kei no I&pana "Ua kukuluia ae e ka peresi«lena i 'kau o ka aha kukakuka a na kuhina o Husia i liookahuliia, ke Keikialii Georg | Lyoff, kekahi aupuni Kukini hou no ka Hikina lōa a o kona kapitala no ka mahawa, aia ma Pekini. Ke kali nei keia aupuni nō'ka hoopaeia mai o iia pualikoa Kepani ma Vla<livostok, i mea e .hiki ai ke komo pu akii iloko o Siberia me na koa Kepani. "Aia ke aupuui kuikawa ma Vladivostok ke hoakoakoa mai la i kona mau pualikoa no ke kaua ana aku i kekahi pualikoa mai a ke hoala mai la i pualikoa Ulaula." 0 ke kanaka kakau meahou no ka Nupepa Associated Press ma Pekini ka 1 kelekalapa mai ianei & e hoakaka ana o ka hana hou ia ana ae o ke aupuni a i ka lehulehu maloko o iSberia malalo o | ke alakai ana a ka Adimarala ka adimarala mua o ke aumokukaua Rjikini maloko o ke Kai Eleele ka i makaukau i nei manawa, o ka hana i hoolalaia oia no ke kukulu ana ae i pualikoa nui no ka hui pu ana me na alakai o ka poe e kaua ku-e aku ana i ke aupuni Bolsheviki maloko o Siberia. Ua Ka'i Aku no .Irkutsk Ua hoomakaia ka ohi ana i na koa e keia aupuni Rukini hou i kukuiuia 1 ae la a waiho aku malalo o ke alakai 1 ana a ke Kenerala Semenoff, o kona ke- | ena oihana aia maloko o Mauekuna, ' kokoke i ka laina kaaahi Transbaikalia. ■ 0 ka hana i hoolalaia oia kona ka'i ! ana aku no ka okana aina o Trkutsk a I iloko o ke kapitala inalaila, a malaila ' e kali ai no ka lapana kokua aku na pualikoa a ma ke dala. Ua oleloia e koonei poe ua loaa mua mai i ke Kenerala Semeneff ka lapana olelo hoopaa no ka hoolako mai iaia me ke dala ame na koa. Ua Hoopanee Muaia Mai na Koa Ua hoolahaia ae e ka Novaia Zhin, 1 he nupepa Kukini, kekahi meahou e olelo a»ia he pualikoa Kepani ka i hoopae inua ia mai ma Vladivostok. E hoa-

kaka ana ia nupepa aohe e kala i hoo-1 paeia niai ai na pualikoa Kepani ma j ke awa o Vladivostok iloko o lanuari 12 aku nei i hala, a he elua mau'moku kaua i ukali mai mahope ona elua la niahope niai, a "mahope iki mai o keia he 4000 mau koa Kepani i hooleleia mai i ka aina. O ka adimarala o ia mau mokukaua ka i hooia mai i na luna aupuni ma Vladivostok aole e manaoia ka hooleleia ana mai o na pualikoa o ka hoomaka ana ia o ke kaua, he hana wale no ia i hanaia mai no ka hoopakele ana i na makaainana Kepani maloko o ia wahi. O ka nuhou e hooia ana i keia hooleleia aku o na koa Kepaui ua hoounaia, mai e kekahi mea kakau meahou j mai Tokio mai, ina kela me keia maun- ! wa, aka nae, ua hooleia ka oiaio o keia . e ke aupuni- Kepani. j Hoauh«eia he Kanaha Koa Kelemania ( e Hookahi Koa Amerika I PARIS, Mar. 9. —Hookahi koa Ame- | rika i hala>vai me kaoaha mau koa Ke- j leinania ma ka po nei iloko o ka pouli | ma No Man'» Laml, a ki aku la ia mc kana pu raifeJa. Ma kahi kokoke j loa ua make iaia ke alakai o ia poe koa a hoehaia aku kekahi poe lehulehu o lakou, a no ke koena aku o lakou pau i ka holo.

Ma ke komoliana akn o Toul ho alii wai kn na Kelemania o ke ki una mai, aka nae ua hoopuhili kokeia aUu kci:i hana a lakou e na koa Amerika nm >> Kr kiia ana aku o ka poe e lawe aiui i na ipu ki wai ahi me na pu a lakou a j ku pii ana ae maluna o na ahua lepo'eha niau ipu kiwai ahi i paa i ka hnpui». Noiia o lap«JUk e Komo lioko o Siberia LONDON, Mar. 9.~Ua noiia aku o lapana e lawe koke i kekahi hana uo kc komo ana aku i Siberia Hikina malokn o kekahi hoike i hoolahaia ae e ka ll;i ku Robert Oeeil, ke kuhina maluua o na hana e paniku ana i na awakumoku, ka mea nona ka manao pololei oi ae m:i * mw o kekahi mea i hoikeia ae e kekalii luua aupuni o kekahi o na aupnni liuiia. Ma ka hoakaka a ka liaku Oeil o lapana wale no ke aupuni ma kekahi wahi liiki ke lawe koke i keia hana, ;t e hana ia aku ahiki i ka holopono ana elike me ia i makemakeia. Ma kanu hoakaka ua hilinai na aupuni huiia ma luna o I&pana ame koua īnakaukau iiip ka hiki pono iaia ke i kein nia nawa me ka hikiwawe ame ka holopono loa. I kahua no ka manaoio o na aupnni hniia i kona lioahui m$ ka Hikiii.a ua olelo ae oia mai ka inanawa mai «« ka hoomaka ana o ke kaua he oia iiimii ko lapana kupaa ma kana mau hana apau i koiia aku e na aupuui Iniiia. Na Koa Amerika i Poino Iloko o ke Kaua Ana ma Palani WASHINGTON, Mar. ll.—Ma ka pn painoa o na koa Amerika i ]ioino n i hoolahaia ae ma ke akea i keia l:i i hoikeia ae ai ka make ana o 19 mau k<>a iloko o ko kaua aua maloko o l'alani ame ka .hoehaia ana o 2:1, eha o lakou i make mahope mai niaimili o ka eha i loaa ia iakou. Ewalu poe i make ma muli oka ma'i i hoike pu ia mni eke Kenerala Pershing. Maniuli « ka ulia poiuo ma iva moku lele ekolu poe i make nialoko o Palani, oia ka Lukaneka Frank Montgomery, Andrew Skaggs ame Leo Harvie, a o ka Lutanela Win. Turrell ka mea i eha. Ua make ka Lutanela Arthur Ward m:i muli o ka ma 'i 1010. Elua Mau Mahele Koa a Kina e Hoouna Ae Ana i Manekuria PEKINO, Mar. 11. —I pane no kekalii ninau a ke kuhina kaua iuai ToUio mai, ua hoike aku o Kina i keia la i k«ma nianao no ka hui pu aua aku me la]>ana no ka hoopakele ana i na waiwai o na aupuni huiia ma ka Hikina loa o Rusia. O ke keena kaua o Kiua ka i uoi aku nei e hanaia kekahi mau hoo]>onopono ana uo ka hoounaia ana aku o elun mau mahele koa Pake no ka hana maloko o Menekuria Akau, na lapana e auamo i na lioolilo apau no ka malama ana i na pualikoa me ke kauka 'i aku i ka liolopono o na hooponopono ana nialuna o na dala a Ameiika e lioaie mai ana ia • Kina. Hoauheeia na Koa Kelemania e na Koa Amerika ame Palani PARIS, Mar. 11.—He kaua }ioloj>oiif) loa ka i hooukaia e na koa Amerik;i liuipu me na koa Palani ma ka la Lnehinei iloko o ekolu manawu kailiW n ke kaua ana nia kekahi aoao aku o k:i mahele o ka laina e paaiu ana e nn Amerika maloko o Lorraine. Oiai na pu kuniahi a na Ainenka e ki papa ni/ni ia aku ana i kahi o ka enemi ua ka'i aku la na koa, Amerika uo kahi o nu laina auwaha mua a na Kelemania a houheeia aku lakou mai ka laina auwaha inua aku a komo loa aku la he kanaono i-a ka mainao iloko o ka lainn auwaha elwa a ka enemi. Ua loaa aku iloko o na auwaha a na Kelemania kekahi mau lua i hanaia me ka'puna kameki ua hoopa-huia me ke dainamaita. Lehulehu na mea hana ame na pepa i laweia mai e ua koa Atnerika. No ekolu hapaha hora ka uoho aua o na Amerfka maloko o na auwaha mamua o ko liakou hoi hou ana mai no ko lakou mau wahi. Koikoi ka make ame na koa i hoehaia i hauaia aku ma ka aoao o na Keleniania e na poka ea a ua Amerika. Hoopuniia na Tureke e na Koa a ko Kenerala Pelekane AUenby. LONDON, Mar. 11.—E hoakaka nna ka lono kelekalapa o ka loaa ana mai ke Kenerala Allenby mai maloko o MeI sopotamia no ke e<ni hope ana aku o ua pualikoa Tureke apau no kekahi mau niile lehuleliu a aia lakou i nei inanawu ma kapa o ka Muliwai Euperate kahi i hoomoana ai, he iwakalua-kumamalua mile mai Hit aku. Holopono Ole ka Hoao Ana e A'e ma Kekahi Aoao o ka Muliwai ROME, Mar. 11.— He kaua koa l«a ka i hanaia e ha mokulele Italia i keia la maliina o na kahua e paaia ana e na koa Auseturia mahope aku o ua laina .auwaha ma o ka hoohaule ana iho <• ehiku tona poka pa-hu a hanaia kekahi mau poino koikoi loa maiaila. He pualikoa Auseturia nui o ka ninnao nui oia no ka hoao ana e a 'e mai ma keia aoao o ka Muliwai Piave ka i hoopuhiliia aku mamuli o ka pololei <> ke kiia aua aku o na poka pa-hu mai na papu aku a na Italia a pau na lapa laau ame na waapa a na koa Auseturio i ho ao mai ai e kau ma keia aoao o ka muli wai i ka naliaha a piholo. O Napela ke kulanakaūhale i koikoi loa ka hoohauleia aua iho o na i>oka pa-hu e na mokulele Ausetursa i lele ae ai maluna o ke kulanakauhale a hoohaule iho la he iwakalua mau poka pa-hu maloko o ka niahele o ke kulanakauhale e uolio nui ia ana e na kanaka. Lehu lehu na poka pa-hu i haule iho maluna 0 kekahi halema'i a he ehiku poe e ih*ho ana iloko i pau i ka make. PARIS, Mar. 11.—Ma keia la ilio la 1 hoea niai ai ke kakauolelo o ka oihana kaua Amerika ianei, & ua hookipaia mai oiā e ke Kenerala yershiug ame Bliss, ame kekahi mau ketierala Palani lehu lehu, he mau elele ma ka aoao o ke Kuhina Sharp ame ke Kuhina Nūi ('lenu-n--eeau o Palani.