Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 14, 5 April 1918 — Page 3

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

PAPAINOA O KA POE I HOEA OLE AE NO KO LAKOU NANAIA NO KE KUPONO I KA OIHANA KOA

 

Inoa.                                                                           Helu.                                                               Wahi noho

Shigero Makino, 265, Kapiolani Park. Kuraichi Yatomi, 399, Punchbowl St. Kauahi Sonokai 566, S. Queen St. Jos. M. Napoleon, 866, L-Y Eng. Co. Nyichi Isichi, 922, Moiliili. Vincent J. Gomes, 2666 c|o J. Bowler. Felipe Masete, 2682, c|o Haw. Fert. Co. Kenichi Yamasaki, 2684, c|o Nakamura Store, Moiliili. Willie H. Ferrier, 2945, Kalihi. Shiugi Yoda, 2982, Romagoy Hotel. Yoshiwo Takayesu, 3042, c|o Hawaiian Benrisha, Fort St. Joseph Spanola 3073, 955 King St. Ciriaco Fidel, 3334, Hon. Iron Works. Marianao Arista, 3581, 399 Beretania St. William Floris, 3797, Libby, MeN. & L. Kama Zukeran, 1281, Manoa. Munekaki Uchida, 1346, I. I. S. N. Co. Sosika Gosiha, 1404, Hono. Sales Co. Kealoha K  Kawelu, 1512, U.S. N. Sta. Frederick Reyher, 1581, L. Y. Eng. Co. David K. Kelii, 1890, 546 S. King St. John Tincheira, 2013, 1263 Nuuanu St. Tokichi Kaechu, 3936, Kalakaua Ave. Riichi Shibano, 4009, Peddler. Dan. K. Kinoulu, 4046, Catton Neill Co. Mataichi Inamori, 4067, Manoa. Maranada, D. K., 4206, Spald. Con. Co. Oshi Kaneshiro, 4212, Queen St. Jacinto Abod, 69, Box 3, Pali. Frank Gomes, 425, Emmt St. Samson Palakiko, 528, McC. H. & Renny John. Kalia Jr, 700, L. Y. Eng. Co. Estabon Eralla, 843, Haw. Presery. Co. Juakin Gergario, @259, Liliha St. Harry Kauhaahaa, 71, McC. H. & Renny Wm. Kalama, 353, L. Y. Eng. Co, Mistunobu Okada, 728, Manoa Rd. Lee Sun, 1476, K. Yuck Veg. Garden. Manuel Manalo, 1661, Mov. Pie. oper. P. K. Kalauao, 1744, Matson S. S. Co. Lee K. Chang, 1813, K. Y. Veg. Garden Wm. Alapanian, 1934, yardman. Wm. L Kahele, 2058, C. & C. of Hon. Takigiro Sugawa, 2505, Lewis Ave. Jos. Morales, 2519, Lule Room. House. Ippei Kubota, 2586, emp by J. Fuijii. Osear Berger, 3015, not employed. John S., Cravalho, 1161, Puunui. Lum Tuk Yeu, 53, Auld Lane. Esperidan Sanico, 212, McC. H & Renny. Juan Samson, 258, Puuloa, Oahi. Herman Kaili, 578, Morris Lane. Pedro Paalisbo, 599, Kapahulu, Oahu. Joe Malailua, 903, c|o Durante & Irvine. Yoshio Tahama, 2189, 823, Kunawai. Yuan D. Ortiz, 3586, King St. Fukio Konichi, 3589, 143 Cuuha Lane. David J. Heihei, 3603, Moanalua, Oahu. Henry Halemano, 3812, c|o O R & L. Co. Anastacio Porees, 4986, Genl. Delivery. Nicolas Pantaleon, 3414, L. Y. Eng. Co. Kalomlo Macdo, 3426, L. Y. Eng. Co. Kum Moon, 2512, Ewa Plantation. Geo. F. CHing, 2521, McC. H. & Renny. Bernabe S. Santos, 2593, King St. Pedro Tapio, 2845, Amer. Can. Co. Fong Kam, 2882, Young Hotel. Maximino Melo, 2841, 2 Liliha St. John Poaha, 4819, City & County. Geo. H. Kahaawinui, 5067, Alewa Hts. Yasuki Tokishige, 6035, Gov. Dry Dock. Tsunsiki Nakagawa, 6069, Hotel St. Chas. Keawekane, 2240, Auld Lane. Tomitaro Okimoto, 4759, Kunawai Lane. Julio Ramerez, 4848, Kailikaa S. Co. Makuro Miyamoto, 4064, Middle St. Enasirio Malabanan, 4490, Navy Yard. Dick Kahalewai, 4751, Hon. I. Works. En Kuck Siu, 1817, Navy Yard. Katoro Okumura, 2104, Haw. Pine. Co. Isaac Flores, 1223, Koa St. Felisciano Maghanuv, 1369, Watertown. Kun Young Au, 1522, Kekaulike St. Shinichi Nagahama, 1846, Honolulu. Francisco Dungo, 2568, Liliha St. Lee S. Cheong, 2714, Mokuleia. Chong Hong, 2715, Pacific Engr. Co. Tom Sai Pang, 3285,  Bere-Mauakea St. Edw. K. Kahaikapuna, 3841, Aala lane. Poy Wong, 2883, Kamanuwai Lane. Hajime Norkiawa, 3889, Waikamilo St. Sun Ho, 3919, Smith St. Marcus Anserno, 3977, 1331 Liliha St. Ho Chong, 3986, Auld Lane. Zacarias Hektin, 4042, N. King St. Kensa Kanimoto 3100 Kauluwela Lane. Tomitaro Sano, 3925, Kukui St. Mamerto Estabilos, 3733, Aiea, Oahu. Louis Leon, 4054, Watertown, Oahu. Hon Dung, 4084, King St. Hiroshi Kobayashi, 4115, Nuuanu St. Mazutaro Yoshioka, 4478, School St. C. H. L. King Lu, 4078, Vineyard St. Wakahoele, Holokai, 7124, Kukui St. Manuel D. Souza, 82, Hon. C. & D. Co. Simsou Helela, 84, I. I. S. N. Co. Andres Asagra, 240, Haw. Pine. Co. Pedro Garcia, 727, Ewa Mill. Conrad Zerrudo, 796, Amer. S. Laundry. Soichi Kagawa, 1318, Nuuanu St. Julian de la Cruz, 1665, S. King St. Juan Abraham, 1739, Pres. Co., Iwilei. Fomifay Oparin, 1771, c|o M. Chalmers. Masaoki Kurahara, 2190, c|o H. Shokai. Marion Pacheco, 2713, Watertown. H. Kahalewai, 2834, U.S. Naval Sta. John Rebosy, 3304, Lewers & Cooke. Hisakicihi Morita. 3962, carpenter. Manuel J. Mellor, 4219, haw. Presv. Co. Seiko Kakazu, 4321, T. Matsumoto. Kanezuchi Nishiyama, 5049, South St. Caytano Yuosencio, 203, Kukui St. Cornerlio Francia, 492, Vineyeard St. Tong Wong, 913, Pauahi & Maunakea. Perfecto Amor, 1215, Aala St. Toyozo Baba, 1222, Queen St. Celestino Alarde, 1472, 15 Iwilei Rd. Tranquilino Aguino, 1516, Dowsett St. Kim Kwam Mo, 1642, Punahou College. King S. Lee, 1792, Box 955, Honolulu. Juse Doran, 1834, Vineyeard St. Nicolas D. Andrad, 1906, Liliha St. Tameo Yoshi, 2163, Winston Block. Vincent Arguelles, 3440, WInston Block. Tsurugi Hosokoawa, 3539, Alapai Lane. Yut Yeung Lau, 3914 Moanalua. Kim Tai Hew, 3936, Box 797, City. Crispgono Bumales, 4105, 1224 Liliha. Joesph Smith, 4263, Kanakanui St. Tsuenga Kazama, 1827, Kaunakea St. Serperiho S. Solomon, 1942, King St. Jacinto Calmeron, 2359, Haw. Pres. Co. Jos. Kauakahilau, 2776, Auld Lane., Hinaro Aligado, 3327, 1341 River St. Chin Sur Choy, 3514, Liliha St. Pedro Doler, 3794, Haw. Pine. Co. David Makaii, 3824, Vineyard St. Roperto Salazar, 4297. Iwilei Rd. Egmidio Mamaou, 4376, Box 1154. Gergorio Duran, 4686, Vineyeard St. Godofredo Mercado, 4760, King St. Geo. Padilla, 4968, 17 Iwilei Rd. Fracis Sanches, 4992, 399 Austin Lane. Loviano Ternora, 5035, 5 Lihliha St. Terres Eneralo, 5275, King & Liliha Sts. Goichi Ota, 5524, 1579, Fort St. Amina Kaha, 5638, 907, Waiakamilo Rd. Toyokechi Shimiji, 6604, Palama. Legorio Medino, 6751, 995 Dowsett St. Matsu Nadama, 6752, Kukui & Liliha. Chiwojo Kiyuna, 7111, Komeya Hotel. Gergorio Alberto, 7543, King St. Yenzo Hioko, 4524, Wahiawa, Oahu. John Kaohiai, 5352, Kalani & Kalihi St.

 

Perrez Toribio, 5430, 1401 Liliha St. Sabelo Osoriom 555, 933 Austin Lane. Yee Yim, 5690, Pauahi St. Kanichi Obayashi, 6300, Beretania St. Chew Dung, 437, Fort st. Ambrosio Santiago, 1072, Vineyard St. Chi Yum Kim, 2513, Kipapa, Oahu. Felipe tIngas, 2539, Iwilei Rd, Solomona Poao, 3170 c|o Capt McPhail. Poni Kaawalo, 3311, School St. JuniorK. Kahau, 3395, King St. Clement Akana, 3941, 1281, Fort St. Joesph Foster, 4147, Moanalua, Oahu. Shibano Sakuchi, 4165, Iwilei Rd. JOhn Walakaili, 4479, Aala St. Chong Kam Tung, 4877, Aala St. Mow Wah Kin, 5151, Box 828, Honolulu. Alfonos, A. Carreon, 5386, Vineyard St. Epanio Delacoroz, 6630, Liliha St. Louis Estorba, 6895, 339 Beretania St. Paecheco E. B., 2084, Ewa Plan. Co. Sadashiro Nada, 3528, Moiliili. Maraki 28, 7918.

            HE $20,00 KA WAIWAII'O O KE OLA O KANA KEIKI

            He Pukiki nona ka inoa oa Fernandes Callasao ka i hookomo ae he hoopii koi poho iloko o ka aha kaapuni ekolu, eli-ke me ka moolelo e hoakaka ana no ia hoopii, o $20,000, a e koi ana i ka hui mahiko o Makaweli, komo pu me ke $30 ana o ka hoolilo ana no ka hoolewa o kana keiki.

            Oia hoakaka ka maloko o kana hoopii mamuli o ka make ana o kana keiki oo ole ua poho oia he $20,000. Maloko o kana hoopii ua pii aku kana keiki me kekahi keiki okoa noluna o ke kaaahi a ka mahiko me ka eke a hoomaa e ohi i ka lanahu, a oiai laua e ohi ana i ka lanahu ua hoomaka aku la ke kaaahi e holo a i ka lele ana o kana keiki ua kaa oia malalo o na huila a make loa. No ka hemahema ma ka aoao o ka mahiko i poino ai kana keiki, pela ka ka Callassao hoakaka maloko o kana koi, me ka nana ole ia o ka pono o na keiki, a mamuli o ia hemahema i poino ai kana keiki.

            HAINA NANE.

            Ke lei mai la o Kaula i ke kai-e, Malamamalama Niihau ua maile, A pa ka inuwai me ko aloha-e, No nauwe ka hala no Puna ka wahine no ka lua no-a-e-a.

            Mr. Lunahooponopono, Aloha no kaua:- Ina he wahi kaawale kekahi o ka kaua nupepa Kuokoa, alaila e oluolu mai oe e hoopuka ae i ka'u haina o ka nane a W.E. Kapaiaaala o Puna, Hawaii, i hoopukaia ma ka Nupepa Kuokoa o ka malama o Feberuari, la 15, i hookumuia mai kekahi helu kahiko a na kupuna o maua, o ia ka helu eha kahi, ahiki i ka umi haule ana aole loaa hou aku, a kukulu iho la ua ka'ea'a nei penei:

            He mau kama eha ko lakou niu, ua kapaia no ko lakou mau inoa pakahi, he elua no nae mahele o ka inoa o kela ame keia apau lakou eha, aia ma ka mahele mua o ko lakou mau inoa pakahi, he like loa ka puana, e looa no keia mahele ma na mea hanu ola a ke Akua i hana ai mai ka paa iluna a ka paa ilalo. Haina. Opu.

            Ma ka mahele hope o keel ame key, he like ole, malarial e maopopo ai ka hanau ekahi, elua, ekolu, eha, penei:

            O ka mahele hope o ka hanau ekahi e loaa no ma na pali hulaana o Mano-kalanipo, nona keia hooheno:

Aole oe o ka huluhulu,

Moe kehau o Milolii.

            HainaL Huluhulu.

            Ka mahele  hope o ke kama elua, e loaa no i na lahui apau o ke ao nei nona keia kanaenae:

He upena na'e mai keia,

Aole i'a koe i ka lei.

            Haina: Makaupena.

            Mahele hope o ke kama ekolu e loaa no ma ua mea holo maluna o ke ili o na wai nona keia wahi kau:

Pa iho ka makani he papawai,

Opiopi e ke kai ma ka aoao.

Haina: Opiopi.

Mahele hope o ke kama eha, e loaa no i ka ninau noeau a na kupuna o ia keia:

Pehea ka ua o Kona?

Ua kapala-hi puaa ka ua o Kona.

Haina: Puaa.

Ina e hui ia ka mahele hope o ka inoa o kela kama ame keia kama me ka ma-hele mua, alaila e loaa no ka inoa polo-lei o kela ame keia kama:

Owai ka inoa pololei o ke kama eka-hi? Haina: Opuhuluhulu.

Owai ka inoa pololei o ke kama elua? Haina: Opumakaupena.

Owai ka inoa pololei o ke kama eko-lu? Haina: Opuopiopi.

Owai ka inoa pololei o ke kama eha? Haina: Opupuaa.

O Puna paia aala i ka hala,

I aala no ka hala me ka hinolo,

Aala ka paia o ka hala-e

Auwe ka loaa pololei o na kama-e!

Me ka lana o kahi manao e hoi wahi puolo ana no ke kekahi o na Pali o Ahi o Makana.

Me ka Lunahooponopono ko'u weli-na ame na keiki oniu hua kepau o kou papapa'i ke aloha mau loa.

Ka oukou wai malihini o na pali hulaana o Manokalanipo.

Me ka haahaa loa,

K.E. E. LOHIAUPOIHAENA.

Haena, Kauai.

Uu ku pono mai la kau pahuna i ka piko, ka hele la a pili pono ka la i Pa-paenaena. Mai hoi puolo i'o ke keiki o na paki o ahi o Makana, in a i waihoia iho he wahi wa-hi paakai no ka lima-hauna ma keia keena e ke keiki o na paia aala o Puna, no ka nele ana nae; e oluolu e lawe aku i na hoomaikai pa-lena ole a ke Kuokoa, no la nui o kou akamai ame ka noeau, o ka akaa ana mai la i ka meahuna pohipohi!-L.H.

 

KA MEA ALOHA I HAALELE MAI        

            Mr. Lunahooponopono o ke Kuokoa, Aloha nui kaua:-E oluolu hoi oe e hoo-lele aku ma  na hulaana aloha o ko kaua paeaina i kela mau huaolelo walohia e kau ae la maluna, i ike mai ai na kini, na ohana, o kuu haku kaikuanane aloha, oiai ua haalele mai i keia ola ana, ma ka la 20 o Marki, 1918, kuu haku kai-kunane aloha, J. Naiwinui Noa: Kaili-kea, a hoi aku la ma kela home mau, e ike hou ia ai ka palaho ame ka popo.

            Ua hanauia oia ma Kawela, Molo-kai, mailoko mai o M. Lauahi (k) ame Kailipahee Opiopio (w) iloko o Novemba 17, 1848; nolaila ua piha iaiai na makahiki he 69 o keia ola ana, a haa-lele iho la ia maua i kona mau pokii ame ka nui o ka ohana e noho mai la i ka aina hanau ia Ula Kalaeloa i ka lepo a ka makani, hoonuanua ia Apua Kalamaula, ike aku manao ia'u kulelua o'u hoa i Kalaiakamanu-e, ua manu ke kanaka, ke leke la i na la'i a ke kiowea o na manu, hoolale i na kupa, o ka aina, lawelawe ke o aloha.

            Nolaila, ke hoomaikai aku nei maua i ka poe i akoakoa pu mai me maua i na hora o ke kaumaha, a me ka poe i makana mai i ka lakou mau pua, a na ke Akua e haawi mai i na pomaikai, maluna iho o oukou, amen.

            O maua iho no kona mau pokii.

MRS. M. K. L. K. KAPANOOKALANI PAUL K. KAPANOOKALANI.

Waipahu, Ewa, Oahu.

            HAINA NANE.

            I ka Lunahooponopono ahonui, Solo-mou Hanohano, ka mea nana e hoohana na kaula kila ewalu o ke aupuni ana-panapa, ka Nupepa Kuokoa; Aloha me ka Ulumahiehie:- Eia hou o Pilipo Ke-koa imua o kou alo, me ka haina o ka nane a ka Polopeka o ka Ehukai o Waialua, oia o Kawelowai; o ke kukulu ana o ua nane nai penei:

            Ekahi-He inoa ko'u ua kaulana apuni ke ao a he wai makaikai oui ia e na malihini.

            Haina: Pa. O keia haina pa a kou mea huli nane, ua pili no ia i na ano pa like ole apau, a he inoa keia ua kau-lana apuni ke ao, a he mea makaikai nui ia no ka u'i e ka poe malihini.

            Elua-E loaa no au ma na pali ha-uliuli o ke Koolau, e hoekepue ana i na ku'emaka pali. Haina: Leka. O keia haina i loaa i ka puniu o ka Ma-kaikiu Pilipo Kekoa, eia na hooiaio ana: Aia ma na alanui o ke Koolau e ku ana na pou laau, aia maluna pono iho o keia pou laau, he wahi pahu e kau ana, he umi-kumamalua  iniha kuea paha, a oi aku a emi mai paha, aia ma-loko o keia wahi pahu, kahi i waiho ai ka'u haina, leka. He ole ku'emakapali hoi ia la.

            Ekolu- He inoa ko'u ua revi ia i ka hunapule. Haina: Rev. Paleka.

            Eha aku la oe i ka Puli keiki; me neia mau haina, me oe e ka Lunahoo-ponopono ko'u welina ame kou mau ke iki hoonohohua o ka papapa'i.

            Owau iho no me ka haahaa,

            PILIPO KEKOA.

            Waianae, Oahu.

           

            Hoi nele no ka Makaikiuu Pilipo Ke-koa, ua hopu hewa mai la i ka laau a ke Kuokalani. Huli hou ia mai iwaena o na kahunapule Hawaii.-L.H.

 

HAINA NANE.

            E Mr. Lunahooponopono o ke Kuo-koa, Aloha oe-E oluolu oe e hookomo iho i ka haina o ka nane a ka Welo-wai, ma kahi kaawale o kou oneki. Eia iho ke kukulu ana:

            E kama ka'u i hanauia e na makua i na mahele ekolu, penei:

            Mahele ekahi-He inoa ko'u ua kau-lana, ua pani ke ao holookoa, he wahi makaikai nui ia e na malihini. Haina Mala. O ka mala keia o na mea huuai e kanuia ai, ame na mahinaai; e laa ka mala-ko a halakahiki, a pela aku.

            Mahele elua-E loaa no au i na pali hauliuliu o ke Koolau e hoekepue ana i na kakai pali, o ke Koolau nei. Haina: Kaua. O ke kaua keia a Kamehameha i hoouka ai iluna o na pali hauliuli o ke Koolau, he mau kenekulia i hala.

            Mahele ekolu-Ina e huiia ka inoa piha o kuu kumu kama, he mea ir reviia, he kahunapule, a loaa no ka inoa pololei o kuu kama, Rev. Malakaua.

            Me ka lana Lunahooponopono ko'u aloha nui.

S. C. AKIONA.

            Kalaupapa, Molokai.

            Paewa mai la ka pilina i ka nihooniho, aole ia o ke kolohe, eia iho no ke pili ea la. Huli hou ia mai!-L.H.

           

HE HOOMAIKAI.

            O ka ohana o ka mea i haalele mai i keia ola ana, Mrs. Mary Kamakahuki-lani Kawaihoa, he hoike aku nei me ko lakou mau manao mahalo nui i na hoa-loha apau i haawi mai i ko lakou hooia-io ana i ke aloha, me ka hoomama ana mai i na luuluu i ili aku maluna o la-kou, ma o na poke pua ame ko oukou hui pu ana mai iloko o ke anaina hai-pule hope ame ke komo pu ana mai i kona huakai hope.

            O keia mau mea apau i hanaia mai e oukou, ka makou e haawi aku nei i na hoomaikai ana he nui, a na ke Akua no e hoomalu mai ia kakou apau.

            O makou iho no,

            DAN KAWAIHOA,

                           ame ka Ohana.      

            Aperila 2, 1918.

 

HE PANE NA KA PERESIDENA O KA AHAHUI A NA KAIKAMAHINE A NA PUKAUA.

            No na mea e hoopauia ae ai na pohi-hihi, no na kahua, i ala ae ai ka Aha-hui o ua Kaikamahine a na Pukaua o Hawaii nei, i noho peresidena ia e Mrs. Alice K. Macfarlane, a hoala i ka hana ana i na lole pumehana no na koa, pela hoi na hoakaka e pili ana i ke ano ame ke kulana o keia lahui, ma na hana i konoia aku ai lakou e komo pu mai, e ikeia malalo iho nei, ka leka a Mrs. Alice K, Macfarlane i hoounaa aku ai ia Mr. George R. Carter, ka mea e hoo-ikaika mai nei ma na hana apau i pili aku i ka waihona Ke'a Ulaula:

Mr. George R. Carter, Honolulu.

            E kuu Mr. Carter aloha:- E ae mai ia'u ma ka aoao o na lala o na Kaika-mahine a na Pukaua o Hawaii, e haa-wi aku i ka mahalo nui ia oe, no kau makana o $100.00 no ka waihona laula ka mea e hiki ai i ko makou mau wahi-ne Hawaii, ke hoohana aku i ko lakou mau lima, no ka hana ana i na mea e pono ai na keiki maloko o ka Oihana Koa ame Oihana Kaua o Amerika, he nui lehulehu na lole pumehana ame na papale pumehana a hanaia aku ana, a haawiia aku i na keiki o ka Paeaina Hawaii, ia lakou e makaukauiho al e haalele no ka "kahua kaua," ma o kau kokua la no keia waihona.

            Aole i kulike ko makou manao ko na wahine Hawaii me kou e Mr. Carter, no ke kulike o ka makou hana me ka ke Ke'a Ulaula-he hoike ana ae keia i ka hana maikai ,aole hoi he hokai a hoopilikia wale aku ia me. Ua hooka-huaia ka hana kokua a na hoa o ko makou Ahahui maluna o ka manao alo-ha aina oiaio no ko lakou aina, i hooka-ma mai ia lakou, maluna o kekahi ma-nao kupaa oiaio, e lilo ia i mea waiwai ia Amerika.

            E ae mai ia'u e olelo  ae, ua uwalo mai ke Aupuni Amerika ame ke Ke'a  Ulaula i na kanaka e kupaa a e kokua. No ka hana hope, he haawi nei ia elike me ka ike ana a na kanaka like ole i ka lakou hana ma na ano lehulehu ,a ke ku nei ke Ke'a Ulaula, ma ke ano he kikowaena manwaena o ke aupuni ame na kanaka. Ke hoohana nei ke Ke'a Ulaula i na makaukau apau he mea e hoouluulu mai ana a he kahua kiko-wena no ka puunauwe ana aku i na makana a na kanka ame na hanalima i na koa.

            O oukou e na kanaka Amerika, i ha-nauia ma ia ano,m e kaahele nui ana, aole loa he paakiki no ka hoomauia o ke "ke'a ulaula" no oukou. Aole e hiki i ka hapanui o ko makou poe Ha-waii, ka poe i kaawale ole aku mai ko lakou mau kapakai aku ke ike i ka ha-na holooka o ke Ke'a Ulaula, a i ka nui paha 0 ka aina ame ka hana iloko o ko lakou lima. O ko lakou ike, ua hele wale aku no ia a oi aku mamua o na kapakai o Hawaii nei. O ka lakou mea wale no i maopopo no ke kaua, eli-ke me ia i pa mai ai ia lakou ame ka Paeaina holooka. I ko lakou wa e lohe ai i ke kahea no ke kokua ana kau i na koa Amerika, e lele mua aku ana ko lakou noonoo no na kanaka opio o Hawaii nei, ka poe i hala e aku i ke kahua kaua, a e hoomaukaukau mai nei paha e hele aku. No ia poe ka lakou e noonoo nei. Ina ua makemakeia na kuka pumehana ame na papale pumeha-na no na keiki o Amerika, i maa i ke anu, ua oi loa aku ko lakou kupono no ko lakou kupono no ko kakou poe keiki e haalele iho ana no Amerika no ka manawa mua loa.

            Ua hoala mua ia mai ko makou ma-kemake e hoomaka koke i keia hana kuloko, i ka wa i hoea mai a moo-lelo no ka nui o na ma'i iwaena o na koa o elua mai puali, i haalele iho ia Hawaii nei no Okalahoma-mamuli o ka mele i na lole hoopumehana, ame kekahi mau mea e ae.

            He nui o ko makou mau lala, he mau keikikane a he mau ohana ko lakou ilo-ko o na Pualikoa Amerika me Pelekane. Ua hoopaia mai ko lakou uhane, a i ka manawa i puka ae ai ke kahea mai ko makou Ahahui ae, ua hoike koke ia ae na manao ohohia. Ua hookahua koke ia na hana kokua iwaena e kekahi poe wahine kakaikahi, ka poe hoi he liilii loa ka lakou mau mea i hana ai mamaua aku. O ka mea a ke Ke'a Ulaula i ha-na ole ia mamua aku, me ke kukulu ana mai i ka hana ana i na lole hoopume-hana, iwaena o lakou iho, ua hookoia aku ia i ka manawa a ka Ahahui i no aku ai ia lakou e haawi mai i ka lakou mau kokua ana.

            E ninau mai ana paha oe i ke kumu o ka haawi ole ia ana o ia hana kokua mamua. Ma ke ano uuku no ia, no ka mea aole he poe lako ka hapanui o ma-kou; aole o lakou mau kaa otomo-bule, e halihali mau ai ia lakou no na keena o ke Ke'a Ulaula a e hoihoi mai ai i ka hale; o kekahi kumu ao hoi, aole he mau uku kaa. He heluna nui o lakou, he poe wahine na na kanaka e hooikaika ana i ka hana, he mau ma-huahine lakou no na keiki lehulelu. E ala ana i ke kakahiaka nui, a e hooika-ika ana i ka hana o ko lakou mau home mai ka wehe ana o ke alaula o ke kaka-hiaka ahiki i ka poeleele ana. Aka o ke kahea laula a ka ahahui, a oiai he mau mamo lakou na na pukaua, ua pane koke mai i ka kahea  lawelawe aku i ka hana e pono ai ko kakou poe koa o keia la.

            Nolaila, he hoopahola ana keia i ka hana i lawelawe ole ia mamua, a ke kokua nui nei keia hana i wahi e lakou ai i na lole hoopumehana ame na papa-le hoopumehana ame na lole moepo. Ua makemake oe e loaa keia makaukau; ua makemake pu ke Ke'a Ulaula, nokeaha

 

 

            ka mea apono ole mai ma ka hana, ame na hopena maikai, ma kela manao oho-hia elike me ia i haawiia aku ai-he makee ame ke aloha.. Ua maopopo no ia oe ke ano o na kanaka Hawaii. Ua maopopo no ia oe ke kumu o ko lakou makemake ana e ike i kahi e hele aku ai o ka lakou mau meahanalima. Ua makemake lakou e ike i ka hua o ko lakou mau hora o ka hana, e komo aku iloko o ka lima o kekahi mea, o ka poi loa aku i kekahi keiki mai Hawaii aku nei. E haalele iho ana he mau kaukani o na kanaka ianei. E pono e loaa he mau kaukani lole, a e makaukau lakou, koe wale no a hoopaholaia aku na hana apau me ka hikiwawe loa.

            E hooia aku au imua ou e Mr. Carter, o na keiki Hawaii, ka mua loa iwaena o na keiki apau o Hawaii nei i ku aku he alo a he alo me Kelemania ma ka lepo o Palani, aole iloko o ka 1917, a pela i ka 1918, aka i ka 1914 ame ka 1915. Ua auamo ae na keiki Hawaii, no lakou na makuahine he mau kupa uo ko makou aina, i ka pu raifela, a ku pu he poohiwi i ka poohiwi me na koa Pa-lani ame no koa Pelekane. Ua pii ma-huahua ae ko lakou heluna. Ua hoo-uka aku i ke kaua me ka hookaheia o ke koko, a ke kaua mai nei no-he eha makahiki okoa; iloko o ke kaua.

            I ka manawa i komo kino ai o Ame-rika i ke kaua, o na kanaka mua loa i hele, o ia no ko makou mau keiki Ha-waii iloko o ka Oihana Kaua Moana. Ua hoouna koke ia aku lakou. i Pa-lani ma Belegiuma, ma ka Balkana a ma Italia. Eia lakou ke noho hana nei maluna o na makou lawekoa Pelekane, a maluna o na makoukaua Amerika. O na Hawaii ka poe i pane koke aku. E ha-awiia na mahalo kiekie ana ia lakou, no ka hele koke ana i ke kaua me ka manao uilani e paio kue aku me ka enemi nui, oia o Kelemania, me ka nana ole ae i ka kapa koa a lakou e komo aku nei.

            Nolaila eia ko makou lahui kanaka ke haawi nei i ko lakou mau ola, ka lakou mau hana, ko lakou aloha ame ka lakou may leo pule no ke aupuni Ame-rika, ame ke Ke'a Ulaula Amerika. Ua makemake na wahine, e hana mua no ko lakou poe keiki ma ka home nei, a mahope aku ko lakou mau hoahanau ma ka aina makua. E ike ana no oe eia ke loaa nei i ke Ke'a Ulaula he mau kokua waiwai nui mai na Kaikamahine aku a na Pukaua.

            Aole e hiki ia'u ke kaohi aku i ko lakou noonoo ohohia, ma ka olelo ana aku ia lakou, aole e hoea aku ana ka hua aloha a ko lakou mau lime i hoo-ikaika ai no ka lakou wahi i makemake ai. He mea pono e hoohoihoi ia aku kela manao ulumahiehie i loaa aku ia lakou ma ke ano he lahui. Eia hou, o kela hoailona o ke aloha-ke Ke'a Ulau-ula-e ku ana ia mamua o lakou a ua aneane loa e hoopukaia ae ka moto o na Kaikamahine a na Pukaua o Hawaii:

            "Mamalahoa Kanawai."

            "E aloha aku i kou hoalauna elike me kou aloha ia oe iho, ma ka hookuu ana aku i ka elelmakule ame ka opio e hele ma ke ala me ka hoopilikia ole ia."

            Me ke aloha oiaio,

            ALICE K> MACFARLANE,

Peresidena o na Kaikamhine a na Pu-kaua.

           

            HE HOALOHALOHA NO KO MAKOU OPIO.

            Mr. Sol. Hanohano:-E oluolu oe e hookomo aku i ka makou hoalohaloha maloko o ke Kuokoa.

            O makou o na hoahanau, na haumana Kula Sabati ame ka Ahahui C. E. o ka Ekalesia o Kahikuonalani, Ewa, Oahu, ma o ko makou mau komite la, ke komo pu aku nei makou me na makua ame na kupuna ame ka ohana, ma ke kanikau ana me ka kaumaha ame ka walohia, no kekahi  o ko makou opio iloko o na ha-na aloha a ka Haku Iesu, a he keiki ha-nau no Ewa, a he keiki papa no ka I'a Hamauleo, oia o Master Mahi Keona-ona Kauhi Opio, ma ka la 15 o Maraki, 1918.

            Nolaila ke nonoi ni ka makou leo pule i ke Akua e kau iho kana hoopo-maikai maluna o ka uhane o keia opio, a Nana no hoi e lawe ae i na kaumaha ame na luuluu o ka makua ame na ku-puna ame ka ohana pu, a Nana no e ha-awi mai i ka maha no kakou apau; Amene.

            O makou iho no me ke aloha..

            REV. WM. KAMAU,

                        Komite Ekalesia;

            T. K. HALUALANI,

                        Kohrite Kula Sabati;

            MISS SARAH MAEMAE,

                        Komite C. E.;

            B. MAHI,

            Komite Papa Kahu Waiwai;

            P.K. KAPANOOOKALANI,

            Lunahoomalu o ke komite.

            Pearl City, Mar. 31, 1918.

            E MALAMA PONO LA OE IHO.

            I makemake oe e loaa ka noonoo maikai ame na meapaahana maikai o ke kino, mai ae aku i kou opu, e hoopiha i na mea hoopoino e  laweia ana mai kou kino mai, e laa na mea ike mau ia, ma ka ma'i leopaa. O na meaai kupo-no, me ka inu nui i ka wai, me ka nui pu o ka holoholo iwaho, pela iho la e maikai ai ka hana o ka opu. Ke kokua ole mai ia ia oe, alaila e lawe i ka Huaale e Chamberlain. Na lakoy e hoo-nalunalu aku i ka opu, a he maalahi loa ke ale ana. Ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau, o Benson Smith & Co., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

 

 

E Hoikeike Ana Anei Oe?

            O kela me keia mehanalim. hanai holoholona. mahiai. lawelawe oihana-o kela me keia wahine e hooikaika ana e loaa na meaai ame ke kuke ana, ka humuhumu. kana puaa. a hanai moa paha e hooponopono no ka hoikeike ana ma

KA HOIKEIKE FEA MAKAHIKI TERITORE HONOLULU JUNE 10-15

            Mamuli o ka huli pono ana i naano maikai loa, e kokua mai ana ia i ka hoomahuahua ana ae i ko Hawaii hoohua ana. e hooi ae ana i ko Hawaii mau waiwai, he kokua ana aku ia ia Hawaii no ka manawa e hoea mai ana mahope o ke kana. a e hiki ai no hoi iaia ke malama iaia iho iloko o ka wa o ke kana.

            Kauoha mai i pepa pa'ihakahaka i ka P.O. Box 253. Hono-lulu.

            He Fea Kaua Maanei, no ke Kokua Ana i ka Pono Mao

 

 

HOIKE O NA MEAKUAI O KA MAKEKE MA HONOLULU

HOOPUKALA E KA MAHELE MAKEKE O KE TERITORE.

            Kuai kukaa wale no. Maraki 22, 1918.

            Waiubuata me Huamoa. Akaakai, 100 lbs……….Aole

Waiubata, Hawaii, 1b……55a  .60 Na Huuai.

Huamoa helu 1, kakini…….. .55 Alani Hawaii, 100… 1.50

Huamoa wae, kaikni…….. .55 Maia Pake……. .30 a   .70

Huakaka, kakini……… .45 Maia maoli ……… 1.00 a  1.25

            Moa âme Manu.          Piku, 100 ……………. 1.00

Moakane opiopio, lb…….. .55a .60 Waiua, Isabella, lb…… .08a .09

Moawahine opiopio, lb…. .40 Lemi, 100 …………….. 1.25

Pelehu, lb …….. .50 Halakahiki, 100 lbs…… 1.50

Kaka, Muscovy………. .35 Papaia, lb…….. .02 1/2

Kaka, Pekini, lb …… .35 Ohelo, lb ….. .25a .30

Kaka Hawaii, kakini ….. 10.00 Ipuaiwaha, lb …. Aole

            Na Meaulu.  Alani Hawaii, 100…… 1.24 a 1.50

Papapa (string) uliuli, lb …. .06 Na Holoholona Ola.

Papapa, wax, lb ……. .07 Aole kaiia ka pipi mai ka hipa o

Papapa, lima, lb …… .04a .05 ka puaa he 150 paona (ola) .15a 17 1/2

Papapa maloo, Maui …. 8.25 Na puaa oi aku i ka 150

Papapa, Calico, 100 lbs…… 10.00 paona (loelin) …….. .18a .19

Papapa keokeo liilii, lb…. 12.00 Na Holoholona i Lolaia

Pi maloo……….. 9.00 a 10.00 Pipi, lb…… .14a .15

Pi, maka, lb……. Aole Pipi keiki, lb…….. .15a .16

Beets, kakini huihui….. .30 Hipa, lb…… .18a .19

Kaloke, huihhhui….. .40 Puaa, lb….. . .25

Kapiki, 100 lbs…… 2.50a 3.00 Ni Miko.

Kulina momona, 100 lbs… 3.00 Pipi pa'a helu 2, lb….. .11

Kulina Hawaii nunui tona. 82.00 a 85.00 Pipi po'a, helu 2, lb…. .10

Kulina Hawaii liilii, tona. 76.00 a 80.00 Pipi keiki, lb….. .10

Laiki Kepani, 100 lbs….. 7.75 Kao, lb………… .20a .30

Laiki Hawaii, 100 lbs…. 7.80 Ai a ka Holoholona.

Pineki liilii, lbs…… .06 Kulina liilii, tona…… 95.00

Pineki nunui, lbs………. .05 Kulina nunui, tona…. 92.50

Nioi, Bell, lb….. .10 Kulina okaoka, tona…… 96.00

Nioi, Chili, lb…… .08 Palani, tona….. .55

Uala kahiki, mokupuni….. 3.25 Bale, tona …. 87.50

Uala maoli, 100 lbs….. 1.50 Ae wae, tona…. 92.00 a 95.00

Pu, lb……. .021/2 Oka, tona….. 82.00 a 87.00

Kalo, 100 lbs….. 2.50 Huika, tona…. 100.00

Kalo huihui, …… .15 Mikilina, tona……. 70.00

Ohia, lb……. .10a .14 Manu maloo, huika, tona… 48.00 a 54.00

Kaukama, kakini….. .35a .40 Afalfa, tona…. 47.00 a 48.00

 

            Eia ka Mahele Makeke