Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 14, 5 April 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

LONDON, Mar. ru.—O ka moolelo mauaonao o na koa i make a i hoehaia mahope aku o na laina kaua a na Kelemania ua hoikeia mai ianei e na paahao Keleinania i laweia mai ai e na j Pelekane anie na Palani. Ma ka olelq a, nei poe paahao he luku ku i ka weliweli ka i hanaia aku e na aupuni hui maluna o na koa Kelemania, a ua lilo ka hana hoomaiuoino ar ua kenerala Kelemania i na koa ponoi a lakou a pela me na koa enemi i hana hoehaeha i na noonoo o na koa kahiko a ke Kenerala von Hindenburg. Ma ka hoakaka q/'ka lono kelekalapa mai ka meakakau ( .nuhou mai o ka NuI pepa Morning Post, elike ri\e kana o ka . lohe ana mai na/paahao Kelemania mai ma na kahua kaua a pau kahi a na KeI lemania i ka'i mai ai imua, mokaki ka na kino m'ake ma kela a ma keia wahi, i haalele ia ina kahi a lakou i haule ai. '' Ano wale aku nei no la,'' wahi a na paahao i laweia mai ma ka la aku la i nehinei, "akahi no a hooiinaia ka poe e hele e kanu i na kino make o na koa Kelemania. I mea e hiki ai ia lakou ! ke hana ma ke kanu ana i na kino make ua hoopaaia ae na uhimaka palulu inamua o lakou i ole e honi i na ea inoino.'' He hoike nai ke kuhina kaua a i hoo- . pukaia ae ma ke keena' kaua Palani o nehinei, a e hoakaka ana maluna o ka mea e pili ana i ka nui o na make ma ka aoao o na Kelemania ke olelo ana penei: | "Oiai ka. hoike e paaia nei aole i I piha pono, ua maopopo no na6 o na koa ' Kelemania i make maloko o keia mahele o ke kaua o ke Somme ua makolukolu loa, ua kiekie loa na pakenekā o ka poe i make a i hoehaia. 0 -pa. paahao i ninaninauia ai ma ka Poakahi i hala mahope o ka hala ana o na la eha 0 ke kaua ana, ua h'oikeia mai ka aneane loa e luku holookoaia ka mahele koa | 88 a na Keleinania, he pualikoa helewai wae, a nq kekahi mau mahele e ae ; "ua N koikoi pu na koa i make a i hoehaia j iloko o ia mau puali. "O ke kumu o ka nui hewahewa loa i-o na make, wahi a keia poe paahao, mamuli no ia o ka luku ana a na pu mikini a na Pelekane, me ka paa o na koa Pelekane ohope loa i ke kahua ma- ■ loko o ko lakou mau kahua ahiki i ka manawa hope loa, me ka hoomau aku 1 ke ki ana i 'ka lakou mau pu mikini maluna o na enemi e ka 'i puukiuki mai 1 ana aokiia aku lakou elike me ke okiia j ana o ka mauu, he mau kaukani o la-1 kou i lukuia aku, a ma na wahi apau I aohe hala o ka poka ke kiia aku, e loaa | mau ana i na poka ka maka iloko o ke I aluka o na koa a ka enemi. "O na koa Pelekane me na pu mij kini e hakoko ana me ka make ame ka paa pio aku, ua, hooinau lakou i ka ! noho ana maloko o ko lakou niau auwa--1 ha a luku aku i na Kelemania ahiki i ka hoea ana mai o na koa Kelemania mahope loa a hele mai la'maluna o na ! kino make a paa na Pelekane i ka hopuia. '' Mahope koke iho o ke ka 'i ana mai i a na Kelemania ua pau ae la na lole o na koa f make i ka weheweheia, a haa-1 leleia iho na kino make e waiho olohe- j lohe ana maluna o ka honua. 0 na { lole o na koa i make i weheweheia ae { ua hoouna kokeia aku i Kelemania no ka hoomaemae a pohopoho hou ia ana

• mai, no ka mea, ua aneane e nele loa o I Kelemania i na lole no na koa, a pela me ka ili e hana ai i na kamaa. Mahope o ka hele ana o ka poe na lakou e kanu i na kino make maluna o ke kaa e ohi pu hoi i na Jole o na koa, ua hiki ole ke ike ia ka like ole o na koa i make mawaena o na Kelemania ame na Pelekane." Loheia ka Wawalo o ka Leo o na Pu Kuniahi ma ke Kahua Kaua Italia EOME, Apei-ila na wahi apau e pili ana i ke kahua kaua a na Italia i nehinei he kaua hahana loa ka i hooukaia me na pu kuniahi nunui, aneane e loaa ole kekahi inanawa hoomaha i na pu kuniahi a na Kelemania ma ka hoolele ana mai i na poka pa-hu maluna o na kahua e paaia ana e na Italia, a ua panaiia aku no hoi ia e na pu mai na papu aku a na Italia, na Palani ame na Pelekane. He mau kaua pu kekahi i hooukaia mawaena o na koa hoomakakiu i hoounaia aku a i hoounaia mai e na aoao elua, aohe nae he mau kaua i hooukaia mawaena o na koa kelewawae aohe no hoi he mau kaua nui i hooukaia ma ke ano laula maluna o na kahua apau. Mai ka manawa i hoea mai ai o na pualikoa lele i ka lewa Pelekane maiu- | na o na kahua kaua a na Italia ua kiia | aku e ia puali iloko o ka wa i hakaka | ai ma ka lewa he kanawalu-kumamako-lu mau mokulele Kelemania-Auseturia, | a ma ia manawa he umi wale no a lakou mau mokulele i poino. Me keia hoike i loaa inai i neliinei e pakui iho i eiwa mau mokulele hou a ka enemi i kiia ae a haule i ka honua ma ka la i nehinei e na Pelekane. Paaia na Kelemania a Hoauheefti Aku ma Kekahi Mau Wahi e na Pelekane NEW YORK, Apei'ila I.—Ua paaia aku ihope ka enemi maloko o kela ame keia mahele o ke kahua kaua me ka hoauheeia aku ihope ma kekahi mau wahi lehulehu. Mai ka Muliwai Somme ama ka hema mai ua hahana loa ke kaua malaila me ke kaa o ka lele kaua ana mai ma kela ame keia wahi ma ka aoao o na Kelemania, aka nae ma ka akau aku o ka Somme ua emi mai ka ikaika 0 ka hoouka ana mai a na Kelemania 1 ke kaua mamua o ko na la lehulehu i hala aku maloko o kekahi mau mahele. Ma kahi a ka enemi. i 'hoouka ole mai ai i ke kaua me ka ikaika loa ua kaa«| ma ka aoao o na Aupuni Hui ka hoo- j uka ana aku i ke kaua me ka hahana loa, a maloko o ia mau mahele o ka laina ua hoauheeia aku ka enemi ihope ma liekahi mau wahi lehulehu. Iloko o na pualikoa makolukolu a ka enemi i ka'i mai ai e kaua i na pualikoa a na Aupuni Hui ma ka hema mai o ka Muliwai Somme, eia nae ua lukuia aku lakou e na koa Palani ame Pelekane me na pu mikini ame na pu raifela. i ]uai aku ai i ka lakou mau poka ahiki i ko lakou hoauheeia ana aku ihope, a pailaia na kino make maluna o ka honua me ke kaheawai o ke koko me he muliwai la, o na koa me na paalole ahinahina. Ma ia kaua ana ua nui hewahewa na koa i make a i hoehaia o ka pualikoa nui a ke Kenerala Hindenburg. Lele Kaua na Koa Pelekane Ma na wahi e pili ana' i ka Muliwai Scarps ma ka aoao o na Pelekane ka lele kaua ana aku a houheeia aku ka enemi ihope. Ma keia kaua ana i lilo pio mai ai ke kulanakauhale o Feuch i na aupuni hui,

Ua hoakakaiu maloko o ka hoike a ke Kenerala Haig o ka po nei ma ka akail aku o ka Muliwai Somme ua emi loa ka ikaika o ke kaua ana mai a ka enemi malaila ma ke Sabati ,a ma kekahi mau manawa ua hookunana ia aku lakou aohe lele kaua mai. Ua hoakakaia maloko o ka hoike a ke keen kaua ma ka hema mai o ka Muliwai Sorhme he pinepine loa na kaua i hooukaia malaila me ka ikaika loa. Maloko o ia mahele i lawe ai na Pelekane ma ko lakou aoao ka lele kaua ana aku ma kekahi mau ! wahi me ke koi okoa aku i ka enemi e ' kaua mai. Ma kekahi o keia mau kaua I o ka hooukaia ana aku i lilo hou mai ai i na Pelekane ke kulanakauh&le. o Demuin ma ka hema mai o Amiens. O keia kulanakauhale ke kikowaena o kahi hahana loa o ke kaua ma kekahi manawa kokoke i hala aku nei, a malaila no hoi i lilo mai ai he 5000 mau paahao i na Pelekane. Ua hooukaia kekahi kaua holopono iōa e na Pelekaue ma ka Poaono e iia pualikoakaualio Canadian ame na koa hqlewawac Pelekane me ka hui pu ana me na pualikoa Palani ma ka hikina mai o Amiena. Iloko o kekahi mau manawa a na pualikoa kaualio o ke ka'i ana aku me ka holo paukiki ua lioāuheeia aku ka enemi mailoko aku o na ululaau ma ka akau aku o ke kulanakauhale a paaia ia wahi e lakou. Hoauheeia Ihope e na Palani He mau pualikoa helewawae makolukolu a na Kelemania ka i ka 'i mai me he waikahe holomoku la a kaua mai la maluna o na laina a na Palani mawaena o Moreuil ame Laasigny, oia ka lono i hoikeia niai ianei mai ke kahua kaua nai. Ma keia wahi i hoo ;, iia "i ke kaua he poe koa helewawae wale no, me na elaupu ame na litna i hooukaia ai ia kaua, he kaua no hoi i hakaka ia mai ke kakahiaka nui ahiki i ka poeleele ana. Ua lehulehu na manawa i hoauheeia aku ai ihope na pualikoa helewawae Kelemania mamuli o ka hopo ole o

na koa Palani, ma o ka paio ana aku me lakou. Iloko o kela kaua ana uo hoo- | hanaia na- elaupu me na poka i kiolaia mai ka lima aku. iLohi ka Nee Ana Mai o na Kelemania Ua houlolohiia ka hikiwawe o na halihali ana mai a na Kelemania i ka lakou mau pu kuniahi imua, a pela me na lako kaua mamuli o ka pau o na alahaka i ka wawahiia aine ka hoopa-huia ana o na alanui e na koa o na aupuni Huiia i ko lakou wa i emi mai ai ihope ma na wahi apau o ka laina. Ma ka manao o na aliikoā Palani e hoomauia aku ana keia kaua me ka n'ee malie no kekahi mau mahina, ua hookunana waie ia no ka manawa pokole kekahi mau hoouka kaua ana inawaena o na kaua nui i hooukaia ma o a | maanei. ' Na Wahi i Lilo Mai i na Palani ! Ua oleloia maloko .o ka hoike ake | kuhina kaua i hoopukaia ae maloko o I Pariaa ua lilo hou mai i na koa Palāni ]na kulanakauhale o Ayencourt ame Monehel me ka lilo pu mai o kekahi kahua nui maloko o kahi kokoke aku i Orviler. Ua laweia mai ke kulanakauhale o Moreuil no ka lua o ka manawa mai na Kelemania mai ine ka oi o ka elaupu, ma ke kaua i ike ole ia ka lua ke hoohalikeia ma ka aoao o na Pelekane ame na Palani i komo pu ma keia kaua. Lilo Hou na Laina. i na Pelekane

Va oleloia ma na lono mua lon i i njJ mal Lailana niai ma ko kakahinkn bati noi aia #n Aapuni Huii:. k.- kā t , aku la ma na laina a na ke kahua kaua e hoo)»ako!e nii.i eus, ka paliuhopu oko kau:i i: Hrj Kelemania. Ua lilo liou mai i na I'elok:in.> K a !,. kou laina mti ka honia o ko Sf>n.:i r ] 115 i loko o ke awāwa Lueo. O k:i !u ;;t j a , : na kaua lehulehu a na Polok.nu' 0 ' hoouka ana aku he kaua i li<><>i u.'h U w | aku ai ria Kolemania mailoko ;ik•: onj ; kahua a l*kou e paa ana :i 1i....u I aku ihope a lilo mai ia laina i n; iv| f . kane. O ka hoike e pili ana i k ,i, h ol Jiou ana mai la o keia hapa o k*> kaht a kaua i na Polekano ua hool-.iluu:; i( p f ke keena kaua. Eiua manawa a „ a | lemania o ka lele kaua ana niai ihh | ikaika mai ka Marvol a i k«- s,.i, ini( , i a olua 110 hoi manawa o ka )i";i!ihci>u | ana aku ine ka inakolukolu o im kuj ; Kolemania i mako. I Oke kaua ana Kolemnnia o k;i | uka ana mai jna ka akau aku o ko Som mo ua hanaia i koia la 1110 oha nuu |ic ! alikoa hele\vawae nui howaliow;., e„ nao, iloko q. keiu nui howahowa o m koa ua akn lakou ilio|. ( > nit ka luku uui ia ma u:\ wahi npau. Ma kahi kokoko mai ia Sorro in:ilutia loa aku b Albort, ua hoonoo aku n;i lv lokaue i ka lakou laina imua, a nia kc,a la he 2:t() mau paahao i laweia mai c | a kou'ni6 40 mou'pu mikini. Hakaka ā Ao ka Po Ua lioakakaia ina na lono kolekaln]., kakahiaka loa ua'hoomauia ko kaua nu ka po Sabati ahiki i ko ao ana. in.> ka . hoomi 010 ia mai o ka hahana o ko kaua elike me ka hoike a ke kuhina k.uin o keia la. He mau bataliona koa Kvleninni:i ka i hoomaka, hou mai 1 ke kaua 1110 ka lii awipio ole mai i kokahi wahi i luk.vV aku o ua pu a na Palani. Eha Pu Kiuiiahi Pilikua i Hoohanaii no ka Hoopahu ana ia Parisa PARIS, Apr. 1. —Hookahi makaainn na-i make a hookahi i hoehaia mannili,, ke pahu ana ae a kekahi j)oka p:i )m; mai na ]>u l;untnhi mai a na Koloinani!.. i hiki ke kiia inai ma kalii mamao loa ma ka la aku la i nehinei. Ma ke Sabati i ala hou inai ai ka 'h ku aolie noonoo nui ia ae e ua iu:ik:iu naua Palani i kii poino a ka inon luku hooweliweli hope loa a na Kelemania. Ma ka la Kaster ahiki i ka po nna un loheia aku ko 'pa-hu mai o na poka ma kela amo keia nianawa, aka nae ho liiln loa na poino i hanaia a ua nana ol.> ia aku e na kanakai o Parisa ke p»-liu nmi o na poka mamua o ka malaiua aua i n« auaina haipule no ke nla hou ann mm o ka Haku, a pela hoi me na nnhon mai ke kaua nui mai e hooukaia mai ami ma Pioar<ly. Ua oi aku ka piha a Imokeke o na iialepulo mamUa o ka manawa mamua aku ma na nuluawa hnlawm apau i miihimaia. Ma ka nanaia aua o na apanapnm 0 kekahi poka maloko o ka halolinni poka oke kalana i loaa ai ka ik«> li» mau iwiki palua ka i hookomoia no k:i • poka 210 milēmita. Mft ka lioomaopn poia he eha keia mau )>u ki ina kahi mamao loa a ua Kelemania, a ho o!u:i 1 hoohanaia i keld ame keia la a olua aku ana i kekalii la. Ua manaoia ain ma kiihi o ka ekbl.U a eha mahina ka loihi o ka inanawa ka laweia aßa nuii a hoopaaia keia mau pu ma ko lakou 111.1» kahua a ine ke kanalua 010 ke olelo m> ua hunaia lakou nialoko'o kekahi lna i hauaia n:i kahua 1110 ka puna k meki. Komopoo na Pualikoa Amerika Hoko 0 ka Ehuehu o ke Kaua Nui WASHrN()TON. Aperiln I.—Aia iia pualikoa Amei-ika ke nee ae la iniun iw ke kahua kaua maloko o Palani. Ai« na i>ualikoa ma ke alaholo. 110 111:1" inilo lehnlehu ka -loa o na rogin\anrt o na koa Ameiika, ua liiki ke ikeia aku kn neo ana maluna 0 Jia alanui pohop«»li" aia i ke opuupuu wawae kn hohonii 1 1 keia ka lono i hoikeia mai ianoi inni k> keena oihana Ainoi'ika niai maloko u Palani. Mo ka naiin ole-ia he oka iii ' ē pahola ana ame'ke iiohopoho 0 11:1 ;<l:i nui, kahi ana koa e ka'i āku nnn in»' ka hookuemi hopo ole ia niai o ko lnkoii mau noonoo 110 ke ka'i ana aku iim.a 110 ke kahua kaun. lle īnau huakai kaa lehulehu i |>il>» me na pu kuniahi,- nn poka aine na lako kaua ke kai la inaloko aku o na kulnnn kauhale o Palani, me na lako ai, sialni a mau lako nui e ae 110 ua puiilikoa Ani' rika aia lakou ke lavfeia ae la 111:1 alahele 110 ke kahua kaua. Ma na wahi apau o kahi i hooni"'iin ni na koa Anioiika ho inau !iiohi"ii;i » na liuliu kaua nui ka i hannia oiai koa o ka pualikoa Amei'ika i oili akn mailoko ak\i o lia wahi i aoin ai lak"» 5 ke aJai|ui e halawai aku yie ke kana uui a ke ao i ike ai. Hāawiia na Huro ma na Wahi Apau Ma kela a'mn keia kti Ihitf«kinili.'il'' Palani a lakou 0 hooa a 0 kaalo akn »' ua haawiia uiai ua leo huro me ka oli nui 0 na nmkaHiuaiia Palani ia i» kou maloko 0 kela ame keiU kUlanakao hnle. O na ]>unHk'oa 'Amenka i hoonW hoia maloko ona haīe a'o ua hoopuk.ll» ae lakou apau iwqho a haawiia ao i n ;| Aupuni Huiia, i ke Kouomla l'oeh. alihikaua nui, a aia na pualikoa An •■n ka a ke Kenerala Pershinjr ke ka 'i :ik ; > la 110 ke kahua kaun. HookspalUiia iuv HoUpo 0 na Lahui Ho lookoa ' l'a hookapaliliia na houpo o ka I. ' '' 1 Amorika nia ka la aku la i uehinei i k;i wa i loaa mai ai aa 10110 no ke ka 'i IIH aku la a na pualikōa Amerika im laina kaua. O na kanaka e liole no na anaiua haipule Kastor maan< * ma ke kapitala, niamuli 0 ka lono i I ; ' ;l mai ianoi no ke ka'i ana aku !a <• " a koa Amerika no ke kahua knua. u:> '• 1 iho la kela amo keia kanaka ma I ame keia kulanakauhale a holuliolu .1 k u i na hoolaha i hoounaia niai 0 ka A<" ciate<l Press. Ua haawiia na uluniahiehie no kela nuliou ma na 1,1 apaui I keia nianawa ua lona ka iko in> hoomaopopoia ain na koa Amenkn na koa 0 na Aupuni Huiia ko kau« "'i' la ina Pipardr, 0 na koa Amerika i i '' kaknia mai ai ma na lono kelekal M mua he poe enekinia Amerika. a 1 - u pualikoai kokua wa4e uo lakou. Ma ka a ke Kenel-ala M: ke poo o na kenerala Amerika ina K<' ahinhi aku la i halH, aole i hoikoin m'" iaia kahi o ka innheie 0 ka.laina k..-■» n na pualikoa Amcrika e laweia ao '■• J - - WASHINGTON. Apr. I.—Ua -Mhaia ae e ke kakau6lelo 0 ka oiba-i kaua moana i keia la lxe eono mau mokn» wawāhi topido hou e kajwiia nku :'" 1 'ma ka iooa 0 iia koa wiwo ole 0 ka hana ktua uioaiia.