Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 15, 12 April 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

Apr. 9 —Ua lilo ka hooleleia ana aku o na pualikoa Kepani ame Pelekane ma Yladiostok, o ka oi aku nae no na Kepani, i hana lioopihoihoi nui aku i ka manao o na Hukini maloko o Makao, ua hoikeia mai keia ianei ma ka lono. kelekalapa o ka po nei. Ma ka po Poalima mai ke ahiahi ahiki niahope iho o ka puka ana a ka | la ua malamaia he halawai e na komisinasina Kukini i hoouna mai i kekahi I hoopii e hoohalahala ana i na. luna au- ! puni Pelekane, Palani ame Amerika e ku-e loa ana i ka hooleleia ana aku .o na koa Kepani ame Pelekane. Wahi ana o ka hoakaka wale no e haawiia mai ana e lioopauia ae ai ke kū-e ana mai oia no ka hookaawale koke ia mai 0 na i hooleleia aku ai. Ua mauao na luna aupuni o kekahi inau aupuni e aku ekolu aole no i lilo ka hooleleia ana aku o na koa i mea e ala ae ai he kaua, aka he liana wale no ia i pili i ka lioomalu ana maloko ilio o Yladivostok a no ka īuauawa kuikawa wale no ia hana. v Hoopihoilioiia na Nupepa Kukini lla makā'u na nupepa Bukini ma ke ano laula o ka haiia i law'eia ma Yladivoatok o ke anuu mua ia o ko lapana manao e komo aku a. noho maloko o Siberia, wahi a lakou. Ua kukūlu ae na kanaka hana Siberia ame na koa.i kekahi pualikoa Ked Guard'elike me ia ma Rusia i kukulu ia ae ai ho. ka lioouna ana mai i Vladivostolc uo. lee kiai ana i na alanui kaaahi. Aia ua koa Bolsheviki ke liele mai la ma ko lakou alahele e hoea inai ai i Irkutsk 110 ke noi ana ine ka ikaika i na koa Bolsheviki malaila e lawe ae i kekahi keehiua hnna wikaui no ke ku-e ana mai ia lapana. Komo na Tureke e Kaua ia Caucaaus O na pualikoa Tureke ina ka lono 1 hoikeia mai ua komo aku la iloko o Caucasus no ka lawe ana mai i ka okana aina i haawiia mai ai ia Tureke ina ke kuikahi e lea ahaelele i noho ai ma Brest-Litovsk. Pihoihoi ma Wakinekona Ua lilo i mea noonoo nui ia e ke keena aupuni na lono no ka hooleleia ana aku o na pualikoa Kepani ame Pelekane ma Vladivostok, mahope iho o ka pepehiia ana a make o kekahi aliikoa Kepani ame ka hoehaia ana o kekahi mau Kepani lehuleliu e ae. E hooiaio ana i ka pololei o ka moolelo o na 'ano haua lia'iha'i kauawai maloko o Vladivostok, ka holke a ke kanikela no ka pepehiia ana o 'ke Kepani, pakuiia iho me ka lono no ka neje 0 ke aupuni Bolsheviki i ka mana e kau aku i ka lioopa'* nialuna o ka poe 1 liewh, a e haawi mai i na kokua i na lahui e, ua loaa ka manao i na luna aupuni maanei aole hiki ia Amerika, ke paa mai i ka hoapono ana aku i ka hana a lap.ina ame ka Pelekane i hana aku la. Ua hoikeia mai iauei e ke kanikela Amerika maloko o Vladivostok ka hooleleia ana aku o na koa marina Pelekane mailuna aku o na mokukaua, mahope iliō o ka hanaia «tha aku o ia hana like a lapana. Ma na lono hou i loaa mai e hoakalea ana he kanalima mau luina Pelekane i hooleleia. aku no . ko kiai ana i ka hale o ke kahikela Pelekane: 4 Ua hoolnahUahuaia ae na koa •Kepani i hooleleia aku iūka d ka aina i ka 250 kanaka. Ua hoikeia īnai ianei ke kelekalapa ana aku o ke kuliina Kepani ma Vologda, kahi a ke kuhina Amei'ika Francis aiue kekahi mau kuhina e ae i hele mai ai a noho mahope o ko. lakou haalele aua aku ia Petrograd, i ke Kuhina Rukini inaluna o na hana o ko na aina e, o kā hana i hooleleia aku ai na koa Kepani ma Vladivostok no ke kinai ana no ia e uuku mai 'ai ka poino a e. ala ole īnai ai he haunaele koikoi maloko o Yladivostok. Ma ka olelo a na Kepani o ka hana e pili ana i ka hooleleia ana aku o ha leoa Kepani maloko wale iho no ia o Vladivostok, a ua hana lea Adimarala I Kato ia hana mamuīi o kona manao po- | noi. ilio ine ka loaa 'ole o kekahi kau : oha mai ke aupuni Kepani aku. Ma ka lono i hoikeia mai aolie manaoio o ke kuhina Kukini Tcliitcherin no ka ke kuhina Kepani mea o ka lioakaka ana aku, uo ke kumū o ka hooleleia ana aku. Hoopiholoia he Mau Mokukaua Ua hoopiholoia he mau mokukaua Rukini e ko lakou mau adimarala ponoi īpawaho mai o ke kapakai hema | Pinalana, i ole ai lakou e lilo aku ilolto j o na lima o ria Kelemania. Ua lioopa- ' huia lakou mahope iho o leo na mokuka- j ua Kelemania ki ana aku i kekahi mau poka maluna o lakou, wahi a, ka lono kelekalapa mai Stockholm mai. O na moku Kukini ekolu i lioopiholoia ai he eiau mokukaua lakou a pau. Liia he Kanaka Hoino ia Ameiika e Kekahi Poe Kanaka Piha Huhu COLLINSVILLE, 111., April s.—Ua laweia mai o Robert Praeger ma ka po nei mai kona. wahi mai i pee ai malalo loa o ka halelua o ka hale oihana o lee aupuui kulanakauhale a liia maluna o kē kumulaau, no kona kamailio pinepine ana ma ke akea i kona mau manan ku-e i ke aupum, ka hewa ona i hoopiiia ae ai." Ua pepehi inua ia oia e iia ahakanaka i piha i ka liuhu iaia, aka nae ua hoopakeleia oia e na makai a laweia aku e huna mahope iho. Ua hoopiiia ae o Praeger no ka hewa oia ka hoopuka ana i kekahi mau olelo e hoino ana i ke aupuni ma kana haiolelo ana mamua o kekahi halawai a na kanaka eli lanahu ma Marysville, Ilinoi, a mai ka manawa mai o ka hoikeia ana ae o kana mau olelo e ku-e ana i ke aupuni ua ala ae na manao ku-e kiekie o ka lehulehu iaia. Laweia Mai Kahi Ana i Pee Ai Ma ka po aku la i hala ua-kiiia aku oia a laweia mai mai kahi inai i hunaia ai e na makai, e na hoa o ke komite o ka poe kakoo i ke aupuni, a hoohele wawaeia me ke olohelohe o na wawae maluna o ke alailui, me ke ku'ana mai kekahi manawa a i kekahi e honi i ka hae Amerika e laweia ana mamua ona. Ua keakeaia mai keia hana a na kanaka I e na makai a kaili ia aku o Praeger mai ! ka ahaknaka piha huhu aku a laweia • ilalo loa o ka hale lua o ka hale oihana o ke aupuni kulanakauhale no ka hoopakele ana i kona ola. Iloko o keia hale i hunaia ai i loaa aku ai oia i ka ahakanaka a kaili hou .ia mai a laweia iwaho mailaila 'mai. He 350 a oi poe na lakou i kaili hou mai iaia. Na ia poe i.kai huluhUlu mai ial Praeger iwaho, ua lawe kokeia mai kekahi kaula a kiolaia a« iluna o ka laau a o kekahi piko i ka a-i o Praeger a liia ae la oia.

— r. *s i • Eiwa Biliqna DjOa i Hoolilola WĀSHImSTON,' Apr. 5. —Eiwa biliona dala na hoolilo o ke aupuni Amerika i kohoia uo hookahi inakaliiki o ke kaua ana. ITa oi aku mainua o ka haj nalua o ieia huina ka i hoaieia aku i na Aupum ffvUa p-uku ia mni ana oo j nae ia niauope. L'a oi aku mannia oka hapa-kolp.na .hoo'ilo .no ke kukulu ann, kn lioolako ;uva nnie Iva ukn aha ako i ka oihana kaua aina: he hapn umi o ia huina i hooliloia al<u uo na mokukaua, a lu' hapa -unri-kujii.4iji. li<i 1 aJtu 110 ke kapili au{i i niau moku hou. Ilookahi ■ iiapa-ono o koia hvina ho lilo ua loaa mai na loaa makahiki mai i maa mau ia ma na auhau waiwai a mau auhau 6 sk>' a o ke koena akU mamuli o ka hoopukaia .ana aku o na Liberty Bonds ame kekahi mau loaa e ae. A oiai i ka nana ana. he makolukolu maoli keia mau hoolilo he elua hapakolu wale n6 n&e ia o ka Pelekane mau ilala i hoolilo ai i ko ka makahiki mamua aku. , _ Ua Loaa Mai i ke Aupuni he Mau Moku Hou a na Lahui E SAX FRANCISCO, Apr. s,—Ua loan mai i ke aupuni Amerika he mau moku hou mawaho ae o na moku Holani a pela me na inoku i loaa mai ai mai ia lapaua mai malalo o ka aelike. Ua oleloia ma ka lono mai Nu loka mai lehulehu na moku Kukini e holo ana mamua mawaena o Amerika ame Kusia i laweia mai e ke aupuni. Ua hoolahaiu ae e na akenn o ka laina mokuahi T. K. K. maanei e haawi ia mai ana ia Amerika na mokuahi Porsia Maru ame ke Seiyo Maru, a mai Seattle mai kekahi lono e olelo ana he eiwa mau mokuahi a ka laina N. V. K. e hoolioloia aku ana malalo o ka hana a Amerika. Elima Moku Puna Kameki i Kawiliia i Kauoha Hou ia Aku e Hana Mai WASIII.NGTON, Apr. 4—Mahope iho 6 ke aponoia ana o ka inoku i hanaia ai me ka puna kameki e ka poe loa ua lilo i mea maopopo loa i nei manawa ka hana ia aku me ka hikiwawe loa o na moku puna kameki hou ma o a īnaanei. Ua hoopukaia aku ka aelike e ka papa o na moku no ke .kapiliia mai 0 ekolu mau moku punakameki hou o 7500 ,tona pakahi maloko o kela pa ka'pilimoku "liookahi nana i kapili i l<a moku mua 5000 tona. Ua hooholo pu ka papa e hoomahuahua ae i ke kino o na moku laau i 5000 toiia, ma leahi o ka 3500 tona i nei manawa. iPaala na Koa Amerika Ahiki i ka Lakou Manawa e Makemakeia Ai WASHINGTON, Apr. B.—Mamuli o na lono i loaa mai ianei inai ky kahua kaua mai maloko o Palani ua hoakaka ae ka poe laeula i ke kaua maanei i ko lakou manao ua uhalu ke kaua a na Keleinauia. Mai ka lono i lioikeia mai oia mau no ka paaia o na koa Amerika aohe i konio aku i ke kaua ahiki i ka manawa e īhnkeiiiakeia ai. I keia' la i lukuia aku ai o na Amerika me k(? koikoi loa ka .epemi, iloko o elua manawa a ka enem'i o 'ka, lele kaua āna mai ma ka mahele o ka laina a na Anferika ma Toul a hoauheeia aku ka •enemi. 447 Mau i P<ilno WASHINGTŌN, Apr. 10.—Eha haueri anie kanaha-kumamahiku mau inoa o ha koa Amerika i ikeia ma ka papainoa o ka poe i hoopoino ia elike me ia 1 hoopukaia aē e kē ; kteena kaud, ma ka po aku ia'j,Jiala mamuli o ke kauoha a ke kakau6l6lo o ka Oihana kaua aina Baker, ka' mea nana i kelekalapa mni Buropa niai'v? hoawiana' ana i ka hoolalia hou ana ae i ka nuhou no na koa i hoopoinoia koe nae ka lioolaha ana ae i lfahi īioho o ia poe kaa i poiuo. Ma ka papainoa o ka poe i poino i hoolahaia ae ma ka po i nala ua komo pu maloko o ia na koa i hoounaia ai mai Aperi)a .l ahiki i ka po Poakahi. Make ilokō o ke kaua aiia, 18; make niamuli o na j>alapu, 11; nalowale a lilo aku p'ah&>i mau paaliao na ka eneini, 21; make mamuli o na palapu ma ke kaua ana, 4;.mpke ma'i maoli, 46; make no na kumū ihaopopo ole, 3; huina^ 0 na koa i make mamuli o na kumu liko ole, 103; kukonukonu loa ia, 103; hoeha maliunehune ia, 41. Lehulehu Wale na Mokuluu i Hoopiholoia & nā Mokiilele WASHĪNGTON, Apr. o—Ua loaa mai 1 ka nupepa Associated Press mai ka Haku mai o ka Aha Hokolokolo Moana Pelekane ka moolelo no ka lukuia ana 0 na.mokuluu ma kekahi manawa i liala aku liei.' • He ewālu mau hiokuluu i hoopiholoia e na mokulele Pelekane ma kekahi nmnawa i hala koke aku nei, a he elua i hoopiholoia e na baluna Pelekane. Ma kekalii manawa o ka hoopiholo ia ana Ua hahaiia mai e ka mokuluu ka mokukaua e ukali ana i kekahi inau. moku. Na kekahi mau mokulele i hoopahu ia mokuluu a na na mokukaua hoomakakiu 1 hoopau pono aku i ke koena o ka hana ma oke kiia ana aku me na poka. Ma kekahi manawa he mokuluu nui e kali ana 110 ka mokukaua ukali i na mokukalepa ka i ikeia inai e na mokukaua hoomakakiu Pelekane a kiia mai ekolu poka i ku aku iaia a piholo iho la. Hookahi poka pa-hu mai ka mokulele mai i loaa pono iho ma ka oneki a hamama he puka nui a pa'iia kona kii i ka wa e piholo iho ana.