Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 19, 10 May 1918 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKIALII AMEDA AME KA WAHINE KUPUA PARI-BANAU [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKIALII AMEDA AME KA WAHINE KUPUA PARI-BANAU

j ( > keia j»ali pohaku kiekie aia iwaenakon.u o kekahi kahua <>ncanca o ke ano waoakua, no ka mea, aohe mau mea ulu ana e ike aku ana, a ma kahi no hr:>i i aneane eha lcague ka mamao mai kahi mai ana o ka hoortiaka ana e hele.. , laia i kokoke loa aku ai i keia pali pohaku o kona ike aku la no ia i ka waiiio mai o kekahi pua, o konaJioawiwi aku la no ia i kana hele ana a. ia hopu ana iho a nana pono, eia ka auanei o kana pua ponoi no an.a o k6 ki ana mai, aole no ka hoi i kana mai o ka mamao o ia lele ana mai. j Kc nana. pono la oia a hooiaio iho la o kana pua i'o .110 ia, o ka maka oioi omua ua pepee me-he mea la wa hooku'i 0 ka. pali pohaku a haule ilalo ma kahi mai ihope. | Ua nui kona kahaha ia manawa 110 ke kupanaha o ka lele loa ana mai o ia pua a hooku'i i ka pali pohaku. j "He oiaio o ka'u })ua no keia i ki mai ai," wahi ana o ka hooho ana ae ma ke ano ua piha loa i ke kahaha. "Ina o ka'u pua i'o yo keia, elike me ia a'u e hūoiaio nei oia iV» 110. he keu aku a ka mea hookahaha i ka noonoo, 110. ka mea. aole au, aole 110 kekahi kanaka ikaika loa i kaulana j ma ke ao apuni e hiki ana e pana mai i kekahi pua mai kahi mai a'u i ki mai ai ahiki i nei wahi! I "Mc he mea la ma kekahūano liana kamahao a pohihihi , l*>a i laweia mai ai nei pua ianei, o ka mamao auanei keia la; 1 kana mai, he mau mile t ka mamao. Aohe kanaka |iiki ke | ki i kekahi pua i hapa mi'le ka mamao. He mea kupaianaha! loa keia ke noonoo iho!" wahi ana. "Ma keia loaa ana iho la o keia mea maanei he hooiaio maopopo loa keia ua lilo ke Kamaliiwahine Nourouniha ia'u, aka. owai ka mea nana e hooiaio aku i ka moi kuu.makuakane? "( ) kekahi no hoi, ua mare aku la ke Kamaliiwahine Nour(juniha ia Ali, i mea aha ia e hoohaunaele wale hou aku ai 110. no ka inea. <iole o'u manao e hoi hou aku ihope. "Malia paha he haawina pomaikai ke loaa ana ia'u mamuli o ka lele loa ana mai o nei pua ahiki ianei, nolaila, e he!c ana au imua, ina kahi o ko'u hooneleia ana i na pomaikai a'u i manao ai e loaa la hoi ia'u ka hauoli iloko o ko'u mau la o ke ola ana. malia, he mau pomaikai oi ae ke kali mai nei no'u o ka hoea aku, nolaila e hele ana au imua, imua a nele a imua a loaa ka pomaikai." laia 110 e noonoo nui ana maluna o keia mea, hele holohoU> wale aku la no oia e nana ma na paia o ua pali pohaku la; he lehulehu na mawae pohaku ana e ikē aku ana, he lehulehu no hoi na kualapa pohaku ame na pohaku oioi mai iwaho a he laumania no hoi ma kekahi mau wahi. Ma kekahi mawae pohaku ana o ka ike ana aku he panihao iiui ke ku mai ana, a ma kahi o ke kipaepae o ka puka, me lv: mea la i kana nana ilio he lehulehu na wawae i hehi m.lu malaila. \ Ua hookahaha kokeia mai kona noonoo ia manawa, no ka mea, ma kana noonoo..iho nle he mea la he kanaka aku koloko o ke panihao. Ua aiā koke ae la no kekahi manaō iloko ona e hoao e» wehe, aka. aohe.wahi e hiki ai ke hemo aku ina 110 kona hoao aku. a 110 ka ikaika loa 110 o kona makemake; e komoaku iloko. hoopili akuia oia i kona kino i ke panihao a hooke aku la me kona ikaika apau iloko; ua hemo i'o aku la ua pani. hao l.a a loaa kekahi wahi kowa kupono nona e koi.no> aku ai. o koiia ihi> akū 1a no ia me ka pua no e paa ana i kona lima, a komo loa-aku la iloko o kekahi rumi nui i ho'omalamalamaia me na ihoiho kukui he mau haneri ka nuj. Auwe! ua hoopiha koke ia kona naau i ke kahaha 110 kana mau mea apau e ike aku ana, no ka mea, ma na wahi a| au oloko o ka rumi he anapa wale no i ke gula, ke dala ame na pohaku momi o na ano like ole. . •, Ua koho wale oia i kinohi iaia ana la e komo aku ai.iloko ht- pouli wale 110 na wahi apau; ua hilihewa nae ia inanao ana pela, no ka mea. he okoa loa kana mau mea e ike aku ana ia manawa. ua like ka malamalama o loko me ka malamalama o ka la i ke awakea loa. 1 koiia kouio le'a ana aku iloko loa o kekahi rumi akea; he knaono paha kaina w*a.wac o ia hele ana aku ana, ua ike aku laoia ma kekahi puka nui e hamama mai ana i kekahi rumi i oi pa-umi ae ka nani. a hoōmaopopo iho la oia o ia paha ka halelii a i ole ka rumi kalaunu. i Aohe ana mea e ae e hana ana iloko ona o ka, hookani wale p.o i ka uani o na mea apau ana e ike aku ana, 110 ka mea, o na mea nani apau ana i ike ai ma keia ao aia malaila apau loa. pela kona manao. la;a e nana'ana ma o a maanei. a*c hoonuu-ana no hoik(.)iia mau maka i ka nani o na mea apau. ua kau mai la k.a, haili maka'u iloko ona 110 kona pilikia i ka wa ana o ka ike ana aku 1" kekahi leele kulana kapukapu a hiehie. ana o ke koho ana aku he moiw r ahine palia oia 110 ia wahi. e Ukaliia mai ana e na haiawahiane lehulehu, a e paa ana kekahi mau kaikamahine opio i na hu'a o kona aahu keokeo i like ka> lilelile ame lea anapa me ko ka h'au e pa ia iho ana e n& kukuna la i ke awakea loa. a e hele pololei mai ana ma kana wahi e ku ana. - (> ka hoomalea ana keia e launa na mea 110 laua k6ia*moo~ lelo kaao. O keia leele hanohano a ke Keikialii Atneda e ike aku ana o ke kupua wahine Pari Banou ia. ka'moiwahine 0 ka luahuna pohiliihi. ; I ka ike ana aku a ke Keikialii Ameda i ka lede e hele pr»lolei mai ana imua ona, hele aku la oia a mamua pono ona a haule iho la maluha o kona mau kuli, me ke kulou o na maka ilalo a hoohaahaa aku la iaia' imu.a o ka ona ha.le. I ka ike ana mai hoi a ka lede i kona kukuli ana iho. kauuhaonai la iaia e ku ae iluna .me ka ieo ohaoha e hopepe ole ai kamahele: "E ke Keikialii Ameda, ku ae iluna; ke hoOkif>a mai nei au ia oe me.ke aloha!" Alaila manao iho la ke keikialii komohew r a i kona ola ua pa.-e mai la leo o ka ona hale me ka manao ohohia. ■ Kookahi īuea hookahaha loa i ke Keikialii Anieda ia manawa oia kona lohe ana aku i koiia inoa ponoi o ia hoo* j>ukaia ana mai ma kela wahi i malihini loa iaia ana i hoea mua ole ai mamua e maopopo ai la hoi kona kamaaina ana 1 keia lede. He wahi keia i kokoke loa i kona kiilanakauhale ponoi aole 110 nae oia i hiki mua i nei walii o ka inakamu.a loa 110 keia: ua hiki ole iaia ke ike me ka maopopo i ko ka lede hiki an.< ke ike iaia ana o ka ike ole ana iaia mamua. I koiia ku ana ae iluna i akli la: "'Aohe a'u inea e ae e hana aku ai o ka haawi wale aku no i ka'u mau hoomaikai a nui ia oe. 110 kou ae oluolu ana mai e hookipa aku ia'u imua ou i ko'u wa i hoea mai ia i kahi a'u i maka'u ai no ko'u mahaoi loa o keia.kom;ohew:a ana mai nei. "F. ae ia mai ana an'ei au 'e kou hanohanō e ninau aku ia oe. pehea la hoi au i ike ole ai ia oe mamua, a ua ike nae hoi oe ia'u. oiai nae he k.okoke loa uq kou wahi e nolio nei mai ka halealii mai .o ko'u īhakuakane?" "F. ha'i. aku ana au i ka haina o kau ninau mahope aku. aole nae maanei. E ae mai oe e hoi p|i niai me a'u nploko n ka rumiaina, aia a piha mua aku ka liia o ka inaina ea, alaila hoike na manāo." la pau ana no o kana kamāilio ana huli aku la oia hele a kauoha mai la ia Ameda e hahai aku mahope ona. O ka rumi a ke keikialii o ke komo ana aku he oi ae ka nani;

j hewa'i-£a wai ua mea he momi, h.e gula, he. daimaiia. mai ! kaupoku a ka papahele he hulali wale no i na mea hoonani. Nana ae ma o a maanei he mau lako hale nani wale 110 i hanaia me ke gula maemae loa. a.llO ka nani lua ole o na mea apau a ke keikialii e ike aku ana, ua hiki ole iho iaia ke uumi i kona mahalo a hoopuka okoa ae la, "Auwe 110 hoi ka nani e!" | "Ke ike aku nei au i kou mahalo 110 ka nani o nei rumi." I i pane ma,i ai-.ka ledc, "aka, ke ]iooia aku nei au imua ou. i k,eia manawa. ina 110 kou ike aku i na rumi moe e olelo - iho ana oe he oi aku ka nani o ia mau rumi ii ko keia. ke laweaku 'au e hoomaikai ia oeh" ; »' > Pii aku la ua lede la a noho inahina o kekaili"putiee kiekie a 110i mai la i ke Keikialii Anreda e pii aku.-a noho pu ine ia 'maluna o ka punee ma kona aoao, a ia laua i u 'noho , hoola'i like ihn. ai i.mai la: ' j "K ke Keikialii Ameda,'wahi au i olelo mai nci. ua hv»r>kahahaia aku be no ko'u ike mua ana ia oe. oiai nae aol.e ve i leiimaaina mua i'a'u, malia paha he mea oiaiō ia, aka nae. e hoopauia ajcu ana ia manao kahaHa 011 i ko'u wa e hoike aku. ai ia oe. j "Me ke kanalua ol.e iloko o'u oe i naaupo i kekahi mea a ka hoomana i a'o m.ai ai ia oe, ua piha ke ao nei a ke noho pu nei ua kupua, elike me kan'aka liiaoli ma keia ao. I "He kaikamahine au na kekahi o naikupūa, owau ka mea kaulana a oi loa aku o ka mana mam.ua o na kupua wa-1 i liine e ae, a o ko'u iuoa o Pari-Banou. j ''Nolaila, e hoopau oe i kou poUihihi a hopohopo paha 110 , ana ua loaa kou inoa ia'u, a pela me ko ka moi. ko makuakane, i»a keikial.ii, ou ,mau hoahanau, a pela me ke Kamaliiwahine Nourouniha<. "Ua ike. au i ka nui palena ole 0 kou aloha i ke KamaliiWahine N.oūrouniha, pela no hoi me kou hele ana i SanTarakena 110 ka huli ana i kekahi mea kamahao loa, a na'u 110 i hookoino i ka inatiao iloko o kahi kanaka nana i lawe mai e kalewa i- ka apala..i niea e lilo ai ia oe au o ke kuai ana ma 1 Samarakena, pela no me ka moena weleweka a ke Keikialii Hasana i kuai. ai ma Bisenaga, ame ka ohenana a ke Keikialii Ali i : kuai ai ma Siraka. "Ua lawa loa paha keia mau mea apau a'u i hoike aku la ia.oie e hooiaio iho ai oe no ko'u ike mua ana ia oe a e ilee iho ai no hoi.ōe aole au i pouli i na mea apau a oukou i hana ai e kaual.ua ho.u ole iho ai oe no'u, i "Hookahi ā'u mea i koe e hoike aku ana ia, oe. a oia keia. ma ka'u ike no'u iho he oi aku kou pomaikai a he haawina laki kou aole oe i «iare. aku m,e ke Nourou-; niha, oiai nae-o kou. iini nu-i loa ia o kona Hlq ia pe.. I "Ua maopopo ia'u ina no kpu ki i kau pua aole ia e oi aku ana ka lele ana maniua o ka ke Keikialii ttasana, a oiai malaila pu 110 au i ko wa i ki ai i kau pua, ua hopū ia iho e.a'u i ka wa e lele ana a na'ii ponoi i haawi iho ia pua i lea ikaika kupono e lele ai ahiki i ka hooku'i ana i ka pali pohaku, kuu kakela. a haaleleia aku e a T u ma'kahi i 4oaa mai nei ia oe. "Ua hoea mai la oe i v kuu kakela.nei, nolaila., nau e hooholo nou iho i ka mea pono au e han<ji ai, oiai keia manawa kupono loa e haawi aku nei iaia iho 11011 e hoomahuahua loa ia aku. hauoli; , :■/ / , ! "Eia ka home; eia maanei na mea apau, ua niakaukau 11011; eia hoi au, nolaila, aohe au mea i koe e 11001100 hou aktt ai, o kau wale no o ka olelo inai, ua ppno ia, o ka a|l j well-ae la no ia 0 nai mea apau.". I ka Lede Pau. Banou -i lioopuka nnai ai i keia mau huaolelo hope, me ka .nana mai iaia a minoaka iho la, alaila ■kulo.il iho la kona mau maka ilaIo ( ua<ike koke i'ho la ke Keikialii Aineda i.ika nianao o ia mau olelo ana o ke kamailio jana mai la e piU ana;i ka. hauoli. .• • , = j •Ia .manawa. aohe ana noouoo hou ana- aku 110. ke Kamy,'liiwahine, NouFounihav ua mane. aku la me ke Keikialii Ali, , ua pi aku: no Jioi ka ui.a ka Lede Fari, Eanoiu. ka mana, ka naauao ame ka iiui hew r ahewa o ka waiwai, elike me ia ana e ike ae ana ma o a maanei i ka nani o-ua wahi apau phalealii. ■•••• ■ . - ,• ■•1.,.-. ,•■ , f . - la manawa hoomaikai iho la. oia iaia iho,.uo ka loaa ana iaia o ka .manao, ikaika'ie- mai e Jioomau i ka h.uli aua i kaua ;pua, eia.fka he liele ana inai la ia ana e halawai ai me ka pomaikai uui>ana.i moeuhane mua ole aiua hoomaikai nui oia ika minuke ana oka hooholo; ana e liele ho % u e lmli i kana pua ana i manao'ai ua naliowale, a ,0 ke kumu hoi i- h.oea .ai.'oia imua o:vka lede <ana .e ikemaka aku.ana, ka mea iiona ka u'i e hoolalapaia ae ana ke aloha iloko ona ia manawa. . ;• • •. , : I 1 - "Ina e hiki ; ana ia'u ke-aeia mai e lilo ak-u i kauwa nau.ie ka madaniC'niaikai/'M pane aku ai oia. "a e loaa hoi ia'u ka ; hauoli o ka ike'ana aku i keilL mau'iliea nani apau a'u e ike aku nei, alaila, owau kekahi 0 na kanaka leuewa hauoli loa nialuna o ka ili honuai ; . • . - "E kala mai oe ia'u 'no keiā m'au huaolelo a'u o ke kamailio ana aku Ja, oiai/ aole paha ia i kulike me kou manao. . aka, mai hoole mai hoi oe-i ka'u noi, no' ka mea, e ike iho, ana 110 oe nōu iho i-ko'ii haawi mau aku i ko'u manawa ame • ka'ii hoolohe ana -ma kau mau mea .apau e-kauoha mai ai, i haku oe a i kauwa aku hoi au malalo. ou." 1 '-E ke Ueikmlii 1 ;" i:paiYe^mai' ; ai ke .kup.ua wahine Pari Ba■'no'u; "110 na makahiki lehulehu i hala aku nei owau ponoi no. ka hakuwahine'O ko'u mau makemake ame ka'u mau ihana me ke kauka'i ole a na? ha'i-a»-e rula- a e a'o mai n.o. ka'u maū e hana aku ai, me ka ae oluolu mai nae 0 ko'u m?tt.i makua. "Aole ma ke ano he kauWa oe-e»ae a-ku ai āu< ia» oe e noho pu mai ijnua o ko'u alo-, akai ma ke ano he liaku malu.na o 'kuu kiiio 11 ei ame na mea apau i onaia e a'u, no ka mea. ua aloha au. ia oe a e aloha mali aku ana. a 'no ia kumu no a'u'.'i lawe mai āi i ko pua a i hookonio ai hoi' i ka manao iloko ou i hoea kino iftai-ai\oe • : - ' "Ma o kou hophiki ana' mai ia oe ilio-e lilo na'u a owau hoi i nait. a e tidh<3 mau kaua iloko o ke aloha oiaio kekahi 110 kekahi. ke hoike aku nei au ik-oe, o keia mau mea apau la au e ike aku nei nou iā, ke ae mai oe e lilo oe na'u a owau hoi nau. "Ke.manaoio nei au aole'oe e hoahewa inai ana ia'u 110* keia maiiao at'u i hoike aku la ia oe.> Ua hoike mua aku nei 1 au ia oe-owau iio ka haku no'tl fho no ko'u- manao ame ka'u •mau hana me ke kaukai ole ak-u a na ha'i au e a'o mai. a e HTsike hou aku 110 au ia oei keia mea o ka hana i kamaaina Uiawaena o 'na wahine kupua aole ia i like me ka hana a na wahine kinb. kanaka i:na kane. "Aole ia he haiia e holoniua ai.a.. e nana mau ia aku ai?a 'ia ma ke aiio he hana hoohaahaa lōa ke hanaia pela, aka, ■ no kaua iho» ua manao makou he liana ia e mahaloia mai, ai [ kaua." Aohe pane aku o Re Keikialii Ameda no keia mau olelo 1 a ke kupua wahine; Ao kona hauoW loa. haawi aku- la oiia i kana hopmaikai me ka hopu pu ana aku i ka lima o ka I lede kino pahaohao. "E ke Keikialii Ameda,' ? i pane mai ai ka lcde kupua. oiai no ke KeikialH Ameda'e hoomau ana ika paa i kona lipia, "e ae oluolū mai ana aneoe i keia manawa e.hoohiki niai , imua o'ū 11.0 kou hij.i,nai. me leou haawi mai rkou ( alo|ia oiaio maluua o r u, elike me ia a'u e hoohiki aku nei imuā ou pie |ka oiaio loa 'nau mau aku au?" : " . / . . ' "Auwe. eka Madame maikai!" i pane āe ai ke Keikialii Ameda. "heaha la hoi auanei ko'u mea e hoole aku ai i kou maiiao oiai hoi oe e haawi mai aiia i kou. alohā ame kau.hilinai ana maluna o'u: heaha lio.u aku auanei ka mea nana e hooiīauoli mai ia'u a.oi aku mamua o ia? . "O, e kuumoiwalrine kapukppu, ke haawi aku nei au i kuu naau apau hou A\*ale rioj i keia maiiawa.. he i'a holookoa au nau mai ke. poo a ka hi'u," ipane aku ai ke Keikialii Ameda. "O, wale!" i pane mai ai ke kupua wahine Pari Batiou, "i keia manawa ua lilō oe na'u a o oe ka'u kane, a nau au. • ■ «

"Aohe o kauajcaukai ana aku a mareia mai e.kekalii leāhunapule a luna'aupuni e ae paha, o na olc!o hoohiki a kaua i paa inuia o na kupua apau. ua lawa loa ia e awaiaulu ai kaua. he pili hemo ole o ka make wale uo i oi aku mamua u ka mare c ike mai ai na kanaka. •*( )iai ua holopono ae la keia hana mawaena o kaua. a oiai hoi na kauwa a kaua e hoomakaukau mai ana i na mea apau no ka papa ahaaina mare ma keia ahiahi, a oiai hoi ua loihi ka manawa i hala ia oe me ke komo wahi meaai ole iloko ou i keia la. ua kauoha aku la au i na kauwa e lawe mai i kekahi mau meaai mama no ka hoopaa ana aku i kou -houpo le.walewa. a mahope aku o ia manawa e lawe aku ai au e'hwomakaikai ia oe ma na wahi apau o ko'u kakela nei. a ia 'mnnawa nau ia e hooholo nōu iho i ka oiaio o na mea apau a'u i hoike aku nei ia oe, he oi ae ka nani o na rumi e ae mamua o keia rumi." Aia mau iloko o kela rumi a laua e noho ana kekahi kauwa wahine ka-hi i ku mar ai ma kahi mamao, a me ka ike ole aku o ke Keikialii Ameela i ka haawi ana aku o ke kupua wahine i kekahi Jioailona. ua kamaaina wale paha oia i ka manao o kona haku, ua oili aku la oia iwaho a he manawa pokole ma ia hope mai, hoea mai ana me kekahi kauwa wahine e a.e me kekahi mau pa lehulehu i piha me na meaai ameikekahi pika gula i piha me kekahi vvainq, maikai loa.

MOKUNA \'!. 1 ka pau ana o ka ke Keikialii* Ameela kamau ana a piha aku la 110 hoi ka lua huliu o ka inaina, mahope o ka owala ana āe o kekahi mau oolopu waina elike me ka nui ana i makemake ai. alaila. alakai aku la ke kupua Pari Banou iaia 110 ka hoomakaikai ana i na rumi lehulehu oloko o ke kakela, a maloko o ia mau rumi i ike aku ai ke keikialii i na pohaku momi o na ano like ole apau, na lako hoonani hale like ole no hoi 110 lakou na kumukuai hiki ole iaia ke koho aku. i ka waiwaiio. Ua hanaia na lako hoonani aj)au ma ke ano pohihihi loa, a oiai o ka makamua loa no ia o ko ke keikialii ike ana i na mea hoonani hale elike me ia ana e ike aku ana, hoike aku la oia i ke kupua wahine i ka nui o kona kahaha no kona ike nuia ole affa i kekahi mau mea nani elike me ia, mamua. 'ina ua hauoli oe, e ke Keikialii'Ameela, i kou ike ana iho )a i na mea nani apau maloko o keia kakela, a'u 110 e ike nei no'u iho i ka nani o keia mau mea apau, alaila pehea iho !a kou manao no ka halealii nani o ka moi o na kupua? "Ua ike iho la oe i na wahi apau o leeia halealii, nolaila, e lawe aku ana au e hoomakail.ai ia oe i na kihapai nani e hoopuni mai nei- i keia halealii, aole nae hoi i keia manawa, no ka mea. ua ahiahi.loa nei inanawa a he manawa keia no ka uoho ana aku e ai O'ko laua u hoi ae la no ia noloko o !«i rumi moe no ka hoomaemae ana ia laua-iho mamua o ka noho ana aku e ai ma.luua o ke pakaukau. 0 ka rumi a laua o ka hele ana aku a o kahi hoi o ke pakaukau i hoomakaukauia ai. oia ka rumi hope loa i koe a ke Keikialii Ameda e ike ole aku ai, a iaia i komo !ea aku ai iloko. a huli ae la e nana ma o a maanei o uii rumi la, aole no i emi iho kona nani i ko na rumi e ae ana o ke alakaiia ana aku e hoomakaikai. Ua akena koke oia i ka nani o ia rumi iaia i komo aku ai a ike aku la i ka malamalama o na wahi a]>au oloko i na kukui nunui. he mau ipukukui uwila paha. elike me ia e ikei.a nei i keia la. a' i ole he mau ihoiho kūkui palia o kela au .kahiko. aohe hoakaka a ka moolelo no kekahi mea e pili ana ia mau kukui. 1 !e mōani'Wale jio oloko i ke ala o na niea ala, a ua lioonohpnohoia no hoi ia mau ipu mea ala me ka noiau loa e hauoli.ai. ka nau'i ka tke aku ia mau- mea i maa ole i ko. ke keikialii mau maka ka ike aku mamua. O ka hale waiho pa. pola, kiaha a. pela aku kekahi mea. hialāai nui ā kona noonpo;.ao ka mea ua piha wale no i .na ipu p,ua gula ame kekahi mau ipu e ae. Lehulehu wale o na haiawahine e kuku mai ana iloko o ko Uikou mau aahu keokeo me na lei ilima.ma ko lakou mau a-i. o kekahi poe o lakau he mau meakani-ma ko lakou mau iima. a ia laiia i komo aku ai o.ia no ka manawa. i hoomaka mai ai lakou e himeni a e hookani pu i ka lakou mau pila, a i ka hoolohe akn a ke Keikialii Ameela a.ole no ka hoi i kana mai a ka hoene am.e ka nanahe o ko lakou tw'āu lee», oia no ka oe la o ka Apapane leo. le'a* o ka uka iuiu-o Ualona, Ia laua i hookuene pono iho ai ma ke pakaukau Ua kaa. mai la na ke kupua wahine Pan B;,iuou ka hoomakaukau ana i ka ia nei mau meaai a ku i ke pa; o ua meaai ono wal.e 110 ia ana o ka wa.e ana a ahu iluna o ka ia nei pa. me ka n'inau ole mai i ka ia nei mau nieaai. i makemake ai: me he mea la.iaia no ka ike i. ka ianei m.eaai makemake. aohe 110 hoi o ia nei pahe aku, no ko i nei manao ana iho o i ia mai i ka piikoi a mahaoi. ' . laia Ui e hoomakaukau mai la i ka ia nei mau.meaai ke moni wale aku la no ko ia nei liaae. ke helu wale mai la 110 hoi kela i ka inoa o na meaai ana e ohi ana i\ia o a maanei a waiho iho la iluna o ka ia nei pa. he meaai wale no a ke keikialii o ka hoao ole ana'mamua. a ke haawi mau wale aku la 110 keia i ka mahalo. O ka hele ia o.ka ia nei pa a piha 110 hoi i na meaai 0110 like ole a haawiia mai la iaia nei. a kakali aleu la keia o ka makaukau mai o ka ia la mau meaai, me ko ia nei manao e pule iho ana la ua lede la, a i ole kena mai paha iaia Jiei e pute. elike me ko ia nei maa i ka pule ia o ka wa e ai ai. a o Alahe ke Akua-n maa i kona mau pepeiao i ka lohe aku e pule ia mai ana; i loaa ia ike iaia i ka manawa ana i hele ai i ke kulanakauhale o Samarakena. Aohe i pule ia ka laua ai ana, o na kiaha waina maikai loa ka mea mua loa o ka owalaia ana ad a mahope ko laua hoomaka ana iho e haupa i na meaai. la laua e hoopiha ana ia loko me ko waho ke mahalo wale la no ke keikialii i'ka ono o kana mau meaai-o ka haawiia ana mai, a pela no hoi ka maikai o ka waina i ka wa i laweia mai ai na huaai rnaka, na huaai maloo, na meaai ono e ae no hoi i kupono no ka ai ana i ka manawa a laua e inu ana. 0 ko la.ua u ai ia me ke kamailiō pu.no hoi maluua o na kumuhana like'ole. ahiki i ka eha o'Hanale ia Keoni Bulu, a ia laua- no ka ike ke iho iho la ko kowaluna poe. ku like ae la laua a haalele iho la i ke pakaukau. a u hoi ae la a ltma o ka punee i uhiia me ka lole kilika i hanaia me na.pua iiani o na waihooluu. like ole. fā lāiia no a hoola'i iho. ua komo mai la ia manawa kekahi mau kupua leane a wahine. a hoomaka mai la e hulahula, he ano hulahula malihini 'loa a ke< Keikialii Ameela o.ka ike mua ole ana maloko o kona aupuni iho, a me ia mau ko lakou hulahula an.a ahiki i ke ku okoa ana ae o ke Keikialii Ameda ame ke kupua wahine Pari Banou iluna, a hookahi ka lioohehelo a anapau like ana me na kupua e ae. Me ia mau 110 ko lakou hulahula ana a hala kekahi ma.uawa alaila alakai aku la na kupua kane.me na kupua wahine, i ka huakai a mahope aku na alii o ka ukali ana aku o ka rumi. moe 'o nā alii, kahi o ka moe o na mea "mare 1 hoomakaukauia ai. 1 ka hiki ana o na kupua kane ame na kupua wahine i ka puka o ka runii moe kulaina ae la lakou ma kela a ma keia aoāo o ka puka i loaa ke alanui no ke keikialii ame ke kupua Pari Banou e komo aku ai. a i ke kōmo ana aku a na Mii nolōko o ko laua rumi. haalele mai la na kupua apau a hoi aku la 110 hoi na alii e hooluolu, mahope o ke pani ana mai i ka puka a lakaia mai la a paa maloko. XJa hoomauia a'ku ka malamaia ana o na lealea no keia mare ana o iva alii no kekahi mau la lehuk'hu, a e lK>ololi mau ia ana no hoi ke ano o na lealea i kela ame keia !a me ka hoonele ole ia o na papa ahaaina me na inenai o kela

aiii'e keia aiio, pēla me na ahamel'e MKe n«'#ha hulihuU «t ke Keikialii Ameela e hiki ole ai e loaa kekaln maiiau e i.» Ik>u aku'ai e noho liou mawaena o kona poe kanaka ma o 0 kona aupuni, īna no kona ola aku i kaukani 11 i Kl 0 ka manao o ka īnoiwahine |vupua no liana hoohauoli ana aole wale no ka hoikē ana mai 1 ke « 1 na hoike oiaio a ke keikialii e ike maka aku a.na no ka nm ame ka oiaio o kona aloh& nona, aka ua makem»ke oia e ike iho ke keikialii aole mea i ma ke aupuni o moi, kona makuakanew a ma na wahi e ae apau elike me ..i. i hiki ke hoohalikeia me ia ana e hoikeike mai an; J* . 0 kekaln kumu nui i losia ole i ke keikuiln kekahi mta i hiki ke hoohalikeia ka hauoli ke noho mau aku oia, me ;a a i mea no ho'i e pipili mau aku ai. ka noonoo o ke keiKia 11 1 maluna ona i na manawa apau e loaa ole iho ai kekalii i»uir nao iloko ona a haalele akii iaia. ! Ua holopono loa kana mau niea oka noonoo aua. no kii ,mea, ua lilo holookoa io aku Jvi noonoo, ka uhane o ke keikialii i.aia m.aniuli o.keia mau hana aihue noonoo ana; ua pn mahuahua mau aleu ke aloha o ke keikialii nona alnki i ke degere kiekie loa e hiki ole ai e loaa ka ikaika iaia e h<»omalu iho ai i kona aloha, me ia hooikaika mau ik» ona e kaomi i kona mau manao i lanakila oia maluna o ke aloha, eia nae aohe hiki. • . •• 1 ka hala ana o.na mahina eo.no o ko,laua luakaha pu ana i ka nani o ka halealii, ka lulumiia no hoi e na wiliau a ke 1 aloha, a oiai. iloko o keia noho pu ana ona me keia wahine 1 me ka loihi o na la o ke kaawale ana ua hoomahuahua mau ia ae i kela ame |ceia la kona aloha no ka moi, kona makuakane, no ka mea, he keiki aloha makua no oia. ua nui ka i makemake iloko ona e loaa kekahi ike iaia e pili ana no kona makuakane.

Ua ulu niau keia mauao ikaika iloko ona, a oiai aolie alahele e ae e pau ai aloha no kona makuakane o kona hele kino wale no e hni rae ta, hoike okoa aku la oia i kona j manao.i ke kupua Pan Banou, nie ke noi pu aku c hookuu mai iaia e hele i ike aku i kona niakuakane. [ Ua lilo keia manao iina oka hoike ana aku imua oka moiwahine kupua i mea apono ole ia mai. no kona manao | he wahi kumu paha ia e haalele o ke keikialii iaia, malia.ua noho iho la ke keikialii me ia a ua pakua iho la, a i I kuniu nona e kaawale ai e hoopunipuni mai he aloha oia i ka makuakane, a i kona wa e hookuu aku ai o kona hele no ia pau ka noonoo hou ana mai iaia. . No ka inoino loa o ka noonoo o iui kupua wahine la i okoa mai la i ka hua o ka inaina; "Ea, ,e kuu kane, eono i ae nei o kaua mahina o ka noho.pu ana me ka hauoli inau i na wa apau, aohe nae au i lohe. iki aku ia oe e plelo mai ana | he aloha oe i ko makuakane, akahi wale ae- la uo. , . ! "Ua manaka iho la anei oe ia'u? He hana anei kekalii a'u 1 o.ka hana ana aku ia oe i lilo ai i mea nou e wahawaha ai, i noi mai ai oe ia'u e liookuu aku ia oe ,e hele? Ua poina koke iho la'no anei oe i kau i hoohiki mai ai iniua o'u.e ku|/aa ana oe mamuli o'u a ia'u wale no oe e pili mau mai ai, a eia nae, nia ka'u mea e ike aku nei, jne lie mea la ua ppu kou aloha ia'u, oiai nae. ma ko'u aoao oia mau ko'u aloha ia oe. • _ "Iha no ko'u hookuu aku ia oe e hele e hoi hou mai ana paha oe e hooiaio iho i ka.n.ui o ko'u aloha ia oe c haawi mau aku nei.'ia <jc i na manawa apau." a hooki pu iho la ka moiwahine kupua i kaua kamailio ana me ka nui b ka hanu, ke ano o ka mea i pii.ke kai a o ke kupikipiki-o ka Uope... "O, e knu moiwaliipe maikai," i pane aku ai ke Keikialii Ameda. "ua ike au i ka nui palena ole o kou alpha ia'u: he haiia kUpoho ma ko'u aoao, ka panai ana aku i ka mea i liko me kou aloha. "Ina aole oe e ae mai ana.i ka'u noi. e huikala mai oe ia'u. a e hoopau no lioi au i ko'u manao hele. Aole hiki ia'u ke hele ke ae ole mai oe me ka maikai. v "Aohe manao hewa iki iloko o'u elike paha me kau e koJ'o 'wale la. pela kiui manao. ina no kou.hook.uu mai ia'u e hele o ko'u hele loa 110 ia a haalele ia oe. aole pela ko'u. manao. "No ka noho iho la no hoi a ulu ae la ka no ka makua, hali'ali'a wale mai )a no hoi na hoomanao iina,nt)tia a 110 ka aina, ka,"ohana no.hoi, a ulu tuai>: la ke aloha. i ka īnakua, no ka niea, he-aloha mau 110 au i ko'u mak.uakane mai mua lōa mai, mamua |oa aku o, ko'u lilo ana.nau. , "Aole paha e nele aku la ka ha'oha'o o ko'u makuakane ia'u me ka maopoj?o ole iaia o ko'u hopen.a; ke ola uei paha au a ua inake, paha, a manao pilihua ona, pela au i makemake iho-nei e hoi aku imua ona a lioike aku iaia ke ola nei no au, i ola, ai hoi e lilo ko'u nalowale loihi loa mai iaia.mai,. i mea lioohikiwawe aku i kona mau la i ka lua ku))apaii. . . ." . .. , ... "Aka. oiai hoi aole oe i haawi. niai nei i |voU;,ae no ko'u hele i mea e hoonanaia aku ai o kona mau manao luuluu, e hooko aku ana au i kou makemake, no ka inea.. aolfi kalii moa ma keia ao i nele ko'u makaukau e hana aku no kou pono.". .. .. ' • ji ■. • •:. : No ka makemake ole o ke keikialii e hoeaea tjo, a e lilo ai paha. ia manao hele ona ; e ike i ka. i knmu mokuahana uiawaena o laua. -.howpau loa ae ; la <>»ia i kt>na manao oiai nae, ia manawa, ua hele mai la ka helehelena o kona makuakane a kau i kona.mau: maka.; aia oia mawaena o. na.mea-aloha elua kahi i .ku.ai,, he okoa 'io iioi ke aloha o ka makua. a he okoa no hoi ko ka wahine aloha. "Heaha la hoi. nani ia ua hoole mai la oe, ke hoopau l<ja nei au i ko'u. manao, e noho aku hoi paha au>mahopc ou, e ke alolia kaawe." , ; I ka ike ana o ke ku]>ua wahine ua hoopau loa k<.v Keijkialii i\meda i kona manao hele, a ike pu aku la no hoi i ko |ke keikialii hilinai me ka pau+ele a al()ha nui iaia, ua jwha loa oia i ka hauoli. Mahope o ko ke KeiKialii Ameda hoonanea ana i ka wahine kupua a hala kekahi manawa ma ia hope mai, hoohali hou aku la oia i ke kamailio ana maluna o ke kumuhana e pili ana i ke ano o ka'Moi o Inia, kona oluolu. kona aloha i kona lahui, kona aloha i kana mau keiki, a mawaena o kana mau keiki apau oia kana mea oi loa.o ke aloha. a pela ,u<j hoi i pipili mau aku.ai kona aloha iaia> a no na manawa like ole keia hoohali kamilio mau ana aku ana, i e mai ai o ka wahine i kona makemake e hele e ike i kona makuakane. • - • .. - He mea oiaio keia olelo.a Ameda.no kona makuakane, iloko o ka nui o na leatea a ka lahui< ka nui no hoi o na paj>a ahaaina i haawiia no ka lehulehu ma a keia'wahi no ka hoohanohano ana i ka.mare o ie» Aii ine ke kamaliiwahine. aole nae i liJo ia mau rnea apau i mau mea hoonana aku i ka naau o ka moi no ka hele ana o kana mau keiki. .• . >■ ... . . t Ua hoahewa mau oia iaia iho no kona haawi e ana i ka pono o kanft olelo hooholo ia -Ali, oiai, aole i maopopo ka li!o o ke Kanialiiwahine Nourouniha iaia mamuli o ka Joaa ole ana o ka ke Keikialii Ame<la pua; ina iea ;oia i .hoonele like ia lakou apau ina la aole e hele na keikiaJtii e ae elua, elike me kana h'oonele ana ia lakou i ka manawa. mu^. Me ka hoomauawanui oia i uumi ai.i koha. aloha »o katia mau keiki i hele a i kaawale loa mai faia aku nie iia manao kuhalahala, a no ka nui no o kona aloha ua hoouna aku la oia i na kauoha ma o a maanei o ka aiiia e hoike maLiaia i kekalii mea e pili ana i kana keiki muli ioa ia Ua hoouna pu aku oiā he inau elele e hele e hula iloko o na okana aina anau e pili kokoke mahana.ia Inia.ra 4iootina pu aku la no hoi i na kauoha.i na ! kij»aina o -aina apau, ina no ko lakou ike i ke Keikialii Ameda e ha'» naai i ka lohe iaia, a i ole,-e hoihoi-mai iaia imna ona, eia nae, iloko o keia mau hooikaika ana ana apau aohe ta«a, i }oheia mai no ke keikialii, no ka mea, ua paaia e ka po iloko o ke ka* kela o na kupua. (AoUipau),