Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 19, 10 May 1918 — HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu [ARTICLE]

HE MOOLELO NO NA Hoahanau Ekolu A I OLE O Hawila ke Koa, a o Magarita ka U'i ka Manu Nunu Ahiu

"He mea na'u e haawi aku nei i ka'u mau hoomaikai'kiekie ana maluna o oukou pakahi, i ko oukou ae ana mai me nn manao maikai, maka'ala i kuu luau'i makuakane, he lioike oiaio hoi, no na manao kui'o a oukou i hoike mai ai ma na hana, no ko oukou nana ana mai maluna o'u, ma ke ano he haku maluna o oukou, a'u nae e olelo aku nei me ka oiaio loa, he hookahi no o kakou haku, o ka Mea e noho mana ana ma ka lani a ma ka honua nei, aka he mau hoaliihā' kkk6u'āpau ma ka oi'hana naita oiaio." Ma ke ano nui i hoike aku ai oia i ka hopena o kana huaka'i no Roma, ka hoohokaia ana o na kanaka kaulana apau o Huropa eia, kona hookomoia ana iloko o na poino, e koila poe enemi, aka ūa oili mai oia mailoko mai o ia mau poino lie nui, me ka lanakila, a wahi ana, aia a mā ka po mamua iho o ka la ana e haalele iho ai ia lakou, ia manawa oia e hoike aku ai i ke ano nui o kana huaka'i o ka hoea ana mai, a pela hoi me kona hoaloha. I ka wa i hooki iho ai o Hawila i kana kamailio ana aku iinua o ua poe powa nei, ia wa i haaw*i ae ai lakou i ekolu mau leo huro, o ka piha ohohia i kau a mea o ka oluolu ame ka waipahe o keia kanaka opio, ka mea hoi a lakou i ike ole ai i ko lakou haku mua, alaila hookuu aku la.o Hawila ia lakou e hoi aku no 'ko lakou mau wahi, a e lawelawe pku hoi i ka lakou mau hana maamau, elike me na la aku i hala. I ka akoakoa ana aku hoi o ua poe kanaka nei ma kahi hookahi, aole lie mea nui a lakou i kamailio ae ai, no ka oluolu no ia ame ka waipahe o ko lakou hāku opio, me ka hoike okoa ana mai o kekahi i kona manao: "No'u iho e o'u mau hoa, ke hoohiki paa nei au maluna o ka oi o ka'u ko'i kaua, e hookauwa no au malalo o keia haku opio ahiki i ko'u hopena, no ka mea ma ko'u manaoio, o ka haku keia e noho ai ola na iwi, ua piha me ka oluolu ame ke aloha kanaka, aole elike me ka haku mua o kakou, kona nana walē no i kona pono ame kona pomaikai, aohe he noonoo i ke kanaka." • No keia mea hoi ka hoike i kona manao, ua ku mai la kekahi, a hoike pu mai la i kona lilo i kauwa malalo o Hawila, pela iho la lakou pakahi apau i hoakaka ae ai i ko lakou mau manao e lokahi ana ia'HawHa i haku no lakou ahiki i ka hopena o ko lākoū ola ana, a 110 ia manao lokahi o ka piha ohohia, i noke nui āe'ai ua poe kanaka nei i ka huro, a i ka manawa i lele āku ai kela mau leo a lohe o Hawila, ia manawa oia i pane āe ai i kona mau'hoa: "Heaha la hoi ke kumū o kela matj leo huro ō na kanaka, e hele ae au e nana, a e ninau pono aku hoi i ke kumu o ko lakou huro ana," o kona ku ae ki no ia a hele aku la no kalii o ka pūkā, e hiki ai ke ike pono aku i ua poe kanaka nei. He oiaio Jaia i ,nana aku ai, ke ike la oia i ke kuhi o na lima. o .ua .poe kanaka nei, e noke ana hoi kekahi poe i ka haanui, me ke kulana ana o na kino i o a ia nei, a t ma kana lioomaopopo aku, ua pih.a lakou me ka hauoli, o ke kumu nae o ka hauoli, ke noho la ua o Hawila me ke pohihihi loa. ī wahi nae e hoopauia mai ai kona pohihih?, haalehī iho la oia i kana Wahi e ku a hele aku la no kahi e akoakoa mai ana kona mau kanaka hoū, a i ka ike ana mai o ua poe nei i ka hele aku o Hawila, hoomaka ae la_kekahi poe e ku iluna, ma ke ano e hoike mai ana i ko lakou kulana makee no ke kanaka a lakou i lawe āku ai i haku 110 lakou, eia nae ua kau ae la o Hawila i kona mau lima iluna, a kauoha aku la e noho iho lakou ilalo, me ka pane okoa ana aku: "Mai haalele oukou i ko oukou mau wahi, aka e hoomau aku i ko oukou noho ana ilalo, 110 ka mea ua like wale no kakou apau, e nana mai oukou ia'u ma ke ano he hoaloha no oukou. a pela hoi au e nana aku ai ia oukou ma ke ano he mau hoahanau no'u, he hookahi kakou ma na ano apau." I ko ia nei hoea ana aku imua o ua poe kanaka nei, ninau koke aku la oia i ke kumu o ko lakou noke ana ae i ka huro, pela hoi kona fke ana mai i ke kumu o ka hauoli mā ko lakou mau helehelena, a o ia ka kekahi o lakou i ku ae ai iluna, a i mai la: "Auhea oe e ko makou haku opio, aole loa he kumu e ae nana i kono mai ia makou e haawi ae i na leo huro o ka hauoli, mamuli no ia o ko makou hooholo like ana iho nei rrte na manao lokahi, mahope makou otf, ahiki i ka make ana? Ua paa ka makou hoohiki, ma kau wahi e hele ai, o makou pu kekahi, a i kou komohia ana iloko o ka poino ame ka piliki, o makou pu iloko o ia mau haawina apau." "He keu no paha he hana nui la ke kumu o ko oukou noke ana ae nei i ka huro, eia ka, he hana liiHi wale no, nolaila ua pau ae la no ko'u pohihihi, ua lohe ae la i na mea oiaio," wahi a Hawila me ka minoaka ma kona mau papalina. "No ka pane ana aku ma ko'u aoao, e hoomanawnui oukou pela ahiki i ka loaa ana o ka manawa kupono ia'u, aka e hoi ae au a hoike i kuu makuakane, i ke kumu o ko oukou huro ana ae nei," ia wa haawi mai la oia i kana kunou ana imua o ua poe kanaka powa nei, a huli hoi hou aku la noloko 0 ka hale. I ka hoea ana aku o Hawila imua o kona luaui makuakane ame Oto Beriana, hoike aku la no hoi oia elike me kana mau mea apau i ike ai no ke kumu hauoli o kela poe kanaka, ia manawa i hoopau loa ia ae ai ko lakou pohihihi, alaila hoomaka aku la o Hawila e hoike iip.ua o kona makuakane, i ke kumu nui o kana huakai i hoi mai ai, aole no ka ike wale ana no i kona makuakane, aka no ke kii ana mai kekahi i na waiwai oloko o ka luahuna pahaohao, i hiki āi iāia Ve Hool'aleo 'aku 1 kekahi mau hemahema ana i ike ai maloko o ke Kakela Melodiana: MOKUNA XXX. I ka lohe ana o Lomeliano i ka manao o kana keiki, i:i manawa, i hoike mai ai ua elemakule nei 1 kona manao, ma ka pane ana mai : "Ua ike no au, aole kou mau hoahanau me a'u i keia wa, owau hookahi wale iho no keia, a o oe no hoi ka hooilina o ko'u mau waiwai apau, nolaila e kuu keiki, aole au mea e hookolo'hou mai ai i kou makua nei r e hana aku oe i ka mea au i ike ai he pono, a mai hopohopo no ko'u ku-e aku ia oe e ke keiki. "Auhea nae oe e Hawila, kuu kfciki aloha, o ka'u wahi nonoi wale no ia oe, e hoike mai i kau wahi i manao ai, malaila oe e mare ai i kau wahine?" No kela ninau hoi a kona makuakane, ka mea ana i manao mua ole ai, e lioea koke mai ana kekahi ninau o kela ano, nolaila, kulou iho la kona poo ilalo, a i ka hala ana o kekahi mau sckona, ae Ia kona poo iluna a i aku Ia: "No kau ninau hoi e kuu makuakane, ua aneane hiki pono ole iā'u ke pane aku i ka haina, no ka mea he ninau keia, ā'u 1 noonoo mua ole ai, a i ole ia, i kukakuka pu ia. ai paha mawaena o'u aine Magarita, aka nae, ke manao nei'au, aole he

wahi kupono e ae, nō maua ē'hoohuiia ai, a lilo i liookahi, mamua o ke Kakela Mamiona, kahi i hoopunana mua ia ai ke āloha mawaena o'u ame ka mea a'u i aloha ai." "Ua pono kena manao ou e kuu Hawila," i hooho mai ai 0 Lomeliano, a hoomau hou mai la i kana kamailio ana: "Ke hoomanao nei no oe, o ka makuakane o ka mea au i aloha ai, eia oia ke noho nei oia wale no-nona iho, a he eono ae nei la 1 hala, ua pii okoa mai oia iuka nei a hui iho la maua me ke aloha, elike me ke ano o na hoaloha kahiko; a hookahe like aku la i ko maua mau kulu waimaka o ke aloha no olua a elua. "E hookahe ana au i ko'u mau wairqaka, nou e kuu keiki, a pela no hoi oia e hookahe ana i kona mau w&imaka, no kana kaikamahine. O ko maua noke hoi ia i ka uwe, me na manao kaumaha maoli no olua, ahiki i ka ho!oi ana ae i na waimaka mai ko maua mau papalina ae, ia wa i kamakamailio iho ai maua, no na mea e pili ana ia olua, a ia'u i nana aku ai maluna ona, me he mea la ua hiki loa ia'u-ke heluhelu i kona mau manao, ma kona. helehelena, elike la me kekahi buke hamama, imua o ko'u mau maka. f "Me ka hunahuna ole iho, a hopohopo paha ia'u, hoike okoa mai la oia i kona mihi ana me ka walania loa o kona naau, no kana mau mea apau i hana aku ai maluna ou, a mahina pu hoi o kana kaikamahine aloha, a ua piha piai me na haawina hpehaeha he nui, e hiki ole ai e loaa ka maha iaia, aia wale no a ' lohe pono oia, mai ko olua mau lehelehe aku, e huikala ana iaia ma na ano apau. I "Ua hoike okoa mai oia i kona manao imua o'u, aole ona manaoio iki, ua halawai oe me ka make, maluna o ke kua o ka lio ahiu, i hauhoa ia ai oe a paa, a pela hoi ka p(?pehiia ana o kana kaikamahine a make, e ka poe powa, elike me na lohe lauahea, no kona'laweia ana mailoko aku o ka halepaahao, i hoopaaia aku ai oia, aka o kona manao maoli no, ua mahuka | ua kaikamahine nei ana, mailoko aku o ka halepaahao, mamuli o ka hoopakele ana a kekahi mea, i ike i kou wahi i noho ai, a ua laweia aku o Magarita imua ou. "Me kela manaoio mau iloko onā, aole olua a elua i halawai iki me na poino, aka ke ola nei no olua me na ola kino maikai, ua olelo mai la oia imua o'u, ua hele oia a piha me na manao hauoli, no ka hoolilo ana ia olua i kane a i wahine hoi; a o ko olu& wahi e mareia ai, maloko ia o ka hale nana. i hoopūnana miia i na wiīiau ana o ko olua mau aloha; a o ko'u manao e kuu keiki, he.mea pono, e iho kaua e-ike ia Benekdlia Mamiona ( maloko o kona kakela, a malaila e lohe pono ai i kona mau j manao e pili ana ia olua, a e lohe mai ai*no hoi oia i koit mau manao.". - Ia hooki ana iho no o ke kamaiiio ana mai a Lomeliano i kana keiki, ia wa i loheia aku ai kekahi leo nahenahe, i laweia mai e ka welelau makani, a poha mai la keia niau huaolelo: "Aole olua e ilio no ke Kakela Mamiona, no ka mea, eia aku ka mea a olua i ake ai e ike a hoea mai," a iloko no hoi <0 kela i manawa hookahi, i komo mai ai kekahi wahine malihini, a ia ike ana aku a Hawila, eia ka aole ia he wahine e ae, aka o kela wahine kamahao no i halawai mua mai ai me laua, ma ko laua manawa i hiki mai ai. He mea oiaio, o keia no ka wahine au e ka mea heluheki e hoohēwahewa ole iho ai, oia o Leielenala, ka hoahanau o ke Kilokilo Sidia, e luakaha mai la maloko o ke Kakela Melōeliana. - Ia komo ana mai o ua wahine kamahao nei iloko o ke keena a ka makuakane ame kana keiki e noho aku ana, ia wa i hapai ae ai oia i kona lima akau iluna, a pane mai la: v "O kela manao o oukou, e iho aku i kai e hui pu ai me Benekona Mamiona, e hōopau loa ia noonoo ana pela, no ka mea, eia aku ua Kiaaina nei ,a hoea mai," a i ka Johe palua ana aku o Hawila ma i ka hoike a keia wahine, u hoopiha loa ia aku lakou ine ke kahaha,'no ka mea, aole lakou i manao hfe kumu , kekahi e hoea mai ai o ūa kanaka nei, oiai aole he meff nana ihoike aku i ka lohe iaia, no ka hoea ana aku o Hawila'nia no. ka home kuahiwi. e , "Aole he manawa hou aku e kakali ai, ua kokoke lo£ mai o Kiaaina Benekona, e hoea no ko oukou hale nei, nolaila e hoomakaukau ia oukou iho," i poha hou mai ai ka leo o ka 'wahine kamahao, a i kela manawa 110 hoi i komo mai ai o Kiaaina Eenekona, iloko o kona aahu piha, o ke kulana kiaainā, a ma- j hope mai hoi ona, na aliikoa, i hele a hee na pilali maluna o , ko lakou mau aahu o ka oihana koa. Hookuene pono ae la o Hawila iaia iho, ma kekahi aoao o ke keena hookipa, pela hoi ka wahine kamahao i nee aku ai, a ku ma kekahi kihi o ua keena nei, a ku maf la o Lomeliano ma kahi e kokoke loa ana i ka puka, a i ka wa no i komo aku ai o Kiaaina Benekona iloko a ike i ka makuakane o Hawila, o ka haawi aku la no ia J kona lima akau no ke aloha ana, a j honi aku la 110 hoi ma ka papalina, elike me ke ano o ke aloha' ana a ria kanaka Palani, he honi ma ka papalina, a ia laua i j ku kaawale ae ai, ia manawa no i hoomaka aku ai ke Kiaaina | Benekona, e kamailio: I "E Lomeliano, ka mea a'u i hana hewa loa aku ai, a i lawe mai ai hoi he hoaloha no'u, auhea ke keiki, ka opio a'u i kumakaia aku ai, a nona ke ola i alanaia maluna o Y ke kua o ka lio ahiu?" "Eia oia maloko nei o keia keena i keia manawa," wahi no j hoi a Lomeliano i pane mai ii, me ke kuhikuhi ana ae o kona lima, ma .kahi a Hawila e ku mai ana me ka hiehie nui> Hele pololei mai la~ke Kiaaina Benekona, a mamua o ke alo 0 Hawila, haawi mai la i kona lima akau, me ka lalau ana aku no hoi'o Hawila, a o ia ka ua Kiaaina Benekona nei i pane aku, ai: "E honi aku au ia oe t me he keiki ponoi la mailoko aku o kuu puhaka, a o ko'u honi ana aku hoi ma kou papalina, o ko'u honi ana aku no ia i kuu Magarita aloha, ka mea hoi a'u e hoike aku nei imua ou, me ka oiaio loa, mailoko lilo mai o ka papaku o kuu puuwai, ua laa oia nau, a e lawe aku iaia i hoa pili nou no keia ola kino ana." I kela manawa i honi mai ai ua kiaaina nei ma ka papalina o Hawila, a no ka nui o kona aloha i kana kaikamahine, ua hookiiii hou it>o la oia i na kulu waimaka ma kona mau papalina. Ia pau ana ae hoi o kela ike aloha ana a ke Kiaaina Benekona me Hawila, ia manawa i hoolauiia aku ai ua o Hā'wila ia Oto Beriana imua o ke Kiaaina Benekona, a haawi ae la laua i ke aloha lululima ana, o ko lakou nei haule iho la no ia mahma o na noho, noke i ke kamailio. \ Aole no he mau kamailio ano nui e ae a lakou, wale no ka ninau ana mai o Kiaaina Beriekona ia Hawila, i ke ano o kona oakele ana mai ka make mai a hoomaka aku la no hoi o Hawila e haha'i mai kela manawa mai o kona hookauia ana maliina o ke kua o ka lio keokeo ahiū, ahiki i kona haalele ana aku ialoko o ka ululaau o Uraliia. Mawaho ae o ka ilioolelo i pili. loa aku iaia iho, ua hua'i pau mai la o Hawila i na mea e pili ana ia Magarita, ā ke nana aku 1 ke Kiaaina Benekona, na kona mau waimaka no e hiolo ma na papalina. me he po'iwai la i nininiia iho maluna o kona poo,! a ke nana aku i kela anaina holookoa, aia ke nohoalii la ka nanaina kaumaha maluna o na mea apau; -a i ka hooki ana iho nae, o ka Hawila hoike ana ku i na moolelo i pili ia laua, ua nohoalii iho la ka meha, me ka pane leo ole mai kekahi ae o ka poe e noho ana maloko olaila, i ka hala ana āe nae o kekahi mau minuke, o ka hoola'i papuhea ana, maluna o nā mea apaūi ia wa i poha mai ai ka leo o ke Kiaaina Benek6ha i kā pane : ana mai: j "O na mea i hala, ua hala aku la ia, a e upu aku kakou, no na mea omua aku nei e hoea mai ana. Mai kela manawa mai i hookauia aku ai oe maluna o ke kua o ka lio ahiu, ahiki wale i ka laweja ana mai o ka lohe e hoike ia'u, ua hoopakeleia ae koii ola, akahi no a hoi pono mai ka noonoo iloko o'u, mamuli o ko'u ike ana iho, aole he mea e ae nana i hoopakele i kou ola, aka na ke Akua Mana Loa no ia, ka mea hiki ole i na manao hookiekie, ā haakei o ke kanaka, ke ku aku imua Ona. "Mamua. aku o kela mau la, āole he noonoo pono iloko o'u, e ulu-ku maū ana la iloko o na" nianāo uluahewa o ka mea i piha i ka hehena, a maluna o ko'u wahi moe i ka po, me he niea

la, e hoomaka'uka'u mau niai ana ke akua lapu ia'u, a ua ku a pilikia maoli no au, i aneane like aku no paha ka ehaeha me na haawina au i auamo ai me ka hoomanawanui. ] "I ka la a'u i lohe ai, ua hoopakeleia ae oe mai ka make mai, a pela hoi me ke ola o ka'u kaikamahine aloha, aia hoi, ua hoohamamaia ae ko'u mau manao pilihua apau, a poha mai la ka olino o ka malamalama, o ka hauoli iloko o'u, no ka hoea mai i ka la a'u e ike hou aku ai ia olua e a'u mau keiki." i I ka lohe ana aku o Hawila i ke!a mau hoakaka a Kiaaina | Benekona, ia manawa oia i uinau mai ai: "O ka maiiawa hea lā ka au i lohe ai no ko'u hoopakeleia ana. a pela me kau ,}caikamahine?" "He elima wale ae nei no la i hala, niai keia la aku a kakou e hui pu nei," i paiie mai ai ke Kiaaina Benekona, a maopopo koke iho la no ia Hawila, o ka manawa hookahi no ia i loUe ai o kona makuakane, a o ka mea hoi nana i lawe mai a hoike i kela lohe, o ia no ka wahine kamahao, me ka aahu eleele e noho kokoke mai ana maloko o kela keena, a o ia ka ua o Hawila i hinau hou aku ai: "E ke alii, kūu haku, o keia anei ka mea nana i lawe mai ā hoike i ka lohe ia oe, no ka pakele ajia o ko maua mau ola ?" me ke kuhikuhi ana aku-o ua o Hawila ma kahi a Leielenale e ,noho ; mai, ana.; : Alawa i'o aku la ka nana ana a Kiaaina Benekona ma kalii a ka wahine me kk aahu eleele e noho ana, alaila huli hou mai I la imua o Hawila, me ka pane ana mai: "Mai kapa mai oe e kuu keiki, he alii au, aka he makua au nou, a he keiki hoi oe na'u. No kau ninaii, no ka mea nana i iawe mai i ka lohe a hoike ia'u, no ko olua pakele ana, o keia leele i'o no ia, a mamuli o ia lohe ame kana mau kauoha apau, pela au i hoea okoa mai la i keia la, no ka nonoi ana aku i kau j iiuikala ana mai, 110 ka hewa ko'iko'i loa a'u i hookau aku āi maluna ou." # "He nani hoi ia, ua loaa aku ka ike ia oe, no ka hewa o ka mea au i hana mai ai maluna o'u, ka mea no hoi nana i hoomaewaewa ia'u, iloko o na ehaeha he nui; aole 110 nae au e hookau ākii ana i na ahewa maluna ou, no ka mea, pela iho la e hookoia ai, iia mea i wananaia e pili ana i ko'u ola an(i, ame ko Magarita pu hoi. Ina nae, he mea e lioomamaiā aku ai kou noonoo, ka lohe mai ko'u waha ponoi aku, no ka huikala ana aku ia mau mea au i hana ai, ke hooia aku ney ;m , imua ou, a imua hoi o na lani, ua kala aku au ia oe, mai'oko i lilo loa mai o kuU pūuwai, a e hookau mai hoi ke Akua i .-a j hoopomaikai ana maluna iho o kou uhane. I "Mai keia manawa aku, e hoopoina kaua e kuu makua i na I mea niaikai ole apau o ka wa i hala, a e kikoo aku kaua* i na i mea omua aku nei, e hoea mai ana, me ka mānaolana mau, ua hala aku; la/na la o ka ehaeha, a e komo aku ana kakou iloko ! o na la o ka hauoli." 1 Ua maikai kela mau hoakaka a Hawila, i ka manao o ke Kiaaina BeYiekona, alaila hoohele aku la ke kamailio ana a ifa elemakule nei, ma na mea e pili ana no ka hoohuiia aku o Hawila me Magarita iloko o ke apo o ka mare, a o ia kana i waiho okoa mai ai i ka ninau imua o Hawila: "E kuu keiki, oiai eia kakou apau ke akoakoa like nei i kahi hookahi, aōle he mea liewa, ko kakou kamailio ana, no na mea e pili ana i ko olua la e mare aku ai, a o ia ka'u e ninau aku nei ia oe: "Ihea la oie e kuu keiki i manao ai, malaila olua e mareia ai? Maloko anei o ka ululaau o Urania, kahi i hooniaewaewaia ai kou kino opiopiō, a i ole, maloko nei no paha o Rokenekaij a maloko hoi o Mamiona Kakela, kahi au i pahele ai i ka Manu Nunu Ahiu, ka mea i oleloia, aohe kiamanu e hei ai?" "No kau ninau hoi e kuu makua ea, ūa hooholo mua au i ko'u manao, maloko o ke Kakela Mamiona maua e mareia ai. no ka mea, maloko o kona māu paiā laahia, i hipuupuuia ai na maawe kaa-kolu o ko;naua mau aloha, a o ua manawa la, o ka kakou ia e noonoo ae ai, a ē hooholo ai hoi, no ka hoea mai i kona hookoia ana." • "Mai hopohopo e kuu keiki no ia mea, e hoea mai ana no ia iloko o ka manawa pokole loa, aka no keia manawa nae, e kala mai oe e ke keiki ia'u, no ka hoopanee ana i'ka'u pane 110 kau ninau, ahiki i kuu ike ana i ka'u kaikamahine, a o.ka la i auanei ana e hooholo ai, o ko olua Ia iho Ia ia e hoolilo ia ai i hookahi." . Ua lilo no kela pane a Beniekona Mamiona i mea maikai ia Hawila ame kona makuakane, a lilo la no hoi lakou, ma ke kamailio ana, ma kekahi mau mea e ae he nui, a ko lakou ffia\s noonoo e hoala mai ana; n : qlaila e waiho aku kaūa e ka mea heluhelu ia Hawila me kona mau.hoa, e nanea ana, a e kiola aku ka kaua papaleo ana, ma na paia laahia o ke Kakela [ Meloeliana, e ku kilakila mai la i ka uka iu ano o na pae mauna i o Hunegaria, a iloko hoi o ka poiuiu o na ululaau kanaka ole o Urania. Ma ke kakahiaka nui wale o keia la, a kaua e kamailio nei no Hawila ma, ame ke Kiaaina Benekona, aia ka U'i Magarita e holoholo ana, maloko o kekahi malapua, ma ke kua aku o ke Kakela Melodiana, me kona hoapili me Perekila. Ia laua no e.nanea ana i ka hele iwaena o ke kihapai pua, a e moani mai ana hoi ke ala kupaoa onaona o na pu ma ko laua mau ihu, aia hoi na welelau makani, ke pa hu'ihu'i aheahe malie mai la> maluna o ko laua mau helehelena, me' he hoo-pe ana la na ke kiū, i kona wa e hoomohala ae ana i na opuu pua, ke nana aku i ka Manu Nunu Ahiu, ua hele a mahiehie wale ka wahine, ua hele hoi a makaalpua, o ke ku no hoi paha a ka , wahine u'i, he pali ke kua, mahina ke alo, aohe puu aohe kee. Oiai nae kela mau hiona nani o ke kakāhiaka e kilioopu ana ma ka helehelena nonenohea o ka U'i Magarita, aia hoi loko ke paila la me na manao haku'iku'i pihoihoi o ka nauki ame ke kuaki, au paha e ka mea heluheīu e ninau okoa iho ai: "Heaha la ia mau manao like ole o ua u'i nei o Kakela Mamiona?" Ae, he ninau kupono no keia e ka mea heluhelu, owai hoi ia mea ha'oha'o ole, a hoohuoi ole i na manao o keia ano, aka nae, aole no ia he mau manao okoa aku, aka no na mea no ia i pili loa aku i kana aloha kakia paa i ka iwi, aohe mea e hookoo ai. Ia laua nei no nae e hele malie ana, a e luakaha ana hoi i ka nani o na pua, a e walea ana i na kuka'iolelo ana mawaena o laua iho, aia hoi, elike me kekahi mea kino kanaka, i hele a hoehaehaia kona uhane, a e ake ana oia e hoomaha ae i kona mau manao, pela iho la no o Magarita i kaohi mai ai i kona lianu ana, a mahope hookuu hou aku la, me ke ku ana iho i kahi hookahi, a i aku la i kona hoa holoholo o kela kakahiaka: "Auhea oe e Perekila, hele mai la ka hoi ka nui o kuu aloha no Hawila ? kau i ka nuku." I "Owai hoi ka mea liana e hoole ae kā oiaio o kena mea au e | kāmailio mai nei e Magarita," i pane aku ai no hoi o Perekila," oiai ua maewaewa ka hoi ko olua mau kino iloko o ka ehaeha, jka poino ame ke kaumaha, nolaila moeia imua a ku imua o ke .kahua laahia o ka mare, a pauj<a ike ana ia mea he ehaeha." "Heaha aku auanei ka mea*i koe, o kena no au e kamaj ilio mai la, aka nae, e hoike aku ana au ia oe, i ka'u mea kamahao loa i ike ai, a o ia keia: "Ma ka p>o nei aku la, oiai no au I e nanea ana maluna o ko'u noho, me ka maopopo ole ia'u, ua ! pili paha ko'u mau maka, a i ole, e kaakaa aku ana no paha, aia hoi elike no me ia ā'u e ike aku nei ia oe ; o ko'u ike aku la ' iīo ia ia Hawila me Oto Beriana,. i ko laua oili ana aku 'iwaho : ō'ka hokde Malaga, a u haele aku la i ka holoholo, a e hahai l j aku ana hoi inahope o laua he mau lio nunui eleele. I | "Ke ike aku la no au i ko laua hele ahiki i ke komo ana ilokō o kekahi kakela kahiko, a ma ia wahi, i nalowale iho ai na lio eleele, pau aku la ko'u ike ana ia lakou. 1 He mau minuke helu wale no, mahope iho o kela ]komo ana aku o Hawila ma, maloko o ke kahiko, ia wa au i lohe aku ai i ke koele ame ke o ana o na a lphe pu aku la no hoi au i ka hoopaiakuliia ana ae oloko o ua kakela nei, me kekahi mau leo hooweliweli, ku i ka rnaka f u. • "Oiai no nae au e nana aku ana i kela kakela, a e lohe ana hoi i ke koele mai o na meakaua, ame na lec> hauwalaau, aia hoi, Ūa puheē mai la kekahi poe kanaka iwaho, a'u i koho aku ai; he unii paha ko lakou nui, a e kaualupe mai ana lakou

i kekaHi wahine, ua hele ka lat?t»fio a pukala-ki: a mn k;fu | koho aku, o kuu kauwa waliine 110 ia o Ro3a.. ] "Me he imo ana la nae na ka maka, ūa iialowale ae la na mea apau, a ike iho la au, aia no au.maīuna o ko'u noho, a o ia ka'u i koho maoli iho ai no, he hihi'o ka'u mea i ike ai. oiai aole i moe ko'u noonoo, a e ala aku ana no hoi au: ia munawa i noonoo nui loa ai au no Hawila, ua ha-lawni paha oia me < Ho ime ka poino, iloko o ka lima o na |X>wa'. I "Ma kekahi aoao no hoi ke noonoo ae. me he mea la, ua ja f kele no paha o Hawila ma, a o kuu kauwa o Rusa ka nva i halawai me ka poino, a e lohe hou aku ana paha au i kekalii mea e pili ana iaia, aole jiaha ; a o keia iho la ka'u niatt inea ano nui i ike ai, he mau mea hoi nana i hoopilikin loa mai i ko'u noonoo i keia la." "Ae, he keu i'o hoi kena o ka hihi'o kupaianaha a'u e l.oomaoix)po aku la, aka nae ea, i walii e hoOpauia ae ai ko kaua pohihihi, no ka manao o kau mau mea i ikc ai, he hookahi no hana j)ono, oia ko kaua huli hoi ana aku imua ona makuahine • hookama o kaua, a malia o hiki ia laua ke hoakaka mai i ka manao o kena hihi'o kamahao au e ku« Magarita." Ua aj)ono aku la o Magarita i kela mau hoakaka a Pi-rekila, aka olelo aku la nae, e noho 110 laua malaila c kamailio ai, ahiki ,i ke kani ana mai o ka hele kaliea* ain.a kakahiaka. ia manawa laua e hoi aku ai no ke kakela. O ko laua kakali hoi ia ahiki i ke kani ana mai o ka hele 0 ka aina kakahiak?*, o ko laua hoi aku la no ia noloko o ka rumi aina, a noho aku la maluna o ko laua mau nolio maainau, a ia manawa hookahi no hqi i oili mai ai na wahiue luahine, oia j Monika anie Sidia. Ua haawi mai la na luahine i ko laua aloha kakahiaka i na kaikamahine opio, me ka noho nui ana ilio e hoonuu i na meaai e waiho ana maluna o ke pakaukau, a ia lakou e ai ana, 1 nana mai ai ke Kilokilo Sidia mahma o ka helehelena o Magarita a i mai la: "E Magarita, kuu kaikamahine, ke ike aku nei au i ke ano 2 o kou helehelena i keia kakahiaka, e lioike mai ia'u i ke liunw nui o ia ano e ana ?" No kela ninau hoi a Si<lia iaia nei, ia wa i kulou iho ai ke 000 o Magarita ilalo no kekahi manawa, a i ka aea ana ae o eona j)00 iluna, ia wa'i nana aku ai maluna o Si*lia, a pela hoi : .a Monika, alaila pane aku la: ''Auhea olua e na makuahine hookama o makou, e hoike iku. ana au ia olua i ke kumu nui nana i lioano e ae i ki)'u lekhelena," o ka hoomaka aku la no ia o o haha'i 1 kana hihi'o moeuhane elike no hoi me ia ana o ka hoike mua ma aku ia Perekila ma kela kakahiaka, oiai laua e holoholo ina maloko o ka tnalaj)ua. ia Magcirita e noke la i ka hoakaka i ke kumu i ano e ai o 'eona helehelena, ke liiolo makawalu la na waimaka ma kona . nau papalina, no ka mea hele mai la ke aloha i kana ipo, a haale i ka lihilihi, e hiki hou ole iho ai iaia ke kaolii mai, he lookahi wale no mea nana e hoomaalili mai i kona niau maīao ooloku aj)au, o ia no ka hoohanini ana aku ia niau kulu ;vaimaka, he mau waimaka hoi, e hoike okoa mai ana i ka mana o kekahi mau lalani mele a kahiko: "Huna i ke aloha e j)ee malokr), Hainaia mai e ka waimaka hanini mawaho." Ia pau ana no o kela hoakaka ana aku a Magarita i ke ano i kana hihi'o imua o na luahine, a holoi ae la no hoi i na waimaka, mai kona mau maka ae, ia wa no i pane koke mai ai ke Kilokilo Sidia: "Auhea oe e kuu kaikamahine, mai hookaumahaia kou nooioo, a mai hoehaeha hoi i kou naau, no ka hihi'o au i ike ai, jiai ke hoilee ma;i n'ei ka puana o ka hihi'o au i ike ai, eia aku :o kauwa wahine a hoea mai, a no Hawila hoi, ka mea au i H'oha ai, ke hookokoke aku la oia ame kona kokoolua, nie < )to Beriana no ke kulanakuhale o Kokenekai. "Ile mc4 oiaio nae, ua hookoloia aku laua e ka poe limaeoko, e hoohalua ana i ko laua mau ola k me ka manao e j>ej)ehi 'a laua a make, ua poho wale nae ia mau nianao lajunvale o akou, no ka mea o lakou ka i hoauheeia, a na pakele aku ke )la o Ilawila ma, a ma ka ike i loaa ia'u, ke lioike aku nei tu me ka oiaio loa, aia ko aloha ma kahi kokoke loa, e hui lalawai hou ai me kona makuakaue." No kela mau hoakaka a ke Kilokilo Sidia, akahi no a akaeuu iho na manao maikai ole, e haulani ana iloko o ka j)uuwai > Maearita, no ka hopohopo loa o ua kaikamahine n.i, ua halawai paha o Hawila me ka j)oino, eia ka auanei, a<»U- i lihi 'auna aku kauwahi pilikia maluna ona. No kela j)ane hoolana manao h.oi a ke Kilokilo Sidia, m ka Magarita aloha, ia wa i pal'.u jiono aku ni o l'erekila i ka •n'nau i ua kilokilo nei, no na mea e pili ana i kana aloha, i ka . ninau ana aku: "No'u iho ,aole he hihi'o i loaa ia'u ma ka j)o nei, a i ole la 'ioi ia, he moeuhane paha, he oki loa no ma na ano aj)au, he hookahi no ia waiho ana, i ka hiamoe k\dij)olij)o, a i |iuoho ae nei ka hanp, eia ka ua maamaama loa, o ko'u ala ae la no ia." "Ae he po kou o ka alaneo. wahi a makou, ka poe ki'okilo, \ o ke ano o*ia po, he maikai ke kulana o na hana e hoea mai ma i ke ao ana ae. He elua no mau haawiua e loaa a:ia m.t ee ao o ka r»o, i loaa ole ai o kekahi hihi'o a moeuhane j»aha, o ka' niua, o ia no-ka haawina pomaikai, a ol<a lun, o ia no hoi ea haawina pakalaki. "Nou nae ea, ma ka'u nana aku, i keijf {)0 no oe e lini pu ai me kau aloha, a e hoea e mai ana oia ianei i keia j>o. elike no hoi me na mea i manao mua ia e ke kane makua a olua. "Aia hoi a pau ae ko kakou j)aina kakahiaka nei. ia wa e kakau aku ai olua i kekahi leka, a hoouna aku ma o ka ele'e nianu nunu la, no Rokenekai ,elike n<> me ia a kakou i hana mua ai, a hoounaia ai kahi manu nupnu i Hunajjaria." Ua holo like ae la kela manao ia lakou apau, nolaila anle he mea hou aku i koe, o ka awiwi wale aku no i ka lakou ai ana, aia ka j)ono o ka maona aku, alaila hoi aku e kakau i keka'ni leka, a ka manu nunu lawe leka e aha'i aku ai no kahi i manaoia. la pau ana o ka lakou nei j)a:/:a kakahiaka, hoi nui aku ia noloko o ka rumi hoonanea, a no Monika nae, hele aku la oia t kii i kana manu nunu, me ka hana pu ana no hoi i ka manawa o kela kakahiaka. s He mau minuke wle no īīae ia o ka nalo ana aku o Monika, hoea hou mai la, a jjane aē la ika j>oe e akoakoa ana: "Ma ko'u manao, o ka hora ewalu no keia, a ina e hoounaia aua !<a manu e lele me kana ukana, manao au, mauaena pal:a «» ka hora elua ame lea hora ekolu o ka auwina la, e lioea aki; ai imua a 'Hawila, ma RokeneCai; nplaila, e lioi koke aku oe e kakau i leka na ko aloha, a e hele ae'hoi'Ah : e kii i kahi nianu nunu." ' "Eleu koke aku la o Magarita tK)loko o ke keena kakan, n hoomaka iho la e kakau i leka i>a kana aloha, aole no lioi a kana mai o ka leka loihi, ua aneane e piha okoa he hookahi hora me ka hapa o keta kakau ana a ua o Magarita, aole no nne ia he niea nau e hoohewahewa iho ai e ka men heluhelu, oiai ua oleloia, o na palapala apaw--e kakauia ana e in wnliine, aole o lakou hoj3ena, o ka hoea aku hoi ia i ka j>au uia o ka manao, ia wa e oili hou ae ai ua manao, a hoomaka no !,e kakau ana; a pela iho la paha hoi keia a Magarita e niiliaj > i mai nei, ke naitki loa aku ta kond mau hoa, i ka lohi mao'i. | Ua hete aka hapalua oka hora eiwa, akahi no o ! a oili aku ffie kana leka. i j>au i ke kakauia. a haawi akn la ia Monika, aia lioi ua luahine nei me kana wahi manu. e knu nu.i mahma o kona poohiwi, ke kakali mai la o ko ia nei trn :i nku. ta i hakalia no a loaa ka'leka a Magarita ia Monika, o kn nnkiikii iho la no ia o ua luahine nei, ma ka a-i o kana wahi maim punahele, me ka lij)ine ulaula, alaila pane iho la i ua wnhi mnu nei i keia mau olelo kaukau: "Sisilia, ka mami nunu kamahao, a o kn elele nlm'i leki kanlana boi o ke Kakela Meloeliana, e lawe oe i kn j)n'npn'i a ko haku wahlne nei, a haawi aku i ko haku k:i'v. e - ak i mai la ma kekahi awawa hauliuli o ke kuhanakaul a!e o R(,kenekai. ' . • ( Ao,e ' P au ) _