Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 20, 17 May 1918 — KA NINAU AINA HOOKUONOONO [ARTICLE]

KA NINAU AINA HOOKUONOONO

O kekahi o na ninau ano nui i hoalaia mai iloko 0 na la aku nei i hala, a hoea wale mai no i ka noh(» ana o ke kau kuikawa o ko kakou ahaolelo kuloko, o ia no ka ninau hookuonoono i na :*ina aupuni, ka ninau hoi a ke kiaaina i hoike okoa ae ai 1 kona manao, he mea pono ē kapaeia ae ka mahele 0 ke Kanawai Kumu o Hawaii nei, ma kahi e pili ana i na inoa he iwākalua-kumamalima, e noi mai ana e \yeheia aku na aina aupuni no ka hookuonoeno ana, a e.haawiia ae ka mana i ke komisina aina aupuni, i kē'- ka papa o na aina aupuni, ka hooholo ana i na mea pono e hana aku ai. Ua hoalaia mai kekahi kumu kupono loa, no ka pono e hookoeia na aina aupuni mai ka weheia aku 1 mau home hookuonoono iloko o keia wa o ke - kaua, no ka hoomau ana aku o na mahiko i ke Kn. iio ka mea he mea kokua nui mai ia i ka lehulehu iloko 0 keia wa kupilikii. O keia i'o anei ka mea oiāio? O kdia anei ka makee ame ka iini'o ko kakou kiaaina no na aina aupuni? Iloko o na makahiki elima o ko ke Kiaaina Pinkhani noho ana ae ma ke poo o ke aupuni Teritore, a. .ie oia i huna iho i kona manao maoli, no ka j)"iio ole o ka wehe ana aku i na aina aupuni no l.a hookuonoonoia e na makaainana, oiai nae aole I e kaua iloko o ia manawa, a mamuli wale no o ka hiki ole ana iaia ke alo ae mai ka hooko ana aku i ka makemake o na makaainana, pela iho la i weheii- ai kekahi mau aina aupuni, a i loaa aku ai n»au aina hookuonoono i kekahi poe. Aia he mau kumu hoohuoi kupono loa ma ka ru ao o na makaainana, no ka makemake ana o Kiaama Pinkham, ēhoololi i ke Kanawai Kflmu o Hawaii nei, e kapae loa ia ae kahi e olelo ana, aia a he i ka lakou noi," alaija weheia aku kekahi ainā hookuemoono, no ke ake ana no ia e mau aku ka noho onoono, no ke ake ana no ia e mau aku ka noho mana ana o na mahiko i na aina aupuni, malalo o ka hoolimalima, aole hoi e lilo aku i na makaainana; a e kau aku ka hooholo ana iloko o ka poe no lia meā pono e hana aku ai i na aina «iiipuni. _ x Mai ka manawa i haawi mai ai ke Kanawai Kumu o Hawaii nei i ka pono i na makaainana e noi e weheia na.ainaiaupuni no ka hookuonoono ana, mai ka manarvva hoi i loaa aku ai na aina hookuonnono i kekahi mahele o na makaainana o keia Teritore, aole a kakou' -mau hoohalahala a mau ku-e ana i ike no na hana kolohe a kupono ole ma ka aoao o ka poe hookuonoono, koe wale no na ■ ku-e kupono ole, i hoalāia mai e ka poe kakaikahi, i makee nui i ka pono o na hui mahiko. Ke manao nei keia pepa, e ku ana na hoa o ko kakou ahaolelo kuloko, iloko o keia kau kuikawa e nitlio mai nei, ma ka aoao e makee ana i keia p<pno nui i haawiia mai i na makaainana malalo o ke Kanawai e lilo hoi lakou i poe kupale, ma ka a<>ao o ka lehulehu, elike me ia i hoohoka mali ia aku ai ka mana liooko, ma na kau ahaolelo ae nei i hnla. a e wehe hamama mau ia ka ipuka no na makaainana, e koi aku ai i ko lakou pono i haawiia e ke kanawai, a e hoohokaia aku hoi na maiiao alunu, i'. makee i ka pono wale no o ka poe kakaikahi. He mea oiaio o ka pilikia nui i halawai mai me kekahi poe i lawe he ; mau aina hookuonoono no lakou. o ia no ko lakou lawa ole me ke dala, no ka poe i makaukau a i loaa na kokua ma kekahi ano, ke noho nei lakou maluna o ko lakou mau aina auplmi, he poe kuonoono i keia la, a i hoopomaikai nui ia aku hoi, i kulike ai me ka iini ame ka makemake maoli o ke kanawai i hanaia no na aina aupuni ma Hawaii nei. O ka pono i haawiia mai ia kakou na makaai- | nana e ke kanawai, mai hoao e hoole aku ia pono, 1 ma ka ae ana aku i na kumu ano ole mai i nei, me ka manao pela iho la e ko ai kekahi manao kahiko i hookahuaia iloko o kēkahi pohai, no lakmi pono wale iho no. i H haawiia aku na aina aupuni i pau ka manawa hoolimalima, i na makaainana e pono ai, ina lakou e noi mai ana, a ina i makemake na mahiko e hoomau aku i ke kanu ana i ke ko, maluna o ia mau aina, no ka makee ana i ko lakou mau pomaikai iho, e hoolimalima pololei aku i na makaainana. Heaha ka like ole o ka hoolimalima ana aku o na mahiko i na aina aupuni mai ke aupuni mai, a mai ka poe hookuono?sno mai ? Oka like ole wale no, o na pomaikai i inanaoia no kela mau aina aupuni, e holo aku i ka poe hookuonoono, aole hoi ī ke afcleJ/āi\ei he oi ae ia o ka pono, a e lilo na dala e ukliia ana no ka auhāu i mea e hoopomaikai pu ia aku ai ke aupuni? Mai ae i ka ihu o ka elepani e komo mai iloko o ka puka o Tcā hale, o hoea mai auanei i ke poholo holookoa ana o ke kino ilōko, a Jiooneleia aku ka pono o ka ona hale; aka e ku me ka makaukau ame ka makaala mau i kela ame keia manawa mai pahele mai, o keia ano. E hookupono i ka oukou mau. bana e ( na hoa oloko o keia kau kuikawa o ka ahaolelo ma na mea i pili loa i na pilikia maopopo i ikeia iloko o keia wa. O na hooponopono ahaolelo i pili ole mai i na poino ame na pilikia a ka ino anie na hopena pilikiā e holopapa nei iloko o ka aina, mamuli mai o ke kaua, malaila ke kalele nui ana o ko oukou noonoo, aole hoi p jna bila e imi ana i na pomaikai wale no o kekahi poe kakaikahi, ka mea i kuleana ole iioko o keia kau o ka ahaolelo.