Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 20, 17 May 1918 — KU-E KE KIAAINA I KA HOOKUONOONO AINA. [ARTICLE]

KU-E KE KIAAINA I KA HOOKUONOONO AINA.

Ma ka phlapala loihi a Kiaaina Pinkham i heluhelu ae ai imua o na hoa o'ka j uhaolelo, ma keia kau kuikawa, ma ka uuwina la o ka Poalua iho nei, i hoike okoa ae ai oia i kona. ku-e ikaika i ka hooliloia aku o na aina aupuni no ka hookuonoonoia mai e na makaainana, malalo o ka mana o ke Kanawai Kuinu, e haawi ana i ke kuleana i na inoa he iwakalua-kumamalima, e waiho mai ai i 1 ke noi, no ka weheia aku o kekahi aina aupuni no ka hookuonoonoia. Oiai, o ka »»inau .hookuonoono kekahi j o na mahele nui maloko 0 kana pala- \ pala i heluhelu ae ai imua 0 ua hoa o ka ahaolelo, ua hoakaka pu mai oia i kekahi mau mea e pili ana 110 ka hoo- j piha ana aku i na aina wai ina Waikiki, ka hoomaemae ana ae i ke kulana 0 ke ( nei, pela hoi me ke ana auhau o ke kulanakauhale, ame na mea e pili ana i ka oihāna wai. I ke kāmailio 'ana maluna 0 na aina aupuni, ua hoakaka okōa ae o Kiaaiua l'inkham, i kōna mahao, 110 ka pono e hooloßia ke Kanawai Kuimi, ma kahi e pili aha i ke nōi' ana hiai 0 na makaaiuana he iwakalua-kumamalima, e weheia na aina aiipuni, no ka mea mamuli 0 kela kanawni, ua lilo ka mana 0 na luna oihana, o ke Teritorc, i mea ole, a ua like lak'ou me. he mau kakauolelo lā, 0 ka liooko wale aku no i na mei i makemakeia. Mamuli 0 kana mau mea oiaio i ike I ai, a i hoomaopopo ai, 110 na ain'i aupuni i lilo aku i ka hookuōnoonoia, i ka inanawa i liTō aku ai 0 na ahia i'na kanaka, he ij>uka ia e kikoo mai ei nn lima o na liui nui, ame kekahi poe kuonoono, a lilo aku la na aina ia Ukoa. Wahi ana, ma Oahu nei, a pela ma Hawaii, 0 na inea i ikeia, 0 ia no ka lilo ana aku o na aina liookuonoono i kekahi poe okoa, mai na makaainana aku, i 11 oi māi'e lōaa ona mau home hookuouOono no lakoh. līa hoole okoa niai ke klaaina i ka lilo' ana o ka Jiome hookuonoouo i mea waiwai, a holopono hoi ma Hawaii nei, «o ka inea wahi hou ana, elike me ka papa hoike ana 0 ka waiho ana aku imua jo ka ahaolelo, aia wale no a loaa na <lala inahuahua i kinohi i kekahi mea, alaila hiki iaia ke hoohana i ka aina hoōkuonoono tne ka holOHiua, ina aole pela, he mea makehewa a waiwni ole ka hookuonoono ana i na aina aupuni. Ma na walii o na aina aupuni i mahi 1 e na nftihiko, ua hoike hou ao oia, 0 na mahiko ka poe> makemake loa a kokua nui i ka pono o kap oe liookuonoonoi no,ka-mea>'pela wale no e lilo aku ai na aina ia lakou me ka īnaalahi no ke kanu ana i ke ko, a e haawi hoi i ke «lala-no tke. kokua ana ika poe hoo]uionoouo,, a no .na .kumu lehulehu ana 1 ike ai, ua manao oia, lie mea pono loa e hodloliia ke Kanawai Kumu e pili ana i ka inapa noi 0 na makaainana he iwakalua-kumainalima, aka e haawi kaokoa ia ka inana iloko 0 ko komisiua aina aupuni, a e hana aku oia elike me kana i ike ai he pouo. Ma keia mea a ke kiaaina i manao ai, e haawi pu ia ke kuleana i ka' papa komisina ame ke kiaaina, malalo nae o na kuhikulii ana mai a ke kakauolelo o ke keena kalaiaina ma Wakiuekoiia, no ka manawa 0 eono inakahiki, a ina ka e hookoia kana mau hoolala ana, he manaoio kona, e lilo ana ka liookuonoonoia o na aina aupuni i mea waiwai. No na mea hoi e pili ana i ka papa komisina o na meaai, ua īoaa ole i ke kiaaina he manawa e hoakaka mai ai maluna o kela kumuhana, ak'a e hoouna hou mai ana 110 oia i kana palapala imua o ka ahaolelo no ia meā i ka wa pono. O kekahi o na» mea ano hui kela palapala a*ke kiaainli ka heluhelu ana ae, e pili ana no ia nō kekahi liaawina dala,-110 ka haolimalima ana aku, a i ole no ke kuai ana palia 1 liome noho no ke kiaaina, ka luua. oihaua kiekie o ke Teritore. Ile palapala loihi maoli kela a ke kiaaina o ka helulielu ana ae, 110 ka hora me ka hapa, i pilia lioi me na huahelu maluna o na kumuliana like ole, a 4 keia ae la kekalii 0 na-mea auo nui i laweia mailoko mai 0 kana haiolelo.