Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 22, 31 May 1918 — Page 8

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

NUPELA KOOKOA, HONOLULU

POALIMA, MEI 31, 1918

CLOTHING

FOR MEN & YOUTHS

ON CREDIT

THE MODEL

FORT ST. NEXG GO CONVENT

 

MA KE KAU OHA

TERRITORY O HAWAII

@@@@@@@ @@@@ @@@ honolulu oahu

'A@@@ @@@ @@@ @@@ @ the ha @@@ @@@@@ @@@@@ company. @@@@@ @@@ hawaii @@@@@ @@@ @@@ @@@ @@@ @@@ limited ka hui @@@@@@ @@@@@ @@@@ @@@@ a ma@@@@ a ma @@@@ @@@@@ @@@@@ @@@@ a ma @@@@@ @@@ @@@@ @@@@ @@@ @@@@ @@@@ @@@ @@@ ka @@@@@@ @@@@@ @@@@@ @@@ ina@@@@ o keia @@@ @@@@@@@@ @@@@ loko o ke@@ ke@ @@@@ @@@@ @@@@ @@@ @@@ haawina aku @@@ @@@@@@ @@@@ @@@@ @@@ pu @@ kekahi @@@@@@ @@@ @@@ @@@ @@@ @@@@@@@Q@ ka p'apala noi oleloi

C. A. M. Carthty i ke territory o hawaii

hawa'@l@ a@@@@ 3, 1918

62 ipo @@, @@,19,36, mei 3, 10,17, 24, @@@

 

Teritore O Hawaii

@@@@ o ka puuku, hononolulu, oahu.

mal ka hola e hoopau ahah i ka HA WAU @@@@@ COMPANY, LIMIT ED.

OIM O KA HAWAII PRODUCE COMPANY LIMITED, he hui ia i ka ka lua e ka ana malalo a @@ ka @@@ o ha palawau o ke teretore o hawaii i @@@@ @@@ aua na hana wai hoomakau @@@ mai loko o keia keena ke palapalanoi ao ka hoopau ana i ka hi oleloia hoo na  i @@ @@, e@@ me ia i kolia ai man ke kana waikeia kanaka e naka ma ana e hololeia aku malu au  hale maua i looko ho  molalu na a laua 12 a wakwn o ka la i aulul ma a lona mai i ke aku ma palapalanou i ole lona.

C.J. McMARTHY,

Poula Tertore o Hawayy honolulu mei 2, 1918. 1903 mai 10, 17, 24,31 june 7, 14, 21, 28, iulaI 5, 12.

 

KA MAʻI NA E

he ma'i pilikia a kikiwawo kela o ka pahulu ana o pono ai i ka makuahine o na kamalii oppiopi he hoo pakaukau na ia mea he hana naapo lau ke kau ka'i ana kau i laau me ka noho auwe o ke keiki ahiki i ka loa;a ana mai He lukiwawe ka hoola ana kekai no i e hoolaho mau i omole ma ka hone EIa ke kaua mai a ka p[oo kuni laau apau, renson smith & Com. ltd. aa akan no hawaii.

 

KakelameKuke

(kaepalekaia)

Poe Kalepa ma ke Komisina

-AHE-

Poe Agena no na MAhiko lehulehu

Hoolaha.

 

UKU ANA I NA AUKAU MAI

i kulike ai me ke Kauoha Kanawai helu 65, elike me ia i hoololiia ai e na kauoha kanawai helu 91 ame 102 o ke kelanakauhale a kalana o honolulu, o ka poe apau e paa aoa i na pono wai malalo o na auhau mita, ma keia ke hoikeia aku nei, o na auhau wai no ka manawa e pau ana i Mei 31, 1918. o ka aku ole ana i na auhau wi i loko o kana kolu la ma hope aku olaila e kauila no he kahki paka'i o i'mi i'a kena ka kuika ae ua auhau wai ma ke keema on ka OIHANA WAI O HONOLUL kale kapiolani hopnolulu laukani keena wai honololo mei 17, 24,31.

 

HOALOHALOHA NO GEO POE JR.

I KA LUNAHOOPONOPONO O KE KUPOKOA ALOHA NUI: KIA HOU NO KEILA MALIHINI A KAUA, INA HE LUMI KAAWALE kekahi, e hookipa aku i kea malujinoi nona ke poonanao ke kau ae la, a na ka waha olelo ia a lahuii e kala ae ma na kihi o ka aina. i ka makuakane na keiki na kaikuahine ame ka ohana apau, laulua walu.

ua pouli ka la ua pouli ka mahina

ua pouli na hoku anue ka malamala

ua hoi umi ua ao mahope o ka ua,

au moku ke kaula kala,

ua naha ke kiaha gula,

Ua naha ka pakeke ma ka punawai,

ua naha ke kaa ma ka luawai.

            No ka ea, hele ke kanaka i kona hale mau, a o ka uhae, e hoi aku no la i ke akua, i mea, hele ke kanaka i kona hale mau, a o ka uhane, e oi aku no la i ke akua, i ka mea Nana i haawi mai.

mak ka la 4 o Aperilia, 1918 hora 11 a m… elike me ka olapa ana a ka uwi la ma ka hikina, a holo ae la kona ma lamalam ma ke homohana pela ka louo hookaumaha i pahola pe ai, me ka hiki loa apuni ka aina o oea poe i ua hala ua kipa ae la ka anela o ka make, a lawe aku la  ka hanu ola'o ka kakou keiki i aloha nui la. minamina wale.

            O ka puolo o e kaumaha ame ka eha eha ame ka luuluu ua kau iho ia malu ua o ka makuakane ame ua kaikuahine  ua keiki ame ka ohana apau me ka mokumokuhua  o naau ua pio ke kukui ma lamalama o kona hale hino lepo ua pau hoi kana hana a moe aku la i ka moe kipu o nioun a ko ae la ja olelo a ka palapla he mahu o ka hou olu ana a nalu iho la.

             O geo poe jr. i hala aku la ma ke ala huli hoi ole mai he kaiki kupa ia no ka aina ka aina hooi i walw i ka waha o ka lehuleu nona ka makani kaulana e aheahe mai ana, ke kainalu, wehe oliu ana i ka lau o aia.

            Ma Waianw nei ola i hanau ai i ka in 14 o iune, 1888, mai ka puhaka mai o Mr. me Mrs. Geo Poe Sr. a ua piha lina ma makahiki o kona ola ana i ka 20 a oi, he mau keiki ekolu kana e ola nei, e paiauma ana mo na haawina o ka ehuehu, no ko inlou papa, a no ka mea, nole ne nei ola

            O Geo Poe Jr. he oa hanau oia ao ka ekalesia hoopope o waianae, he lala kula Subati a he lala C K.no hoi no ka ekalesia i oleola ae la.

            He kulana maikai kona i loko o ka aina, maemae kona inoa, ahiki i ka hookoia ana o ka olelo huli ole o ka palapala hemoele, He lepo oe, a e hoi aku no oe i ka lepo. Walohia Wale!

            Npo lailu un ili ihp maluna ou ka makuakane, ame na kaikuahine, na keiki, ka ohana apau, na haawina o ke kaumaha ame ka luuluu no ka kakou keiki i aloha nui ia.

            Nolaila, e hooholoia, o makpu o uahana, na hoahanau o ka Ekalesia hoolepope o waiane, ua luuanui o ke kula sabatu ame  kona mau lala, ma o ke C. E. ame kona o kona mau lala ma o ko makou mau komite la, ke komo pu aku nui makou e auamo pu i na kaumaha me ua ehaeha i kau iho maluna o oukou.

             No laila, e hooholo hopu ia, ke pule nai makou i ka mea mana loa e hoomama mai i ko ouko mau kaumah no ka oulou mau aloha.

            Nolaila, e hooholohou ia, e hoonaia i hookahi kopw o keia hoaloha i ka ohana, hookahi kope i ka pupepakoukoa hookahi ipoe i ka NPuuhonu. Na lehova no i haawi mai. a Nana o i lawu aku. E hoomaikaiia ka ino o iehova

S. W. KEKUEWA

M. K. LELEO

Waianae, Mei 18, 1918

 

 

KA WEHI NON KA LAHUI HAWAII I KE AU I O KIKILOA

Hoopukaika ou ka pomai kai o ka oie heluhie o ka nupeka houkpoa hanau ka khana ma kahiuu ke hahalele nauni i kaoeoe ka maiuka he poleleu kaua

hauan ka ewie ka maku he okalile kana. hanau ka nanaalwl ka mau. hanua ka hana ka waia ka makua he uhini kana, hanau ka paio ka maku ahe maika kana, hanau ka hualoa he nalo kana, hanau ka ulili he nalo kana, lele, hanau ka alawai he nalo kana, lele, hanau ka alapani he nalo kana, lele, hanau ka mamo he oo kana, lele, hanau ka kuao he nalo kana, lele. O ka lele i nai auana, O kahakai a lalani, O hooaohonoho a pau ka pae, Paaa ka aina o kaunahuamoku, Hanau maniu ka aina Hanau manu ka aina hanau

 

MOOLELO O KA AHA EUNELIO AHAHUINA O KA MOKU PUNI O HAWAII.

La Hana 1, Mei 12, 1919.

Akoakoa na lala o ka Aha ma ka Luakini o Haili, hora 8:30 a.m. Malamaia ka manawahaipule e ka lunahoomalu, Rev. S. L. Desha.

Noho ka aha i ka hora 9 a.m., Rev. S. L. ma ka noho , a o W. M. Kalaiwaa ke kakauolelo. Hoomaopopoia na lala.

Haili, Rev. S. L. Desha, kahu, J. Keala, elele; Hilo Haole, Rev. Dr. Shaw; Hilo Pukiki, Rev. Da Silva; Hilo Pake, Tui Him Wang; Hilo Iapana, Rev. Kiehuki; Onomea, Rev. D. Lonoehu, komite; Kohala Haole Rev. T. C. Williams; Kohala Hawaii, J. Naiaupuni, elele; S. Kohala Huiia, W. M. Kalaiwaa, kahu; Kekaha, J. Upchurch, kahu; Mokuaikaua, J. Upchurch, komite; Helani, Rev. A. S. Baker, komite; Konawaena Haole, Rev. A. L. Baker, kahu; Lanakila me kelakekua, Rev. Z. Mahaiula, kahu, S. Kuhia, elele; Pukaana, Rev. J. Keala, kahu J. K kaupu, elele' Kaoke J. Keala, komite; Milolii, Rev. J. N. Kamoku, komite; Waiohinu, J. N. Kamoku, kahu; Mrs. K. Kahula elele; Kapaliiuka, Henry Kapea, elele; J. N. Kamoku, kahu; Kalapana, Rev. J. Kama, kahu , Mrs. Kama, elele; Opihikao, J. Kaka, komite, L. K. Kalawe, elele; Olaa, J. Kama, komite.

Na keiki a ka aha, Mrs. McDougall, T. S. K. Nakanelua, Hon. G. P. Kamauoha, J. Keala, J. Naiaupuni,

Lala mau, Rev. H. P. Judd. Lawe ka aha ia H. P. Judd i maheleolelo

Koha ka Lunahoomalu i na komite mau: Hookahi komite haipule, hoomauia; 2 komite mua; 3, komite o na laikiui, hoomauia no;  4, komite o na palapal hoopii; H. P. Judd, J. N. Kamoku, J. Keala.

Kumuhana 3, ua hoike papahelu a na kahu. Hoopaneeia a ka Aha Paeaina.

Na H. P. Judd i hoike mai ma ka huina nui o na hoahanau o ka Paeaina, 9.561. Na A. S. Baker i ka hoike manawa hana o na aha, hora 6 a.m haipule o na C. E.; hora 8:30, manawa haipule o ka Aha Makua; hora 1:30-3, Aha Kula Sabati; hora 3-5 Aha C. E.

Na H. P. Judd me J. N. Kamoku e malama i ka manawa haipule o ka aha, hora 8:30 a. m. o Mei 13.

Kumuhana 4, hoike o na kihapai. No ua elele o na kihapai i hoike mai i ka lakou mau hoike, aponoia; a lohe ka aha i kahi mau olilo mai ia Dr. Shaw, Heehuki, Da Silva, Santa Ana,

Kumuhana 12, na elele i ka Aha Paeaina. Na W. M. Kalaiwaa i ko na ekalesia, a ma D. Lonoehu i ko ka aha. Kumuhana 9, na kula hanai, Na N. C. Lyman i hoike mai no ke kula hanai o Hilo, me ka paipai mai i na lala o ka aha e hoouna mai i na keiki i na ike like ole e pono ai lakou, ma keia hope aku, a hooholo ka aha e hele e ike i ke kula, mai ka hora, 2-3 p.m.; ua hele na lala o ka aha.

 

Huli Hoi Mai Nei Ka Elele Kuhio

            Ma ke ku ana mai a ka mokuahi Manoa no Honolulu nei, ma ka Poalua aku la i hala, i huli hoi mai ai ka Elele Kuhio, mahope o ka hoohala ana i kekahi mau mahina ma Wakinekona, a wahi ana, ua waiho aku oia i na hana apau o Hawaii nei, iloko o ka lima o ka poe i hiki ke hilinaiia aku no ke kupalo ana i na pono o Hawaii.

            Ua huli hoi mai nei ka Elele Kuhio mamuli o na hihia iloko o ka aha hookolokolo maanei nei, me kona manaoi nae, aole e lilo kona kaawale ana mai ka ahaolelo lahui mai, i kumu e hoopilikiaia ai kana mau bila kanawai i hookomo aku ai no keia Teritore.

            Wahi ana, iloko o keia manawa o ka ahaolelo lahui, he hookahi mea nui loa i makeeia, o ia no na hooponopono ahaolelo e pili ana i ke kaua; a o na hana apau i pili ia Hawaii nei, ina aole ia no ke kaua e kapaeia ana ia mahope a hoea mai i ka manawa kupono.

            Maloko o Wakinekona, wahi ana, he kulanakauhale ia i hoomaopopoia no ke kulana kupilikii iloko o keia kaua, mamua o na wahi e ae, oia hoi, eia o Amerika iloko o na hakoko ana me kekahi o na mana ikaaika loa o ka oihaua kaua ma ka moolelo o ka honua nei.

            Ma kono; manao iaia i huli hoi ai ai, ma ke kau wela aku nei, he ekolu makahiki e komo ai o Amerika iloko o ke kaua, a he ekolu a i ole elima milionoa koa a Amerika e hoohana ai iloko o ke kaua; a in a nei no ka hoea koke mai i ka hopena o keia kaua iloko o kela mau makahiki, alaila ua ikaika maoli ke aupuni ma ka hooko ana i ke kahi hana nui; aka nae ma ka mea oiaio maoli, aole e hooki ana o Amerika i ke kaua ana ahiki i ka ae okoa ana mai o Kelemania i kona haulepio ana.

            Iaia ma Wakinekona, ua hooikaika oia e lilo o Oahu nei i papu ikaika a wikani no ka oihana kaua moana o Amerika, a ua kokuaia kona manao e na kanaka o ka oihana koa ame ka oihana kaua, oiai aole i maopopo ka manawa e hi o mai ai ke kaua ma ka moana Pakipika.

 

MALAMAIA KA AHAAINA BERENA MA KA LUAKINI O KALUAHA

 

            Mr.  Solomon Hanohano, Aloha oe:--E oluolu mai kou ahonui e hookomo ihu ma kekahi wahi kaawale o ka kakou elele ahailono meahou o ko Hawaii paemoku, i kela moomanao e kau ae la maluna.

            No kekahi mau mahina loihi ka hoomaha ana o ka awai o ka luakini o Kamaaha a ma ke Sabati i hoikeia ae @ maluna, i hiki kino ae ai o Rev. E. E. Pleasant, kahu o Kahului, a lunahoomalu o ka papa kokua kahu o Maui, a nana i malama mai i ka papa ahaaina a ko kakou Haku aloha, a hookomoia ma ka hoike manaoio o ka papetizo, ekolu bebe.  John Lewis Ilae, Samuel Wm.  Dudoit ame Ernest Kaili; hoohoahanauia 4, Jas.  Hennessey, Mary Hennessey, Mrs. Emily Kelen ame Same Kekoa.

            Huiana loaa lulu, $11; ma keia ahaaina berena nui na hoahanau o keia ekalesia i hiki kiuo ae, o ka poe hoahanau o kahi loihi na ke otomobile o ka hope maikai nui o Molokai i halihali ae i ka luakini a oia ponoi no ke kalaiwa o ka otomobile; nui ka lokomaikai ame ke kokua manawalea o keia hope maikai nui, H. R. H. Hitchcock.

            Mahope o ka pau ana o ka papa ahaaina, ua noho iho ka halawai a ka aha ekalesia a na hoahanu i noho lunhoomaluia e Rev.  E.  E. Pleasant, o ka hana o ia ka noono ana i kahu; ua laweia a noonoo me ke akahele, a ma ke noi ame ke kokua ia ua apono ia e kahea i kahu.

            Noonooia ka manawa haiolelo e noho ai, hooholo loa ia, 1 makahiki.  Noonooia ka inoa o ke kahu, hooholoia o Jos. F. Welch; kaukauinoaia ka palapala kahea kahu a wahoia i ka lima o ka lunahoomalu o ka papa kokua kahu o Maui; o ka panina keia o na hana a hookuuia me ka ohohia nui o na hana o kela Sabati.

            Me oe ko'u welina pau ole ke Kapena 'o ka elele o ka lehulehu.

Kan kauwa,

D.K. ILAE

Kakauolelo Ekalesia.

 

KO MAKOU PAPA, J.B.K. KAMAI  UA HALA .

 

            Mr. Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha nui oe; -- E oluolu mai hoi kou ahonui i kekahi kolamu kaawale o ke Kuokoa, no ka makou mea aloha poina ole he papa i haalele mai ia makou i keia ola houna ana.  Aloha wale!

            Ma ke kakahiaka nui poniponi o Poalima, Aperila 16, 1920, ma ka hora 5 ponoi o ia kakahiaka i haalele mai ai oia ia makou.  Me he powa la ke ano o ka hiki ana mai o ka anela o ka make, a lawe ae la i ka hanu ola o ko makou papa aloha, a waiho iho la i kona kino puanuanu na makou ka ohana e paiauma aku nona ma keia.  ao luhi.  Minaminawale!

            Ua hanauia oia ma Kaupo, Maui, i ka makahiki 1864, Feberuari 16, nolaila ua piha iaia na makahiki he 56 me elua mahina pololei o kona hanu ana i na ea hu'ihu'i o keia ao.  Aloha ino!

            Ma kona manawa e old ana he kanaka hoomanawanui loa oia, i na ehaeha apau o kona noho ana, me makou kana poe keiki, me ko makou mama hoi i hooneleia i ka makua, pela pu hoi me ka nui ohana e kipa mai ana i on a la.

            He Keonimana akahele loa oia ma kana mau lawelawe, a hoohana ana i ka, pono ame ka holomua o kona noho ana, a he keonimana puuwai hamama loa oia a he manao akea hoi kona.

            Ua loihi wale na makahiki o hoomailo ana o ka ma'i maluna o kona ino, ua nui no hoi kona hoomanawainui i ka huli ana i kahi loaa ai o ka oluolu iaia, aka, he wahi manawa uuku loa e loaa ai iaia o ka maha.

            no kekahi mau mahina loihi ae nei kona hoomanawnui ana e ai i ka laau a ke kauka, no ka hoemi ana mai i ka pii ino ana mai o ka nae, a ua loaa mai hoi ia makou he wahi manaolana no kona palekana, eia ka e haalele mai ana oia ia makou ka ohans.

            He nana wale ae no ma o a maanei, aole nae e hiki ke loaa aku ka makua, ka mea hoi e pumehana ai o ka home.

            Me keia mau wahi hoakaka pokole, ke haawi aku nei makou i ko makou hoemaikai palena ole, i ka ohana apau i hui pu mai me makou iloko o na minuke ko'iko'i o ke kaumaha palena ole no ko makou papa hele loa.

            Ke haawi pu aku nei no hoi  makou i ko makou mahalo a nui loa i na lima kokua, a pela pu me ka poe apau i haawi mai i ka lakou mau makana bo ke pua, no ka hoohiwahiwa ana i ke kino wailua o ko makou papa hoomanawanui wale i hala ma o.

            Nolaila, ke noi nei makou i ka Haku Iesu Kristo e lawe aku i ka makou mau leo pule ame ka makou mau hoomaikai ana ame na luuluu apau, a e haawai mai hoi i ka maha ia makou ka ohana i hoonleia i ka papa.

            Me oe e Mr. Lunahooponopono ko makou welina, ame na keiki o kou papapa'i.  O makou iho no me luuluu,

MRS. J. B. K. KAMAI,

Kipahulu, Maui, Apr. 10, 1920.

 

NA MAORI I HIKI MAI I HAWAII NEI

 

            Ma ke kakahiaka o ka la 16 o Mei nei i hoea mai ai he umikumaha mau Maori, he eono kane a he ewalu wahine, maluna o ka moku Niagara mai Nu Kilani mai.  Ika pau ana o na noii ana a na luna o ka oihana kukeawa, ua laweia aku la lakou no ka hale nisiona o ka Ealesia o ka Poe Hoano o na La Hope Nei ma Auwaiolimu.

            I ko lakou komo ana iloko o ka halepule ua haka pono na maka o na mea apau i akoakoa ae, a ua piha no hoi ke anaina me ka hauoli ame ke aloha.

            Mahope o ke kahi mau hooponopono ana, ua kumai la Rev. E. W. Smith (ka Paeaina), a hoakaka mai la no ke kumu o ka hiki ana mai io keia mau hoahanau Maori i Hawaii nei, a no na mea e laewlaweia ana ma ia halawai.

            Ua kahesia o Bro. Wm. Duncan (he Maori) e ha'i mai i kekahi mau mea pili ana i ko lakou ano, ka noho ana ame ka moolelo o ko lakou mau kupuna.  Ua kahea pu ia no hoi o Elder Bolls e unuhi mai i ka Wm. Duncan mau olelo ma ka olelo haole, a o Bro, L. Makanani e unuhi ma ka olelo Hawaii.  Eia ka Bro. Wm. Duncan mau olelo:

            "Ke hauoli loa nei makou i ko makou hoea ana mai me ka maikai ame ko makou hui ana me oikou na oiwi o Hawaii nei, ka aina hoi o ko makou mau kupuna.  Aole mamuli o na makemake o ke kino, aka, mamuli no ia o na alakai ana a ke Akua, na ka manaoio i ka Ekalesia o Iesu Kristo i hoohui ia kakou, oiai na kukuluia ka Halelaa o ka Akua ma keia mau paemoku, a nolaila na a-u mai la makou ma keia mau kai loa, no ka lawelawe ana no makou ponoi, a no ko makou mau hanauna, a mau kupuna i make, maloko o ia hale.

            "Ke noho nei makou na kamaaina o Nu Kilani me ka hoomaopopo no Hawaii nei makou (Hawaiki ma ka makou olelo); mai neinei i hele mai ai ko makou mau kupuna.  Mamuli o ke kuauhau ame na moolelo i loaa ia makou mai ia hanauna aku a ia hanauna aku, ua haalele iho la ko makou mau kupuna ia Hawaii nei maluna o na waa he kanaha ka nui, i piha me na kane, wahine, na keiki ame na meaai, a holo aku la a pae ma Samoa (Hamoa ma ka makou olelo); Tahiti, ahiki loa i Nu Kilani.  Ua maopopo ia makou na inoa o na waa ame na kanaka i kau, a i hookele ai i keia maa waa.

            "I ka oho ana maila, he nui no na pilikia, no ka mea, aole i ma kela aina, nolaila hoi hou mai kekahi o lakou e kii i kalo ame ka uala (taro me ke kumafa); na holo aku a holo mai ko kakou mau kupuna ia mau la.  Ua manaoia ma kahi o ka 800 makahiki ae nei kela.

            "Ma ka moolelo i ha'iia mai ia makou, ua hele mai ko makou mau kupuna mai ka Mokupuni o Hawaii, Maui, Oahu, ame Kauai, aka aia no nae kekahi kuauhau o makou e olelo ana, mai kekahi aina nui okoa aku, i hiki mai aina kupuna i Hawaii nei, a o kekahi, aia no kekahi aina o koa hou aku no, he aina mamao loa, o ia kahi mua loa i hele mai ai na kupuna, nona mai ka mamalaolelo i hoopuka mau ia ma ua kuauhau, o mele ame na moolelo kumuhonua e i ana Tihiti-ku, Tahiti-more, Tihiti-pa-mamao, tane-i-tawai-roa, o Tahiti-i-ta-pata, pata-ua-a-tane.

            "Ma ka hoomaopopo ana i keia mau la of Tahiti-ku o ia no o Amerika; o Tahiti-moe o is no o Hawaii; o Tahiti-pa-mamao, oia no o ka aina o Kanaana ka aina o ke Akua o Tane.

            "Ua olelo mai na haole naauao, ua hiki mai makou mai Fiji mai, a mailaila i laha aku ai keia lahui Polunesia i Hawaii, Samoa, Tonga, Tahiti ame kekahi mau mokupuni e ae o ka Moana Pakipika, aka, aole loa pela ko makou manaoio.  Kel ike maopopo nei makou no Hawaii nei makou a o oukou no ko makou koko ano, a he nui wale na huaole'o o ka oukou olelo i like me ka makou elike me keia; olelo oukou oe, olua, oukou, makou, kakou, lakou, a o ka makou hoi, koe, orua, koutou, inatou, tatou, ratou, a he nui aku.

            "Aole o'u makemake e hooloihi loa i keia hulawai, oiai aole o keia wale no ko kakou wa e hui ai; e noho ana makou he mau pule a hoi aku i ka aina.  Na ka Haku e hoopomaikai mai a kakou ma ka inoa o Iseu Kristo, amene."

            Mahope iho ua kaheaia lakou apau e ku mai e hoike i ka lakou ano o ka hoopaanauu ana i na moolelo Baibala; ua ku ae la lakou a puana like mai la i ka "Hoihoi hou ia ana mai o ka Euanelio i ka honua nei i keia mau la hope."

            Ua like ka lake puana ana, a loin no joi, a ua paanaau maoli ke hoolohe aku.  Ua like ka lake puana like ana me ke ano o ke kulaia ana o na Hawaii i ko lakou wa i a 'oia ai i ka heluhelu.  Me he heluhelu ana ke hoolohe aku.  I ka pau ana o ka lakkou puana ana ua kaheaia o Bro. G. Kumukahi e hoike mai i ka ka Hawaii, a ua hana no hoi oia i kana me ka maikai.

            Iloko o keia wa e ohikeia ana keia mau mea, ua hoopihaia ke naina me ka hauoli, ke aloha, a ua hoopuluia na maka o ka poe he nui me na waimaka o ka aloha, me ka olioli.  Ua umeia ka naau a hookahi, a i ka pau ana o ka halawai, ua lululima ae la na hoahanau mena makamaka e haawai i ke aloha nui ia lakou.

            Ua hookipaia lakou ma ka home o na hoahanau Hawaii, a ma ke kahiaka Poakahi ae lakou i holo aku ai no Laie, malaila ana lakou e noho ai no na pule he umi, e lwelawe ai iloko o ka Halelaa n olakou me ko lakou mau ohana i make.

            Me he mea la o ka Halelaa ke kumu naua e ume mai ana i na Maori, na Tahiti, na Samoa ame na Tonga i ka hoomaopopo maoli ana ia lakou iho, ua lahui Polunesia o ka Moana Kapikipa.

C. W. KINNEY.

 

Nanawai ka honi mua na adamu anei na ewa paha

            Ua hoakaka ae no hoi ka Elele Kuhio, ma na mea i hoikeia mai iaia, e kaoihana kaua, e paaia ana no na koa o Hawaii nei maanei, no ke ku kiai ama ke kupale ana, i ka wa e hoea mai ai o ka pilikia, no ia kumu, aole on a manao e hoea mai ana ka manawa e konoia mai ai na koa o Hawaii nei e hele i ke kaua ma Palani.

            Ua hooikaika pu aku oia imua o ka oihana kaua, me kona manaoio, e hookoia mai ana ia, o ia ka hookuuia mai o na kanaka e kaua mai la,he makahiki ae nei i hala, e huli hoi mai imua  o ko lakou mau ohana, a i k a wa e hoalaia ae ai na pualikoa, e haawiia i ekolu mahina no lakou e a'oia ai maanei nei.

            He manaoio kona, no ka pono e a'oia na kanaka kino ikaika apau i na makaukau no ka oihana koa, i hiki ai ia lakou ke kupale no ka pono o Hawaii, i ka wa e hoea mai ai ka poin.  O ka loaa mua ana o ka makaukau no ka oihana koa maanei nei, he mea auanei ia e hiki ai ke ku aku me ka ikaika, ame ka wikani, i ka wa e kaheaia mai ai no ke kupale ana.

            O kekahi o kana mau mea i hooikaika ai, no ka lilo o Oahu nei i papu ikaika loa, o ia no ka hoomaemaeia o na alanui i hoopilikiaia ai e ka oihana koa, e laa me ka alanui mai Kahauiki aku ahiki i Leilehua, ua inoino maoli mamuli o ka hele mau ia e na kaa nunui o na koa.

            No na kanaka o Hawaii nei i waeia ae i kupono no ka oihana koa, i ka wa e kaheaia mai ai e ke aupuni o Amerika, ua hoole ae ka Elele Kuhio, aole he manawa e kaheaia mai ai kela poe e hele i ke kaua, koe wale no a hoololiia ke kanawai wae koa, e haawi ana i ka mana i ke keena kaua e kahea mai i ka poe i kauia ma ka papa i, aole hoi maluna o ka helu kanaka.  Aia he nui a lehulehu wale o na Hawaii i komo aku iloko o ka oihana kaua, ka oihana koa, ailoko o ka puali kiai lahui maanei nei, nolaila ua lawa loa ko Hawaii mahele ma o lakou la, pela oia i manao ai, aole he wa e konoia mai ai o Hawaii nei, e hoouna aku i kono poe kanaka e hele i ke kaua, koe wale no ka poe e manao maole ana no lakou iho e hele.

 

Chineese-American Bank

            I ka manawa o keia mau kanaka e hele ai ma ka laua misiona aihue, i na niho elepani a na kanaka Paele ame na Arabia, ina no e loaa aku ana na elepani ia laua me ko laua mau kanaka, e noke ana no lakou i ka pepehi i na elepani, me ka lawa ole no o ko laua mau makemake, e hoea aku ana no na kauhale i nohoia e na Paele a e na Arabia paha, o ka hoomaka aku la no ia e luku i na kamaaina o ia wahi, a hao mai la i ua niho elepani.

            O na kokua no ka holomua o na hana aihue a pakaha a keia mau kanaka he mau kanaka Arabia no i hiki aku ka heluna i ka haneri a oi, pela no hoi me na kanaka Paele, me ke kauia o ka weli o keia mau kanaka e na mea apau.

            Ua lawa paha keia hoomaikeike ana aku no keia puulu kanaka mamua aku o ka weheia ana o keia moolelo, nolaila e hoomanao e ka mea heluhelu i na inoa o keia mau kanaka elua oia o Kala Jesena ame Sela Mabina, no ka mea e halawai hou ak uana no kaua me ua mau kanaka oki puu nei, i ka wa pono, ma keia mua aku.

            Aia hoi iwaenakonu o ka hihipe'a o kekahi ululaau nana e alai ana i na kapa o kekahi muliwai nui, e kahe ana i ka Moana Akelanika, aole i mamao loa mai ka poai wela aku , e ku ana kekahi wahi kauhale uuku, i hoopuniia kona mau aoao apau e kekahi pa manoanoa i hanaia mai na laau nunui mai.

            Aia paha ma kahi o ka iwakalua ka nui o na hale i kukuluia e na kanaka Paele ma kela wahi, a mawaho aku hoi o kela pa, na halelole o na kanaka Arabia i hanaia me na ili o ke kao. kahi i kuku ai, na kanaka kalepa i hele mai no ke kuai ana i ka lakou mau waiwai no na niho elepani a na Paele, a i kekahi manawa, e aihua okoa ana i wahi e loaa mai ai na niho elepani, a lawe aku no ka akau e kuai ai i ka lehulehu.

            Aia mamua pono o kekahi o na hale o na kanaka Arabia he kaikamahine haole uuku o umi makahiki kahi i paani ai. Ma na ano apau o keia kaikamahine e hoike mai ana, ua kamaain i ka noho ana oloko o ka waoakua: o kana mea e paani ana, e hana ana i kekahi lole mauu, no kekahi kii paani a na kamaliii, i haawi makana ia mai iaia, e na kanaka Paele kauwa, he makahiki aku i hala.

            He kii keia i hanaia e na kanaka Pele mailoko mai o ka niho elepani, aole nae i like aku ka u'i me na kii o na halekuai aka i na keiki nae oloko o ka waoakua, ua lilo iho la no ia i mea makemake nui ia e lakou.

            O ka inoa o keia kaikamahine o ia o Miriama, a oiai aole ana mea hou ae i ike ai o kela kii wale no, me he mea la o kela ke kii nani hookahi i ike ai ma ka honua holookoa.

            I ka nana aku, o ka poe apau e hoea mai ana imua o keia kaikamahine, aole he hookahi iwaena o lakou, he mau hana maikai kekahi iaia, e keke ana, e huhu ana, ame kekahi mau hana hoomainoino e ae maluna ona, o ka hele no ia ahiki i ka wahine Paele luahine nana e malama ana iaia, he keu aku ke keke o kela wahine, me ka noke ninau ana i ka iniki i keia kaikamahine, a i kekahi manawa e kunikuni okoa ana i ka ili me ka lanahu wela, ahiki i ka hele ana o kona ili@@ manumanu i na alina o na hana hoomainoino maluna ona.

            I ka manawa o kela kaikamahine e hookuuia aku ai oia wale iho no, he keu aku kona piha i ka hauoli, me ka hoohala ana i kona manawa, ma ka ako ana i na pua makanahelehele, a omou iluna o kona poo, a i kekahi manawa @@ hoi, e hili anan oia i kaula mai na mauu loloa mai. E noke mau ana keia kaikamahine i ka himeni, a i ole ma kekahi mau hana e ae, e molowa ole ai oia, ke hookuuia aku oia wale no e na kanaka Paele.

            Pehea ka nui o n ahana hoehaeha a hoomainoino paha a na wahine ame na kanaka e hana mai ai maluna ona, aole ia he mea nana e kaili ae i ka hauoli mai iaia aku : he hookahi wale no ana mea wiwo, oia ka moi o ka lahu Arabia. Ina e ike ana kela kaikamahine i ka moi, aole oia e walaau iki ana, a i ole, hana paha i na mea elike me kona hauoli, na hele maoli a kau ka weli o kela kaikamahine.