Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 22, 31 May 1918 — HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKIALII AMEDA AME KA WAHINE KUPUA PARI-BANOU [ARTICLE]

HE MOOLELO KAAO NO KE KEIKIALII AMEDA AME KA WAHINE KUPUA PARI-BANOU

I •... ' "No.keia manawa nae, aohe an e hoakaka aku.ana ia oe i ka mea nana i hookaumaha i ko'u noonoo. mahope aku ia. ke loaa tiac ia oe ka manao maikai a uluhua ole e hoolohe mai ai ia moolelo. lie moolelo au. e ka moi, e olelo iho ai i ke kujpaianaha, elike īne a'u i ike ai Tke kupaianaha." i Alaila, hoakaka aku la ka wahine kahuna' i kona hooma'ima'i ana, ka hele ana mai o ke Keikialii Ameela nie na nkali ona a ik'e iaia e moe ank malalo iho o ka pali pahak.u, a i ka hele aria niai o ke Keikialii Ameel.a a.ike iaia. ua hu ae la kona aloha nona, a ma ia kumu i laweia aku ai oia noloko o ka halealii, malalo o, ka honua, a haawi ia aku c>ia malalo o ka malama ana a kekahi mau wahine kauwa a ka ' moiwahine kupua u'i a ka launa ole ana i ike ole ai i ka | lua elike me ia maniua. ! Ua hoakakaia aku e ka wahine kaluma kana mau mea apau i ike ai maloko o ka halealii o ka Moiwahine Pārilianou imua o ka moi, elike me ia i ike mua ia ae nei, a pela hoi me kona lapaauia ana. kona laweia ana aku imua «» ka moiwahine. ?kona laweia ana e hoomakā'ika'i i na.nimi apail o ka halealii. a o ka hope loa oia kona laweiā ana a hoopuka iwaho ma kekahi puka me ke panihao. t j 44 Ma keia wahi la, e ka moi," i hoakaka aku ai ka wa- j hine kauwa. 44 e hoike aku ana au ia oe i T<e kumu o ke kau-; malia ana o ko'u helehelena au i ike mai nei maluna o'u i j kuu wa i k,omo mai nei e ike ia oe. | "Ua hauoli ko'u noonoo no ko'u ike ana i kahi o ke Ke- : 'ikialii Ameela e noho nei, he wahi nanj maoli a'u i ike ole ai i ka lua maluna o ka ili honua. Ua lako oia i na mea apau: ua hanohauo oia i oi aku i ka hanohano e loaa ana iaia ina no kona noho mau iho maanei. I "() ka mea kupaianaha loa a'n i ike ai oia ka maopopo ole o kahi e komo aku ?%iloko o kela wahi. īa lakou wale • 110 e hemo ai j<a puka. aka, i ka poe malihini loa a hoao aku I e komo ilaila. he pomaikai ka hiki e komo aku. % īa ? ii i puka mai ai iwaho mai kela aupuni mai malalo 0 ka honua. a pani hou ia mai la ka puka a ]>aa. a no kuu makemake e ike i kahi e hiki ai ke komo.hou aku ilaila, ina ne/ ka manao nei e hele hoiri.ua ati,puni la, ua huli an 1 1 ka puka a manawa loihi aohe nae he loaa iki ia'u. . i "Ua pinepine na mnaawa o ko'u hele ana mai imua a hoi hou ihope me ka nana ana ma na walii apau. aohe nae he loaa iki ia'u, a no ko'u ma.luhii.uhi. maoli nie ka manaka pu i ka huli. o ko'u hoi,okoa mai nei no ia. I "Oia neie ana o-ka Waa ia'u o Ua ; panihao la ke ukmu o ko'u hoi ana mai nei nie ka naau kaumaha, oia paha ke kumu o kou ike ana mai i ko'u aneHhoihoi ole au i kuhihewa mai nei aohe i holopono ka'u misiona. i "Ua lohe aku la oe, e ka moi i na mea apau, a pehea ana ! kou manao? Ke manao nei au e hauoli ana oe no kou lohe poiio ana aku la i ka ])L>maikai nni .f loaa i ke keikialii mamuli o kona hui ana me ka mōiwahine leupiia. ' "Ina ua kulike olt? kou manao me ko'u, ke noi aku nei au imua ou me ka haahaa e huikala mai no oe ia'u. O ka'u e kaumaiia nei. nona oia koua halawai aku me na popilikia ! ina nei mna aku; o keia ke kumu o ke kaumaha koikoi loa ana o kxj'u naau i hiki ole ai hoi ia'u ke huna iho ia mea mai a oe mai. "No ke keikialii aole o'u manao e hana mai ana oia i kekahi mea e hoopilikia mai ai <ia oe. 110-ka ,mea, Ua ike no oe i ka nui o kona aloha nou, aka, 110 k.elamoiwahine kupua. I owai la o kakou ke ike niaopopo akli ana i kona manao, 110 ka mea. he mea e loa oia i pili ole mat ia oe. I "Ina 110 ka makemake mai o kela moiwahine kupua-e [ kaili i ke aupuni mai.a oe aku. a oiai ua aloha ke keikialii iaia. aole anei oia e iiookomokomo mai ana i ka manao ilo-J ko o ke keikialii e kaili : i ke aupuni mai a oe aku, a oiai aia he riiana v nui loa iloko o kela wahine kupua. aole anei oia e hana mai anā i kekahi hana e liio aku ai kou aupuni mai a oe aku? ' "Nolaila. eia wale 110 ka'u a'o ia oe. e noho oe me ka maloa 11011 iho. a e lilo keia mau olelo a'u i hoike aleu la ia oe i mea nou e naauao ai," a hooki iho la ka wahine kahr.na i kana kamailio ana. Ua piha.ka moi i ka hauoli 110 ka hanohano nui i loaa i ke Keikialii Ameela. a no ka pomaikai nui hoi i loaa iaia. eia nae. aohe hiki iaia ke alo ae i ka ehaeha o na olelo a ka wahine kahuna. . . . . 44 K haawi aku ana au i ko'u mahalo ia oe." wahi a ka moi. i ka wahine e aneane ana e haalele mai iaia, "no ka hana au i hookauwa rnasī ai ia oe iho. a 110 kau olelo a'o pu a'u e ike nei i ko'u naauao iho la mai a oe māi. "Ua ike au a hopmaopopo i ka.waiwai nui o kau oleloa'o. aohe a'u hāna pono e.ae o ka iawe wale nnai 110 i ko ha'i manao uialuua o kekahi kumuhana a malama, 110 ka mea, he mea ia no'u e pono a*-" • ** ■ Ma ka manawa a kekahi o na kauwa i hele mai ai e hoike i ka moi 110 ka hoea ana mai o ka- wahipe kahuna, e kuka ana ka moi me n.a kakaolelo ana» na punahele ana i komo honup aku iloko o lakou na manao ]ioohuoi no ke Keikialii Ameela. uo ke kipi mai i ke aupuni.' " Ua hoomahuahua loa ia ko ka moi noonoo hoohuoi no ke* keikialii mamuli o ka palua ana o kona lohe mai ka kahuna aku. Alaila hoi hou aku pia noloko o ka rumi a na punahele ana e-noha me .ka lawe pu ana aku i ka wahine kahuna me ia. ■" Ia komo .ana aku a laua. hoakaka.aku la ka moi i kekalpi hapa o kana mau mea o ka lohe ana mai ka w ihine kahuna aku. a i kona wa i hoakaka aku ai. iinua o lak. 11 i ke kumu o kona maka'u atia no ka hoohulihuli ia aku o ka manao o ke keikialii a huli mai e kipi.iaia, ninau aku la oia i ko lakou nianao.no- lea inea pono e hanaia aku ai a e hwpakeleia mai ai (>ia mai kda poino nui mai ina e ala i'o mai ana ia hana. O kekahi ei na ke alii ka i pane inai no ka nui aku o lakoū i ka i ana mai: "K ka moi. i mea e ala ole mai ai keia poino maluna o.u, v.a ike oe i-.ka mea uaua e liana mai ana ia poino oiai eia ro oia maanei i nei manawa, a oiai o o.e no ka mea mana. o kau wale. 110 o ke kauoha aku i ou mau koa a o ka paa 110 ia o ko keiki i ka hopuia. "Agle au e olelo aku ana ia oe e lawe ae i kona ola—he liana kupono ole loa ia e hanaia aku ai maluna ona me ka maopopo ole o kona ahewaia e inake,. aka o ka hana pono wale no oia ,ka hoopaahap ana aku iaia a pau R&na ola." la manawa ua. hooho Jike mai la na-punahele e ae apau a ka moi uk- na me ke kokua mai i ka heakaka _a ko lakuu . . , , . i ( )iai?ka \vah3»q Jkal.uvua e hpolohe mai <ana i keia manao o na nopnooiho la oia he hana limakoko loa mao i I ia a lakou. a ua oi loa aku.ke koikoi p ka lakpu. mailao o ka hooholo ana 110 ka uku o. ke Keikialii Amedā mao ke an# J>iipopo,,nplaiia noi la j ka moi e ae m.ii i.na e kamailio nku. a i ka aeia i akn la ; "Ua maopopo ia'ii maiuuli,„o ka' m.akeē. uui o keii| :niaii au ,no kou pono i loaa ai ia lakou ka manao e hop^

lala aku imua 011 i ka lakou hoopa.'i i uiaJiao ai e kauia aku maluna-o ko keiki. oia kona. hopuia ana aku a hooj>aaia aku iloko o ka halepaahao no ke aku o kona māu la o ke ola ana. "Ke nei au e ana im 100 oukou 'manao me ko'u, oia keia. ina 110 ko oukou hopu i ke keikialii a hoopaa aku i ka lialepaahao e hoopa'a pu aku ana oukou i na ukāli mia. aka e pono oukou e 11001100 iho o kela mau ukali ona apau, aole lakou he mau kinp kanaka elike me kakou nei, lu- »oc kiii<). uhaiie. waie.'no) la.ko")U. apau. . ■ "E manao ana-anei oukou he hana maalālii wale rio ia oia |ka hopu aua aku .i kela poe kup.ua? lna 110 ko oukou mai kaukau nei no ka lhopu aku ia lakou e nalowale koke aku ana lakou iloko o ka imo ana a ka maka, a pehea auanei lakoii la e paa ai ia oukou? . *. .. "A i ko īakoii wa e ike ai i ka oukou hana e hoopoinoia afcu ai ko lakou haku, aole anei lakou e hoi'koike aku ! e .hoike i ko lakou halcuwahine.no ka oukou mea i hana ! aku ai maluna o ke keikialii. a; e hoike aku aii ia oukou i . keia. aole oia he moiwahine hiki ke hana wale ia aku ine kona hana ole mai i kekahi mea ; e poino ai ouk("j"u, a i ole 0 kakou pu paha apau no ka hoopoinpia ana aku o kana kane. ' ; , ' 'Mna ma kekahi ano nana e hoopoino ole ia aku ai ke keikialii a e palekana ai lioi kā moi mai na poino mai a ke ( keikialii e hana mai ai, a i ole, a ka moiwahine kupua pah-a. aole'anei he mea jk)iio ka hahai ana aku mahope o ia hanā? | "Ina he manaoi'o ko ka moi ike a'o 'a'u e haawi aku I ana. eia ko'u manao, o oe ponoi 110 e ka ,moi ke noi aku .i ke keikialii. ma ke ano e. nana aku w ana i kona hanohano. e haawi mai oia i kekahi-mea e pomaikai a.i oe.ma o ka mana la o ka moiwahine kupua, oiai he liana maalahi Voa i na kupua apau ka -hooko ana mai i. kekahi mea au e n6i aku nei. oiai he oi aku ka fnana o na kupua mainua o kakou na kanaka maoli. ...... :"Elike me keia, i na manawa apau au e ka .moi e hele ai ; 110 ke kaua, hē nui a hoonui lilp maoli nau ka lawe ana 1 i na pualikoa me ka laws pu i na lako ai, r na».iako kauā, na | hale-ole nou a 110 na puālikoa.-a pela hoi 'me na kamelo, j na hoki, ame na holoholon-a lawe ukana e ae. • "Ma kahi o kou lawe ,aku i ,mau halelole a i mauMiale e ae | paha no na lako kaua. na iako, m§aai,; a pela aleu, e noi. aku oe iaia e hooiako mai ia oe nie ona hale nui nou e lawa ai oe ame ko'u poe koa. a oia hale.ana e liaawi .mai ana ia oe ua hiki no ia ke laweia e>oe iloko o kou lima.'ā i'kou wa 1 e .hiki ai i leahi au e makemake.ai e e ' nui ae ai ia hale, i hiki ai ke apo ia ae aine, kou .mau puali- . koa apau iloko, a pela īpe na mea kaua ame na holoholona. i "O keia mea kau e.noi aku ai iaia, aphe hiki iaia. ke hoo- ' lal<o mai ia oe i keia ano hale, aka ua hiki i ka wahine ana ke hoolawa uiai i kou 110 ka mea. he wahine mana ka wahine ana, a oiai hoi he aloha no ko keiki ia oe, e hooko kokeia mai ana kau mau mea-ai>aU e noi ,aku ana. ' • "Ina e hiki ana i ke v keikialii ke haawi ināi. ia oe. i keia hale .malumalu nou ame ko mau pualikpa. he mea hou , aku no kekahi ,a.u e n.oi aku ai iaia mawaho ae o keia, a peia ' ma-u oe e hoomau aku ai i ke noi ana ahiki i kona pilikia ana ahiki ole loa iaia ke hpoko mai 1 kaujioi. t eia īi'ae he nui ka waiwai ame. ka- mana I na- kupua nele ole ai 110 1 kekn.hi mea au ,c noi aku ,ai. • . . I <v No ka nui hooniailo loa aku ou i. ke noi e hilahila .iho ana ko keiki, a i'ole e manaka liio ana no kou hoomau aku i-ke ' noi. a e hooholo iho ana -o.ia iloko ona .aole' e hele hou mai i imua ou.'.ma- ia ano e koe ana ko aupuni ,me oe, a e hooi holo pu iho aua oia e noho mau'loa.aku me ka wahine kupua ana. ... "Ma ia hope aku aole oia e hoike hou mai ana iho *i keia ao a ia manawa e ike iho ai oe, e ka moi, aohe a au,m«ā hou aku i koe e maka'u ai no ke kauaia mai o kou upuni ame Jce kailiia aku o ka nohoalii mai a -oe aku. aole.no hoi ! oe e hoahewa iho ana ia oe iho 110 kou pepehi ana. i kau keiki a hookahe aku hoi i kona koko me ka manaonao ole, a i ole hoopaahao aku paha<iaia apau kona ola. , "O keia mau uiea ae la .ka'li ea''ō aku ai ia pe. a nau ia e noonoo iho 110 ke kiipono a ole palia i kou makemake, aka, ke manao nei au he mau a'o maikai loa keia e I waia ole ai oe, e ka moi.-ma kekahi ano. nau nae ia e ike illO." .. . , , ' : I Ika hoopau ana. iho oka wahine kahuna i ( ilio, ui aku la ka njoi i. na punahele ana iifa paha he mau mea oi ae kekahi o ka.maikai a laieou e hoplala niai ai. Laia nae i ike aku ai i ko lakou inumule .Ipa, hooholo iho la oia e la.we i na oleloa'o a ka wahine- kāluina, 110'ka mea, ma kana noonoo iho oia na .oleīoa!o kupono maoli e poino ole.ai ke-keikialii a e waia pu ple ai hoi me ia, Ma kekahi la-,niai, i.ka.manawā a ke kiekialii i hele aku ai e ike iaia. oiai ka nīoi e kukakuka ana me na punahele ana. a ,i ka vva hoi a ke Keikialii Ameela i hele aki: :».i a noho. ma kona ,aoao, oiai aole i lilo koiia hoea ana aku malaila ia nianawa i mea ei.kahamahaia. akti ai ka lakou kamailio ana, ,ua. hoomauia aku la ke kamailio ana no kekahi manawa* maluna o na kumuhana lik.e..o|e lie.lehiilehu. A hala kekahi manawa lo'ihi ia lakou .0 ia kaqjailio ana. . alaila, huli ae la. ka moi.e nanai ke; Keikialii Ameda a i māi la: "I ko manawa. mua.i-hoeia.mai'āi e j|ceāa : 'u no'.ka hoo'mama ana mai i kuu naau luuluu nou, mamuli o kou kaaw.ale ldihi ana mai ia'u .aku.'.aole-oe, i hoike iki niai fia'u i kou.wahi i nolio ai, ua hunakele ioa oe ia mea, aole au' wahi j huaolelo iki. aua lilp no hoi iar mea pohihihiJoa ia'u. . • "No kuu hauoli i ka ike hou ana aku 'ia oe ; a niamuli no hoi *o kau olelo, ponpi >0 ka hpike ana.mai, ua lako 110 oe me-kou piha.mau i -ka ha.uoli,.ma.kahi au r noho ai. aohe au 1 nowelo wale aku. oiai ua ike aku au aphe.ou makeiuake e hoike mai ia'u no .ia mea,. ā ua ike .iho no hoi au he mea huna no paha ia au i .makema-ke ole ai- e ike wale ia ae. i "Aole au i ike i ke kumu/0.4c0u huna. aiia i kou w ; ahi e noho mai nei i kou makuakane nsi oiai au;e ,l|oike r aku ana 1 ia'oe i ko'u hauoli no ka loa.a ana.ia oe he. wahi kupono .e noho ai, ana lako oe i.na mea apau<.me ka lpaa māu 0 ka hauoli ia oe, o ko'u makemake no ia o ko'u ike aku ua hau-. oli oe. .. . . v ,- ( "Eia nae, me ia huna no ou ia'u i ke .kumu p kou' hauoli ana ua loaa ia'u ka ike i keia lUanawa i ke kuniu o ia hauoli .ana.ou, ake hauoli. pu aku .n,ei au , : < *•' • 4, Ua apou.o loa au nie apau i kpu mare ana i kela moiwahine kupua, he ; wahine hanohano a waiwai ja i kupono loa 110 hoi e liio i mea alpha elike ine ka mea i lioikeia' inai ia'u, a ke mahalo: nni 11ei.au i jca mea au i hana ai. , . • • .... j ""Ma ko'u ike iho, elike ine.ka lbno i ,hoikeia :f i>iaf ia'u, me j ia nui no .0 ka mai%,i loaa.ja?u, ina ,Rp:paha no kpu noho; mau mai imua o ko'u alo aple ,no palia,e h.iki ana ia'u ke hoolako aku na mea nani apau. : ejike r me na m.ea nani 1 ame ka hanohano i. lpaa ia oe i nei nianaw.a, mamuli o ' kou mare ana i kela wahine. •<• ... . ~j "Me kena kulana .kiekie bu j hookiekieia ae la. lie kulana a kekahi mea e huwahuwa ma.i aiJk;qe,au,.kpu,mak.uakane.| ke noi ak;u - nei au ia oe aple e hopinau waj.e mai np i koui launa ana uie a'u elike me-kau i ha.na ai mamua aku nei. aka. e uoi pu aku, oe i ko w.ahine, ka moiwahine kupua. ii mea e loaa mai ai kana kokua ia'u ,-ma na, mea. apau .a'u e ; "makeaiake ai a waiho>.aku ia makemke o'u ona ma ou la.i a no ia niakemake o'u, ke waiho aku nei au imua ou « no ka hoao,aua aku. •; I "Ua maopopo ia oe ka uui oua hwlilo.-ka nuVp ka hana .. ame ka luhi o ko'u mau kenerala, a : |>ela pu no hoi me a'u. ma kela ame keia manawa* e hele aku ai 110 na kahua kaua , i ,ka, mana ; wa kaua, .ka lawe aua i ?ua īako kaua. na lako ai T a!>ela akp, maluna o na hpl.ohplpiw -luai a i kekalii, .me ka ,ia\ve ,pu i r ,ria,.\iale ma'lumalu, na halelnle 110 na kpa s ame na hplohpipna. 3! . ;; ,

"llc hana nui a ko'iko'i maoli ka lawe ana i mau hale ■nialumalu, a pela me na haieioie. e ike oe nou iho ia mea. nolaila, <>iai hoi he niana ko ka moiwahine kupua. ko \vahine. aole e lilo ana i hana paakiki ma ieou aoao ke noi ana aku iaia e haawi mai ia oe i.hale inalumalu. i hale uuku loa e hiki ai 110 ia oe a.ia.'u K*e paa iloko o ka liiua, a eia nae, i ka wa e makemakeia ai e hopnui ae, e mohala ae ana ia nui e lawa kupono ai ke pa,u na pua.ikoa , holookoa a pau iloko —e hoike aku no ōe iaia i ka mea.oiaio ©ia luile maluniaki i makemakeia na'u, a ke ae maikai mai ka hoi ohi 1a i k'eia noi. o ka .hookōia āna 110 ia o ko'u manao. .' "Aole oia 'e hoole mai ana ,i kau niea e noi aku iūna. no k.a mea'u,a aloha oia ia t>e. r aole no hoi ,oe e manao iho he liana paakiki ka loaa o ia hale iāia, <no.k;i mea..tia ike ke ao holookoa he poe man,a ,na k.upua, he hiki ia lakou ke hana i 11:1 -mea. kamahao loa au i.ik,e ole ai mamua." : No keia manao o ka makuakane o k.e noi ana mai la nana e hooko aleu. aoie oia i makaukau inua., aole pia i halia iki ua hoolalaia kahi mea nona; ia lohe ana aku la..a.Ufi. .noonoo, iho Ja oia he mea hiki ole loa paha ia e loaa mai, aka e hoao oia. . . . r , | •Aka nae, oiai aole oia ; i .pouli no ka nui o .ka.mana o na kupua. ine'ka nana ole ae i ka nui o kona ka-nal-ua.no ka loaa mai o ia a ka moi i noi ,mai la, hooholo iho la oia e hoi a e hoao aku e noi i ka. wahine kupua, malia o loaa i'o mai no niamuli o kona mana kupua. . oia i- hoao e noi mamua i kekahi mea imua o ka wahine. o keia.ka mua loa; ua ike.'no o,ia i t\a hooiaio \ehulehii no ke aloha o ka wahine kupua iaia, aole 110 hoi oia Khoopalaleha;,ma kona aoao i ka hooiaio aku imua ona i ka lilee o, kona aloha me kona,. aole no .hoi ona makemake e ae 0 ka hooikaika mau w r ale aku no ma kona aoao e hooluolu. mau aku i kona noonoo e ala o!e mai ai kekahi mea e mokuahana ai laua. : -• j . - Ua hpokahaha nui ia ka. nponoo.o ke Keikialii Ameda ia manawa 110 kana mea e pane aku ai i ka makuakane, no ka mea, he noi paakiki \o'& kieja o. ka waiho kokeia ana aku la imna o.na ana i hoōmakaukau mua ole ai iaia iho. i Eia nae a liala kekahi mau minuke iaia o ka noonoo ana, 1 aku la i* ka moi: "Ke haohao nui nei au i ke kuniii o kou lohe ana i ka'u meahuna; pehea la oe i lohe ai, no ka mea.) he mea huna loā ia na'u i makemake ole ai e loheia?" I "Ina ua hoilee aku au ia oe i kekahi, moolelo pohihihi e 'pili-ana no'u, alaila, ua puka |iewa aku paha mai ko'u waha aku, a ua oili ae ia manao me ko'u noonoo ole mamuli o, ko'u manao aole ia e illo a%a'i mea ano nui ia oe. ."He mea oiaio, owau ke :kane a ;; k]R moiwahine kupua. I elike ine kau i hoikeia mai la ; ua aloha ati iaia a pela oia ia'u. aka iloko o ko'u kuleana ana iaia ma ke ano owau 'kana kane, heaha auanei ko'u mana maluna ona au e ; ka } nioi i olelo mai nei ; e a'o aku au iaia no kana mea e hana mai ai, oiai. ua. pi aku kona mana i ko'u ? • • | "A.ole au i hoao e noi aku iaia i kekalii mea mamua aku 1 nei. aohe no au i noonoo iki no kekahi mea i kupono ia'u a'u e liiki ai ke npj aku^ :m > l; , I "O ka'u e makemak.6 nei .oia ke noi ana aku e. : hoo-• pau ko kaua hoao. aiia e noi aku iaia no ka hale malumalu au i makemake ai» ~ . ;; - t . v | "Aka nae o kou makemake e ka makuakane, he liana no ; ia na'u na ke keiki e pono ai e hooko aku a e hoolohe aku hoi nia na apau. .* j -",Eia nae, i hoike aku .no au ia oe i ka mea o keia makemakeipu e kuu makuakane i noi mai la, ua', ku-e loa ia i ko'u manao. akainae, e hoike aīeu ana. no au ia mea imua o kuu waliine, ina np.kpna ae mai ,e tr\) ana kou makemake, aka i .hoole mai keia. p ka nele ana no ia o kau, noi; aole hi-ki ia'u ke hoohiki e aku imua ou i nei manawa e loaa ana ia mea.' , : I . "Eia no lea hpike t,iō ka nele p kou i lohe nial n<j oe: ina e hoea hou ol.e nfcii ana avi imua oU' e 'nhuiao" ih>> <>e na nele kau noi. ,V- < '< ; "Nohiila, e noi mua aku ana no aw imua ou 'e hiiikala mai ia'u.. a. e noonoo pu iho oe aolie kumu e ae i lioea ole mai. ai au imua ou, o oe no ke kumu, a mai hoahewa mai . oe ia'u.-' .. ■ , . i . I . ,VE kuu keiki," i pane mai ,ai. ka makukane.. "e lilo ana i mea no'u e kaumaha nui a.i kou ho.ea hou ,ole mai, a o ke kumu o ia hoea hou ole mai ou niamuli o ka'u no(. "Aale o'u makemake e nalowale. loa. aku. oe mai ka ike mau ana aku a ko'u mau .miaka.; ina. e nele ana ka'u no.i, . alaila aole .oe i hoohana aku i kou mana m'a ke ano he kaue mahina o ka wahine. . . 4 "'lna e ae ole'mai ana ko wakine i; k<ju. nianao. alaila aole oia.i aloha ia oe; oiai 'ma kona anp he k»iTiua ua ike oia he mana kona e hana ai a loaa ia mea a'u;i inakemake ai,«a hvd e hoole mai ana oia i kau noi ua .hoike okoa' mia oia. i leona hoowahawaha ia oe, o kona ae mai i ( kau noi no kela mea liilii loa i hiki loa-i .'kona.,mana, ke liana a loaa.; hp hoike ana mai ia i kona hilinai maluna ou e hiki ole ai iaia ke hoole mai." ...... .. . "Eia hoi paha kona mea e hoole. mai ai, e ike mai ana oia aole no'u ponoi iho ka. maieemake ia ■ iiiea. ,aka nou,"^i. pane aku ai ke Keikialii Ameda m'e ke kanaluā nui iloko ona no ka-loaa mai. , ■ . | "Pela no," i pane hou mai.ai ka mōi, "aka ina he.aioha i'o kona ia oe, : a owau hoi k»u.i inakua,, ka mea aiana ,aku oe; ina he aloiia. kona ia oe e,aloha>pii ,mai .ana ōia ia'u. . | i "O, e hoopau loa, oe i kou maka'u a i ole kianalua paha,; ! e hoi aku oe i.nei manawa a hoike aku i nei manao o'u iaia. ( a e ike ana no oe i kona ae niaikai mai mamuli'o kona aloha ia oe mamua o kau i nianao wa'e ai..- . . | "E hoomanao oe i keia o ka hewa nui i ikeia oia iw ka 1 hoi hope. aohe he|e im,tja, a hooko aku i ke noi. o kela ke • kumu i hooneleia ai kakou i na pomaikai nui i ka hapanui j ; o ka manawa; o na noi i hookoia oia na noi i loaa ka })o-! maikai. , . ... "Eia ; hou, aol-e ana noi i ui mai ai f ia oe i hopJeia aku.e .oe,! no ka mea ua iaia ; pela no me ia. aplei pia e hoole, mai ana i kav| ; mea e.noi aku ana, no ka mea, ua like kona'l . me kou iaia." : , ! t . Aole'i li.lo nei mau olelo a ka jnpi \ 3njea..e ;i hponaia aku , ai ka manao kpnalua o ke keikialii no.ka,loaa ; iiiai o ka mea ana e noi ; aku ana i ka wahyi.e. kupu<i. ua nui na olelo ana j ! o i'a lohe.aiia aku, aohe nae i komo mai ona. . , 0 kana e noonoo. ana. paha -lie mea e ae ka ka īpakua- i kane i makeniake ai la, ( ina la paīia ua maopopo .ka loaa ' ■ mai: e lilo .ana ,paha auanei nei m.ea ana e ; .noi, aku ina i i mea e inaina mai ai.-p ka \vahine iaia a beaha. ana : la ko?ia i hopena, kipakuia mai paha, a i ole lioopoinoia \nai. paha' kona ola, oiai nae ua ike iho pia i ka nui o kpna aloha i ka ' Moivvahine. kupua Pari-Banou. i nei -noi paha auānei t la kaawale ana ka laua pili. . . , J I ,No ka maikai ple, p ko ,kc Ksjkialji Ameda inoonoo no] ' keia noi hookalakupua a ka no la kona' i nplio ana me ka makuakanep'kona'.haalele kpke maj la np . • ia. aole i piha na la eljke me ka maa iaia mamua, eha la e ' \ noho ai a hoi. . ~ i . .Jaia i hoea aku ai i>ka ;halealiio ka moiiivahiue=kupua...a he mea mau uo 4ioi iaia ka hoi mua ana aku.a Jiui me kā wahine i -na manawa apau e .hele ai a hoi aku. .o ka no o. ka wahine ke aho. .ninati mai la ka wahine iaia i ke j kumu o ke ano-e*aiia o kona helehelena. . . j "Aole hoi pela oe mamua- ke hoi mai he -mohala. maikai mai kou heleitelena,-i keia:hele ana aku nei ka »hoi au-a hoi" mai la he keu ke ano ,ka«iwaba p kou-heleheiena. me he īuea la he inea nui kau noonoo ana nana i laookaumaha lop ī kon nofjnoo. Heaha keia on. <he ma'i anei kou?.' j; Pka ike ana o ka wahine aohe pane aku o ke ; keikialii i»; leana ninau, o kona ola.kino nae kaiīa o- ka ninaii Ujia maij me |te mea la e huna ana ke keikiaiii. i *jOmi3bo< 'iolmu aku. la ir - I T. • 7 ' • ».' ' e .i :lf' >'A / L iJiIL 'i'Ā I I

•\\olie au e pane aku ana. i liaina no kau ninau n !. qla kiuo ahiki i kou paue niua aiia mai i ka-luiina , ! ~ uiuau." . • Ua lio^o-kc e l n\\\{\ mc k;i p*nc ule akn. auo-e oko u helehekua; o ko'n ano mau hni keia ~ hele ai a lioi mai, aohe o u ma i. a he maikai u<> Im, >; noo. a ])ehea la oe i lioohuoi mai la 1 "Aole hiki ia oe ke huna mai ia'u. ke ike aku iui au ,v kena o kou ano mau. ua loli loa ae kou helehelena i ; ni;ii ko na la-e ae au e hele ai a hoi mai. 11 c lamalam koū : he'lehcl£iia 'mamua," i keia la nae au i hoi mai lieieheiena kaumalia kmi. me he mea la ua kaa \\ , i ka ma'i a h)i\ū na la, hailepo kou mau maka. a k , r i, no kou mau maka ia'u e nana aku la. "Ma ka'u koho aku. he mea ano hou a kamahan I 0 ka lohe ana mai nei. a na lilo ia mea kamahao. ,i ; ~,. maikai ole'paha i mea hoehaeHa i ko.u noonoo. mali,: ;. ū no ka make an'a o ko.,makuakanei i "Ina no laila ke kaumaha o kou helehelena he iv,;n n v ' pokole wale no ia e hooimunaia aku ai kou noonnn ,i ~ ; pau ae no ia, no ka manawa pokole wale no ia kaum i!n. l >( hoohana aku-au i ko'u mana." t "'Makena no hoi kau noii mai i ko u auo. o ka ma i no ka mea nan'a e hoololi ano-e ae i ka helehelena c luk.ilu mea, eia nae. ua hoike mua aku nei hoi au ia oe ae' l( . u nia'i; aohe no hoi o u' ohaua i pilikia. oia iho la nn n i p< nui.elua e hoano-eia ae ai ka helehelena o kekahi nn,! nae kekahi o ia mau ano la i loaa ia u. "O. aole hiki ia oe ke liuna mai i kekahi mea ia'u; lu auM kau i kaumaha ai oia ko'u ike me ka maopopo loa. r t k,, ;i helehelena i hoike mai ia'u no ia mea, nolaila. honkaln *\aY j no hana i koe ia oe oia kou hoike mai." ' Ua hiki ole ike Keikialii Ameela ke hoopupu hou ih,. uu ka' hoike ole aku i ka.mea oiai(\ elike me ka makeni.iko ~ ka wahine kupua e koi mai ana iaia, nolaila i aku la: j "E ka madame maikai," i pane aku ai ke Keikialn \im : da. "na ke Akua lokomaikai a hoomanawanui e li' ' aku i ua la-o kuu makuakane a kanikoo, a e hoopomaikai 1 :.,i I iaia me ka hauoli i ke koena aku o kona mau la. 1 I "Iloko oka maikai o kona ola kino i haalele akn nn au iaia. nolaila. aole keia o ke kumu o k? kaumaha ana <> k noonoo a ano e ana hoi o ko'u helelielena elike me kau i i'ki mai la ia'u. he kumu e ae no a e lohe koke aku ana oe. j "Aohe kumu e ae. aka oka moi ponoi no ke kuniu. uana ( i.hoike mai uei ia'u i kekalii mea i ku-e loa i ko'u lunaike hala, no ka mea, maniuli o ia inaiiao ona i hoike mai nei ia'u e lilo ai paha au i mea nau e ahewa mai ai. i "O ka mua ua ike no oe i ko'u makaala me ka nialama I i 1 ia'u iho elike me kau kauoha, a ua ike oe i ko'u malania aua ! i kau kauoha me kou apouo pu mai'no ko'u hoolelu" ! ana i na mea'a])au au.no i hoike mai ai ia'u. a ua lmikr aku au i ko'u'aloha ia.oe.ma ka'u hana. I "Ua kauoha mai oe ia'u aole au e hoike a'ku iaia ua mai • I au i ka wahine, aole no hoi au e hoike aku iaia i ke'u wahi ; e noho ana, a ua hooko au iakauoha au. eia nae. me ia luma . kele loa no o'u ia ua Joaa aku nae hoi ka iko i ka īn. i ' no ko'u mare ana ia.-oe ame ko'u Walii e noho nei. ; \"0 ka'u wale no i hoike aku ai iaia .ua hauoli au. eia nar naJoaa aku ka ike iaja »0 ko kaua mare ana ame kalii a'n ' e nolio nei, a ua lilo ia hoike ana mai ana ia mea, eiai na ua pouli loa au pehea la,.oia i lohe ai, a nawai la oia i h- -il<* aku no ia mea, i mea.hoonaluea nui i ko'u noonoo. a nu lu mea la oia paha ke kumu o ke ano e ana o ko'u helelu W na au i ike mai.nei." ** "(,)ia i'o ke kumu o kou ano-e ana. Na'u e hoike aku m j <>e,i ke'kumu o ko ka m'oi«iikc-iitui> i kou wahi e nolie n i. a peja kou mare ana i ka wahine., K.e hoomanao la n<> ami ; .,oe ijjj kela ;wahine. au i-lawe mai ai, au i manao ai ua >i;i Ika ma'i, a olelo aku ai-.au. ia-oe aole oia i ma'i maoli, aka. I he ma'i hoomaalea. i kumu uona e, komo mai ai il<>k<> mi. 1 ka wahine au i aloha ai e moe ana malalo iho o ka I pohaku a lawe mai ai iaia iloko ai?ei ? | "Na kela wahine i hoi aku a hoike ika moi n<> kau im-a i hoike ole aku ai iaia. Ua olelo mua aku n<> hoi au ia <•< aohe ma'i o kela waliine, he liana maaJea wale no kela naua i kumu nona e ike ai i kou wahi i noho ai. aohe nae liei <>n hooiohe mai-i ka'u uwalo ak.u, a laa ka ikeia o kau mealnina la ; o keia ka.'hooiaio ana no ka'u mea i hoohuoi ai nenn. aka, heaba: iiio la" auanei ka pilikia no ia il'eia ai'a o l.'-n \va!ii e.noho nei ame kou mare ana i ka waliine: \iai ' kaumalia oe, no ,ia inea. ka mea oiai<j. ia oe i hala aku ,ai, ua hoainuia ua v ahiue la i ka wai ola e na.wahiiu' kauwa a'u i .kauoha ai <■ mal.ama iaia. oiai nae. aole ona .nia'i i'o e Jcujx>no ai ia wai e hoainwia aku iaia, a i ka hala ana o kekahi mauawa p. >- kole mahope ilio o kona inu anā. o ke ola loa ae la no ia <>ua a noho .iluna,. a i ,na wahine, kauwa i liele hou aku ai »■ nana iaia e noho.mai ana oia iluna o ke koki, a noi mai la i,na .wahine kau>wa e lawe mai iaia imua d'u n<> ka h.iav.i ana mai i karca hoomaikai. ia'u. ,"Aole ia o kona mn-naoio maoli e liele mai e haawi i Kaua hoomaikai ia'u. aka., pela wale no e loaa ai iaia ka ike i • • \ \ wahi ,apau o keia aupuni, a no ko'u manao he makemaki paha oia e;ike i na wahi apau : o keia kakela, ua kauoha aku la au i'na kauwa waliine e 3awe e hoomakaikai aku iaia nia na wahi aj>au o ka halealii nei..a ia pau ana ua 'laweia aku oia ahiki i ka pu-ka a hookuuia aku la. e'hoi. i. "Pela iho la la iJoaa aku.ai ka ike i ka mui. k<> makuai kane, elike .me.ia au o ka lohe, ana mai la iaia. aohe me;, e ae i ike i keia wahi o JceJa wahine wale no, aka, heaha aw nei ko kaua pilikia no ia loaa ana aku-Ja o ka ike i ka ni. i. mai hookaumahaia koii noonoo.no ia mea. Heie aku .imua jne kau nioolelo, i lolie aku au i na mea apau, i loheia aku ka makemake o ka moi o ke noi ana,m«*n\ la ia oe. a i lilo ai kana noi i ineaihoonaluea i kou noonoo' ei.a nae, aole nae ia mea oiaio maoli e lilo ai i mea hoopilikia mai ia kaua a elua." -wahi a Pani Hanou. E ka madame maikai," i pa«evak)u ai ke Keikialii Auuda, "ua ike no oe i ka nui o ko'u hauoli no ko'u ike aku ua nui kou aloha ia.-u, aoJe hae lioi au i noi aku i kekahi mea mai a oe mai, o ko'u hoolohe wale aku no i kau niau niea-.apau e kauoha mia 'ai ia'u, a 'malaila wale aku no'au. "Mahope iho o ka loaa ana ia'u o kekahi wahine u'i, lianohano. a waiwai, he.aha hou -aku ka'u mea makemake inawaho»ae o ia.*' O. ua lawa loa au ma na mea apau a ka naau e hauoli ai mai a oe mai! ; "Ua lako au me na 'niea apau a ka noonoo e hoanuu ae ai; ua hanohanoau a oi aku anamua o ka hanohano palia e lona ana ia'u, ina.i nolio mau aku au imua o ke alo o kiui makuakane. #• , j ; ikemaka au. i ke Wekie o. kou matva,-aōle nae au i hoao iki aku e i|ioi i kahi niea i hooiaio no ia mana ou; a<j'e au i noi iki aku 1 kahimeai kumu no'u e ike ai i koft mana nolaila e.iioonoo- akahele loa iho oe, oia ka'u noi ia oe o ka m«ff a«;e noi aku ana ia oe, aci3e no'n pon,>i iho ia m/i--lv€make. aka. ito ka moio kuu makuakane. he makenlake ♦ ona i ike ihō ai ika hupo loa a i kupono ole hoi e hookoia aku. > P.ia ua raakemake la ona ana i waiho mai ai-i ke noi ia oe-ma o'u la; e haawi.'aku oe i hale m<ilumalu nona i hoopakeleia ae at«(flā Hte na pualikoa ona -mai ka ino mai i kona wa e-hele ai ī ke kaua. a oia hale malumalu au e haawi aku ana he uuku loa e hiki'-ai no ke paa iloko o ka lima, a i ka wa e hiki ai o ka pualikoa ame na mea apau, a pela me ia maJuna o kahi hoomoana, oia ka manawa e nni >ae ai ke kmo o la liale. e hiki ai ke apo i na mea apau malalo o malu, a i ka manawa 4 makemake. ai <• «ee akn no kekalw wahi, e hoi hou-ae la liale malumalu a uuku elike me i»nliiUa. . . - - L .i: .KU y,ii ,ki « {Aol€ i pau)i i -