Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 23, 7 June 1918 — UA HOEA I'O MAI I KA MANAWA NO KA HANA [ARTICLE]

UA HOEA I'O MAI I KA MANAWA NO KA HANA

.\i;unuli o ka loaa ana mai o ke kauoha i Hav,a'! r.ji. e kono ana i na pualikoa kiai lahui, e lawe ae i ko lakou kulana iloko o na pualikoa kumau ma'.iio o ke aupuni federala, ua hoea mai i ka mana". > a na makaainana o keia Teritore, e haalele ih' ai i ko lakou mau ohana, ka lakou mau hana, ?. waku ia lakou iho, malalo o na kauoha a ke iii;r.Vii o Amenka, iloko o keia manawa o ke kaua, ka • . ;ia hoi a kela ame keia makaainana kupaa a 'A'aina oiaio, e haaheo ai, no kona lilo ana i iik. k<»kua aku i kona aupuni, iloko o keia wa kir . ikii. hoikeike aku o Hawaii nei iaia iho ma na ar,. ;:]»au no kona makee e kokual ke aupuni o Ar■ rika. e loaa ka lanakila ma keia kaua, ma ke I:i"i, i ana ina bona aie, jce kuai ana ina poo kaua, ani' ka haawi ana he hūina dala mahuahua no ke "v 'a Ulaula; e hooko ana hoi i na kulana hoop .. nia na ame na ano lehulehu e ae;- : mea oi aku nae>-o ia no ka waiho okoa ana ; . . kekahi mau kaukani, ona o 1 . Ti:ritore ia lakou iho, e lilo i poe kupale no I.i i'.o ke aupuni ame kona mau makaainana, i ka lw.npoinoia mai ena enenii. mea oiaio, o keia.kaheaia ana.mai nei o na I /«'.a kiai lahui o Ha\vai nei, e komo aku iloko jiu:Jikf.a kumau o Amenka Huipuia iloko o ! e aao ke kaua. o keia kekahi ona mea i upuia ;k v ;xi( a mai; aua lilo hoi keia kauoha i mea au.'li aku i ka manao o kekahi poe i komo i'« ena ])uali kiai lahui; aka me ke kanalua ole : • i ke olelo ae, iia hookaumahaia aku ka noov kekahi poe o lakou, mamuli o ka hookaa- \ i i ana mai ko lakou mau ohana aku, a mai na :.!> i;■'ī i maa ia lakou ika noho hauoli ana, mair ; : keja komo ana aku la iloko ona pualikoa ■ . rika Huipuia; aka nae, aole keia he manawa r« ■ ' e knemi hope'ana, aole .hoi he manawa no ke ka -ilua ana. aka he wa keia i konoia mai ai na kt ;-i iiawaii apau ona pualikoa kiai lahui, eku i'r a uh: ka nialoeloe, a e hoikeike aku i ko ke ao i. k'.a. anle na kanaka Hawaii he poe maka'u •. aka he lahui keia i maa i ke kaua mai ko kak' -u mau kupuna mai. I : a he mau haawina hookaumaha kekahi i loaa ; i na ohana o na kanaka i kaa aku la malalo o k . i i iualu ana a ka oihana koa o ke dupuni o ika lluijmia, e hoauhee loa aku i na noonoo . ! i ano, no ka mea eia no lakou ma Hawaii nei, a i<na lioi o lakou ke kau ana aku o na ko'iko'i r- k kupale ana i ko kakou pono', a ika pono o \ :ka ma keia Teritore, a kakou e haaheo ai i 1 - : .k«.u poe koa ponoi, no ka hoonohoia ana maij k. • kiai ina kahua hoomoana ma. Hawaii nei. | ' ■ eia ia, ua komo kino aku o Hawaii nei iloko! .. <. kaua, ina no aole i ku'aku ko kakou mau pua' ama na kahua kaua o Palani, aka oko lakou ]; . ana ae ike kulana ona koa kumau o Amen' ... a lawe ae hoi i na kauoha wikani o ke keena );: \ a a hooko aku me ke kui'o maluna o na lahui t ; i. he helehelena maopopo loa ia e hoike mai ;i".a. me he mea la, o ko kakou mau pualikoa pu

k*.k.i'ii c kaua mai la ma Palani i keia la. L waiho aku la kfela 'mau makaainana o keia 1« r: <• irc ia lakou iho malalo o ka oihana koa o ke av• ni fcderala, pehea hoi kakou, aole anei, o kak i 'eekahi i kono pu ia mai, e lawe ae i kekahi ir iV: hana ma ko kakou aoao, me he mea la, o kak : ->u kekahi i komo aku iloko oke kaua? ; i ili iho maluna o kakou ke ko'iko'i, ka poe e tv-< •> nei mahope, ka oni an mai a ku imua, ma ke k-ikua ana elike me ka hiki ia kakou, ma ka hana a a ma ka haawi ana i na mea i koiia mai ai kak >u e ke aupuni, o ko kakou hoike ana ae ia kak- "! iho ma ka kakou mau hana, e lilo ana kakou i kokua nui aku, ma ka paio ku-e ana i na e • rai. I ;i hoopilikia nui ia mai kekahi mau oihana olo- ]<• nei o ka aina, mamuli o keia kikooia ana mai I. .. na koa Hawaii; ua hoemiia mai hoi he heluna i.'.n o na makaainana, na lakou e kokua ana i ka h: " .mua o na oihana mikiala iloko nei o ka aina;

h - i]>nka nae keia e wehe hamama aku ana i ke k .m. > ana mai o kekahi heluna nui o ko kakou poe 1 .i'iaka. ame na wahine a lawelawe aku i na hana, .. ' emi ole ia mai ai ke kulana neemua oko kakou iv «oliana mikiala, aka eku mau aku ia, ahiki i k . i'oea ana mai i ka hopena o keia kaua; ma ia hm.kahi no hoi, e ku'mau aku ana ka kakou iv-au kokua ana ike aupuni, Aia ka hiki ana ia kak v e haawi aleu i ria ; dala ma ke ano hoaie i ke a: ;.'ini ma na bona, a ma nā poo kaua paha. ' hauoli kakou, no ka hoea ana mai la oka mav . t. e liiki ai ke hoikeia ae ke kulana oiaio maoli . kakou'poe koa Hawaii, a kakou e hoohewa--1 a ole ai ke olelo ae, ua makaukau mau lakou e a ku ike kai no na kahua kaua o Palani, ina iv ~-awa apau, a e li!6 hoi ko kakou mau koa i k::: u ln.eueu mai ika manao oka poe i koe, he 1- : a e haaheo ai ke.kanaka ke lilo i koa, e molia :i i k«>na ola iho no ka pono o kona aina, a no ka pnk kana o konafmau hoa kanaka, e kupale ana hoi i nn pi.-no pilipaa i loaa i kekahi lahui malalo o ke k-:iiiukanawai, mai ka lioopilikia a l\oopoino wale ia mai e kekahi mau aupuni, i ake e hookelakela k lakou iho iinua o ke āo holookoa, iloko o ka lakou mau hana luku Vyale o ka lokoino ame ke ole, o ke ano i like aku me na holoholona. r. malama i ka ihiihi o ka oihana a oukou i koho i a ; . a e malama-.pu hoi ena keiki Hawaii iko oukou r " niau inoa maikai, ao ka mea oi aku, e hooikaika e h> ike aku i ke aupnni o Amerika, ua hiki i na kod | P' i waii ke paio aku me ke koa, ka maka'u ole ame I k'- makaukau ,elike : me na pualikoa eae o Ame- ! r: :a Huipuia, i loihina makahiki oko lakou ku ! ana. • • :

Imua e na koa Hawaii ,a papahi i ka lei o ka lanakila ,a e hoomanao hoi, ō kā hāna ka mea rhua iloko o ko oukou noonoo, a mahope na mea e ae.