Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 35, 30 August 1918 — IKEMAKA I KA NANI O KAUPO [ARTICLE]

IKEMAKA I KA NANI O KAUPO

Ma ka la (i o Augate uei i haalele iho ai ua haumana o ke Kula Sabati 0 Keanae me Wahinepee i huiia, a kau aku la inaluna o ka oneki o ka mokuahi Kalaudina, a nee aku la ka huaka'i no Hana, a i ke ku ana o ka moku ma ke awa la'i o Punahoa, ua oluolu inai Ia ke kapeua e lele makou iuka no ka holoholo aua, a oiai makou uia ka uwapo, ua halawai mai la me makou kekahi o na keiki makauiua o ua aina kaulana nei, oia no o J. K. Kaiewe, a kouo mai la ia niakou e liele i ka hale 0 Kiniki, he Pake nialama hale iuu ti, a hookipa aku la ia makou no ka hooluolu ana i ka houpo lewalewa a ka malihini, oiai ke iho nei na pupa, ke pii uei na o, 'ke uakeke nei na pahi, elike Ino hoi me ka rula inau o ia ano pajua. | Maanei ke haawi aku uei ua malihini ia oe e J., K. Kaiewe i na hoomaikai no kau mnu hana aloha a ku no hoi i ke ano pumehana o ke alolia Kristiano iloko ou, ma o kou hookipa ana ia makou me ka oluolu loa; ka mea lioi a ka Bukc Nui i oleio mai ai, aia hoi naui ka maikai anie ka oluolu o ka uolio lokahi }»u aua o na hoahanau. Pau ia hoonanea liilii, holoholo liilii, ia wa i poha mai ai ka leo o ke oeoe, e kahea mai aua e lioi aku iluna o koua oueki, ia makou no a kau iluna o kona papahale, o ka hoomaka aku la no ia o ka nee o ua nene aukai nei no Kipahulu, o ka hele lioi ia a kokoke loa i ko-awa o Kipalni'lu, ua ninau aku la kou nieakakau: "E ku ana uo'kakou i Kipaliulu ?" Pii ae la ka liina iluna a hoole mai la, me ka olelo ana inai, mahoj)e poeleele ka oliua ke lele aku iuka; ia wa ua lioohauoli ia ae la makou i ke ku maamaama aku i Kau- | ]»o. He oiaio, o ka iho loa aku la no ia.'a uakeke ana ka heleunia i ke awala'i o Ho})ilo, e }iili ana nie ka hau kaulana o Kekeehano, maalo he ahi ka mea e pololei ai. Kau aku la ma na waapa no uka o ka aina, oiai na kanaka ua hole a le-i 1 ka nuku na kanaka, a lele aku la ma, kou iuka o ka ai»a, a liui aloha me na kamaaiua, me nn lululima aloha ana. mau no hoi ua ihu, a he mau minuke ia o ka hauoli nui a ua loihi no'hoi na la o ke kaawale ana. ' Pau hoi ia lululima ana, alaila o ka nee aku lā no ia o ka huaka'i no ka halepule o Mokulau, malaila i ike aku ai makon i ka nani o ka lmlepule, kona kahua, koua pa pohuku,'«?' hoopuni ana kona halekahu, kona huieaina nni, e ku like ana ma ia kahua, he nani keia kahiia e ulu aua ka mauu makika uie ka maikai'. Malaila ua hookipaia aku la na malihini maloko o ka halc' ; kahu, k'ekahi hapa maloko o ka liale o ka inakuahine puuwai hamama, oia lioi o Anua Kawaiaea, hookahi hoi kahuuapule oia o J. P. Inaiua me hookahi'hapa, ā o ke Kahu J. P. Kalohelani nie kekahi hapa ame ka laua mau Ewa no hoi.

Oiai e hookuene ana makou no ka hoomaopopo ana o kela aiiie keia i ko na wahi e hooinoe ai o 'kona poo, pa 'e ana ka leo o na koinitfe 'uiālama ola, oia no o J. K. Kanae ame ka Hon. J, W. Kawaakoa, ke Kaliu Kula Sabati Nui hoi o Maui Hikina, e hoi e ai, oiai ua hua'iia ae la ka imu puaa ino mona, na uala ono no hoi a ku ana ilu na o ke pakaukau; kaheaia mai ke Kahu J. P. luaina e pule, i lawa no a pau ka pule ana, o ka hoomaka iho la iiii ia o ka hakaka o keia mau k'auaka elua, oia hoi o Hanāle me Keoni Pulu.a iia loihi no keia noke ana i ka hakaka. ua lohe aku la makou i ka uwe inai o Hanale.

Hc uui kela eha i loaa ia Hanale, ma ia po a kokoke i ke ao, akāhi no a oluolu iki mai, }>au ka uwi* nui s ana, o ka uape malie wale no ka mea i koe, a~ hoomauao ae la hoi i ka lokomaikai o ke keiki lalawai o ua aiiia kaulana uei, oia no o Sam Apo, ka mea nami keJa puaa momona *helu ekahi i liaupa iho ai kou poe malihini.

O ka hooiiauea hoi ia b ua kamaaina j nie na malllnui a haule aku la iluna o ka uluna pili.pu no malaila, o Welehu ka malama o ka lilo aku la no ia e kani ana no hoi ua hokio like ole, a kela ame | keia elike me ke kani i ioaa i kela ame [keia; i ke ao ana kani ana ka bele o ka luakiui o Mokulau, he bele halaiwai; holoi kahi niaka, kahi ka lauoho a naue aku la noloko o ka halepule. Ua kohoia mai la na niea na laua e malama ka halawai o ia kakahiaka, oia no 0 S. K. Makekau ame ka makuahine ,J; P. Kalohelani, oiai he mau peresitlena laua no na C. E. o Kaupo ame Keanae. I Ua hoomauia no ka ipalamaia o keia mau halawai i na kakahiaka apau ahiki 1 ke kakahiaka Sabati, a ma ke ahiahi ! hoi, he halawai ia no ka ekalesia, na | ua kahu ekalesia e malama ia inau lialawai, oio no o J. P. Tnaina ame J. P. Kalohelani. Ma ka la Sabati ka hoike hui o na Kula Sabati, he eono Kula Sabati i hiki kino ae, o ia no o Wahinepee, Keanae, Wananalua, Kipahulu ame Kauj)o. O Nahikn hoi, ua hiki ae lakou n»c ke kino uliane <lala. Maikai na kula apau, aohe loea i ka wai oopu. Ua malama pu ia lie ahamele ma ke ahialii Poaono, a ma ke ahiahi Sabati he aha hoolaulea, ua lohe ia ae he $;!20 a oi na loaa apau o keia mau hana j like ole, a ua manao lakou e hoolilo aku no ko lakou aie i ka haleaina a lu , kou i kukulu ibo nei. Kakahiaka Poakahi ae. ua kau aku la makon maluna o ka oneki o Makaiwa a huli mai la. no ka waikau o Keauae; haalele ia Mokulau hora 8, a