Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 43, 25 October 1918 — NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA [ARTICLE]

NA LONO LIKE OLE E PILI ANA I KE KAUA MA EUROPA

Kauohala na Mokuluu Apau e Hoi ■ AMBTEBDAM, Oct. 17.—Ua hoolahaia afe e kekahi nupepa maanei nei kekahi lono no ka hoopukaia ana māi-o , kekahi kauoha e ka Haku o ka Aha Hookolokolo Moana ma ke kelekalapa' uweaole i na mokuluu Kelemania apau*! e hoopanee iki no ka manawa i ka la-! kou kaua ana ma ka moana a e hoi ae lakOu no ko lakou mau kahua hoolulu." Ulupaia na Papu a na Kelemania e na Pu Koolahi Kaa a na Anierlka ! LONDON, Oct. 20—Ua ulupaia aku e na pualikoa Pelekane-Amenka e kaua. aku la ma ka hema mai o Le Cateau ma ka la aku la i nehinei, a e kauiia aku ana hoi e tfa kaa lawe pukuniahi a na Amerika mamua loa, na kaa pu kuniahi i laweia aku ai a kaa ma kela kai pa o ka Muliwai Selle iloko o ka wa e | halii paa ana ka ohu ,a e hookeleia ana me ke panana, na papu hou a na Kelemania o ka hana ana, a huli ae la ma- | lunā a'ke kahua kaua akea no ke alā- . nui kaaahi o Valenciennes, kekahi o na wahi waiwai loa i ka enemi. Ma ka Poalima kela hoomaka ana e kā'i akuimua a ma ke kakahiaka aku la o nehinei ua komo aku la na Aupuni Huiiā noioko o na laina pale a. ka enemi no eono mile ka hohonu, me ka hookau aku i ka weli i ka enemi no ka hoopuniia aku ma ka hikina-hema mai o Valeneiennea. Ma' ka la aku la i nehinei ua hoomau aku la no na Pelekane ? Amerika i-.ka. ka'i ana imua, a ma ka lono i hoikeia mai e ke Kenerala Haig, ua hoea, aku la lakou i ka ululaau Mormal a ua lilo mai la ke kapa komohana o ke alāwai' Sanabre-Oise me kekahi kiekiēna ma ke komohanā mai o Catillon. Ma kela ka'i ana aku mā ka la i nehinei ua oi aku mamua o ekolu kilomita ka minlao rne ia hahana loa o ke kiia mai o na pU inikini he lehulehu wāle e ka en6mi i j pee maloko o na lua i pa huia ae ai e ■ na poka. He 15,000 paāhao i paa pio me 50 mau pu kuniahi i lilo mai maluna 0 keia kahua kaua mai ke kakahiaka Poalima mai; ma ka hoakaka a ne' poo I paahao Kelemania o ka olelo ana. mai i | na Aupuni Hui, mamuli o ka hoeā .hiki*.. wawe loa ana aku a na kaa pukuniahi a na..Amerika i hiki ole ai ia lakon ke hoomakaukau ia lakou iho no ke kppale ana mai no lakou iho. Iloko o iā la lehulehu wale na kaua i hoōukāia mai e na Kelemania me £a hāhanā loa, eia nae, he "puu pale īā ale na nēi hookele waa," he oia mau ka paa o na Aupuni Hui i na wahi apau i lilo mai ia lākou. v | Maluna o kē kāhua kāuk Cham£agne uā hoēa aku la na Pālani i ka laina Hindenburg, a ua lilo pio mai la 700 mau paahao. Ma ka hikina āku o j Rēthel uā hoāuheeia akū kā enemi nlāi' kāhi aku mawaena o AldenneB ānie ke ālawāi eli Aisne. Maluna o ke kahua kaua Verdun -Vā haiia hou nā Amerika i ko lakou māii kāhoa mamua aku o Bantheville a oi ftte_ka ikaika pale, ina no ka lele kaua rtai o ka enemi, kahi o na hiohiona i ikeia aku no ka hoomakaukau .anā o kai enemi e hookaawāle ia lākou mailaila j aku. Maialo mai o St. Georges he oiā mau ko na Amerika ka'i imua me ka neē malie. ' Ua hooikaikaia ka laina a iia ,Kftlen\a ka akau aku o Verdun, a i. nfei manawa ke kāua mai lā na Kēlemānia me ka hahana loa maluna o nā Amerikā me na pu kuniahi nunui. Uā laweia aku e Amenka he māu |>u.kuniāhi nunui a ma kela wāhi, a ke, hoohanāia la ma na wahi apau o ka lālha. Na Kelemania ma ke Kulanā P&le Mā ka olelo o iia lunā aupuni e hele pu .lā me na pualikoa Palani uā holoppno ka hoolalā ana a nā Kelemania no ke pmi hope ana aku o ka lakou mau pu&iikoa me ke kauliilii ole, aka nāe o kā ninau pehea sna la e hiki āi iā lakou ke paa loihi iho i na Wahi anO hui o 'lakou ma 'ka maliwai <Aisne a nVa ka Oiae ahiki i ko lakou puka ana iwaho mai ko lakou mau kulana haiki lōa aku ma kekahi mau wahi ē ae, kahi kuhaiki a oi loa aku o ke kupilikii mā k 0 lakou aoao. Ma na hiohiona hiki-1 mua i ka nana aku e puka pa-ke ole ! aku ana lakou mai ka umii aku a na Aupuni Hui, me ko lakou ulupa ole ia aku, a i ole paapio holookoa. Ke Auheo la na Kelemanla Ihope nm Kela a raa Kela Wahi PARIS, Oct. 20. —Ma ka la i nehinei 1 ikemakaia aku ai kekahi mau kaua neemua nui ma ka aoao o na Amerika, Pelekane, Palani ame na Belgians ma na wahi apau 0 ktf laina o haneri mile i hoopokoleia mai i keia manawa mai ka Muliwai Oise a i ka*palena aina 0 Holani. Ua kaiehuia aku na Kelemania āpau mai ka hapa komohana mai o Belegiuma a ua hookuokoa hbu ia o Belegiuma mai ke kapakai ahiki i na wahi ma- [ wah 0 loa mai o ke kulanakauhale o | 6hent, kahi o na pualikoa kaualio Palani i hoikeia mai aia lakou malaila kahi i kaua ai ma ka auwiua la o nehihei, Aia ka pualikoa nui a na Aupuni Hui 1 nei manawa ma ka mokuaina o Holani ma ke kulanakauhale o St. Lawrent, hē | 14 mile ma ke komohana aku o Ghent, ā 0 na koa kiāi Kelēmania.e kiai a.na ma liā wahi i hōohihiaia ai me na uwea ooi l.ma keiā mau wahi apau' o ka lāina- ma ka mokuna ainh o Holani o na koa kiāi | Pelekane ame Belgian ka i aku mā k 0 lakou mau wahi, nā kop na .lakou i hoopuni i kekahi helunā Kelemania lehulehu mai ka hiki ana e loaā 1 manawa no lakou e pakele aku ai, ka poe hoi i paa iloko o ka upena, mamuli o ka hikiwawe loa o ke ka 'i ana aku 0 ka Moi Alabati*o Belegiuma ame kona mau koa. Aole i lehulehu loa na -Kelemania i paa pela ka manaoia, oiai ua kaawale mua ka hapanui o na koa Kelemania mamuli o ka hoopuniia e ka upena a na Aupuni Hui. Ua hoomauia ka haawi ana mai a na pualikoa makolukolu Kelemania i hoauhee a i hoopihoihoi i na aina ma ke kahua holookoa o ka laina a na Belgian maniuli o ka hahai ame ka ltoomauia aku o ke kaua ana me ka hahana loa e nā Aupuni Hui, na pualikoa a na Amerika e hui pu mai la ma ke kaua ana 1 uei manawa. He mau hiohiona no e manaoioia ai no ka hoPkaawaleia ana aku o na pualikoa Kelemania holookoa mai na wahi aku apau o ka laina mai Belegiuma a mai Palani aku, a ua emi aku la a kaa inahope aku o ko lakou mokuna aina ponoi, ua hooiaia mai keiā manao ia ana pela mai na paahāo Kēlemānia Aiai j i laweia mai āi mai na wahi mamao māi i hookaawaleia. Ua hookaawaleia aku na Kelemania

, mal ka apāna aina aku ma ka akāu aku o Brūge? ma ke kakahiaka o nehinei, a ua ka 'i aku na koa Belgians me ka awiwi loa ho ka mokuiia aina Holani me . ka.manao'ē 'pāniku i ke ālahele o na Kelemaniā e puka, aku ai iwah 0 mailoko akh o na wahi mawaho loa o Zeebrugge ma M kakahiaka o nehinei noloko.aku o ka āpana Aina mawaena o ! Bruges āme ke ■ Eia nae ua ; oili e āku ia nA Kelemania ma kekahi j puka i hamima no lakou, a ma ia pnka 1 ana he heiuna nui 0 lakou i pakele i j ka make a. i' Meekā paapio ana mai pah& 1 n& Belgvans > mainuii 'o ko l&kou komo an.a- aku noloko o Holani, Ja e paa. māu loa ia ana lakon maloko olaila ahiki 1 ka. pāu ana oke 'kaua. ... Lehulēhu ;&& K«leinaai«; i P&» i n& Koa . o 1 . Ma ka hikina ae o B;uges /iia kā'i aku aa Pelekane DO'ka\hikinā na ke kulānakauhale o Eeeloo, a inā ka auwiha la o nehinei i ho6a aku al i kahi a lakou i' ake loeī ai e lilo mai ā he epno iālika&i .Kielemaniā i hahaiia aku a ;pili'pu'i* ka mokuna.aina o Holani, lehulehu wāle. p lakpu i hāawipi<]r mai,' a'o. kahi;poe ua holi) aku noloko. io.Hplani a inālaila.i haaūwipi 0 okōa aku'ai-ia lakou ihp. \ ; ... \ ! \Ma kā 'hemā mai O'na Pēlekāne.ua k^i : loa āe na.Palani no kā bikina, e; lawe ānā;i ka:la,iha akā lākou mau pualikqa ' helewawāē eWalu mile mā ka. hikihi; ae o Thielt ā mā ia hikina loa ae 'hoi o Altre. Aia na p'uālikoā Pālāni ihamua loa me ka pili ipāu aku mahopē: o W;.Kelefnānia e āuhee ana, a ma kekahi lono i hooiaio ole ia i loāa mai e hoakaka anā ia-n* kē komo aiia akii' la; '6 kk' 'puaīikoa kāiialio ma na WāHi- iaii' o Qkeixt. Eia , riaft hē ia*eaua aku la kela i kā pualikoā kauaiiō. no ke^eahi, mau Jehulehu k'fi ioā ;imiia māmuā o na pūāiikoa h^ēwa^ae. ifā Ha h?ma māi o' kekahi pualikoa Pelekjāne Ain!B>{ka ke kāua, māi' la mē ' ka . i kā neē &na iipiia iue ,nā l'alā'nl nee'la' imua, oial hoi> māluna o kā.mokapa āneāne e hoojpā,. ia iiku iia Keleinānia mai kahi 016I 0 o ka mā kā hēnia mai o ke k^l&^akāuhale' d l?ouai ā h'e j kahiia kāiiā' hou kā i ha&wiiā 'k hooko- j koke aku āna i ka mokuna.'aiāā 6 Belēfiuma a* anā; ika hema i | 6 hōlō ana ! tnā ka hiklna ae o Douai., Ua ae ākii I lā āā Pālekāne ma kela kāp>al o, k& Muliwāi tnp kā maoftopo loā o Y ke 1 kokokē, |p& '&ka :o na Kplemānia n\ai k$ okāāi : alo s ā' Pālāni akh ma ka akāu : ājtu « Vplisndehnēs. . £ :. : komo Hlolnikāna ; I l'ipōka tflai ē. āā .ihoku-1 kiua t?ēlek)ine . TJa Ke)omāliia , . e hoo- >; Mpii a*n'f aia -ki kaj)4kai P $elē|jiujthā ma kā .PPālima ,ā uai lilo nā pōka i ināu ihēiā ālāi- māi" i> kā lakou kāAna āku uo. jts. āk&u .mā;pā;Wahi ē. piii' ānā i ke ' . ' Uā 'hoākākaiā mālōko o kā* icoik4. i ; kā > ka Moana o. k$ lā s ihēi hipei rad6iē!ō»e piii āna ikā ltto -pio āhā;o ;oiokttkii.u« JP*le- 1 kahe ihā kā PPājima. E ku.'āha ihāloko 6 ke awa ka.ippkuahiipnw-, āeis. l liio āi. hē mamhā nā hā Ke-': lemānia. Ūa. -konio niāi ja kekāhi iāo- | uuku Pelekanj6l a 4ōjpidoiā i kuahi i pihā i na koa -KelP-; hiania ē mānāolana ana e hōlo a pakēlē iloko o',li&; pouli oka po; a piholo. ia fhokii tnē kā pāuokāha£āriui o n& koiā Kolēpvāhi& i k& māke. tla hPĪ v fiōu akn iā;.ihp%ilhu ā hui Ae 'kē āūmoku- , kāua. Pelēlāhē mē kā j6,oino . olē. kā olēlō ā ha kihākā Belgiājāā i āuhee ai noloko, o -Holani, hē heluoā niii o nā moku Kēlemania malokoo ke ālawāi eii o Keelōp & e lāwe aha i hi āi.iilepā āme. nā |ipkā i kiia āku a hā*; hāW Uilii .ē.hā kanākā kipu; Bēlgia.hs. - Ma kā ōlēlo & keiā poe uā emi hope āku I na Kēlemania Oq kā hikina ahiki i ,Ant- j w»tp āme Ghent. : . . i Ma kā olelō a kekahi luna aupuhi ' Belgiāir, o konā hoi koke anā māi nei no iā rio AmBtefdām nei mai Bērusela mai, ua hoomāka ia ka haalele ana a, na Kelēmania ia kulanakauhāle. | Ma ka hoike mai a na makaainana o Lille, iloko o na lā elimā o kā noho ana j a na Kēlemania maloko o, kelā kīilaha-! kauhāle he 15,000 ka nui o na kanaka j oloko o ia kulanakauhale i laweia āku j e nā Kelema'nia ma ke ano hē mau pio. | •. ' W. 8. ». " ' " : j