Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 45, 8 November 1918 — HE MOOLELO NO TAZANA A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika [ARTICLE]

HE MOOLELO NO TAZANA A I OLE Ka Hiena o na Ululaau Anoano o na Kapakai o Aferika

( )iai nae oia e nana pono mai ana i ka poe hoi o ka hoe? ;. i;i aku. ike mai la i ke ku o kekahi kanaka kino loihi me kapena o ka moku manuwa, a hōoho ae la: ' l!c kanaka malihini 'noi kela e ku mai la me ke kaa na ia leo hooho o ka H'aku Tenikona, i kono aku ui Nikola e nana mai» a i kona vva i ike aku ai i ke ku mai 0 Tazana, ua haikea koke ae la Jcona helehelena, me ka iu>.)ho ana ae: "E make kela kanaka e pono -ai!" o kona hapai ae la r.<, ia i ka pu raifela iluna, me ka hoonololei āna mai noka umauma o Tazana, mamua j.iae o kā hiki ana iaia ke lawe mai i ke kiko o Jca pu ihope, ua paleia ae la* ka pu ihma e Tenikona, a lele kapalulu aku la ka poka, i manaoia no ka puuwai o Tazana, iluna o ka lewa. l'a hoopioloke koke ia ka manao o na mea no ke kani ana mai o kela pu, a mamua nae o ka loaa ana 1r- manawa kupono ia Nikola e kau hou ae ai i kana pu. iluna no ka lua o ka manawa, no ke ki ana mai ia Tazana, ua loaa e aku Ja kona kani-ai i na lima kona hao «. ke kanaka mapu, a kiola ia aku la hoi ka pu a lele ana 1 kahi e, a ina aole i hoea koke mai na kokua, ina, o ka uumi iho la 110 ia o Tazana ahiki i kona make ana, aohe no nae he wa aku i no ka mea pa pii ka uliiili o ka heh-helena o ua kanaka ino lapu.wale nei. I 'a hi»ea aku la kar:Lukanela Anola ame ke kapena o r i mokukaua, me kekahi o kona mau kanaka, a kauoha :;v 3a o Tazana i ke kāpena e -hopiwa o Nikola a hoopaa ī l a hao. a iloko o lTa manawa pokole, aia na kanaka b k.i nn.kukaua, ke hauhoa la i na lima o Nikola, i ke kaula, 73' > ka mea ua kamailio mua o Tazana i na 'liimoku i ka lima ko'iko'i loa o kela kanaka. Mamua nae o ka lawe ana aku o na kanaka o ka mokuk.iua e hoopaa ia Nikola noluna o ka moku, ua kauoha aku la oia i ke kapena e huli mua ia ke kino o kela kanaka, a he oiaio, ma ia huliia ana, i loaa aku ai na pala]>aia i aihueia ai mailoko.aku o ke kuka o ua .o Tazana, a ua lilo hoi keia i. mea hoohauoli ..loa aku i kona manao, i ua lilo kela mau palapala i mea ano nui loa iaiai. \'a kela kani ana mai o ka pu a Nikola, i kono, aleu ia Jene Pota. ame kona mau hoa, e hemō ae iwaho ini o ka hale*- a i ka ike ana mai i ka Haku T6nikoha. holo juai la oia a paa i kona lima, oiai na hoopiha lōa 'ui aku oia me na haawina o ka hauoli,, no kela halawai liou ana o na hoaloha kahiko i kahi hookahi, a i ka hoea ana mai hoi o Tazana, mahope o kona lawe ana mai i na palapala mai ia Nikola mai, hoolauna aku la o Jene Tota iaia i ka Haku Tenikona, me ka i ana mai: "Ke hoolauna aku nei au ia oe-e ka ?īaku Tenikona, ia Keoni Kelekona, a o ka mea oiaio loa, i ka Haku Kelekona," alaila huli ae la no hoi oia ia Tazana a hoolauna aku la i ka Haku Tenikona.

Ua hoopiha loa ia ka Haku Tenikor\a me ke kahaha, i ka lohe ana mai i ka inoā o keia kanaka nialihini, eia nae ua hoao no oia e hoonalowale "ae ia manao kahaha me ka ha'oha'o mai iaia aku, a i wahi nae e hoopauia ai kona pohihihi, na hoakaka aku la o J-ene Pota ma ke ano nui i ka moolelo o Tazana. pela no hoi me ka Lukanela Anola, a o Tazana no hoi kekahi, aole no he hiki i kela kanaka ke manaoio inai. eia wale iho no, a i ke komo pu ana mai o ka Pqropeka Pota e hooiaio i na meā mua ana i lohe ai, pela hoi me Pilipo. akahi no oia a manaoio. I ka hoauheeia ana aku .o na manao pihoihoi, ma o kela halawai hou ana o na hoaloha i kahi hookahi, a nohoalii iho la hoi ka maluhia, ia manawa i inalamaia ai ke anaina haipule maluna o k,e kino o Mr. Uilama Kelekona, a. mamuli t> ke noi a Tazana i ke kapena o ka mokukaua, ua kiia aku la he ekolu mau piha pukuniahi, no ka hoohanohano ana ia Mr. Kelekona. () ka Poropeka Pola, ka mea nana i lawelawe i na hana apau e pili ana i ke kino wailua o ..U.ilama Kelekona, no ka mea he kahunapule oia iloko o kona mau la opio. a ma ka'e 0 ka lua kupapa'u, i akoakoa ae ai na 'lii oluna o ka mokukaua. he elua mau haku o Enelani. na kanaka Amerika. ame na Paele hihiu. he puulu kanaka hoi i ike ole ia ka lua elike me ia ma ke anaina hoolew.a 'o kekahi kanaka Pelekane. No Nikola hoi. ua hoihoiia aku o.ia noluna o ka nioku kaua e hoopaaia ai i ka hao, ma ke ano he lawehala na ke anpuni. I ka uhiia ana aku .0 ka lepo hope loa maluna o ka lua kupapau o Kelēkona, hiili ae la o Tazana, a noi aku la i ke kapejia o ka moku, e hoopanee ka huakai huli hoi a. kela no Patlani, a hala he mau la mahope mai. oiai, ua mkemake oia e kji i kona ,mau ukana, a lawe mai nolunar' <• ka moku, he noi hoi a ke kapena i haawi koke aku ai i kona ae, oiai aole no he hana ,nui e p.upuahulu ai ka hoi kt*e ana aku no Palani. Ua hoaumoe na mea apau maloko o ka hale o Tazana nia 4sela po. aka ma kekahi kakahiaka mai, haalele iho la o Tazaiia. me na kanaka Paele he iwakalua ka nui. a kome aku la iloko o ka ululaau, me ke kamoe pololei ana o ke lakou alahele no kahi i hunaia ai o ke gīila iloko o ka lepo Oiai he mamao no kela wahi a lakou o ka hele ana aku la aole lakou i huli hoi mai ma kela la, aka nae, ma ka auwina la o kekahi la mai, hoea mai la lakou, ua hele no hoi a kanmaha lakou apau me ke gula. Aole he hookahi iwaena o ka puulu e noho ana ma kon? haie i nele ka hoopihaia aku me na manao kahaha, i ke lakou ike ana -mai i ke ahua o ke gul'a, n;e ka noke ana mai 1 ka ninau ia Tazana, a i ka Haku Kelekona hoi, i kalii i l«»aa ai o kela waiwai nui iaia, aole nae ia he mea nona e h< »ike aku ai ia lakou, koe wale no kā i ana aku: "Aia he mau kaukani o na kaukani paona o ke gula a'u i haalele aku la mahope, aia a pau keia gula ia'u i ka hoo < hmaia. alaila e hoi hou hiai auanei au e ohi i ke koena o ke gu!a i koe." Aole i p.au mai ke gula i ka laweia e lakou ma kela huaka'i hookahi, oiai he iwakalua-k\unamakahi wale no ko lak<iu nui. o ke gu!a a lākou i lawe mai ai mai ke kulanakauhale mai o Opa, na na kanaka hekanalima-kumamakahi ia i auamo mai, nolaila ma kekahi \a ae, ua kii hou aku la lakou 5 ke koena aku i koe o ke gula, a ma ka auwina la no hoi o kekahi la mai. huīi hoi nui mai la, tva hele no hoi a kaumaha lakou apau i ke gula. No na P.aele, aole lakou i ike i ka waiwai o ke _px''a, koe .wale no ma ke ano .hoonani, o._Tazana wale no ka mea L ike i ka waiwai. ame .keia poe ka.naka oluiia 0 ka m '0/111 a ame kona niau hoaloha. Ihoiheiiia aku lakela waiwai makamae noluna o ka nv»ku e hoahu ai, a oiai aia na manao .niakaleho iloko o na apau ;io kela gula. ua .i okoa ae la ke kapena o ka nio- ] nkara. : kona hopohopo. o pepehiia tpai auanei oia e.kona ]><>e kanaka. 310 ka manao e lawe aku i kela waiwai na lakou, me ka i ana ma>: V

"O ka nui auanei kela o ke gula, e nele ole ai ke komo aku ona manao kuko iloko o kQ : u poe kanaka, no ka powa ana mai ia'u," i hoomakeaka mai ai oia, aka nae, hooia aku la o Tazana imua ona, aole ana mea e hopohop ai, o.iai o ua o Tazana pu kekahi maluna o kela moku. Ma kekahi kakahiaka ae, oiai na mea apau e hooinakaukau ana e huli hoi aku noluna o ka moku, a haalele iho i na kapakai o Aferfka, i aku la o Tazana ia Jene Pota: "Ua oleloia, aole'he noonoo maikai iloko o na holoholona, a no'u nae; ke manao nei au e huikala mai no oe e Jene ke lohe aku i ko'u manao, o ia hoi ke makemake nei,au'e.mareia kaua maloko nei o ka hale a kuu mau makua i noho ai. ka home hpi a kiiu makuahine i haakohi mai ai. ia'u i ke'ao malamalama. Aole no ia kumu wale.no, aka e mare ia au, ma ka'e o ka lua i waiho ai na iwi o ko'u mau makua, a e hoopuniia hoi au, e ka lahui kanaka hihiu, ka poe a'u i !awe mai ai ia lakou, i mau hoaloha no'u no keia mau ulu!aau."

"Ina he mea pono ia e ke aloha, aole a'u wahi kupono e ae e haawi aku ai ia'u iho nau, maloko no ia o keia hale," i pane aku ai no hoi o Jene Pota, me ka puliki ana aku i ka a-i o ka mea ana i aloha ai.

1 ka holo ana o kela manao mawaena o Tazana ame Jene Pota, hoike mai la laua imua o ko laua poe, ua apono lokahi mai la lakou ia manao, oiai he mea liilii wale no ka kauleau ana, he hobkahi ,mea nui, o ia no ka hookoia o ka mare, a pau hoi ka auwana ana o ka nponoo. Me ka hoohakalia hou ole aku, akoakoa like mai la na mea apau maloko o ka hale o "lazana, a malailai,i. aku ht'i ka Poropeka Pota i na huaolelo, e hooliio aha ia laua i kane a i wahine, a na ka make no e hoopaawale ia •'aua. O ka Lukanela Anola ka me«i i lilo i kuaoao no Tazana a o Miss Ikaika hoi ko Jene Pota kuaoao, hakalia no nae a pau ka mare ana aku a ka Poropeka Pota i k,ana kaikamahine me Tazana, a o ka Haku Kelekona. hoi, ia wa i. ku mai ai ka Haku Tenikona iluna a i mai la : •"Ina aole he mau ku-e ana ma ka ao.ao o M.rs. īkaika, alaila ke lawe nei au-i ka lima o kana kaikamahiue, āku aku maua imua o ka Poropeka Pota, no.ka hoolilo ana mai i -kpokahi," a oiai ua haawi mai la ka ,makuahine i kana apono ana, o ka >mare koke ia iho la no la .o keia paa marc hou, iloko o na.hoQmaika.i ;he nui i haawi.ia mai ia laua, e na hoaloha, oiai he mea hookahaha loa keia mare ana, i ko lakou manao. . , . Ma kekahi la ae, oiai na mea apau maluna o ka moku, ua hukiia ae la ka heleuma iluna, a m.a ka paehumu o ka moku. i ku mai ai o me kona paalole ikeok;eo, ma kona aoae no hoi o Jene kahi i ku .ai, a nana like- uiai la i kapakai o ka ainā nana i hoolauna mua loa ia laua, aia hoi na kanaka Paele, he iwakalua ke noke mai la i; ka haa, ma ka āeone e kiola ana i ka lakou mau 'ihe i ka lewa, he hoailona nd ka hoohanohano ana mai i ko lakou alii, e huli hoi nei no kahi o na kanaka malamalama. .. "īna aole i maopopo niua ia'i) ke hele pu ; nei au me oe iloko o ka hauoli ,mau loa, ina aole loa au e haalele i kela ululaau e. waiho mai ,la no ka manawa hope loa," alaila kulou iho la o Tazana ilalo a honi aku. la.ma ka ihu o kana wahine.. Ua hoea mai la kaua e ka makamaka heluhelu i'ka hopena o ka huke elua o keia moolelo, nolaila e hoomaka aku ana ka nee. ana -o ka moolelo no ka btike ekolu, i kapaia "N;i Holoholona a Tazana." MOKUNA I. ' Mahukā o Nikola Mailoko Aku o ka Halepaahao. ī ka Uoea ana aku o ka mokukaua uo Palani, ua hoopaaia āku la o. Nikpla Rokofa maloko o ka halepaahao, me ke :kia.i makaala loa ia, no ka iuea o kela kekahi o na paahao ane nui loa, aka nae oiai no o Tazana a i ikeia hoi ma kona inoa ,hou, ka Haku Keoni Kelekona, maloko o ke keena e kona hoa.loha, hoea mai la ka I'ukanela Anola ,me ka hele helena kaumaha, a kamailio aku la ia Tazana:

-Auhea oe e kuu hoaloha, o ka meahou a'u i lohe mai nei. ua mahuka aku o Nikola mailoko aku o ka halepaahao, a ua hoike du ia mai nei no hoi ka lohe, aole loa he mea i popo ika oihana makai,-a >i makaikiu lioi, ike ano oka pakele ana o kela kanaka mai na kiai aku; he hookahi \valt no mea i māopopo ia apau, o ia no ka mahuka ana c kela kanaka, me .ka palamimo loa." Hc mea oiaio. ua hookolokoloia o Nikola Rokofa a kauie ka hoopa'i e ,noho oia maloko-o ka halepaahao a -pau kon? ola. a i ka \va i hoikeia -tfiai aiyka lohe ia Tazana ua mahuka aku koiia .enemi iiio loa, aole e hiki: iaia ke pane koke aku no ka mea ua piha o.ia i ke 'no-ka lilo o kana mau hooikaika ana i mea ole. No kela tnāhuka ; ana o Nikola mailoko.āku o ka halepaahao. ua hoalaia mai na noonoo like ole iīoko o Tazana, nt la hoao lehulehu a J<ela kanaka i hana ai e hoopoino i ola o na manawa aku i hala, a i ka wa i loaa hou a ; iaia ka lanakila, 6 -hooi loa ia māi ana kana maii hana e lile āku o .Tazana i luahi no kona manāo inaina, i 'ke kanaka •nana i hoohoka mau. aku iaia ma ikana mau hana apau. Ua hoohala o Tazana i kekahi manawa nui me kana vva hine ma Ladana, ma kona mau aina nui hewahewa, oiai he manawa nui ia o ka ,ua nia Palani, a haalele aku oia i kana wahine-ma Laelana, a holo niai ia 110 ka makaikai ana i kona hoaloha, eia ka e lohe ana oia i kekahi nuhou e hoopilikia loa ia mai ai kona noonoo. Ua manao ua o Tazana e hoohala ana oia he mau la lehulehu'ma Halani, aka iaia i lohe ai ua mahuka āku o Nikola» mailoko mai.o ka halepaahao. aole he mea nui e ae iloko o kona noonoo, o ka huli hoi wale aku no i Laelana no ka niakaala ana i kana wahine ame kā laua keikikane uuki hou loa : o ka hanau ana. "Aole loa o'u hopohopo no ko'u ola iho," wahi ana i ka mailio āku ai i ka Lukanela Anola. '*Ua nui wale a lehu !ehu no hoi na manawa a Nikola Rokofa i hoao mai ai e 'ioopoino i kuu ola, āole nae oia i lanakila maluna o'u. ua hoohoka .mau akii au iaia me ka irjaalahi loa, aka i keia nanawa, ke hopohopo loa nei au, oiai aole owau hookah wale ,no ka'u ,e makaala aku ai, aka aia kuu wahine ame ka maua keiki, aole ana e nele ka hoao aku o kela kanaka 1 e ke kona mau manao inaina ia'u, ma o ka'u mau mea aloha la "Ke ol.e au e kuhihevva, e hoao ana kela kanaka e hoo-i poino mai ia'u, ma o kuu wahine la, a i ole, ma o ke keik oaha a maua. no ka mea aole e hiki iaia ke hoaano mai imua o'u, ua ike pono oia i ko'u ano, a ua kau hoi ka weli iaia no'u nei. O ko'u manaō e kuu hoaloha. e huli hoi koke at< no Laelana i keia manawa. no ka makaala ana i' ka'u mau mea aloha, a e noho paa au malaila. ahiki i ko'u lohe ana mai, ua paa hou o Nikola i ka hopuia. a i ole, ua-make paha oia." '

Oiai hoi o Tazana e kamailio pu la me kona hoaloha ma Parisa. aia hoi maloko o kekahi hale, ma ka palena mawaho o ke kulanakauhale o Nu loka, he elua mau kanaka.e kukakuka ana, a e hoolala ana no kekahi hana ekaeka loa, o ua mau kanaka nei, <*ia no<o Nikoīa Rokofa ame kona kokoolua me Paulo. Ua hoololoa o Paulo i kona umiumi. e nalowale ai kona ano kahiko, a oiai he mau la kakaikahi wale no ko Nikola o ka hel.e lanakila ana. akahi no a ulu mai kona umiumi, oiai ,e kahi mau ia ana ka umiumi o na paahao maloko o ka .halepaaiiao i kela ame jceia pule. "Aole oe e kahi i kou umiumi e Paulo, e hoololoa ae i kena umiumi 011. pela wale no c hiki ai ia kaua ke pulapu aku-i ko kaua enemi ino loa. K hookaawale ana kaua kekahi mai kekahi mai he hookahi hora mai keia wa aku, a i

lcc)"k"aiuf līalawai Hoii a'ua" malūiia ~o "ka oneki o k<i mgku Kinika'de, e kau a,ku ko kaua manaolana, e kau pu mai ana me kaua he elua mau ohua. ma ke ano he mau malihini hanohano loa na ,kaua. a laua paha i moeuliane mua ole ai, e holo ana laua no kekahi huakai loihi. "lloko o na hora e!ua mai keia manawa aku. e haalele iho ana au īa Laeiana nei, ma ko'u alahele no Dovam me kekahi o na malihini a kaua. a ma ka po o ka la apopo. ma e hooiohe pono oe i ka'u mau kuhikuhi apau, e hoea ae ai oe me ka lua o na malihilii, ina nae e huli hoi koke mai ana ka o kana 110 Ladana nei; elike me ka'u i koho >vaie ai. " Aia he pomaikai nui. a he hauoli no hoi iloko o keia < huakai a kaua, me ka nana ole i na mea maikai e ae he nui, e halawai mai ana me kaua ma keia huaka'i e kuu hoaloha. He keu aku no paha ko'u laki, i ka 1010 maoli o 'na kanaka Palani. o ka huna malie ana i ko'u mahuka aua, a hala na la ekolu, nolaila ua holopono maoli ka'u mau hoolala ana. ina. no ka hoike koke ae o kela anau Juna /vupuni, ,ua mahuka au, ina iaa paa koke au i ka hopuia i ka nianawa pokole loa i aole nae pela, ia lakou. i hiamoe ai, ua, hiki loa iau ke hekme ka hoohuoi ole ia, a hoea wale no Ladana nei. Ua maopopo aku ,\a .ia oe na mea apau, o ke aloha no kou, a hui hou aku kaua me na manaolana hauoli no ko kaua pomaikai.' - He ekolu" hora mahope iho o kela hookaawale ana ae o Niko.la me kona kokoolua .aia hoi, ku ana no he kauwa ma ka puka o ke keena o ka Lukanela Anola, a e paa ana hoi he apana pepa iloko o kona lima, me ka pane ana ma.i: "l lawe mai la au i kekahi kelekalapa na ka Haku Keon Kelekon, eia ai\ei oia maanei?"

Haawi aku la ka Lukanela Anola i.ka ae, me ke kakau ana iho i ka liki.ki ,no ka lōaa pono ana mai o ke kelekalapa a lawe mai la e haawi i f i Tazana, oiai ua haku nei e liuliu hoomaka.uk.au ana, no ka h'uli hoi polplei ana aku i Ladana imua o kona oliana. Uhae ae la o Tazana i ka wa-hi leka, i hookomoia ai ke kelekalāpa, a iaia i ike iho ai i ka manao maloko. haikea koke ae la kona helehelena, a haawi mai la i ka Lukanela Anola, me kā pane pu ana mai: "E heluhelu iho oe i ka manao o kena kelekalapa. o keia no'ka'u mea i hopohop© lqa ai/eia .ka e hoea mai ana mamua o kuu hoea ana aku i Ladana." Lalau aku la no hoi ka Lukanela Anola i ke kelekalapa. a heluhelu iho la. o keia ka man.ao o ua kelekalapa nei: "Ua aihueia aku o Keaka e kekahi mea i maopopo <ole, mailoko aku o ka malapua, mamuli o ka hoohemahema wale 0 ke kanwa i kana hana. E huli hoi koke mai me ka kalia ole. Jene.". "E haalele koke ana au ia oe e kuu hoaloha, a e huli hoi awiwi ana au no ko'u home, aia paha o Jene ke'.noho mai la me ka piha kaumaha no ka nalowale ana o ke keiki a maua," o ka haawi ae- la no ia o ke aloha lululima* a holo pololei aku la o Tazana no kahi o ka hale hoohilu a ma ke kaa mua loa o ka haalele ana iho i.ka hale hoolulu, 1 kau aku ai oia, a holo aku la no Ladana.

Hakalia no a ku ke ieaaahi no ka hale hoolulu, kau aku la oi maluna o kekahi kaa otomobile, a iloko.o na minuke helu .vvale.no, hoea ana oia 110 kona home, a iaia o ka pii.ana aku 'noluna o ka lanai, ua, oili mai la o Jene iwaho, 110 ka halawai pu ana me kana kane. ua hele hoi kona mau maka a upehupehu, i kau a.mea o ka noke i ka uwe, no kana : keiki. I ka ike ana mai a Jene Pota Kelekona ia Tazana, hoomaka koke mai la no oia e kamailio no ka aihueia ana o ka laua keiki, a ua piha loa oia me ke kaumaha. Wahi ana, ua hele aku ka wahine malama keiki e hooholoholo i ka bebe maluna o ke kaa maloko o ka malapua, a ua ike aku ka wahine malama Keiki i ka holo ana mai o kekahi kaa otomobile, a ku ma ke kihi.o ke alanui, me kona aoonoo ole aku nae i ka hana a kela kaa o ka hō.ea ana mai. koe\vale»no kona koho ana iho he ohua paha kana e kakali ana. v Me ka nanea no nae o ka wahine malama keiki i ka hele, e pahu ai i ke kaa bebe mamua ona, hoea aku la kekahi o na kauwa, a olelo aku la i ua wahine nei, ua makemake kona 'iakuwahine e kamailio iaia i kekahi mea, nolaila waiho iho a oia i ka bebe malalo o ka ma'u o kela kanaka, a iaia nae leokoke aku ai i ke alapii o ka hale. ua huli hou mai la oia hope, o k'aua mea i ike, o ia no ka laweia ana o ka bebe :io kahi o ke kaa otomobile e ku mai ana, a hookauia aku 'a iluna. . . Me ka leo i hoomaka mai ai ka wahine malama keiki e holo me ka mama apau i loaa iaia no kahi e ku ana Jce kaa, he oiaio, mamua o ka loaa ana o ka holo i ke kaa <au mai la ua waliine nei mawaho o ke kaa, a hoomaka e iii.meume me ke kanaka nana e paa ana i ki bebe, a ua kau )u aku la no hoi ke kauwa lawelawe na'Ki <' pulapu aku i ka wahine malama keiki maluna o ke kaa. a i ka hala ana iku o ke kaa ma kahi mamao mai ka liome u o ka Haku r <e!ekona, a no ka nui hooikaika maoli o kawahine malama keiki, ,e lilo aku ka ,bebe iaia, ua ku okoa ne r a ke kanaka 'eauwa hoopunipuni, a ku'i mai la i ke poo o kela wahine, ikahi no a hookuu a.ku ka wahine malama k • e 'i kana paa ina ike kaa, a haule aku la no hoi pia- ilalo o I ce alanui Ua loheia ka leo kapalili o ka wahine mal?n •"< k ?i iki e n- ' auwa. ame ka poe o na hale e ku kokoke anā v\i k? alanui, a e Jene Pota Kelekona no hoi me kona ike a a mai i ke aumeume o ka wahine malama keiki me na kan.'ka oluna o ke kaa, a ua holo okoa mai no oia no ka hoop u- e e ana h 'kana bebe, ua lohi loa nae, ua hala e mai la ke'H:i. me ka inafspopo ole iaia o ka poe na lakou leela ailiiin 1 kana )ebe. .

Mai ia Tazana aku nae, i loaa aku ai ka ike ia : : e'a ka i Nikola ka 'mea nana .kela hana, a ua pakele aku o'a irwiiloko mai o ka halepaahao, me ko laua noho nanea, e manae ana no, aia oia ma kahi e hiki hou ole ai iaia ke hemo mai eia ka he mau manao kuhihewa ia. Ua hoi aku 1a o Tazana me kana'wahine a maloko o ka rumi hookipa kahi i kamailio pu ai, me ka hoolala ana i ka laua" mea e-hana āku ai i wahi e loāa hou ai o ka laua keiki. awa kani ana no ke kelepona, o Tazana ka i hele aku e 'ioolohe. *'0 ka Haku Kelekona nae paha kela ea?" i ninau mai ai kekahi kanaka ma kekahi aoao mai o ke kelepona." "Ae, a heaha kau mea i makemake ai?" wahi no hoi a Tazana o ka pane ana aku. "Ua aihiieia ko keiki, a owau wale no ka mea e hiki iiou li ke loaa ua keiki nei au. Ua ike au i na ohumuhumu ma apau, a o ka mea oiaio no ea, owau pu kekahi iloko i na hoolala ana no ka"aihue i ko k6iki, a e mahele like i ka ukumakana e loaa mai ana mai ia oe mai. Eia nae ko'u mau hoao nei e pulapu ia'u, o ke kumu iho la keia o ko'u makemake ana e kumakaia ia lakou, a haawi aku i ka'u mau kokua ana ia oe, i wahi e hoi hou aku ai ko keik! me ka pilikia ole. Ina oe e ae mai ana, alaila o ka'u walf 'io e nonoi aku nei i kou oluolu» aole oe e hoopii ia'u, pehea 'a ia i kou manao?" "Ina e hiki ana ia oe ke alakai pololei aku ia'u, i kahi i noho ai o kuu keiki, alaila aole au mea e hopohopo ai, no ka l,iookauia aku o kekahi poino maluna ou," i hooia aku ai o Tazana maloko o ke keiepona. '"Ua maikai kena pane," i lohe aku ai o Tazaua i ke kamailio ana mai o ka mea ma kekahi aoao mai o ke kelepona. "I kou hele ana mai no ka hooko.ana i ka' unoi, mai paa pu mai oe i kokoolua me oe, aka e hele hookahi mai no oe, aole o'u makemake e ike mai kekahi mea okoa loa ia'u, aka nou, aole o'u hopohopo." "'īhea oe e loaa aku ai ia'u?" i ninau hou aku ai o Tazana. Hoakaka mai la ka mea ma kekahi aoao mai o ke kelepona i kona wahi e loaa aku ai, maloko no ia o kekahi ha!e i maa ] i ka hele mau ia e na luina ma Dova. " i

"Ma ka hora umi o keia po e hoea mai ai oe maloko ke!a hale aole he waiwai ke hofeo oe e hoea i?iai mamua ae o ke.a maii'awa. No kau keiki, aole ou hopohopo ana. a;a oia m.i kahi e hoopilikia ole ia ai. Aia oe a lioea mai. īa \ya-.iu.t-nei au e alakai aku ai ia oe me ka malu loa ahiki 1. kahi i malamaia ai o ko keiki. e hoomanao nae. o oe hookahi wa c no ka'u i makemake ai e hele mai. ina oe e lawe pu mai ana he kokoolua nou, aole au e hoikeike aku ana īa u īli ). aka nou ,ua kamaaina kou mau ano apau ia u, a e nolio «īku ana au me ka makaala loa e hakilo i kou hoea mai.

•'lna «u e ike aku ana i leekahi mea okoa me oe, a i ole, hoohuoi paha no kekahi mau akena o ka oihana makai ao'e loa au e hele aku ana e hui pu me oe, nolaila o keia wale 11». ka manaolana hope no ka hiki ia oe ke hooko mai 1 na nu*a ipau me ka ppīolei, ina i makee nui oe i ke ola o ko keiki. Me ka hoolohe hou ole aku i na mea e kamaihoia mai ana ma kekahi aoao mai, kau okoa aku la o 1 azana "i ka ohe hoolohe o ke kelepona. a hoakaka mai la i kana wahine, i na niea apau ana i hoolohe aku ai maloko o ke kelepona, me kona o.lelo okoa ana aku i kana wahine, e hele ana oia o looko i ka manao oka mea i kelepona mai īaia; a i ka lolie ana o kana wahine, ua koi paakiki mai la no oia e pu laua. aka v»a hoole aku nae o Tazana, mamuh o kopa.ihanao. he mea ia e haawi ole mai ai kela kanaka i na kokua ana no ka hoopakele ana ae i ka laua nei keiki, Me ke kakali ho uole aku, oiai he loihi ke alahele a hoea i Dova, hooholo koke iho la no o Tazana, o kona manawa ia e haalele iho ai i ka hale, me ke kauoha ana aku i ka wahine. e noho malie oia ahiki i kona huli hoi ana mai, a i ole, hoike mai paha i ka hopena o kana huakai, ma ke ke!epona. Oiai aole he mea nui e ae iloko o ka noonoo o na makua :io ka laua keiki wale no, aole he ala mai o n a 'mana.. hoohuoi, aia kekahi mau epa ke hoolalaia mai la, no ka hookaawale ana i ka >vahine mai ke kane mai no kekahi manawa loihi. Mahope iho o ka hala ana aku o Tazana, aole he hana e ae ma ka aoao o Jene. o ka holo-ke wale no i o a ia nei, elike me lee ano mau o na makuahine i hele a luuluu kia noonoo uo ka lakou bebe, a oiai aole ona hopohopo iki no kela hele hookahi ana aku o kana kane, 110 ka hoihoi hou ana mai i ka laua bebe, elike me ka mea i hoikeia mai e ke kanaka a 'aua i .niaopopo ole ai. aka nae aia no kekahi noonoo ano e loa iloko ona, malia paha o kela keleponaia ana mai-o Tazana, he maunu hoowalewale wale no ia, i wahi e kaawale loa aku ai- ka laua bel)e i kahi mamao loa e hiki ole ai ke loaa.: Akalii n oa ala mai ka noonoo iloko o Jene, no ka holo mahuka ana o Nikola Rokofa, malia o kela keleponaia ana mai, he.umii ia e poholo aku ai o Tazana iloko o na umii ana a kela kanaka ino, a no keia manao hope i ku iho ai o Jene mai kana holoholo ana, leha aku la kona mau rnaka i kahi e kau mai ana o ka uwaki ma ka paia, ua lohi loa kela manawa, nona e holo aku ai a hoea i ka hale hoolulu, e kau pu aku ai me kana kane ma ke kaaahi hookahi. He kaa hou aku nae kekahi e haalele iho ana. a ina no ke kau o ua J?ene ma ia kaa, alaila e hoea aku ana oia 110 Dova, mamua ae o ka manawa i kauohaia mai ai o Tazana e hoea aku no ka hale, a ka mea nana i kelepona mai, e kakali ana" no ke alakai ana aku i ka makuakane no kahi o.kana keiki. Me kela manao e ukali aku mahope o kana kane, kaheā aku la oia i kana wahine kauwa e hoomakaukau iaia iho, pela hoi ke kauoha ana aku i ke kiakaa, e lawe koke mai i ke kaa otomobile iwaho, a iloko o na minuke wale 110 he umi mahope mai, aia ke kaa otomobile, ke lawe la iaia ma na alanui o Ladana no kahi o ka haie hoolulu kaaahi. o Ma ka hora eiwa me kanaha-kumamaUma miuuke, i hoea ak,u ai o Tazana ma ka hale i maa i na luina moku i ka piha mau, e pili kokoke ana ma ka uwapo. a iaia o ke komo ana a.ku maloko o kekahi rumi. i he.le a paku'i i ka hohono rama hoopa mai la kekahi mea iaia. me ka mau no nae i ka hele nowaho o kc alanuf me ka pane ana mai: ' , "E hele mai kāuā e kuu,.haku nowaho nei," wahi ana mc ka leo liilii, e lohe ole mai ai ka napanui ,o na kanaka niploK'o o kela rumi.

Aole he hana e ae ma ko Tazana aoao <» ka hahai \va•e aku no mahope o kela kanaka a honi i ana iwaho o ka hale, me ko laua hele ana aku ma kekahi ;<l.iuui ololi poe"'eele, aia hoi ka mea mamua ke hele la no kahi o ka uwapo, a e ku ana ka paila o na pena eka nie na pahn, a nvaena o kela mau ukana i ku iho ai ua kanaka īiei, kakali mai la o ka hoea aku o Tazana. "Eia ihea ke keiki au i kauoha ae ai ia'u e hele mai e 'ioopakele iaia?" i ninau koke aku ai no o Tazana. "'Aia ko keiki maluna o kela moku e a mai la kc kukui iloko o ke kai," wahi a ke kanaka malihini. Ke ake la o Tazana e ike aku i ka helehelena o ke Vanaka e kamailio pu la me ia, aole he iki, i kau a mea o ka poeleele, aka hoomanao wale iho 110 nae oia, malia aole no oia i kamaaina mua i keia kanaka. a iha he wa.hi lihi mahu'i kekahi iloko ona, o kela kokoolua o Nikola Rokofa, ina aole oia e ae aku e hooko i kana ,nviu in.ea apau e olelo mai ai, no ka mea he epa wale no kela kanaka i manao ai e hana mai maluna oia nei. "Aole i kiaiia oluna o kela mokuahi, no ka manao o ka ooe na lakou i lewa ailme mai i ko keiki, ua palekana lakou mai ka hookoloia aku e na makai, a no na luina o ka moku. ua pau lakou i ka ona, no ka mea ua haawi mua au i ke gini ia lakou he hora ae nei i hala, mamua > ka manawa a kaua* i aelike ai no kou hoea mai. Ua 'iiki loa ia kaua ke hele i keia manawa a lawe mai i ko eeiki me ka pilikia ole." Ua x puni maoli o Tazana i kela mau nie ke kuhihewa nei he oiaio, nolaila haawi aku la oia i kona ae, ma ke kunou ana aku o kona poo, a pane aku la : "Ina o kena ka mea oiaio loa au e kamailio mai nei ia'u. alaila e iawe aku ia J u no kahi o kuu keiki me ka hakalia ole!" Aia ma ka aoao o ka uwapo, e pili ana he waapa uuku, 0 ko laua hele aku la no ia a kau aku 1a maluna o kela waapa, a holo pololei aku la no kahi e ku ana o ka mokuahi, aole he hoomaopopo iki aku o Tazana i ka pu-a o ka uwahi no ka mea aia wale rio kona poo kkhi ai, me ka nooiioo nui ana no ka palekana o kana kfejki. I ka pili ana aku ,o ka waapa ma ka aoao o ka moku, ? lewalewa ana he alapii kauta, a iloko o ka manawa pokoe kau aku la laua nei iluua oka oneki,'a kuhikuhi aku a ke kanaka Rukini mahope o ka moku me ka i ana ae me ka leo malie: "Aia mahope kahi i hunaia ai o ke keiki. O ka oi aku '■> ka pono. o oe ponoi no ka mea nana e kii iaia a lawe nai, o ke kamaaina auanei o kou helehelena iaia, ke kunu e uwe ole mai ai, ina e ike mai ana i kekahi mea malihini loa, aole ana e nele kona kona kapalili mai i kau a.mea o'ka maka'u. Owau ka mea e ku kiai maluna nei ahiki i kou hoi hou ana mai me ke keiki." No kela noonoo wale no o Tazana e hoopakele mai i kana keiki, aofe oia i hoohuoi iki, aia kekahi hana epa'ma 'ka aoao o keia kanaka e hana nei, nolaila aole ona noonoo ae i ka meha pu oluna o ka oneki o ka moku, a i o'.e 'ioi ia, i ka pu-a paha o ka uwahi. Me kela manao, e apo mai ana oia i kana keiki iloko 1 kona poli, hoomaka aku la o Tazana e iho ma kahi a kona alakai i kuhikuhi aku ai mahope o ka moku. me ka lana ole ai i ka pouli, a i hakalia no a nalowale aku kona >oo malalo iho o ka oneki, o ke paniia iho 1a no ia o ka , uika a paa, a lilo aku la ua o Tazana he paahao. (Aole i pau.)