Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 46, 15 November 1918 — HE MOOLELO NO KA Makaikiu Nikola KA WELI IWAENA O KA POE HAKIHAKI KANAWAI O NU IOKA, A O KA ILIO HANU MEHEU O KE KULUAUMOE. [ARTICLE]

HE MOOLELO NO KA Makaikiu Nikola

KA WELI IWAENA O KA POE HAKIHAKI KANAWAI O NU IOKA, A O KA ILIO HANU MEHEU O KE KULUAUMOE.

/ "Aole loa oia i kamailio iki mai he hookahi huaolelo iia uoho hamau loa oia." A pehea, ua maopopo no anei ia oe he nui kana mau <lala?" "Ma ka'u nana aku, ua lako oia me ke dala, e nakeke I mau ana kona pakeke, ke maalo iho i kona \va e hele a ; , i ka holoholo, a pela.no i ka wa e hoi hiai ai." "O keia wale ae la no paha ka'u mau hana hooluhi w oe e ka maelame, me ka nui o ko'u mahalo, no na pane ap.iu au i haawi mai ia ia'u, :a malia o hoea hou mai no paha au ma kou hale nei i kekahi manawa mā keia hope aku, no keia manawa nae, aole a'u hana i koe. "He wahine hoi kela i loaa mai nei ia'u e pii ae ana! O kela nae paha ka wahine nona ka rumi au i lawe ma' ai i ke eke paalinia ea?" "O ka wahlne i'o ia nana kela eke paalima, a ua lak maoli, i kona hoea lohi ana mai nei, ina paKa no ka ike mai i kuu hoikeike i kela paiki ia oe, aol'e ana e nele kona hnhu. me ka makemake ole, i ka lawe wale ia o kona waiwai.*' ■ "Pehea ae nei ka loihi o ka noHo ana o wahine malowo o kou hale nei?" "O ka ekolu la keia, aole no i loihi loa. Aole no e loihi. ana kona noho ana maanei, no ka mea e hele aku ana no oia ma ka hana pa'ikii, a hala loa aku i Canada, pela wa!e no ko'u manao koho." He mau ninau e ae no kekahi a Nikola i waiho aku a imua o ka madame, eia nae aole 110 i lilo na pane, i mea waiwai iaia, a haawi aku la i kona aloha «i ka wahine ona hale. mē ka huli hoi ana aku no ke alanui, me ka namunamu ana iho i ka ole o kona luhi ma kela la. Hookahi •wale 110 mea ana i ike iho i ka waiwai. o ia no ka maopopo aun aia na dalā i koe a Kirikonā i aihue ai mai ka hanako mai. malalo o ka malu o 1 lale Moana; a o ka lua, o ia no ka hui ana o Hale Moana, me Paleka. ' O kekahi mea ano nui i loaa mai i ka makaikiu ma kela la. o ia no ka wahine i hoea aku i k.i hale i i-oho,ai 0 Hale Moana. malia ua hoea i'o mai paha ua kaikuahine nei.ona, māi Enelani mai, elike me ka Kena i kamailio mua aku »i iaia, he kaikuahina no ko Hale Moana e ola nei: Hele pololei loa aku la o Nikola no ke keena o ke komisina mākai, mamUa p kona hoi poiolei ana aku no kona home, a ia laua i hu? ae ai i kahi hookahi, pane mai la ke komisina makai i 1» i ana mai: " "Ina ua paa kou ilmnao e hookolo aku mahope o ka meheu o Hale Moana, e hoomau aku oe i ka huli ana. me ka hakalia ole, no ka inea ke manao nei au, aole he mea hauoli e ae iloko o ka noonoo o kela kanaka, o kona j kaawale aku no kekahi aina mamao kona hauōli loa. "Oiai' nae, o ke dala kekahi mea au i ake .nui loa ai e loaa. he ninau okoa loa ia. aka he mea pono no nae ke loaa kela inau dala, a ina i jnakemāke oē i māu kokua hou nou.'ua makaukau au e hoolawa aku i kou lriau makemake apau. Ma ko'u manao koho wale no,. he hana paakiki Ipa ka loaa ana o Hale Moana ia oe ma Nu loka nei, aka ua hala e aku oia-no na aina mamaō." Aole nae i kulike ka manao o ka Makaikiu Nikolk. me ko ke komisina makai. aole nae oia< i hoike wale aku ia mea. oiai aia ke kau ana aku o kona mau manaolana, maluna o kona mau' kokua. Mahope o ko laua hoohala ana lie hapalua ho'ra, i huli hoi aku ai o Nikola no kona home. a o ka mea nana i hookahaha loa mai i kona noonoo, o ia no ka loaa ana aku iaia he leka e w r aiho mai ana, i hoounaia mai e Mrs. Bāna, ka wahine ona hale hoolimalima ana o ka hele ana e makaikai i ka rumi o liale Moana ma kela la. Wikiwiki ino iho la o Nikola i ka hēluhelu i na manao 1 kakau ia maloko o kela leka. a eia na mea ano iiui: "E Mr. Nikola. ua mak'emake nui a.u e hele koke mai oe e hui pu me a'u, ke pau kau heluhelu āna i keia leka. He mea ano nui ka'u i makemake ai e hoike aku ia oē. a'u e manaoio hei e filo ana ia i mea hoohauoli aku i kou manao." Ua hookahaha loa ia aku ka manāo o Nikola, no *ka pololei o ka hoounaia ana mai o leela lekā i kona wahi. a o kekahi no hoi, aole oia i hoike akun kona inoa i kela wahine. eia nae ua loaa e aku ka ike i ua wahine nei nona. aka nae. no kā hooko ana aku i ke kauoha maloko 0 kela leka, ua hele aku la no o Nikola, a ma ka hora eiwa o kela po i hoea aku ai oia, ma ka hale mua no anā 1 kipa aku ai ma kela la. "Ua ahiahi loa iho nei, hoea aku la au no ko'u liome. e waiho ana kau leka, a ua lohi loa paha ko'u hoea ana īuai la, me kou noke ae nei i ke kakali no kekahi mau hora loihi?" "Ae, aka nae ua hoea mai la oe. nolaila e hoike aku ana au i ka'u mea i ike ai, oia keia: He umi paha minuke mahope o kou hala ana aku, iho mai la kela wahine au i ike ai e.pii aku ana no ka hale oluna. a noho iho U» tna kena noho no au e noho mai la. liuli mai la kona alo imna o'u, a i.'mai la: " E Mrs. Bana. ua ike no nae pafta oe i ka inoa o kela kanawka o ka hoi ana aku liei ea?" Haawi aku 1a au i ko'u ae. mē -ka olelo ana aku iaia. he makaikiu oe, a ia wa oia i kamāilio hou niai ai: ' • • "Aole au i manao mua, he oe i īnaa i ka t\ookipa : ana rnai i na makaikiu!' \vahi anā. ' Aole lio au i niaa' i ka hookipa ana mai i na nlakaikiu ma ko'y 'hale n.ei!' 'i pane aku ai no hoi au iaia, ia manawa.oia i ninau mai ai inarl naha. ua loaa kou inoa ia'i4. o ka'u pane iaia. aole : mar»]>opo ia'u kou inoa. . "1 kela manaYVa. i hoike okoa mai ai oia i kou ihoa, ni;' ka pane ana mai: 'O Nikola ka inoa o kela maltaikiu Ar.>le anei f noke mai nei oia i ka niele ia oe. e .pili ana nn ke kanaka i noho hoolimalima maloko nei o kou a haawi'aku la no.hoi au i ka ae iaia, o nr ia i kli aē ai iluna, a ; pane mai la: "E haal&le koke ania au i ka»noh<> ana ina kou h ile nei. i*a hoea mai i ka- manawa a'u e. hele ai ma kela iiuakai na'ikii. a ōiai. ua Uku mua aky au ia <>e uo ,ka pule holookoa. e malama aku no oe i ke koeua «iala o na la a'u i nol>o 'olē āi ma kou hale nei.' hoi hou aku l.a .i)oloko <-> ■ kon'a rumi, tio ka'hooponoppn.p ana ,i kona niau iikaua, j i>iha ka hora hookahi ; a noho nna nai. o ka iho r*a : la no ia ilalo nei. a hala ,la no 'kahi i •naopopo o'" ia'u." , x 4 T £•» halV ana aku o kela wahine. noonoo nui iho la rm. ma' : a ua mappopo īoa iaia na mea <i pili uiia ia Hale M.>:i;;a, ī.iolaila kei.eppha pkoa aku la an ī kn halewāi i k«iu w'ahi iMoiio ai. o ko'u kakan iho ):i no ia i kekahi a hoouna aku 'ia īa oe. ) ka hana i.ho 1a ia la a'u i Lauoha aku ai ia oe e Nikola e hele mai."

Ua hoolohe pono loa aku o Nikola i na mea apau a ka wahine ona hale hoolimalima e kamailio mai ana iaiā, a i ka hooki ana iho o na olelo a ua wahine nei, i luliluli ae ai ke poo o Nikola, a pahola pu ae la no hoi ka mino#aka ma kona mau papalina, no ka oi aku o ke akamai ame ka maalea o Hale Moana,, mamua o' kana i noonoo ak no 'ka mea aole loa he wahi kanalua iki iloko ona, o kela wahine o ka loaa ana mai iaia e pii aku ana ma ke alapii. aole no ia he mea okoa aku, aka o Hale Moana <no ia, a o kela paiki paalima i laweia mai ai e holkeike iaia. o kahi no ia i waiho ai na kaukani dala elua. ua mihi maoli oia no kona 1010. O ka mea nana i hooi loa mai i ka pihoihoi o ka manao > Nikolā, o ia no ka plaa ana o kela huina dala mahuahua .iloko o koiia lima, i ka wa i haawiia inai ai ka paiki paaiima iaia, eia ka e hele hou aku ana i ka naele, e hana īui ai ka huli atia, ahiki i ka wi ana a.ku o n.a niho o ke olohe. Noonoo hou iho la oia i akamai maoli o Ilale 'Mōana, o ka piilapu aiia mai i ka ona hafe. ma ka olelo /ina, he mau kii hooleleaka foi ukana maloko o ka pāiki. a ike kela kanaka. elilee ft)e kona kamaaina ma na hale 'ioolimalima a ma na hokele paha, he wehe mau ia na >aiki o kela ano e nana e na haku hale, nolaila o ke kumu vale no e o ia ka hoopunipuni ana mai, oiai »aē, he okoa ka' waiwai oloko, o ia no na dala pepa o ka ')anako a Kimo Kankona o ka ana mai ka hanako aku. ' 0 ka> like ,olc uiawāena o kela paiki paalima me ka paiki a Hale Moana, aole he mea pohihihi ke hanaiā iho, o ia no ke kiiwakuwaiia o kela paiki inua me ka pepa kalakala a me he paiki kahi.ko lā ke. nana aku. a ua l|apala ia iho hoi ke keleawe i ka wai dala, oiai na'e 0 ka niea o ; aio loa. he hookahi nō paiki, a o Hale Moana ma kona kino kan'e. ame keia wahine, he hookahi no ia kanaka, i hoololiloli i kona ano. ' "O ka mea au i hoike ma! nei e Mrs. Bana i keia po. lie mea ano nui loa ia, a'u e haawi hou akti nei i na ma'ialo ana ia oe e ka iuadame." "Ina ua liio ka'u mau mea i hoike aku nei ia oe e Nikola i mau mea waiwai, ma kau hana, alaila ua hoohauoli loa ia mai ko'u noohoō, ma o ko'u lilo ana i mea kokua aku ia oe ma kekahi ano. E /oluōlu anei oe e hoakaka mai i kau mea i noonoo ai no na hoakaka a kela wahi'ne? Pehea i loaa aku ai ka ike i kela wahine no kou inoa'ame kau oihana?" * s "O ka pane wale no ma ko'u aoao, no kena mau ninau ea, malia ua ike mua paha kela wahine ia'u ma kekahi ahi, pela iho la oia i kamailio mai la ia ae no'u, o ke.iā wale no ka'u pane, o ke aloha poeleele no kou, malia iloko o ka wa pono, e hui hou aku ana no kaua, ma keia mua aku." - " MOKUNA XXII. A « • 1 ka haalele ana iho o Nikola i ka hale o Mrs. Bana, hoi pololei loa aku la oia no kona home, a o kāna mēa nua loa i hoohana aku ai, o ia no ka aku i ke kapuahi aila maloko o ka hale kuke, alaila' hoōku'iku'i nouo ae la i na apana pepa ana o ka houluulu aiia mai > ka ana aku iaia maloko o ka rumi o Hale? Moana. 1 hookomo iho la maloko o kekahi pakini lahilahi a kau aku la iluna o«ke kapuahi. No'.na minuke elima kela kakali ana aku a ka makaikiu ō ka wela aei o kela pepa, aia lioi iloko o kona hauoli nui, ua hiki loa iaia ke ike maopopo aku i na huaolelo apaū i kakauia. o kona wili iho la no ia i ke kapuahi a pio hoihoi mai la i kela pepa noloko o kona keena malil. ka heluhelu ana aku i na manao i kakauia e ffale Moana. " / Ma na laina mua a Nikola i heluhelu rho ai, i.hooniaonopo mai ai oia, he pono kakau wale iho no ka iloko o Hale Moana no kela leka, me kona manao ole. e hoouna mai iaia nei, a o ia ka ua o Nikola, i nalu wale iho ai no, i ke poho wale o ka manawa i hoohalaia, ma ke kakau aua i kela palapala. alaila haehae hou. Ia hoea ana aku o Nikola maloko o kona keena malu waiho aku la oia i ka pepa nialuna o ke pakaukau. a hpo-1 maka iho la e heluhelu i ka manao i kakauia maloko. !elike me keia: "Halo. Nikola! He keu-no paha hē akamai kou ma ka _>ihana makaikiu. eia ka he paie wawae oe no'u nei. , Ke uanao mai nei paha oe, e loaa ana au ia oe me ka maa,'ahi,*ke hople loa aku nei au imua ou, me ka hookamani )le. "O ,kpu ike ame kou akamai e Nikola. ,he uuku loa ia hiki wale ai no i kamalii ke hoohalikelike mai. Ua haa- | ele au i ko'u bona, no kuu makemake e hoopapa me oe ikeia ana kou akamai, a o kekahi kumu no hoi ea, aole, ,>'u mākemake e paa au iloko o ka halepaahap. "Eia me" a'u kela elua haneri kaukani dalai me ia mau lala auānei e liiki loa ai ia'u ke paani aku ia oe e Nikola. hpike okoa aku la au i keia inea ia oe, mamuli o kur ke, aole no a.u e loaa ana ia oe ame -kou .niau kpkua ke uli mai, a ina no paha no ko'u loaa' ia oukou, aol.e ne i loaa ana he hookahi keneka o kela mau dala ia oukou. ekolu mau akaaka, i oleloia e na kanaka naau--10. he elua o ia mau akaaka ua kaā wale no- ma' ko'u loao ke eo. ā he hookahi a'u akaaka i koe. e noke aku ai i pahenehene ia oe, e pii ai ka ula ma ko kumu pepeiao. Malia aole paha au e hoouna aku ana i keia leka ia oe ! Nikola, aka nae, e lilo ana no i mea no'i* e hauoli ai" i ike ana iho, ua hoohala ia kekahi o ko'u manawa. m? ā hoohana aiia i noonoo, elike me keia leka a'u e. ' akau nei. "Ua lohe mau au mai-kekahi hoalōha mai ou e h,oho .nai la ina Parisa. o ka loaa koke ana mai nei no ia o 'eana leka Ja'u. o na hoaloha nei ou, oia no o Kapena Keila Loi. Ke hoomanao la no paha oe nona. oia kekah: > ko'n hoaloha mai.kai loa oiai maua e npho ,pu ana ma adan,a. "Ma kana leka i kakau mal nei, e hoea koke mai ana i.a' no keia kuia.nakauhaie, no ka uku mai i kona aie i oe, a o keia paha ke kumu a'u e.hpouna ole aku ai i 'eeia leka. o ike .ihp auan.ei pe .eia i Nu loka nei kou eneni. o kou niakaaia mua.no ia ia oeJho. . , j "l,na no hoi e ulu ae ana manao hoihoi e hoouna j oku i kela leka, aole no ia he mea pilikia, no ka mea u)le e hiki ia oe ke heluhe|u he hookahi huaolelo, oiav la kakauia me ka wa.iu, e manao iho ana oe, ua pii4apuia Vu oe e kekahi o kou maii enemi, ma ka hoouna waīe an£ aku no i i kakau ole ia he hookahi hua- j lelo maloko olaila. "O ka pakele ana mai nei no ia o Loi māi nai niaieāi mai o Parisa, aole nae oia i hoakaka mai malokō o kapa leka, i ke ano o kona liemo ana-mai, he hookahi wale no mea m,aopopo o iā. kona pakele ana mau Ina nae' eia oia maliop 5 e o kou meheu e Nikola. e ike ana oe. "aole hē īō.ihi o na Ja ma keia~hope aku, e wi ana ko niho e kena aiaikaikiu ike ole. . » Aole he mea pono na'u ka hoouna ana aku i keia leka ; a oe e Nikola, ua like ia me ko'u kumakaia maoli ana ae no ,ia'u iho. a ia Loi pu hoi kekaliK nolaila e .haehae •ina au i keia leka. a kipla a,ku na ke ahi e heluhelu mai. He k,e,u np paha a ko'u piha maalea o ka hoohalike ana ia'u iiio mē ko u kaikilāhi.ne mahoe, a mai ike ple ia no au, ina v aoj\e mai Laelana mai, aka heaha nae "ka waiwai, no'ka meā aole loa aii e ioaa ana ia ōe e Nikola/ Ina ē hopu oe ia Hale Moana a' paa ea, alaila hoike mai ia'u. lia! ha! ha!"

O kela ae Ta īia manao apau i kakauia maloko o ka leka, iiie ka manao o Maie Āloana, e pau .ana i ka a ia e ke ahi. aole hoi' he mea nana e heluhelu i kana mau mea kakaiu ai, ua kuhihewa loa nae ia manao ona, no ka mea ua ahuwale na mea apau imua o ka makaikiu, a i ka maopopo ana o na mea apau malokwo o kela Feka ie Nikola, hilinai mai la oia ihope o kona nolio, a hooho ae t i ka pane ana ae: % "Aha. e holo mai ana ka o Ct)i i Nu loka neLea? He' keu aku a ke koa me ka hoonana o kela kanaka, ke aa ai oia e hookomo i kona poo iloko o ka waha. o ka liona! E manao ana no ka paha oia e hoomau aku i kana hana ailuie, i pani ma kahi o Kale Peka.- Owai kela mawaho?" i ninau aku ai o Nikola i kona wa i lohe aku ai i ke kikeke mai o kekahi mea mawaho o ka puka. "Owali no keia o Kena," i poha mai ai ka leo maiwahp mai o kā puka, a komo ana no o Kena, me ka hele ana nai a noho iho la mamua o ka Makaikiu Nikola. "Heaha kau meahou e Kena?" wahi a Nikola i ka wa noho iho ai .0 Kena ilalo. "He nui no na meahou a'u i ike, eia nae, na keia mua ;iku paha e hoike mai i na meā e pili ana iro ia mau mea'pu." u Aole 110 he hewa o kou hoakaka mai ia'u no kau niau nea apau i ike ai e Kena, malia o hiki ia'u ke kokua aku 1 oe ma kekahi ano." "O ka mua o ka'u mau mea i ike. ua loaa aku nei ia'v ) Paleka. aia oia maloko o kekahi rumi ma ka hale ma una o ka: hale inurama o Dorina. Aole au i nitiau āku a Mr. Dorina e pili ana ia Ilale Moana, no kuu hopohopo. » lohe mai .auanei o Paleka, oiai oia pu kekahi malok( « s ka hale inurama." "Ua maikai kena mau mea au e hoakalea mai n<Ji e Kena. o ka'ii wale 110 nae e a'o aku nei ia oe„6 ia no ka hakilo pono ina ia Paleka. ma kana mau wahi apau e hele ai, no ka Aiea . ua hoikeia mai ia'u ka lohe, lie hookahi manawa a xela kanaka. o ke kipa ana aku e ike ia Hale Moana, ma kahi mua ana i noho ai ma kela hale ma ke alanui Iwakaluakumamahiku." "Aole a(i e hoohemahema aku ana iaia, i hele wale mai la 10 au e hoike aku ia oe' i keia mea." "Pehea, lfe uui nae paha.'na dala-a kela kanaka, ea . J " "Ae, ua lako mau oia i lee dala i na manawa āpau. a me he mea la.'o Hale Moana ka mea nana e hoolako nei iaia me ke dala. He meahoii e ae no kekahi a'u i hele mai la e hoike aku ia oe, o ia hoi, eia aKekila Loi i Nu loka nei i keia manawa." , "He nuhou ano nui i'o ka hoi kena, a pehea i niaopopo ai 'a oe eia kela kanaka i keia kulanakauhale i keia wa?" ",l T a ike maoli au iaia i keia .po, maloko o ka hale inurma o Mr". Dorina,'i hele ae e h\ili ia Paleka, me ko laua kamailio ana 110 kekahi manawa loihi. a oiai ua maluhiluhi loa o Loi. ua.hoi gkoa oia e hiamoe ma kekahi rumi maluna o ka hale iiiuraina." "Haupli māoli au i kena meahou au e kamailio mai nei e Kena, pela iho a hele aku kaua e hooala i kela kanaka." '.'Ua hoano-e o Loi iaia iho. a kaokoa loa mai kona ano īnau i kamaaina ia oe, aka nae aole loa i hiki iaia ke hiinaaku iaia iho mai na maka hiaa Kena." .. ' "Pehea ua maopopo no nae paha ia oe Ivonā manawa 0 ka hoea ana mai nei no keia kulanakauhale ea w ' ,"Ma ko'u manao koho wale aku no, o kona hoea ana mai nei no ia i leeia la. a ke nana aku no hoi ma kona mau ano, me he mea la o ka liiki koke ana mai no ia, me ka loaa ole he manawa nona e lioloi ai i kona lepo, a e leomo ai i paalōle hou nona." ... "Ua maopopo mua no ia'u, e koea mai ana oia. i kekahi manawa, eia ka eia oia ma keia kulanākauhale." "Alaila pehea i loaa aku ai ka ike ia oe np kona holomai?" i "E heluhelu iho no oe maloko o kena leka, pela-i loaa mai j ai ka ike ia'u." alaila haawi mai la o Nikola i ka leka i kakauia me ka inika. a mahope o ka heluhelu an iho o Kena i na manao ol.oko, ,ua hoaka.kā' mai la o Nikola i ke ano o ke kaa ana aku o" kelU. leka malulo o kona malu. elike 110 hoi me ia au e'ka heluhelu i ike nuia ae_ iiei. " E ae : niai 'ana anei. oe e Nikola, e hoakaka aku au i ke•>ahi mea. a'u' e noonqo nei?" "Heaha auanei. hoi kau mea e kanalua iho ai, no'ka'mea ia makemake mau au. e lohe i na manao maikai apau mai a oe mai, a iiia he mea kekahi au i 11001100. ai ea, o keia ka nana.wa e hoike niai ai." . " Eia jio ko'u mānao, ke ae mai oe e Nikola. o ia ko kaua A'aih'o malie ana aku i keia.kanaka me ka hoopilikia ole aku ma kekahi ano." "Heaha ke k 11.111 u nui o ko.u mauao ana e Kena, aole e •'ioopilikia wale aku ia Loi i keia manawa?" , "Eia 110, ua. kamailio mai nei oe no ko kaua hele ana e 'ioala i ka hiamoe o kela kanaka i keiā po, a ke ole. au e kiK 'iihewa maoli aku i kou manao. o ia 110 ka hopu ana iaia malalo o na ktnn.ii hoohuoi., a hooumi' aku iaia jua ka 1110 Vuahi niua loā e haalele iho. ana uo llarisa. aole anei pela 1 Nikola?" / "Ma'iia pa.ha aole-i kulik;e loa me kau mea e kamailio ma' iei, āka nae e hopuia ana no oia. nialalo o kekahi kumu >koa aē." "Ma ka'u niea e hoomaopopo nei, maloko o keia leka, o ke;umn o ka holo ana mai nei o Kekila Loi no Nu loka nei, 10 ka hoopilikia ana mai no ia ia oe. a o ka lua, no ke ake īna e ike ia Hale Moana.' : "O kena maoli no ka nifā i hpolalaia mawaena o kela mar 'eanaka, eīike me kau e hoakaka mai k e Kena." "Aole anei oe i manao. o ka waiho malie ana aku ia Lo jela, hd īiieā ,ia nana e alakāi aku ia kakou ahiki i kahi 1 īoho niai nei o Hāle Moana, e maalahi ai ka hopu ana aki aia, mamua hoi o ka hoao e ana e hoopuoho i k.a manu na'loko ae o' kona punana?" "Ua kaokpā loa ko'u iiiaiiao mai kou 'niai e Kena, 110 k;' nea aole loa kela mau kauaka e hoao ana e ikeia mai laua ; hui pū ana i kahi hookahi, ua oi aku ko laua akamai mt <a maal.ea mamua. o ka ka.kou i niauao ai. Ua paa kuu malao, e hoea mai ana ka. la e paa ai o Ha.le Mpana i ka lopuia e a'u, nie ke kpkua ole mai o Kekila I.oii a 6 kekah : 'ainm. e hiki ole ai ke hoololoh'i ia ka hopu ana aku i keia mau kanaka. o loaa auānei he manawa 110 laua e hoolala a : • kekahi hana no ko, laua pakele, a ik)ko o ia manawa hoō 'eahi e hoo.limhli.ma āna laua i kekahi poe kanakā, no ka hoo-, halua ana mai i o'la, a ke olelo hou ae nei au no ka lua 0 ka manawa, ua oi āku ka inakāala. ka maalea me ke aka iiai o keia īnau kanaka. mamiia .o na īiiakai o Nii Joka iiei." "Ina 110 uā paa kou manao e Nikola, aole a'u mea e ae e 'iana, aku ai, o ka hooko wale aku no elike me kau mau kauohā." .'/E hele like kaua i keia~ma.na.wa aho. 110 ka hale inurama 1 Dorina, eia no kekahi mau palapala hopu i kakauinpaia e ka lunakanawai, a e hoopihapiha mūa aku_au a niakaukau, •ne kela ]jalapala auaiie'i <e hiki ai ia kaua ke hōoko i ka 'iana me ka pilikia olc." # Nle ka hoohakalia hou ole iho. hoomaka koke aku la no ka Makaikiu Nikola i ka hoopihapiha ana i kekahi palapala 'iopu. ā i ko lalia makaukau. ana, haalele like.iho la laua i Va haie o ka hora ekahi ia o ke aumoe. me kā liele pololei ana aku 110 ka hale inui:ama Dorina. !. Me ka hoohākalia hrtu ole iho, hoomaka koke aku la 110 ka MakaUkiu Nikola" i ka lioop.ihapiha ana i kekahi palapala hopu,\a i ko laua miLkauka,u ana. haalele.like iho la laua 1 ka hale, o ka hora ekahi ia o ke ?iumoe, me ka hele pololei anā aku 110 ka hāle inurania Dorina. Maīuna/o kekahi kaa i'kau aku ai na makaikiu a liolo pololei aku la 110 kalii i ku a; o ka ha!e inurama, a oiai laua

e noho ana maluna oke kaa, i kamailiu ae ai o : ' K ~ na kokoolu®: '' * v "Ua paa ,ka liale inurama o Mr. oorina i k«ia i»a.i,fva, aka ua hiki no nae ia kaua ke iloks» o kpla ha e. rua kekahi puka mahope mai. Aole a' kaua hoj>'woi><' ana no ka oua o kela hale. no ka mea ua kamaai\ia mua au iani. a e hauoli ana no oia ke ike hou'mai ia'ifc Da ina >pr,;o ->a anei ia oe e Kena. aia o Loi ma kekalii rumi o kela vuo kahi i hiamoe ai i keia po?" . , r "•Maloko au o ka hale inurai\ia, a lohe i ka luiaWi ana Lku 0 Loi i ke aloha poeleele.ia Mn. pprina. me ka oielo pu an;i aku, e hoi ana oia e hiahioe. 110 ka 1 rh£a ua maluiiiluhi ,n.i oia, aple i loaa he moe oluolu ana iaia i ka.p-> maniua akn. pela iho la au i kanalua ole ai. aia o l.ni ke h.auioo igai la me ka .maloko oka liale a ka,ua % hele.aku nei iko iaia." "Ke lana nei ko u inanao. aiā no oia maloko o k<'la hale kahi" i hiamōe ai, a e loaa aku ana oia ia k'aua. o ka'u n:.c o olelo ae nei. he keu kela a ke kanaka naaupo. o ka maiMo ma o kona \vahi ia e hiamoe ai. Ma ko'ti kamaaina i J<on;t 'ino, aole oia he kauaka hlipo. koe wale uo, ina ;loli loa ao īei kona ina,u ,ano. Pehea. ua ike niai nad paWa'oia ia oe iialoko o ka hal€ iriurama ea?" 4 ' oia i ike mai ia'u. oiai ua hoano-e ait ia'u iho. a eohn kanaka okoa loa.*" "O keia ka manawa mua loa o ko'u ike ana, ua hoaiu>-e ve i kou ano. aole mai kinohi mai o kou noho hana ana wm nalalo o'u." I ka hota aua aku o ka laua kaa ih> ke a'anui i ku ai o ka 'iale inurama. lele iho ia laua ilalo, a i ka hoea ana aku i k.i īale inurama. ua paa na puka apau i ke j>aniia. ;ika nae liole iku la laua nei mahope ae y ka hale, ma kela wahi no .1 Nikola i komo mua ai. a iloko o na minuke helu wale no. poholo ana laua nei iloko, aia hoi'he ]>oe kaiiaka lehule'iu ma ka aoao o na pakaukau e paani pepa hahau ana kokahi poe. a e inu rama ana no hoi kekahi poe. Maloko no o Mr. Doritia kalii i nolio ai, a i ka wa i ike mai ai i ke komo ana aku o Nikola me kona kokoolua, ku koke ae la oia iluna. a nana mai Ja me na maka hului i k.i makaikiu. MOKUNA XXIII. ! | Aole i lilo kela hoea ana aku o Nikola i mea makemake īa kela ona hale inurama, eia nae ua hoao wale .iho la no oia ? uumi hoomnawanui i kona manao hoonaukiuki. ahiki i ka mahie ana ae. me ke kahea ana mai: "Halo Nikola! Eia hou no'oe, he hana nui hou Jteia au , ) ka hoea ana mai la o keia aumoe?" "Ae, ke hoea mai no ea he hana, aole nae owau ho<»kahi A'ale iio ia i hoea'mai la, aka he kokoolua ko'u o ka hele ana mai nei o keia po." ianei mua iho nei oia i keia la, a heaha keia hana au e Nikola o ka hde hou ana mai nei ?" "No kau oihana, aole a'u mea e hoopilikia wale. aku ai maluna ou e Mr. Doriha. aka i hele mai nei aii e nana i k:i ude e hoopiha nei i kou hale." , ';]fe kpu aku ka keia o ka~mca-maikai ole, na like ]>u no ka poino e kau mai ana maluna o'u. me ka ]>o!iv> e kau aku ana maluna oka poe e komo mai nei ma ko'u hale tiei. ( > ka'u no e olelo aku nei ia oe e Nikola, aole loa <» ti makomake e hoopilikia wale ia ka poe apau e noho nei maloko ko'u hale." kou pono wale 110 kau e ake nei e I)orina. he mea poiolei no ia. aka i lohe nae oe ea, ina e ike ana au i kekahi mea. mai ai ko'u hooko ana aleu i ke kanawai, a..!0 iu e hoohakalia iho ana i ka hoōki> ana aku i ka liana i kau mai maluna o ko'u mau poohiwi. Lu koke ae la o Mr. Dorina iluna. me ka mauao ;>aha e loopilikia mai i ka makaikiu. aka nae. noikela ike mua aiia kona poino ia Nikola. noho hoū iho la ilalo, mai l.i : 'Owai ke kanaka au i hele mai-nei e huli maloko nei o kuu lale?" I ka lohe : ana mai o na kanaka e nonoho ana ma ke paaukau i na niea'e kamailioia aua mawaeua o ka makaikiu ime ka onāiioua ka hale iliuiam. ua hōopilikia loa ia aku !;-> lakou nooiiōo. me ke komohia ana iho ilok'o o lakou paka' i 'ea manao, o kekahi o lakou. ka mea i makemakeia e Niknla. "I hele mai nei au. 110 ka hui pu aha me kekahi kanaka, tia paha oia maloko o kekalii o kou mau ruini hoolimalima na ka hale malli'na e hiamoe mai nei. He hana nui ka'u i nanao ai'e hooponopoho pu me ia. a ina 110 Voira hoole mai. ilaila e lawe ana au iaia maiiloko aku nei o kou hale. a ina 10 hoi no ka hulopmio o na kamailio ana, alaila e wail o nalie iho ana au ine ka hoopilikia ole aku iaia." "No I'aleka anei kau e kamailio mai nei?", "Aole oia, he kanaka okoa ilio. ka mea o ka lioea ,aua niai lei a hoolimalima i kekahi runii ma kou liale i|ei." "Owai hoii aku a'hanei ia kanaka o I'aleka hookahi wale 10 ia e hiamoe mai nei .maloko o kona rumi. ao ] e he mea liou e mawaho ona," ha o Paleka wale 110. alaila e ae inai no oe e lele aku au t nana ialoko o na rumi e ae." "Alaila e olelo mai ana ka paha oe e Nikola ia'u i ka hoo>unipuni. i manaoio ole mai ai oe i keia inea a'u e kan.alio aku nei ?" "Aole pela e Dorina. Ina he malihini kekahi maioko o eou hale nei, alaila e konoia aku ana krtu ilianao, e hoopaeele no kona pono ,aole e laweia aku e kekahi o ke mpuni. ma ia ano, aole ia he hoo]>unipuni maoli. aka he imi ma mai ia i wahi e ]>ono ai kau malihini. Ina no hoi oe la e īele pu mai ana me a'u e nana ialoko o kou mau tumi, o Va hoomaalahi ia no ia o ka'u hana." "O ko'u ae ana aku i kena manao ou e Nikōla. ua like 10 ia me ka hoopilikia wale ana aku i ka hiainoe ana o na malihini." "Heaha auaiiei ka mea e hoopilikia wal« ia aku ai ka hianoe ana o kau poe malihini. Tna no oe e lawe ]>ololei aku ina iloko o ka rumi o ke kanaka a'u e makemake nei e ke. a o kekahi no hoi .olelo mua mai nei oe. aole h.e poe e ie mawaho o PaLeka."' • • . "O ko'u ae ana ak'u i k'ena maiva(> o ue ua like •>ll 110 ia me ka wale ana aku i ka hiamoe a:ia , > na malihini." "Heaha auanei ka mea e hoopilikia wale i?t aku āi ka h'an.oe ana o kau poe mālihini. ina no oe e lawe ]>ol«»!e' «iku ina iloko o ka hiini o ke kdrtaka a'u e makemake nei e ike, a o kekahi no hoi. olelo mua mal nei oe. aole he j>oe e ae mawaho o Paleka." "I walii e hooppkoleia ai ka kaiia kamailio ana 'ea. ke 'ioole loa aku ndi au. aole e hiki ia be ke pit ma ka hale mauna. a aole no lioi.au' e pii pu aku ana me oe." Noke ae la ka Makaikiu Niko 1 a ijka akaaka. a pane mr.i lā: 'Ca hiki ia oe e Mika Dorina ke pula]>u ma ka paani p?pa aka nae o ko hoao ana mai e pulanu ia'u ma l.e : a hana. aole loa ia e hiki. Kc hele ]oa aku nfe'i k:'t'a iko aun- e e Mike Dorina, he pono e pau ka'u haua niaane . a 'u 'i hoi aku e hiamoe. o Kfc ao ae* no koe." **• "He hoi no kou e hianioe i manawa e Nikola. nav. ai no oe i olelo aku nei e ala a aunioe lya? F. alia ana ka ' .<i ka oykou puu pepa. e Hoomau aku i kaiJaani a»ia f »ta li.n a na'u e hoohainu aku ia oukou i ka wai we'a. iia hele t,:ai la keia a malooiiaha ka puu," i h<K>lalau \vve ae a ; •> » o Dorjna,i kana kamailio ana. me ka huli ana l'-'" -m 1 lii 1 waihoai ka rama, me he mea la ,aole ka makalkiu ina'.-ko o ka hale inurama i kela manawa. (Aole i pau.)