Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 48, 29 November 1918 — KOMO MAI HE MOKUKUNA AILAEA BELGIAN I KE AWA. [ARTICLE]

KOMO MAI HE MOKUKUNA AILAEA BELGIAN I KE AWA.

ke komo ana mai a kekahi mokukuna kiakolu ailaea a ka lahui :Belegiuma Atly i keia awa i mea ano nui i na akena moku maanei, no ka mēā 0 ka makamua iho la ia o kekahi moku • a keia lahui i komo mai ai i Honolulu mei, no kekahi-mau makahiki lehulehu • i hala, a o ke kapena o keia moku, o Jaeques Vershueren an]e ka malamamoku me J. Cattoor, he mau pio laua i : ihahuka mai ka halepaahao hoopaa koa ;mai o na Kelemania, a ua lehulaliu na ihana hoomainoino a na Kelemania a 'laua i ikemaka ai ma ko laua onehanau. Ua haalele aku keia moku ia Bellingham, Wakinekbna, he 29 la i hala, no Kikane, me ka piha laau he 400,000 kapuai. Eha la mahope o ka haalele ana 1 aku i ke awa ua komopoo mai la ia iloko o kekahi ino nui nana i hoonioni ka laa'u e ahu ana iluna o ka oneki a lilo aku na kaulahao e hoopaa ai i ka ■ laau, a no ia lilo ana ua pailaia ae ka laau a ku ke ahua ma kahi o na likini ,ma ka aoao o ka moku. ! Lilo Aku Kekahi Mau L.aau i ke Kal Ua kapakahi ka moku mamuli o ke kaumaha loa o kekahi aoao, a o ka hana •pono wale no oia ke kiola ana i kekahi . mau laau iloko o ke kai, a hē 60,000 kapuai i kiolaia iloko o % ke. kai. Iloko o kela ino nui ua poino kekahi wahi o ka hoe, o ka hookuu wale iho no 1 na pe'a ilalo ka hana pono, a holo pololei mai la no keia awa me ka mahu, oiai aole hiki ke hookeleia mai ia moku me na pe'a. ' Ikawa i pii aku ai o Mr. Haglund, ke pailaka, iluna o ka moku, akahi no 'ke kapena a lohe ua holo mahuka ke Kaiser, a ua pau ke kaua ana. Ma ka moolelo o keia kapena no ke kaua, ua hoike ae oia he kapena oia no kekahi moku maloko o ke Kai Bolatika i ka wa i ala ar- ke kaua, a oiai aohe uweaolelo uweaole oluna o kona moku, o ka manawa mua loa i hoikeia aku ai iaia ke ala ana o ke kaua oia ka wa a kona moku 1 kauoha ih aku ai e kekalii mokukaua Kelemania e ku mai, a hoikeia aku la he Haua ke ku ana ia manawa. Hoopa,ahaoia Oia He Ī3 la kona hoopaaia ana maluna o ka moku ma ke ano lie pio a mahope mai ua laweia aku la oia iuka.o ka aina, a malaila oia i hoopaaia aku. ai me kekahi mau lianeri paahao Hukini, inaloko o keleahi hale pepehi bipi. No 30 la kona hoopaaia ana malaila, a mahope mai ua, lawe ia aku i kahi e hoopaaia ai na koa paahao ma Starlsund. Elike ka me ka ho-a pu-aia ana o na holoholona pela ko lakou laweia ana no ka halepaahao, a ia, lakou ka malaila ua hookikinaia lakou e hana mai kā hora eha aku o ke kakahiaka ahiki i ka hora ehiku o k'a po me ka hanaiia mena meaai popopo kupono ole. Ua hookalahala aku ka oia i na aliikoā no ka-inoino o ka meaai ame ke kupono ole o kahi i hoop&aia a,i lakou, ua akaaka wale ia mai la ma ke anp hooheneliene, nolaila ua, aku oia i ka hele ana e hana, a ua hoomaka'uJca'uia mai ka oia e kiia. ana oia i ka • pu. Ilookahi wale no ka kumu o kona pakele ana, oia ka ke komo ana mai o kek.ani wahine Eukini a ke'ake'a, ina na hē kanaka make mua oia.

Mahope mai ua hoololiia āku oia iloko o ka hālepaahao kahi e hoopaaia ai na liikoa, a no na inahina he 13 koha uoho ana malaila me ka auwe i na ehaeha he nui me ka aheane e make i ka pololi. Ma ka mahina o Sepatemāba, 1915, ua pakele mai la oia me kekahi poe paahao e ae, a liolo ae la no Belegiuma, a mahope o ka noho ana malāila iio kekahi mau mahina, a i ka ike ana i ka nui 0 na pilikia hiki ole ke mamuli o ka nele i na meaai, ua hele aku la oia me ka malamamoku ana i holo pu Wi 'ai, me eono mau kanaka Belegiuma e ae, a lawe mai la me ka limaikaika i kekahi moku mahu uuku e paaia āna e na Kelemania, a holo, aku la np Holani, a mailaila aku no Enelani, , Mamuli o ko keia kapena kamaaina 1 na ano hana a na Kelemania i laweia ae ai oia iloko o kekahi keena aupuni ma Enelani, ua hoakaka aku la oia no ka lialihali o na Kelemania i ke one ame ka iliili mai Holani aku no ka hana jjjva i mau papu, i kau kokeia aku ai ka hookapu maluna o na moku Holani i kela makahiki aku nei. Aole e Poina Ana na Belgians . "E hala dna he mau hanauna lehuleliu mamua o ka hiki ana e ioaa i na Kelemania ka palekāna o ka noho ana maloko o Belgium," wahi a ke kapena. "Aole kane, wahine ,a keiki i make ole kekahi mea aloha mamuli o ka luku hoomainoino wale ana a na Kelemania maloko o ko'u onehanau ke hiki e hoopoina. E lilo ana o Belegiuma i wahi kupono ole aio na e noho ai n/ kekahi niau makahiki e hiki mai 'ana. '<0 ka poe kiekie maloko o Holani he poe kokua Kelemania, lakou. No k? hapanui ae o ka lahui Holani he hookae ina Kelemania. He ninau wale no no ka manawa mua o ko Holani hookuke ana mai i ka malihini kupono/ole ana ē hookipa aku ai me ke aloha. <«Ma ko.'u manao, o ka hoopa'i ku-. pono loa e kauia aku maluiia o kēia mea hana ino loa, oia kona hoihoiia aku e hoppaa maluna o ka Mokupuni. St. Helena pau .kona ola, aole elike me ko Napolionā hoopaāia ana ai malailā, h.e mau koa kiai kona a he mau kauwa lawelawe/ aka e hoopaa hookahi ia aku oia. "Haawi aku i ai kupono nana e ola ai a haalele aku, iaia e hana i mea nona e ola ai me kekahi kanaka ole ana e kamailio pu ai a e lohe ole mai ai i kekahi olelo. '' Ua ike au i ka ehaeha o keia ano hoop.a'i, no ka mea ekolu pule ko'u hoopaaia ana ma kahi mehameha loa, a he hiki ole ke hoakaka ae i ka nui o ka ehaeha i loaa ia'u."