Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 50, 13 December 1918 — NA MEAHOU LIKE OLE MA HAIKU, MAUI. [ARTICLE]

NA MEAHOU LIKE OLE MA HAIKU, MAUI.

Mr, Solomon Hauohauo. Aolha oe:— E oluolu mai hoi oe e hookomo iho i kela mau oleJo e kau ae la maluna ina kahi ; keena i iktr])ouo o ka elele lawe meahou o ka lahui. Ma ka la 30 o Novemaba, lia lawe mai Ja ka 'u mau keiki e noho nei ma Haiku, oia hoi o Mrs. Hattie Ah Hop ( ame 'kana kane i kekahi paina luau ma ko laua )iome ma Hai'ku nei, no ka hoomanao iina no ia i ka la i hanau ai o ka makou pua lei momi maemae i oili ae niai ko laua puhaka mai, oia hoi ka pilia ana o na hora 768 o ka honi ana i ua ea -aala hu'ihu'i o ka ?lina. T r a hanau inai oia ikapooka la 29 0 Okatoba, i 'ka wa a" na ananamana elua i kau pono iho ai i ; ka hora 12 o ia po. . Ma keia papaaina Lluluu i na mea apan, o ka mea a ko'u maka i ike nialuna o ua pakaukau loloa, o ka laau hoi 1 kaulana'ai o Makawao, ohi ka i'o o 'ka laau o Makawao, (Ko'aia) meaiai apau mai ua meaai a ke kanaka līawaii, ka ka haole ame ka ka Pake, mai na meaai a ka Pake, aia ma na lau kapiki, kaloke ame na mea e ae ka hapauui, a iiia o ke kaka ua maopopo ia o<? in, o ia hoi. poi, uwala. puaa, i'a mania 0 na halekuai, ame meaono mama o na ano like ajmu, anie inau meaai okoa ae i lulini "paliuli i ka ua nui," .HOi'a wator, ioe cveain., Maluna o na mea apau ua akoakoa na mea apau me ka ohana i pili i keia lei momi. Ma Ka aoao o keia peni o kona ku}mnakane ponoi no ia, ,7. S. Kuoha, ame kona ikupunawahine Mrs. Klaisa Kuolia, ame kona niau makua npau i' oili ae inai ia maua aku, Miss Miliama Whianuliea, o Mary kona inoa haole, Miss Enmlaui, John Kahoihoiea, .1. S. Hooulu ame na kupuna ma ka aoao o ke kane ame ka poe e ae i pili inai iaia ame na hoaloha apau i makau•kau no ka hoopiha 110 ia i ka lua o ka inaina. ♦ lfa hoomaikai aku au- i ka Haku, apau in ua liooinaka ka ai ana, a o ke, hopena o ia, ua ukali ia mai e Keoni Pulu, a lioomaha ae la 'ke annina uo na inimike pokole; inahO])e iho i noho mai 'ai na fcea paani pila i na ano pila i hoea ae ma ia paina luau, pela i ku mai ai na opio kane ame na opio wahine e hulaihula, a mahope ae o ka hooki ana 1 na lealea no elua hora i paani ia ai. ua paneeia mai kekahi papaaina nui he wahewa i luluu pono i na nieaai maina inai na meaouo ilke ole, iee r:ream, i niea>e hoolii aku ai i ka poe e hooni nei i ko lakou mau 'kino. He wela mai hoi 'kaul , "

Ma kli hooki. ana ae o keia paina, ua hooma-ka hou na lealea like ole, hulaiiula, hul«ku'i, a ma 'koia mau lealea ekolu mau pua' rose mai. Honolulu mai, he nani, lie u'i ko lakou lawe 'kiani ana a Uka hila o na kamaa, hui pu aku hoi me : kau lilo i ka wai. Adhe i pau n& lda]ea a hoi mai au i ko'u home, hora 4 ia o ka wanaao o 'ka po, ku-e maoli no keia i na k!inawai o 'ka po. Ma o keia inau keiki a'u, oia hoi-o Mary, ua koino.mai kekahi nohea e hoowalewale. He kaikamahine keia na Kome Kekua o Puunene, ma o kana olelo ia Mary e heie laua e mare me .)ohn Kaea i Wailu'ku, i ka luna inakai nui a i ole i 'ka poe i loaa ka notari no ka haawi ana i palapaja ae niare, ua !ohe aku kona mama Elaiza i keia mau olelo, me kp'na olelo pu ana mni, aole kuleana o ka makua e paa ia oe, ke a'o o holo malu me ke komo ana i lolewawae kaawe a kau aku i ka mikini. Me keia inau olelo nana i hoopiha loa ia'u manao hoowahawaha no keia wahiue a'u e hoomaopopo aku ai ma kahi 022 a oi a'ku paha kona mau makahiki o Eka ,ka inoa i loaa ia^u. Nolaila, ua kope au i 'ko'u manao apau ma ka let.a a haawi kuu kaikamahiue i mare ia Ah Hop, oiai aia no au i Peahi, a i -ko'u kiiia ana ae e keia kaikamahine (Hattie) e hele mai au 5 ka paiua o k.a moopuna, pela au i haawi aku ai i 'keia leta iaia. Eia iho uo ka manao o ka leia, e olelo oe i ko kane e .kipaku ia Eka 'nme "John Kaea, oiai he mana loa iaia ke : kipaku, oiai oia ka> lunahoohaha o keia halewili, ma na 'kumu kupono ole hakihaki nei ike kanawai. M<> o ka olelo o. na poo o keia hui aole lakou makemake hoowalewale i ka poe e noho aha i ka. hana, ua uui loa ka poino, no 'keia haua i hanaia nia Haiku nei. j ,0 Makanui LilUf r mare me ka Pilipino, he mau mahiua no ua kaawale laua; he kaikauialiine Pukiki iho 110 mare me ka Pilipino, ma o keia mau mea i mareia, ua lnihu loa kona mau inakua, no ka i'ke 110 i ke ano o keia lahui pepehi kanaka, pela iho nei keia kaikamaihine o Ulupalakua mai, no ka elua o na manawa ona i hopuia aku ai no ka hewa moekolohe. Nolaila, me keia mau mea a'u e ha'i a'ku nei, ua lawa loa ia no kou kipaku ia, laua; o'iai aole no hoi i makemake mai na haku hana e pilikia wale i ko lakou hana ina ka ha'kihaki ia o na kanawai, a paa paha i 'ka halepaahao, pela hoi ko lakou mau makua a hoihoi ia aku. Ma ko'u hoomaopopo, he maikai no kona manao no. ka hēle mai e noi ia'u, aka, 'kali au loiihi na: la uii mamao au he hoopunipuni kana mau olelo, ma o ko'u lohe pono a'ku i hula arja me 3cela pila liilii (ukulele) ina ka po ane kona leo nui e- kahea mai makemake aku paha i kona maikai i lea hula ma na alauui, nana i hookomo mai ia'u e

I waiho aku ma ka lim-a o ka. oihana maikai. I 'ka makahiki : 1917 i laweia aku ai ke kaikamahine a'u o Emalani na keka-!-hi maU Pukiki elua o ka otonxobile mai >ka halekiionioni ma Pauwela nie ka olelo aku e hoihoi i ka home, i 'ka hiki ana ma kahi kokoke i ka Ihale, aole e ae mai i keia poe kaikamahine e lele iho, ua hoomaka aku la e holo me ka ikaika o ka mikini, e liolo pololei iuka o Kaiihikoa, hdb»kahi i lele a walawala pakele mai ke ola, aka, he mau palapu me ka eha maluua ona, koe mai kahi kaikamahine ame ka'u. Ua aumeume ia aku, ē kahea ana i mau ikokua, aia -wale no ka pau ana i ka hiki ana aku o Lopaka Kuhaupio, uana i hoihoi nmi i ka hale, oiai aia no au i Peahi; ma keia mau 'hana hakihaki kanawai e laha nei ma keia apana o Haiku nei, ua nui loa ka poino o na ina- ' kua, a ua manaoia na kane i 'kupono no j ka malama ana i na mea e oluolu 4i ka noho ana, a he mea kokua nui loa ia i ko kakou aupuni a i ka lahui. - ! Me keia mau walii meahou o Haiku, he ma'u no ia, aole hoi ka pa)kiwai mai, eia nae hoi he mnu la ua keia o ke Koolau. Ma ka hooki ana iho ke haawi aku nei i na keiki limahei o ka papapa'i o ke KuokOa i na mahalo ana he nui. Owau iho no a mau, »' JOSEPH' S. KUOHA.