Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVI, Number 51, 20 December 1918 — KAA I KE KEPANI KA LANAKILA MA KA HAKOKO Kailiia ka Inoa Moho o Hawaii Nei Eia Mai ka Haole Mai ka Moho Kahiko HIKI OLE I KA HAOLE KE PAA I KA INOA MOHO Huliamahi ka HApanui o ka Poe Makaikai ma ka Mahalo Ana i ka Mea Lanakila [ARTICLE]

KAA I KE KEPANI KA LANAKILA MA KA HAKOKO

Kailiia ka Inoa Moho o Hawaii Nei Eia Mai ka Haole Mai ka Moho Kahiko

HIKI OLE I KA HAOLE KE PAA I KA INOA MOHO

Huliamahi ka HApanui o ka Poe Makaikai ma ka Mahalo Ana i ka Mea Lanakila

j No ke alualu ana ika inoa moho no j Hawaii nei, ma ka hana hakoko, ua j aha'i ac he Kopani nona ka inoa o [ Krnzo īkcda, ia hanohauo mai ia Loui-< Espctvedt ;mai, ka raca nAna i paa iho nei i ka inoa moho uo 'keia Toritorp, ina ko laua paio aua nie ka haliana loa nialoko o "ka Halekea'ka Bijou ma ka po o ka Poaouo aku nei i hala. O kela keikahi o na hakoko hahana loa i ikeia ma līawaii nei, no ka mea, ua pi"ha okoa ehia hora a oi mamua o ke kaa ana o 'ke eo i ke?kahi aoao He mau hakoko iiilii ka i maiamaia I ma na hora mua o kela po, nia.mua ae o ka hoea ana mai i ka hakoko ano nui loa< a iloko o na leo :huro, e hoopaiakuli ana iaioiko o kela hale, i aha'i ao | ai ke Kepani i 'ka lanakila nia kona l'a'oao He koa o Ikeda no ka Pualikoa Ha■waii, a he koa no hoi o Espetvedt no ka Papu Ruger, nolaila, ua 'hele olako o | ka halekeaka a piha i na ikoa, no 'ke ake : e ike i 'ka , m'ba lanaWla o laua. • | ī kinohi oka hoomaka ana ona moho e hoikei'ke i !ko laua aikamai a piha loea ma ikola hana, ua h?ki loa i ka poe ma'kalkai ke ike aku i ka eleu maoli o ke Kepani, a lie 51 minuke ka loihi o : ko laua hako'ko ana imaimua o ke kaa ana i ke Kepani ke eo ma ka hina ana o 'kona hoa paio ilalo. , Ma kela "halkako ana he ewalu mana-! wa a ka moho haole i 'hoao ai e kilou i kona hoa paio me kona wawae, eia nae e makaala mau ana kela Kepani ana 'ka hookaawale ana iaia iho ma kahi e hiki ole ai i kona.hoa ke hoohina iaia ilalo; eia nae, aolie no lie Tra a kaa ka hina mua aina i ka haole, o ka pakela hooika- [ ika no, pela i hina ole ai oia ilalo.

Ma kela hoomaka mua ana e haka j»ono ana <ko Kopani i 'kona hoa mokomoko i na manawa ap.au, pela no hoi ka haole, a iloko o na minuke eono o ko laua paio ana me ka haliana, ua kaa .ie la ke eo o ka hina mua i ke Kepani. Ua hoomaha na moho no na minuke he umi i loaa ai ka ikaika kupono ia ]ana, he oiaio, ia hoomaka hou ana m.ii, ua oi loa aku ka hahana o <ka laua hakoko aua, me ka hiki' ole i ikekahi paa aku ma kahi e hina ai iaia. Ma keia hoao hou ana nae, aole loa ke K«jtani i makaala iaia ih"o,, e kilou mau mai ana ka lima o ka haole iaia, oiai o ke akenui ia a kona hoa paio e kaknli mai ana. Ua lehulehu na mana■xva a ke Kepani i hoohina ai'i 'kona 'hoa ]«aio ilaJo, eia nae e mau ana no ika haole i ke kulou ilalo, a paio mai Ia no i kona hoa, oiai oia mahope o ke kua o ka haole. Oiai nae e hoao ana me ka hooilvaika aiia ma na ano apau e 'kaa aku ka lanakila ma ka aoao o ka haole, ua paa iho !*» ke poo o ke Kepan mawaena o na r.ha o ka liaole, a huli ana kona si3o Hunn, a o kona kua ilalo, a hooku'i ka poohiwi i ia moeua, ia wa i haawi ae ai ka i ke eo iaia O ka loihi o keia manawa he eono wale no !ninuke. Ua hoomnha hou 110 10 minuke, a ia ~;:oomaka hou ana, ua kaa mau no ka "'iaole mālalo oke Kepani. E aike mau nna -ka haole e paa ka wawae o 'ke-Ke->;mi. aka ua a*o ia aku oia e kona mau V>a e makaala raau oia i kona wawao. la keia hakoko ana ua piha ka hora ?. oi me 'ke kau mau o 'ke Kepani maluna 0 ka haole, me ke kaomi mau iH o ke 3.00 o ka lraole ilalo,- me ka umiiia O kona opn, a ua liele ka haole a pilikia ]oa i ka noke ;nau o kahi Kepani i ka (•noonou i kona poo ilalo, a i ka loaa ana o ka paa kupono i ke Kepani ma k<* kania-i o ka haole, oia 'kona manawa 1 pelu aku ai i ka a-i o ka haole ilalo a jm ae la na wawao 0 ka haole iluna a pili fho la ka j>oohiwi ilalo o ka moena me ke ku pololei 0 ka wawae 0 ka haole iluna i ka lewa a. 0 'kb j)oo hoi ua pelu aku la a pili ka poohiwi ilalo. O ka loihi o ka manawa o ko laua paio ana ahiki wale i ka hina ana 0 ka haole, he hooikahi hora ame ewalu minuke. l T a hele oloko oka Halekeaka Bijou a i'ihaku 'i i ka poe makaikai, a ua īmakepono ko lakou hele ana ae e nana no 3ca uiea, 0 kela kekahi o na paio hahana 3oa i ikeia, i like ole aku me na hakoko 0 a wa i hala, He ekolu mau hakoiko i malamaia ma kela po, o ka mua mawaena ia 0 elua īiua haole; o ka helu elua iho hoi ma■wa<?na ia o kekahi ikeiki Hawaii ame kekahi haoie pili'kua, a iloko o na minuke helu wale no he umi ua hina aiku la ka haole i ke keiki Hawaii- no elua manawa: 0 ka inoa 0 ikeia keiki Hawaii oia no o Leo Poaha, he makai oia mamua no keia itaulanakauha3e, a i keia manawa hoi he koa oia no ka Papu ana Fort Shafter. U* nui lrke no Jia hoaloha o na moho 1 hoea ae ma ikela po, eia nae ma 'ka nana aku, aia roa ka aoao o Leo PoaTha ame ke Kepani ka hapanui, no 'ka mea e huro mau ana laikou i kela ame keia manawa, me na manao ohohia, i ko lakon wa e ike aku ai i-na 'kiina palaanimo '^ a aoao o Poaha Ikeda.