Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 1, 3 January 1919 — Page 8

Page PDF (1.41 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

@@@@@@@@@@@@ ia mai ka mea @@@@@@@@@@@@ iho nei i kahu no @@@@@@@@@@@@@@@@@ ka pe paa mahele @@@@@@@@@ & COMPANY, LIM.@@@@@@@@ Hawaii, i hoopauia ma ke @@@@@@@@@ Puuku o ke Teritore o @@@@@@@ ma ka la 14 o Dekemaba, A. @@@@@@@ ma keia ke haawi aku nei i ka @@@@ ka poepaa aie apau o ka hui @@@@@@@@@ mai i ka lakou mau @@@@@@@@@ Kahu i oleloia, ma ke keena @@@@@@@@ loio. Watson & Clemons, @@@@@@@ Kaakeolani. 120 Alanui moi, @@@@@@@ loko o 90 la mai ka la aku o @@@@@@@@@@@@ ia ana o keia hoolaha, @@@@@@@@@@ mau loa ia aku no @@@@@@@@@@@@ 1918.

T. Iwanaga,

@@@@@@@@ I'oe I'aa Aie ame ka Poe paa @@@@@@@@ S. Kumua & Company, @@@@@@@@ MATSON & CLEMONS, @@@@@@@@@ Kaha i oleloia @@@@@@@, 24, 27, 1918: Jan. 3, 10, 17, 1919.

 

Kuu Mama Mrs. Haliaka Kahi-Lahila Kala, Ua Hala

@@@@@@@@@ hanohano:---- E oluolu @@@@@@@@@@ he 15 minuke i koe ka-@@@@@@@@@@@@ lua. ni o Novemaba 20, @@@@@@@ ana ka anela o ka lua-@@@@@@@ maʻi o kuu mama, a @@@@@@@ maile i kikoo iho ai @@@@@@@@@@@@ ole o na kupua nei, @@@@@@@@ a moku ke kaula gula o @@@@@@@@@@@@ aku la ka pakeke ilo- @@@@@@@ hohono lipolipo o ka huawai makahine @@@@@@@@@ kau a moe hoolio @@@@@ makuahine kuu aloha pau @@@@@@@.

            @@@@@Wale iho la no e hapapa ana @@@@@@@@@@@. aole e loaa; ua hala ka @@@@@@@@@@ i hilo  e imi ana ia papa-@@@@@@@@ hoi o ka noho o makou @@@@@@@ i ka hana mahiko a kipahulu @@@@@ ka iii ana i pono no kakou, a @@@@@@ aku e hele, e noho mai ana oe @@@@@@@@ aloha o kaka auwe kuu @@@@@ kuu hoomanao pau ole ia oe e @@@@@@.@@@@@@ nohe i ka lilili o Nuue, ka- @@@@@@@ makoa mama e holoholo ai mai @@@@@@@ la opio mai a hala wale aku @@@@@@ maa hunakai e kipehi hou@@@@@@@@ mau papalina nohenohoe; aole @@@@@@ mau wawae palupalu e hoo- @@@@@@@@@ ka ilili nehe i ke kai, ua @@@@@@@@@ nalo aku la iloko o ka hunakai @@@@@@@@@@@.

            @@@@ wai kio'e lima o Anapoko e, @@@ wai kapipi a kuu mama e luala'i @@ na la wela o ke kau e, aole kou @@@@ hunawai e hoopulu hou ana i kona @@@@@ lauoho lupalupa, a i kona nui @@@ apau. Ua pokepoke mai la no oe i @@@ mau la ma keia ola honua ana, @@@@@ ka mahu i pua ae a nalo aku @@@@@@ olaeolae kahakai o Wai, Awa-@@@@@ Apole, Kapoli. Kalaeokapihi a me h@@@@. Kahi a kuu mama ekuoe @@@@ kahakai lumu, opihi, a hana @@@@@ ke hiki mai ia mau la, aole ko-@@@@@ palupalu e kiani hou ana @@@@ kou @@@ kaheka paakai, no ka mea, ua pau li'u o ka paakai, aohe on a mea @@@@@@. Ua lalau mai la na lumoa o ka @@@@@ luapo Auew kuu mama e! @@@ mokumahiai o ka aina hoopili @@@ hookai ao kuleana o ka noho @@@@ holoholona, aole e kanikaui @@@@ na mea paah@a malaila ma ou @@@@@@@@. na puu pohaku na halo- @@@ na awawa ame na puu o kou ana @@@@ ka mea, ua holoi oia i kana @@@@@ paahana, a waiho aku la no a manawa mau loa.

            E mama e. kahi a kuu mama i lua-@@@ e imi ana i pono no kakaou, aole @@@@@ e @@@ hou ana ma kou mau ma- @@@@@@@ liilii no ka mea, ua hala aku @@@@@@ ma ke alanui palahalaha. @ Kaipo i ka ua peepapohaku  e, aole @@@@@ jou ana kou mau pakaua elo-@@@@ o kuu mama. no ka mea, ua @@@@ malo oia iloko o ka polo a Kane. @@@@ mau pokii e luakaha ana i ka @@ o ke @@@@@ ua hala, ua nalo o ma- @@@@ o kakou aku a e hoomakua wale ana no kakou ia ha'i, aole hoi o ka makua ponoi. Auew kuu makua- @@@@. kuu aloha pau ole ia oe a. @@@ hanauia  o Mrs. Hahaka Kahila-@@@ Kala mai ka puhaka mai o kama @@@@@ ame keola. i Aperila 25, 1856. @@@@ ua piha iaia he 61 makahiki 7 @@@@ 26 la o ka hanu ana i @@@@@@@ e keia ao @@@@@@@@@ ka mare oia i ka makoa @@@@@@@@ a ua hala mua oia @@@@@@@ mailoko mai o @@@@@@@@@@@ makou na keiki @@@@@@@@@@@ i ka make he 8 @@@@@@@@@@@@@ he elua maua keikikane e noho nei i ko ainahanau he ekolu @@@@@@@ keikikani i honolu'u .

            He makuahine aloha @@@@@@ e @@@@@ oia i honolu'u @@@@@@@@ la poe keiki a hoi anai no me maua a pela no i kana mau moopua apau. He luma paamau kona i ka hana ma na mea apau e pono ai, kumuna eleu, a mikiala kona ano, he hookipa a heahea i na mea apau. He hoahanau iloko o ka ekalesia o Iewsu Jristo o ka poe Haono o na la Hope Nei, he paa mau kona manawa i.

He Nane.

Nani Kaala he keiki na kamaoha, Ke hii ia mai la e ka wai o luakini; Hii no ka wai o Kaaiea kau iluna. Hii no ka wai kumuole kau i ka pali. Ke nana iho ialalo o Kawaihapai, Me he moena pawe la ke kula o Mokeleia. He nani okoa no mai Kaena a Waialua Auhe wahi hoohalahala a ka ua Naulu i ke kula; 'a pili pono ka la ia Kamananui, Ke hoonui mai la no ke kai o Puanena, Piena no ka lio i ka punuku, E komo kaulawaha ia la hoi maikai. Maikai wale ke kaha la e Maeaea, Ea mao ole ke kai e Mokupaoa, Paoa no oe he maunu ai ole ia, I laka no ka uju i ka pakali.

         Mr. Lunahooponopono o ka Hiwahiwa a ka Lahui, Solomon Hanohano, aloha Hapenuia kaua a nui loa:- E oluolu mai hoi oe ia'u in a he rumi kaawale kekahi o kou home, ka Nupepa Kuakoa, no'u hoi ia rumi, no keia mau hua e kau ae la maluna, a nana hou ua e lawe aku ma na kihi elua o ko kaua aina aloha nei, i ike mai ai o'u mau hoa puni meahou e noho mai la me ka nanea i ka ike ole i ka mea hooni puuwai a ke Keiki o ke Ehukai o Waialua.  He kama ka'u i hanauia mai ai, ka luhi mua ia a kona mau kupuna; o on a onehanau o Kawaihapai. Kono pokii mai o kona wahi i hanau 'ai o Molokai. I ka hoohuiia ana ae o ko laua mau  noa e loaa no ka inoa pololei i ke kikkowaena o ke klanakauhalealii o Honolulu.

         Eia ka ninau: 1. Owai kuu kama i hanua i Kawaihapai? 2. Owa hou ka inoa o kona pokii i Hanauia ai i Molokai? 3. Owai hoi ka inoa pololei, ke huiia ko laua mau inoa i loa ai i Honolulu? O ka mea hikimua i ka luna hooponopono me ka haina pololei me na wehewehe ana, e loa no ka uku makoa ekolu mahina lawe wale i ka Nupepa Kuakoa. E aho ia ike ua @@@@@@@@@@ olelo 1919 no ka mea e @@@@@@ ana ka ahaoleleo i ka mahina o Feburari 1919. Me ka manaolauna e puehu liilii mai ana no i na loea imi naauao. Owai no mea ka oiaio. H. N. KAPAPOKO. Ae o ka akau, Waialua, Oahu.

Na Kamalei o Hawaii.

 

Aia i ka nani,

Poiu o Panai,

Na kamalei o Hawaii,

Aia i verdun,

 I ke ala hiilani,

I ka welelau o na pu,

Aia ilaila, Aia ilaila,

Na mamo pukoa o Maleka.

 

Halihali aloha,

 No ka maluhia,

 E kaua ana i ke kaua,

Aia i palani,

I ke alahiilani,

Na huaka'i koa imua;

Aia ilaila, Aia ilaila,

Na kamalei o Hawaii.

 

Ua ku'i mai ka lono,

Ua ike'a ka pono,

Ua maa na koa i ke kaua,

He koa wiwio ole.

Na ka manu aeko,

Na ka have ulaula, keokeo me bolu.

 

MARY JANE KULANI MONTANO. May 31 1918.

 

k ahele i kahalawai ke ole e loaa iaia he mau kuia; a maluna ae o na mea apau, mahuahine hoomanao mau oia i ke kanawai o ka waiwai hapaumi; a pela no i kona mau hora o ka nawaliwali, aole oia i poina ia mahele, oiai na misionari ma kona moe ma'i, ua kahea mai la oia ia'u e kii i kona waiwai hapaumi a haawi aku i na kawaa ke Akua, a ua hooko koke aku elike me kona makemake. a na ekia make i hoopau ae i kana mau hana maikai apau ma keika mahele o kona ola ana, me ka lana nae o ka manao, iaia i hele aku la ma o , e ohi ana oia i na pakeneta o kana mau hana maikai i loko o ka banako o ke Auka, no ka mea, ua hoomakaukau mua oia i kahi e pau ole ai ka mu ame ka popo. Ehoomaikai ia Iehova ke Auka, Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku. He kunu kona ma'i, aloli ae i ka nae, a no kekahi mau makahiki loihi ka hoomailo ana a keia ma'i.

         Ua malamai he wahi halawai ma ka home anaka lunakaiko Alebert @@@@ i malama i ka pule hoolaa ma @@@ hale puanuanu ke haawi aku nei maua i ko maua hoomaikai i ka poe eli lua, hana pahu bali puna, a kalua puaa, ame ke kaikamahine kilo i'a o kek ai nehe, Mrs. H. E kamai, ame ka poe hapai pahu no ka oukou mau hana kokua aloha, ma ke Akua no ke kokua a hoopomaikai mai ia oukou, elike me ka oukou i hana mai ai, a lawe pu aku hou i na kaumaha ame na luuluu ka'u pule ma Iesu amene. Me ka lunahooponopono ame na keiki hooleilei hua kepau ko'u aloha nui. Maua iho no mea ka luuluu,

GRAY K. KALA, JR, LEONARD M. KALA JR

Kipahulu Dec. 13, 1918.

 

Apono Ke komite Na ke Aupuni Federala E malama.

Ma ka manao o kekahi komite kuikawa o ka oihana lapaau ma Hawaii nei, maluua o ka ninau ma'i leper, he mea pouo e kaaaku malalo o ke aupuni federala ka hoomalu ana i na ma'i lepera ma Hawaii nei , a e hooloiia hoi na kanawai e ku nei i keia manawa i pili i ka ma'i lepera.  O keia ka mea a kela komite kuikawa i waiho aku ai imua o ke kimote huli a ninaninau i ka ma'i lepera, ma ka poaono aku la i hala me ka naauio o kela komite, o ka akahele wale no ia e hoemiia mai ai ka laha ana o kei ano ma'i ma Hawaii nei. O na lala o keia komite kuikawa, oia no o kauka Hobdy, Kauka Sinclair ame Kauka Kilbourn. Ma ka Poaono nei i noho ae ai ka halwai a ke komite a ka ahaui kalepa, i koho ai no ka huli ame ka ninau pono ana maluna o ka ninau ma'i lepera ma Hawaii nei, a imua o kela komite i waiho aku ai keia komite kuikawa e apono ana, no ka lili ana aku na ke aupuni federala e hoomalu mai na ma'i lepera ma Hawaii nei.

         Ma ka hoakaka a ke komite o na kauka laapaau maluna o ka ninau ma'i lepera, iloko o na makahiki loihi, i kaa ai na ke aupuni Teritore e imi aku a e hana aku i na mea e pono ai keia ma'i, ua ike ke komite, o ka mea pono wale no e hana aku ai i keia manawa, 'o ia ke kaa ana aku na ke aupuni federala e lawelawe mai i na hana apau maluna o keia ninau nui, me ko lalou manaoio e hoea mai ana ia ka wa e emi mai ai ka laha nui ana o keia ma'i ma keia hope aku. Ua waiho mai ke komite kuikawa imua o ke komite o ka ahabui kalepa i ka hoike, ma o ke kaa ana aku malolo o ke aupuni federala, ka malama ana mai i na ma'i leperea ame ka lawelawe ana mai i na hana apau e pono ai na ma'i i na hana apau e pono ai na ma;i e koe ana iloko o ka waihona o ke Teritore, he mau hanaeri kaukani dala, i kela ame keia elua makahiki, a ka ahaolelo kuloko e hookaawale ai ma kekahi bila haawin, no ka malama ana i ke kahua ma'i ma Molokai. Ina hoi no ke kaa aku malalo o ke aupuni federala e kau aku ana maluna o ka ahaolelo lahui ke ko'oko'i o ka hookaawale ana ae i bila haawin no ka pono o na ma'i lepera, ame na hana apau ma ka hoola ana i kela ma'i ma luna o Amerika.

Kupono ole na Kanewai

         o ke kanawai e ku nei i keia manawa hooholoia e ka ahaolelo, @na ka hoakaka a kela komite, aole ia i kupono no ka mea, ua hiki no kekahi mea ke kapaia aku he lepera, in a oia e hoohuoiia, a hoohuoi ole ia paha. Ina e loaa ana ka anoano ma'i lepera i kekahi mea, alaila e kapaia ana oia he mea i loaa i ka ma'i lepera, me ka haawiia ana he eono mahina nona e kapaauia ai mauka ae nei o Kalihi, mamua o ka hoounaia ana aku no Molokai. Ma ke kanawai e ku nei i keia manwa, elike me ka hoakaka a kela komite, inaaole e ikeaia ana kekahi anoano ma'i lepera, oiai no nae aia ka helehelena o ka ma'i maluna o kekahi mea, ua haawi kekakanwai i ka maua, ehookuuia kela mea, mai ke kahaua ma'i aku, Ma ka manao o ka hapanui o na kauka ma Hawaii nei o keia keakhi o na ano kupono @@ o ka hookuu ana i ua ma'i lepera o kela ano, he mea hoopilikia aku ia i ke ola o ka lehulehu.

E hookaawaleia na Ma'i

Ma ka mauaoio o keia komite, he mea pono e hoololiia ke kanawai ma kei kau o ka ahaolelo e hoea mai ana, i hiki pono ai ke hooholoia ka poe ma'i ole mai ka poe ma'i ae, a e hookaawaleia hoi kekahi wahi kupono mauka ae nei o Kalihi, no ka lapaau ana i na ma'i o keia ano. I ka wa e lapaauia ai na ma'i leprea mauka ae nei o Kalihi i ka wa e ikeia ai ke kulana maemae o kekahi poe, e hookaawaleia lakou mai ka huikau ana aku me ka poe ma'i lepera moali, a e oleloia lakou he poe i loohia ole i ka ma'i lepera. Ma ka huakai a ke komite noii i ka ma'i lepera, o ka ahahui kalepa o Honolulu nei o Molokai, ua ike moali lakou i ka nui o na hale a ke aupuni federala i kukulu ai, ma Kalaupapa, no ka lapaau nna i ka ma'i lepera, eia nae aole i hoohana iki ia kela mau hale ahiki i keia manawa. O ke kauka mui loa a ke aupuni federaala i hoouna mai ai no hawaii nei o ka laapau ana i ka ma'i lepera, ua kau e maka'u iaia no ka lela aku o keia ana ma'i, nolaila ua kukuluia na kauhale ma kahi kaawale, he mau wahi nae a ke komite i ike ai i ke kupono ole. Ma ka hoike a keia komite, aia he heluna nui o na ma'i ma Kalaupapa ame Kalawao, i makemake e kaa aku malalo o ke aupuni Federala, ka malama ana mai, ame ka lapaau ana mai i ua ma'i lepra ma Hawaii nei.

 

E hoola i kela Kunu.

         I kou wa e loaa ai i kekahi kunu hoopilikia, aole o kona manao, ua loohia oe i ke ake pau, ai ole e loohia aku ana paha oe, aka o kona mauao, ua hoopilikiaia aku kou mau akemama, nolaila he mea maikai ke kaa ana ma ka aoao o ka palekana, a e lawe i ka Lanu Kunu a Chaberlain, mauna o ka lohi loa ana. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau lapaau apau, O Benson SMith & Co., Ltd., na akena no Hawaii----hoolaha.

Hoike Manao

         Mr. Lunahooponopono:---Ma ka aoao mua a ma na kolamu mua o kau nupepa o Nov. 8 i hala, i ke iho ai ka mea kakau o keia poomano i na huaolelo moakaka: "Welo kihei a ke Aeloa i ke keikialii Jonah Kalanianaole," i hoopiliia keia mua huaolelo no ka lanakila kamahoa i loaa iaia ma ke koho balota o Nov. 5. Ua waiho malie keia mau huaolelo me ka hoonioni ole ia, aole hoi he Elepaia i kilohi iho a kiko i ikeia, ka alapuka ame ka molale maile o keia mau huaolelo i hoopiliia aku; aka, e o'e mau ana nae me he ui la i ko'u noonoo, a pela au e lawe nei i keia manawa no ka hoomaikeike ana aku i ka manao ame ke ano o keia mau huaolelo: "Welo kiehi a ke Aeloa." Maila paha, ua lolohi loa keia hoike manao, aka, e lilo ana no nae kona mau hoakaka i mau mea hoonaauao i ka hopena i loaa, a e loaa aku ana ma ua haan elike me ia i hala, a ano like e ae, ma keia mua aku. Aole keia o ka makamua o ka ikeia ana o keia mau huaolelo ma na papalina o ka kakou mau Nupepa Hawaii, na nui a lehulehu i na manwa i hala ae nei, ame he la o ka makamua keia i alaaia ai ka uwepa i hunaia ai ka i'o iwi ame ke koko o keia mau huaolelo Hawaii ano nui. Ma ka hoike i loaa i kou mea kakau mai kekahi mai o na Hawaii makaukau a hilinaiia, ua hai mai oia, he kolu keia mau huaolelo Hawaii i kulike loa ko lakou manao, a i hoopiliia i kekahi mahele o na makaainana o keia lahui. 1. Welo kihei a ke Aeloa. 2. Aleo hele kauhale. 3. Poupou noho Ni'o. O ka manao nui o keia mau huaolelo ekoulu, he palaulelo, molowa a he makilo. O welo, iehi a ke Aeloa ame aleo hele kauhale, no ka poe ia e pinani ana ma na ipuka hale o ia mea aku, o ia mea aku, kikepa ae la kahi ahu pa'upa'u ma ka poohiwa ke kikihi la, a pa mai kahea e ai; manao ae la, ke ola.

         O poupou noho Ni'p, no ka poe o keia ano i ku ai ka ninau o ko Kona keiki mahiai: " A ua ka ua i Puuokaloa ihea oe?" A pane aku oe, i Kona nei no, pa ka lima i ke pa'i. E kau mau ana na maka o keia poe o ka huai ae o ka imu ai a ke kanakea mahaiai, kieneni ana ma ka pae o ka imua; ia oe ka hemo pono ae o ka imua, iho ana na lima i ka uwala a kalo paha. He maikai na huaolelo ma ka nana aku a he pahu hoi ma ke kamailio ana e hiki ole ai e nemaia aku; aka, o ka mano ame ke ano maoli i pili ai, he nane. Hoomano ae la awi ko'u lohe i ke kahi hoiko'i i ha'iia mai ia'u. O kekahi no o ko kakou mau hoa aloha ilikeokeo maamaalea ma ka olelo Hawaii na moolelo ame na mele Oiai oia e haiolelo ana maloko o ka luakini me ka maikai a ulumahiehie, a ma kahi ana i ike ai he mea kupono ke hookomi i kekahi mau lalani mele Hawaii, ua pahihi aku la na hunahuna wai O hiilawe. "Maikai Waipio, He alolua na puli; E poai ana apuni, A hapa makai"

         Ua hookuuia ke anaina haipule me na manao ohohia a lamalama, a manao iho la ka mea haiolelo, ua holopono na mea apau; aka, ua helemai kekahi Hawaii i ke, a hooku'i iaia no ke kupono ole o kona hoopuka ana i kela mau lalani mele. I kona hoolohe ana i na hoakaka apau, ua luliluli iho la kona poo, a hoopuka ae la i keia mau huaolelo: "Pelapela maoli na mele Hawaii"  No laila, e ike mai oe ame ka luhulehu e heluhelu ana i na hoakaka o keia poomanao. O na waiwai huna keia iloko o keia mau huaolelo Hawaii, i nini a i ehaeha ai ko;u naau, no ke kupono ole. o keia hoopili ana. O ka nani nae keia o ke Akue, elike me ka ka Buke Nui e hoike nei, " He mea nani i ke akua ka huna an i kekahi mea he mea nani i na'lii ke hula aku " Ma ka hooki ana i kea hoike manao e oluole e Mr. Lunahooponopono maikai ame na limahana, e lawe aku i ka'u mau hoomaikai no na kolamu i hoopiha wale ia o ka oukou pepa waiwai nui. Hape Nuia! JOS. L. KUKAHI.

Make i ka Laaumake

Ma ka po o ka Poalima aku nei i hala i make ai he keika Pilipono o elua wale no makahiki mamuli o ka ai ana i ka laaumake. I Kke kulike ai me ka hoike a na makua na lau kela bebe, ma ka hora eho o ka auwina la ko laua i ke ana i ka uwe iluna o ka papahele, ma ke ano e hoike mai ana i kekahi pilikia nui i kau aku maluna on a, no ia kumu ua kaheaia kekahi kauka Kepani, e hele mai e nana i ka pilikia o kela kamaiki, a me kana nanan ana i kulike ai me ka hoakaka a na makua, ua ike kela kauka, he laaumake ka mea  iloko o ka opu o ka bebe, o ke kumu ia o kona pilikia. Ma ka hora eono o kela ahiahi, akahi no'a hoikeia mai ka lohe i ka halema'i o na ulia poina, ia wa i kiia aku ai kela bebe, a  hoihoiia mai no ka halema'i, ua lohi loa nae no ka mea ua lilo maoe ke kamaiki he plo na ka laaumake, a ua hiki ole hoi ke hoopakele ae i kona ola. Mamuli o ka make ana o kea bebe, hui pu iho me ka maopopo ole o ke ana i loaa aku ai iaia ka laaumake, e huli pono aku ana ke kuri koronelo i na mea oiaio e pili ana i kela make ana.

Mrs. Rosalee Sam Chong Ua Hala.

E Mr. Lunahooponopono o ke kuakoa, Aloha oe: E oluolu mai i kekahi mau kolamu kaawale o ka kakou hiwahiwa no ka makaou mau wahi kanaenae hoaaloha no ka makou mau wahi kanaenae hoalohaloha no ka makou pokii aloha i pauaho mai la i keia ola honua ana a hele kohana aku la ma kahi mau o na mea apau ma ka po o ka la 22 o Novemaba, 1918, a wahio iho la i ka puolo waimaka a ke aloha, na ka ohana e paiauma aku ma keia aoao o ka muli-wai eleeleo ka make ma loa, a ua waiho pu iho la no hoi oia he mau wahi olelo hoolana i ka ohana penei; " Mai u waimaka e o'u hoa e, Ke hala au, Ke hala au; Aia a kani ka pele uwe, Ke hala au, hala au. Mai kanikau mai oukou no'u ke ku poai kuu kpapa'u ke hala au, hala au" Ua hanauia ko makaou pokii aloha mai ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. Kahuila, ana ka la 20 o Iune, 1896, a ua piha iaia na makahiki 22 ame 5 mahina ame na la eluha o ka hanu ana i na ea hu'ihu'i o ka makani kaili aloha o Kipahulu nei. O ka makou pokii aloha, he oluolu. akahai, he hoolohe i ka leo a'o a kona mau makua, a pela no hoi me makou kona mau hanaumua, a he makua no hoi, oia no ko makou mau pokii liilii, a hala wale aku la no oia me ka aloha nui ia, a nona keia mau wahi kananenae aloha a makou e hoomanao ae nei. " Hala ka la, hala ma ke kua o Lehua, Kuu ka maluhiluhi o ke ahiahi, Moe okoa no O Mrs. Rosalee, eia no iluna ka la."

         No na makamaka ame ua hoaaloha i komo mai e auamo pu i ka makou kaumaha ame na luuluu ame ka lakou mau kokua ana he nui ka makou mea aloha i hala aku la, ke haawi aku nei makou i ko makou hoomaikai ana he nui no lakou, a na ka Makua Lani no e kokua mai ia kakou apau. Ua ko ae la no ka wanana a ka Buke Nui. " O ka la o ka Haku me he aihue la i ka po. Hoi no ka palaho i ka palaho hou no k uhane i ka mea Nana i hana. E hoomaikaiia oia mau loa; Nana no i haawi mai, a Nana no i lawe aku." Me ke aloha i ka Lunahooponopono ame na keiki hoonohohua metala o ka papapa'i.

SAMSON KAHUE,

MRS. MINNIE SAMSON.

Kipahulu, Maui, Dec.5, 1918

 

I Meia Aloha Aina

I ka mea mahalo ia, Ka Lunahooponopono o ka ipukukui uwila o ka Nupepa Kuokoa, Mr. Solomon Hanohano Aloha Christams ame Happy New Year, o kou hanohano e ola mau loa oe: Me ka malu aloha oe, ame na keiki o ka papakikoni hua kepau me ka mahalo 1919 holo nui o ke ao nei: E oluolu mai i keena kaawale o ka nupepa a kaua, Ke kilohana a ka Lahui Hawaii. Mamuli o ka olelo hooholo hapai uku.

 

HOOMAUKAUKAU NO MUA AKU NEI. E Hoao e Hoomakaulii Ano--- E malama i ke Dala e wehe i Buke Banako H@ahu me ke CHINESE -AMERICAN BANK A NANA AKU I KA ULU O KAU DALA. NA PAHU DALA ao ka Hoolimalima $1.00 no ka wehe ana i ka Hoahu. KIhi o ka ala nui Moi me Nuuanu.

Kela Laau Kamahao

B.B.C

I Aponoia e na kauka Kaulana he nui ame na kanaka iloko o na olana a ka lehulehu. He loina akeakamai no ke kumu mahalo nui- He palekana mai na waiawa minerala mai. He laau o na launahelel i huiia. He laau o na launahele i huiia nana e hoomaemae a e hooikaika i na meapaahana holookoa o ke kino, hoomaemae i ke koko. oola i ka ma'i o ka opu ame na aalolo, ke kakepaa ame ka puumimi, e hooikaika ana ia i ke kuno a oi ae mamua o na ma'i e hooponino mai ana. He laau hoenaha maikai a he laau hoopau i ka lepopaa, k ekumu hoohikiwawe i ka elemakule ame na ma'i e ae o ka poe nawaliwali a haalulu e hoopomaikai ia ana lakou mahope o ka inia ana hookomo ana ka B.B.C Hoko o ke kino i ka ikaika hoa ame ka ikaika  na la opio. Ua hoolaia e ka B.B.C na ma'i piwa ke grippe. ke anu, a i ole ka piwa ha'iha'i iwi. Ma na halekui laau ame na halekuai o na nuahiko e loaaal kumu kuai $1.25, 6 no $7.00. Na makou e uku na lilo no ke hoouna ana i na kauoha kuike o $7.00

Keena Kuai Laau B.B. C., 161 Alanui Moi ma Ewa o ka makeke Kuai I'a, Honolulu, T. H.

PARISA. Dec. 22--- He e'ima hanaeri kaukani Italia i lolo na ola iloko o ke kaua ana komo pu me 200,000 i pepehiia iloko \ o ke kaua ana. elike me ka Salvator Barzila, hoakaka he hoa mua no ka aha kuhina Italia. O na koa i eha kukonukonu loa he 3000,000 wahi ana, a o na koa i paapio aku he 500,000.

 

AMERONGEN, Dec. 2 --- Ua oluolu loa ae ka Emepera William hohenzolera mai ka maʻi ae on a i loohia ai ma kekahi manawa aku nei i hala e hiki  pono ai iaia ke hele aku e holoholo maloko o na kahua o ke kakela. He hana maa mau nana ka hele ana e holoholo oia hookahi wa'e no a i ka nana aku e noonoo nui mau ana oia no na hana i hala koke aku la. hana a Mr. Ben Holliner i aponoia e ka papa alakai kalana a kulanakauhale o Honolulu, nolaila, ua ike e na mana koho baloka i na mea hoohauoli, i na manaolana, e hanau mai ana, mai ka halelu 85:9, hapa hope, " i noho ka hanohano ma ko kakou aina, " a ke keikialii Kalanianaole a (1) o ke kanaka lunaikehala ole, aole on a puuwai; a (2) o ke kanaka puuwai ole, aole on a uhane, a (3) o ke kananka puuwai ole aole on a kina" Na Manaopili mua, (a) i ke ola; (b) imi ola; © hapai ola; (d) haawi ola; (e) hoopaa ola; (f) kokua ola. O ka lanai o keia Halelu 85, ua hoihoi mai oe i ke pio ana o ka Iakoba. Mai hoi hou nae lakou i ka mea kapuwale." O na kananka ano nui, he ola ano nui; papa 1, na kuhikuhi puuone; 2, papa o na okikilokilo; 3, papa o na kahuna; 4, papa niele; loaa mai keia Halelu, na keiki a kora, ka papa haku mele kaulana loa o ka ohana Iuda, i ke au o ke alii pookela O david, keiki a Iesu, ohana Iuda O keia na ouli hikimua ia kakaou, i hanohano ka aina. E puka mai iwaho, e hoike mai i ke akea, o ka lehulehu ka poe kaupaona, o na lumahana na haku, O Mr. Hollinger ke aloha aina, i Meia i ke ola, hapai ola, kokua ola, haawi ola, hoopaa ola. E, he pukiki hapa haole, he maka ike ia oe e limahana alanui, e kakoo ia mai! Me na keiki limahei ko'u anoai.

SOL. D NUUHIWA.

Hauula, Oahu, Dec. 6, 1918.

Kakela me Kuke

Pe kalepa ma@ Ke Komisina

Poe agenda no na Mahiko Lehulehu.

 

Pa hale Kuai

$2,500-- Hale me 6 rugi âme hookahi eka aina ma Kalihi uka. Hookahi mile mai ke alanui moi aku.

He we maikai loa keia e loaa ai ke kahi hale ame ka pana aina nui e hiki ai ke mahiai i kekahi mau menai me hanai holoholona pu, He mea hiki no ke hooponopono ia ke ano o ka uku ana.

Heaka la ka mea hki ia oukou ke uku mua ia'u no keia mea maikai Hele koke mai e ike ia'u

PAULO KALAUKA

 

NUPEPA KUAKOA

NO KA MAKAHIKI (ONE YEAR)…. $2.000

NO EONO MAHINA (SIX MONTH) … $1.00

 O na Dala âme na Hoolaha apau e hoona pololei mai ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY< LTD> wale no, P.O Bax 208, Honolulu T.H

Entered at the POst Office at honolulu. T. H. as second class mater charles S. Crane…. luna NCI.

 

E KOMO I KE

Kalapu Hoahu Karisimaka

Hoomaka i ka hoahu ana i ke dala ma ke ano i hoonohonoho pono ia no 48 pule e loaa aku no na bila kikoo no ka huina puha i ukuia, hui pu me ka ukupanee, aole e lohi aku mahope o ka la 15 o Dekemaba, 1919.

PAPA A

Hoahu $2.00 o ka pule no 48 pule e loaa ana he $97.84 e komo pu ana me ka ukupanee o 4% o ka makahiki.

PAPA B

Hoahu $1.00 o ka pule no 48 pule e loaa ana he $48.92 e komo pu ana me ka ukupanee o 4% o ka makahiki.

PAPA C.

Hoahu $.50 o ka pule no 48 pule e loaa ana he $24.46 e komo pu ana me ka ukupanee o 4% o ka makahiki.

PAPA D.

Hoahu $.25 o ka pule no 48 pule e loaa ana he $12.23 e komo pu ana me ka ukupanee o 4% o ka makahiki.

 

Ua hiki ia oe ke komo ma na papa apa eha. E kakau i ka inoa i mua lala no keia kalapu ohohia ia manwaena o Ianuari6 ame 11. O kekeahi mea i hiki ole ke hele mai i ka banako i ka wa ao, ua hiki no ke hoopaa ma ke ano i mau lala ma ke ahiahi poaono, Ianuari 4, Mawaena o ka Hoara ehiki ame ka hora eiwa.

 

Bishop & Company Savings Bank

77 Alanui Kalepa, Honolulu.