Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 3, 17 January 1919 — KE LILO NUI NEI NA HAWAII MA KE KI-PA. [ARTICLE]

KE LILO NUI NEI NA HAWAII MA KE KI-PA.

Eia na hana ki-pa maloko nei o keia kulanakauhale, ke ku nei me ka lilo i niēa hoowalewale i ka noonoo o kekahi heluna nui o na kanaka Hawaii, mē ka loaa oie o ka pomaikai ia lakou, koe wale no, ka noho mau iloko o ka nele ame ka ilihune, a o ka poe na lakou kela mau bahako, o lakou ke pokeokeo, me ke kani o ka aka. Ua lilo ka laha nui o keia hana iloko o keia inanawa i ioea hookahaha mai i ka manao o kekahi po'e, no ke kumu o ka lanakila oke ki-pa. Ma ka hele ana ana a kekahi meakakau o ka nupepa A<.lvertiser, e hoomakakiu iloko aku nei o na la i hala, ua loaa aku ka poe kikohua ame ka poe lawehua ma kekahi mau wahi akea, e ikeia aku ai e ka lehuleliu, a e hikl loa ai no.i na makaikiu ke me ka maalahi, iua aia ka makaala ma ko lakou aoao no ke kiuai ana i keia hana hakihaki kanawai. Iwaena o na Pake, na Kepani ame na kannka Hawaii, ua maopopo wate no na inoa o-na banako ki paia lakou,oia na banako a Alina Amana, Ho Let ame Mah Let. Ma na mea i kamaaina i ka hana kipa i ka wa e puuluulu nui ai na kanaka ma kekahi wahi, aia uo ka banako ma kahi kokoke ia lakou, a i ka wa hoi e ikeia ai ua k'ane, na wahine nia na alanui, aol'e a lakou hana e ae maia wahi, no ke kakali 'ana no ia o ka oili mai o na hina lawehua, a ma keia ano kama'aina, he hana •maalahi loa na na makaikiu k» hojnihopu ana i ka poe kikohua, a lafc ehua paha, ke inanao lakou e hōoko i ke ka^awai. Eia, ria Htfwaii ke holomoku uei iloko o 'keia li&'na he ki-pa mamuli o ka mainaoio aiia, he mea ia e xrui mai ai na pohiaikai, oiai ha nuuni maoli iio na dala e ukuia mai 'ana, ke pololei ke koho ana i ka hua puka o ka banako, o ka mea nae i ike man ia, he kakaikahi loa ka manawa e loaa nui mai ai o ke dala, o ka liapauui o ka manawa, aia ma ka aOao o ka h'anako ka pomaikai, a ina nO paha e puka a.na kekahi mea ma kahi o'ka hookahi dala, ana i kiko aku ai i kekahi hua, e hoi hou aku ana no kela mati dala i ka banako, mamuli o ka hoomau no i ke kiko ana,.ahiki i ka puehu ana, a kikoo no i na dala i loaa mua maloko o kona pakeke.

Ma na wiahi like ole o keia * kiilanakanhale, e ikeia a'na na kahe, na wahihe i ka maaloalo mau ma na alauui, i kekahi manawa e kakali ana i ka oili mai o na Pake lawehua; ua lilo iho la ke ki-pa i hana nui a hoohemahema maoli ia na hana o na home, a i ole hele maoli no hoi i na hana e loaa ai ka noho oluolu aV»a. j>

O ka piHkia nui nae i ikeia ma keia hana i ka manawa e niane'o ai lea lima 0 kekahi mea i ke ki-pa, he hana paakiki loa ka haalele aoa aku, me ka nana ole ae i 'ka nui o kona poho, e*ake aku ana oia e hoi mai kek&hi mau dala, o ka raea apiki nae, e hoomahuahuaia aku ana kana niau dala e lilo, a e ku a hemalienīa maoli ana kona noho home āna, me ka uku ole ia o kona mau aie. O ka poe na lakou b lioohana nei i ua hanako ki-pa, ua ike lakou i na meahuna i pili i kela hana, e kaa mau ai no ka pomaikai ma ko lākou aoao, o ia hoi ka nana ana a na hua uuku loa o ke dala i kikoia, 'malaila iho la e hoopukaia mai āi, ao na hua nunui o ke dala, e paaia aku ana ia, aka nae o na dala 1 komo*aku iloko o ka bauako, e ukuia mai ana kekahi o ia mau dala, a o ke koena nui aku, he puka ia no ka banakO, e ohi iftau ai i ke ame ke āhiahi, a i kekāhi manawa hoi, iua ua ike ka banako, ua hapa mai na poniaikai e loaa ana, alāila e hoike.ae ana •nā lawehua, ua loaa pono ka banako, a e ttkti hapa ia āna ka poe apau i puka, o ka mea oiaio nae, mamuli mai kela o ka hapa mai o ko loaa ma ka aoko o ka banako. o;ke kinai āna i keia in'o, e laha nei kekahi o nā hanu a ke Kalapu Makaaiiiana Hawaii, e hoao nei, e a'o i na Hawaii, e hoopan kela ano hana, a ina nō ke komo p(t inai o kā oihana mak&i, a.kokua i ke kanawai, me ke kanalua olō ke olelo āe, e hoea i'o mai ana no i ka wa e pau ai kela liana, a e hoopakeleia ae ai hoi na Ilawaii, i hele a lilo maoli i mau pio ua ka nana ki-pa.