Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 3, 17 January 1919 — UWOKI KA PILIWAIWAI AME KE KI-PA! [ARTICLE]

UWOKI KA PILIWAIWAI AME KE KI-PA!

keia o ka manawa mua loa a ke Kuok<»a i aku ai iuma o kona ])oe heluhelu. e waiho i na hana piliwaiwai ame ke ki-pa, aolo 110 h'.»i I i-Ki ka manawa hope loa, no mea ma k<> ma- • u manaoio. ua ili iho ke ko'iko'i maluna o keia : upei.n. ke a'<» ana aku i na Hawaii, i n.a alahele :<au e palekana ai lakou mailoko mai o ka hune . nie ka imho nde an.a, ka ina'i ahulau e pahola nei *.:a;una keia lahui kanaka, a i konoia mai ai lioi i.-ekahi heluna nui o na Hawaii e noho aku ma na v : kn;. <n.. ule no lakou. a e ola aku hoi. ma a - e mai ai ko lakou mau la ina >.;• ]-.< ■nua i:<*i. i M:i na ;-n a oiaio maoli e ikeia nei. iloko o keia 1 :.-.au la. eia ka ])iliwaiwai ma na wahi apau o keia | i ulanakauhale. niai ka poe i ike maoli i kē ino <-i k. a haiia. ahiki'aku i na keiki liilii loa, e kuai nei j ] nupepa ma na alanui, a ina aole e laweia .ae na I ee lnna wikani. no ke kinai ana aku i keia hana,! •: e mea ma«<popo loa e pii ae ana na keiki liilii aj -ik.oi a lii<» aku i poe makawkau a akainai ma ka I •■i i; wai\va ; . kekahi o na hana e ala mai ai na; leluilehu. ; kt- k<»mite oke Kalapu Makaainana Havv;ui "» e k< -nio nei ma na wahi i lawelaweia ai na hana | ; i-iuaiwai: peU h<»i ke komile o ke kiure kiekie il pu aku ai ke kauoha e huli pono aku i ke kula- * . keia hana ma keia kulanakauhale; ,a no ka

' k;i i»alcknna ame ke ola o na Hawaii, ke nia- : !it'i ke Kuokna, e hr.o]>au loa ka poe e hoov ■■ hn'i ".•*! i kein hana. mai ko lakou hoomau ana ■ :ku. t?;c ka ike n«> i na hopena poino a pilikia maoli • \/M\\ aiwai. 1 < 'u.-kahi " iu hana piliwaiwai a na Ilawaii, niai ii.i k:.:u a :ia wahine. i hoolilo nui aku ai i ka 1a- '. ī'i :r..o; <!a a. «■ ia no ke k!-pa, o tia kane kino nu- : ;n e-.ika i ka liana. na wahine kupono, a Hawaii < i.aru'K'-. ai. he niau niakuahine e hoopulapula ana ';a ka ikikane ame na kaikamahine. e kau aku ai vi r.<a:K!u!;ma o keia lahui kanaka; he mea ehaeha v k i manau ke ae. ua lilo ka hana ki-pa i i' aii" lU'.i lua i;<»k«» <» ko lakou noonoo; e ikeia .a -ak.-.u. e hele ana mai kekahi wahi a i kekahi.| i' 1 -' ke-a iir.i ileku <> 1ak<ui e puka pololei mai ka j < >u man hua i kiko aku ai. a manao ae ka laki .-.■-h- ka pomaikai no na dala i hooliloia aku no ke k: ;iu ; i ka puka ole ana mai nae, me ka puehu ana ::ku -» na <iala i manaoia. he mea kokua mai i k« ana. h.e keu aku a ka pilikia, me ke ku i ka l "aa. no ka mea ua nele ka home'i ka :ai. ka i'a na mea e pono-ai. a kauka'i aku ka pono i na h'»altfha 'ime na makamaka. Malia p.'ha, aole i halawai ka hapanui o na Hav. aii 111 (.■ keia hopena poino. me ke kanalua- ole nae i keia pepa ke olelo ae, ua nui na ohana i halawai nu' keia h(.j)ena,.a i hoolilo i ko lakou noho lako ,:--a i jiohona hoopiliwale., a i hoolilo i ka hou o ko L k"U iiiaii lae o ka hooikaika ana i mea waiwai ōl'e. ') ka poe na lakou i kukulu i na banako ki-pa. r i hookahua lakou i kela hana no ka pomaikai. aule no k<» iak >u poho: ua ike lakoii i na ineahunii . ;>au i pili i kela hana. rr\e ke kukulu ana mai i iia kumu hoohoihui apau imua o na kanaka. e puniī'ei aku ai; o ka mea oiaio loa nae, he mau hana "ohoihoi wale no ia. o ke ano wailiu-la, ua makemake mai na hanako ki-pa i kau elala e ke kanaka liawaii. e ka wahine Havyaii. e hoopu'ipu'i aku i na pakeke o na ona no lakou kela mau banako k:-pa. ma ka lawelawe ana i na hana apuhi epa o i e kolohe, me ka maalea loa; o ia no ka hana like :.na o na ona no lakou na hanako ki-pa, me na luna lawehua. ma ka nana mua aua i na pepa hua, ike i na hua haahaa loa o ke dala, malaila iho la e ].""])uka mai ai. nolaila he hapa uuku wale no o i:a '1 • 1 n i konio aku la iloko o ka hanako ke ukuia n:ai : k; 4 j?.je i puka, a o ka nui aku o na elala, no na pakeke ia •> ka poe i kuleana i kelja hana.

poe kanaka Hawaii i loaa ka poniaikai ma keia hana he ki-pia: I\c manaoio nei keia pepa, ]«-.a h'«>kalu! Ina i kiko kekahi inea i keia la i na hua c ka I>anako. i hiki aku ka vvaiwaii'o i ka ht--jkahi dala. a puka oia he hapaumi. ua loaa mai inin he hookahi dala me ka liapalua, <a kiko hou oia : k;i L: a]>ojx) he hookahi dala. me ka'puka ole «> j ki'kahi hua. ua lilo loa aku la kela dala i ka hanako, i a iaia i manao ai e hoomahuahua ae i kana kiko! an.i. i wahi e hoi h«»u mai ai kana dala i lilo, me | ka puka ole mai o kana maii hua i kiko ai, ke pii; mahuahua mau aku la kona poho iluna, a ke hele .•ia a puka. ma kfehi o ke kenikeni a hapaha paha. kekahi hapa wale 110 o kana mau dala 'num i lilo ai ka i hoi hou mai, a i kona hoomau loa ana aku j rua ke'a hana, e pii inahuahua aku auanei kona ]- ,h«.. nie ke kuaki maoli ana iho. a hoolilo aku i ka n.'iu waiwai, me ka man.ao kuhihewa e l'oaa I n.,iT ka pomaikai. u ka poino nae anie ka pilikia, ka mer. :na«»pt"»po loa e oili mai ana. l'ehea nae e lanakila nei keia hana ki-pa ma keia kulanakawha'e. a e hiki hei i na Hawaii ke hoomau ma ki i.'i hana? (> ke kuiiiu oiaio no. oia ka īiopuhopi: <>!e ia e ka oiliana makai. na makaikiu i ukuia aku me na uku inahina e ka lehulehu, no ka hoōko ana i ke k.mnwai, a no ke kiuai ana i na hana a keia ano. Kia i!«>ko n ka oihana makai o keia kulauakauhale. h? poe kanaka Haw-aii, he Hawaii. ke poo o ' ka i'ihana'Aiakai.-ina'he makee i'o ko kakou, e hoo- ( } akele ae i na Hawaii mai ka lilo aaa i pio, a i luahi no na hana piliwaiwai. a i poe hoowaiwai 1 aku i ka poe i hoolilo i ka piliwaiwai, i oihana na|i lakuu. alaila. ua hoea inai ka manawa e hoike ai ī ia aloha. ma ka hana,, aole hoi ma ke ku wale ana aku n»3 e nana i ka niaalo ae oke kolohe, a nalo aku i ma kekahi aoao. 1