Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 4, 24 January 1919 — PILI KA HEWA I NA LUNAKIAI EHIKU O HAWAII Hoopuka ke Kiure i ka Olelo Hooholo no ka Pili o ka Hewa i ka Papa Lunakiai HOOHALAHALAIA NAE KELA OLELO HOOHOLO No ka Hoolilo Wale Ana o ka Papa i na Dala me ka Haawina Ole ke Kumu Pilikia [ARTICLE]

PILI KA HEWA I NA LUNAKIAI EHIKU O HAWAII

Hoopuka ke Kiure i ka Olelo Hooholo no ka Pili o ka Hewa i ka Papa Lunakiai

HOOHALAHALAIA NAE KELA OLELO HOOHOLO

No ka Hoolilo Wale Ana o ka Papa i na Dala me ka Haawina Ole ke Kumu Pilikia

1 kulikp ai the ka lono meahou o 'ka hoikeia ana mai Hilo mai ma ka Poakahi aku nei i hala, ua hoopnka ae kn ; aha kiure i kana oielo hooholo, no ka ; pili o ka hewa i na lunakiai ehi'ku o ka papa lanakiai o ke Kalana o Hawaii, ma ka manawa i hooloheia ai ko lakou hihia imua o ka aha kanpuni ma Hilo | ma kela Poakahi. O ke kumu hoopii e ku-e ana i na hoa o 'ka papa lunakiai o Hawaii, o ia no ko lakou hoolilo ana aku i na (lala o ka lehulehu, mamuli o ko lakou manao iho, me ka bila haawina ole i hookaa waleia, aka nae ua hoohalahala aku la ka loio o ka papa lunakiai i ka olelo hooholo, mahope 'koke iho o ka waiho ana ae o kela kiure i ka lakou hoike, n6 ka pili o ka hewa i ka poe i hoopiiia. *" O na hoa o ka papa lunakiai o ke Ka«s lana o Hawaii i ahewaia mai la, oia o: Bamuel KauHane, ka lunahooinalu o ka }>*pa; W. A. Todd, A. M. Cabrinha, Eu-J gene Lvman, James Ako, A. A. A'ieana ame Julian Vates. 0 k« hoopa 'i a ke kanawai i hoakaka »i no ka hewa elike me ia i ikeia no Uela papa lunakiai,' o ia no ka uku ana i ka huina dala aolē e oi akū mamua o ka hookahi kaukani, a e hoopaahao ia paha no ka manawa aole e oi aku mamua o ii makahiki, a i ole, o kela I TOHU lioopa ©j^. U ki hana hope \ manaoia, mamiuli o ke ahewaia ana mai la o kela papa lu-na-kiai, o la, no ka hoopii e kipaku ana i ka noho hon ana aku o na hoa o ka papa | lunakiai, ua loaa aku ia mamuli o ka noii amo ka huli pono ana a kekahi komite o ke kiure kiekie o 'ke Kalana o Hawaii, no ke ano o 'ka lawelaweia ana o na hana o ke kalana. Ua ike maoli ia ka hauhili o kekahi mau hana i lawelaweia, a no ia kumu, ua kono akoa aku na lunakiai i ka loio kalana e haawi mai ina a'o ana, ma na mea e kokua aku ana i ka hooponopono ana i na hana a ka papa lunakiai. Ma ka huli ana a ka loio kalana i loaa i'o aku ai ke kulāna oiaio o na mea i hanaia e ka papa, a i ka wa i noho ai o ke kiure kiekie, ua waiho ae la oia imua o kela kiure, i kana mau me.i apau i ike ai, a ia wa i kohoia ai hekomite kuikawa, e ke kiure kiekie, no ka huli pono ana aku i na mea oiaio. o ka hopena i ikeia, o ia no ka loaa an.\ 0 na hoopii hoahewa e ku-e aua i na lunakiai, a o na kahua hoi o -ko lakou j hookolokoloia ana mai la, a ikeia ko la- ] kou pili i ka hewa. Ma ka hoike a ke Jsomitc kuikawa o ke kiure kiekie, e hoakaka ana ia i ka lawelawe ana o na hoa o ka papa lunakiai i na haua o ke kalana, ma ke ano hemahema loa, o ia ka hoolilo ana aku 1 kekahi mau waiwai o ke kalana i wahi e ukuia aku ai ke-kahi pokole, i ikeia ma ka hoomaka ana o ka M&iahiki. He nui a lehulehu wale na mea i loaa aku i kela komite, ma ka huli ana, o ia ke kuai ana o ke kalana i 'kekahi mau mikini, ma ke ano ku i ka hemahema, me ka huli niua ole, no ke kupono e hanaia i mau mikini o ke ano i makemakeia, a i 'kekahi manawa, aole no he huliia aku o ke kupono i'o o na mea i kuaiia ai. Ka Olelo a ke Kanawai O ke kanawai i ahewaia mai la na lunakiai o ke Kalana o Hawaii, o ia no ka pauku 2214 o na KanaWai Hooponopono Hou ia o Hawaii, o ka 1915, he kanawai e papa ana, a e hookapu loa ana, i 'ka hoolilo ana aku ma kekahi ano i na dala o ke kalana, a oi aku mamua o ka haawina i hooholoia no kekahi mau hana. He mau hoopii hoahewa e ae no kekahi eJiu-e ana i ka Lunakiai Cabrinha, ake ku nei kona mau, hihia, no ; ke »kakali ana.i'ka olelo ho(/holo mai ka .aha kiekie mai, maluna o kekahi mau ninau pili kanawai. Aole i hoea aku ka Lunakiai Yates ma ka manaw&a i hooloheia ai ka hihi.i o na lunakiai, ma ka Poakahi nei, oiai he kapena koa noloko o ka pualikoa ma Leilehua, aka ua nee no nae na hana o

(E nana ma ka Aoao 2)

ka aha imua, me k e kakali ole iaia. Mahope o ka hooloheia ana o na oleloike apau ma kela hihia, ua waihoia a'ku la ka hana iloko o ka lima o na kiure, a no na hora elua ko lakou noonoo ana, i hoopuka ae ai kela kiure, nia na hora o ke ahiahi, i ka lakou olelo hooholo, e ahewa ana i ka poe apau i hoopiiia o ■ka papa, no ko lakou pili i ka hewa. O Senatoa James W. BuBsell ame W. H. Smith na loio ma ka aoao o ka papa o na lunakiai, a o ka Hope Loio Kuhina Lightfoot ka loio ma ka aoao o ke aupuni.