Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 5, 31 January 1919 — Page 5

Page PDF (1.66 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

He Moolele no MAGURETA a i ole iloko o na wiliau a ke Aloha. He moolelo i piha me na Haawina o ka Ehaeha.

Me kela ano iho la o Noela i puili mai ai i kana wahine. ahiki i ka hale, a alakai aku la iaia noloko o ka rumi hookipa, a mahopa o ka wehe ana ae ia kona kuka koloka hoonoho iho la ia ia Kanani maluna o kekahi noho koki veleveka, a pane aku la: "e kuu wahine," me ka apo ana ae o kekahi lima ma ka puhaka o Kanani, "he oi ae no ko kaua hauoli ma ka home nei mamua o ke komo ana aku iloko o na anaina hoohauol elike me ia a kaua i hele aku nei i keia po. Ua pa-haner ia ae ko'u hauoli ke noho aku imua o kou alo. mamua o na aha ike hanohano no 'o keia ao."

Kau aku la o Kanani i kon mau lima maluna o ka poo hiwi o Noela, hina mai la hoi imua, a nana a'na mai: "Ua hauoli i'o anei oe e Noela, no ko'u lilo ana he wahine mare nau?'

"O kena kekahi ninau ano ole loa au e waiho mai ai imua o'u e Kanani. Aole o ka hauoli wale no ka mea i loaa ia'u, no kou lilo ana mai he wahine mare na'u, aka he wai wai makemake ia, i hiki ole ke loaa ke kuaiia me ke dala ame ke gula."

"Ua aloha mai anei oe ia'u me kou naau apau?" i waiho hou aku ai no o Kanani i ka lua o kana mau ninau.

"Me kuu uhane apau, kuu ikaika apau, pela iho la au aloha aku ai ia oe e Kanani, aole loa he mea nui e ae iloko o kuu puuwai, o oe hookahi wale no." wahi a Noela i pane mai ai, aia nae iloko o kona uhane, ke ike la oia, he mau olelo hoopunipuni wale no kela, a ua piha hoi oia me ka hilahila, iaia i hoomanao. ae ai, o kela no kana mau olelo hookahi i hoopuka aku ai imua o Margureta, ma kekahi ahi ahi, oiai oia  e paa ana i ka lima o Margureta, a hawanawana aku i na olelo o ke aloha, ma na pepeiao o kela kaikama hine i piha i ka maemae ame ka oiaoia.

O keia maoli iho la no ke ano o kekahi poe kanaka lehulehu, na keiki a ka poe waiwai, i mailaniia iloko o ka hanohano ame ka lako, aole ia mea he aloha oiaoi iloko o ka lakou puuwai; aka o ka haaheo, ka hookiekie ame ka lokomuli o ko lakou manaoio ana, ua hanaia mai ka honua nei ame kona mau mea e piha ai' no kona mau lealea wale no ame na hauoli pauwale o ke kino.

He keiki hookahi wale iho no o Noela Kauwila na kona mau makua  i ka laua keiki, a oi aku mamua o ko laua makee i ko laua pono iho.

O kela pailani o kona mau makua iaia, o kona mau makemake apau, he mea liihii loa ia ia laua; a o ka laua e hana mau makua waiwai, a elike me na makua nui ole o na keiki ua mailani aku kela mau makua i ka laua keiki, a oi aku mamua o ko laua makee i ko laua pono iho.

O kela pailani o kona mau makua iaia, o kona mau makua iaia, o kona mau makemake apau, he mea liihii loa ia ia laua; a o ka laua e hana mau aku ai, o ia no ka imi ana'i na mea apau a hauoli ai o Noela.

O keia hana nae a na makua, ka mea i hoolilo ia Noela i kanaka makee nui ole i kona ano maikai, e hooikaika ana iaia, e lilo i kanaka ano nui a kaulana. He kanaka maikai no o Noela ma kekahi ano, aka nae ua nele oia i ka uhane aloha oiaoi, he hookahi wale no mea iloko on a, o kona hauoli ponoi iho; a o kela maa no i ka hooko mau ia o kona mau makemake apau, pela no oia e manaoio la, aole loa he mea nana e hhhoka mai iaia.

   He iwakalua-kumamakolu na makahiki o Noela Kauwila ma ka manawa i make ai kona makuakane, me ka waiho ana iho i kekahi waiwai nui nona.

   Ma kekahi kau wela koke mai no, i halawai mua loa a oia me Magureta, a mamuli o kau'i ame ka huapala o kela kaikamahine, ua hoao oia ma na ano apau, me ka hooikaika maoli e lilo mai oia i wahine nana; he oiaio, iloko o ke kuhihewa o Margureta, he oiaio ka Noela i huai aku ana i ka nui o kona aloha nona; ia wai hookahi no hoi i hua'i pau mai ai o Margureta i na meahuna iloko o kona puuwai, aohe mea koe aku i kuono, pehea hoi e nele ole ai kona hana mai pela, i kau a mea o ka piha maa lea maoli no o keia kanaka opio.

   Ua ike no o Noela he kaikamahine o Margureta na kekahi kahunapule ilihune. heaha nae ia mea he waiwai iaia he hookahi mea nui, a o ka waiwai nui hoi a kona puuwai li'a aku ai, o ka helehelena u'i o kela kaikamahine. Ua lawa oia me ka dala, e lako mau ai kona puuwai li'a aku ai, o ka helehelena u'i o kela kaikamahine. Ua loaa ia Margureta he hoonaauao maikai ia, he piha paa rula, no laila aole ana mau mea e hoohalahala ai nona, a hui pu iho me kona haulehia maoli no kona manao e lawe mai iai wahine mare nana.

   Ua lawa oia me ke dala, e lako mau ai kona ana me Magureta in a no ko laua mare aku. He kahunapule i kana kaikamahine, e lilo ai i hoku hel iwaena o kana poe apau i kamaaina ai.

   Me kela nui no nae o ke aloha o Noela Kauwila ia Magureta, ua hookahaha loa ia aku oia, i kekai la, i ka wa i loa; mai ai o ka lohe. aole o Magureta, ua lilo ia i mea hooku-ihe mai kela maopopo o ua kanaka nei, no ka mea, aole he mau kana lua ana, n oka oili ana mai o keia kaikamahine mai kekaha mau makua mai o ke kulana kiekie a hanohano, o ka mea pohihihi wale no, malia he kaikamahine keia i hanau mama ke ano hewa, aole hoi na kekahi mau makua i marei malalo o na kanawai o ka aina ame ke Akua.

   Mai kela manawa mai i loaa maoli aku ai o ka ike ia Noe la no ko Margureta ano, ma ka hanau ana, aole oia i hoe hou mai ma ka home o Mr. Anola no kekahi mau la elua i ka wa nae mamua aku, aohe la haule iaia. e pina'i mau ma ana aia no ka pono o ka ike aku la no oia i kekahi kumu pale, m ka olelo ana aku o ke kumu o kona hoea mua ole ana aku no kona ma'i, eia nae, ua hiki loa ia Magureta ke ike mai i ke kumu oiaio loa, mamuli o ka loli o ko Noela ano ma keia la ma kona mau ano maa mau mamua aku.

   Me kela noonoo mau iloko o Magureta, he mea maikai o'u paha no kekahi kanaka o ke kulana hanohano a waiwai kai mare ana mai me ia, ua nonoi okoa aku oia ia Noela, e hoo pau i kela manao mua, a laua i hoolala ai, aole nae he ao iki o Noela me ka olelo okoa ana aku o ua kanaka opia nei, aole i lilo na ano pohihihi o ka hanauia ana o Magureta i kumu e hoemiia iho ai kona aloha iaia; ua ku-e loa oia i kela manao o Magureta e hoopau i ka laua mae i noonoo mua ai no ka mare, no ka mea ua paa loa kona manao, o ka make wale no, ka mea nana e mawehe ae i ko laua mau aloha kekahi no kekahi.

   Malia paha ua manaoio maoli no o Noela e hooko aku i kana mea i koho ai, a e mare aku ia Magureta me ka nana ole ae, i na mea e hoopuni ana i na makua oiaio o kela kaikamahine; ina aole i oili ke kakahi pale nui, nana e hookaa wale loa ia laua. He mau la mahope mai o kela manawa ua' hoea mai la kekahi kuoha pili oihana ia Noella e huli hoi koke aku no Nu ioka, nolaila ua hiki ole iaia ke noho hou aku, a haalele iho la oia ia Magureta me kona mau makua, me ka ehaeha no nae o kona noonoo, oiaio ua helu kona aloha no kela kaikamahine a haale i ka lihilihi, o ka hanini wle aku no koe mawaho o ke kiaha.

   Ma kela hoea ana aku o Noela kauwila ma Nu ioka, aole oia i hoopoina i ke kakau leka ana mai ia Magureta, e hoike mai ana i ka nui o kona aloha ame na hoomanao ana, no na la lehulehu a laua i hoohala pu ai ma ka home o Magureta e pane mau aku ana no hoi o Magureta i kana mau leka apau.

   I kinohi, aohe pule ha'o ia Noela Kauwila i ke kakau mai, mahope mai nae, he elua pule alaila loaa mai la kana 'eka pela iho la ahiki i ka loaa ana mai o ka leka he hookahi manawa o ka mahina.

   Iloko o keia mau mahina e noho kaawale nei o Noela Kauwila mai ia Magureta mai, ua make aku la ka makua wahine o ua kaikamahine la, a kau iho la hoi ka ma'i maluna o Mr. Anola, no ke kaumaha i kana wahine, nolaila aole ame noonoo nui o Magureta, no ke ano o ka hana a Noela e wale no nana i hookaumaha loa aku i kona noonoo, o ia no kaumaha, no keia pilikia nui i kau maluna on a, no kona enau makua.

   He leka nae kana i hoouna mai ai e hoakaka ana i ka nui o kona kaumaha no ka make ana o kela mau mea, a o kana kumupale no ka hiki ole iaia ke oea kino mai, o ia no kona paa loa i kana mau hana.

   O keia ka leka hope loa a Noela i hoouna mai ai, no ka nea ua hoolaunaia  aku la oia ia Kanai Alika, a i ka wai nua loa no i ike ai i kela kaikamahine hou, hooholo koke eho la oia e kapae loa aku i ka noonoo hou ana no Magureta, me kona nana ole i kona u'i ame na kalena kiekie i loaa aia, oiai ua hoopuniia kona ano i hanauia mai ai, me na nea pohihihi, me ka i okoa ana ae me keia mau olelo. "O ka wahine o Noela e mare aku ai, he wahine ia i kiko hukohu ole me na kiko eleele o na manao hoohuoi."

   He mau mahina keia o ke kakau leka ole aku o Noela ia Magureta, aole no nae ia i lilo i kumu e hoopau ai o Magureta i kona mau manaolana, no ka hoea mai i ka la e hookoia ai ka laua hoohiki, no ka lilo aku o Noela ia Magureta, aole no nae ia i lilo i kumu e hoopau ai o Magureta i kona mau manaolanam no ka hoea mai i ka la e hookoia ai ka laua hoohiki, no ka lilo aku o kekahi na kekahi. Me ka naau i hoehaehaia, ke noho la no o Magureta me ka hoomanawanui ame ke kupaa, e lawelawe ana i kana mau hana apau i pili i kona home me ka manao kunukunu ole a kaniuhu, aia hoi o Noela maloko o Nu Ioka, ke hooikaika 'a e pahele ma na ano apau, i wahi e haulehia aku ai o Kanani Alika i ke aloha iaia.

   No ka hopena o kela hooikaika ana ma ka aoao o Noela Kauwila, ua ike mua ae nei kaua e ka makamaka heluhelu, i ka lanakila ana o ua kanaka aloha ole nei, ma kana mau hooikaika ana apau, kona hauoli wale iho no; ua  kapae loa aku oia i ka noonoo ana no ke kaikamahine nona ke aloha ana i kumakaia ai, e kakali mai la me ka hoomanawanui, no ka hoea mai o ka la ana e ika ai i ka hauoli, eia ka auanei, e poho wale ana kona mau manaolana apau.

 

MOKUNA VIII.

 

   Mahope iho o ka make ana aku o ke kaikaina o ka makuakane o Magureta Anola, ua  hoomau no ua kaikamahine nei i ka noho ana ma ka home ana i aloha ai, a ma kekahi la oiai oia e noho ana iloko o ka pouli,  ua hoea mai la loio, a hoike aku la iaia, oia kekahi loio, a hoike aku la iaia, oia kekahi o na kaikamahine waiwai, aole loa e hiki i kekahi mea ke ana aku i ka mea iloko o Magureta, ua piha mehameha maoli oia, me ka ehaeha pu hoi o kona noonoo, a aneane maoli no e makehewa kona ola ana aku, no ka mea, oia hookahi wale no ia e ola aku nei.

   Ma ka hoomaopopo ana ae, aole on a ohana hookahi e ola ana, u haaleleia mai hoi iloko o ke anu ame ke ko'eko'e e ke kanaka ana i manaoio aku ai e loaa ka hauoli iaia ma on a ia; ke kaikamahine hoi i pohihihi ke ano o kona hanauia ana mai e kona makuahine ponooi, ua lawa ia no ka hoolilo ana mai iaia i piha i ka ehaeha.

    Me kela mau mea oiaio e kau mai ana imua o kona noonoo, ua hoomama mai la oia iaia iho, mai ka pili ana aku me ka pohai i maa iaia, i ka wa e ola ana kona mau makamaka, ame na hoahanau o ka ekalesia a kona makuakane i noho kahu ai, i hele mai, no ka hoolana ana i kona mau ma hao, aole nae on a hookipa mai ai lakou, he oi aku kona noho hookahi ana, wahi anan i koho ai, mamua o ke ku ana aku mua o kela kaikamahine oluolu, akahai a waipa-he i kamaaina na mea apau, aka ua aneane loa oia alike ku me na wahine pupule, ka hele a hehena kona mau ano.

   Ua hauoli loa o Magureta, e kahiko iaia iho me ka lole eleele, i hoike no ka pouli i halii iho maluna o kona uhane o ke kumu wale no nae o kona hooko ole ana aku ia hana mamuli o kana hoohiki, i haawi aku ai i kona makuakane ma ka ae ana e hoopau i kela rula maa iwaena o na kanaka ma ke ano o ke kahiko ana i na aahu eleele, he mea ku-e ia ke ola kino maikai, he mea hoohaahaa i ka uhane, a ho mea hookaumaha aku ia ha'i.

   He hana hiki wale no iaia, ka hele kaahele ana ma na aina mamao, in a i koho kona manao pela, no ka mea ua nui e dala iaia, e hemahema ole ai ma na ano apau, ke nana a mae me kekahi ano ua like oia ma kekahi kaikamahine kuewa, a he malihini hoi e kaahele hookahi ana, ma ke ana kohu ole.

   Aole ano makemake e hoolilo nui aku i kana dala, me kuai ana i na lole nani, no ka hoonu'anu'a ana i kona ino i kohu no ia hana i ka nana iho he mea kekahi ana aloha aku ai; a uo kona noonoo nui i kona mau kaumaha a hoopoina ae oia ikekahi hana kupono loa ana, e lawelawe, o ia no kona huikau pu ana aku iwaena o ka poe ilihunele, a haawi aku i kana mau kokua ana ia lakou; e lilo a ana mauhana maikaii i mea hoola mai i kona uhane.

   Aole oia i ike iho i ka nui o kona waiwai, a manao ae apai i kona manao e hookelakela elike me ka poe waiwai ka ua hoomau no oia i ka noho ana maloko o kona home me kela ano no i maa iaia mai kona mau la mai, i loaa ola eia haawina kaumaha maluna on a; e lawelawe ana i kana mau hana maa aia ka pono o ka hala ae o ka la, nana ake ma o ka hoea mai he la hou.

   Ke emi mai la nae ka ikaika o kona kino, ke hohoma mai kona mau papalina, ma kana hoomaopopo iho, ke auhea ku la ka hoihoi, ka eleu mai iaia aku, a in a e hoomau aku in a oia i ka noho ana ma kela ano, alaila e hoea koke eha i kona hopena; nolaila hooholo iho la oia, o kana me ono e hana aku ai, o ia no ke kuai ana i kekahi paalio ma ai me kekahi kaa nani i mea holoholo nona a e hoolima ma hoi i kekahi kalaiwa kupono nana e malama i kona kaa.

   Ua illo i'o kela kuai ana aku a Magureta i kaa nona me a lilo i mea hoopomaikai mai iaia, no ka mea e hele mau na oia i ka holokaa no kekahi mau la me ka loaa ana mai ena ea oluolu iaia. I kekahi mau la me ka loaa ana mai ena ea oluolu iaia i kekahi manawa e hele ana oia mae luna o kona kaa, no kekahi mau mile lehulehu, me ka hoohala ana iwaena o na laau uliuli, oiai hoi kona mau lio e a ana i ka mauu, a i ka pau ana o kona hoihoi, e hoi kela ano haka-nu mau maluna okona mau maka.

Aole on a manaolana i koa, no ka hoea hou mai o Noela Kauwila, a koi aku aku iaia e mare laua, oiai he mau mahina loihi loa keia o ke kakau ole ana mai o kela kanaka i leka iaia nei; a oiai aia no kela hoopalau mawaena o laua ke kua la me ka hoopau ole mai o Noela, aole nae ua o Magureta i manao, he hana kupono ma kona aoao, ke kakau ana aku i kekahi leka, e koi ana i na hoakakak mai ia Noela aku, nei ke kumu o kona hooko ole ana i ka aelike hoopalau mawaena o laua.

    Ma kekahi la nae, hooholo iho la ua o Magureta e hele oia i ka holoholo ma kekahi wahi he umi-kumamalima mile ka mamao mai kona home aku, a e hoohala oia i kekahi ma nawa nui o kela la, malaila, eia ka ehaeha ame ke kau maha i kona uhane.

    O keia wahi a Magureta i manao ai e hele aku, no ka hoomaha ana, aia ma kapa o kekahi lokowai nui, he wahi o maluia ana e na laau uliuli, a e waiho mai ana hoi kekahi kula palahalaha ma kekahi aoao. Ma keia wahi e hele aku ai no hoi kekahi poe lehulehu no ka lawai'a ana, no ka holoholo ana no hoi maluna o na waapa, a no ka malama ana he mau ahaaina; he nui na wahi kupono e ae e hoonanea ai, no ka heluhelu ana i na puke moolelo, a i ole no ke kaha ana paha na kii o ka lokowai, ame na kumulaau nunui e hoopuni ana kona mau aoao.

   I ka hoea ana aku o Magureta no kela lokowai, kauoha aku la i ke kalaiwa e lawe aku e hanai i na lio ma kekahi kauhale kokoke, me ke kauoha ana aku, e kii hou mai iaia loko o na hora ekolu; a i ka hala ana aku o ke kalaiwa me ke kaa, hohola iho la ua o Magureta i kona kihei huluhulu manoanoa iluna o ka mauu, a haule iho la hooluolu, me ka wehe ana ae i kana buke moolelo, no ka heluhelu ana.

   He hapalua hora paha kela heluhelu ana iho a Magureta, aole mai la he hoihoi iloko on a, o ia hoi, me he mea ia, aole ana mea hiki ke hoomapopo, nolaila, waiho aku la oia i ka buke ma kekahi aoao, a nanea wale aku la no i ka nana ana ma kela wahi, a no kekahi manawa, ua hoopololohia mai la ka makehiamoe i kona mau lihilihi, o kona haule aku la no ia hiamoe.

   No na hora elua paha kela hiamoe ana aku ona, ua puiwa hikilele ae la oia i ka lohe ana aku i kekahi mau leo hau e walaau, malolo pono aku o kana wahi e noho ana.

   O keia wahi a Magureta i hiamoe ai, he wahi i ulu paa puia e na laau, o kahi hakahaka wale no, o ia kela wahi ana i halii aku ai i kona kihei huluhulu, mahope aku o kona kua he mau pohaku nunui i uluia e ka limu, mai keia wahi mai, na leo walaau ana o ka lohe ana aku, nolaila ala ae la oia iluna, a kiei aku la i ka nonoho mai o kekahi mau kaikamahine opio ekolu e ai nui ana i ko lakou aina awakea.

   E noke nui ana no hoi ua poe kaikamahine nei i ka walaau, elike me na manu pihaakelo, a ma ka Magureta nana aku, ua piha maoli lakou me ka hauoli, me ka ono hoi o ka ono o ka lakou mau meaai, he mea maikai wale iho la no ia i ko lakou noonoo.

   O Magureta ka ike pono aku nei i kela poe kaikamahine no lakou nae, aole a hiki ke ike mai iaia nei, oiai eia keia malokko aku o na laau kahi i nana ai, me ka alai ae hoi o na pohaku nunui mamua o kona alo. I aia nei e nana aku la a e hoolohe ana hoi i ka walaau o kela mau kaikamahine lohe aku la oia i ko lakou mau inoa o Mole, o Suse ame Grace, a kani iho la kana u, iaia i hoomanao mai ai, o kela mau ano hauoli o na kaikamahine opio, o kona ano ia iloko o na la i hala hope aku, oiai nae i keia manawa, aia ke kau maha ame ke kaniuhu ke nohoalii mau la maluna on a, i na wa apau.

   "Heaha kou lole e Suse, e komo ai ma ka la mare?"lohe aku ai keia i ka pane ana ae o ke kaikamahine nona ka inoa o

Mole, me ka nahunahu ana iho o kela kaikamahine i ke kuau o kekahi lala ohelo e paa ana iloko o kona lima.

   "He meahuna keia na'u  i makemake ole ai i ke kauoha e hanau mai i ko'u lole, aka nae no kau ninau hoomaoe hoi, ua konoia mai nae oe, aole loa oe e kamalilo ae ana i kekahi poe okoa aku, no ke ano o ko'u lole."

    "Aohe au, mea e hopohopo ai no'u e Suse, ua ike no hoiooe, owau wale no kou hoaloha hookahi i ike kau mau meahuna, me ke kamailio ole i kekahi poe e aku. I hooiaio imua ou no ka pololei o keia mau olelo a'u e kamailio o ia hoi he lole holu ahiehie ko'u e komo mai ana, i kinohinohiia me ke keokeo, a i hanaia hoi me kekahi lihilihi i okomoia me na pohaku momi."

    "Ke ike aku la au i ka u'i maoli o kou lole e Mole," i pane mai ai o Suse, me ka lamalama ana ae o kona mau papa lina, hoike mai la hoi kona mau maka i ka piha hoihoi, me ka i hou ana mai:

   "I ka po nei aku la no ka hoihoiia ana ae o ko'u lole, ua paa i ka humuhumuia, o ia hoi he lole akala ahiehie, i hana i'a me kekahi lihilihi o ia waihooluu hookahi no, a he kewa papa kuai ana mai i kekahi leidaimana no'u ma ke ano he makana no ko'u la hanau =, o ia no keia la hookahi e hookoia aku ai ka mare."

    "Auhea oe e Grace, e nana ae kaua i ke kaikamahine hookahi wale iho no a kekahi mau mmakua waiwai, he lei daimaana ko ia nei e kau mai ana ma kona a-i, ma kela la ano nui." me ka huli ana aku o Mole imua o ke kolu o na kaikamahine o lakou."

      "Aohe a kaua hoohewahewa ana, no na mea maikai e loaa ma i na kaikamahine a ka poe waiwai, aka nae owai ke kaikamahine opio nona ka mare hanohano, a olua e kamae aio mai nei?" wahi a Grace, me ka minoaka.

      "Alaila aole ka paha oe e Grace i lohe, ma ka ano kau hinau! O ke kaikamahine e mare aku ana i kana kane, oia ao o Kanani Alika, he hoa kula no maua, oia no hoi kela kaikamahine me ka paalole holu a'u o ka hoolauna ana aku a oe i ke kakahiaka nei." alaila huli aku la oia imua o Suse hoakaka aku la he hookahi wale no hora o  ko Grace hoe na mai, o ka hoomaka no ia o na mea apau e kau maluna in a waapa, nolaila aole i loaa he manawa nona e hoakaka ono aku imua o Grace no ka mare aku o Kanani mea ana kane i hoopalau ai.

   "O kela kekahi o na kaikamahine oluolu a akahai ma kakilo aku, a i ka wa hea e hookoia ai keia mare a olua kamailio mai mei?"

   "He hookahi pule mai keia la aku, alaila hookoia ka mare on a ka hora umi-kumamalua o ke awakea; o kela ana kekahi na mare hanohano loa i ike mua ole ia ka lua ma keia kula akauhale, no ka mea ua konoia ka lehulehu e hoea ae nui a ikemaka ana i kela mare."

   "Owai ke kane i hoopalauia ai o Kanani Alika?" i niela mai ai no o Grace, o ke kumu no ka mapopo mua ole nui aia o keia mare e hoea mai ana.

   "He keonimana waiwai loa oia no Nu Ioka. Ma ka hoo o aku nei i ka wa a Kanani i hele hoomaha aku ai no kahi kona makuahine hanauna, ke kaikuahine o kona makua kane, ua hookamaaina aku la oia me keia keonimana a oa huapala iho no hoi paha o keia kaikamahine ua lilo mau ia iaia kela keonimana waiwai loa, me ke ku a lili maoli o kela keonimana, eia ka auanei e hiu ana k Kanani a wela, e lawe ana a lilo."

   "Aole aku la no hoi e nele ka huapala o kela keonimana, i komo ai ka makemake iloko o Kanani nona?"

   "Ae, oia kekahi o na kanaka u'i, a kilakila, e haaheo ai ke kaikamahine e lilo aku ana he wahine nana. Ina hoi paha no kona hele pu mai nei me kakou i keia la, in a ua kuhikuhi aku au ia oe i ua kanaka nei, aka nae e ike aku ana no oe aia, mamua o ko kakou huli hoi ana aku no kauhale, no ka mea he hele mau mai oia i ke taona i na la apau."

   "Ua nui kena mau mea au e kamailio mai nei, he hookahi wale no mea i koe, aole oe i hoike mai nei, i kona inoa ia'u, malia paha e waiho ana no oe ahiki i ka hope loa o kau mooelo ea?"

   "No ka pahee loa aku la o ka'u kamailio ana no ka u'i ame ka huapala o keia keonimana, pela iho la i poina ai au i ka hoike ana aku i kona inoa, a he nani hoi ia, ke ake mai nei oe e lohe, o ka inoa, o ua kanaka lalawai la o Nu Ioka, oia o Noela Kauwila; pehea, ua lawa aku la anei kou makemake?"

   Ua like pu keel mau huaolelo hope i hoopukaia ae e Mole, me kekahi hamare ku'i aiana, o ka hahauia ana mai ma ka uamauma o Magureta, ka hele a paapu o ka hanu, ane ka koomanawanui wale no oia i uumi ai, mai ka noke ana ae i ke kuwo, me ka leo nui, no ka mea, akahi no oia a ke i ka meahuna, a i ke kumu oiaio loa hoi, o kona lohe hou ole ana, mai ke kanaka mai ana i haawi aku ai i kona aloha, ame ka manao kuhihewa, he aloha oiaio la ko kela kanaka aia, eia ka he aloha wale no maka lehelehe.

   O Noela Kauwila anei kela kanaka i hoopalau me ia nei? Kela kanaka nana na huaolelo o ke aloha i lua'i mai, me he mau mapuna wai meli la e lele maopu mau ana i ka waleau o ka makemake? Kela kanaka e mare aku ana iloko o hookahi wale no pule, mai kela manawa aku?

'   He oiaio anei, o ua kanaka nei ia? He hana kohu ole loa in a kekahi kanaka, i haawi ae i kana hoohiki paa, ka hoi hope ana i kela hoohiki laahia, a kiola aku i ka mea ana i hoopaa aku ai i kona aloha, a ae aku e mare me ka mea okoa, aole e hiki ia'u ke manaoio.

   Aole e hiki i ua o Magureta ke hoohewahewa, ua lohe ponoi aku oia i na olelo apau e kamailioia ana e kela poe kaikamahine, no ka mea ua kono okoa ia kela pae kaikamahine e hoea aku no ke anaina mare, ua pau hoi ko lakou mau lole i ka hoomakuakauia, i hakalia wale uo i ka hoea ai o ka manawa i hooholoia ai, o ko lakou hoea aku no ia, ma ke ano he mau hoike no ka mare ia aku o ke kanaka ana ai aloha ai, me ka mea akoa loa, ole hoi me ia.

   Me he mea la iloko o kela manawa, ua kau okoa mai la imua o ka noonoo o Magureta na mea oiaio apau, no ke kumu o ke kakau hou ole ana aku o Noela Kauwila i leka aia a i ole ia, hele hou aku paha e ike iaia iloko o na manawa o kona kaumaha ame ka ehaeha, eia ka ua lilo i ka ehakoni hou a haalele i ke aloha mua.

   Ua hiki loa iua o Magureta ke kukulu mai i ke kii o na hana aloha ole a ku i ka lokoino a keia kanaka iaia, a no ka hiki hou ole iho iaia ke noho ma kela wahi, a e hoomanawanui hoi i na ehaeha o kona puuwai, ua hina aku la oia i hope, a waiho maile.

   Ma kela kulana o Magureta i waiho ai ahiki i ka hoea ana mai o kona kalaiwakaa, i kii mai iaia, no ka huli hoi ana i ka hale.

   O kela poe kaikamahine ekolu, mahope iho o ka pau ana o ka lakou paina ana, ua huli hoi nui aku la no ka hui pu ana me ka nui o lakou, nolaila aole lakou i ike mai i ka maule ana o Magureta.

   I ka wa i ike mai ai o ke kalaiwakaa i ke kulana kupilikii i kau aku maluna o kona haku, no ka mea ua hele ka helehelena o Magureta a keokeo pu, ua hoopioloke loa ia kona, noonoo, me ka piha i ke pihoihoi, a holo awiwi aku la oia no kahi o ke kahawai, ukuhi mai la i wai iloko o ke kiaha, a me kona mau manamanalima. I pipi iho ai oia i na hunawai ma an maka o kona haku, a no kekahi manawa mahope mai, akahi no a poaha ae ua o Magureta me ke kulana nawaliwali no nae o kona kino.

   Kaualupe aku la ke kalaiwakaa i ua o Magureta ahiki i ke kau ana iluna o ke kaa, uhi mai la i ke kihei maluna on a, o ko lua huli hoi pololei aku la no ia no ka home.

   Ma kela huli hoi ana a ua o Magureta, aole oia i hoopuka iki ae he hookahi huaolelo, a i ole onioni ae paha, he oki loa no ma na ano apau, aia wale no kona nana ana iluna o ka lewa, e hoao ana e hoonalonalo aku i kana mau mea i 'ohe pono ai mai kela poe kaikamahine mai.

   No na la ekolu mahope mai, aole o Magureta i haalele ki aku ialoko o kona rumi, a i ole ai aku paha i kekahi mau meaai; me he mea la, ua kailiia aku ka ono o ka ai mai kona puu aku, ua auhee aku hoi ka makehiamoe mai kona mau maka aku.

   O kana hana wale no iloko o kela mau la ekoul i ka po ame ke ao, o ia ka holoholo ana maloko o kona rumi, me ka pioloke maoli o ka manao o kana kauwa, me ke koi okoa ana mai e kiiia kekahi kauka; ua hoole aku nae oia i ke kiia o kekahi kauka, no ka mea hookahi wale no ka mea i ike i ke kumu o kona pilikia, e hiki ole ai i ka ike ame ke akamai o ko ke ao nei e hooluolu mai iaia, ake hoihoi aku paha iaia iloko o na la ana i ike ai ia mea he hauoli.

   O kela mau la ekolu wale no, o na la ia i holopono ai na hana hoomailo o na mahina loihi i hala aku maluna o kona kino, mai kela manawa mai a kana ipo aloha o ka haalele ana mai iaia. Ua lilo na manaolana iloko o ua kaikamahine nei i mea ole; o ke ola ana iloko on a; aole loa he waiwai; no ka mea, ua pau loa kona manaoio ana iloko o kekhai kino kanaka, ua loaa he haawina a'o iaia, mai keia kanaka aku, ka mea hookahi ana i hilinai i, e ku ana oia maluna o kana hoohiki, ahiki i ka lua kupapa'u, eia ka auanei he nahesa oia iloko o ke koloka o ka hookamani.

   He elua nae la mamua oka la e mareia aku ai oNoela Kauwila me Kanani Allika, hoike aku la ua o Magureta i ana kauwa, no kona makemake e hele  ma ke anaina mare; o ke kumu o keia makemake ana on a e hele ; i hiki ai iaia ke ike aku i ka wahine a Noela e mare aku ai, a e ku aku hoi he alo a he alo imua oia nei. A e hakilo aku hoi iai, in a paha ua au i'o kona aloha ana mai iaia; a e hoikeike aku hoi i kona elehelena imua on a, kela helehelena a ua o Noela Kauwila kapa mau mai ai, oia hookahi ka wahine huapala ma ka honua apuni. Ma ke kahakiaka nui, ua ala kakahiaka loa e ua oMagureta, a olelo aku la i kana kauwa ia Hana, e ele ana oia no ke kulanakauhale. Ua kaohi mai kana kauwa iaia, aole e hele ai no kahi nui o na kanaka, aohe nae he mea a oololi iki o Magureta i kona manao, nolailahoea aku la ia ma ke kulanakauhale o Nu Loka, a kuai aku la i kela ole nani, elike me ia a kaua i ike ai i ua kaikamahine nei, ka like aku me na kaikamahine a ka poe waiwai.

   Ua kuai aku o Magureta i kona lole nani, ame ne mea hoonani e ae, me ka maiau loa, no kona makemake, e hoike ke aku iaia iho, imua o ke kanaka nana i ka pae mai iaia ma kula, me he wahi iliili kakaa wale iho no, ma na lae kahakai. Ma kekeahi la mai, kauoha aku la oia i kona kalaiwakaa e hana mai i kona kaa, no ka lawe ana aku iaia no kana wahi makemake ai, me ka olelo ana aku i kana kauwa ia Hana aole i maopopo kona manawa e hoi mai ai, ma kela auwina la no paha, a i ole, e hala ana iaia he elua a he ekolu la, alaila hoi hou mai oia no kona home.

   Ua hele a ahiahi loa ma kela la, hoea aku la oia i ke taona, a hoolimalima aku la i mau rumi nona, ma ke hokele malaila. I ke kaikamahine lawelawe o ka hokele i niele aku ai oia e pili ana no ka mare e hoea mai ana, u hua'i pau mai la no hoi kela kaikamahine i kana mau mea apau i ike ai, pela me ka moolelo i pili aku ia Kanai ame Noela.

       (Aole i pau.)