Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 5, 31 January 1919 — He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha. [ARTICLE]

He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha.

Me kela ano iho la o Noela i puili mai ai i kāna wahine. ahiki i ka hoea ana aku o ko laua kaa mamua o ka puka o ka hale, a alakai aku la iaia noloko o ka rumi hookipa, a mahope o ka wehe ana ae i kona kuka koloka, hoonoho ihe la ia ia Kanani maluna o kekahi noho koki veleveka, a pane aku la: "E kuu wahine," me ke apo ana ae o kekahi lima ma ka puhaka o Kanani, "he oi ae no ko kaua hauoli ma ka home nei mamua o ke komo ana aku iloko o na anaina hoohauol elike me ia a kaua i hele aku nei i keia po. Ua pa-haner ia ae ko'u hauoli ke noho aku imua o kou alo. mamua o na aha ike hanOhano no o keia ao." Kau aku Ia o Kanani i kona mau Hma maluna o ka poo hiwi o Noela, hina mai la hoi imua, a nana pono āku h maluna o na maka o kana kane, me ka ninaU ana mai: "Ua hauoli i'o anei oe e Noela, no ko'u lilo ana he wahine mare nau ?" * • "O kena kekahi ninau ano ole loa au e waiho mai ai imu? o u e Kanani. Aole o ka hauoli wale no ka mea i loa; ia'u, no kou lilo ana mai he wahine marc na'u, ak& he wai wai makamae ia, i hiki: ole ke loaa ke kuaiia me ke dah ame ke gula." "Ua aloha mai anei oe ia'u me kou naau apau?" i waih< hou aku, ai rio o Kanani i ka lua o kana mau ninau. "Me kuu uhane apau, kuu ikaika apau, pela iho la au aloha aku ai ia oe e Kanani; aole loa he mea nui e ae iloke 0 kuu puuwai, o oe hookahi wale no," w r ahi a Noela i pane mai ai, aia nae iloko o kona uhane, ke ike la oia, he mau oīelo hoopunipuni wale no kela, a ua piha hoi oia me k? hiiahila, iaia i hoomanao.ae ai, o keia no kana mau olele hookahi i hoopuka aku ai imua o Magureta, ma kekahi ahi ahi, oiai oia e paa ana i ka lima 0 Magureta, a hawanawana aku i na olelo o ke aloha, ma nā pepeiao o kela kaikama hiiie i piha i ka maemae ame ka oiaio. O keia maoli iho la no ke ano o kekahi poe kanaka lehu lehu, na keiki a ka poe waiwai, i maila*niia iloko o ka hanohano ame ka lako, aole ia mea he, aloha oiaio iloko o ke lakou puuwai; aka o ka haaheo, ka hookiekie ame ka lokoino na anoaijo i luluia iloko o na. kanaka o kela ano, ma muli. o ko lakou manaoio ana, ua hanaia mai ka honua nei ame kona mau mea e piha ai'no kona mau lealea' wale no ame na hauoli pauwale o ke kino. He keiki hookahi wale ilio 110 o Noela Kauwila na kon? mau makua waiwai, a elike me na makua nui ole o na keiki ua mailani aku kela mau makua i ka laua keiki, a oi akt: mamua o ko laua makee i ko laua pono iho. O kela pailani o kona, mau makua iaia, p.kp'na. m.āu niake make apau, he mea liilii loa ia ia lāūa'; a o ka laua e hana mau aku ai, o ia no ka imi ana 'i na mea apau e hauoli ai o Noela. 0 keia hana nae a na makua, ka m.ea i hoolilo ia Noela i kanaka makee nui ole i kona ano maikai, e hooikaika ana iaia, e lilo i kanaka ano nui a kaulana. He kanakā maikai no o Noela ma kekahi ano, aka. nae ua nele oia i ka uhane aloha oiaio, he hookahi \yale no mea nui iloko ona, o kona hauoli ponoi iho; a o kela maa no i ka hooko mau ia e kona mau makemake apau, pela no oia e manaoio la, aole loa he mea nana e hoohoka mai iaia. He iwakalua-kumamakolu na makahiki o Noela Kauwila ma ka manawa i make ai kona makuakane, me ka ! waihe ana iho i kekahi waiwai nui nona. Ma kekalii kau wela koke mai no, i halawai mua loa a oia nie Magureta, a mamuli o ka u'i ame ka huapala o kob kaikamahine, ua haulehia koke no oia i ke aloha iaia. a i kona hoohihi ana i kela kaikamahine, uā hoao oia 'ma na ano apau, me ka hooikaika maoli e lilo mai oia i wahine' nana; he oiaio. iloko o ke kuhihewa o Maguretaj he oiaie ka Noela i huai aku ana i ka nui o kona aloha nona; ia wi hookahi 110 hoi i hua'i pau mai ai o Magureta i na meahun; iloko o kona puuwai .aohe mea koe akū i kuono, pehea ho e nele ole ai kona hana mai pela, i kau a mea q ka piha maa lea maoli no o keia kanaka opio. Ua ike no o Noela he kaikamahine o Magureta na kekah kahunāpule ilihune. heaha nae ia mea he waiwai iaia, he hookahi mea nui. a o ka waiwai nui hoi a kona puuwai li'a aku ai, o ka helehelena u'i o kela kaikamahine. Ua loa; ia Magureta he hoonaauao maikai ia, he piha paa rula, 110 laila aole ana mau mea e hoohalahala ai.nona, a hui pu ih« me kona haulehia maoli ana no i ke aLoha me ua kaikama hine nei. ua paa maoli no kona manao e lawe mai iaia wahine mare nana. Ua lawa oiā me ke dala, e lako mau ai kona nolio an; me Magureta ina. no ko laua mare aku. He kahunapule naauao hoi o Mr. Anola, e noho ,hoomalu ana maluna o kekah'i ekālesia nui, noiaila ua hoonaauao aku keia kahunapuh 1 kana kaikamaiiine. e lilo ai i hoku hele iwaena o.kana poe apau i kamaainā ai. Me kela nui no nae o ke aloha o Noela Kauwila ia Ma gureta. ua hookahaha v loa ia aku oia, i kekai la, i ka wa i loa; mai ai o ka lohe. aole o Magureta he kaikamahine ponoi n; ] Mr. ame Mrs. Anola. aka ua hookaniaia aku e'laua. Mi , wale iho no o Magureta, ua lilo ia i mea hooku-ihe m,ai kela maopopo ana ae ia Noela. he kaikamahine hookam; ka noonoo o ua kanaka nei, no kā mea, aole he mau kana lua ana, n oka oili ana mai o keia kaikamahine mai kekah mau makua mai o ke kulana kiekie a hanohano, o ka me; pohihihi wale 110, malia he kaikamahine keia j hanau mp ma ke ano hewa, aole hoi na kekahi mau makua i marei, malalp o na kanawai o ka aina ame ke Akua. Mai kela manawa mai i loaa maoli aku ai o ka ike, ; ia Noe la no ko Magureta ano> ma ka. hanau ana, aole oia i hoe hou mai ma ka hbme o Mit. Anola no kekahi mau la elua i ka wanae mamua aku.. aohe la haule iaia. e pinā'i ināu mr ana. aia no ka pono o ka ike aku i nā niakā o ,Māgureta. 1 ka wa nae a ua o Noela i hele hou aku.ai e Tl<e ia Magt reta. imi wale aku la no. oia i kekahi kumupale, ma kaolel . ana aku o ke kumu o kona hoea mua ole ana aku. no kon ma'i, eia nae. ua hiki loa ia Magureta ke ike mai i ke kum oiaio loa, mamuli o ka loli o ko Noela ano ma keia la. nr kona mau ano maa māu, manuia aku. - j Me kela noonoo mau iloko o Magureta, he mea maikai o' paha no kekahi kanaka q ke J<ulana hanohano a w r aiw r ai k. mare ana mai me ia. ua nOnoi okoa aku oia ia Noela. e hor pau i kela manao mua, a laua i hoolala ai, aole nae he a» ikj-o Noela. me ka oleio okoa ana aku o ua kanaka opii nei, aole i v Jilo na ano pohihihi O' ka hanauia ana o Magu reta i kumu e hoemiia .iho ai kona aloha iaia; ua ku-e loa oi; i ' ce ' a manao o Magureta.e ( hpppau i ka laua mea i noonoo mua ai no ka mare, no ka mea uā paa loa kona manao, o-

ka māke wale no, ka mea riana. e mawehe ae i ko laua msu aloha kekahi no kekahi. , Malia paha ua manaoio maōli nō o Noela e hooko aku i kana mea i koho ai, a e mare aku ia Magureta me ka nana ole a.e, i na mea e hoopuni ana i na makua oiaio o kela kaikamahine; ina aole i kekahi pale nui, nana e hookaawale loa ia laua. He mau la mahope mai o kela manawa. iLa hoea mai la kekahi kuoha pili oihana ia Noela e huli hoi koke aku no Nu loka, nolaila ua hiki ole iaia ke noho hou aku, a haalele' iho la oia ia Magureta me kona mar makua, me ka ehaeha 110 nae o koaa noonoo, oiai ua hek kona aloha'ho kela kiiikamahine a haale i ka lihilihi, o k? hanini.wale aku no koe mawaho o ke kiaha. Ma kela hoea ana aku o Noela Kauwila ma Nu loka. aol< lia i hooppina i ke kakau leka aaa mai ia Magureta, e hoik<. mai ana i ka nfii o kona aloha ame na hoomanao ana, no na la lehulehu a laua i hoohala pu ai ma ka home o Magureta \.e pane maU aku ana no hoi o Magureta i kana mau leka ipau. I kinohi. aohe- pule ha'o ia Noela Kauwila i ke kakai mai, mahope mai nae. he elua pule alaila loaa mai lā kan< 'eka. pela iho ki ahiki i ka loaa ana mai o ka leka he hoo tcāhi o ka mahina/ • Iloko o'keia mau mahina e noho kaawale nei o Noek Kauwila mai ia Magureta mai, ua make aku Ia ka makua 'iine o Ua kaikamahine la, a kau iho la hoi ka ma'i malun: 1 Mr. Anola, no ke kaumaha i kana wahine, nolaila aok īe noonoo nui o Magureta, no ke ano o ka hana a Noela. 1 loohemahema mai la ma ke kakau ana mai iaia. O ka mei .va!e no nana i hookaumaha loa aku i kona noonoo, o ia m ka hoea ole aku o Noela e hoomama ae i kona mau manae <atimaha, no keia pilikia nui i kau aku maluna ona, no koiK nau makua. He leka nae kana i hoouna mai ai e hoakaka ana i ka nui > kona kaumaha no ka make ana o kela mau mea, a o katic'aimupale no ka hiki ole iaia ke oea kino mai, o ia no kona paa loa i kana mau hana. O keia ka leka hope loa a Noela i hoouna mai ai, 110 ka nea ua hoolaunaia aku la oia ia Kanani Alika, a i ka w; nua loa no i ike ai i kela kaikamahine hou, hooholo kok< ho la oia e kapae loa aku i ka noon.oo hou ana no Magu--cta, me kona nana ole i kona u'i ame na kalena kiekie i loa? aia, oiai ua hoopuniia kona ano i hanauia inai ai, me n? nea pohihihi, me ka i okoa ana ae me keia mau olelo 'O ka wahine a Noela e niare aku ai, he wahine ia i kiko īukohu ole me na kiko eleele o na manao hoohuoi." II e mau mahina keia o ke kakau leka ole aku o Noela ia \lagtireta, aole no nae ia i Hlo i kumu e hoopau ai o Ma ,aireta i kona māu manaolana, no ka hoea mai i ka la e hoo koia ai ka laua hoohiki, no ka lilo aku o kekahi na kekahi Vle ka naau i hoehaehaia, ke noho la no o Magureta me ka 'ioomanawanui ame ke kupaa, e lawelawe ana i kana mau īana apau i pili i kona home me ka manao kunukunu ole a eaniuhu, aia hoi o Noela maloko o Nu loka, ke hooikaika 'a e pahele ma na ano apau, i wahi e haulehia aku ai o Kanani Alika i ke aloha iaia. No ka hopena o kela hooikaika ana ma ka aoao o Noela Kauwila, ua ike mua ae nei kaua e ka makamakā heluhelu, i ka lanakila ana o ua kanaka aloha ole nei, ma kana mau hooikāika ana apau, kona koi ikaika ana ia Kanani e marc koke ia laua; a oiai ua piha oia i ka noonoo nui ana no kona nianao maua, no kona hauoli wale iho 110; ua kapae loa aku )ia i ka noonoo ana no ke kaikamahine iiona ke aloha ana i kumakaia ai, e kakali ma! la me ka hoomanawanui, no ka hoea mai o ka la ana e ike .ai i ka hauoli ,eia ka auanei, cj poho wale ana kona mau mānaolana apau. ' MOKUNA VIII. . . • Mahope iho o ka make ana aku o ke kaikaina o ka tnakua-j kane o Maguretā Anola, ua hoorhau no ua kaikamahine nei i ka noho ana ma, ka hottie ana i aloha ai, a ma kekahi la.l oiai.oia e noho ana iloko o ka pouli, lia lioea mai la kekahi loio, a hoike aku la iaia, oia kēkahi o na kaikamahine waiwai, np ka mea ua hooili aku kona makuakane hanauna i kona mau waiwai apau maluna ona; me ka nui nae o ia wai»vai, aole loa e hiki i kekahi mea ke ana aku i ka mea iloko 0 Magureta, ua piha mehameha maoli oia, me ka ehaeha pu hoi o kona noonoo, a aneane maoli no e makehewa kona'ola ana aku, no ka mea, oia hookahi wale no ia e ola aku nei. Ma ka hoomaopopo ana ae ,aole ona ohana hookahi e ola ma, u haaleleia mai hoi iloko o ke anu ame ke. Ko'eko'e e ee kanaka ana i manaoio aku ai e loāa ka hauoli iaia ma'pna a; he kāikamahine hoi i pohihihi ke ano o kona hanauia uia mai e kona makuahine ponoi, ua lawa ia 110 ka hoolile ma mai iaia i piha i ka ehaehā. Me kela mau mea oiaio e kau mai ana imua o kona noo 100, ua hoomama mai la oia iaia iho, mai ka pili ana aku ne ka pohai i maa iaia, i ka wa e ola ana kona mau maka naka, ame na hoahanau o ka ekalesia a kona makuakane i īoho kahu ai, i hele mai, no ka hoolana ana i kona mau ma īao, aole nae ona hookipa mai ia lakou, he oi āku kona nohe lookahi āna, wahi ana i koho ai, mamua o ke ku ana akr mua o kela poe, me kona mau ano hookamani, oiai aole oii > kelā kaikamahine oluolu, akahai a waipa-he i kamaaina ; īa mea apau. aka ua-aneane loa oia elike ku me na wahim )upule, ka hele a hehena kona mau ano. - Ua hauoli loa o Magureta. e kahiko iaia iho me ka lole ;leele, i hoike 110 ka pouli i halii iho nialuna o kona uhane ) ke kumu wale 110 nae o kona hooko ole ana aku ia hana namuli o kana hoohiki, i haawi aku ai i kona makuakane na ka ae ana e hoopau i kela rula maa iwaena o na kanaka na ke ano .0 ke kahiko ana i na aahu eleele, he mea ku-'e i; ke ola kino maikai, he mea hoohaahaa i ka uhane, a he mea hookaumaha aku ia ha'i. He hana hiki wale no iaia, ka hele kaahele ana ma 11 lina mamao, ina i koho kona nfanao pela, 110 ka mea ua nu «e elala iai'a. e hem'ahema ole ai tna na ano apau, ke nana a īae ma kekahj ano, ua like oia me kekahi kaikamahineuewa, a He malihiiii hoi e kaahele hookahi āna, ma ke an :ohu ole. * Aole ona makemake e hoolilo nui aku i kana dala. m e kuai ana i na lole nani, no ka hoonu'anu'a ana i kon kdhu;no'. ia hana i ka nana .iho...Jie. mea lolia aku ai: a--uo 'kona noonoo nui; \ kpng. mau kaumah. a hoopoina āe oia ikekahi hana loa ana, e lawelaw i, o ia no huikau pu ana akU ; o ka.poe ilihun nele, a haawi aku i kana mau kokUa' ana ia lakoū; e lilo l ana mau hana maikai i mea hoola mai i kpr^ruhane. Aole oia i ike iho i ka nui o kona waiwai, a manao ae %pai i kona manao e hookelakela elike me. kaj.poe waiwa ."lea' ua hoomau no oia i ka noho ana maioko o kona honi' īekela ano no i. maa iaia mai kona mau la mai, i loaa oi eia'haavyina kaumalia neiāluna ona; e lāwelawe ana i kan iau hana .ni.aa, ala ka'pono o ka halā āe o ka la, nana ak ia.p ka mai Ja liou. ; Ke emi» mai'la nae ka i&aika .0 kona kino, ke hohoma.ni; 1 kona mau papāiiha, ma kana hoomaopopo iho, ke auhe \<u la ka hoihoi. ka eleu mai iaiā aku, a ina e hoomāu ak ' na oia i ka noho ana ma kela ano, alaila e hoea koke* la i kona hopena; nolailā hooholo iho la oia. o kana. fm 0110 e hana aku ai.'o ia tip ke kuai ana i kekahi pdfelio ma ai. me kekahi kaa nani. i mea holoholo nona. a e hoolima ma hoi i kekahi kupono. nana e malama i kon kaa. Ua lilo i'o kela kuai ana aku a Magureta i kaa nona. m< a lio. i mea hoopomaikai mai iaia. no ka mea e liele mai na oia i ka holokaa no kekahi mau la. me ka loaa ana ma 1-. n,ā.ea oluolu iaia. I kekahi manawa, e hele ana oia nw■'iuna o kona kaa, 110 kekahi mau mile lehuiehu, me ka Jioo-

hala ana iwaena o na laau uliuli, oiai hoi kona mau lio e a ana i ka mauu, a i ka pau ana o kona hoihoi, e hoi aku an? oia no kona home, me ka hoihoi, aole hoi kel; ano haka-nu mau maluna okona mau maka. Aole oiia manaolana i koe, no ka hoea hou mai o Ngel: Kauwila, a koi aku iaia e mare laua, oiai he mau mahin; loihi loa keia o ke kakau ole ana mai o kela kanaka i I*k; iaia nei; a oiai aia no kela hoopalau mawaena o laua ke kt la, me ka hoopau ole mai o Noela, aole nae ua o Maguret; i manao. he hana kupono : ma kona aono. ke kakau ana akt i kekahi leka. e koi ana i na- hoakaka mai ia Noela aku, n» '<e kumu o kona hooko ole ana i ka aelike hoopatau mawa •na o laua. Ma kekahi la nae. hooholo iho la ua o Magureta e hele oi: ' ka holoholo ma kekahi wahi he umi-kumamalima mil< <a mamao mai kona home aku, a e hoohala oia i kekahi ma 'iawa nui o kela la, malaila, eia ka auanei. e ike ana oia '<ekahi mea, nana e paku'i hou aku i ka ehaeha ame ke kau •naha i kona uhane. 0 keia wahi a Magureta i manao ai e hele aku, no ka hoo naha ana, aia ma kapa o kekahi lokowai nui, he wahi < iluia ana e na laau uliuli, a e waiho. mai ana hoi kekah <ula palahalaha ma kekahi aoao. Ma keia wahi e hele ak\ u kekahi poe lehulehu no ka lawai'a ana, no ka holohol* »ia no hoi maluna o na waapa, a no ka malama ana he mai ihaaina; he nui na wahi kupono e ae e hoonanea ai, no k; ieiuhp':i ana i na huke moolelo, a i ole no ke kaha ana pah; na'kii o ka lokowai, ame na kumulaau nunui e hoopuni an; kona mau aoao. 1 ka hoea ana aku o Magureta no kela lokowai, kauohō 'iku la i ke kalaiwa e lawe aku e hanai i na. lio ma kekah 'eauhale kokoke, me ke kauoha ana aku. e kii hou mai iai; loko o na hora ekolu; a i ka liala ana aku o ke kalaiwa nn ke kaa, hohola iho la ua o Magureta i kona kihei huluhuh. manoanoa iluna o ka mauu, a haule iho la hooluolu, me ka wehe ana ae i kana buke moolelo, no ka heluhelu ana. He hapalua hora paha kela heluhelu ana iho ā Magu reta, aole mai la he hoihoi iloko ona. o ia hoi, me he me; a, aole ana mea hiki ke hoomaopopo, nolaila, waiho aku la oia i ka buke ma kekahi aoao, a nanea wale aku la no i k; nana ana ma kela ame keia wahi. a no kekahi manawa, u« hoopoluluhi mai la ka makehiamoe i kona mau lihilihi, i ! <ona haule aku la no ia hiamoe. No na hora elua paha kela hiamoe ana aku oua, ua puiw; hikilele ae la oia i ka lolie ana aku i kekahi mau leo hau vvalaau, malalo pono aku o kana wahi e noho ana. O keia wahi a Magureta i hiamoe ai, he wahi i ulu paa puia e na laau, o kahi hakahaka wale no, o ia kela wah ana i halii aku ai i kona kihei huluhulu, mahope aku e leona kua he mau pohaku nunui i uluia e ka limu, mai keii wahi mai, na leo -walaau ana o ka lohe ana aku, nolaila ala ae la oia iluna, a kiei aku la i ka nonoho mai o kekahi mav« kaikamahine opio ekolu e*i nui ana i ko lakou aina awakea E noke nui ana no hoi ua poe kaikamahine nei i ka walaau, elike me na manu pihaakelo, a ma ka Magureta nana aku. ua piha maoli lakou me ka hauoli, me ka ono hoi o ka lakou ai ana, i ka lakou mau meaai, e haawi aku ana kekahi i kana mau meaai i kekahi, me ka hoakaka pakahi ana, i ka ono o ka lakou mau meaai, he mea maikai wale iho la 110 ia i ko lakou noonoo. 0 Magureta ka ike pono aku nei i kela poe kaikamahine no lakou nae, aole e hiki ke ike mai iaia nei, oiai eia keia maloko aku o na laau kahi i nana ai, me ke alai ae hoi o na pohaku nunui mamua o kona alo. laia nei e nana aku la. a e hoolohe aūa.hoi i ka walaau o kela mau kaikamahine. lohe aku la oia i ko lakou mau inoa o Mole, o Suse ame ,(jrace, a kani iho la kana u, iaia i hoomanao mai ai, o kela imau ano hauoli o na : kaikamahine opio, o kona ano ia ilok(. 0 na 1a i hala hope aku, oiai nae i keia manawa, aia ke kau maha ame ke kaniuhu ke nohoalii mau la makina ona, i na wa apau. "Heaha kou lole e Suse, e komo ai ma ka la mare?" i lohe aku ai keia i ka pane ana ae o ke kaikamahine nona ka inoa o Mole, me ka nahunahu ana iho o kela kaikamahine 1 ke kuau o kekahi lala ohelo e paa ana iloko o kona lima. "He meahuna'keia na'u i makemake ole ai e ikeia, koe wale no ke teia lole a'u i haawi aku ai i ke kauoha e han?' -mai i ko'u lole, aka nae no kau ninau hoomaoe hoi. ua konoia mai au e hoike ae ia meahuna ia oe, ke hoohiki mun mai nae oe, aole loa oe e kamailio ae ana i kekahi poe oko? aku, no ke ano o ko'u lole." "Aohe au, mea e hopohopo ai no'u e Suse, ua ike no ho oe, owau wale no kou hoaloha hookahi i ike i kau mau meahuna, me ke kamailio ole i kekahi j)oe e aku. I hooiaū imua ou no ka pololei o keia mau olelo a u e kamailk ) ia hoi'he lole holu ahiehie ko'u e komo mai ana, i kinohinohiia me ke keokeo, a i hanaia hoi me kekahi lihilih I i okomoia me na pohaku momi." | "Ke ike aku la au ika u'i maoli o kou lole e Mole," i paiu mai ai o Suse, me ka lamalama ana ae o kona mau papa lina, hoike mai la hoi kona mau maka i ka piha hoihoi, nu Ika i hou ana mai: < t | "I ka-po nei aku la no ka hoihoiia ana ae o ko'u lole. uv j paa i ka humuhumuia. o ia hoi he lole akala ahiehie. i hana |:a me kekahi lihilihi oia waihooluu hookahi no, a he kev iku maoli akau'i. Oka mea oi loa aku e Mple, o ia 110 k( >apa ,kuai ana mai i kekahi lei elaimana no u, ma ke ane j he makana 110 ko'u la hanau, o ia no keia la hookahi e hoo koia aku ai ka mare." . . ' "Auhea oe e Grace. e nana ae kaua ike kaikamahine hoo I 'eahi wale iho no a kekahi mau makua waiwa'i, he lei flaimana ko ia nei e kau mai ana ma kona a-i. ma kela la ane nui." me ka huli ana aku o Mole imua o ke kolu o na kaikaI mahine o lakou. . . "Aohe a kaua hoohewahewa £fna, no na mea maikai e loa? ina i na kaikamahine a ka poe waiwai, aka nae, owai k kaikamahine opio nona ka mare hanohano, a olua e kam; iio niai nei?" wahi a Grace, me ka minoaka. "Alaila aole ka paha oe e Grace i lohe. ma ke ano o ka 'inau! .O ke kaikamahine e mare aku ana i kana kane, oi 10 o Kanani Alika, he hoa kula 110 maua. oia no hoi ke 1 aikainahine me ka paalole holu a'u o ka hoolauna ana ak 1 oe i ke kakahiaka nei," alaila huli aku la oia imua o Sus< hoakaka aku;la,,he hookahi wale jio /hora o ko Grace hoe tia mai, o ka hoomaka no ia o na mea apau e kau malun na-waa.pā, nolaila aole i loaa he manawa nona e hoakak 0110 aku ai imua o Grace no ka, mare aku o Kanani m ana kane i hoopalau ai. , "O kela kekahi o na kaikamahine f)htolu a akahai ma ka I akilo aku, a i ka wa hea e hookoia ai keia mare a olua mai nei?" . /'He hookahi pule mai keia la aku. alaila hookoia ka mar | ia ka hora umi-kumamalua oke awakea, o kela ana kekah I • na mare hanohano loa i ike mua ole ia-ka lua ma keia kula akauhale, no ka mea ua konoia ka lelmlehu e ae. ni a ikemaka ana i kela mar.e," . _ "Owai ke kane i hoopalauia ai o Kanani Alika. 1 niel- ; lai ai no ō Grace, o ke kumu 110 mua ole nr lia o k'eia mare e hoea mai ana. "He keonimana waiwai loa oia no Nu loka. Ma ka hoo o aku nei i ka wa a Kanani i hele hoomaha aku ai no kah kona makuahine hanauna, ke kaikuahine o kona makua ane, ua hookamaaina aku la oia me keia keonimana, a e a huapala iho no hoi paha o keia kaikamahine. ua lilo ma a iaia kela keonimana waiwai loa, me ke ku a lili maoli o :ekahi poe kaikamahine u'i o Nu loka. i hoopipili mau i *e,la v keonimana. eia ka auanei e hiu ana o Kanani a wela. e lawe ana a lilo." ,- ■ . .. "Ao|e la.no hoi e nele ka huapala o kela keonimana. i komo ai ka makemake iloko o Kanani nona?

"Ae, oia kekahi o na kanaka u'i, a kilakila. e haaheo ai ke kaikamahine e lilo aku ana he wahine nana. Ina hoi paha .10 kona hele pu mai nei me kakou i keia t«i, ina ua kuhikuhi iku au ia oe i ua kanaka nei, aka nae aku anaaio oe aia. mamua o ko kakou huli lioi ana aku 110 ka nea he hele mau mai oia i ke taona i na la apnu." "Ua nui kena mau mea au e kamailio mai ; riei, he hookahi .vale no mea i koe, aole oe i hoike mai nei '1 kona inoa ia'u , nalia paha e waiho ana 110 oe ahiki i ka hope loa o kau 11100elo ea ?" "No ka pahea loa aku ln o ka'u leamailio ana no ka u'i ame ea huapala o keia keonimana, pela iho la i poina ai au i ka loike ana aku i kona inoa, a he nani hoi ia. ke ake mai nei ie e lohe, o ka inoa o ua kanaka lalawai la o Nu loka, oia ) Noela Kauwila; pehea, ua lawa aku la anei kou niakenake ?" Ua like pu kela mau huaolelo hope i hoopukaia ae e Mole, ne kekahi hamare ku'i hao ku'i aiana, o ka hahauia ana mai na ka umauma o Magureta, ka hele a paapu o ka hanu, a ne ka hoomanawanui wale no oia i uumi ai, mai ka noke ma ae i ke kuwo, me ka leo nui, 110 ka mea, akahi no oia a ke i ka meahuna, a i ke kumu oiaio loa hoi, o kona lohe hou >le ana, mai ke kanaka mai ana i haawi aku ai i kona aloha. ne ka manao kuhihewa, he aloha oiaio la ko kela kanaka aia, eia ka he aloha wale 110 ma ka lehelfehe: C) Noela KauwiU anei kela kanaka i hoopalau me ia nei? "<ela kanaka'nana na huaolelo o ke aloha i lua'i mai, me he nau mapuna wai meli la e lele maOpu mau ana i ka weleau o ka makemake? Kela kanaka nona na lima i apo mai ai nei, a puili aku iloko o kona poli, me ka honi hoomau;nau ana. e kuwiliwili ai o na po loloa.o ke kau ame ka hoolo, oia anei ke kanaka e mare aku ana iloko o hookahi wale no pule, mai kela manawa aku? Ile oiaio anei, oua Va»iaka nei ia? Ile hana kohu ole loa na kekahi kanaka, i haawi ae i kana hoohiki paa, ka hoi hope ana i kela hoohiki laahia, a kiola aku i ka mea ana i hoopaa aku ai i kona aloha, a ae aku e inarc me ka mea jkoa, aole e hiki ia'u ke manaoio. Aole e hiki i ua o Magiireta ke lioohewahewa, ua lohe ponoi aku oia i na olelo apau e kamailioia ana e kela poe kaikamahine, 110 ka ttiea ua kono okoa ia kela pae kaikanahine e ho'ea aku no ke anaina tnare, ua pau lioi ko lakou mau lole i ka hoomakaukauia, i hakalia wale uo i ka hoea inai o ka n\anawa i hooholoia ai, o ko lakou hoea aku 110 ia, ma ke ano he mau hoike 110 ka mare ia aku o ke kanaka ana aloha ai, me ka mea okoa loa, ole hoi me ia. Me he mea la iloko o kela manawa, ua kau okoa mai la imua o ka noonoo o Magureta na mea oiaio apaii, 110 ke kumu o ke kakau hou ole ana aku o Noela Kauwila i leka aia, a i ole ia, hele hou aku paha e ike iaia iloko o na manawa o kona kaumaha ame ka ehaeha, eia ka ua lilo i ka ehakoni hou a haalele i ke aloha mua. Ua liiki loa iua o Magureta ke kpkulu mai 1 ke kii o na hana aloha ole a ku i ka lokoino a keia kanaka iaia, a no ka hiki hou ole iho iaia ke noho ma kela wahi, a e hoomanawanui hoi i na ehaeha o kona puuwai. ua hina aku la oia ihope. a waiho malie. ..••11 Ma kela kulana o Magureta i wailio ai aluki 1 ka lioea ana niai o kona kalaiwakaa, i kii mai iaia, no ka huli hoi ana i ka hale. 0 kela poe kaikamahine ekolu, mahope 1110 o ka pau ana 0 ka lakou paina ana, ua huli hoi nui aku la 110 ka liui pu ana me ka nui o lakou, nolaila aole lakou i ike mai 1 ka maule ana o Magureta. ' .. 1 ka wa i ike mai ai o ke kalaiwakaa i ke kulana kupiliku 1 kau aku maluna o kona haku, no ka mea ua hele ka helehelena o Magureta a pw, ua. hoopioloke )pa in kona. noonoo, me ka piha i ke pihoihoi, a holo awiwi aku la oia no kalii o ke kahawai. ukuhi mai la i wai iloko o ke kiaha. a me kona mau manamanalimā, i pipi «ho ai oia 1 na hunawm ma an maka o kona haku, a 110 kekahi manawa mahope mai, akahi no a poaha ae ua o Magureta me ke kulana navvaliwali no nae o kona kino. Kaualupe aku la ke kalaiwakaa 1 ua o Magureta aluki 1 ke kau ana iluna 0 ke kaa, uhi mai la i ke kihei maluna ona, o ko lua huli hoi aku la no ia no ka home. Ma kela huli hoi ana a ua o Maguret«i, aole oia 1 h«»opuka iki -ae he hookahi huaolelo, a i ole onioni ae paha. he oki 'oa no ma na ano apau, aia wale no kona nana ana iluna o ka lewa, e hoao ana e hoonalonalo aku i kana mau mea 1 'ohe pono ai mai kela poe kaikamahine mai. No na la ekolu mahope mai, aole o Magureta 1 haalele ki aku ialoko o kona ruini. a i ole ai aku paha 1 kekahi mau meaai; me he mea la. ua kailiia aku ka ono oka ai mai koua puu aku, ua auhee aku hoi ka makehiamoe mai kona mau eiku O kana hana wale no iloko o kela mau la ekolu i ka po une ke ao, oia ka holoholo ana maloko o.kona ruini, me a pioloke inaoli o ka manao o kana kauwa, jne ke koi «»koa 111 a mai e kiiia kekahi kauka; uā hoole aku nae oia 1 ke kiiia o kekahi kauka, no ka mea oia hookalu wale 110 ka mea i ike i ke kumu o kona pilikia, e hiki ole ai 1 ka ike ame ke akamai o ko ke ao nei e hooluolu mai īaia.ake lmihoi iku paha iaia iloko o na la ana i ike ai ia mea he hauoli. O kela mau la ekolu wale no. o na la la 1 holopono ai na lana hoomailo o na mahina loihi i hala aku m.'iluna o kona '<ino, mai kela manawa mai a kana ipo aloha o k.a haalele ma mai iaia. Ua lik) na manaolana iloko oua kaikamalune īei i mea ole; oke ola ana iloko ona, aole loa he waiwai . no <a mea, ua pau loa kona manaoio ana iloko o kekahi kino kanaka, ua loaa he haawina a'o iaia. mai keia kanaka aku, Va mea hookahi ana i hilinai i. e ku ana oia maluna o kana hoohiki, ahiki i ka lua kupapa'u, eia ka auanei he nahesa oia iloko o ke koloka o ka hookamaui. He elua nae la mamua oka la e mareia aku ai o Noela <auwila me Kanani Alika, hoike aku la ua o Magureta 1 ana kauwa, no kona makemake e hele ma ke auaina marc i ke kumu o keia makemake ana ona e hele', i-hiki ai laia ;e ike aku i ka wahine a Noela e mare aku ai. a e ku aku hoi <e alo a he alo iniua o ke kanaka, i hoikemai i ka hoopuni>uni ino loa imua oia nei. a e hakilo aku hoiiaia. ina paha ua au i 0 kona aloha ana mai iaia; a e hpike'm» aku hoi i kona elehelena imua ona, kela helehelena a ua o Noela Kauwila kapa niau mai ai. oia hookahi ka wahine luiapala ma ka - ionua apuni. Ma ke kakahiaka nui. ua ala kakahiaka loa 3 ua o Magureta, a oīelo aku la i kana kauwa ia Hana, e ele ana oia no ke kulanakauhale. Ua kaolu hiai kana kau/a iaia. aole e hele no ka mea he kulana kupono ole maoli ona e hele ar no kahi nui o na kanaka, aohe nae he mea a oololi iki o Magureta i kona manao, nolaila hoea aku la ia ma ke kulanakauhaJe o Nu loka. a kuai aku la i kela : xle nani, elike me ia a .kaua i ike ai i ua kaikamahine nei, ka like aku me na kaikamahine a ka poe waiwai. Ua kuai aku o Magureta i kona lole nani, ame na mea oonani e ae. me ka maiaij loa, 110 kona makemake, e hōikeke aku iaia iho, imua o ke kanaka nana 1 ka pae mai laia ma :ula, melie wahi iliili kakaa wale iho no, ma na lae kahakai. Ma kekahi la mai, kauoha aku 1a oia 1 kona kalaiwakaa e iana mai i kona kaa, no ka lawe ana aku .aia no hiia wal,. makemake ai. me ka olelo ana aku 1 kana kauwa la liana lole i maopopo kona manawa e hoi mai ai, ! a no paha, a i ole, e hala ana laia he elua a he ekolu la, ■ilaila hoi hou mai oia no kona home u .. , Ua hele a ahiahi loa ma kela la, hoea aku la oia 1 ke taona, a hoolimalima aku la i mau rumi nona ma ka hokele malaila. Ike kaikamihine lawelawe oka hokele ī niele aku ai oia e pili ana no ka mare e hoea mai ana, ua hua 1 pau mai la 110 hoi kela kaikamahme 1 kana mau mea apau 1 ike ai, pela me ka moolelo i p'Ui aku ia Kanai ame Noela. \ (Aole i pau.)