Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 5, 31 January 1919 — HE MOOLELO WALOHIA No ka Imi Ana i ka Moku "Ka Manaolana Poho" Ka Huli Ana a ka MAKAIKIU KA-TA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA No ka Imi Ana i ka Moku "Ka Manaolana Poho" Ka Huli Ana a ka MAKAIKIU KA-TA

T)ia: kekahi lima ona e paa aku ana i ka poohiwi o Hn»e i nalowaie malalo o ka ilikai ia manawa «a noke aku fa oia i ka okioki i ke kaula i hauhoaia ai o Ilale me kekahi lima diia e paa ana i ka pahi pelu. la manawa hookahi' ua holo malie loa mai la ke Swift a kukoke loa ma kahi a na opio e lana ana, a ke noke la no lnii o Kita i ka Iuu me ka okioki ana i na kauia i hoopaa.ia ;ii o Ilale i ka poif; a no elUa a ekolu manawa kona luu ana mamua o ka hehio loa ana ae o Hale māi'ka pou mai. 1 ka ike ana o Akeneki ua hoea aku la ke kokua i ka manawa loa no ka hoopakele ana ae iil laua, a i kona ike ana nr. iioi aohe ana hana e noho hou iho ai malaila, a ua aneane loa kana aloha e hemo ae mai kahi ae ana i hoopaaia ai. hoomaka aku la oia e au no kahi o ka moku e lana mai ana. Mamuli oikona mau manao pihoihoi no kana mea i ike ai, a no ka loihi 110 hoi o kela ku ana a laua iloko o ke kai. ua nawaliwali maoli oia a mamiia o kona hiki ana aku i ka hapalua like o ke kowa ua maule iho la. I ka ike ana mai o Kata i ke piholo ana iho o Akeneki o kona lela niai la no ia iloko o ke kai no ka hoopakele ana ia Akeneki. \ ()iai o Ka-ta e hoolana mau ae ana>ia Akeneki ihina i ole r pihopiho ua moku ae la ke kaula hope loa i hoojiaaia ai o llale i ka pou. Ia manawa i hoomaka mai ai iaua e au no kahi o ka moku e ku ana me ka Kita kokua aku i ua o Ilale, a ua hala he manawa ia laua o ia aii ana mai a pili mai Ia ma ka aoao o ka moku, oiai nae ua hele kona mau lima ame na wawae a opili ine ka maeele no ka loihi loa o ka paa ana i ke kaula, a no ka loihi loa'no hoi kekahi o ka manawa o ke ku ana iloko o ke kai. ' la laua i au mai ai aohe o Kita i hoao aku e opaopa i ua 0 Hale, aohe no ia he wahi kupono e hana ai ia hana, nolaila, hakalia no ia laua a pili i ka moku o kona kahea ae la no ia i ka poe iluna o ka moku e haawi aku i ke kokua no ka hapai ana ae ia Hale iluna o ka moku. K ku ana ka elemakule Toda ma ka aoao o ka moku me ka makaukau e hapai aku i kana keiki hookama ana i aloha nui ai, a me na lima.e lahalaha mai ana a me na huaolelo hoi o ke aloha kuio, a e hiolo ana na waimaka me ka hauoli 1 lalau mai ai oia. a pela hoi me na makai Anaru ame Fita kau aku la o Hale iluna o ka oneki o ka moku. L"a huki mua'ia mai o Akeneki a kau iluna o ka moku a na Kata n») oia i pii mai a kau iluna, a i ke kau ana mai o keia mau opio iluna o ka oneki, hoomoeia iho la laua iluna o ka oneki, kekahi ma ka aoao o kekahi, no kekahi manawa me ka aneane e pau ka ike ame ke aho, e aho no nae o Ilale. o Akeneki ka mea o laua i ano nawaliwali ināoli i ka nana ih<t Aohe nianao -hou ana no ko laua pilikia. ua komo mai la iloko o na tima aloha e malamaia aku ai laua me ka maikai. Ua hoopakeleia laua iloko o ka manawa kupono loa, no ka mea. ma ka manawa i loaa aku ai o Hale, ua pii ae ke kai a kokoke loa i kōna Waha; a no Akeneki hoi ina he hapaha.hora o ka pau nō ia o ko Akeiieki wahi ikaika a hookahi paha ko laua makfe like ana ma kela wahi. eia nae, aole pela ka manao o ke Akua.

_ . . AīOKUNA XXIX. * Ka Hooku'i Ana o na Moku. Ua haawiia kekahi inau kiaha waiona i na opio. ua hoopumehanaia laua me k'a waiwela, a i ka loaa ana ae o kahi ikaika iki ia laua, alnila "hoakaka ae la 0 Hale i na mea apau i hanaia maluna ona, elike nie ia au e ka makamaka heluhelu e hoomaopopo la ma kau mau mea i ike ae nei ma na niokuna i hala. i.. W'ahi a Akeneki o ka hoike .ana ae i kona moolelo ua pulu mua no oia i ua liilii iloko o ka manawa e halii ana ka noe, a ua hoomahuahua loaia iho nae hoi kona pulu ana maniuli o kona haule ana iloko o ke kai i ka manawa i kahuli ai o kana wahi waapa. la inanawa laweia aku la oia i ka mmi malalo a kauohaia aku 1a e wehewehe ae i kona maii lole pulu, a e kaula'i ae i maloo m'amua o kahi kapuahi, oiai no ke ahi e aa ana ia manawa. a me na huluhulu o ia haawiia ana aku iaia i owili ae ai oia iaia iho a paa a haule akli la hooluolu I iloko o kekahi o na rumi o ke Swift. * ' No Ilale hoi ua lrōiīfoiia aku oia no ka rumi mamua o ka' moku, a malaila i weheweheia ae ai kona nlau aahu pulu apau, e hookomoia iho !a kēkahi niau aahu ?naloo inaluna nna e na Makaikiu Ka-ta aiiie Kita, he mau lole no e lawe mau ia ai māluna o ka moku, i hiki mai no ia i ka manawa <1 ka pilikia elike me keia ua makaukau nnia, o ka aahu wale ihō no, a i ka pau ana o ko Hale inau aahu i ke komo. ua haawiia aku kekahi kiaha waina maikai loa iai,a no ka hooikaika ana aku i kona kino i hele a nawaliwali ia manawa, a i loaa pu ae ai hoi iaia ka pumehana mahope o ke ku ana iloko o ke kai no kekahi manawa loihi. I keia manawa ua pakele kana keiki, o ka hoi hou ae lr. no ia o ka LLlemākulē Toda mn kahi o ka huila a kakali ina la no ka loaa s aku o ke kauoha mai ka Makaikiu Ka-ta aku Ua lioea koke aku la no o Ka-fca iniua ona mahope o konj wehe ana i kona mau lole pulu a komo hou iho la i kekah mau aaliu maloo ame kona heie ana aku e nalla ia Akenek* ame Hale no ko laua lako i na mea e oluolu pono ai laua He helehelena kona o ia hoea ana aku me ka piha i k;; inaina no kekahi mea, a i akiī la ia Mr. Toda: "Mai hoopau i ka hahai ana mahope o kela poe. Ua pa lekana o Hale amfc Akeneki i keia manawa, nolaila o kelt i poe na lakou i hana iho nei i kela hana ino maluna o HaK e pono lakou apau loa e paa ia kakou, o Jco kakou houloloh wale ana iho maanei inalia he hana ia e hkswi aku ai ; manawa no kela poe e nalowale ai mai a kakou aku, inr lakou e kau aku ana iuka o ka aina, o ko lākou nalowah no ia ahiki ole e paa aku ia kakou. "Aole o'u kanalua i keia manawa o ka manao o kela pōi n k% hoolele koke aku. ia Kaila Eaekina iuka o ka aina m, kekahi wahi kokoke aku i ke Seletanuka. a na tfetimana ame na kanaka*iho elua e hoihoi loa aku i ka mbku mawalu ae o ka Lae lesepa iloko o ka*noe ame ka pouli e ike ole ia aku ai, a hekau iho ia moku nlaloko o kona awa mau ma ke Kaikuono Pekonika. "A i ole pela, o Kaila ame Betimana ke kle niua aku ana ma keia aoao o ka Lae lesepa. O ka hana pono wale no ia kakou oia ka .hoomau ana aku i k.a hahai ana mahope o lakou e fcokoke mau aku ai, a ina no ko lakou loaa aku e hopu aku ia lakou ina e hiki ana ia ke hana ia e kakou." Elike me ka Hale moolelo o ka hoike ana aku ia lakou, noonoo iho la lakou aole no i mamao loa kela poe mamua .nl*u o lakou no ka mea, he hora wale no a oi iki ko lakou hala ana aku nianiui o ko lakou hoea ana aku. 'Ua poloīei kau i olelō mai la." i pane mai ai ka Elemakule Toda, me ka pilia hoihoi loa. "A oiai he mea o.iaio k

he oi aku ~ka maikai'e hoolele mua aku kakou ia Miss Agnes Wekaloela ma kekahi walii inaanei. no ka mea, o kahi kokoke loa keia noi\a e hoi aku ai no kona h.ale, mamua hoi o ka lawe loa iaia a hoea i ke awakumoku Sega, he'loa okoa no hoi ia'wahi nona e hoi ma iai i kona home. He hora a oi i hala ae. a iloko o ia manawa. ua maha loa ae la o Akeneki anie kana aloha mai kela haawina popilikia mai i loaa ai ia laua, o kekahi ua paa i ka wiliia iloko o na huluhulu a malok<_> o kekahi o na rumi oloko o ka moku kona wahi o ka hiamoe ana. a o kekahi hoi niamua o ke kapuahi e aa mau ana ke ahi kahi i okuu ai, me ka noonoo nui iio na»hana hoehaeha he nui i hanaia mai maluna ona ann no hoi e noonoo ana ina no ka loaa' aku o' kela poe he make wale no ko lakou hoopa'i. Iloko o keia manawa apau ke hoomau la ke Swift i ka holo ana me ka ike wahi moku ole ia aku mamua: Aka nae, i ka malu o ke ahialii e hookokoke loa mai ana. ua hoomaikaika loa mai la ka pa ana aka makani. Ua piha pono na pe'a i ka makani, ke loheia aku. la ka uwi o na likini ame na palaka, a. ke panee mau la ke Swift imua me ka holo maoli 6 hoopiha niau mai ana i ka hauoli i na mea apau maluna ona. "Ina e hoomau loa mai ana wahi makani e pa nei no kekahi nianawa e pau koke ae ana keia noe e halii nei,'' i pane mai ai ka Maka'i Anaru ia Ka-ta. . <4 Pela ka mea maopopo i ka nana aku aole nae mamua ae o ka hala ana o kekahi manawa loihi," i pane aku ai ka makaikiu. "Oia no ka'u e li'a nei, no ka mea, ina e inau loa. mai ana keia wahi makani, aole e liala ana kekahi manawa loihi mai nei manawa aku e ike koke aku ana no kakou i Ka Manaolana Poho, a i olē loaa koke aku no ia ia kakou." *Me he mēa la elike no hoi palia me ko kakou makapo ia mua mamuli o ka paa i ka noe, pela aku la no hoi kela moku. Aole anei ou manao pela, e Ka-ta?" i pane hou mai ai ka Makai Anaru. "Aohe o'u manao pela, e An.aru, no keia kumu, e hoomaopopo mai oe he poe kela i kamaāina loa i keia mau kapakai, a ua maopopo ia lakou ke alahele a lakou e holo aku ai, a pela hoi me ka lakou mea e hana aku di. No-kakou iho, ke nana- aku nei kakou no kekahi mea e maopopo ai ia kakou ua kokoke-aku kakou i ke'aWa Noeaka, a laki loa ina e ike koke alai ana kakou i Ka» Manaolana Polio mainua o ka uhi ana mai o na eheu o ka po." Ma keia manawa ke palaU la ka Swift i ke kai me ka holo maoli a lakou i ike ole ai i kekahi holo elike me ia mamua aku., he kuakea wale no ohope o ka moku i ke kai i ka ua mea o ka holo maoli. I ka hala ana o kekahi manawa ma ia hope ihq ua mahie loa ae la ka noe, a,ke ike ,aku la lakou i ka waiho molaelae mai o mua aku e hiki ole ai i kekahi mea kino maluna o ke kai ke nalowale mai ka lakou ike aku. Elike me ka lakou i koho wale ai mamua aku e ike aku ana iakou i ka Manaolana Poho ua hookoia mai ia manao Aia hoi he mau haneri i-a wale no ka mamao mamua aku o lakou ua ike maopopo loaia akit la ka Manaolana Polio e hookolo malie ana. "O Ka Manaolana Poho kela la mamua aku o kakou!" i kuhea mai ai ka Makai Anaru ,oiai oia e ku ana mamua o ka ihu o ka moku a e nana aku ana imua. /<r O' ia kela me ka maopopo loa, e Ka-ta, āohe hoohewahewa ana j iho i koe." i O ka Elemakule Tod.a kekahi i ike aku mailawa. no ka mea, oia ka mea i ōi aku ke kamaaina ia wahi moku, o kona haawi mai la no ia i ke kāuoha ia Fita,hoopaa mai i ka i>umi, o ka hele ia o ke Swift a waiho aoao iloko o ke kai. Mamiili o ka paaia ana mai la 6 ka pe'a ua kohu mahimahi ke Swift o ka holo ana aku, he manawa ole ua pili

| aku la ia maliope o Ka Manaolana Poho. a i ka Elemakule 1 Toda no, ka ike ua kokoke loa lakou mahope, ia hoi'hoi ' ae 110 ana i ka hoe ilalo, o ke kakaa ae la no ia o ka ihu o ke Swift a hooku'i aku la ma ka aoao o Ka Maiuaolana Poho, a puka pirka aoao. j I ke Swift i hookaawaleia mai ,ai ua loheia aku la ke komo o ke kai iloko o Ka Manaoiana Poho, a lie manawa pokole loa ma ia hope iho ua waiho aoao iho la ia a hoomaka iho la ke emi liilii ana o ua mokii Ja iloko o ke kai, ■' "Heaha keia pilikia.''" i kahea mai ai o Hale mailalo mai p ka. moku i ka manawa ana i kiei mai ai iwaho mai ka ruitM mai mamua o ka moku. Ip&o'he pilikia/'-..wahi a Ka-ta o ka pane ana aku. "E iho al<ti oe ilalo a olelo aku ia Miss \Vekafoda aohe make pihoihoi. Hoike aku iaia aohe pilikia o ko kakou moku, he oia mau no ia i ke alopali." Makela manawa i hooku'iia aku ai ka aoao'o Ka Manaolana Poho, a ike iho la o Kaila Esekina ame Betimana ua puka ka aoao o ko lakou moku. he inanawa iā o ka pihoi-hoi-nui o l.akou a pau, ke holoke wale la 110 lakou i o a ianei m.e ka maopopo ole o ka lakou*mea e hana ai. Aia mau maluna o Kaila Ese]cina ko Ka-ta mau maka kahi i haka pono aku ai i ka manawa a'na i ike aku ai i fta huki ana ae i kana pu panapana a paa i ka lima, a ke kukahalake wale mai la no hoi me ka hoopuka ana ae i na huaolelo hailiili lehulehu i ku-e loa i kona ano keonimana. "Kiola koke aku oe i kela pu panapana au e paā la i ko lima!" i poha aku ai ka leo okalakala o ka Makaikiu Ka-ta i ua Kaila Esekina m£ he leo la o kekahi hekili pamalo ka nakolokolo. "No kou'pono. mai hoao mai oe e ku-e i kou hopuia aku, o ike auanei oe i ke koikoi loa o ka hoopa'i e kauia aku ana maluna ou, he pio oe ame ou mau hoa lia'u i keia manawa." "Aole i'o paha kuu paa ia oe!" i kAhea mai ai ka ona miliona opio ma ke ano hoonana. "E ki mua ia aku arta oe e a'u, e Ka-ta a make,'a mahope aku ou mau hoa. M īa pau ana no o kana kamāilio an» o ke kani koke mai-la no ia o' ka pu panapana. Ua hihia ae la ka poka ma na pepeiao o ka makaikiu. aohe no he wa a loaa pono mai kona pbo i ka poka, me he aha la ia alo ana ae o Ka-ta kapalulii ana ka poka i ka lewa I ka ike ana mai la a ua o Kaila Esekina ua hoohokaia aku oia i ka manaWa mua ua hoao mai la oia e ki hou, c ka manawa no ia o kahi moku o lakou i kahuli iho ai a ihe iho Ia ka moku i ka hohonu, a hoolana ana na~auwae o lakou iloko o ke kai, oiai no lakou e pipili ana ma ka aoao o ka moku mamua iho. Ma ka wanawa o Ka Manaolana Poho i piholo iho ai e Asa k£ kanaka o l)ikou i pili kokoke loa mai i kē Swift. Ua paa koke oia i ka hopuia a hukiia ae a kau iluna o ke Swif' - na Makai Anaru ame Tita, āohe no hoi ana kupaka an£ ie a ku-e mai hoi i na lima o 'ke aupuni i kona manawā 'iapaiia ae ai. Iloko o ia manawa va nalowale iho la o Katfa Esekina « no kekahi manawa maliope iho kon.a poina loa ia ana Ai« maluna o "Woka Betimana ame ka noonoo nui a ka poe apau oluna o ke Swift a hooh'emahemaia o Kaila "E nana aku paha oukou i kela mau kanaka e au mai ia' Ua pau paha ko lakou niau noonōo maikai! Eia mai ka moku kahi o ko laujf oaleka.na ke aii la nae i kalii e,'"i kahe'? mai-ai ka Makaikiu Kit.a : . keia manawa ua ikeia aku la o Betimana ame Keoni Kal.auka e au ana a mamao loa. mai Swift aku. oiai nae o ka pololei loa' e au mai laua i 'ke 'Swift. aka ua maopopo no la Ka-ta ke kunnf o ko laua hoomamao ana ua maka'u laua o paa aku i ka hopuia. 4 , "E piholo ana kela mau kanaka ina e hoopaakiki loa ana kela nw'i kanaka i ka an aku. koe wale no a hahai aku ka~ kou mahope o laua me ka waapa," wahi a Anaru. ' "Aohe o'u manao e kali no kela," wahi a Ka-ta. * "Maho.pe olu'a,'e holo ae ai 111'a ka waap.a. e lele mua aku ana. au iloko o kē k'ai niahope o mau kanaka." \ Oiai oia e kamailio ana ke wehe pu la oia i kona*kuka. 0

kona mau kamaa ana o ke komō ana mamua a i lele pu ai iloko o ke kai, no ke kokua ana ia Akeneki, Ke hora a oi mamua aku, ua nialoo. a ma keia manawa he kamaa pale wawae no Tocia k(Tna e komo ana ia nianawa. No ia kumu he hana maalahi loa nana ka wehe ana aku ia mau kamaa mai kona mau wawae aku, a ia hemo ana | no o kona ku-ho aku la no ia iloko o ke kai me ka hoohaka iia-ole ihor-' la aea ana ae ana iluna o ka ilikai ua au>aku la oia me ka awiwi loa, a he manawa pokole ua pili aku la oia mahope 0 Betimana e pihopiho iho ana a no kōna maka'u o piholo iho a make, ua lele mai la oia ia Ka-ta i kona wa i paa aku ai. "'Mai hana naaupo oe, e Betimana!" i pane aku ai oKa ta. "Aole anei ou ike mai eia āu maanei no k\a hoopakele ana ia oe ?" r • "0, makemake oe e hoopakele ia'u 110 ka lawe ana aku 110 ka noho uwila ea? O, mai hookokoke mai oe ia'u! Ma hoopa mai oe ia'u!" Eia nae. me ia ike no o Ka-ta i ko ua o Betimana ku-t mai, ke nana la no o Ka-ta no kahi kupono iaU e lele aku ai e hopu i ua o Betimana no ka hoopakele ana iaia. ina nt me ke kui oia e hana aku ai maluna ona i mea no ua e Betimana e haawipio mai ai. Aohe maopopo o ka Betimana mea e hana ai ia manawa ke kupaka mau wale la no oia iloko o ke kai me he pupuk la, me ka hoao mau e pale mai i ka hopu aku a ka makaikiu Me ia ikaika ku-e mai 110 o Betimana eia nae ua holopone ka Ka-ta hopu ana aku a paa ke kala o ke kuka o Betimana 1 ka pVa ana aku'o ke kuka o Betiinana ua huli mai la oia me ka manao e hoopiholo pu ia Ka-ta ina e hikj .ana iaia kf hana pela. Me ka manaolana poho loa oia i paa mai ai ia Ka-ta me ka hoao e hoopakeie akii iaU mai ka paa ana aki a Ka-ta elike me kana i liana mai ai mamua aku. Iloko o keia manawa oiai o Keoni Kalauka he mau kamaa huki kaumaha kona e paa ana ma kona mau wawae ia manawa, a he mau lole huluhulu manoanoa no lioi kona e komo ana ia manawa, ua ike ia aku la oia e kau ae ana i kona mau lima me ka make loa o ka manaolana no kona ola.hou ae, a piholo iho la i ka hohonu. A<jle oia i'aea hou ae iluna. a mai halawai like no paha o Ka-ta ame Betimana īne ia hopena like, 110 ka mea, no hookahi a elua manawa kona hoao ana mai e huki iho ia Ka-ta malalo o ka ilikai, koe wale no ka hoea koke ana aku a s Kita ma ia'wahi a laua e aumeume ana ika manawa kupono hoae hoopakeleia ae ai fatia me kahi w r aapa uuku o ke Swift. Ua huki koke ia ae la laua a kau iluna i kahi o ka palekana, a hoomaka aku la o Kita e hoe hou i kahi waapa ne. kahi o ka moku ine ka ikaika apau i loaa i kona mau lima. Ua piholo loa o Keoni Kalauka i ka hohonu, a oiai he hohonu !oa ia walii e hiki ole āi ke luu iho, a ke hele aku la no hoi ia manawa e poeleele loa. aohe a lakou noonoe hou ana aku nona, ua kanuia aku la iloko o. ka luakupapa'u kai. Aohe i emo ia hoe ana mai a Kita v;a pili mai la kalii waapa i ke Swift. Akahi 110 o Ka-ta a haupu ae ia manawa no Kaila Esekina. "Auhea o Kaila Esekina?" wahi ana. - "Ea, ua poina lQa maoli kakou i ka noonoo ana ae nona!" wahi a Kita. "Pehea la, he manao no ailei ko oUkou oia pu kekahi i piholo pu aku i ka hohonu?" "'Aohe o'u manao pela," i pane aku ai ka Makai Fita. "He mana\va pokōle loa i hala aku nei ua ike aku nei au i kekahi mea ē holo ana maluna o .kāhi waapa .uuku o Ka Maiiaolana Poho, a me he mea la oia kela i holo aku la.

"No ko'u piha loa i ke pihoihoi i haawi ole aku ai i ko'u noonoo noiia ma kela manawa/ no ka mea; ia Ka-ta ame Betimana e hakaka mai ana iloko o ke kai ko'li maka kahi i nana pono aku ai. a hoomaopopo ole aku la au no Esekina. Oia kela i holo aku nei maluna o kahi waapa, pela ko'u manao." , MOKUNA XXX/ Ka Pakele Ana o Kaila Esekma. 4 'Mahea kela waapa au o ka ike ana aku nei e holo ana? ; ' ininau niai ai o Ka-ta. x "K holo pololei ana oia no ke kulanakauhale o Noeaka,'' wahi a ka pane a ka makai. "Uhu! a pehea la hoi oe ame Anaru i hookuu aku Ia ka hoi i ke alakai i nei poe e pakele mai a kakou aku, me ko olua hoao ole e uhai aku mahope ona?" "Ua paa hoi au i ka hana a pela no hoi me Kita, a o olua hoi i ke alakai o nei poe e pakele mai a kākou aku,meko ka olua me ka hana ole aku i kahi hana e paa ai k§la lapu'wale i kja hopuia. E ike iho no olua no olua iho aole hiki ia maua k'e hana i elua h#na i ka manawa hookahi." "Oia hoi ka pilikia." i pane aku ai o Fita. "Itookahi wale no waapa, a i ka lilo ana aku ia Kita, ku iho la maua i kahi o ka hoaa, aohe mea hiki ia mau ke liahai aku ma hope o Esekina. "Ina nei no ko maua au aku, heaha ka mea hiki ia maua ke hana aku? He waapa ko Esekina e mamao niau aku ana oiā inamua o ko maua mama au, nolaila, e ike mai oe, oūi iho la ke kumu' o ko maua hahai ole ana aku la. "Ke hopohopo nei au a pela ana no me oe e lilo ana kela hahai ana i hahai hua ole a loihi 110 hoi, he pomaikai kona loaa aku malalo iho la o kela ano." "O, mai hoolilo ae ia oe i kanaka hupo, e-lMta," i pane aku ai o Ka-ta, ma ke ano hoopahenehene, no ka mea, ua ehaeha loa oia no ka pakele ana aku o ke kanaka i makaukau loa e kau aku kona liina maluna ona. "Aohe waiwai o ko olua au ana aku me ko olua ike no eia olua iluna o keia moku, o ka olua l?ana wale no o ke noi aku ia Mr. Toda e hooholo aku i ka moku no ke alualu ana mahope o Esekina. "He v oiaio, ua lilo ae ia Kita ka waapa, aole nae ia o ka mea wale no e hiki ai ia olua ke kau a hahai aku mahope o kela kolohe i holo aku. L> ike no hoi olua ua mahia loa ae ka halii ana a ka noe a ua malaelae loa omua e hiki ole ai ia Kaila ke nalowale ole mai ka oukou ike aku, ma ia ano lohe pilikia iki ka hopu ana iho iaia mahope o ko oukou pili ana aku mahope ona, a mahope oukou e huli mai ai ia makou. "A i ole, in.a aole oukou e huli hou mai ia makou, na ma<ou no hoi ia e hoi aku nouka a pae aku ma kekahi, wah ne ka pilikia ole. ' . "Ma kahi o ko olua ku wale iho no maluna nei o ka noku me iia waha hamama o olua, me ka nana ae ia makou ja hiki loa ia olua ke kauoha aku ia Mr. Toda e -hoohole iku i ka moku imua a hahai aku mahope 6 ka waapa i "Ma ko'u manao e loaa koke aku ana no o Esekina i; >ukou me ke kanalua ote iloko o na minuke kakaikahi loa "Heaha ka olua hana o*ka lawe pu ia ana mai ianei i kc I »lua manao? Nō ka nana wale ana aku no aliei i na mee * hanaia ana, me ko olua noonoo ole i ke ko iko 1 o ka han» j a oiua i makemakeia aku ai ? He mau kanaka waiwai olt maoīi no olua q ka laweia ana mai nei," wahi a Ka-ta me ka piha huhu loa. .-■ ' , Ua nui lo.a keia mau olelo a ka Makaikiu Ka-ta n ka nukii ana aku la i na maka'i, ua" oi loa aku mamua o mea 1 maa iaia mamua-aku. aka, o kona kuleana īa. a oiai o Ka-ta -e nuku ana i na maka'i, ke uumi mahe la o Kita i Jcona akaaka iloko wale 4 iho no ona. , * Ua hoop.au koke no ka Makaikiu Ka-ta i kona huhu elike no me ka hikiwawe o ia ulu ana ae. oia kolia ano mau 1 kona ike ana ua eha aku la na makai raia; noi koke aku la ! e huikala mai iaia'no ka hikiwawe loa o kana mau hu^L el °- 1 TT:i hoopau koke ae 1a no hoi.na makai i ko laua ehaeha no keia noi ana aku a Ka-ta e huikala manaia, alaila mihi

like mai la laua i ko laua hemahema no ka hana u!c ar.a i ka mea a Ka-ta o ka hoakaka ana aku ia laua. "Aole hiki ia maua ke hoohalike ia niaua iho me Mke Ka-ta," i pane mai ai ka Makai Anani, "o ke ano o ka h-.na i kii ia ae ai maua e hana maloko o ke S aole i hoakakaia ae he hana ki-pu hoo>veli\veii'arta kekuhi. I ka maalili ana iho o ko Ka-ta inaina ua maopopo loa iaia e paa aku ana no o Esekina i kekahi manawa kok ,kc a loihi iki aku paha, oiai nae, he mau minuke mamiui loa ko Esekina o ka hala ana aku. Eia hou, he kunni. uo kana e hauoli iho ai no ka hana > ia la. ua loaa o Hale Toda ame a ua palekana laua ia manawa. nie-ka paa pu o elua paahao ia lakou, nuiwaiu» ae o ka nahaha ana o ka moku a holoaia i ka hohonu. Ma keia manawa uluaoa ua pii mai o Hale a iluna e ka oneki, a ua lohe i kekahi mau olelo i kukaiia mawaen i o Ka-ta ame na makai, no Akeneki hoi aia 110 oia malalo il »ko j ke kino o ka uioku, a ua hoikeia aku nae iaia ke kumu i ke pioloke ana o ka poe maluna o ka moku. No ka mea e pili ana i Ka Manaolana Poho ua piholo loa ia ilalo, o na huini wale no o na kia ke ikeia aku ana. no <a inea, he inau kapuai wale no he iwakalua a oi kona emi ana ihp malalo o ka ilikai, a pili koke no kona kila i ka papaku no ka papa'u no o ia wahi. Mahope o ka Ka-ta kauoha ana aku ia Mr. Toda e hoo)ololei i ka holo -ana u ke Swift no ke kulanakauhale N<»c ika, a e makaala mau aku hoi ia Esekina, haawi ae la «» Ka ti i kana noonoo ana maluna o na naahao. l'- īmho ana laua maliina o kahi lana hauki haahaa o ke ia manawā me ka paa o ko laua mau pulima i na eu.oeeliao, a he mau helehelena wiwo a piha maka'u 'oa 0 laua ia manawa e hakilo mau mai ana ia Ka-ta ma na vahi a pau a Ka-ta e oni ae ai. l'a kukule loa o Asa me ke kulou mau o kona mau_Jii«.ka ilalo. a no Betimanā hoi aia mau maluna o kona helehelena ka weliweli 110 ka hoopai e kau ia aku ana yialuna ona, a he helehelena kona e hoike okoa mai ana no ua hewa oia, a nie he niea la e noi mai ana e huikalaia aku oia. a he hiohiona kona e hoike okoa mai ana 110 ua kauuu<ha loa oia 110 kana mea i hana ai. "Ke manaolana nei au e huikala mai ana no oe ia'.i." wahi ana o ka hoao ana inai e hoomalimali i ka makaikiu. "Aole au i maopopo i ke kumu o ko'u hana ana i nei mea. I'aMioowalewaleia mai au e Kaila Esekina a ua punihei >vale aku no Hoi au me ke ano naaupo loa. "1 ka manawa ana i kamailio mai ai ia'u i k*e ane» »> ka hana e pili ana ia Toda opio, a haawi makana mai la h »i ia'u he kanalima kaukani dala, ina e kokua aku ana v. au iaia, ua loaa koke ia'u keia manao e kokua aku iaia, n<» !«a mea, he man dala nui maoli kela i haawiia niai la. (». w:\ kuapupule loa ko'u noonoo ke liaupu ae no keia mea a i. i !iana ai me ka naaupo īoa!" "I ka nanā aku ua nui loa kau mau mea i liana ai i I x» kuapupuleia ai kou noonoo," i pane niai ai ka makau.iu Kata. "Aole i nui.loa aku ka'u mea i hana ai o ko'u hoolako wile ana aku no i kuu wahi moku. Aole i nui loa ka'u mea i hana ai e kauia mai ai na ahewa ana he nui maluna o'u, e Kata." "O, heaha ka waiwapo ka uwe ana mai i keia manawi. e Retimana, ua like wale no ko oukou hewa a pnu lo?.. eia hoi ko oukou manao ana e hoopaa ia Hale me ka manao e pepehi iaia a make. Mawaho ae oia hana ua hoao oe ame t Kaila F.sekina e pakele mai ko olua hookolokoloia aku me ka manao kolohe a pepehikanaka maōli e hoohoka •; ke kanawai ma o ko olua haehae ana i kela mau palapala e hooiaio mai ai i ka pono o ka Hale Toda mau koi n«> kona kuleana i ka waiwai o kona makuakane. | "Eii hou, ooe ka mea nana i hana a.nau i kii i kela mau palapala iloko o ke {lakaukau kakau a ke Kiaaina Eseki.ia. me ko hoao ana e komo ma ke ano aihue iloko o kela liale. mahope o ko olua kukakuka ana Kaila Esekina. "O oe kekahi i huipu me I;sekina, keia kanaka o Asa ame Kalauka e waiho mai la i keia manawa iloko o k<- kai. ma ka hopu ana ia Hale a hoopaa iaia maloko o kela hale kahiko, me ko oukou manao e pepehi iaia a make. "Ina aole oii manao e komo pu me kela hana a Ka!avika 1 hahau ma i ai ia'u me ka pauku hao ma ka po nei, eia nae, 3 oe pu no kekahi maiaila, a aole oe i hoao mai e keakea ia Kalauka, aole no hoi oe i hoao e hoopakele ae ia'u mai 'eela hale kahiko kanaka ole ae. "Eia hou, i ka manawa i laweia ai o llale e hoopaa i kela 'ou no ka haalele ana iaia e make nialaila, aole oe i ln ike iki aku i kou manao nienemene a aloha nona ma o kou komo ma aku e keakea ia hana. "Ma ke ano oiaio, i hai aku au ia oe, mamnli o kou haawi ana aku i ko wahi moku i hiki ai keia mau hana a pau ke hanaia, a eia nae hoi oe ke i mai nei aole ka oe i kom<> kuko'iukonu loa aku iloko o keia hana, a ke mihi ma; nei hoi no kou huikalaia aku. Aole io hoi kou huikalaia aku!" "Auhea be, e Kata, he pio au na keia mau hana mamuli 3 ko'u naaupo me ka punihei niaoli i kela puu dala nui!" ■ noi mai ai o Betimana me na waimaka e hiolo ana. "Aole anei oe e hoao ana e kauia mai ka hoopai mama maluna o'u lole hoi o ka pepehiia inaluna o kela noho uwila a'u e kau■uii ka weli i nei manawa no ka ike aku ia hopena, ina au ; hoike aku ana i na mea oiaio a pau imua o ka aha?" "Aohe o'u makemake i kou hoike mai ia'u i na niea a »au, ita ahuwale na mea apau imua o'u i nei manawa. l'a nui a lawa loa na ike oiaio ma ko'u aoao e hooiaio aku ai i ko oukou hewa, no ka mea, aole ko'u he lohe mai a hai ia mai. aka, he ikemaka ko'u i na mea apau i hanaia, a owau ponoi nei no hoi kekahi i lilo i pio na oukou, a mai make palia wau, koe wale no ka hoea ana ae o ke kokua \ ka manawa kupono loa e hoopakeleia ae ai kuu ola." "Ke hoohiki aku nei au inma ou aole i like ko'u hewa me ka hapanui ae o makoii,' i uwalo mai ai o Ketimana nie ka ha'uha'u uwe ana. "Mai ka mahawa mua mai o ka hoomaka ana o keia hana ua keakea aku au ia Kaila Esfckina. oiai aole o'u makemake i ka hana pepehikanaka, aka nae ua paakiki loa mai no o Kaila Esekina me ka olelo mai he makemake r>ia e hookoia kona manao i mea no Hale'e make ai a loaa ole '<ekahi mea nana e ku-e mai iaia, a no kuu ike he kamka )aakiki oia ma kona manao aia no a hookoia, a o kekahi :io hoi he kanaka kiekie a waiwai oia, ua pilipu wale akn 'a no wau malalo o kana mau hookokono mai.

"Aole ana anei oe e manaoio mai ana i ka'u e k«nn; ilio. iku nei ncj ko'u pono? O keia ka mea oiaio loa. i lohe •uai oe. e Kata, nolaila la ea. e aloha ntai oe ia'u. X T a \sa iei e hoike ae ia oe aole au—, "O. e oono au e liia ina e ae akil ana au i kau mau leo 'ioomalimali e uwalo mai nei. Aole au e hoike hoopuni' nuii aku ana nou, a mai noonoo iho oe e hana aku .\na vu ia mea 110 kou pono. "H'e nlnau keia e koiia mai ana e hoakaka kela ame Veia mea o kakou nona iho, imi ae no ia i kona pono a imi ae no ia i kona. Aole au e hoike hoopunimini aku ana i rnca no'u e pilikia ai a o oe ke pakele mai ka amana mai. "l T a- maopopo loa kou komo kukonukouu |>ti ana iV>ko o keia hewa, e like me ka poe e ae o kakou a->au ni)l->ila. heaha kau hoiio ana iho e hoalo ae ia oe mai ka ho ōai mai e kauia mai ana tne ko ike no ua maopopo !oa ko kakou Kewa. ''Ma : ko*u manao ua oi loa aku kou hewa mamua ko makou, no Heia kum, nou ka mokn i hiki ai keia ham ke hanaia, a o kekahi no hoi he hoaloha oe no Ksekina ; ua ike oe i na ineahuna apau ana." (Aole i pau.)