Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 6, 7 February 1919 — Page 1
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Koho Ka Papa Ia Hanchett I Kauka Aupuni
Lilo ia Keiki Hawaii i Kauka no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu Nei
Kailiia ka mana o ka meia e ke kanawai hou
Lokahi ka Hapanui o na Hoa o ka Papa Lunakiai i ka Inoa o Hanchett i Kauka
Ma ka halawai a ka papa lunakiai ma ka po o ka Poalima aku la i hala, o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i hookohunia ae ai o Kauka A. K. Hanchett, he keiki Hawaii, i lilo aku he mekia iloko o ka pualikoa o Amerika ma Leilehua ae nei, i kauka no ke Kulanakauhale me Kalana o Honolulu nei, a i kauka hoi no ka halemaʻi o na ulua poino, ma kahi e paaia nei e Kauka Ayer.
Ua lilo ka hookohuia ana o Kauka Hanchett i kauka no ke Kulanakauhale o Honolulu nei i mea hookahaha aku i ka manao o ka Meia ame kekahi mau hoa o ka papa o na lunakiai, no ka mea ma kekaho manawa aku nei i hala, ua manaoia e hoomau ia aku ana o Kauka Ayer ma kela kulana, aole nae pela ka mea i ikeia ma ke koho ana a na hoa o ka papa lunakiai ma ka halawai o kela po Poalua.
Maloko o ke kanawai i hooholo mua ia, ua haawiia ka mana hookohu i ke kauka oloko o ka halemaʻi o na ulia poino iloko o ka lima o ka Meia, a o ka hookohu ana hoi i ke kauka no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nai, iloko ia o ka lima o ua lunakiai.
Mamuli have o ka lokahi like aua o ka weia me ka papa, he oi aku ka pono e holo aku na hana apau o kela mau keena, iloko o ke kanaka hookahi, ua hoopauia ke kauoha kanawai, e hookaawale aua i kauka no ka halema'i o na ulia poino, o na hana apau a kela kauaka ua komo aku ia iloko o ka mana o ke kauka o ke kulanakauhale.
I ka manawa uae a ka kakauolelo o ka pap i hokie ae ai i ke kakauinoa ana o ka meia i ke kauoha kanawai, e hoihoi ana i na hana apau a ke kauka o ka halemaʻi o na ulia poino, i loko o ka lima o ke kauka o ke kulanakauhale, a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua kailiia aku la ka mana hookohu i ke kauka o ka halemaʻi o na ulia poino mai ka meia ae, ua uoi ae la ka Lunakiai Hollinger e kohoia o Kauka Hanchett ma kela kulana.
Kohoia o Kauka Hanchett
Mahope iho o ka waiho ana aku o ka Lunakiai Hollinger i ka inoa o Kauka Hanchett, no ka hookohuia, i kauka no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, na waiho pu mai ka Lunakiai Arnold i ka inoa o Kauka Ayer no ia kulana hookahi no; a ma ke koho ana o na hoa o ka papa i hoea ae, he elima ma ka aoao e kakoo ana i ka inoa o Kauka Hanchett, a he elua hoi i koho ia Kauka Ayer.
O na lunakiai i koho ia Kauka Hanchett, oia o Hollinger, McClellan, Mott-Smith. Petrie ame Bellina; a o na lunakiai hoi i koho ia Kauka Ayer, o Arnold ame Ahia.
No ke kau ana i ka uku o keia kauka, ua hooholo ka papa, ma ke koho ana a ka hapanui, i ekolu haneri dala o ka mahiua, ua hui pu na hana apau a ke kauka o ke kulanakauhale me na hana a ke kauka o ka halemaʻi o na ulia poino.
Malalo o ka manao o ke kauoha kanawai hou i hooholoia ai, e haawi piha ana ia i ka mana i kela kauka, ma ka hoohana aua aku i ka halemaʻi o na ulia poino, me ka hoohana aua i ke kaa halihali maʻi; ua haawi pu ia aku hoi ka mana iaia e hookohu aku i kona mau hope a mau kokua e pono ai kana mau hana, a e hoopau aku ai ia lakou, o ka uka nae, na ka papa o na kunakiai e hooholo.
Oiai nae, aole i hookuuia mai o Kauka Hanchett mai kona noho ana iloko o ka oihana koa ma kailehua, ma ka manawa i hookohuia aku ai oia, ma keia kulana hou, ua waiho mai ka meia Fern, i ka inoa o Kauka Ayer, ma ke ano e hoomauia aku no kona uoho ana he Kauka Hanchett, ua lokahi ka papa ia manao, me ka hoomau ana aku i ki na uku ma kaho o ka olua haneri me kanalina dala o ka mahina.
KOHO KA PAPA IA HANCHETT I KAUKA AUPUNI
Lilo ia Keiki Hawaii i Kauka no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu Nei
Kailiia Ka Mana O Ka Meia e Ke Kanawai hou
Lokahi ka Hapanui o na Hoa o ka Papa Lunakiai i ka Inoa o Hanchett i Kauka
Ma Ka halawau a ka papa lunakiai ma ka po o ka Poalima aku la i hala, o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nai, i hookohuia ae ai o Kauka A. K. Hanchett, he keiki Hawaii, i lilo aku he mekia iloko o ka pualikoa o Amerika ma Leilehua ae nei, i kauka no ke Kulanakauhale me Kalana o Honolulu nei, a i kauka hoi no ka halemaʻi o na ulia poino, ma kahi e paaia nei e Kauka Ayer.
Ua lilo ka hookohuia ana o Kauka Hanchett i kauka no ke Kulanakauhale o Honolulu nei i mea hookahaha aku i ka manao o ka Meia ame kekahi mau hoa o ka papa o na lunakiai, no ka mea ma kekahi manawa aku nei i hala, ua manaoia e hoomau ia aku ana o Kauka Ayer ma kela kulana, aole nae pela ka mea i ikeia ma ke koho ana a na hoa o ka papa lunakiai ma ka halawai o kela po Poalua.
Maloko o ke kanawai i hooholo mua ia, ua haawiia ka mana hookohu i ke kauka oloko o ka halemaʻi o na ulia poino iloko o ka lima o ka Meia, a o ka hookohu ana hoi i ke kauka no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, iloko ia o ka lima o na lunakiai.
Mamuli have o ka lokahi like ana o ka meia me ka papa, he oi aku ka pono e holo aku na hana apau o kela mau keena, iloko o ke kauaka uo ka halemaʻi on a ulia poino, o na hana apau a kela kanaka ua komo aku ia iloko o ka mana o ke kauka o ke kulanakauhale.
I ka manawa uae a ke kakauolelo o ka papa i hokie ae ai i ke kakauinoa ana o ka meia i ke kauohe kanawai, e hoihoi ana i na hana apau a ke kauka o ka halemaʻi o na ulia poino, iloko o ke kauka o ke kulanauakauhale, a ma kekahi olelo ana ae hoi, ua kailiia aku la ka mana hookohu i ke kauka o ka halemaʻi o na ulia poino mai ka meia ae, ua noi ae la ka Lunakiai Hollinger e kohoia o Kauka Hanchett ma kela kulana.
Kohoia o Kauka Hanchett
Mahope iho o ka waiho ana aku o ka Lunakiai Hollinger i ka inoa o Kauka Hanchett, no ka hookohuia, i kauka no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, ua waiho pu mai ka Lunakiai Arnold i ka inoa o Kauka i ka inoa o Kauka Ayer no ia kulana hookahi no; a ma ke koho ana o na hoa o ka papa i hoea ae, he elima ma ka aoao e kakoo ana i ka inoa o Kauka Hanchett, a he elua hoi i koho ia Kauka Ayer.
O na lunakiai i koho ia Kauka Hanchett, oia o Hollinger, McClellan, Mott-Smith. Petrie ame Bellina; a o na lunakiai hoi i koho ia Kauka Ayer, o Arnold ame Ahia.
No ke kau ana i ka uku o keia kauka, ua hooholo ka papa, ma ke koho ana a ka hapanui, i ekolu haneri dala o ka mahiua, ua hui pu na hana apau a ke kauka o ke kulanakauhale me na hana a ke kauka o ka halema'i o na ulia poino.
Malalo o ka manao o ke kauoha kanawai hou i hooholoia ai, e haawi piha ana ia i ka mana i kela kauka, ma ka hoohana ana aku i ka halema'i o na ulia poino, me ka hoohana ana i ke kaa halihali ma'i; ua haawi pu ia aku hoi ka mana iaia e hookohu e pno ai kana mau hana, a e hoopau aku ai ia lakou, o ka uku nae, na ka papa o na lunkiai e hooholo.
Oiai nae, aole i hookuuia mai o Kauka Hanchett mai koua noho ana iloko o ka oihana koa ma Leilehua, ma ka manawa i hookohuia aku ai oia, ma keia kulana hiu, ua waiho mai ka Meia Fern, i ka inoa o Kauka Ayer, ma ke ano e hoomauia aku no kona noho ana he kauka, ahiki i ka hookuponoia ana o Kauka Hanchett, ua lokahi ka papa ia manao, me ka hoomau ana aku i kona uku ma kahi o ka elua haneri me kanalima dala o ka mahina.
KAKOOIA NA NOI OIHANA HE NUI NO KA AHAOLELO
Waiho ke Komite Teritore Repubalika i ka Mana Hookohu i ka Ahaolelo Kuloko
Nui na mea a ke Komite i noonoo ai e hana aku
Makaukau ka Bila Kanawai no ka Mana Koho Baloka o na Wahine i Keia Kau
Ma ka hapalua o ka hora ehiku o kahiahi o ka Poakahi aku la i hala i noho ae ai ka halawai a ke komite kuwaena o ke Teritore o ka aoao Repubalika, no ka noonoo ana i kekahi mau kumu hana ano nui, no ka ahaolelo kuloko e noho mai ana, a pela hoi ka haawi ana aku i na kakoo, no ka poe noi hana iloko o ka ahaolelo.
Ua noho hoomaluia kela halawai e Clarence L. Crabbe, a ma kahi o ke Kakauolelo E. A. Berndt, ua lawe ae o Eli J. Crawford i ke kulana kakauolelo, a nana i heluhelu ae i na hoike a na komitem i waihoia aku ai ka hoomakaukau ana i kekahi mau bila no ka ahaolelo, elike me ia i koiia mai ai maloko o ke kahuahana.
Ke Koho Baloka o na Wahine
O kekahi o na hoike komite i waihoia ae, mai ia Senatoa Robert W. Shingle mai no ia, maluna o ka ninau koho baloka o ua wahine. He elua ana mau bila i hoomakaukau ai, a i waiho ae ai imua o ka halawai a ke komite. He hookahi bila, e hiki ai ia lakou ke koho baloka, ma ke kau koho wae moho e hoea mai ana.
O ka lua o ka bila, e koi ana ia, e haawiia aku kela pono koho i na wahine, mamuli o ke apono ana o ka hapanui o na mana koho o ke Teritore, ma kekahi koho baloka laula e malamaia ana. No Mr. Shingle iho nae, ma koua manao, ua apono loa oia i ka bila e haawi koke ana i ka mana koho i na wahine, aole hoi e hoololohi wale ia a hala he manawa loihi, a na mana koho e hooholo ai.
He bila hou ae no kekahi i waihoia mai e A. M. Cristy, no na mea e hooponopono ana i na hale hoolimalima loloa e kukulia aku ana, ame na hale e ae.
Na Noi Oihana
Na ke kakauolelo i heluhelu mai i kekahi mau palapala noi oihana he nui, noloko o ka ahaolelo e uoho mai ana; o keia kekahi o na hana ano nui e kela komite i noonoo ai, me ka lohe pu ia ana o na manao hoakaka o na lala, i hoea ae ma ia halawai.
O Mr. Rudolph Duncan ka i hoakaka ae i kone manao, no na noi iohana, a wahi ana, he ku e loa oia i kana mau kakoo ana aku, i ka poe no e paa ana he mau kulana ko lakou malalo o ke Teritore a Kalana paha; ua kokuaia keia manao o Mr. Duncan e Mr. Crawford ame George Cook.
Ua nui na manao hoakaka o na lala o ke komite maluna o kela noi a Mr. Duncan, no ke kaoo ole aku i na moho e noi ana i kekahi kulana, in a no he hana aupuni kana e paa ana; a mamuli o na hoakaka a Mr. Oscar P. Cox, ua kakoo nui ia kana mau hoakaka manao ana, no ka mea pela i ikeia ai ma ka manawa i kohoia ai, maluna o ka olelo hooholo, ua haule ka olelo hooholo Mr. Duncan.
I ka wa nae i haule aku ai kela olelo hooholo, e pili ana i ke ano a ke komite, e haua aku ai no na palapala noi oihana, ua waiho ae o Mr. Van Valkenburg he olelo hooholo hou, maloko olaila, e apono ana i na noi oihana apau i waihoia mai, a o ka hooko maoli ana mai nae, e waiho aku no ia hana ma ka aoao o ka aholelo, koe wale no nae e noonoo mua ia ka poe aole a lakou mau hana me ke aupuni.
Oiai ua nui na palapala noi oihana e waiho ana imua o ke kakauolelo, ua apono ke komite i na palapala noi apau, me ka waiho ana aku no nae o ka ahaolelo no ke kuleana nui e wae ae ai, a e koho ae ai paha i na kulana e alualuia aku ana e ka poe noi.
O keia malalo iho nei ka poe noi hana a ke komite i haawi aku ai i na kakoo ana:
No ka aha senate, penei iho na noi hana oloko o ia hale:
O ke kii malalo iho nei, he kii ia no ke hahua hoolulu o na mokulele o Amerika ma ka Mokapuni Ford, malalo ae nei o Puuloa, i makaukau no ke kupale ana aku i ka oihana koa ame ka oihana kaua o ke aupuni ma Oahu nei. Maluna loa he kii ia no kekahi o na mokulele; malalo iho ohope ia o ka hale e waihoia ai na mokulele, a malalo loa hoi kahi e kau ai na mokulele.
NA HUNAHUNA LIKE OLE O NA AINA E
Kaa Malalo o na Aupuni Hui ka Mana o na Alanui Hao Tureke
WASHINGTON, Feb. 2. ---- He lono kelekalapa na kekahi luna aupuni ke hoakaka ana ua kaa aku malalo o na luna aupuni Palani ame Pelekane ame Pelekane ka hoomalu ana i na alanuihao kaaahi maloko o Tureke Europa ame Asia, i kulike me ka manao o ka aelike hoomaha i ke kaua i hanaia. Aia malalo o na Aupuni Hui ka hoomalu ana i ke kulanakauhale o Konatonopela a ke hoomalu mai la i na banako Kelemania ame Auseturia maloko o ke kapitala Tureke. O na haunaele malaila ma ka oleloia ke emi liilii aku la.
Loaa ke Kaikamahine a ka Peresidena i ka Ma'i Flu
BRUSSELS, Feb 2.--- E hoakaka ana ka lono kelekalapa i loaa mai ianei i keia la he ma'i flu ko Miss Margaret Wilson ma Etolle, Belegiuma: Ua haalele mai o Miss Wilson ia Berusela nei ma kekahi manawa kokoke aku nei i hala kahi ana o ka noho ana ma ke ano he malihiui na ke kanikela Amerika.
HE Kanaha Mile ke Emi Hope o na Aupuni Hui
ARCHANGEL, Feb. 2.--- Mamuli o kalele kaua ana mai a na Bolsheviki maluna o na kahua e paaia ana e na Aupuni Hui ma Aarsevo ua hookuemi hope ia aku na Aupuni Hui he 40 mile ahiki i Sardmakrenga, elike me ka lono i loaa mai ianei. O na poka pahu gas ame na poka wai-ahi, na poka kile ame na poka pahu kiekie ka i hoohanaia mai e na Bolsheviki ma ka hapa akau o Rusia. Ua kohoia ma kahi o ka 15,000 Amerika i haalele aku ia Tarsevo mahope o ke kaua ana me ka hahana loa no hookahi pule.
Huki Hou ia ka Have Amerika Maluna o ko Mokukaua Amerika Scorpion
WASHINGTON, Feb. 2.--- Ua hoea ae i Konatonopela ka Adimarala Bristol, a ua huki hou ia ae ka hae Amerika maluna o ka mokukaua Amerika Scorpion, ka mokukaua i hoopaaia ai e ke Aupuni Tureke me kona mau kanaka ma ka manawa i ala ai ke kaua mawaena o Amerika ame Kelemania.
O ke Kauka Ferrand ka i Hookohuia i Poo no ka Ahahui Ke'a Ulaula
WASHINGTON, Feb. 3.--- O ke Kauka Livingstone Ferrand o ke kula wae o Colorado ka i hookohuia aku e ka Peresidena Wilson i lunahoomalu no ke komite kuwaena o ka Ahahui Ke'a Ulaula Amerika, ua hoolahaia ae ia mea i keia la. E lawelawe aku ana ke Kauka Ferrand i kana hana ma ke ano he poo mana hoko no ka ahahui ma ka la l o Mraki; ma ka manawa e pau ai ke ku ana a ka ahakuka kaua Ke'a Ulaula.
E Kinaiia na Hana Hooweliweli a na Tureke ma Adrianople.
SALONIKA, Feb. 1.---Ua hoea aku ma Adrianople na pualikoa a na Aupuni Hui i hoounaia aku ai no ke kinai ana i na hana hooweliweli a na Turke, elike me ka louo kelekalapa i loaa mai ianei.
Hoololiia ke Kapitala Ukranian Mai Kiev a i Winnitza
VIENNA, Feb. 3---Mamuli o ke komo ana aku o na pualikoa Bolsheviki uoloko o Ukranian i hookau aku i ka weli i ke aupuni Ukranian a hoololi aku la i kona kapitala mai Kiev a i Winnitza, elike me ka lono kelekalapa i loaa ma ianei i keia la.
Lanakila ka Aoao Kakoo i ke Aupuni Moi ma Potugala
LONDON, Feb 3---Ua hooiaioia mai ka lanakila ana o ka aoao kakoo i ke aupuni Moi maloko o Potugala. Ma ka lono kelekalapa i loaa mai ianei i ka po nei mai Oporto mai, e hoakaka ana ia i ke kukuluia ana ae o ke aupuni ke kuhina nui a kuhina kaua.
Ma ka oleloia ua kaa malalo o ka aoao kakoo i aupuni moi ka hapnui o ka lahui a ke kali mai la i nei manawa no ka hoea aku o ka moi mua Manuela.
Hoauheeia na Pualikoa ma ka Aoao Kakoo i ke Aupuni Moi
PARIS, Feb. 3.---E hoakaka ana ka lono kelekalapa mai Lisebona mai o ka loaa ana mai ianei i ka po nei no ka hoauheeia ana aku o ka pulikoa Pukiki kakoo i aupuni moi ma kekahi kaua i hooukaia ma ka akau aku o Dagueda. Ua make ke alakai o ka pualikoa ma ka aono o ka poe kakoo i aupuni moi ma ia kaua ana.
Ke Imi Mai la ke Keikialii Hooilina Kalaunu e Oki me ka Wahine
ZURICH, Feb. 4.---Ua hookomo ae ke Keikialii Hooilina Kalaunu o Kelemania he hoopii oki mare mai ke kaikamahine Cecilie mai, elike me ka hoakaka a kekahi lono mai Berlin mai a i ka nupepe Munich Zeitung.
I 100 Pakeneka ka Pii Hou Ae o na Ukuhana
PARIS, Feb. 4.---Ua koi ae na limahana o ka hui uniona hou o ka haleleka, ka hale keelpona ame kelekalapa e hoopii hou ia ae ko lakou mau ukuhana i 100 pakeneka. Ua hoikeia ae e na elele a ka hui uniona i ke kuhina he bila ka i hoomakaukau mua ia no ka hoomahuahua ia ae i 200 pakeneka.
NUI KA ELEU O NA KEIKI KINAIAHI
Mamuli o ka eleu ame ka makaʻu ole o na keiki kinaiahi, o ka oihana kinaiahi o Honolulu nei, i hoopakeleia ae ai ka halekaa kahiko o Wright, e ku nei ma ke alanui Moi me ka alanui Hema, mai lilo i puulehu na ke ahi, mahope koke iho o ka hora ehiku, o ka po o ka Poaono aku la i hala, me ka hoopakele pu ia hoi o na hale e ku kokoke mai ana ma kela wahi.
Ma kekahi ano i maopopo ole, ua hoomaka ae la kekhai ahi e a maloko o kela hale kaa, a iloko o ka manawa pokole loa, ua hoea koke aku la ke ahi ma ka aoao makai o kela hale, a pii aku la noluna o kaupoku, me ka loaa maoli no o na manao hopohopo iloko o na haneri o ka poe e nana aku ana i kela pauahi, e holopapa ae ana ia, ma na hale e ku kokoke mai ana.
Iloko nae o kela manawa i hoea mai ai na kaa kinaiahi, a hoomaka koke aku la no na keiki kinaiahi, a hoomaka koke aku la no na keiki kinaiahi i ka lakou hana, e hooikaika ana ma na ano apau, e ki-
PAKELE KEKAHI KAMAIKI MAI MAKE I KA POKA
Hookahi Kumu o Kona Poino Ole no ka Pahi ʻ a Ana o ka Poka Mai Kona Poo Aku
MA KE ANO ULIA I KU AI KELA KEIKI I KA POKA
No ke Ki Manu ka Hele Ana ku Hewa Nae ka Poka i ke Keiki me ka lke Ole ia
Mamuli o ka lawe o kekahi mau keikikane nunui i ka lakou mau pu no ke ki ana aku i na manu a ki aku ma kekahi wahi mahope mai o Ainahau, a ua loaa ka poino i kekahi keiki mamuli o ke ano ulia, ua ala ae na manao inaiua iloko o kekahi o na makuahine e noho kokoke ana i ka Royal Grove a hoike ae la i na mano ku e i nei hoohanaia i na pu kimanu e na keikikane, no ko lakou hopohopo o poina na ola o ka lakou mau keiki.
Ua ala ae keia mau manao kue mamuli o ka ulia i keia ma ka Poaono aku nei i hala ma ka manawa i akelekele ai ke ola o ke keikikane ewalu makahiki o Dick Smoot ka inoa e poino. Ina i ku aku ka poka ma kahi e make ai kela keiki, elike me ku ke ka uka nana i lapaau i kela keiki o ka hoike ana ae, in a ua poino ke ola o kela keiki, aole nae, na ku-pahia wale no ka poka ma ka ilipoo.
He ekolu ka mau keikikane e kimauu ana ma na wahi o na loʻi laiki mahope mai o Ainahau ma ka Poaono aku @@@ halu a he poe keiki liilii e ae kekahi e uhai pu ana mahope o lakou, a mawaena o kela poe keiki o Dick Smoot kekahi ma kahi kokoke mai i na loʻi laiki. Me he mea la i ka nana aku ua ike ole aku na keiki me ka pu i keia keiki a i ka wa i kani ai ka pu o ka pahia aku la ia o ka poka maluna o kona poo. Ina no ke ku o ka poka malalo iki iho o ke poo he keiki make oia malaila ia manawa. Ua hoihoiia ke keiki poino ahiki i ka hale a kaheaia ke kauka, a ma ka olelo a ke kauka, in a i haule iki iho kahi i ku ai malalo iho he keiki make oia ma kona wahi i ku ai, no ka mea he helu 22 ka poka o ka pu raifela. O keiki nana ka pu i ki aku ai a ku ke keiki uuku, ma ka oleloia, na hele aku oia a imua o Mrs. Smoot, ka makuahine o ke keiki i ku ai i ka poka, a hoike aku me ka oiaio nana i ki, aole nae me kona manao maoli e ki aku, aka, ua ku ke keiki ma ke ano ulia, aole oia i ike aia malaila o Dick Smoot, mamuli o ia kumu aole i hookomo ae o Mrs. Smoot i kekahi hoopii no keia keiki.
Mamuli o keia ulia ua lehulehu na makuahine i hoalaia ae ua manao ku@e no ka hoohanaia o na pu e na keiki kane maloko o na palena o ke kulanakauhale, ma kela po Poaono, no ko lakou makaʻu o poino ka lakou mau keiki. E pono no e kapu loa ka haawiia ana o na pu i na keiki, no ka mea, ua lehulehu loa na keiki i poino i ka pu ma kekhai mau manawa i kaahope aku nei. nai me ka makaʻu ole, he oiaio, ma ia hooikaika ana, i akakuu mai ai ke ahi.
Aia ma ke aoao ma Ewa o kela hale kaa, ka Hale Kaiulani o na Kaikamahine kahi i ku ai, ua hoopiolokeia aku ko lakou noonoo, i ka wa o ka puoho ana ae o ke ahi, ua pomaikai nae, ua hoea ae na kaawai i ka manawa kupono loa, e pahola ole aku ai ke ahi, mawaho aku o ka hale kaa.
No ka manaoia, aole e pio koke ana kela ahi, ua haawiia ke kauoha i na kaawai o na hale mawaho aku nei o ke kulanakauhale, e holo mai e kokua, eia nae, ua lilo ka hoea ana mai o ia mau kaawai, i mea ano nui ole, no ka mea, ua liilii loa ka a ana a ke ahi, malalo o ka hoomalu ana a na keiki kinaiahi, o ka hale kaawai o ke alanui Papu, ka poe mua loa hoi i hoea no kahi o ka hale pauahi.
Mamua o ke kani ana o ke@oeoe pauahi ma kela ahiahi, ua hoomaka e ka poe o na wahi kokoke, e holo nowaho o ke alanui Hema, me ke alanui Moi, mamuli o ko lakou honi ana i ka hohono o ka aila, a i ke kani ana mai hoi o ke oeoe, ua oi loa aku la ka piha, ma kahi o ka elua kaukani kanaka i kohoia.
HOPUIA ELUA MAU HAWAII NO KA MA'I PUPULE
Kailiia ka Pu Mai ka Lunapaahao Aku ma Makawao, Maui, e Kela Mau Pupule
Kau ka weli o na kanaka i ka laua mau hana ino
Me ka Nui o ka Hana i Paa Hou ai Laua i ka Hopuia a Noho Ana i Kalaepohaku
E hoakaka ana ka nupepa Maui News o ka Poalima aku nei i hala, i ka lilo ana o ka mana o ka Lunapaahao, Kaleo o Makawao, Maui, i mea ole, i ka manawa i hoao ai o Nakanaeia Hau me ka na wahine me Kuaiki Hau, e mahuku mailoko aku o ka halepaahao, ma ke Sabati aku mamua, me ke kailiia ana mai o kana pu panapana a lilo ia Hau, me ka hooweliweli ana i ka lehulehu i ko laua wa i hele aku ai me ka lana kila, mailoko aku o kahi hoopaa o ke aupuni.
Ua hoopaaia kela kanaka me kana wahine maloko o ka halepaahao no ka pupule, o ka moolelo piha nae o ka laua mau hana i lawelawe ai ahiki i ka lilo ana mai o ka pu panapana a ka lunapaahao, aole he mea i hoakakaia ae, koe wale no, ua piha na mea apau me ka maka'u, i ka noke o Hau i ke ki i kana pu panapana.
I ka pau ana nae o na poka oloko o ka pu panapana, aohe wahi e loaa hou mai ai ka poka, o ka wa ia i hoikeia aku ai ka lohe ia W. A. Clark o ke Grave Ranch ame kona mau keiki paniolo e hele mai e hopu i kela mau mea @@@ e. he oiaio na lakou @ hopu @@ @@@@, aole nae me ka ma@@@@, ana @@@@ ka nui no o ka hana.
O Hamakuapoko ko Hau wahi noho ai, a mamuli o kana mau hana hooweliweli i ka poe o kela wahi, ua hopuia oia ma ke ano he mea oia i pupule. No kana wahine hoi, ua noho mua oia i pupule. No kana wahine hoi, ua noho mua oia maloko o ka halepupule ma Honolulu nei, a o kona hookuuia ana no ia he eono ae nei mahina i hale, ua paa like nae laua i ka hopuia.
Ua nanaia keia mau mea ma Wailuku e na Kauka Rothrock ame Oamera, ma ka Poalua aku nei o ka pule i hala, a ua lokahi laua ma ka hoike ana ae, ua pupuple iʻo kela mau mea, a ma ke Kalaudina ae o ka Poakolu i lawe loa ia mai ai laua no ka hoopaaia aku maloko o ka halepupule ma Kalepohaku ae nei.
MAKE LOA HE KEIKI HAWAII I KE KAA OTOMOBILE
He keiki Hawaii uuku nona na makahiki ehiku, a nona hoi ka inoa o Ruel Kinney, ka i piiia aku e ke kaa otomobile e kalewa kana ke ana, a palahe, a he iwakalua minuke mahope iho ua lele loa ae la kona aho maloko o ka hale maʻi o na ulia poino, ma ka Poakahi nei.
Ma ka moolelo e pili ana i ka halnwai ana o nei opio me keia make hikiwawe loa, elike me ka hoike a na makai, mahope o ka pinana ana aku o ke keiki iluna o ke kaa lawe hau a iaia i lele iho ai iluna o ke alanui ua hookuuia aku la oia e ke kaa kalewa kana ka e kalaiwa ana e Sing Soon, he Pake, a hina ilalo, a piiia aku la e na huila a palahe. Ma ka olelo a na makai ina i hoohuli ae ke kalaiwa i ke kaa i ka akau, aole e hookuʻi aku ana kana kaa me kela keiki, aka ua hoohuli ae oia i ka hema, pela i halawai ai kela pulapula hou a Hawaii me ka make maʻuwale.
Ma ka olelo a na makai i ike i keia ulia, mamuli o ke ku eia ana o na rula e pili ana i ke kalaiwa ana i poino ai ke ola o ke keiki. Ua hopu kokeia o Sing Soon a hoopaa ia ae kona kaki he lawola. Ma ka paku' ana iho me keia ku-eia ana o ka rula, e holonui ana o Sing Soon i kana kaa ma ka manawa i hooku'i i me ke keki, nolaila alua kaki e ku e iaia.
MANILA, Feb. 3-Ua kelekalapa aku nei ka Hope Kiaaina o na Mokupuni Pilipine Charles E. Yeater, iloko o ka manawa i kaawale aku ai ke Kiaaina Kenerala Harrison i Nu Ioka, i keia la in a luna aupuni ma Wakinekona no kekahi rula ana maluna oka ninau hookapu waiona lahui in a e lilo ana ka hoololi kanawai i mea e komo pu aku ai na mokupuni Pilipino malalo o ia hookapu like ana.