Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 8, 21 February 1919 — HE MOOLELO WALOHIA No ka Imi Ana i ka Moku "Ka Manaolana Poho" Ka Huli Ana a ka MAKAIKIU KA-TA [ARTICLE]

HE MOOLELO WALOHIA No ka Imi Ana i ka Moku "Ka Manaolana Poho" Ka Huli Ana a ka MAKAIKIU KA-TA

'a leuhihewa o Kata i kinohi he kukui makai uwila ka kannka e paa ana me ia. ia manawa, aka i kaiia nana ;:n:i mai eia ka. he kukui liilii ohope o na kaa otomo- • o ke kumu o ka pio a Kata i manao ai ua hoopioia . i;a uhiia ih«» i ,ke kihei uhi oluna. o ke kaa otomobile '~:a fae paha. .li : >.• keia manawa a Esekina e ku ana ua welieia ae ua ■;ia. a paa ia ae la ma kekahi iima, me ka pu panapana ; ■: ka iima akau. no ka hoomakaukau mua ana iaia iho k.i houlele mai i ka huaale, ina he kanaka kekahi oloko ::r hale e ku-e aku ana iaia, < 'īai Kata e kiei aku ana ma kekahi wahi puka uuku . ka ]>uka o kahi rumi ana e pee ana. ua ike aku la oia .i ha-l<» o na maka o ke kanaka komohewa ma o a maanei. : .1 ka rumi me ka awiwi. e like me ka hana a ka poe \ uiahope <> kema ( Ksekina) ku ana malaila e hoolonolo- ;]■ • kekahi manawa. no ka nana an--» ina ;>aha ua loheia kr,na komo ana mai iloko o ka hale. hele aku la a ma kahi o i < ki o ke kukui uwila ma ka paia ma ka aoao o ka nuka .. ka hol'». a kaomi malie aku la i ke pihi. a o ka a ae la no • i <. ke kukni uwila e kau ana. iluna o ke pakaukau ia ma:ia\\ a. ke kuku hookahi no a Miss Akeneki o ka ho-a ana ;a i komo mai ai iloko o ka hale. i ka pau ana o keia hana uhi iho lp o''-« :•> pan i 1-e l- nkui ia o ka lawe pu ana mai, a waiho iho la iluna o ka papahele, a'aiia nihi nialie aku la ka hele ana no kalu n ka puua a'ni . ii. a liookuu iho la i ka uhi manoanoa o ka puka aniani laia i hoi mai ai hele pololei ae la a kalii o ke nakaukau v iiiiiii ana ona leka a kulou ilio la e nana i na leka. He hriehelena kona o ka mea »i hoohokaia kn no kona ,W- a»ia iho ua pau wale no na leka i ka wehe mua ia. "Lapuwale maoli ka hoi,' 7 wahi a Kata o ka lohe ana mai iaia i ka hoopuka ana ae me ka malie, me ka namunamu j»n ana iho. "Ua hoea mua mai ka h.oi kekahi mea ianei. a i ole ua welie ia ,iho nei paha e kakahi mea na leka a K"ata aua hoounaia aku nei na leka ano nui iaia. Eia nae, 'ialia paha o loaa iho no kekalii leka maloko o keia mau 3cka e waiho nei a'u i makemake loa ai e loaa. E ho6mau aku ana 110 au i ka huli ana ma na ano a pau." Ma keia manawa ana e huli ana i na leka ua maopopo

iht, la iaia aole kanaka maloko o ka hale e hoomakakiu mai ana iaia. nolaila, haule iho la noho iluna o kekahi noho ••■a ka aoao o ke pakaukau me ka loaa ole ae o kekahi manao )tr.pobopo iloko ona no kona loaa pono mai, mc he mea 'a o kona hale ponoi ia, a hoomau loa iho la i ka huli ana i leka i makemake loa ai e loaa. Ma 'ka nana aku a ka makaikiu Kata aole i maopopo loa i:.ia ka leka ana e huli ana, elike me ko Akenpki maopōpo. 11-. ka mea, ia Akeneki i huli ai ua maopopo iaia kana leka «• luili ana. ka.keia komohewa hoi he pono i ka nana i na leka a pau. ahikl i ka loaa ana iho o ka mea ana i makemake ai I ka ike ana aku o Kata .i nei ajio hana a Esekina, ua ninau aku ia oia ia Akeneki mahope wale mai no ke kumu o kona hookaawale ana ae i na leka ana i huli ai ma kekahi wahi .koa a ii ka leka wale no avia i makemake ai e loaa kana «> ka wehe ana a heluhelu. .Ma ka Akeneki pane iaia no ke kumu o kona hana ana pela, no kona hoomanao mau ana no i ke ano e o na huaolelo maloko o ka hoolaha e olelo ana. "E hoouna pololei ia N*. Kata." no ia kumu oia i hnli ai a ma na leka wale no i hoounaia mai ma ia ano. Akahi no a inaopopo ia Kata «>e!a ka i pololei ai kana huli ana. Aohe i loaa keia ike ia Ksekina. X<. elima paha minuke i hala i ua o Esekina ma ka nana ana i na, leka. loaa iho la iaia ka leka a Akeneki o ka wehe ana a heluhelu, a o ka leka hookahi no hoi a Kata o ka waiho hou ana iho iloko o ka pua leka iluna o ke pakaukau. Aohe mea hiki ke hoike mai i ka like ole o ia leka me na . '.eka e ae. I ka wehe ana ae o F.sekina a hemo a nana iho !a i na lalani mua, hooho ae la i kekahi leo e hoike ana i kona hauoli no ka loaa ana iho la o ia leka, a iaia i heluheiu aku ai i ke koena o na mea i kakauia ua hoike maoli ae la kuna helehelena i ka hauoli ma na āno a paii,,no ,ka mea, !.e minnaka o ka olioli ma kona mau papalina kona »n:r.i n-.aka. Ia nianawa hoomaha iho la ka heluhelu ame ka huli. hou : na aku a ka ona iniilona opio, alaila hookomo iho la i ka leka me ka wa-hi iloko o ka pakeke o ke kuka. Alaila hoomau hou aku la i ka nana ana i ke koena aku o na leka. i ma< «]iopo ai iaia aole mau pane hou no ka hoolaha a Kata !!ia! 'ko o ia mau leka. 1 ka lioea ana iho o kana huli ana i ka leka malalo loa -■ ka ])ua leka, nanahu iho la i kona lehelehe me ka piha ■ ka huhu. me ka pupuu ana iho i na manamanalima a kui •iv. Ia i ke pakaukau me ka hoopuka ana ae i keia mau hua"Pakalaki maoli ka hoi au!" wahi ana. "I hookahi wale ihi. ia no ka hoi wahi leka e loaa ia'u iloko o nei pualeka nui. 1,...,h..kaia aku ana e a'u kela mau.makaikiu i nei manawa, eia no nae he 'liilii loa keia wahi mea e loaa ai ka ma"l'a aa loa wau e la ; weia„aku noluna o ka noho uwila ina •• iMki ana ia'.u. ke pepehl h.kek.ipiakaiileiu lapuwale ar.,tiiak:e., a i . ,! e hoo:>aa «ku ma kahi e hiki ole ar hemo h.«". mai. lna eia i nei manawa e 'i-ia oia maanei, e ka lapuwale nui!" i poha koke aku - 1 a leo kakana o ka makaikiu Kata. t . , Me keia mau huaolelo o ko Kata oili aku la no ia īwaho ■nai ka rumi aku a komo aku la iloko o ka rumi a ua o ! : .ekisna e noho mai ana. * i.m panaoana no ka Kata me ia.ia manawa aole "ia i hoo.hana.aku iaia, maniua o ka paa ana .mai o Ka pu '.»anai>aiiA.U K&ekina e kaii ana iluna o.ke pakaukau ua paa ■v.ua akiUa kpna ]irna ia Kata a opeaia ae la na lima a ■ mahone o ke kua. inamua o ka loaa ana he manawa la -ekinn. e hoohana mai ai i kana pu panapana. -\īamuli o ka ikaika o ka % Kata lele ana aku ua walawala .•ku la o l-.sekina ihope he mau kapuai lehulehu ka ma.mao •i ke n ikaukau aku a piīi i ka paia. I ka wa i mao ae ai '*--ua ;.uiwa a hoomaopopo iho la ua paa oia īloko o ka umn ■anawa. hoomaka ae la oia e kupaka nie ka ikaika a •i'i ! loaa iaia i mea. nona e hemo ae ai, a ua hookahahaia ' • iioi ka makaikiu ia manawa no ka ikaika maoli o ua o i—kina i kana nana iho. eia nae. he ole kona liemo ae niai ! i iim.i wikani ae o Kata. • ■Vo kekahi mau manawa elua a ekolu paha kona hooika- •: ana ae e loaa iaia kana pu panapana, a iloko q ia ma- " iwa ua loaa mai la ka pu iaia a hoao ae la e ki-āa Kata, < :ue, aolie manawa i loaa iaia e hiki ai ke hoohuli iilai

T ikn waha okapu ia Kata, a'rio ko Kata ike.ana iīio ina no liookahi manawa a ua o Hsekina i koe e hoao ai a holopono uo ke ki ana mai e poino aoa oia, e owin ae ana oia i ka lima o ua o Esekina, a Jiaule aku la ka pu panapana nr;ai ka iima aku o Esekina a.iluna o ka papahele. j Manuli o keia hauie ana iho la o kana pu.panapana iluna o ka pr>.pahele ua hoomahuahua loa ia āe Ta ko ua o Esekina huhu a hooikaika loa ae la me ka noonoo o ka mea i uluahewa loa e hemo mai na lima aku o Kata, he ole nae ka hen.o akn: . ' ; | No kekahi mau manawa lehulehu ka aneane loa ana o i ua o Esekina e hemo mai ka lima aku o Ivata, a i kekahi iiir;.nawa ua. hemo ae la kona lima akau -mai Kata lima aku a hiu ae la i kekahi puupuu mahanahann ia Ka-ta ma ka maka a ma ke kino, aohe nae he ikaika lpa no ke kokoke loa o kana wahi e kui ae ai. | I o a ianei laua e kulana ana, a e kupaka ana no hoi mai kekahi aoao o ka papahele a i V:ekahi, pau na noho i ka walawala, pekuia aku ke pakaukau a pili i ka paia ma kekahi aoao o ka rumi, a o na moena huluhulu welewek<ij keia oluna o ka papahele ua pailaia aku la a ku ke ahua, n;i 'kekahi aoao'o'ka rumi. . ! I lioko o keia manawa a laua e u aumeume ana aole wahii ihuaolelo hookahi i hoopukaia e kekahi o laua, o ka halulu i nae oloko .o ka rumi ua like me ka nalu ē popoi ana i kumupali. . ■ Ma kekahi manawa a laua o ka hakaka ana ua hiu ae la o Esekina i kekahi puupuu ikaika loa i ka makaikiu a ua hoololoia ka makaikiu no kekahi mau- minuke, a aneane e hemo o F.sekina'mai kana. paa ana aku. i Ika iK*c ana o Esekina ua loaā iaia ka manawa kupono e j hemo aku ai oia mai na lima aku o ka makaikiu ua hoao ! ae la oia e holo niailoko aku o ka rumi a laua o ka u hakaka ana noloko aku o ka nimimoe o Kata, ma ka manaolana e hiki ana iaia ke pakele ma ka puka aniani aku ana o ke komo ana mai, oiai uo.ia puka aniani e mau ana no ka hamama ia manawa. . Aka nae. no ka manawa pokole wale.no ko ka makaikm . hoololoia ana. Me kela manao ikaika il.o\co ona e paa kana lawehala. o kona ala koke ae ta no ia iluna a liolo koke aku la mahope o ke kanaka .komphewa i oleia akn e komo mai. • .■ • • ' : / Ua paa aku ,la o Esekina iaia i ka manawa kupono loa e ' !>oholo o'e aku ai oia mawaho oka puka aniani. Ma kela paa ana aku la o Eekina ua kaa ka lan'akila ma l>o ka niakaikiu aoao e hiki ole ai ia Esekina ke kiipale mai nona iho aia īna kahi haiki loa no kekahi wanawa. Ua piha ka makaikiu Kata i V;a inaina ma kela manawa nolaila, me ka ikaika a pau i loaa iai.a, o kona opea ae la no ia i na lima o Esekina mahope a kauo mai la ia Esekina mai ka nuka aniani mai a pa-hu ana iluna o ka papahele, he meā kani no hoi ia la o ke uhu o ia hanle ana ihoAole i lilo keia paa ana iho la o na lima o Esekina i mea nona e haawipio mai ai, ua kupaka ae la oia no kekahi ma*. nawa i o a ianei me ka manao e hemo mai ka Ka-ta paa ana; iloko o nei aumeume hop ana a laua a e kakaa hele ana no hoi iluna o ka papahele me he mau moo la e kokolo ana i o a ianei, hoea hou a»?u la laua iloko o ka rumi hookipa mna a laua o ke kupaka ana niamua iho, a mailaila mai a i kahi o na puka aniani a ua o o ke konio

anā mai. . . (Me-ia ano ko laua hakaka ana no kekam manawa, a ī ka manawa hope loa hoea aku la k laūa kupaka anfy m a kahi o ka puka aniani nui iIoko ; o ka ruini hookipa, a me kekalii lima o ua o Kata e pāa ana i ua Hma o Esekina, a me kekahi lima hoi ona e hijki mai. anā i ke kaula kilika o ka manawa hope loa hoea aku la ka laua kupaka ana ma hoopaa ana ae i ka pale puka aniani, me ,ia kaula oia o kn hauhoa ana iho i rta lima o Esekina a pāa māhope o ke kua me ka hikiwawe loa oiai no nae o Esekma e hooikaika mau ae ana i na manawa a pau e hemo ae kona māu linia, i hiki ai iaia ke holo hou aku no kahi o ka puka ailiani ana o ke konio ana mai. ; . ' i 1 ka paa āna iho la 0 na lima o ka paahāo niahope o ke kna i ka hauhoaia, huki.hou mai la £iā i kekahi (eaula e lewālewa ana ma kekāhi aoao o ka puka aniani, a me ia kaula' i hauhoa iho ai oia i na.kuekuelin\a a ua Esekina, m<i ka huki ana āe a pili loa mahope ; ahiki. i ka u\ye. okoa anā ! ae o ua Es<?kina : i ka eha, no/ka likiHki. lōa o ia.liukiia ana| i ae, a 6 kekahi poo o kē kāula, {īauhoā īho la oia ma na i wawae a ma na kuli ahiki i ka moe 1010 aria o iia Esekiha me ka nui o ka lianu a i hele hoi a naeiki. "A, 1010, i ka ua mea o ke kolohe; he kanaka komohewa maoli no oe me he mea la ua maa waje oe i nei hanā, aka, ua hiki mai la i kou manawa e hoooau loa ia ai kau mau hana ino, ke ike iho la no anei oe, e Esekina i nei manāwa. i ninau iho ai o Kata. ; "He pio oe na'u i nei manawa, a oluna o ka noho uwi.a kou wahi e kauia aku ana, a mai nei manawa aku aohe a u makau hou ana aku i koe nou i ka wa e huh ae ai kuu kua 1 *"No-keia mau kaula kiliHa au e ike ifio la Ja ea, aole l«-iua e lilo ana i mau mea hoopoino i kou.lo, aka nae, e.ike īho ana no oe nou iho, iloko o. ka liiHi o ia mau kaula huea, ua like ko laua pāa me ka ikaika me na uwea ,kila luln loa, e noke oe i ke kupaka ma na. āno a pau aole e moku ia oe ou mau lima ame ou mau wawae ke puali ana. Oiai o Kata e huki mai ana ia Kaila Esekina ihope 110 ka hoonoho ana ae iluna o ka nohp no ka.hauhoa ana i kona mau wawae me ke kaula, ua piha loa oia. ]i ka huhu me ka hoopuka ana ae i kekahi mau olelo hailuli aohe nae he 'iooiohe iho o Kata.- , l-„;u O ke kuka loihi holokaa otomobile keia a ua o KaUa Esekina e komo ana ua nahae mai na poohiwi a hala ilalo, Vka papale muouou ona ua liele a minomino ī ka hehihehiia e nā wawae o.laua e waiho ana iluna o ka papahele, o na aniani palulu maka iluna.o -ke poo kahi i kau ai. V hiolo ana ka hou ma k.ona m.aii papalma, me ka nui,o ka hanu a he helehelenā:h'oi i piha me ka huhu ame ka manaolana poho no kona lanakila hou ole mai ia manawa ak O ka Makaikiu,.Kata pu kekahi i pit. ka wela, me ka nahae nu o kekahi wahi o kpna lole- mamuli o kela kupaka ana ih.o la a- : WaV aka aohe ona nana ihq.la ki. iialiae, no ; ka mea, >ua paa iho ta kana lawehalā ,a ua; lanākila no hoi iho ia ,oe i. iVe'i manawa e Kata?" i ninā" ae ai ua o Kāila Esekina, me.ka nanScee' ana ae ! ia Kata, oiai o hoopāu pono ana i kana hauhoa ana i na wawae o ua o Esek»na , . "Pela ko'u manao, a oiai au e mānao ana pela, ke,ītiak make pu nei nu e lawe mai i kelā.leka mai ia oe mai, ka leka hoi au o ka makemake. loa āna e lilo akii ia oe, a o ke kumunui iioi o kou holo ana mān Nu loKa nei. - "Auhe waiwai o kena leka ia oe e lawe pti āku ai'i Kahi ou e la*weiā aku ana. ho ia kumu la ea. ē paa mai ana* au ia leka me a'u ho ka haawi ana aku i ka mea i kuleana ia leka, i mea hoike mā kona aoao imua ō ka aha. Oiai ik o Kata e kamailio ana ke iho pu ihō lā kekahi i lima ona iloko o ka pakeke o ke kuka o ua o Kaila Esekina a lawe ae la i 'ka leka a M'rs. Thoinpson i hoouna niai ai iai;?, a hookomo pu iho la me ka pu-a.bila iloko o kona ' kuka, a ke nana pono ae la no hoi o Esekiria i ka : h6okpmo o Kata iloko.o kona pākelee me na mafca pupuku a i pii ai hoi ka ula no ka piha loa i ka inaina. i Oiai o Kata e hookoipo iho ana i ka pu-a bila ilokō .C' ikona pakeke hemo mai ans ka puka o k'a holo ia manawa ;i kiei mai la he wahine o Mrs. Peters ka inoa. he wahine n-.alama hale » 0 Kata, me,kā heiehelena i: pihla i ka maka'u. 1 "Heaha keia hana i haluku ae nei oloko nei?" wahi ana

oka ninau ana niai me ka aa ona maka. Ea, e Mr. Kata, heaha ka mea i hanaia maloko nei o keia hale i keia po?" me ka nui ana iho o kona hanu; a e kalele mai ana kekahi lima ona i ka puka. i -''Ke kaOmaha loa nei au no kou hoohikileleia ana aku nei iloko o kou manawa e hiamoe ana me ka lealea," i pane aku ai o Kata no kana ninau. "Ua hoi m>ai nei maua me Kka nia kekahi manawa aku nei i hala, a, oiai he kumu no ka'u e manao iho ai e hoea mai ana keia keonimana aihue iloko nei o keia hale i keia po ua kakali iho nei au no kona hoea mai, a ua hoea io mai, eia oia maanei he paahao na'u 1 keia po, a oia keia komōhewa au e ike mai la i nei manawa. "He paahao oia na'u i nei manawa, a he kanaka hiki ole no hoi ke hoopoino hou mai, no ka mea. ua paa iho nei oia ia'u i ka hauhoaia. Auhea o Pete? "Aole oia maanei i keia po, e Mr. Kata. La ma'i ia kckahi o kona ohana. a ua kauohaia mai nei oia i keia auwina la e hele aku, a ua hala aku oia. Aole ona makemake e hele me ka loaa ole mai o ka ae mai a oe mai, aka, oiai aolit no hoi ana haua e ae, a 110 kona manao ana uo hoi kekahi aole no hoi paha oe e ahewa mai ana iaia no ia hek ana, pela oia i hele aku ai, me kona maka'u no nae ia oe. •'Mamua o kona hele ana ua kelepona mua aku oia i ka hokele ma ke Sega e ninau aku ana ina aia oe malaila. a ua paneia mai aole oe malaila, a aole no hoi i maopopo i na kanaka o ka hokele kou wahi o ka hele an; me ka maopopo ole ia lakou o kou hoi mar-ame ka ole.' ''O, ina pela aohe pilikia o kela malalo iho la o ia kumu i pane aku ai o Kata. "No ko'u manao makemake wale ne e loaa mai kekahi liōakaka ke kumu o ko'u ninau ana aku la ia oe nona, no ka mea, ua maopopo ia'u ina oia pu ke kahi maanei aole no e nele ana kona komo pu mai e koku;

i keia hana. t j ''Ina e lohe aku ana oia no keia hana i keia po e olelo iho ann oia i'kona hoohokaia ana. eia ka hoi a i kona manawa c hele me ka loaa ole mai o ka ae mai ia oe mai, aka, oiai loaa ai hoi kekahi kanaka komohewa iloko nei, aka, aohe nana aku ia mea, nana ia e noonoo iho. O hoi e hiamoe, e Mrs. Peters, mai maka'u oe. ua paa ke komohewa. O ka huli aku la no hoi ia o ka wahine malama hale hoi no kona rumimoe iloko o ka manawa kupono ole ai oia i kekahi mea hoohikilele hou iaia mahope iho. MOKUNA XXXV. Hookoia ka Makemake o ke Kanawai. O keia mea hoohikilele i hoikeia ae la maluna oia no ke komo ana mai o Kita iloko o ka rumi a Kata ma e noho ana me ka maopopo ole o kona v\ ? ahi o ke komo ana mai; ua pii mai oia ma ke alanui pii mawaho mai o ka hale ma kahi no a Kaila Esekina o ka pii ana mai, a ma ka puka aniani no hoi a Kaila Esekina i komo mai ai malaila no oia o ke komo ana mai, me kona manao ina no ka holo aku o Kaila Esekina iwaho ma ia puka aniani e paa mai ana iaia i ka hopuia. "Mawaho no au o ka hale i hakilo mai nei, elike me kau kauoha e Kata," wahi a Kita, iaia i komo mai 'ai iloko o ka rumi, a ike mai la i ka hana nui a ka makaikiu Kata o ka hana hookahi ana a paa ka paahao i ka hauhoaia. "Ua ike mai nei au i ke komo ana mai nei o ka hoaloha o kaua, no ka inea, ma kekahi wahi kupono loa e hiki aj ia'u ke ike īnai iaia ko'u wahi o ka pee ana. Ua kali liilii au no kekahi manawa mahope o kona nalowale ana mai maloko o ka puka aniani, alaila o ko'u pii mai la ; no ia ma ke alanuipii mawaho, me ka manao ina no ko Kaila holo hou ae ma ia puka aniani e paa mai ana oia ia'u i ka hopuia, ke pakele ae oia mai ia oe ae. ''Malalo iho o ka puka aniani ko'u wahi o ka pee ana i ka manawa ana o ka holo ana ae nei, a no kekahi manawa ko'u aneane loa ana e hopu liiai iaia, no ko'u m;akemake loa'iho la e loaa ia'u kekalli mea e hana ai, eia nae. ia'u e ik« aku nei ua pau ka hana o ka hauhoa ana iaia ia oe hoiokahi- wale no itie ka loaa ole o kekahi mea na'u e hana aku ai, aole wahi hipuu hookahi a'u e manao aku ai e hāna ua paii mua ia oe i ka hanaia." "Mai kaumaha oe no iiei hana ua paa iho la ka lawehala a kaua, aole nae me ka maalahi, aka me ka hakaka no ine ka aneane e. pau ke aho. Eia kau hana pono. e hele aku oe e kelepona i ka halewai a kauoha aku e hoouna mai i k'e kaa makai ianei me ka hoohakalia ole. Hoike aku oe he lawehala maanei ua paa i ka hopuia me ka hauhoaia a paa c nuka pa-ke ole ak'u ai." t # M "Aole o'u manao na'u e kelepona aku i ka halewai, wahi a Kata. "Ua lilo ko'u mau manao hoohuoi a'u o ka j hoike ana aku laei i kekahi makai ku huina no ke komo mai 0 kekahi kaiiaka komohewa iloko nei o keia hale i keiai po i mea nui i kona noonoo, a aia oia mawaho kahi i kali mai ai. nolaila he mea pono ia J u ke ihō aku ilalo ma kealanuipii a hoike aku iaia no kau mea i hana iho nei. "'Ua kamailio aku nei au iaia aohe kanalua ana no ka paa o kekahi mea i ka honuia maloko o keia hale i keia po iloko o kekahi mau minuke kakaikahi loa, nolaila aia 110 oia e kali mai la i nei manawa inawaho. ] "Ina pela e i.ho io aku oe a olelo aku iaia e pii mai iluna nei. ina hoi paha he makemake loa koii e loaa aku kekahi j mea nan e hana ai," i pane aku ai o Ka-ta me ka aka pu ana aku. | O ko Kita oili aku la no ia me ka eleu loa. a he manawa ( | ole haule'aku la ilalo o kahua. a loaa aku la no ka makai iaia e kali mai ana no mawaho, me ke kau mau o kona ma ka i ci ha.lc 1 Hakalia no a loaa aku iaia ke kauoha a Kata, o ka hookani knke aku la no ia ona i ke kelepona no ke ka- • hea ana aku i kekahi kaa makai loa e hoouna pololei loa [ 3r > i ka hale o Kata, a i ka loaa ana aku o ke kauoha 1 ka halewai, ua pii pu īnai la me Kita noluna o ka rumi a i Kata ame. ka, paahao e noho ana no kona makemake loa ! e ikemaka i. J<a helehelena o Kaila Esekina, ana o ka lohe i wale ana no he ona miliona. : t . I :;la Kita i.oili aku ai e iho ilalo no ka hoike ana aku i ka makai. huli pono aku o Kata e nana i kana a nana , pono aku la iaia a i aku la : ... . .. ; "ICe kaumaha nui nei au nou, e ka hoaloha, no kou komo kioo ana iloko o ka waiwela loa i kupono ole ia oe e komo akvi e auau o'.ai h'e kanaka opio kaulana hanphanp loa oē; iloko ō ka aina, a mamuli wale no o kou makee i ka waiwai j an>e ke kaikamahine a ke Konela W ekafoda i makeniake ole mai ia oe, he kaikamahine i lilo aku lfe aloha ia Hale Toda aole ia oe i poino ai oe." i lSJana poiio mai la o Kaila Esekina iaia me na maka i pihā i ka a i mai la: "Aohe o'u makemake i na mau olelo au e Kata e kamailio la."'īle k'anaka ino loa oe i ko'u manao iloko o na la a pau o ko'u ola ana, a e hoino mau aku ana au iā oe ahiki i kUu |a hope loa ma keia ao. "Mai hookoia kō'u mau makemake ina na ano a?>au maaole oe i komo mai nei e hokai i ka paoahana a u o ka hoomakaukau ana, a'u no hoi i ike ai nie ka maopopo loa e holopono' ana. O.ka'u wale no e hauoli nei ke olelo ae elua ou manawa i aneane loa ai e make ia'u, a ina oe i make ina aole mea nana au e hoopahua a e lioopuhili hoi, no ka ! 'mea. o oe hookahi wale no ka makaikiu i kauia ka weli ma Nu loka nei a.puni, pehea la ka paakiki ame ka loihi o ka e huli ai ōe i kekahi hihia, e loaa aku ana no nae ia ia oe i ka manawa hope loa." ... .'.'"Ua pololei ip no kau i oielō niai la. aneane io ho au e !i;jtke, aka, aole pela ka manao o na lani, aole niakemake o

ka Mea Kiekie Loa e lanakila ka mea maiiaoiau -auie ka poe haihai kanawai maluna o ka hon\m. i j*o£ aku i na kanaka. • > "O ko manao lili, kb inanao huahusva, ko inanao e moe pu aku ana ia me oe iloko o ka lua leupapaia. līe mea oiaio mai make i'o paha wau i ka pololi inaloko o kola hale kahiko a oukou i pepehi a i hauhoia ai a tta kauin, a mai pau i'o paha wau i ka aiia e ua iole, a e hoike aku no au ia oe o kela ka makamua loa o ko'u halawai ana me kekahi haawina hoehaeha ino loa iloko o ko'u inau ola ana, aka, ua kaahope aku la ia mau la o ka oia mau ehaeha a pau i loaa ia'u e kau aku hoi ia maluiui ou i nei manawa; he liilii loa ka ehaeha i loaa ia'u, he oi aku ana kou. no ka mea, o ka uwila ka mea nana oe e hoeha'* eha mai ana nialuna -o.lea noho uwila. Pehea la ia i kou nuinao? "Hookahi a'u meā hauoli loa i nei manawa no ko Hale Toda pono, oia ko'u hoea ana aku i ke Awakumoku Sega i ka manawa kupono loa e hoopakeleia ae" ai 'oia mai kau mau pilikia aku a pau o ka hana ana maluna'ona elike me ir. a'u i hana ai a i liana ihoHOi^ 1, i v v - "No kau mau huaolelo hoino (i ka hoopuka ana mai nei

e aho au e auamo i na ehaeha o kau mau olelo hoino mamua o kau mau olelo hoomaikai hookamani, no ka mea, ia oe i hooino mai la ia'u e'ku mau aku ana au me ka makaala no'u iho i na manawa apau e hoopakele ae au ia'u iho, a no kau mau hoomaikai hookamani, he mau huaole'o ia no'u e poino ai, e kuhihewa mau aku ana wau he kanaka maikai oe ia'u, eia ka a\ianei he moo nahesa oe e nahu mai ana ia'u me ka waiawa i kekahi manawa a'u e ike ole aku ai a o ko'u poino no ia. "I. ka manawa a kekahi kanaka ino i nele i kekahi lunaikehala maikai elike me oe e olelo mai ai ia'u ia mea e loaa 'ho.ana ia'u ka manao me he mea la aole au i olā ma ke ano lapuwale, aka ua hana aku au i kekahi mau hana niaikni no ka hoakanaka. "lna he kanaka maikai io oe, e like me ka maikai ame ka hanohano o ke kulana au e paa nei, i keia Ja aole oe iloko o keia kulana au i ike iho la i keia manawa; aole e lilo ana i kanaka maea o ka inoa, e ola mau aku ana oe iioko o ka hauoli ahiki i na la hope o kou ola ana, aka, aole pela, nau noi imi i kou mea e hoopailuaia ai, a o kou hopena aole ia i mamao loa mai keia manawa aku a kaua e kamailio nei, a i hoike aku no au ia oe i keia mea oiaio, ua minamina wau ia oe no ke alakai hewaia ana o kau noonoo, a 0 keia iho la kou hopena ehaeha. , , "Ua maopopo ia oe i keia manawa he kanaka pepehikanaka oe, ua hoao # oe ma na ano apau e make o llale Toda ; ua hoao oe e*make pu me a'u, ua hoao oe ma na ano apau e hookoia kou makemake manao alunu, makee a awahua, me kou hana ole i kou pili ma ke koko ia Hale, nolaila, elike me kau mau hana, elike me ke alakai hewa ana a kou lunaikehala ia oe, pela ka hopena e pono ai e loaa aku ia oe." I ua Kata i hoomaha iho ai i kana kaniailio ana, ku ae la oia iiuna ia manawa no ka hookipa ana mai i ka makai a Kitā o ke pailaka ana mai a hoea ana iloko o ka nimi. "O ke aloha kakahiaka no kou, e Mr. Henesona, M wahi a Kata i ka makai. "He lawehala hanohano ka'u e hati\yi aku ana iloko o kou lima a nau ia e lawe aku e hoopaa iaia 1 ka halepaahao." Aohe ka makai Henesona i ninau mai i ka inoa o ka paahao no ka mea ua lohe mua aku ia Kita. Ku mai la nae oia nana pono i ka lawehala me ka helehelena hoowahawaha loa. .... "E, e ka lawehaia hanohano, ku ae iluna a hele aku kakou no ka halewāi." wahi a ka Makai Henesona o ka pane ana iho. i ua o Esekina. He nanai pookio wale no ko ua o Kaila Esekina me ka pane ole ae i kekahi huaolelo i ka makai, mahope iho keia o ka weheweheia ana ae o na kaula i hauhoia ai o na wawae o ua Esekina. Ukali pu aku la o Kata ame Kita i ka ona miliona opio a hoea i ka haleWai no ka hoakaka ana aku i ke kapenn inakai. ... I ka hoea ana aku i ka halewai, a pau no hoi ke kaki i ka haawiia aku e Kata i ke kapena makai, ua noi āku la ua o Esekina e aeia mai oia e hookuuia mu ka bona ana, elike me.'ka huina dala e makemakeia mai ana nona, i mea iiona e hookuuia mai ai r ua hopleia loa mai nae ke.kapenā makai i kana noi, a o kona jaweia aku Ia no id e hoopaā iloko o ka rumi paaiiao o ka halewai. I na makaikiu i haalele aku ai i ka halewai a hoi ae la no ko laua hale, ua kipa ae la laua i ke keena kelekalupa a kauoha aku la e hoounaia aku kekahi lono ia Hale Toda, ina ke Awakumoku Sega. e hoike aku ana iaia no ka paa ana o Eekina i ka hopuia, a pela hoi me ka loaa ana mai o keknhi palapala mai ia Mrs. Thonipson mai. e hoakaka ana ;nd ka mea e pili ana i kona mau makua ame kona hanau ana. 1 Ma kekahi kakahiaka nui, hakalia no a pau ka aina ka- ; kakahiaka, o k Kata kau aku la no ia maluna o ke kaa a holo aku la no ke kulanakauhale o Alinetona, Mokuaina o Nu lerese, a malaila i loaa'aku ai o Mrs. Thomnsou iaia, a ua hoohalaia kekalii manawa loihi e laua ma ke kamailio ana no na mea e pili ana ia Hale Esekina, ke keikikane a ke | Kiaaina Esekiiia i make. a pela hoi me kā'na. wahine. anie ika hanau ana o ka laua keiki, elike me na niea i hoakakaia ! maloko o ka leka, a ia pau ana ua lawe pu e Kata jia mau oleloike a Mrs. Thompson i honhikiia mai iaia mai. la pau ana, ua kau aku la oia maluna o ke kaaahi e liolo , ana no Monetelea, a i ka hoea ana ilaila ua komo aku la oia i ke keena o ka luna nana e hor>paa na hanau, a malok»'» olaila i loaa mai ai iaia ka hoike uo ko Ilale Toda hanauia !ana, a me ke kope o ia hoike i hooiaioia a me ia ko]>e i loaa mai la iaia i lawe pu mai ai oia me ia i mea hoike ma ko Hale Toda aoao no ka pouo o kana mau koi. 1 O keia mau pepa i loaa mai la. huipu me ka palanala mare, a hoi me na olelo ike i hoohikiia i loaa mai ia Mr. 'ame'Mrs.' Toda mai, he mau oleloike i loaa mua mai ai iaia. a pela hoi me kekahi mau olelo hoakaka maloko o ka palapala kauoha a ke Kiaaina Eaekina i hana ai< he olelo kupono loa i hanaia e ke kiaaina. e hooili ana i k:i waiwai ika hooilina , joa. -ka i ( innia o ka aha hookolokolo ma ka mānawi /lVolt<V «ll'lea atia e ho<>- ; lohe i ka Hale Toda noi a aponoia. Ua lilo o Hale mahope mai-o Hale Esekina, i kulike ine l a manao o ke kanawai. oia ke keikikane ponoi loa a Hal< Esekina, ke keiki a ke Kiaaina Esekina i make. a o na miliona dala a Kaila Esekina o ka hookohukohu ana. nana, ua ili mai ka hapanui o ia mau miliona ia Hale ana i makemake ai e hoonele loa ma o ka pepelii ana iaia a make. ! Ma ka manawa i hopuia ai oua o Kaila,F<sekina md kolia mau kokua e noho ana ka ahā ake kiure kiekie o ke aupjin' , ia manawa; ua lawe kpkeia e ninaninau ka hihia o ... Esekina ame kona mau hoahui o Betimana ame .\#»a. He mau kumuhoopii lehulehu ka i waiho ia ae imua o ka aha no lakou, komo pu me ka ohumu ana e hoohoka i }-:« makemake o ke kanawai, ame ka hoeha ana ia Hale Toda me ka manao e pepehi iaia a make, aole ma ka ; hihia wale no o Hale, aka, komo pu me ko Nike Kata. Eia nae, ma ka noho ana a ka ahā o ka hihia wale no e kil-e ana ia lakou no ka hoao ana e pepehi ia Hāle a make ka i hookolokoloia me ka hikiwāwe loa, mahor>e iho n ka waihoia ana ae o na hoopii hoahewa e ku-e ana ia lakon^ O ka hoopai i kauia mai maluna o Kaila Esekiiia aoh' ē emi iho malalo o ka umi-kumamalima makahiki a nole hoi e oi aku mamuā o ka iwakalua-kumamalima e paa ni iloko o ka halepaahao, a hoihoi kokeia aku oin ma ka halepaahao mā'Sirig Sing e hoopāa āi. (Aole i pau.)