Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 8, 21 February 1919 — KO'U MANAO HOAKAKA NO KA EUANELIO LULI OLE A IESU KRISTO NO KA BAPETITO. [ARTICLE]

KO'U MANAO HOAKAKA NO KA EUANELIO LULI OLE A IESU KRISTO NO KA BAPETITO.

-Bolomon Hanohano, Aloha oe:—Ma ka helu o ke Kuokoa, e ike mau ana au i na hoakaka a J. M. Mahuka no na makele like ole elike 'me kana i manao ai he poao ia, a nā nana akn au ia mau māuao me ka hauoli o ka manao ame ka hooia pu ana i ka pololei o ia mau hoakaka ana. Ma ka helu o ka la 3 o lanuari, 1919, a ekolu helu mahope mai ,oili hou ae ana he mau hoakaka na ke kahunapule o ka Hoomana Naauao o Howaii, Rev. W. E. Edmonds, no ia kukulu manao hookahi no, no ka euanelio loli ole a lesu Kristo no ka bapetizo. Ma ka la 24 o lanuari, 1919, maikai no hoi kona mau manao, pololei kana mau pauku kuhikuhi ma na mea oiaio, a o ka pilikia wale no, aohe he makemake ehooko aku, a e hana aku, a e hooiaio aku i ka oiaio maoH ana i hoike ae ai, elike me.ka lesu i hana ai, a e lalama ae anā kela iiuna, ina paha elike m«v ka Tazanā e aho hoi ia, aka, lele wale; ae Ia no keia.he wahi hapa anuu malu-. na, ai hoomaka e hele me ka pili ole iho o na wawae ilalo o ka honua, a loaa pono iho la ka inoa o ka hope loio kuhinā 0 Hilo o Wawaemama. Ko'u manao hoakaka. 1. O ka bapetizo wai no loane ia kuleana, a oia no ka leau i lawe ae ai mahope iho o ko loane paa ana ai i ka halepaahao a hana aku, aole loa he bapetizo e ae a lesu, aka, o ka loane bapetizo wale no, mAluna ia o. ia bapetizo ana ahiki i kona kau ia ana maluna o ka laau ke 'a, a hele aku e hooko i kana mea i olelo ai, i kana mau haumana ame ka poe i manaoio iaia mamua ae o kona make ana i hoikeia ma loa. 5:25, 28, 29. A i kona hoi hou ana mai aohe ana bapetizo e ae, o kela bapetizo wale no, ahiki i kona kauoha paa ana aku i kana mau haumana e hele e ha 'i aku i ka Euaneli) 1 na kanaka apau O ka mea e manao.. io mai a bapetizo ia, e hoola ia oia, aka,

0 ka.mea manaoio ole mai e hoohewa ia oia, aole keia lie kauoha bapetizo Uhanf» Hemolele a lesu Kristo e kauoha nei e pono e bapetizo ia, aka he kauoha bapetizo wai no ia a loane i kuleana ai, a i hooponopono ia hoi c lesu Kristo ame Kana mau haumana. Mar 16:15-16; loa- 4:1; a no na mea e pili ana no ka pauku elua iho, e olelo ana (aole nae o lesu iho i bap6tizo ai, o kiana poe hauno). ' He mau manao hookomo wale iho no ia na ka poe unuhi Baibala, o ia ka mea e paa la i ke kaha apo ia. Oiai ka pauku 1 e olelo ana, he nui na haumana a lesu i hoohauniana ai a i bapetizo ai, a he hapa ka loane, me ka maopopo loa, aole he mea e ae e hiki ke hoole mai i keia oiaio e nana pu īho ai na mea apau, a hookapae ae la hoi i ka manao kolohe, e hookahuli wale ana 1 ua mea oiaio o ka Palapaia Hemolele, a hana wale aku mainuli o ko lakou manao iho, me ka hoomahuahua a hoopalahalaha loa ana aku i na a'o hewa e hoomau ana i na kauaka apau e noho mau iloko o ka pouli ame ka make mau loa. O ka bapetizo wai ana, ke olelo nei o loāne me ka oiaio, Owau no ka bapetizo aku nei ia oukou i ka wai no ka mihi, i mea e kala ia ai na hala, aka, o ka mea e hele mai ana mahope o'u, he nui aku kona inana i ko'u nana oukou e bapetizo āku i ka Uhane Kemolele ame ke ahi. He mea oiaio, o ka bapetiz;o a loane he haawina ia e hoomaemae ana i ke kanaka ma o ka mihi ana no ke kala ia o na hala, o ia mea, a he hooia ana hoi ia mea he mihi euanelio, ka mihi hoi e ho-

ola ia ai kela mea keia mea e manaoio ana i ko lesu bapetizo ia ana, nolaila, o ka bapetizo ana ka mea i hoailonaia, o ia ka mea, e hoola mai ana i ka poe manaoio i ka bapetizo wai ma ke alahou ana o lesu Kriato, nolaila, aohe he manaolana no ka poe lalama e pipii mau nei ma kahi e, me ka i an& iho he bapetizo Uhane Hemolele, he bapetizo Uhane Hemolele, oiai nae aohe he bapetizo Uhane Hemolele a lesu Kristo i hana ai. Nolaila, o ka bapetizo wai he kuleana ia e hooia ana no ke kanaka e mihi ana, a e hoailona ia ana hoi no ke Akua, he mea ole anei ia' i ka poe e ku-e ana i ka poe i bapetizo wai nui ia? Kupaianaha no hoi ko ke kanaka hoomaopopo ole ana i na mea kupono no ke kanaka e hana āi ame ka oiaio o ko ke Akua makemake. ■ ' Kauoha maoli o ifesu Kfisto ia Nikodemo e hanau hlou iā i ka wai ame ka uhane, i hiki ke ike, a i ole ke komo aku paha i ke aupuni o ke Akua; mamuli o ko lakou hilahila ame ka niaka 'u i na lunakahiko ame na kahunanui o ka hoomana Kakolika ia wa, noho ai o Ni kodemo ā po hele ai e hui me lesu, he okoa ko Nikodemo manao i hele malu aku ai ilaila, e hoomaopopo no lesu : ma ka olelo ana aku i ka mana o lesu, heaha nae ka mea i ha'i ia mai iaia? E hanau hou ia ke kpnaka i ka wai ame ka uhane e pono 'ai, mai kahaha kou naau i ka'u e olelo aku nei ia oe. loa 3:1-11. 0 ka bapetizo wai a loane ka mea i lilo ai o lesu Kristo he keiki punahele na ke Akua, a mā ia ano no hoi i loaa mai ai iaia (lesu) ka mana, a ma ia ano no hoi oia (lesu Kristo) i hoola hou ia mai ai mai ka make mai, a pii loa aku ai a noho ma ka aoao akau o ke Akua, ka Makua mau loa, a ke noho uwao /a imua o ke Akua,' no ka pono o kela me keia kanaka hookahi e mihi ana, a ua loaa iaia ka hookipaia ana iloko o k.e aupuni o ke Akua no ka hooko pono ana i ka papa lioonohonoho i hookaawaleia ai no ka hookipa hou ana i ke kanaka, no ke aupuni o ke Akua, elike me kana i olelo ai ia Nikodemo, a ina he ala okoa ka lesu i hele ai, aole ma ke alahele o ka hoohanau hou ia ana, ina ua like oia me Adamu ke kipaku ia mai. Nolaila, eia o lesu Kristo ke olelo mai nei i na kanaka apau i hanauia mai e ka wahine: Owau no ke Ala, ka Oiaio, ke Ola ame ka Puka no ka pa o ke Akua; aole loa e hiki kekahi mea e, a kahunapule paha i leviia a poe e ae paha ke hele i ko'u Makua ke hele ole oia ma ke ala A'u i hele ai, (ma O'u nei), a ina e hoao a hana maoli kekahi poe pela, ke hoike mai la o loane 10:1, hapa hope, i ko lesu m'anao ma ia mea he kolohe ia ame ka hao wale (aihue ame ka powa). Malia paha o piena mai oukou e na hāipule e ae apau e noho ana apuni ka paeaina nei no ka'u mau hoakaka e pili ana i ka mana o lesu, a manao ae paha oukou he mana ku kaokoa kona mai iaia ae, elike nie ka loane i olelo ai, a manao hoohuakeeo iho paha oukou, me ka manao e uilani ae ka naau, waiho malie ia mau manao kolohe o ke Akua e, oiai na lesu ponoi mai no ka'u e hoike aku la, a ua piha na euanelio eha i ka oiaio o ka 'u, a penei e maopopo ai: I kekahi la komo aku la Oia (lesu) iloko o kā luakiai a a'o mai la ilaila hele anai la na kahunanui ame na lunakahiko a ninau mai Ja ia lesu, i mai la: Ma ka mana hea i hana ai Oe i keia mau meal A nawai hoi ia mana i haawi io Oe? Luk. 20:12; Mat. 21:23-24; Mar. 11:21. | Ia wa, ua pane aku o lesu: Owau hoi kekahi e ninau aku ia oukou, a i ha'i mai oukou ia, alaila, e ha 'i aku no hoi au i ka mea nana i haawi mai la'u e hana i keia man mea. Ninau aku la p lesu ia iakou: 0 ka

bapetizo ana a loane, no ka l aQ i mai anei ia, no na kanaka aneil Nolaila kukakuka iho la lakou me ka manao naauao, ua pololei no ko lakou mau ina nao i hoolala ai, aka na#, noonoo lakou a ike e hoohoka ia aku ana lakou no ko lakou manaoio ole i ka bapetizo o loane, nolaila, hooholo lakou e hoole aku, a ua ike kakou, ua hoole lakou imua o lesu ahiki mai i keia la> ke hoole nei ko ke ao nei i hiki aku ka huina helu i ko ka moana helu honua ana, o ia hoi he % o ka poe o keia honua holookoa, ke ku-e nei i keia oiaio a loane i loaa mai ai, mai ke Akua niai» a leau hoi i lawe mai ai a hana aku, ahiKi i kana kauoha maoli ana aku i ka" a mau hau " mana e hoomau aku i ka hana ana pela no na kanaka manaoio apau, e loaa akn ana ia lakou, a oka poe kolohe (ku-e) e hoahewa ia lakou. E na kanaka apau e ola mal nei a i manaoio he keiki o leau na ke Akua, ano ka wa e hahai ai ia I<*su ma ke ala a lesu i hele ai he bapetizo ana i loaa ai kau wahi puolo nou iho elike me ka lesu, he lesu wale iho no oia mamua aku o kona bapetizoia ana, aole oia he Kristo, a i ole Mesia aka he lesu wale no, he keiki na losepa ame Maria, a i kona bapetizoia ana a pii (hoala) hou ae Ia mai ka wai ae, akahi no a loaa keia mau inoa ae la elua iaia ma o ka poni maoli ana a "ka Uhane Hcmolele i iho mai ai ma ke o ke kino o ka manu nunu, a kau iho ai maluna iho ona (lesu) a pela i loaa ai he Kristo, a he Mesia. Nolaila, i ka wa i ibo mai ai o ka Uhane Hemolele, ua lawe mai la oia i ka mana apau i hoomaopopo ia ma o ka wanana la a kau iho la maluna ona, i hoikeia ma Isa. 61:1-3 ame Isa. 9:6-7,

me na inoa hou e ae nona mamuli o ke ! ano o kana hoohana ana aku i ka pono ! o kana mau mana apau, elike me ka haawina, nolaila i ka makemake ana o ka poe e alakai ia ana e kekahi akua e, | no ka like ole o ka lakou mea i loaa ai me ka ia nei, i ka hele ana aku e ninau: | Nohea mai kou mana i hana ai i keiai mau mea, a nawai i haawi mai ia. ia oet ' Nolaila, aole loa he alahele e ae e ha 'i aku ai oia ia lakou, a i ole hoopuni- ! puni ae paha na kekahi mea e kana, a i ole he haawina no paha ia i loaa pu mai iaia i iho mai *i a hanau ia mai e Maria, aole loa; aka, ua hoihoi aku no oia iluna o ke kahua o ka oiaio, a ina i hoI ike aku na kahuna nui ame na luna- ' kahiko i kahi i loaa mai ai o ka loane [ bapetizo ana ina no ua hoike maopopo ! aku o lesu i kahi i loaa mai ai o kana ! mana no kona bapetizoia nna. Elua, nawai i haawi mai? Ina no na ha'i oia, na ka Uhane Hemolele mai, aka, no ka 'makemake ole o ke Akua nana lakou e alakai ana ia wa e lilo mai kona poe no ia nei i hoonanaia ai ko lakōu a-i ! aole rto ka pipi o Nuuanu, he lina' hao kona nia ka ihu, ko na kanaka hoi t> keia wa he hookapae maoli no i ka oiaio no ka hoowahawaha wale mai no a lalama i ka makani ka mea nana e hoonioni i ka opala o ke alanui. Nolaila ua olelo aku o lesu ia Niko•lemo ina e hanau (bapetizo) hou ole ia [ ke kanaka i ka wai ame ka uhane, aole e hiki iaia ke komo iloko o ke aupuni o ke Akua. Ke olelo hou nei no o lesu: Pomaikai ka poe i haahaa ma ka naau. no ka mea, no lakou ke'aupuni o ka lani (aupuni o ke Akua), o ia aupuni hookahi no. Pehea nae e maopopo ai ka hoohaahaa o ke kanaka iaia iho ma ka naau? Hookahi no haina e loaa ai o keia ninau o ka nana aku no i ka lesu mea i hana ai a ina ua hana oia (leau) i kekahi hana ua hoohaahaa iaia iho ma o ka hele maoli ana aku e hoo haahaa iaia ilio iniua o loane Bapetizo, heaha iho la ke kohu i ke kanaka hoohaahaa ole iaia iho ke olelo ae he bapetizo Uhane Hemolele, ina aole ia he alahele e hoohaahaa ana i kona naau .i wahi e loaa ai, a i ole e komo aku ai paha i ohua no ke aupuni o ka lani? Nolaila, ke olelo mai nei o lesu Kristo i na kanaka apau, ina e aloha mai oukou la'u, e malama oukou i Ka'u mau kauoha. loa. 14:15. Heaha nae ke kauoha nui a lesu i waiho iho ai mahope nei? O ia no ke kauoha i na kanaka apau no ka loaa o ke kuleana iloko o ke aupuni o ke Akua, no kona hoola hou ia mai i ka la mahope a ku aku imua o ka noho o ke Akua me ka wiwo ole ao ke kakali ana aku i ka uku ia mai, oiai ua hoike oe i kou aloha ma ka hoolohe ana i kana i kauoha iho ai a ma kau hana maoli ana hoi, a ina ua hooioi mai ke kanaka i kona lehelehe imua, aka mau no ka pii maluna o ka pa, ina no ka hihia o ka : lolewawae i.ke'pine pa o ka wala no ia a ha'i pu ke kania-i. Malia paha o kuihe iho ka noonoo o kekahi poe a olelo iho: Auwe no hoi o Kamoa e, he okoa no ka lesu i kauoha mai ai e aloha aku oukou i kekahi i kek»hi, a he okoa wale no hoi ka Kamoa, ke manao nei au ua ano pololei no [ ia manao koho ana, aka aole nae he ko- ! hu o ka poe lalama aku mawaho o kapa j o ke aupuni ia kauoha, oiai he ia no ka poe oloko o ke aupuni, aole no ka poe e a'o hoopunipuni ana me ke kuleana ole, aole keia he kauoha hookuleana i ke kanaka, aka he kauoha ia e hoomau ana i ka hauoli o na keiki o ke aupuni e hoomahuahua ana i na hana o ka manaoio iloko o ka inoa o lesu Kristo, ka inoa a lakou i lawe mai ai a aahu iho maluna o lakou. j -Nolaila, e na makamaka, ua piha ka Baibala i na mea apau e pili ana no ka oiaio o ka ke Akuā hana elike aeja me na mea i hoakaka ia, a malia he mau kuia ko kekahi poe i neia mau hoakaka, he pono no kc hoike mai, a no ka mea no'.u iho, ke manao nei.au he polplei loa