Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 9, 28 February 1919 — Page 8
| This text was transcribed by: | Mahealani Fronda |
| This work is dedicated to: | Ernest & Sue Fronda, I love you both. |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
8 NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T.H., POALIMA, FEBERUARI 28, 1919
CLOTHING
FOR MEN & YOUTHS
ON CREDIT THE MODEL
FORT ST. NEXT TO CONVENT
MA KE KAUOHA
------
TERITORE O HAWAII
----------
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ke keena e hoopau ana i ka HUSTA@@ COMPANY, LIMITED, @@ STACEPECK COMPANY, LIMITED. he hui ia i kukuluia @@ a ma ka mana o na @@ Teritore o Hawaii, i ku@@ i hoomakaukau @@ keia ano ua waiho @ keia keena he palapala @@ ana i ka hui i oleloia @@ palapala i hooiaioia @ ia elike me ia i kona @@ kanawai.
NOLAILA ma keia ke haawiia aku nei ma hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e ku ana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala no i oleloia maloko o keia keena mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila 1919 a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ka mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia a e hoike mai i ke kumu ina he kumu kekahi i wahi e ae oia ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER,
Puuku Teritore o Hawaii
@@1.1919.
@@@@
TERITORE O HAWAII
---------
Ke ona o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
@@@ kona e lapaau ana i ke KANEOHE COTTON COMPANY, LIMITED.
@@ a ke KANEOHE COTTON COMPANY, LIMITED he hai i kuku @ ka ana ma alo a ma ka mana @@ Teritore o Hawaii i @@ ai me ke kanawai i hoomakau @@ ma e hana o keia ano ua waiho @@ iloko o keia kuena he palapala @@ aha i kahui i oleloia. @@ palapala i hooiaoia i @@ pa la me ia elike me ia i koiia @@ kanawai.
NOLAILA ma keia ke haawiia aku nei ma hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e ku ana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala no i oleloia maloko o keia keena mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila 1919 a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ka mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia a e hoike mai i ke kumu ina he kumu kekahi i wahi e ae oia ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 4, 1919
@ Feb. 7.14.21.28: Mar. 7,14,21,28: Ape. 4,11,18.
TERITORE O HAWAII
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ke NORTH KONA COFFEE COMPANY LIMITED.
@@ SOUTH KONA COFFEE COMPANY LIMITED. he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o ke kanawai o ke Teritore o Hawaii i @@ ai me ke kanawai i hoomakaukau ma ua hana o keia ano ua waiho @ iloko o keia keena he palapala @@ ka hoopau ana i ka hui i oleloia @ pu me kekahi paalpala i hooiaioia @ pu ia me ia elike me ia i koiia @@ kanawai.
NOLAILA ma keia ke haawiia aku nei ma hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e ku ana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala no i oleloia maloko o keia keena mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 21 o Aperila 1919 a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ka mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko. Honolulu ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia a e hoike mai i ke kumu ina he kumu kekahi i wahi e ae oia ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 1, 1919
6334-Feb.7,14,21,28; Mar.7,14,21,28; Apr.4,11,18.
TERITORE O HAWAII.
-------
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ka PLUMBING SUPPLY COMPANY LIMITED.
OIAI. o ka PLUMBING SUPPLY COMPANY LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii i kauia ma na hana o keia ano ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 28 o Aperila,1919 a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia a e hoike mai i ka kumu ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 10, 1919
6335----Feb. 14,21,28: Mar. 7,14,21,28, Apr. 4,11,18.
TERITORE O HAWAII.
---------
Keena o ka Puuku, Honolulu, Oahu.
Ma ka hana e hoopau ana i ke GONSALVES & COMPANY, LIMITED.
OIAI, o ke GONSALVES & COMPANY, LIMITED, he hui i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o na kanawai o ke Teritore o Hawaii i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia hui pu me kekahi palapala i hooaioia i hoohui pu ia me ia elike me ia i koiia ma ke kanawai.
NOLAILA, ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea a i na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana nei paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 28 o Aperila,1919 a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia a e hoike mai i ka kumu ina he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.
DELBERT E. METZGER
Puuku Teritore o Hawaii
Honolulu, Feberuari 11, 1919
6335----Feb. 14,21,28: Mar. 7,14,21,28, Apr. 4,11,18.
HOOLAHA.
--------
UKU ANA I NA AUHAU WAI.
I kulike ai me ke Kauoha Kanawai Helu 65, elike me ia i hooloiia ai e ke Kanoha Kanawai Helu 91 ame 102 o ka Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, o ka poe apau e paa ana i na pono wai malalo o ke ana auhau mita ma keia ke hoikeia aku nei ka lohe o ka auhau wai no ka manawa e pau ana i Feberuari 28,1919 ua hiki mai i ka wa e uku ai a e ukuia ma ka la MUA o Maraki, 1919.
O ka uku ole ana i na auhau wai iloko o KANAKOLU la mahope mai olaila e kauia aku no i kaki paku’i o Umi Pakeneka.
O na pono wai papu no lakou na auhau e koe ana i uku ole ia mahope aku o Aperila 1,1919, e pani koke ia no.
E ukunia ae na auhau ma ke keena o ka OIHANA WAI O HONOLULU, Hale Kapiolani, Honolulu, Hawaii.
F.G. KIRCHHOFF,
Lunanui Laula, Oihana Wai me Sua o Honolulu.
6336-Feb. 21,28; Mar. 7.
HOOLAHA HALAWAI KUIKAWA.
---------
Hui Kuai Aina o Peahi.
Ma keia ke haawina aku nei ka hoolaha e malamaia ana he halawai kuikawa o ka Hui Kuai Aina o Peahi maloko o ka Halepule Moremona ma Peahi, Hamakuapoko, Maui, ma ka la 8 o Maraki, 1919, ma ka hora 10 a. m., no ka noonoo ana i ke kuleana o ka poe paa mahele e hoolimalima aku ai i ka aina o ka hui i oleloia pela hoi ka noonoo ana i ka ninau no ke kuai ana o ka hui i na kea iloko o ka hui, ame kekahi @ hana e ae e laweia mai ana imua o ka halawai i oleloia.
J. K. SMYTHE, Peresidena.
FRED. WILHEM,
Kakauolelo, Hui Kuai Aina o Peahi.
6334-Feb. 7,14,21,28.
HOOLAHA I KA POE PAA AIE.
---------
O ka poe apau he mau koi ka lakou i ka Iao Stables Co., Ltd., (i hoopauia i keia wa), e oluolu e waiho mai ia mau mea i ka mea nona ka inoa malalo iho nei ma kona keena maloko o Wailuku, Maui, T.H., iloko o kanaiwa la mai ka hoopuka mua ia ana o keia hoolaha o hoole mau loa ia aku ia mau koi.
J GARCIA,
Kahuwaiwai no ka Iao Stables Co.,Ltd.
6336- Feb. 21,28; Mar. 7,14,21.
KA AHAHUI MALAMA AME HOAIE DALA O NA HAWAII I KAUPALENAIA.
----------
Na Manao Hoakaka.
Iloko o ka malama o Iune 1916 ma ka hapa hope o ia mahina i hui ae ai kekahi mau opio Hawaii e kukakuka no kekahi mau mea e hooholomua aku ai i ko lakou mau waihona liilii no ka pono o ko lakou noho honua ana. O keia mau opio Hawaii oia no o Mr. Samuel Manu, Mr. Edwin P. Murray ame Mr. Akaiko Akana.
Iloko o kela mau kukakuka ana hooholo iho la lakou e hoomaka e hoahu i kekahi hapa o ko lakou mau loaa mahina no kekahi waihona a o ia waihona i kahua ia no ka hoomaka ana i keia mea o ka malama ame ka hoonui dala ma ke ano e hookuonoono ana i na lala apau e komo pu mai ana iloko o ia hana. I keia hooholo ana ua hoomaka koke iho la lakou i ka hana ma o ka hoahu ana la elima dala a ka mea hookahi.
Mahope mai o keia manawa, Iune 15, 1916 ua hoonui hou ia ae keia waihona e na lala ma i kekahi huina dala nui a iloko a na la pokole loa ua loaa iho la ka huina o hookahi tausani dala iloko o ka waihona o keia hei uuku i kapaia ia wa: The Hawaiian Savings League.
Aole i liuliu mahope mai o keia manawa o ka hui. Peia ka pii mahuahua ana ae o na lala ahiki i ka loaa ana o kekahi huina nui maoli. Iloko o ka hoahu liilii ana a keia mau lala ua ike ia ka holomua. Ua pii mahuahua ae ka waihona me ka ikaika. O ka hana no hoi a ka puuku o ia no kona haliana aku i na hana like ole a loaa nui mai ai ka puka i na dala e hoohonaia ana.
Peia no ka nee malie ana o keia hana ahiki i ka pau ana o ka makahiki 1916. Ma ka la hope loa o ia makahiki, na loaa i ka hui ka huina dala maluna aku o elima tausani a oi aku. Ua nui ka hauoli i loaa mai i na lala o ka hui, a ua loaa koke mai la no hoi me ka ikaika keia manao-e hoonee aku i ka hana me ka hoonui hou ana aku i ke la’a. Me ke kali ole, ua ua hooko koke mai la na lala i keia hana a ua kono nui aku no hoi ia mau hana i ka poe owaho e komo mai.
Iloko o ka mahina o Ianuari, 1917, ua hui ae la na lala o ka imi e noonoo i ka ninau hoohui me ke aupuni. Ma ko lakou noonoo ana ia ike iho la la kou ua hiki mai ka wa no ia hana oiai na Hawaii e makemake ana e komo mai iloko o na hana hookuonoono no lakou iho.
Ma kekahi halawai hana i malamaia, na hooholo koke ia keia manao a komo koke aku la no ka hana iloko o ka lima o kekahi komite i kohoia. Mahope o kekahi manawa pokole ua komo aku la ka palapala noi a ka hui i ke aupuni no ka hoohui ana me ia. He mau la no hoi mahope mai o ia manawa puka mai la ke apono ana a ke aupuni a ma ka la 17 o Ianuari, 1917 ku mai ke sila o ke aupuni maluna i ka palapala hoohui o ka hui. O ka inoa hou o ka hui i hookohuia ai o ia no ka inoa i hoikeia ae la maluna: Ka Ahahui Malama ame Hoaie Dala o na Hawaii i Kaupalenaia. “The Hawaiian Savings and Loan Association, Limited.”
Mai kela la mai i lilo ae ai kahi ahahui keiki i hoikeia ae la maluna i ahahui makua e hana ana i kana hana malalo o ka malu o ke aupuni. O ia hana ana la i hoomaka hou ia malalo o no rula oihana kalepa i pili pu hoi me ke aupuni ua mau ahiki mai la i keia la; a ke manaolana mau nei ko’u uhane e mau loa aku ana ia hana no ka pono ame ke kuokoa o ka Lahui Hawaii,-o na Hawaii no nae e komo mai ana e noho iloko o ka ahahui.
Na Manao o ka Hookumuia Ana o ka Ahahui
O na manao o ka hookumuia ana o “Ka Ahahui Malama ame Hoaie Dala o na Hawaii i Kaupalenaia,” o ia no keia malalo iho penei:
1. No ke kokua ana i na lala e hoahu malama ame hoonui aku i ko lakou mau waihona me ke kokua pu ana aku ia lakou iloko o na hana kuai aina hoonui waiwai aina ame kekahi mau hana kupono e ae i hookahuaia maluna o ke kaluna o ke kaulike e hui like ana iloko o na loaa ame na aie o ka hui.
2. No ka hoahu ana i waihona a i ole i mau waihona paha mailoko mai o na ukumahina o na lala na uku like ole mai ka poe aie mai na puka o na dala i hoopukapukaia ame ke ola o na dala i hoaieia aku a i ole i hoaieia mai i ka ahahui.
3. No ka hoaie dala ana i na lala maluna o na kahua kupono a maluna o na waiwaipaa kupono i aeia e na kanawai o ka ahahui ame kona papa hooko.
4. No ka paa ana hoomaemae ana ame ka hoolilo ana aku i na aina i loaa mai mamuli o ke kuai moraki ana a mamuli o kekahi mau aie okoa ae paha i paaia ai ia mau aina e ka hui a i ole no ka paa wale ana no a no ka hoonui ana aku i ka waiwai o na aina malalo o ka hui ame ka hoolilo ana aku ia mau mea.
5. No ka hoohana ana kuai ana ame ka hoolilo ana i kekahi a i ole i kona mau waiwaipaa apau no ka hoaie dala ana ma o ka nota la a ma o kekahi mau ala e ae paha a ka hui e ike ai he pono; a o keia mau hana no ka uku ana aku i na unuhi dala ana la no ke kuai aina ana la no ke kokua ana la i no hoaie dala ana iwaho a no ka haawi ana la i kekahi mau waiwaipaa o ka hui no kekahi mau hana kupono.
6. No ka hoaie ana i na dala o ka hui i kona mau lala no ka manawa pokole maluna o na waiwaipaa i aponoia e ka papa hooko aka e hanaia keia hana mahope wale no o ke ku ana o na dala iloko o ka waihona no kanakolu la me ka hoohana ole ia me ka paa pono no nae o na uku mahina i na lala e makemake ana i ke dala ma ka hoaie.
7. No ka wehe ana aku o ke kumu waiwai o ka hui e uku liilii ia e na lala ma o na uku mahina la a ma o kekahi mau alahele e ae paha no ka ae ana aku i na unuhi ana ia o na kea elike me na rula o ka hui; a no ke kukulu ana iloko o na kanawai o ka hui i kanawai no ka lawe ana ae mai na lala mai i na kea i uku ole ia ko lakou mau uku i na kea i uku ole ia ko lakou mau uku mahina ame na auhau like ole i kau mai maluna o ia mau lala.
Ke Kumuwaiwai o ka Ahahui
O ke kumuwaiwai o ka hui i kukulu mua ia ai he iwakalua kaukani dala i mahelehele ia iloko o na kea no lakou ka waiwaii’o o hookahi haneri dala o ke kea hookahi me ka wehe hamama ana no i ka puka o ka hui no kona hoonui ana aku i kona kumuwaiwai i ka hookahi miliona dala. Mamuli o ka nui mai o na Hawaii e makemake ana e komo mai iloko o ka hui ua hoonui hou ia ae ka huina o ke kumuwaiwai a ke kanalima kaukani dala a o ia ia e ku nei ahiki mai la i keia la.
Na Hua Maikai i Ikeia
Mahope mai o ka hui ana o keia ahahui me ke aupuni ua pii mahuahua aku kona ikaika ma ke dala ame ka hana. Mai ka elima kaukani dala ka hoomaka ana aku (ma ke ano he hui i pili me ke Ahiki mai la i keia la ua uku ia aku aupuni) a pii aku iluna a ma na huahelu malalo iho kakou e ike pono ai i ke ano o kona ola ana iloko o keia manawa pokole loa ahiki mai la i keia la, penei:
Eono mahina mahope mai o ka hui ana me ke aupuni o ka waiwai i ike ia he $7,137.76; eono mahina mahope mai o ia manawa na loaa mai he $10,270.92; a o ka malama no hoi keia o Dekemaba, 1917. Mai Ianuari, 1918, mai ahiki i Iune o ia makahiki no o ka waiwai i ike ia he $14,700.35; a mai ia manawa mai ahiki i ka la hope o Dekemaba, 1918, i hala aku la ua loaa mai i ka hui ka huina o $17,780.70. O keia huina nui la mailoko mai no hoi o na lawelawe hana ana a na luna nui e haawi pau nei i ko lakou ikaika no ka holo mua o keia hana no ka pono ame ka holomu o na Hawaii.
Ke Kuana o ka Ahahui I Keia La
O ka hoike a na buke waiwai o ka hui i keia la e hoike ana i ke kulana o ka hui panei no ia:
Hoike Waiwai Elike me ia o Ianuari 17,1919.
Na dala hoohana ma ka banako…………………$ 821.92
Na dala i hoahuia-
Banako o Hawaii……………………….. 340.04
Banako o Bihopa……………………….. 320.67
Na waiwai aina…………………………………. 7,319.33
Na dala i hoaieia ma ka nota…………………… 2,337.00
Na dala hoaieia ma ka moraki………………….. 2,616.63
Na waiwai kea kopaa…………………………… 2,626.24
Na waiwai lako keena………………………….. 355.65
Na loaa liilii i koe……………………………… 42.18
Ke ola o ke dala i ukuia………………………… 32.24
No na hooponopono hou……………………….. 624.60
No na hoolimalima keena………………………. 113.50
Na auhau o ke aupuni…………………………… 214.70
-------------
Huina nui…………………………………….$17,784.70
Na loaa ahiki i keia la…………………………… 300.00
-------------
Huina nui loa…………………………………$18,084.70
========
Puka waiwai aina, Heeia………………………$ 26.24
Kukulu hale, Kalihi……………………………. 1,002.58
Mau dala i hoahuia, D.K………………………. 70.00
Na loaa hoolimalima…………………………... 291.00
Na dala no na ulia like ole…………………….. 261.86
Na puka i hoohana ole ia………………………. 324.94
Na waiwai kumupuaa…………………………. 15,017.54
O ka Banake o Bihopa………………………… 600.00
Na loaa auhau………………………………. 66.00
Na waiwai loaa o ke ola o ke dala………….. 124.54
--------------
Huina nui……………………………………..$17,784.70
300.00
------------
Huina nui loa…………………………………$18,084.70
=========
O ke kulana ae la keia o ka hui elike me ia e ku nei i keia la. Mailoko mai o ka hune aka he hume nae ia i a’o i ka lokahi ma ka hana ua loaa mai he ikaika onipaa no ke kuokoa ma keia ola ana.
Na Rula o ke Komo Ana Iloko o ka Hui
Mamuli o ka nui o ka poe ninau mau mai i na pili i na rula e komo ai iloko o ka ahahui he mea pono no e hoopukaia aku ia mau mea maanei:
Ka Waiwai o ke Kea Hookahi he $100
Ina e lawe hookahi kea he $1 ia o ke komo ana. a he $1 o ka mahina e uku liilii ai ( ina ma ka uku liilii ka uku ana ) ahiki i ka piha ana i ka huina o $100. Ina no hoi ma ka ukupau i ka wa hookahi ua hiki no. Ina no hoi ma ka uku hapa, ua hiki no. Ina elua kea a lawe ai alaila he $2 ia o ke komo ana a he $2 o ka mahina e uku ai ina ma ka uku liilii. Ina elima kea lawe ai alaila he $5 o ka mahina e uku liilii ai ahiki i ka pau ana o ia mau kea i ka uku ia.
I ka wa e komo ai e hoopiha mua ia ka palapala waiho inoa a paa me ka hui.
I ka wa e pau ai na kea i ka uku ia alaila e hoopukaia aku no ka palapala hooia waiwai o ka hui malalo o kona sila i ka mea nona ia mau kea.
E ukuia na kea (ina ma ka uku liiilii) mamua ae o ka la 20 o kela ane keia mahina. Ina e haule hope alaila e kaiika no ka mea nona na kea he kenikeni ko ke kea hookahi. Ina e haule hope loa ka uku ia ana o na kea ame na kaki like ole mai na lala mai alaila ua loaa i ka hui he mana ma o kona palapala hoohui la me ke aupuni e lawe lilo loa ae i na dala i hookomoia iloko o ka hui.
Na Waihona Nui o ka Ahahui me Kona Mau Rula
1. Ka waihona o ke kumu waiwai ma o na kea la. O na dala apau e komo mai ana iloko o ka hui ma o na kea la, o ia na dala e hoohanaia ana e ka hui iloko o na mahele hana hoopukapuka like ole e loaa mai ai ke ola no na dala o ka hui. Aole he mea pono ka unuhi ana o keia mau dala e na lala. O keia mau dala ka ikaika hoohana o ka hui o na wa apau aole he mea pono ka onioni ana aku iaia.
2. Ka waihona hoahu. Ua like keia me ka banako. Hoahu kela ame keia mea elike me kana i makemake ai. He 5% (pakeneka) ke ola o na dala ma keia waihona i kela ame keia makahiki. I ka wa e hoahu ai e loaa aku no ka buke liilii e hoike ana i na dala me ka hui. E ukuia no keia mau pakeneka iloko o Iune ame Dekemaba o kela ame keia makahiki. Ina e makemake ana e unuhi pau i keia waihona alaila e haawi mua mai i ka ike i ka hui 60 la mamua ae o ka manawa. Ina e unuhi liilii i ke dala i ka hui 60 la mamua ae o ka manawa. Ina e unuhi liilii o ke dala o keia waihona alaila e han a no elike me na banako. Ina e ohi a oi aku maluna o $100 i ka wa hookahi alaila e kakiia ka mea nona ke dala me kekahi mau pakeneka elike no me ko ka banako. O na huina dala apau e emi ana malalo o $100 i kela ame keia mahina e kakiia ana ka mea nona ke dala he 50 keneka no na hana malama buke elike me ko na banako. Nolaila e pono e oi aku maluna o $100 i kela ame keia mahele o ka hui i kela ame keia mahina.
3. Ka waihona “C.O.D.”- o ia hoi ka waihona ohiia i ka wa e makemake ia ai. O keia waihona no ka paa wale ana no ia i na dala a na lala e makemake ana e waiho me ka hui no ka manawa wale no. Aohe he ola pakeneka o keia waihona ahiki i ka wa a na lala e kii mai ai. Ke waiho nei kekahi a no lala i ka lakou mau dala iloko o keia waihona no na pilikia kuikawa e hoea koke mai ana. Ua hiki i na lala ke kii mai i keia dala o ko lakou wahona iloko o keia mahele o ka hui i ua wa apau a lakou e makemake ai me ka hoolaha mua ole mai. Eia no nae: O na huina e emi ana malalo o $100 i kela ame keia mahina e kakiia no ka mea nona ke dala he 50 keneka no ka uku malama buke. Nolaila, e pono e oi aku maluna aku o $100 i kela ame keia waihona i kela ame keia mahina i kaki ole ia ai e ka hui.
Ke Ola o na Dala o ka Ahahui
O na dala apau e komo mai ana mamuli o na kea e loaa ana no ia mau dala na pakeneka o ka puka o ka hui elike me ka ka Papa Hooko e haawi ai. Elike no keia mau pakeneka me ka ikaika o ka puka o na hana o ka hui i na kea o ka hui he 6% i kela ame keia makahiki, Ina e oi hou ae ka puka o ka hui, alaila e oi hou aku ana no na pakeneka e uku ia aku ai.
No na dala apau e komo mai ana iloko o ka waihona elua elike me ia i hoike ia ae la maluna he 5% wale no e haawiia ana ia waihona i na makahiki apau, aole oi aku.
He Manao Uwao i na Lala o ka Ahahui
O ka unuhi ana i kau dala mai ka hui mai he hana hoonawaliwali ia i ka hui. He hana hoomake ia i ka ikaika o na lina nui o ka hui. He hana hoomake i ke ola o ka hui. Nolaila mai komo mai iloko o ka hui aia wale no a paa kou manao e ku mahope o ka hui i na wa apau. Ina ua hapapu kou ikaika hana he mea pono ia oe e noho mawaho aole hoi e hoolilo mai ia oe iho i mea hoonawaliwali mai i ke ola o ka hui. He mea maamau i na Hawaii ka hoohoihoi kinohi mai: hala ae na la o ka hauoli a komo mai la na la kupili kii paha pau keia hoihoi nui a kipa mai la o hoopalaleha ma a o ka manao hana. Aole i makemakeia kela ano uhane iloko o keia hui. Aole loa i makemakeia na hana hoihoi hope i na Hawaii. Imua a inu i ka wai hoomaona o ka lanakila. Aole he emi ana ihope.
No na lala o ka hui e ku nei e ma kaala loa oukou i ko oukou mau aie apau i ka hui. E uku i ke oukou mau nota: e uku i ko oukou mau moraki: e uku i ko oukou mai aie e ae me ka ulolohi ole. Mai ae aku i na hana hoohemahema mau a na Hawaii o ka wa i hala e komo mai iloko o ka kakou mau hana.
E na hoa lala o ka hui: Mai ka hune mai kakou i hoomaka ai i keia hana. Mai na dala liilii loa mai i hookumuia ai keia waihona a ma o ka hoomana wanui la i loaa ai ia kakou keia huina nui i keia la.
Nolaila, o ka’u e paipai aku nei ia oukou mai hoemi i ko oukou ikaika ma keia mua aku. Ua loaa ia kakou ka lanakila ma keia hoomaka ana. E hoonui hou aku na hana no ka lanakila nui no keia mua aku.
Mai ao i na mana hoemi ikaika e komo mai iwaena o kakou. E paa i ko oukou mau waihona me ka ikaika paa mau. E makaala loa oukou i ko oukou mau kea a e hoopiha pono ia mau kea. O na lala o ka hui i hiki ke kuai hou i mau kea hou, e kuai mai no. Ina aia he mau lala kupono e makemake ana e komo mai hookipa mai ia lakou. E hoao kakou e ae aku aluna o $30,000 i keia makahiki.
Na ka Akua e alakai e hoomalu a e hoopomaikai ia kakou iloko o keia hana ano nui no ka pono ame ka holomua o na Hawaii.
Owau no me ka haahaa.
AKAIKO AKANA.
Peresidena, Ahahui Malama ame Hoaie Dala o na Hawaii i Kaupalenaia.
--------------
PANE MA KAHI O KA OLELO KA PAKAHI A KA PAPA OLA
--------
Sol. Hanohano, Aloha nui kaua:- E oluolu oe e ha’i iho i na keiki limapalanehe a kaua e uwila ae i kela poomanao e kau ae la maluna.
He uluhua ko’u i kahi mano i ke kani ia’u e lialaai ana me ka’u ipo me ke Koukoa lohe aku la au i ka uhene mai o kahi nuku e olelo mai ana i ka’u pepe ia Kapakahi ka Papa Ola. Ninau iho au heaha ke kapakahi o ka papa. Olelo ae i ka hookuu i na keiki e hele i ke kula. Ahe a pehea la ka e aha? I ka papa ia o ka luakini aole e malama i na hana haipule.
Kupanaha maoli no keia? Ina o ka Papa O’a ke kuleana e papa mai, he kuleana hou aku no ka kekahi e hoahewa hou aku. Ke olelo nei keia makapani, ua pololei ka Papa Ola, no keaha ka pololei? A, eia mai ka hooku ia ana o na keiki e hele i ke kula ua pololei a no ka ko lakou ea he maikai a he aala e honi aku oe; aole like me oe e ka makua. Ke ano o kou ea aole like me ko na keiki; ua ike oukou a pau e na makua mai Hawaii a Niihau; mai noho a olelo hou i ke kapakahi o ka Papa Ola. Ina paha he Hawaii keia kanaka nona keia inoa e hoolaha nei a e papa nei o ia hoi o S.S. Paxson ina ua pane ia aka na’u no e pane. Ua like no keia kanaka me Wilson peresidena o Amerika Huipuia. Ina no ka ke Akua mau hooponopono ia o ia iho la. Heaha no ka hewa ina aole pule apau nei mau makahiki? Kona makemake ke hana ia.
He hiki ia’u ke ha’i aku i ke ano o kekahi poe haipule aole i pololei nana ma kahi au e ike ai a e olelo mai ana; ko lehelehe ka i hoopuli mai ia’u, a o kona naau ua mamao.
He nui wale aku aole au e olelo ana i ka poe haipule i’o paha. E olelo mai ana paha kekahi heaha no ka manao o kela wahine i ka pule he hele i ka hula olapa. Ke olelo mai nei aole like o ka ea o ka makua me ke keiki. Sure kela. I can prove it. Ina he makemake kekahi e pane mai ia’u no ka wehewehe pono aku apau loa. E loaa no au ma ka ehukai o Paia.
E kakali aku ana no ka oukou mau uhene mai i ka wa kaawale o kuu ipo aloha. Me ke aloha no i na manu le’a o ke kuahiwi. Ua lawa au me keia mau makapeni. Aloha a nui loa i na keiki hoonoho hua metala o ke Kuokoa.
Owau iho no me ka mahalo,
MRS. NOHOHUI KAPUAA.
HOOMAKAUKAU NO MUA AKU NEI
E Hoao e Hoomakaulii Ano…E Malama i ke Dala e wehe i Buke Banako Hoahu me ke
CHINESE-AMERICAN BANK
A NANA AKU I KA ULU IO KAU DALA
NA PAHU DALA $1.00 no ka Wehe Kihi o ke Alanui
ao ka Hoolimalima Ana i ka Hoahu Moi me Nuuanu
Pa Hale Kuai
-------
$1,500-Hale me 6 rumi ame hookahi eka aina ma Kalahi-uka. Hookahi mile mai ke Alanui Moi aku.
He wa maikai loa keia e loaa ai kekahi hale ame ka apana aina nui e hiki ai ke mahiai i kekahi mau meaai, me hanai holoholona pu.
He mea hiki no ke hooponopono ia ke ano o ka uku ana.
Heaha la ka mea hiki ia oukou ke uku mua ia’u no keia mea maikai.
Hele koke mai e ike ia’u.
--------
PAULO KALAUKA
(@ E. R. Strauch).
Waity Bldg. Helu 74 Alanui Moi
NUPEPA KUOKOA
------
No ka makahiki (one year) ………. $2.00
No eono mahina (six months) ……. 1.00
O na Dala ame na Hoolaha Apau e hoouna pololei mai i ka ADVERTISER PUBLISHING COMPANY, LTD., wale no P.O. Box 208, Honolulu, T.H.
Entered at the Post Office a Honolulu, T.H., as Second Class Matter.
CHARLES S. CRANE….LUNA NUI
KakelameKuke
(KAUPALUNAIA.)
Poe Kalepa mai ke Komisina
- A HE -
Poe Agenda no na Mahiko Lehulehu
HOOLAHA KUAHAUA HOOKAPU KAI LAWAI’A O HONUKU MOKAUEA KALIHI-KAI
----------
Malalo o na Kanawai o Hawaii nei pauku 621 o na Kanawai Hoohuihuiia, (Revised Laws of Hawaii, 1915), pili i ka I’A A KE KONOHIKI, pauku 4025, pili i na Hanaino ame Hanakaloha i na pono lawai’a a ke kanaka lawai’a ame Konohiki, Pauku 4041 pili i ke ake’ake’a aku i ka hana a kekahi luna aupuni i hookohuia he koikoi loa ka hoopa’i e kau aku ana maluna o kela ame keia mea e komohewa ana maluna o na waiwai kuleana elike me ke Kai Lawai’a o Honuku Mokauea, a pela aku.
Ke papa loa ia nei kela ame keia aole e hele wale maluna o ke kai lawai’a Honuku Mokauea me ka loaa mua ole o kekahi palapala ae mai ka inoa e kau ae la malalo nei.
E hoomauia aku ana ka hoao ana i na mea paahana lawai’a ano hou no ka pono o na kanaka lawai’a o Hawaii a ke lehulehu i lawe wale ia a hanaino wale ia e ka poe e ae i maopopo ole i ka mea malalo nei. E hoolohe i keia!
DAVID M. KUPIHEA,
Mea Hoolimalima a Malama Kai Lawai’a no ka Hoao ana i na Mea Paahana Ano Hou Loa (New Inventions)
6334-Feb. 7,14,21,28.
MAI AE AKU I KA MA’I NUMONIA
----------
E hookaawale aku i kela ame keia anu elike me ka hikiwawe e loaa ana. O keia iho la ka elele hikimua o na ma’i o ke akemama apau loa e ala mai ai ka numonia iloko o na hora kakaikahi wale no. E lawe koke i ka Laau Kunu a Chamberlain. He hana maalahi wale no keia eia nae he luaole kona hopena. Eia ke kuaiia nei e Benson, Smith & Co., na akena no Hawaii.-Hoolaha.
HE LEO KALAHEA KEIA NO KA PUPU KANI AUMOE KE KAHULI O KA WAO LAAU O KE OLA NUI O HAWAII UUKU ALOHA NUI IA
----------
E kuu Solomon Hanohano, Aloha kakahiaka nui kaua:--- Ke hooili hou ia nei keia hanohano alii maluna iho o kou mau hanohano alii mua e pili ae iluna o kaupoku o Hanalei i ke ala nui ku a ka opae.
Oiai eia oe ke wawahi nei i na popo palaoa pale a ke Haku aloha me na wahi i’a liilii poepoe elua a kama opihi kau pali na na kaukani haku alii makaainana 5000 mai Hawaii nui o Keawe a pae wale aku i Niihau i na panako elilima o Halalii. Ua ai ma alii haku makaainana a maona i na popo palaoa lawalu ia mai na hunahuna ai o na mana koho baloka no nei ai hoa ana aku omua aku nei oiai e piha ana na hinai kaula a ka Haku aloha nui i na mokupuni he 12 e ku laina nei o Hawaii uuku.
Nolaila o na hinai mokupuni he 12 a na haku alii makaainana e noho papa nei ma ka manu pupuweuweu o Laka e ua hoolakalaka ia mai ka ahiu o na haku alii i noho alii iluna o ke ahua pohaku o Dainamahila i na hunahuna ai ai na hehe haku alii makaainana i kou la i pii ae ai oa mai kou hauau hehe ana a noho alii kuokou iho la oe nou iho ia la koho baloka bui kaulaua a lilo ia oe hehe ka noho haku alii kiekie ana malalo o ka mana kanawai kaulike i ka noho lahui kanaka ana o ke ao nei he apo sila ke ano o na lahui makaainana e noho kuokou ana maluna iho o ko lakou aupuni honua aina hanau paa a lilo ko lakou noho ohana lokahi loke ana i mana nui oi ae a lilo i apo e paa ai ke aupuni a hoohui like ia ko lakou akoakoa ana a lilo i maua kanawai e koho i mau luna kupono no keia mau kaukani lehulehu.
E koho lakou i poe kupono e hele ae lakou i ka mauna pohaku kiekie a hanohano loa kahi e kau ai o ka weli oiai ma ia mauna e kakauia ai na inoa o na kanawai luli ole o ka noho aupuni ana o ka lahui kanaka me ka maluhia loa.
E nana ae oukou i ka hokele mauna o ka puu pohaku poo kanaka o ka mauna hoano o Sinai ke kaulana ka hale alii a Iehova o na kaua ame Mose he senatona hookahi wale no aole ona lua i kau ai i na kanawai huli ole he 10 wale iho no.
O ia 10 kanawai a hoea mai la no i nei la a mana i ka la i nehinei aku la he huahelu 10 he kaha X a loaa ko oukou kuleana alii e pii ai i ka mauna pohaku hoano o halealii. E kau oukou i na kanawai maikai i ola ai ka lahui nana oukou i hoalii aku oiai ke uwe nei lakou a nui loa a pii aku ko lakou leo auwe a hoea aku malalo o na wawae mua o ka nohoalii kapuai liona ka weli o ka liona o ka ohana a luda ka mamo a Davida ka mea nana e akaa ae na uwepa hoopipili paa loa i ka waha o no opio hele kula o Hawaii uuku aole ka e kamailio i kana olelo Hawaii makuahine aloha.
Auwe oukou e na alii hookamani o ke ao nei. Auwe oukou e ka poe alii hooko ole i na kauoha a ko oukou mau haku alii makaainana. Auwe oukou e na alii e kau ana i na kanawai hewa loa maluna o ka lahui kanaka o Hawaii uuku i keia la. Aole anei o oukou e na alii hookanikani ka poe i uuku au o nei lahui Hawaii e uwe nei aole anei o oukou e na alii hohewale ka mea no i ike i na kanawai ii punahelu popopo loa piha mu ai laau o ka lahui Hawaii e olo nei na leo uwe a piha na waha olelo o ke ao nei a poai wale?
Ua ike no ko oukou mau noonoo maikai i ka mea hewa he hewa ia a i ka mea pono he pono ia a o ia pono ka mea i makemake nui ia i keia la no hoi e hana iho ai oe ma kou pakaukau ae oe i kou noonoo hohonu a kope iho i kau bila kanawai hoololi hoopau loa i na pauku apuhi popopo piha ma ai laau o na keena piha mana o ka papa ola ame ka papa hoonaauo na keena aina haawi kuleana alodio i alunu wale ia na keena ae wale e weheia i hemo mai na paniwai i umiiia i na kui nao a poo ka puka ia kahema a na alii a kakou e ku kiai hoohemahema ole aku ai i kou pono e Hawaii uuku ka e miki ka i’a penu i ka lima e nahunahu pu i ke alo o ka piko.
O ia hoi e ae ia ka loaa ana o na laikini mare i na opio o 14 makahiki i ku like no i ko laua kulana iike e mare laua no ko laua hauoli ana maluna iho o ko laua kihapai maemae lepo aeae waliwali palupalu momona e ulu he kiwawe anei na oha keiki liilii opio hooulu hou i na u’i nohea i Hawaii uuku a oili ae ka la hou a mohala ae na kukuna olino o Hawaii uuku a e lilo aku malalo o na kauka Hawaii naauao e ola nei i nei la a ua hiki ole nae e haawiia aku ia wai mapuna Hawaii ono loa no kou ola mau loa ana a kolopupu a haumakaiole ke ola ana o na kupuna i na lau laau like ole e ulu a o Hawaii nei e ulu nei aia no ke ola o Hawaii nei i na hinai palaoa lawalu o ka mokupuni he 12 o na huaolelo Hawaii aloha he 12 no hoi i uwepaia a paa a hamahamau ko leo mai pane.
Aia ke ola iluna hoi i ka aha senate hanohano e hapai like aku i ka hana me na lunamakaainana o ko oukou kuleana ia i hoaliiia aku ai.
Ua lawa keia aole au e pono e hooili nui loa i na ekeleta a kupalaka ka wai o Kohala a haiki loa na rumi oneki o ka nene ahiu a poino na ohua eepakeke o ke kulanakauhale.
Owau no o.
I.K. KAPUNIHANA
Honolulu, Feb. 17, 1919.