Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 10, 7 March 1919 — Page 3

NUPEPA KUOKOA, HONOLULU, T.H., POALIMA, MARAKI 7, 1919.

 

Ka Hana a ka Aha - Olelo Kuloko

Ke Senate - La Hana 5.

            B.S. 66-E hoakaka ana no ka huli pono an aku ame ka uku ana aku i na koi a kekahi poe Pake hana poi i hoopoinoia ka lakou mau waiwai mamuli o ke kauoha a ka Papa Ola i ka 1911, ma ka manawa e laha ana ka ma'i kolera a e  hookaawale ana i ka huina o $81,050 no na hoolilo o ke komisina nana e huli a e hooponopono ia haua.-Wise.

            B.S. 67-E haawi ana i na wahinei mareia ka mana hoomalu maluna o ko lakou mau waiwaipaa ame waiwai lewa me ke ke'ake'a oleia e kana kaue.-Shingle.

            B.S. 68-E hookaawale ana i $25,000 no ka hana ana i palewai ma na kapa o ka Muliwai Waipio, Hilo.-Desha.

            B.S. 69-E hookaawale ana i $25,000 no na lilo o na mea hoikeike ma ka fea ma Honolulu.-Rice.

            B.S. 70-He bila e hoakaka ana o na opio apau i hoea aku na makahiki i ka 20, kane a wahine paha, e loaa ia lakou na makahiki i oo.-King.

            B.S. 71-He bila e kaupalena ana i 30 makahiki e hoihoi hou ia mai ai ka pono e noho on a ai kekahi kanaka maluna o kekahi mau aina a i oke komo aku paha a noho maluna o ia aina mahope o ka loaa mua ana mai o ka pono iaia ma o kekahi hoopii la.-King.

            S.C.R.-E noi ana i ka ahaolelo lahui e hooholo mai i kekahi e noho maloko o ke Teritore i hookahi makahiki mamua o kona lilo ana i mea kupono e hookohuia ma kekahi oihana federala.-Desha.

            S.R.7-E noi ana no ka hookohuia o kekahi mau komite i elua mai kela ame keia mau aina hookuonoono nui mai o ke Teritore no ka hoike ana mai i ke senate ma ka manawa e waihoia aku ai na ninau no na aina hookuonoono nui mai o ke Teritore no ka hoike ana mai i ke senate ma ka manawa e waihoia aku ai na ninau no na aina hookuonoono, oia hoi, ma ka mea e pili ana i na elike mawaena o na wiliko ame ka poe noho maluna o na aina hookuonoono.-Chillingworth.

            Palapala Hoopii 4-E noi ana e hookiekieia ae ke Kula Nui o Hawaii ma ke kulana hanohano he kula kiekie a e hoolako ana i $32,000 no ka makahiki no kona mau hoolilo.-King

Ka Hale - La Hana 5.

            B.H. 109.-E Hoakaka ana no ka uku pule o kela ame keia kanaka hana o ke kalana i ka manawa e noho ana malooko o ka apana kahi o ka hale oihana o ke kalana e ku ana e ma kela ame keia elua pule, m kekahi mau manawa e ae.-Joseph.

            B.H. 110-No e kukulu ana i haleauau no ka lehulehu ma Kahului, Maui.-Joseph.

            B.H. 111-E hoololi ana i na kauawai wae moho no na hoolaha i na kakauolelo kalana o na koho baloka wae moho ame@na wahi koho a e hoakaka ana no na hoolilo o ia mau koho baloka wae moho.-Kaupiko.

            B.H. 112-E kauoha ana i ka peresidena o ka papa ola e hoopuka i mau palapala ae i ka poe i hookuponoia e lawelawe a e lapaau i na laau la@@@hele Hawaii-Kupihea.

            B.H. 113-E kau ana i hoopai no ka ae aua i na kalaiwa i laikini ole ia e kalaiwa i na kaa a i ole ae ana aku paha i na kaa me na ano maikai oie e hoohanaia.-Kalakiela.

            B.H. 114-E hoakaka ana no ka hoea ana ae o na loio kalana a i ole ko lakou mau hope, ma ka aoao o ka poe ilihune imua o na aha hookolokolo apana.-Kalakiela.

            B.H. 115-E kau ana i ukuhana haahaa no na makai e noho ana ma na apana kahi o ka hale aupuni kalana e ku ana ma ka $100 no ka mahina, a ma na wahi e ae i $75 no ka mahina.-Kalakiela.

            B.H. 116-E kau ana i auhau ma na anuu like ole no ka auhau loaa makahiki.-Jarrett.

            B.H. 117-No ke koi ana aku i na kanaka, na hui, a i ole na hoahui ame na hui i hoohuiia e lawelawe oihana ana no ka loaa mai o ka pomaikai e malama i mau buke moowaiwai pololei loa.-Jarrett.

            B.H. 118-E ae ana i na luna auhau e hooloihi aku i ka manawa aole e oi aku mamua o ke 30 la e waiho mai ai me lakou i na palapala hoike no ka auhau ana.-Jarrett.

            B.H. 119-E ae ana i ka waiho ana mai i na kope o na kanawai ame na hoike a na aha kiekie i na keena waiho buke hoonaauao, moolelo ame na hale o na hana akeakamai a i ole kekahi mau hale hoahu buke e ae.-Kaaua.

            B.H. 120-E hookaawalo ana i $410 no ka uku ana aku i na koi a na makai maloko o ke kalana o Hawaii.-Rose.

            B.H. 121-E hoopau loa ai i ka pauku 1842 o na kanawai i hooponopono hou ia o 1915, e pili ana i na pa uwea ooi.-Holt.

            B.H. 122-E koi ana i na lunakanawai o ka aha kiekie o hoakaka i ko lakou manao ku-e ma ke kakau.-Kumalae.

            B.H. 123-E kau ana in a koina ma ka hihia kanisi maluna o ka mea hoopii i ka wa e hooiaioia ai, aole dala a ka mea i kanisiia.-Kumalae.

            B.H. 124-E hoopau loa ana i ke kanawai 182 o na kanawai o ke kau ahaolelo 1915-Kumalae.

            B.H. 125-E hoopau loa ana i ka pauku 1862 a e hoololi ana i ka pauku 1860 o na kanawai i hooponopono hou ia o 1915, e pili ana i na oihana wai ame sua o Honolulu.-Kumalae.

            B.H. 126-E hoakaka ana ma ka wehe ana i na aina hookuonoono, o ka hana ana i ke anuu o na alanui ame na ala ololi mua e aponoia e na lunakiai.-Kumalae.

Ke Senate - La Hana 6.

            B.S. 72-E hoopau loa ana i ke Kanawai 1870, kau o 1915.-Cooke.

            B.S. 93-E hoakaka ana no ke kukulu ame ka malama ia ana o kekahi halema'i akepau e ka papa ola.-Cooke

            B.S. 74-Ehoopakele ana mai ka noho manaia ana e kekahi mea o na dala i hoahuia iloko o na banako e na keiki oo ole.-Shingle.

            B.S. 75-E kauoha ana i na hui kalepa o na aina e e waiho mai i mau hoke no na hana apau e lawelaweia ana e na hui Hawaii.-King.

            B.S. 76-E hookumu ana i kula kiekie loa no Hawaii.-King.

            B.S. 77-He kanawai e kinai loa ana i ka laha ana o ka ma'i akepau, a no ka ukuia ana aku o na poho o na ona, aole e oi aku mamua o $250 no ke poo hokahi.-Hind.

            B.S. 78-E hoololi ana i kekahi mau pauku o ka mok. 25, kanawai i hooponopono hou ia o 1915, e pili ana i ka hoonaauao ana.-King.

            B.S. 79-E pili ana i kekahi mau palapala hooia no ke kulana mae mae o na aina ame na hale maloko o na kalana a e hoopau ana i ka pauku 920 o na kanawai i hooponopono hou ia o 1915.-Wise

Ka Hale - La Hana 6.

            B.H. 127-E hoakaka ana no kekahi hale hoikeike in a Kapiolani Paka.-Kaupiko.

            B.H. 128-E hooponopono ana i na ukuhana maloko o na aha kaapuni.-Rawlins.

            B.H. 129-E uku aku ia W.R. Hobby, oiai oia e hana ana ma kahi o ka lunahoohana mua Forbes, i kekahi hapa o ka uku i paaia.-Rawlins.

            B.H. 130-E hookaawale ana i $5000 no ka hana ana i alanui no na aina hookuonoono o Waiomao.-Kalakiela.

            B.H. 131-E kau ana i mau ukuhana no na luna aupuni o Kauai.-Werner.

            B.H. 132-E hoakaka ana no ka malama ana i ka poe i hoopaaia no ka ma'i lepera, a e uku ke Teritore i $20 no ka mahina i na wahine, a i $5 no ka mahina no ke keiki.-Werner.

            B.H. 133-No ka hana ana i alanui no na aina hookuonoono o Koloa. Kauai, i $25,000 e hookaawaleia-Chandler.

            B.H. 134-E ae ana i ka papa o na hana mikiala o na kula a pela aku.-Tavares.

            B.H. 135-E uku hoomau ia Jose M Gomes o ka bana Hawaii.-Andrews.

            B.H. 136-E hoakaka ana o na dala i hoahuia no na koina o ka aha apana, ma na hihia i hoohalahalaia, e haawiia aku i ka aha i hoohalahalaia aku no ia hana hookahi.-Andrews.

            B.H. 137-E hookaawaleia i $2000 no ke kuai ana i mau buke kanawai no ka aha hookolokolo elua.-Paschoal.

            B.H. 138-E ae ana i ke Kalana o Maui e hookaawale aole e oi aku maluna o $10,000 no ke alanuui o Kahakuloa.-Kaumeheiwa.

            B.H. 139-No ka hooponopono ana i ka laina pai@uwai o Kula no na apana kahakai o Keokea-Waiohuli i $10,000.-Kaumeheiwa.

            B.H. 140-No ka hookaawale ana mai na aina paka aupuni mai i na apana 120 a 126 ma Waikiki.-Castle.

            B.H. 141-No ka hookaawale mai ka paka Kapiolani mai o na apana 150 a 157, 14 a 21, 23 a 34 ame 48 a 52, ma Kapiolani Paka ame Kaneloa.-Castle.

            B.H. 142-E hoololi ana i ka pauku 168 o na kanawai i hooponopono houia o 1917.-Castle.

            H.R. 23-E kauoha ana i ke komite ola e huli pono i na mea e pili ana i ka hoohanaia ana o ke dala e ka papa ola.-Andrews.

            H.R. 14-E kauoha ana i ke komite hoonaauao e huli pono aku i ka hooliloia ana o ke dala e ka oihana o na hana hou o ke aupuni.-Andrews.

            H.R. 25-E huli pono ia na hana a ke komisina meaai.-Kawewehi.

            H.R. 26-No ka hooliloia ana o $6000 no na rumi pakui hou o ka halema'i o Kohala.Kaaua.

            H.R. 27-E kau ana i na ukuhana o na kakauolelo ame na limahana e ae o ka hale.-Tavares.

            H.R. 28-E hookaawale ana i $5000 no ke kuai ana i kekahi waapa no ka lawe ana mai i ke kalo mai kekahi mau awa mai o Molokai a i Kalaupapa.-Paschoal.

            H.R. 29-E kauoha ana i ke komisin o na aina aupuni e hoakaka mai no ke aha la na aina ma Wailuku me Hanapepe i wehe ole ia ai i mau aina hookuonoono.-Kaahu.

            H.R. 30-No ka hookaawale ana i $500 no ka halema'i S. Mahelona.-Werner.

Ke Senate - La Hana 7.

            B.S. 80-E hookaawale ana i $10,000 no ka hana ana i alanui no na aina hookuonoono o Alae-Kula.-Rice.

            B.S. 81-E hoakaka ana no kekahi hoopii hoohalahala i ka aha kiekie mana hihia o na keiki mamua o ka aha o na opio.-Wise.

            B.S. 82-E hoakaka ana o na kanaka e hana ana maloko o ke Teritore mai na luna aupuni kalana a i na limahana haahaa i poe kupa Amerika wale no lakou a he poe e noho ana maanei.-Wise.

            B.S. 83-Aole kanaka e hoohanaia ma ke ano hana mikanika a i ole limahana paha ma kekahi hana aupuni e lawelaweia ana maloko o ke Teritore aia wale no a he makaainaia Amerika oia.-Wise.

            B.S. 84-E hoakaka ana no kekahi olelo hooholo no na aelike apau no ka hana aupuni o na makaainana Amerika wale no ke hoohanaia. a e hana ana no ewalu wale no hora o ka la.-Wise.

            B.S. 85-E hoakaka ana no ka hooponopono ana i ka ukuhana o na hooponopono ana i ka ukuhana o na lunakanawai apana o Honolulu e ka papa lunakiai.-Wise.

            B.S. 86-E kau ana i mau ukuhoopa'i koikoi maluna o kekahi kanaka e oki a e hanaino ana i na kumulaau maluna o na aina i onaia e ke Teritore.-Hind.

            B.S. 87-E pili ana i na palapala paewaewa a e hoololi ana i na pauku o na kanawai o 1915-Russell.

            B.S. 88-E pili ana i na hoopii hoohalahala mai ka lunakanawai kaapuni aku ma ke keena a e paku'i ana i pauku hou i ke kanawai o 1915.-Russell.

            B.S. 89-E pili ana i na bila hoohalahala i ka olelo hoholo a e paku'i aku i pauku hou i ke kanawai o 1915-Russell

            B.S. 90-E hoololi ana i na pauku 2511 ame 2512 o na kanawai o ka 1915, e pili ana i na ninau i hookoeia.-Russell.

            B.S. 91-E hooloi ana i na pauku 3145, 3146 ame 3147 o na  kanawai o 1915, e hoakaka ana no ka hoopaa ana i ka papainoa aina.-Russell.

            B.S. 92-E hoakaka no ka hoopii ana ma na hihia kivila.-Russell.

Ka Hale-La Hana 7.

            B.H. 143-E hoololi ana i ka puku 1500 o na kanawai o 1915 no ka hooponopono ana i ke ano o ka uku ana i na bila kikoo e ka puku kalana.-Lyman.

            B.H. 144-E hoakaka ana no kekahi lunakanawai hou no ka aha kaapuni ekahi.-Andrews.

            B.H. 145-No ka ae ana i na limahana i hoehaia no ka hoakaka ana mai no ko lakou makemake e ukuia aku ko lakou poho a i ole e hoopii paha i na hakuhana.-Andrews.

            B.H. 146-E hookaawale ana i $5000 no kekahi awapae ma Mokulau, Maui.-Joseph.

            B.H. 147-E kau ana i uku no ka lua o na lunakanawai apana.-Jarerett.

            B.H. 148-E hoakaka ana no kekahi ano hana no ka uku hoomau no ke Teritore me ke Kalana.-Jarrett.

            B.H. 149-E hookaawale and i $30,000 no kekahi hale kinaiahi ma Hilo.-Rose.

            H.R. 31-E koi ana i ke komisina o na aina aupuni e hoolako mai i ka hale me na kope o na mea hoomanao apau, na aelike maloko o na aina kanuko, me ka aelike o ka hui o Waiakea.-Kai.

Ke Senate-La Hana 8.

            B.S. 93-E hoamana ana i ke komisina aina e hoolimalima aku i kekahi mau apana aina e waiho la ma Kapiolani Paka ia S. Parker.-Wise.

            B.S. 94-E hoakaka ana no ke kukulu ana i eono mau kumu a o mua no na kamiki maloko o ke kulanakauhale o Honolulu.-Desha.

            B.S. 95-E hoakaka ana no ka hana a na papa alakai o na kahua paani.-Dasha.

            B.S. 96-E hookaawale i $93,000 ma ke ano he haawina paku'i i ka haawina dala no na lako ame  na hoolilo liilii no ka papa hoonaauao.-Desha.

            S.R. 9-E ku e ana i ka hoopauia o C.A. Rice ma ke ano he luna alakai pa e paa aku ai na holoholona mawa

Ka Hale-La Hana 8.

            B.H. 150-E kau ana i ka ukuhana o ka lunahoomalu a luna mana hooko o ka papa lunakiai o Maui i $3000 ma kahi o ka $2500-Paschoal.

            B.H. 151-E kau ana i na ukuhana o na lunakiai o ke kalana o Maui ma ka $900 no ka makahiki ame na uku kaahele kupono i 25 keneka no ka mile-Paschoal.

            B.H. 152-E kau ana i na ukuhana o na luna aupuni e ae o ke kalana o Maui.-Paschoal.

            B.H. 153-E loaa koke ai ke kukulu koke ia ana ame ka malama ana i na pa e paa aku ai i na holoholona mawaho mai nah wahi aku i hookoeia.-Paschoal.

            B.H. 154-E hookumu ana i aha hookolokolo no ua opio a e hoolako ana i haawina dala no ka lunakanawai o ia aha.-Andrews.

            B.H. 155-E hoakaka ana o ka lunakanawai o ka aha hookolokolo aina oia pu ka lunakanawai o ka aha hookolokolo o na opio.-Andrews.

            B.H. 156-E hoomana ana i ka Halema'i Moiwahine e hoomau aku i ke kula a'o kahuma'i-Lewis.

            B.H. 157-E hoamana a e kauoha ana i ke komisina aina e kau i ka waiwaii'o maluna o na aina i paaia malalo o na palapala hoike o ka noho ana ame na hoolimalima o na aina hookuonoono a e hoopau ia mau hoolimalima kuni.-Rose.

            B.H. 158-E hoololi ana i ka pauku 286 o na kanawai i hooponopono hou ia e pili ana i ka makahiki kula i lilo ai ka 8 makahiki hoomaka-Kumalae.

            B.H. 159-E hoololi ana i ke kanawai e paniku ana i ka waiwai o ha'i ma ka aie.-Jarrett.

            H.R.-32-E noi ana no ka hoike piha a ke kiaaina no ke keena waiho buke o ka hale.-Rawlins.

            H.R. 33-E kau ana i papa kuhikuhi o ke kaki no ka hana a ke kakauolelo pokole ame kakauolelo kikokikohua no aa hale.-Silva.

            H.R. 34-E noi ana i ka papa ola e waiho mai i hoike no na launahele laau o Hawaii.-Kupihea.

            H.R. 35-E k-e ana i ke apono ana i ka hookohuia o S.S. Paxson i peresidena no ka papa ola.-Holstein.

            H.R. 36-No ka ninaninau ana a ke komite ola o ka hale no na hana a ka oihana ola o ka lehulehu ame ka ka peresiden o ka papa ola.-Holstein.

Ke Senate-La Hana 9.

            B.S. 97-E hookaawale ana i ka huina o $10,000 no ke pa'i ana, humu ana ame ka hoolaha ana i na buke moolelo ahaolelo o Hawaii o ka 1841 a 1898-Wise.

            H.C.R. 13-E hoakaka ana no ka hoolimalima ana i kekahi kakauolelo no ka hoolilo ana aku i na dala o ka waihona federala no na lilo o ka ahaolelo ma ka $7.50 no ka la.-Rice.

            Na ka puuku o ke Teritore no ka uku ana aku i na hoolilo ame ka hookipa ana mai i na solona kaukanawai o ka ahaolelo lahui i Hawaii nei ame kekahi poe hanohanoe ae.-D.E. Metzger.

            Mai na makaainana mai o Kohala Hema, e noi ana no kekahi halekula o hookahi rumi me on a laina paipu wai.-Palapala hoopii.

Ka Hale-La Hana 9.

            B.H. 160-E hoakaka ana no na hoopii hoohalahala i ka olelo hooholo mai ka aha hookolokolo aku a na opio a i ka aha kiekie.-Andrews.

            B.H. 161-E hookuu ana i na aina hookuonoono ohana no ke kuai mai ke koiia ana mai e kuai.-Andrews.

            B.H. 162-E hoakaka ana no ka hoopakeleia ana o na i'a mai ka lawai'a ana maloko o na upena uwea pa ana me ka upena uwea, ma o ka hookapu ana i ka lamalama ana maloko o 500 i-a mai kahi aku o na upena-Kupihea.

            B.H.163-E hookapu ana i ka uhaai wale ia o na huaai ame na meaai launahele e ka poe kuai.-Kupihea.

            B.H. 164-E haawi ana i na makaainana Amerika wale no i ka pono ma keia wahi e hana a lawai'a me na upena uwea-a pela aku-Kupihea.

            B.H. 165-E koi ana ana i ka poe e kuai ana e hoaoia ka pololei o ka lakou mau kaupaona e na makai nui kalana.-Kalakiela.

            B.H. 166-E ae ana i na aha hookolokolo e lawe i ka mookuahau Hawaii o ka buke mooleo a Alekanedero ame kekahi mau mea oiaio e ae i mau hoike e hooiaio ai iloko o na aha hookolokolo.-Andrade.

            H.C.R.-E noi ana e wehe i na aina maloko o ka mahiko o Kekaha ame na aina hookuonoono e pili kokoke mai ana mahope o ka pau ana o ka manawa hoolimalima o ka mahiko me ka aupuni-Werner.

Ke Senate-La Hana 10.

            B.S.99-E hoakaka ana no ka auhau kuokoa maluna o na kane apau i oi aku maluna o ka 20 makahiki o ke Teritore i $1 no ka waihona kukulu hale kiahoomanao.-Pacheco.

            B.S. 100-E hookaawale ana i $14,090.75 no ka uku ana aku i na koi auhau maluna o ke Teritore.-Shingle.

            B.S. 101-No ka hookoe ana, hoopakele ana i na i'a ame na holoholoua, hookohu ana i komisina no na i'a ame na holoholona, a e hookaawale ana i $25,000 no na hoolilo.-Wise.

            B.S. 102-E hoakaka ana no ke kohoia o ewalu lunakiai no ke kalana o Hawaii e na apana koho a i hookahi lunakiai hololaula.-Kamauoha.

Ka Hale-La Hana 10.

            B.H. 167-E hoololi ana i na kanawai e pili ana i ka holilo ana i na dala a ka lehulehu ma Hauula, Koolauloa.-Kaumeheiwa.

            B.H. 168-E hoamana ana i na lunakiai o Honolulu e hookaawale i haawina dala mailoko mai o ka waihona no na hana hou ma ka apana o Kalihi.-Fernandez.

            B.H. 169-E hoamana ana i na lunakiai o Honolulu e hookaawale i haawina dala mailoko mai o ka waihona no na hana hou ma Hauula, Koolauloa.-Fernandez.

            B.H. 170.-E ae ana i na kanaka aole he mau makaainana e hana ma na hana o ka lehulehu in a aole mau makaainana kupono no ia hana e loaa ana.-J.Brown.

            B.H. 171-E hookawale ana i $15,000 no na hana hou e pili ana i ka uwapo o Pukoo, Molokai.-Brown.

            B.H. 172-E kau ana i ma ukuhana maloko o na aha hookolokolo kaapuni elike me keia: Kakauolelo $225; kakauolelo pokole, $225; makai o ka hale ame ka elele $75.-Brown.

            B.H. 173-No ka hookaawale ana i haawina dala o $25,000 no kekahi halemoe no ke kula nui o Hawaii.-Brown.

            B.H. 174-E hookapu loa ana i ka hoomaunauna wale ia o ka i'a ame ka i'o holoholona e ka poe kuai.-Kalakiela.

            B.S. 175-E hoopau ana i ka pauku 2332 o na kanawai o 1915, e hookapu loa ana i na makai nui kalana aole e hana ma ke ano @e mau loio no na hihia kivila.-Werner.

            H.R. 37-E noi ana i haawaina dala o $20,000 no kekahi alanui liilii pohaku mai ka halehana Paka a Smith ahiki i Honaunau, Kona-Kawewehi.

            H.R. 38-E hookaawale ana i $6000 no kekahi alanui mai ke alanui pili kahakai o Keauhou ahiki i ka Heiau i kapaia Keokeo ma Kahaluu.-Kawewehi.

            H.R. 39-E hookaawale ana i $500 no ka hooloihi ia aku o ka laina paipu wai ahiki i na apana aina hookuonoono o Kamaoa, Kau, Hawaii.-Kaaua.

            H.C.R. 19-E hoakaka ana no ka huakai a na solona i Kalaupapa.-Paschoal.

NA ANOAI O KILAUEA, KAUAI.

            Ma ka la 21 o ka mahina i hala, mawaena o ka hora 2 ame 3 i hoao ia i kekahi kaikamahine e powa, e kekahi kanaka i huna i kona helehelena a paa, oiai oia e pee  ana iloko o ka lantana. Penei kahi moolelo pokole e pili ana no keia mea:

            Oiai keia kaikamahine, o Miss Daisy Laau, e huli hoi ana no kona home ma ka hale kukui o Kilauea, mai ka pau ana mai o ke kula, iaia no e nanea ana i ka hoi, ua hopui mai la oia mahope mai e kekahi lima kanaka i maopopo ole iaia kona helehelena.

            Nolaila iloko o kona puiwa ame kona maka'u pu, ua paa iho la oia, aole ana mea e hana ae ai, o ka hooko wale aku no i ka manao o keia kanaka powa. Ma kekahi lima e paa ana kekahi pahi nui, no ka hooweliweli ana aku i keia kaikamahine, i kumu e hooko ia aku ai kona makemake.

            Ua alakaiia aku oia noloko o ka nahelehele, malaila i hoopaaia ai kona maka me kekahi welu i hoomakaukau mua ia, e keia kanaka powa, ame kona manao ana e hoopaa pu i na lima o keia kaikamahine, me kekahi kaula, aole nae oia i hana pela, mamuli o ka olelo ana aku o keai kaikamahine, "No use do like that," a ua wehe hou oia i ke kaula.

            Ua hookoia ka makemake o keia kanaka powa, maluna o keia kaikamahine me ka holopono, me kona ku-e ole aku, oiai aia ka make imua o kona alo i kela manawa, in a no kona hoole aku, mahope iho o ka hookoia ana o na manao kolohe, o keia kanaka powa, ua holo aku la oia a nalowale.

            Ua hoi aku keia kaikamahine no kauhale me ka uwe, me ka paa no o kona maka i ka welu, me ka hoike ana aku, i ka mea i hanaia maluna on a, ia manawa i hele aku ai o Mr. Amalu ama kona makuakana, Mr. Laau, no ka huli ana, aohe nae he wahi mea a loaa iki.

            He kaikamahine keia o 14 makahiki, he 5 mahina wale no kona nohon ana ma Kilauea nei, me kona kaikuaana, Mrs. Lydia E.K.Akana, o ka loihi mai ka halekukui aku ahiki i kahi i hanaia ai kei hana weliweli, he hapalua mile.

            Ua hopuia he Poto Riko ma ke ano hoohuoi e ka Hope Makai Nui Wm. WErner, a eia oia malalo o kona malu e paa ia nei, no ka hopena e hiki mai ana o kahi nae o ka laki, aole he pilikia i loaa maluna o keia kaikamahine, he oia mau no oia i ke alo pali, aole i paewa ka pilina me ka nihoniho.

            Ma ka la 23 mai i paa ai kekahi mano nui ma ka hale kukui nei i ka poe Okinawa, he ekolu anana ka loihi, ua like ia me 16 kauai, he umi a oi poe na lakiu i huki, a kau i kula, i ka okioki ia ana a liilii, he ewalu poe i kaumaha inoino i ka auamo ana ahiki i ko lakou wahi.

            Ma keia wahi hookahi no, he mau makahiki i kaahope aku nei i paa ai no kekahi mano, i oi ae ka nui mamua o keia, he 9 anana ka loihi, me ke kake huki ukana i hiuia ai a kau iuka; nui ino ka mano o keia wahi he ku i ka weliweli ke ike aku.

            He o ia mau no ka hu'ihu'i o keia mau kakahiaka, ke hele la a konikoni i ka puuwai, kohu koni ana la na ka ipo, i ke kulukulu aumoe, a hoomanao ae la kou mea kakau i keia mele kahiko:

            O ka hana nipo kau e ke anu,

            Ua maewa poniponi i ka noe,

            Poahiahi wale ka ikena,

            Ke koni iho, kona aku, koni ae.

            Ina pela mau kau hana,

            Pakela oi aku ka pipii,

            O kau hana olu noeau,

            Kohu like me Waialeale.

            Me ka Lunahooponopono ko'u aloha nui, ame na keiki o kou papapa'i ko'u adieu. Owau no a mau, PETER KAMANO, SR. Kilauea L. Station, Feb. 28, 1919.

HOALOHALOHA NO JOHN H. KEALALIO.

            Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono o ka Nupepa Kuokoa, Aloha nui:-Ina he wahi kolam@ kaawale kekahi o ka nupepa Kuokoa, e oluolu e hookomo iho i keia mapuna olelo walohia maluna ae, a no ka mea, ua oluolu i ka Makua, ma o ke kipa ana ae la o ka anela o ka make, a lawe aku la i ka uhane aloha o ko makou hoapaa@@na, a waiho iho la i ke kino p@a@uanu imua o kona ohana ponoi, na pilikoko, ka lehulehu o kona mau hoaloha ame ua makamaka.

            Ua pauaho mai la oia i keia ola mauleule ana ma ka h@@ 1 a.m. o ka we@ena kaiao o ke kakahiaka Sabati, Feb. 9, 1919, ma kona home noho ma Holualoa, Kona Akau, Hawai, a i ke 61 makahiki o kona ola ana.

            He keiki kupa a kamaaina oia no na Kona, a he kanaka mikiala ma ka hana, he eleu, a kulana naauao me ka haahaa.

            He haumana Kula Sabati makaukau: he hoakuka no ka Ahahui C.E. o Holualoa, a he hoahanau no ka mahele o Houaloa, a o ka ekalesia hoi o Mokuaikaua, Kailua, Hawaii.

            A oiai ma kekahi manawa o ka mahina o Novemabe, 1918, i hala ua halawai oia me kekahi ulia o ka manawa, ma o ka loaa ana i kekahi wahi eha ma ka lima, a mailaila mai a hoea loa i ka lolo ana o na lima ame na wawae, a waiho maluna o kahi moe, ua hoea ke kauka ma ka home e haawi i na lapaau naauao o keia au e nee nei, no ekolu paha manawa o ka hiki ana o ke kauka aupuni ma kona home, eia nae, ua hala, ua nalo no ka manawa pau ole.

            O kona mau hoahanau e ola nei i keia la oia kona pokii i Honolulu iloko o ka halekuai meaai o Henry May, oia o Joe Kealolia. O kona kaikuahine, aia i Kauai, oia o Mrs. Kalohhiole, e noho nei ma Lihue, me Hoi. Wili Roi, a he mau keiki lehulehu, me na moopuna, aia no i Honlulu, Oahu, a oiai na la o ke kulipolipo loa, ua holo mai kona pokii e ike iaia, a pela no hoi me kekahi o kana mau keiki hanai a kona kaikuahine e noho mai la ma Kauai, a no ka mea, he mau kanaka hana laua, nolaila ua pokole no ka manawa o ka hui ana, a huli hoi koke no no ke kahua hana.

            I ka manawa i hapaiia mai ai kela kumuhana o ka waihona o ka Ahahui C.E. o ke Teritore, a i maheleheleia hoi iwaena o na Ahahui C.E. mai Hawii a Kauai, o John H. Kealolio, oia ka mea i lawe ae a ku ma ke poo o keia mahele, a ua lilo kona leo i mea na na lala o ka ahahui o Holualoa e kakoo aku ai, i ka lulu ana, ua oi aku na loaa imua o ka haawina, a elike no hoi me ka mahele i kau mai maluna o  ka ahahui, pela no na dala i hoounaia aku i ka puuku o kela waihona, a wahi a ka peresidena, Rev. Akaiko Akana, ame ka puuku o ka Ahahui C.E. o Holualoa, o ia ka ahahui hikimua ma ka hoouna ana mai i ko lakou haawina iloko o ka lima o ka puuku, a he nui aku na mea i hanaia e pili ana i na kokua, no ke Kula Sabati ame ka ekalesia.

            No ia mea, o makou iho, he komite i amanaia no keia mahele hana, ke lawe nei a waiho aku i keia hoalohaloha imua o kona mau ohana, a pilikoko pu no hoi, e komo pu aku ana me oukou iloko o na haawe kaumaha me ka luuluu, no ko makou hoapaahana i pauaho mai i keia ola ana.

            Hooholoia, e hoounaia i kope i ka ohana ame napokii ame na pilikoko, a hookahi kope i ka Nupepa Kuokoa.

            Hooholo hou ia, e hookomoia keia hoalohaloha iloko o ka buke moolelo o ke C.E. ame Kula Sabati.

            O makou iho no me ka luuluu.

            MRS. JULIA KEAWEHAWAII, Peresidena C.E.; HENRY KOMOMUA, JOHN KEAWEHAWAII, aKhu Kula Sabati; Kakauolelo C.E. ame Kula Sabati. Kailua, Hawaii, Feb. 22, 1919.

ROBERT NAPALAPALAI AEAE, UA HALA.

            Ka Nupepa Kuokoa, Aloha oe:-Ma ka la 28 o ka mahina i hala ua halawai mai la o Robert N. Aeae, me ka make hikiwawe loa, ma kona haule ana, mailuna mai o kona lio a make loa ma Puukapu, Waimea, S. Kohala, me he aihue la, ka hiki ana mai o ka la o ka make. Mamuli o ka lihaliha, minamina aloha poina ole nona, ua hiki ole loa ia u ke uumi iho i knoa moolelo.

            Ua hanauia o Robert N. Aeae ma Kapulena, Hamakua, Hawaii, na Aeae (k) ame Kailihune (w), i ka malama o Ianuari 16, 1872, a ua piha iaia he 47 makahiki ame 12 la, a hala aku la; ua haalele iho i ka wahine e paiauma ana. Auwe ke aloha e!

            Ua hoonaauaoia oia ma na kula apana o Waipio ame Kapulena, Hamakua, i kona mau la kamalii, a mahope, ua komo aku i ke kula hanai o Hilo i ke au o Rev. Wb. B. Oleson, i ka wa i pau ai ka noho ana, ua hoi mai a ua mare i ka wahine, oia hoi o Mrs. Annie Kapuaa, a ua hoi mai a noho i ka hana malalo o Mr. A.W. Carter, a me ia ano i noho iho la a hala wale aku la, me ka hoolohe i ke kauoha a kona haku hana.

            Eia ka lua: He kanaka kokua minamina ole oia i ka mea i loaa iaia no na hana ekalesia, Kula Sabati ame ke C.E., o ka Hoomana Kristiano iloko o keia apana ame kana wahine. Ua hoonoho paa ia ka mana o ka lokahi iwaena o ko laua noho ana, me ke aloha i ka ke Akua hana, a hala wale aku la.

            Ma ka nana ana, he mau koo keia no ka hana o ia hoi he Hura, a he Aarona, e hapai ana i na lima o Mose.

            Nou hoi e Mrs. Annie Aeae ke aloha poina ole, ua hala kau kane aloha, aka o oe e noho, me ka leha mau ana o na maka i na mauna mailaila mai na kokua e hiki mai ai. "O Iehovea ke kiai mai, mawaena o kaua, oiai ko kaua wa e noho kawale ana."

            Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku, e hoomaikai nui ia aku ka inoa o Iehove.

            Me ke aloha poina ola, no ka mea i hala, a nou e Mrs. Annie Aeae, ke aloha kui'o mau loa, o kou mea kakau.

            THOMAS S.K. NAKANELUA. Kawaihae, Hawaii, Feb. 21, 1919.

KA LAAU MAIKAI LOA I HANAIA

            Aole he laau maikai loa i hanaia, elike me ka Laau Kunu a Chamberlain. He hooluolu aku ia i na akemama, hoopalupalu i ka male, kokua aku i ke kuha ana, a kokua aku i ke Akua, ma ka hoihoi hou ana mai i na meapaahana ma ko lakou kulana ola maikai. O kekahi, aole he mau waiawa a he palekana loa ka inu ana. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau, o Benson, Smith & Co., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

HOOKOMO HE 20 KEPANI I KA PALAPALA HOOKUPA.

            Ua loaa ae ma ka Poakahi nei he 20 mau palapala noi ia Ragsdale, ka mea nana e ninaninau ka poe e makemake ana e lilo i kupa Amerika, mai kekahi mau Kepani koa ae he iwakalua e aneane ana e hookuuia mai ka oihana koa mai, he pono i haawaiia ia lakou e ke kanawai. O keia mau Kepani koa apau he iwakalua mai ka papu mai o Kahauiki. Mawaho ae o keia heluna he mau koa Kepani hou aku no ka ke huipu ae ana me lakou ma ke noi ana e lilo i mau kupa Amerika; iloko o kekahi puali koa ma Kahauiki he 83 ka nui o ka poe makemake e lilo i mau kupa Amerika, he 50 Kepani, 26 Pilipino, 1 Pake, elua Pukiki a hookahi Korea.

            Ke lilo i kanawai ka Bila 176 o ka Hale e loaa aku ana i na hope makai nui o Oahu na uku mahina i kupono no ka hana.

AHA EUANELIO O KA MOKUPUNI O OAHU

            E noho mai ana ka halawai o ka Ahahui Euanelio Ahahuina o ka Mokupuni o oahu, ma ka Luakini Hawaii o Kalihi-Moanalua, Alanui Kamehameha IV, Kalihi, ma ka Poakolu, Aperila 2, 1919. JAMES K LOTA, Kakauolelo.

MA KE KAUOHA

HOOLAHA I KA POE HOOHANA I KA WAI MAUKA O NUUANU, NA KIEKIENA O ALEWA AME KALIHI-UKA.

            Mamuli o ke emi mai o ka wai ma na Luawai Hooki'o o Nuuanu ame ke kauka'i ana aku i na kuaua ko'iko'i e hoea mai ana ke a'oia aku nei ka poe noho mauka o Nuuanu ame na Kiekiena o Alewa ame Kalihi-uka, e paila i ka wai inu, ahiki i ka manawa e piha ai na luawai hooki'o. Ua kauohaia mai keia e hana pela e ka Papa Ola. F.G. KIRCHHOFF,

            Lunanui Laula, Oihana Wai me Sua. 6338-Mar. 7, 14, 21.

HOOLAHA

            Ua kuai hoolilo aku ka mea nona ka inoa malalo iho nei i kona kuleana iloko o ka hui o Thomas W. King & Co., o Honolulu, ma ka la 30 o Iulai, 1918, ia Thomas W. King, a ua waiho ma ke ano he hoahui no ka hui i oleoia. CHUN KIM SUT. 6338-Mar. 7, 14.

HOOKAPU KAI LAWAIʻA

            Ke hikeia aku nei ka lohe i na mea apau, ma keia hoolaha, ua kapu i na kanaka apau ka hele wale ana e lawai'a maloko o kuu kai lawai'a ma Awawa Malu, mai Makapuu a Hanauma, Oahu. HAKOULE H. PAMAIAULU. 6388-Mar. 7, 14, 21.