Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 12, 21 March 1919 — KIIA KEKAHI PILIPINO I KA PU A MAKE LOA He Kaikamahine Opiopio Mai ke Kumu o ke Ala Ana ae o kela Hana Karaima PAA NAE KA MEA KI PU I KA HOPUIA ME KE KU-E OLE Loaa Aku he Elua Mau Pu Panapana a Mai i Hoike no Kela Hana Karaima [ARTICLE]

KIIA KEKAHI PILIPINO I KA PU A MAKE LOA

He Kaikamahine Opiopio Mai ke Kumu o ke Ala Ana ae o kela Hana Karaima

PAA NAE KA MEA KI PU I KA HOPUIA ME KE KU-E OLE

Loaa Aku he Elua Mau Pu Panapana a Laweia Mai i Hoike no Kela Hana Karaima

O ka hopena o ke ala ana mai o kekahi hana ki pu mawaena o kekahi mau Pilipino elua, ma ka auwina la o ka Poalua nei, ma Puuloa, o ia no ka make loa ana o kekahi o laua, a ku hoi kekahi i ka poka, me ka hoihoiia ana mai no kona lapaauia aku, maloko o ka halema 'i ma Honolulu nei. I kulike ai me na mea i hoikeia ae i na makai, no ke kumu i ala mai ai o ke ki pu mawaena o kela mau Pilipino, mamuli mai no ia o kekahi kaikamahine opio, o umi-kumamalua wale no makahiki. Ua aloha kekahi o kela mau Pilipino i ke kaikamahine opio, a i ka manawa i hooleia mai ai o kona makemake, o ka wa ia i ala mai ai ka manao, e hoopoino aku i ke ola o ka mea nana i hoike mai iaia i ka lohe no ke poho wale o kona mau manaolana. O ka Pilipino i make, o ia no ka mea. nana i lawe mai i ka lohe no ka hiki ole i ka Pilipino e makemake ana i kela kaikamahine i wahine nana; a o ka mea hoi i eha kukonukonu, ma o ke ku ana i ka poka, o ka mea ia i aloha i kela kaikamahine. I kulike ai ka me na mea maa i na Pilipino {illegible} hoouna aku la ka mea i aloha i ke kaikamahine opio, i kekahi o kona hoaloha, e hele e noi i ke kaikamahine, e lilo mai i wahine nana; a o ka mea i make, oia ka i hoounaia mai, e lawe mai a hoike i ka pane ma ka aoao o na makua o ke kaikamahine, no ka hiki ole ke aeia kona manao, oiai he opiopio loa ke kaikamahine. Ua lilo kela pane ma ka aoao o na makua o ke kaikamahine i mea maikai ole i ka noonoo o ka Pilipino i aloha i ke kaikamaliine, nolaila ua kakali oia o ka hoea mai i kekahi manawa maikai ana e hookau aku ai i ka poino maluna o ka mea nana i lawe mai i ka lohe imua ona. Ma kela Poalua, ua hele ka Pilipino nana i lawe mai i ka lohe, me ke kaikamahine opio i ka huli i kekahi mau laau launahele, me ka paa pu ana he pu panapana me ia, mamuli o kona hopohopo o hoopoinoia aku kona ola, oiai oia ka mea nana i lawe aku a ho ike i ka lohe, no ka hiki ole ke hookoia aku ka makemake o ka Pilipino i noi mai ai i ke kaikamahine opio.

Wahi a ke kaikamahine opio, oiai ka oia ame kona kokoolua e ohi ana i na laau lauuahele, o ka manawa iho la ia i oili aku ai o ka Pilipino i makemake iaia i wahine nana, me ka hookomo o na lima maloko o na pakeke, me ka paa ana i ka pu panapana. I kona manawa ka i ike mai ai i ka unuhiia ana ae o ka pu panapana mailoko ae o ka pakeke o ka lolewawae, hoomaka aku la ua kaikamahine nei e holo no kahi o kona makuahine, ia manawa i lohe mai ai oia i ke kani ana aku o ka pu panapana no eha manawa. Ma kela holo ana aku o ke kaikamahine opio a komo maloko p ka hale o kona makuahine, ua paniia mai la ka puka o ka hale a paa, eia nae ua hoea aku la no ka mea ki pu a hoike aku la i ka poe maloko, ua make ka Pilipino elemakule, a e hele ae lakou e nana iaia. Ua nui ka eha i loaa i keia Pilipino, nana i lawe aku a hoike i ka lohe no ka make ana o ka lua o na Pilipino, me ia eha no oia i hele aku ai a hoea no ke keena hoolulu kaaahi, malaila oia i paa ia ai e kekahi kiakaa otomobile ahiki i ka hoea ana aku o ka maka'i mahope o ka hoikeia ana mai iaia o ka lohe no kela pepehikanaka. I ka wa nae i uoke ia aku ai ka Pilipino i eha i ka ninau e ka Makaikiu McDuffic, iaia maloko o ka halema'i, o kana i olelo ae ai, o ka Pilipino ka i make, ka mea he elua ana mau pu pa napana, a nana ao hoi i ki mua mai i ka pu, me ke kumu ole, a no ka hoopa kele ana ae i kona ola i lele aku ai oia e aumeume, ahiki i ka lilo ana mai o kekahi pu panapana iaia, alaila ki aku

la i kona hoa hakaka a make, me kana pu ponoi. Ua loaa aku kela mau pu panapana a elua i ka makai, a ua malamaia mai ma ke ano he hoike no kela hana karaima. Ma ka nanaia ana o kela mau pu, ua ikeia he hookahi pu e waiho ana no na poka apau oloko, a o ka lua hoi o ka pu he hookahi poka i kiia; a mamuli o kela ano o ka ikeia ana o na pu panapana, ua manaoia. ua hoopiha hou ia kela mau pu i ka poka, e ka Pilipino o ka pao ana mai i ka hopuia, mahope o ka make ana aku o kona kokoolua. Mamuli o ka piha loa o ka nupepa i keia pule, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi mau palapala a na makaainana a keia pule ae.