Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 12, 21 March 1919 — HAAWI MAKANA NA KEPANI I KE KULANAKAUHALE. [ARTICLE]

HAAWI MAKANA NA KEPANI I KE KULANAKAUHALE.

No ka hooko ana aku i ka mea a na Kepani i hoopaa ai, e noho ana maloko o Hawaii nei, ma ka manawa i pii ae ai ko lakou Emepera hou, ma ka noho moi o Iapana, i haawi makana ia ae ai he kiahoomanao mawaho ae nei o Kapiolani Paka, ma ke Sabati aku la i hala, ma ke ano he waiwai ia no ko kulaaakauhale nei, a no ka lehulehu hoi, a he mea hoomanao pu no hoi ma ka inoa o na Kepani o keia Teritore, ka poe na lakou kela makana. Malaila ae he mau kaukani o na Kepani, kahi i hoohanohano ai, no kela haawi makana ana i ke kiahoomanao, i hanaia ma ke ano he wai pipii, mai ka poe oo a ka poe opiopio, a me na huro mai na kaukani mai o ka poe i akoakoa ao ma Kapiolani Paka, i haawiia ae ai ua makana nei, iloko o na manao maikai ame na manao haaheo ma ka aoao o ka poe na lakou ia makana. Malaila ae o Kiaaina McCarthy, ka Meia Fern, ka Peresidena Chillingworth ame ka Lunahoomalu Holstein ame kekahi mau luna oihana e ae o ke aupuni, no ka ike kumaka ana i na hana o kela la. Malaila pu ae ka Bana Hawaii me ka lehulehu o ko Honolulu nei poe, no ke komo pu ana aku iloko o na hana ma kela la; a ua paaniia hoi ke mele lahui o Iapana ame Amerika, me ka wehe o na mea apau i ko lakou mau papale. Ua kaa ma ka aoao o ke Kanikela R. Moroi ka hanohano o ka panee ana mai i ka makana a na Kepani imua o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei me kekahi haiolelo pokole; mahope iho nae o ka pau ana o na hana hoolaa i kela kiahoomanao, e na kahunapule, elike me ka mea maa i ka lawelawe mau ia ma na hana o kela ano e na Kepani. Ua kaa ia Mr. T. Onodera, ka lunahoomalu o kela aha, ka hanohano o ka haawi ana mai i kekahi haiolelo pokole, a pela hoi me ka Meia Fern, no ka apo ana aku i kela makana, ma ka aoao o ke kulanakauhale.

Penei ka haiolelo a Mr. Onodera: "Ua akoakoa mai nei kakou apau ma keia wahi, no ke kukuni paa aUa i kekahi "wahi ano nui loa, maloko o ka moolelo o na Kepani o Hawaii nei. "Iwaena o ka nui a'me ka lehMehu e ulu ae nei me ka hauoli ame ke aloha no ka aina a lakou i hoolilo ai i ficime no lakou, ua hoea mai la kakou i ka hoomanao ana ma ka hoolaa ana ftkū i keiā wai pipii, no «a pn ana ae ma ka noho alii o lapana ka Eniepera 0 hookahi haneri me iwakaluā-kumama-kolu. "He manawa o elima makahiki i kaahope āe nei, mahope mai o ka malamaia ana o ka hanā poni moi ma. lapana*. "I 'ka pii ana ae o ka Emēpera Yoshihito, ka moi i keia wa o lapana,' ma ka noho nioi, i ka 1912, ua hoo&olō iho lā na Kepāhi o Hāwaii nei, malālo d •ke alakai ana a H. Arita, ke kanikpla mua o Hawaii nei, e haawi aku i ke

Kulanakauhale a Kālana o Honolulu uei, he kiahoomanao "wai pipii, he mea hoomanao mau, no ka poniia ana o ka Emepera o alpana." O Ikeia iho hoi na olelo pane pokole a ka Meia Fern, e apono aku ana i ka niakana ā na Kepaui o keia Tcritore: "Ua ]ilo i hauoli loa na'u, ma ke ano he Meia no ke Kulanakauhale a Kalana o'Honolulu nei, -ka apo ana aku i keia kiahoomanao wai pipii nani, a na Kepani o Hawaii nei, i haawi mai ai me ka- puuwai lahalaha no ke kulauaieauhale.. • "B ku mau aku ana keia kiahoomanao, ma ke ano he hoike oiaio no ka nohp āloha āna/anie ke "kaūlike aha'o na Kepani e noho ana ma na Paemoku o Hawaii." Ua hiki aku na hoolilo o keia kia hoomauaō ma kahi'o ka $10,000, i luluia e na Ke£āni o keiā Teritore, a ua hoounaia . aku na -kauolia no na mea e hanaia mai ai, i kulike ai me ka makeanāie o na Kepani maanei n'ei, no lapanā, ā. malaila ljahi i hanaiā. ai, a pāa me ka loihi o ka manawa i kakaliia ai.