Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 16, 18 April 1919 — Page 4

Page PDF (1.57 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Na Kulana Ohana Kohola E ka lehulehu

 

            He mau la helu wale koe, alaila hoea hou mai i ka manawa i makemakeia koho baloka o ko kakou mau kalana lehulehu e wae ae i na moho.No kela a me kaia aoao kalaiana; na ka laka hoi i manaoioia, o lakou e aluaiu ana. Ma ke kau koho wae moho.

           

            I ka nana aku. ma keia kau koho baloka wae moho o na luna oihana no ke kulanakauhale a ka Kalana o Honolulu nei, e nui ana na moho e holo i keiau kau, no ka mea aia he mau kumu hoohoihoi, mamuli o ke kanawai a keia ahaolelo o ka hooholo ana mai nei, ehoomahuahua ana i ka ukuana e na luna oihana. A e hooloihi pu ana hoi i ko lakou kau e noho ai, i eha makahiki me ka hapa; a ke Kuokoa e kauleo e aku nei i na mana hogo, e akahele ka wae ame ke koho ana i na moho; a ma kekahi olelo ana ae hoi, e wae i ka poe a oukou i mamaoiio ai, he poe hiki ke kupaa mahope o ka lakou hoohiki, me ka makee e hooko mai i na hana e pomaikai ai ka poe kakaikahi, a e lilo ai paha na kulana oihana a lakou e alualu aku ana, i wahi e hookoia ai na manao pauaka, a e

kukuluia ai na mikini politika.

 

            Ua lilo ke kulana meia o ke Kulanakauhale a kalana o Honolulu nei, i kulana oi aku o kona alualuia i keia wa, no ka nui o ka uku o kela kulana, lo ka loihi pu no hoi o ka manawa e noho ai o ka mea e kohoia ana ma ia wahi, nolaila ua ili mai ke ko'iko'i maluna o na mana koho, ka wae ana ae i ka mea kupono loa. Elike me ka uku o kela oihana, a me ka kulana i kau aku maluna o kela kanaka.

            O na hoa o ka papa lunakai ia poe i koiia mai ai kakou e akahele loa ma ka wae ana ae ia lakou; i poe a kakou e hilinai piha ai. no ko lakou makaala i na alahele naauao apau, e hooliloia ai na dala o ka lehulehu ma na hana i pili loa aku i ka pono o ke aupuni; i poe hoi e makee pu ana e loaa ke kulana maemae o na apana-apau, me ke kauka'i ole. ma ke kulana o ka poe e noho ana ma ia mau apana. No kamea he kuleana like na apana apau, i ko lakou mau haawina pakahi o na dala auhau, a he kuleana pu hoi i na baloka, i loaa ai ka lanakila i na hoa o kela papa.

 

            O keia ka pilikia nui i ikeia ma na kau koho ae nei i hala. Ma ke kohoia ana o kekahi mau hoa o ka papa lunakiai, mai kekahi wahi mai i noho akoakoa ai lakou; ua nana mau aku kela mau hoa o ka papa. i ka pono wale no o ko lakou mau apana iho, a hoohemahemaia na apana e ae, no ka mea aole o lakou noho ma ia mau apana; oiai nae ua kohoia aku lakou a puka. no ka hooko ana i ka lakou mau hana apau, me ka hoopilimeaai ole

 

            Aia he põe a kakou e ike aku ana, ua lawa ko lakou makaukau. ka ike ame ka naauao, no ke klana lanakiai. Aia pu no hoi he poe kupono ole, e laa ka lawa ole i ka naauao, ame ka makaukau; o ka mea nui. in a aia ka manao hoopono, ke manao makee, e hooko aku i na hana apau i pili i kela heena me ka pololei; e lilo ana ka naauao, i mea kokua nui aku. i ka holomua, ame ka hoomakaulii.

 

Me Ka hoakaka ole i na kulana pakahi o na moho o holo nei no na kulana oihana o ke kulanakauhale a kalana o kakou, koe wale no ka hoomaikeike ana ae i kekahi mau mea liilii elike ae la me ia mamua ae nei. Ke a'o hou aku nei keia pepa i na mana koho baloka, e wae i ka oukou mau moho me ke akahele. a ku no hoi i ka naauao. I ole ai e hoea mai he la e mihi ai. no kekahi mau hana kuhiewa, a hemahema e hookoia aku ana. ma keia kau wae moho.

 

E Ao Kanaka Mai Kakou E Na Hawaii

 

Mamuli o ka ake ana o kekahi poe kanaka hawaii ekolu iloko o ka manawa pokole loa, me ka pakele mahunehune ana mai o ke ola  o ekolu hou ae poe kanaka awaho o lakou, mai ka make mai ma o ka inu ana i kesuaipa, i hoohuihuiia me ka alekohola, ua konoia mai keia pepa, e uwalo aku imua o na Hawaii, e paakiki mai nei ma ka inu ana i ka waiona, e waiho aku i kela hana, a e hoao e paio ku-e aku i ka waiona me ka ikaika, ma na ano apau, e kaawale aku ai kela kupuino mai ia oukou aku

 

Ua hoohuihiia ka alekohola me ke suaipa, mamuli o na manao kuhiewa, ihui pu ia me ka naaupo, e kela poe kanaka, o ka hopena nae i ikeia ua make aku la ekolu o lakou, e lilo ai ko lakou makemake aku la ekolu o lakou, o ka hopena nae i ikeia ua make aku la ekolu o lakou, e lilo ai ko lakou make ana i mea e a'o mai ana i ka poe e paakiki nei ma keia hana, o ka inu waiona, e waiho aku ia hana; no ka mea ke hanaia mai nei ka waiona o na ano like ole. e ka poe hakihaki kanawai, e ake nui ana i ko lakou mau pomaikai iho. Me na mea apau e on a ai. aia iloko kekahi o ia mau mea hoohuihui, he mau mea e poino ai. a e make ai ke kino.

 

O keia kekahi o na kumu kupono loa e konoia mai ai kekahi poe hawaii e ae, e hoomamao mai ia lakou iho, mai ka lilo ana i poe inu waiona, ma waho ae o na hoopa'i a ke kanawai; a i paakiki no oukou ma keia ano hana, ua hewa ole loa ka Kuokoa, ma ka haawi ana aku i na a'o ana, e palekana ai na Hawaii mailoko mai o ka poino; a ma na mea hoi i ku i ka pono ame ka pololei.

 

Ma ka ulia pomaikai wale no i pakele ai ke ola o kekahi kanaka Hawaii, mai ka palahe ana i nahuila o ke kaa otomobile, ma ka oule aku la i hala, mamuli mai no o ka inu i ke suaipa a on a, me ka moe ana ma ke alanui; a he nui a lehulehu wale ae, kekahi mau alahele i lilo ai ka waiona i mea hoopino mai; nolaila e ao kanaka mai i keia manawa, a e noonoo ma na mea apau e pono i'o ai, a e pomaikai ai hoi ka noho ana.

 

E Hiki Ana Ke Lapaai I Na Ma'i

 

Ina no ka lilo o ka bila i hoomoia aku maloko o ka hale o na lunamakaainana i kanawai, alaila ua hoea mai i ka manawa e hiki ai i na Hawaii ke lapaau i na ma'i me na laau Hawaii, na laau i ikeia ke ola e kaia lahui kanaka, ma kekahi mau ma'i, i hiki ole i ka ike ame ke akamai o na kauka ke lapaau me ka lakou mau laau, i huliia, e ka ike ame ke akamai o ke kanaka.

 

Oia nae, ma o keia kanawai la, i wehe hamama ia ae ai ka puka, i na kanaka i loaa ka makaukau ma ka hoohana ana i ko kakou may laau Hawaii, o na lay nahele ame na meaulu, ke kanalua loa nei keia pepa, no ka hiki ana ke paleia aku ka lawelaweia o kekahi mau hana hoomanamana o ke kulana kahuna e kakahi poe, e haawiia ana ka laikini lapaau ia lakou; a no ka mea ma na laau a keia lahui, i maa mai ke au kahiko mai, ea hoohanaia aku ia mau laau me na loina hoomanamana apa; a ke lawelaweia mai nei no ia hana iwaena o kekahi poe, ahiki i keia la.

 

Aole a makou hoole ana no ka ikaika ame ke ola i'o o kekahi mau laau Hawaii, ma na ma'i i hiki ole i ke akamai o ka oihana kauka ke hoola, a oiai, aole i makemakeia na hana hoomanamana, ma keia hoohana ana aku i na laau Hawaii, he hana paakiki, a pohihi no ka ike maoli ana aku i ka mea epa, ke ole e kauia he hoopa'i ko'iko'i loa maluna o ka poe e lawelawe maoli ana i ka oihana lapaau, malalo o ke koloka o ka epa ame ka hoopunipuni.

 

Aia he mau loina ano nui iloko o na laau Hawaii ma ke ano o ke kii ana, ke nui paha e hana ai, ame ka nui o na manawa e kau ai maluna o ka ma'i; me ka malama ana i kekahi mau olelo kumau, i ka wa e hana ai, a e kau ai i ka laau; he hoike ana mai keia, aole iloko ponoi iho o ka laau ke ola, aka aia iloko o kekahi mana kaokoa loa; no ke mea, in a i malama ole ia na loina kumau i pili aku i ka hoohana ana i ka laau, aole no e ola ana ka ma'i.

 

He nui wale no o na kanaka Hawaii e noho mai nei i makaukau me na laau a lakou i hoohana ai, a i ike ai ke ola o na ma'i like ole, a no ka hoopakele ana ae i ka lehulehu, mai ke alakoia ana aku iloko o na hana o ke au pouli, e pono e laweia ae na keehina hoopakele apau, i wahi e laha nui ole'ai na anoano kikania iloko nei o ka aina.

 

He Haawina A'o Kupono Loa

 

Ma kekahi la o ka pule aku nei i  hala, i halawai ae ai ia kiakaa otomobile me ka make ma Kipapa mamuli o ka haule ana o kona kaa atomobile mai ke alanui aku, a ilalo o ke awawal he haawina a'o kupono loa keia i na kiakaa apau loa, e akahele ka hooholo ana i ko lakou mau kaa, a e makaala hoi ma na wahi apau i hoomaopopo mau ia ka poino.

 

O ka mea maopopo loa, i kulike ai me ka hoakaka a ka Hope Makai Plemmer o Waialua, ua puahia loa ka holo ana o ke kaa otomobile, ma kahi uakee o ke alanui; in a o ka mea oiaio maoli ia, pela iho la no i haule ai kela kaa i ka pali, oioi ua hiki ole ke hoopololeiia ka holoana o ke kaa, i ka wa pono, e halawai ole ai me kela ulia poino.

 

O ke ola o na ohua apau e kau ana maluna o na kaa otomobile, aia no ia iloko o ka lima o na kiakaa, a no ka hoopakele ana ae i ko lakou mau ola, pela no hoi ke ola o ke kiakaa, ame ka palekana o kona kaa, he mea nui ka malama ana i ke akahele ame ka makaala.

 

Ua kaa ma ka aoao o na kiakaa apau ke ko'iko'i o ka hoopakele ana mai ka poino mai, ma ka holo ana ma na wahi uakee o na alanui; in a aole pela, aole no e lilo ana ka palulu ana i na aoao o ke aianui a kiekie, i kumu e hoopakeleia ae ai mai ka loaa ana i kekahi mau poino, koe wale no, ka lilo ana paha o ia mau palulu, i mea hoopakele ae i ke ola; oiai nae aole no he poino e loaa ana, ke malama mau ia na alahele kupono a palekana i na wa apau.

 

Ua hoea mai nei kekahi o na luna oihana kiekie o Wakinekona, eia oia i Honolulu nei me kona mau hoa, no ka nana ana i ka Paka o Kilauea ma Hilo, Hawaii. Me ke kanalua ole ke olelo ae, e lilo ana ka hoea ana mai nei o keia luna oihana, i kuleana i na paka lahui apau, i mea nana e kokua nui aku i ka hoolilo ana aku i kela paka, o ia kekahi o na paka nani ma keia mua aku, e kono mau ia ai na malihini makaikai honua, pela hoi me na kamaaina, e hele malaila e makaikai ai.

 

Ua hoea ou mai i ka wa i koiia mai ai kakou e haawi aku i ka kakou mau kokua i ke aupuni o Amerika, ma ke kuai ana i na bona aie, e hoomaka ana ma ka la apopo, a oiai ua hooko mau aku o Hawaii nei, a oi aku mamua o kona mahele i kela ame keia manawa, ma ke kuai ana i na bona aie, na ia kumu hoohalike auanei, e haawi mai ia kakou i na manaolana, ua makaukau mau o Hawaii uuku e hooko aku i na hana apau i ku i ke kokua i'o.

Nuhou Kuwaho

 

Madrid, Apr. 14- Ua waiho mai ka aha kuhina Sepania i ka hana ikeia la. Mamuli o ke noi a ka Moi ua haawi aku ke Seno Maura i koua ae e kukulu ae i aha kuhina hou.

 

Millen, Geo,. Apr. 14- He umi poe i make mamuli o kekahi hakaka mawaena o na lahui ma ke Sabati iho nei ma ka halepule Bankhead. Hookahi paele i laweia mailoko mai o ka halepaahao a liia iluna o ke kumulaau.

 

St. Johns, Spr. 14- Na ka nui hou o ka ino i keia la i kaohi i ka Lukanela Harry G. Hawkes e hoopanee i ka na huaka'i lele ma ka lewa maluna aku o ka Moana Ateanika. Ua hoolala ka Lukanela Hawkes e lele mai nei aku a hiki i kekahi wahi ma ke kapakai o Irelani maluna o ka mikini Sopwith. E ukali pu ia ana oia e kekahi kanaka hana mikini.

 

Helsingfors, Apr. 15- He ewalu mau kanaka i hopuia ma Victoria mamuli o na kumuhoopii e kue ana ia la kou oia ka hoolala ana e hoala kipi i ke aupuni a no ke komo pu ana me na hana a na Bolsheviki. Ua hoopoo pu ia ae lakou no ka hoolala ana e hoala kipi kue i na aupuni o Norewai ame Suedena.

 

Havana, Apr. 15-Aobe nuhou i loaa mai ianei no na kanaka Amerika lele i ka lewa clua i lele mai ai mai Colon, Panama mai a i keia kulanakauhale. Ua haalele aku kela mau kanaka i ka Bluefield ma ke Sabati, eia nae aole i hoea mai ianei.

 

Peking, Apr. 15- He mau nuhou liilii e pili ana i ka lukuia ana o na Korea ka i aeia e hoopukaia mai Seoul mai mai ka la 1 mai o Aperla. Ma na lono kelekalapa powehiwehi i loaa mai ianei mai na alakai Korea mai e hoakaka ana ia ika mau no o ka hahana o kaheunaele ma Seoul.

 

Heha Ke Kuailo o Keia Mau Huahelu 53-48 E Wawa Ia Nei I Keia Mau La Mawaena O Ka Poe Mea Aina Hookuonoono o Waiakea Ame Ka Hui Mahiko

 

Iloko o keia mau la e nee nei, ua ikeia na manao mai ieoa ame keia loea kalai manao mai maluna o keia ninau ano nui o ka la, a he mea oiaio ke hakapono nei na maka o ka poe i loaa ko lakou mau apana aina ma keia aina o Waiakea, me ke koi nui ana e loaa pono mai kekahi mau kuhikuhi ana, no ka hooholomua ana i keia hana loomikiala iloko o ko kakou aina nei.

 

O na mea i ikeia i keia mau la o ia no ka pii mahuahua ana ae o na pakeneka ma ka aoao o ka poe mea aina, mai ka 40-60% a i ka 52-48%, ua loaa keia pono mamuli o ka hooikaika nui ana o na keiki kupa o Hilo, ma o ko lakou ahahui la, e kue ana i ka aawi a ka hui mahiko, a no keia manao makee no e loaa ke kaulike mawaena o na aoao a i elua. Hoomanao ae la au i keia mau olelo kaulana loa mawaena o ka poe kalepa, "O ke paonioni o ia ke ola o na hana kalepa."

 

I ka põe i loaa na apana aina mo Waiakea, e hoomaopopo le'a oukou i keia mau huahelu pakeneka, a no ka mea aia ilaila ka pono ame ka pono ole o keia hana, a oukou e komo aku ai e hana, o ia hoi keia, i ka wa e puunaueia ai na loaa mawaena ou ka mea aina ame ka hui mahiko, ame keia paha e hoomaopopoia ai, in a paha e olelo kakou ma ka puu huahelu o $1000 puka, he 52% ia oe, a he 48% i ka hui mahiko, a o ia hoi he $52.00 ia oe a he $48.00 i ka hui mahiko.

 

Ma ka papa hoonohonohono nae o keia mau la e ikeia nei ma ka aoao mai o ka hui mahiko e lawe mai kakou i ke kanaka he kanaha eka o kona aina. 40 eka ma ke 40 tona ko, ua like ia me 1600 tona ko, ma ka $7.28, $11,648.00; 5 kanaka hana no 8 mahina ma ke $36, $1440; holehole ana elua manawa ma ka $14, $1120; mea hoomamona aina (fertilizer) $70, $2800; huina $5360; koena, $6288.

 

Nolaila in a o $6288 ke koena o ke ooko hookahi, alaila o ka puka o ka mea aina no ke tona ko hookahi o ia no ($288 divided by 1600=3.93), a in a he 9 tona ko i ke tona kopaa hookahi, alaila (9x3.93) loaa mai he $35.37 ka puka o ka mea aina no ke tona kopaa hookahi.

 

Ma ka aoao hoi o ka hui mahiko kuaiia aku la i hookahi tona kopaa i ka makeke ma ka $7.28 ua like ia me $12560; kona lilo no 9 tona ko i loaa ai iaia ke tona kopaa (9x$7.28=$65.52); kona lilo eke wiliko, ana, etc., $20; huina $95.52; koena, $50.08, ka puka o ka hui mahiko no ke tona kopaa hookahi.

 

Wahi a Kamaiopili, " Imua iho no o ke alo ka ulu o ka hala iho la no ia." I ko kakou hookueneeue pono ana i keia mau huahelu e ike no kakou he $38.37 kou kuleana e ka mea aina, a he $50.08 i ka hui mahiko, ma ke tona ko hookahi,

 

O ka mea pololei maoli nae, in a o ka puka o ka mea aina o ia hoi ke $35.37 a hui pu me ka puka o ka mahiko %50.08, a o ke 52% o keia huina, o ia hoi o $44.44, o ia ka mahele o ka mea aina, a o ke 48% hoi o $41.01 ka mahele o ka mahiko. Me ka mahalo, S.W. Spencer.

 

Nuhou Kuloko

 

Mawaho ae nei o ka paka kinipopo o Kamoiliili ma ke auwina la o ka la aopo e weheia ai keia kikina kinipopo manawaena o ka hui o na Pake ame an koa marina.

 

Mamuli o ka pha loa o ka nupepa i keia pule, ua hoopaneeia ka hoopuka ana aku i kekahi mau leka i kakaoia mai e na makamaka, no ka hookomo na aku maloko o ka nupepa.

 

Ma ka Poalua o keia pule ae, e noho mai ai ka ahaelele hana kahunahana a ka aoao Republika, maloko o ke keena poo o ka aoao, ma ke alanui Moi me Hokele.

 

Ma kaia la, e piha ai na la he kanahanakumamaha o ka noho ana o ka aha olelo kuloko, he mau la helu wale no koe, o ka hookuu no ia, a huli hoi aku ko na kuaaina poe me kolakou mau ohana.

 

Oiai he Poalima maikai keia, aole he kula o na kula aupuni ma keia la, a e paa ana kekahi mau hale oihana, elike me na mea i hoomaopopoia ma ka pule aku nei i hala, e ka poe lawelawe oiha na o keia kulanakauhale.

 

Ma ka hora umi kumamalua o ka po o ka Poaono, ka la 26 o Aperila nei, e paniia ai ka puka no ka waiho ana ae o na moho i ka lakou mau palapala holo moho, no u kulana oihana o na lalana lehulehu apuni keia Teritore.

 

Ma ka la apopo e hoomaka aku ai na hooikaika ana e kuai i ka bona aie hou o ka hooikaika ana e kuai i  ka bona aie hoe o ka hoopukaia ana mai nei e ke aupuni o Amerika. O keia ka bona aie elima, a o ka hope loa o na bona i konoia ai na makaainana e kuai no ke kokua ana i ke aupuni.

 

Mahope iho o ka noonoo ana ame ke kuka ana mawena o lakou iho, i unuhi hou ai ka papa komisina o ke kula o Waialee i ka lakou mau palapala waiho oihana, a e hoomau hou aku ana kela papa komisina i ka noho ana no ko lakou manawa i pau ole.

 

Maloko o ka hale o na lunamakaainana ma ka Poalua nei i hooholoia ai he bila, e hookaawale ana i kekahi hawina dala, no ke kuai ana aku i makeke no ka lehulehu, e hiki ai i kela ame keia ke kuai i ka lakou mau mea kuai i ke akea me ka maalahi loa.

 

Nui na moho no ke kulana lunakiai o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei e loheloheia mai nei iloko o keia mau la, a me he mea la e hiki aku ana ka huina o na moho Repubalika ma kahi o ke kanakolu a ma kahi hoi o ka iwakalua ka nui na Reoubalika.

 

Ma ke kakahiaka o keia Sabati iho e malamaia ae ana he anaiana haipule kakahiaka maluna o ka piko o Puowaina, elike me ia i malama mau ia ai ma na makahiki aku nei i hala. Ua manaoia e hiki aku ana ma kahi o ka elua kaukani a oi ka nui hoea e ana ma kela halawai.

 

Ma ka Mauna Kea o ka Poaono nei i hoea mai ai ka Lunakiai, Molokai, no ke kulanakauhale nei, a ma ka Mikahela o ka Poalua iho nei i huli hoi hou aku ai oia no kona home. E holo moho lunakiai hou mai ana oia no ka papa lunakiai o Maui i keia kau koho wae moho o na luna oihana o na kalana.

 

Ma ka mokuahi Manoa o ke ku ana mai ma ka Poalua aku la i hala i hoea mai ai o Stephen T. Mather, ke kanaka i kuleana i na paka lahui, ma ke ano he malihini kiekie na keia Teritore; a ma ka Mauna Kea o ka auwina la o ka la apopo e holo aku ai oia ame kona mau hoa no Hilo, no ka nana ana i ka Paka Kilauea.

 

Ina no ka lilo i kanawai o ka bila i aponoia e ka hapanui o na lala o ke komite ola oloko o ka hale o na lunamakaainana, alaila e hiki ana i na kanaka Hawaii ke lapaau i na mai, ke loaa na hooiaio no ko lakou makaukau lapaau, ame kekahi mau hookupono e ae, a ke kanawai e koi mai ai i ka poe e makemake ana e loaa kela pono ia lakou.

 

Na Hana Hoomainoino a Luku Wale a na Bolsheviki ma Osa

 

OMSK, Apr. 5.- Ua hoi mai i Omsk nei i keia la mai Perm, Osa, a mai kekahi mau wahi e ae mai o ke Teritore i haaleleia ai e na Bolshevikiki ma kekahi manawa aku nei i hala ka Mekia Geo. W. Simmons, ks MEkia Emerson ame ke Kauka Teusler, na hoa o ka Ahahui Ke'a Ulaula Amerika i hoonaia mai ai i Rusia nei.

 

Ua loaa mai i na paahana a ka ahahui ke'a Ulaula kekahi hoike oiaio hiki ole ke hoopaapaaia, iloko o ka manawa e noho ana na Bolsheviki maloko o Osa a ma na okana aina e pili koke mai ana ua oi aku mamua o 2000 mau makaainana Rukini i lukia e lakou me ko lakou hoonaukiuki ole ia mai.

 

O ka hapanui o ka poe i luku wale ia he poe kuonoono a he poe o na papa o na kanaka naauao, a pela me ke ka poe hele pule me na kauwa. Ea hanaia e na Bolsheviki na hana hoomainoino a liku wale i hiki ole ke noonooia, wahi a na kanaka o ka Ahahui Ke'a Ulaula.

 

Ka Hana a ka Ahaolelo Kuloko

 

Ka Hale- La Hana 41.

B.H. 363- Np ke kukulu ana i papa no ka huli pono ia o na buke helu waiwai o ke Teritore a e hoakaka ana i kekahi ano hana i hoonohoonoho pono ia no ka nana ana a e kau ana hoi i laikini maluna o ka poe huli i na buke helu waiwai o ka lehulehu i hooioia- Rawlina

 

B.H. 264- No ka haawi ana i uku hoomau ia S.K. Kamakaia, kekahi o na kanaka o ka bana Hawaii.- Ahuna.

H.R. 104- E noi ana e hookaawale ia i $750 no ke kuai ana i oiomobile no ka hoohana e ka luna nui o ka Halema'i o Kalihi.- Tavares.

 

H.R. 104-E noi ana e hookaawale ia i $750 no ke kuai ana i otomobile no ka hoohanaia e ka luna nui o ka Halema'i o Kalihi.- Tavares.

 

H.R. 105- E noi ana no ka hookomaia iloko o ka bila haawina i $15,000 ma ke ano he uku no ka bana a na paahao.- Jarrett.

 

H.R 106- E noi ana i ke komite waiwai e waiho mai i hoike no ka bila hoaie dala i ka poe mahiai.- Kumalae.

 

H.C.R. 43- E noi ana i ke komiaina aina e helu i ka manawa i hoohalaia e ka poe no lakou na aina hookuonoono maloko o ka oihana koa ma ke ano he poe i noho maluna o ko lakou mau home hookuonoono.- Kai.

 

Ka Hale- La Hana 42.

 B.H. 365- E hoololi ana i na kanawai e hoakaka ana i na olelo hooholo a na aha hookolojolo kaapuni ma na hihia a ke kiure i hookuu ai.- Andrews.

 

B.H. 366- E hookaawale ana i $21,500 no kekahi kula no kekahi kula no na keiki makapo a mau ano poino e ae.- Lewis.

B.H. 387- E hookaawale ana i haawina dala kuikawa no ka uku ana aku ia Gooding Field.- Castle.

 

B.H. 368- No ka hookaawale ana i haawina dala no kekahi pono wai, no na aina hookuonoono o Manowaiopau, Hilo Akau, Hawaii.- Lyman.

 

B.H.- 369- No ka hookaawale ana i haawina dala no ka pono wai o na aina hookuonoono o Kihalani, Hilo Akau, Hawaii.- Lyman.

 

B.H.- 370- No ka hookaawale ana i haawina dala no ka pono wai o na aina hookuonoono o Papaaloa, Hilo Akau, Hawaii.- Lyman.

 

Ke Senate- La Hana 43.

B.S. 205- E hoakaka ana no ka auhau ana.- Coney.

 

B.S. 206- No ke kukulu ana i na alahaka ma ke awawa Wood ma Kau, Hawaii, i lilo ai i ka wai.- Hind.

 

B.S 207- E kauoha ana i ke Kula Nui o Hawaii e ninau a e huli aku i na ano hana no ka hoomakaukau ana ame ka malama ana i kekahi wahi hoopulapula i'a.- Chilingworth.

 

B.S. 208- Ehoakaka ana no na hale hookamakama o no ka hoemi ana mai ia mau hana ino.- Chillingworth.

 

Ka Hale- La Hana 43.

B.H. 271- E hookaulua ana i ke koho baloka maloko o Honolulu ahiki i ka Poalua mahope iho o ka Poakahi ekolu iloko o Iune.- Andrade.

 

B.S. 372- E hookaulua ana i ua koho baloka laula kalana ahiki i ka Poalua mahope iho o ka Poakahi ekolu iloko o Iune.- Andrade.

 

B.S. 373.- E hookaawale ana i $2000 no ke kokua ana aku ia Chin Chuck.- Rose

 

B.H. 374- No kapahola ana aku i na pomaikai a ke kanawai 57 o na kanawai o ke Kau o 1919 i na kanaka apau o ke Teritore maloko o ka oihana kaua aina ame moana.

 

B.H. 375- E hoopau loa ana i ka manao o ke kanawai o ka hope makai nui e kohoia ana he mea oia e noho ana maloko o ka apana kahi ana e kohoia ai.- Andrews.

 

B.H. 376- E hookaawale ana i $5000 no kekahi alanui ololi mai Puu Elaula a i ka piko o Mauna Loa a i hale hoomaha iluna pono o ka piko o ka mauna.- Kai

 

B.H.377- E hookeawale ana i $5000 no kekahi alanui e hele aku ai mawaena o na alanui o na aina hookuonoono o Kamaili, Puna, Hawaii- Lyman.

 

B.H. 378- E hookaawale ana i $5000 no kekahi alanui ahiki i na aina hookuonoono o Kapahu. Puna, Hawaii.- Lyman

 

H.R. 379- E hookaawale ana i $5000no kekahi alanui mawaena aku o na aina hookuonoono o Kaumano, ma Hilo Hema, Hawaii.- Lyman.

 

H.R. 107- E hookaawale ana i $5000 no kekahi laina poipuwai mawaena o Waimea ame Kawaenae, Haawii.- Kawehiwehi.

 

H.C.R. 45- E noi ana i ke Kiaaina e hookaawale i 254 eka aina ma Piihonua, Hilo Hemu, i paka a e ikeia Paka o ka Muliwa e Wailuku.- Rose.

 

H.C.R. 46- E noi ana i ka ahaolelo lahui e hoololi i na kanawai aina ma o ka hoopau loa ana i na manao o ka noho ana ahahui.- Chandler.

 

Ke Senate- La Hana 44.

B.S. 209- E pili ana i ka hoi hou ana o kekahi mau waiwai lewa o ke Teritore o Hawaii.- Wise.

 

B.S. 201- E hookaawale ana i $44593 no ka hoopau pono ana i na hana hou o na alanui Alapai ame Miller, Honolulu.- Pacheco.

 

B.S. 211- E hookaawale i $1500 no ka ninaninau ana ame ka hoike ana mai i ke kupono ame ka hoomaalahi ana i ka hana o ka uwapo aupuni ma Kailua, Hawaii.- Hind.

 

B.S. 212- E hoakaka ana no ke ana ia o kekahi mau aina i onaia e kakahi poe kakaikahi o ke Teritore o Hawaii.- Pacheco.

 

B.H. 380- E hookaawale ana i $10,000 no ka uku ana i na paahao.- Jarrett.

 

E Malama Pono Ia Oe Iho.

 

Ina i makemake oe e maikai ka noonoo ame kou opu e hoopihaia me na waiawa o na meainoino mai kou kino aku; e laa na pilikia i ike mau ia no ka lepopaa. I mau meaai maikai, inu nui i ka wai me ka nui o ka holoholo ana iwaho o ke ea, pela e maikai ma ia ano, alaila e lawe i na Huaale a Chamberlain. Na lakou e hoopalupalu i ka opu, a he maalahi me ka maikai ka ai ana. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau apau, o Benson, Smith & Co., na akena no Hawaii.- Hoolaha.

 

B.H. 381- E hookaawale ana i haawina dala no ka hoolako ana i ka wahine ame na keiki i haaleleia e ke kane.- Larrett.

 

B.H. 382- E hookapu loa ana i ka uku ana i kekahi kumukula iloko o na kula aupuni nana ke keiki a mau keiki paha e hele ana i ke kula kuokoa o ia kulana like.- kupihea.

 

B.H. 383- E hooloihi aku ana i ka manawa e haawiia i ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu e uku ai i ka oihana wai ame sua a e hookaawale ana i waihona paku'i no kela ame keia hookaa ana.

 

B.H. 384- E hookapu loa ana i na manawa e noho ana na manawa kula o na kula kuokoa mamua o na hora o na kula aupuni aia wale no a loaa mai ka aeia e ka lunakula nui.- Lyman.

 

B.H. 385- E haawi ana i hookahi mahina hoomaha i kela ame keia makahiki me ka uku i na kanaka hana o ke Teritore mawaho ae o na kumukula ama na kumupoo.- Kalakiela.

 

B.H. 386- E hoololi ana i na kanawai e pili ana i ka hana ame ke kuai ana i ka poi.- Jarrett.

 

H.R. 108- E kauoha ana i ke komisina aina e ninaninau pono i ka hana e pili ana i ka haawina dala no ka hoopiha ana i na aina ma ka Paka Kapiolani i haawiia ai e ka ahaolelo o 1917.- Fernandez.

 

H.C.R.- 17- E noi ana no ka hookaleia o eha mau eka ma Honomu. Hawaii, i kahua hooikaika kino ame paka.- Lyman.

 

H.J.R.- 4- E noi ana no ka hookaawaleia o $2500 no ka hoomaemae ana i na kahua o na kiahoomanao ame na pohaku he o na alii Hawaii.- Kalakiela.

 

Ka Hale-La Haan 44.

Ka Hale- La Hana 46.

 

B.H. 393- E pili ana i na upena i'a ame ko lakou hoopakelia ana. Pasehoal.

 

G.H. 394- E pili ana i ka hewa aihue uwea i'a ame ko lakou hoopakeleia ana. i na i'a mai na upena uwea mai.- Pasehoal

 

Ke Senate-La Hana 47.

B.S. 215- E hoololi ana i ka Pauku 28 o ke Kanawai i Hooponopono Houia o 1915, elike me ia i hoololiia e hoaka ka no na koho baloka wae moho.- Correa

 

S.C.R. 21- E noi ana i ka abaolelo lahui ma o ka elele la, e hoololi i na kanawai ana e hoopau loa ia ai ka auhau maluna o ka poe noho hookuonoono no elima makahiki mahope o ka mahelehele ia ana aku o ko lakou mau apana aina.- Desha.

 

S.C.R. 22- No ka hoihoi hou ana aku i na kumukula i na huina dala i laweia ae mai ko lakou mau ukuhana ae no ka lohi loa o ka hoi ana mai ma ka manawa i weheia ai na kula.- King.

 

Ka Hale- La Hana 47.

H.R. 111- No ke kuai ana mai i kaa poniuniu no Kalau[a[a ma ka $3500 na hoolilo.- Pasehoal.

 

Hoomaikai Na Ka Ahahui Lei Ilima Glee Club.

 

I ka Nupepa Kuokoa, ka ipukukui po ole i ka makani kauaula, nana e hoike aku i ka malamalama o kou noeau, Aloha oe:- Ma ka la 12 o keia mahina i wehe ai ka Ahahui Lei Ilima Glee Club he ahamele hula Hawaii a hullahula ma Waialua, a ke haawi nei ka Ahahui Lei Ilima Glee Club i na hoomaikai nui i ka Makua Oscar P. Cox ame kana lede maka hanohano nana i hookipa ia makou me ka maikai i na mea e oluolu ai ke kino ame kahi e malumalu ai me ka maikai.

 

Ua aie nei keia ahahui i ko olua lokomaikai palena ole, hookipaia elike me he keiki ponoi la; nolaila, e olluolu ko olua hanohano e lawe ake i ka makou mau hoomaikai.

Lo Kaina, Kakauolelo

 

Halawai Kalapu Repubalika

 

Ma keia ke haawiia aku nei ka hoolaha, ua makemakeia na lunanui apau o ke Kalapu Repubalika, o ka Mahele 6, Apana 4, e akoakoa ae ma ka halawai e malamaia ana ma ka hale noho o ka Peresidena o ke Kalapu, ma ke Alanui Hustace, Kewalo, ma ka hora 7:00 o ke ahiahi o keia Poaono, Aperila 19, 1919; no ka noonoo ana i kekahi mau kumuhana i pau ole i ka hanaia ma ka pule aku la i hala. Ua hamama keia halawai i na hoaloha e makemake ana e hoea mai.

Sam Leialoha, Peresidena.

 

Kalapu Repubalika, Mahele 6, Apana 4. 6344-Apr. 17.

 

E nanaia kou mau maka.

 

O ka Hana ka Makou i Iini ai

Ina aole he hooko o kou mau maka i ka lakou hana me ka Maalahi- a Kupono Loa- a i ole in a paha ua loohia oe me ka ma'i Nalulu maopopo ole- a i ole "Eha o Na Maka"- e hele mai e kukakuka pu no ia pilikia- malia o hiki ia makou ke kokua aku ia oe. Ina aole, alaila ao! e he mau hoolilo no ka makou olelo a'o.

 

Dr. Lewis Edwin Capps

Mea Nana Maka

 

Thompson Optical Institute, Ltd.

156-158 Alanui Hokele.

Makua mai o ka Hokele Young.