Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 17, 25 April 1919 — He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha. [ARTICLE]

He Moolelo no MAGURETA a i ole Iloko o na Wiliau a ke Aloha. He Moolelo i Piha me na Haawina o ka Ehaeha.

iMn kino ana aku o Reginola me kela kauka, ua j,iha aku oia i ka moe lelo o ka pilikia i loaa ia me ka hoike pu ana aku, i kona waiho ana i ,; an;i lajiaau. a hele mai no ka huli ana i ke ola o nolaila aia oia ma kekahi kulana, e konoia . -w- i keena lapaau non.a ma kela kulanakau-\:,K-,ili ;,nn no ka hopena o kana wahine. in'';i ;< Krgiuula i hoakaka aku &i i kela :n i l■>;« : a «»iai lie hookahi kauka oloko o !<a liale;:iakc, lie nuiiiawa pokole wale aku no i hala, me ka lie pani ma kona makalua, ua waihoia mai la kela mua o ke kauka opio, me'ke koi ikaika ana mai o ; ka. oae aku o Reginola e noho hana maloko oka .ahiki i kona koho maoli ana, ina paha no ka hooi ka noho lawelawe ana 110 ka halema'i. a i ole ;,u jiaha i keena kaawale loa nona. , i \ i k«.ke aku la no o Reginola i kona ae. e lawe . "a kulana. aole no kona manao nui i ka uku, aka ■iiana" e loaa mai ana ka ike ame ka makaukau . ka n« »h<» hana ana maloko o kela halema'i, a iaia i ■ku ai imua o Magureta ma kekahi l.a, a hoike aku • : . .u hauoli. no ka loaa ana o kana hana, ua hoopiha me ka olioli. . ~ keia mau la, aia no ka noho ana o Reginola me . ii.iiK' maloko o ka hokele, a mahope nae o ko laua aua ma na mea like ole, pane mai la o Magureta av.a ae : ' .iiK-i lie mea hauoli nou ka hele ana i ka hana, a U'> k<>u liome ponoi?" ■ ai h<»i ia mea hauoli ole ke lo.aa iaia he home," wahi i iia. me ke ala koke ana mai o kona hoomanao, no i , im i ma'Amerika, a o ia kana o ka ninau ana mai: ■ a h<>mc au i kamailio mai la, 1 ua makaukau anei ia v. 'kaua h<<i ana aku ilaila?" 'uiakaukau ka home, elike me ia a'u i manao ai, a ina - ;;<• mai ana. alaila e hoau kakou i kela home ma keia :ualaila ko kakou paina i keia ahiahi." ! I- i!!a auanei ka mea e hoole aku ai, ina ua makaukau ka ■ i ■<ee ka wahine," me ka hoike okoa ana aku o ke : koiia j)iha hoihoi. aia hoi iloko ona, ka olioli, maka ike niaoli aku no ia Magureta, ua loli ae kona : !'i >. me he mea la ,aote he wahi noonoo opulepule , • >iia, 1 . kana mea i koho iho ai, aole he loihi oka mana ! e noho ai ma Parisa, o ka hoi hou mai no ia o na k-iiiikn apau i loaa i kela kaikimahine. "a ike maoli aku no o Reginoli, o kela hoailona o ke inaha ma ka helehehina o Magureta i ila mīrtiwa aku h'.i. ua auhee aku ia. Iloko o hiau la, e hoohala nuii i Magureta ame Nora, me kekahi katllki i hoolima-| ma ka hoomaemae aiia i ko Ukou hōme, o Magureta| • : n< >ka mea nana e koho i ke ano ona lako hate no kela • ■ keia rumi, me kona kauoha paa ana mai i kana kane. - i:<>ea aku no kela home, ahiki i ka makaukau ana, no • • a ana mai i uja hopena la, pela oia i hoike mai ai ■;.! .. ke kauka opio, e hoi aku a noVio maloko o ko lakou •V:c iI(,U. : "a hauoli iho ka manao o Reginola, i ka ike aku i ka mo- ;; maikai o ka helehelena o Magureta; ana no nae e hoo- .})<■» la. o ke kaawale loa ana aku o Magureta no kahi - a >. a hoi pu me ka huikau ole aku iwaena o ka pohai :» e lalawai, ua lilo ia i mau mea e haawi mai ai i ke ola ; i! k<> o kana wahine, ka mea hoi nana i hoopiha aku •-. uh.ane. me ka maha ame ka oluolu. ka hoohakalia ole iho, koi koke aku la no o Reginola e lawe aku e hoomakaikai i ko laua home a<'le u<» he loihi loa mai ka hokele aku. Komo aku la > maloko o ke keena hookipa, ke alaalawa la ka nana ana < kauka m.a kela ame keia wahi oloko o kela rumi, me • • a la e loiloi ana oia no ka nui ole o na mea nani ma a .. ia ka Magureta i pane ae ai: : k.ala mai oe ia'u e Reginola ina aole i k'upono na lako n alokn nei o keia keena i kou manao. Ma ko'u noonoo !><• mea makehewa wale no ka hoolilo nui ana i ke dala • a 'ak" hale nani a pii o ke kumukuai. no ka mea he . • a j)okoIc wale no ko kaua e noho ai ma Parisa nei. akahiki hookahi a oi aku paha, nolaila ua kuai aku au i ■'ik. i hale a'u i manao iho ai, ua lawa ia no ka man.awa ■ ■"'<a ua hookahaha loa ia aku hoi ka manao o ke "•ka . 'pii». no ka loaa o kela noonoo hoomakaulii iloko o ■i:"ma. ka mea i loaa ole i ka nui o na wahine opio, oiai ;''a ua mea nani ko lakou makemake nui. mea oiaio .aole no he nani o na lako hale a Magu- ; i "hi mai ai noloko o kela keena, eia nae he keu a ka < uae. e haaheo ai no ka manao, ke ike maoli iho la no hoi :\<.'^ r in(»la i ka maiau maoli o na hooponopono ana a Ma- ' ta i kela home, ka mea hoi nana i hookahaha nui ma nianao.

ka pau ana o ka laua nei nana ana ialoko o ke keen; I-lawe loa aku Ia ua o Magureta i kana kane, noloke i nmii moe; he ekolu kela mau rumi, ua hoolakoia ne niea apau e pono ai ka hiamoe ana, ua hookaawal» !H- hookahi rumi no kana kane, he hookahi no hoi nona k<»lu o na rumi no Nora, aole mamuli o ka lilo ajia < ka.kamahine i kauwa lawelawe, a hookaokoa ae oia '""lako ana i kona rumi, aka ua like wale no me na laki '.'iiia mau rumi ponoi. Mailoko aku o na rumi moe. i oili aku ai laua noloko i Kem.i aina. ua hoomakaukauia na meaai, i kupono no n: ' flua. alaila hoakaka mai la o Magureta ia Reginola, u ' 'ia mea apau. e kakali wale ana no i ko laua noho ihe : i w;i ia e laweia mai ai e ke kuene. 1 lawe aku i ka'u mau hoomaikai ana he nui e kuu w.3 na mea āu i hana ai no ko kaua mau hauoli, ma k • an-i ma keia aina malihini," wahi a Reginola i pan " 'i!: a ina paha 110 ka pono nei o ko laua noho ana, m •i"" he mau mea me na noonoo maikai, ina ua hiki ol •i alo ae, mai ka lele ana aku e honi i kana wahim '' 'iae j»ela, ua lawa kona hoakaka maoli ana aku ma n; ». i wahi e hoopilikia ole ia aku ai ka noonoo • 'i;tireta. ' - | ".Mahope iho o ko'u haalele ana aku i ko'u home ponoi na makahiki eono ae nei i hala, akahi no au a ike hoi :a hiona, o ka mea a'u e olelo iho ai he home." me ke ai a ae o kana nana ana i na mea e waiho mai ana maluna ( pakaukau ,a maloko no hoi o kela keena. ka mahalo no kena mau olelo au e Reginola," wah -Magureta, me ka manao haaheo iloko ona, no ka oluoli

0 ka manaō o kānā k'āne, no kaiia mau' mea i hana ai no l<o laua home. /'He hookahi a'u.mea e makemake ei.ku nei e lohe, ina e hoike mai ana oe, Ua like ka'u mau meaai i hoomo'a ai, me na meaai a na lima o kou makuahine ponoi, i hoomakaukau ai ma kou home ponoi, e loaa auanei ka manao haaheo iloko o'u, no ka holopono o na mea apau." , "Owau kau kuke i hoolimalima ai, no ka noho hana ana mai maloko nei o ko kaua horne?" a no kela ninau a Reginola, ke alaalawa la ka nana ana a Magureta ia Nora, pela hoi o Nora e alawa mai la ma na maka o kona haku, a o ia ka Magureta o ka pane ana mai: "Aole : a,u i hoōUmalima 1 kekahi kuke ma Parisa nei, no ka mea ua hele jp'ij mai.no -au me ka'u kuke mai Amerika mai," me. ke kunikulii ana ae ia Nora, oiai ua lawelawe nei e ku aku ana, me ka epane mamua o kona umauma, a he papale keokeo h<?i maluna'o kona poo. "Iloko o na 1$ opiopio loa o No'ra, ua a'oia oia i ke kuke ana ma kela am'e keia'ano, a'ua'loaa no hoi he ike ia'u ma i'A hana, a i ka hoohuihui ana oko maua ike i kahi hookahi, pela iho la i hiki ai iaia ke kuke mai i na meaai ono na kiikou," alaila noke okoa ae la o Magureta i ka akaaka me ka leo nui, Aole a Regin».la mea buii e- kamailio aku ai, aka hoo--1 Uika iho l;t 'o lu>ao i ke,?up?«, i waihoia mai mamua o • oiw aio. a ia nalo ana nku nae o Nora noloko o ka rumi !<uke, i koke mai la oia i ka pane ana mai: "E olelo mai ana anei oe e Magnreta, b Nora ka mea nana i kuke mai n'ei i keia m.au meaai, a ka bno maoli?" "O ka mea oiaio maoli ia. a e ike aku ana no oe, elike me ka loihi o ko kakou npho ana aku ma keia home, aole oia he kuke o ka papa haahaa, aka he kuke oia i kupono no ka papa ekahi. Ua lawa loa o Nora i kuke na kaua, aole au i makemake e hoolimalima i kekahi kaikaniahine PaU.ni. no ka mea, he hana nui 'ke a'o ana aku, ame ke kuhikuhi ana. ahiki i ka maa ana i ko kakou ano ko na kanaka Amenka." "Ina o Nora ke kuke, alaila nawai e holoi ke pa. a e hooko mai i kau mau mea apau e makemake ae ai ?" "He mea liilii loa kela, a o ka'u no ia e noonoo nei, malia aia a he wa okoa aku, alaila' hoolimalima aku au i kaikamahine hou, aka no keia ni.anawa ua pau na mea no kakou e pono ai i ka hoolalai.a e a'u." Aole no hoi o Reginola hoala hou aku i na mea e <pili ai:a i kela kumuhana', aka lilo wale aku la no ka ljaua kamailio ana ma na mea e ae, nolaila ua hoopoina loa ia na noonoo mhope mai, e pili apa i ke kuke ame ke kaikamahine lawelawe. Ma kekahi la ua hele o o Reginola no ke keena.o ke kauka, no ke kukakuka pu ana, no na hana i pili aku i kona kulana hou, aia no kona huli hoi hou mai i na hora o ke ahiahi, nolaila aole he maopopo iki iaia o ke ano o ka lawelaweiā ana o na hana o kona home, ua waiho aku oia o Magureta ka mea nana e. hooponopono i kela mahele o ko l.aua noho ana.' He mau kakahiaka. lehulehu kona o ka hele mau ana, me ka hoi ole āku ahiki i ke ahiahi, aka ma kekahi kakahiakā nae, -mamuli o kona j>oina ana i kekahi mea i kauhale, ua konoia aku. oia e huli hoi hou mai, me ka hoea ole aku no ke keena o ke kaiika.

No ka manao no o Magureta elike me na la aku i liala, aole e huli hoi mai ana kana kane ahiki i ke ahialii, nolaila r,a nolio nanea oia, me ka makaala ole, aia oia ke hooikaika maoli la i ka hana ana i ko lakou home, aole no hoi oia i ike mai i ke komo hou ana aku o Reginola iloko o ka hale, no ka mea ua nihi malie aku ka hel.e ana a-u,a kauka nei a komo aha maloko o kona rumi moe, i nana' aku paha ka lu.na. e pulumi mai ana o Magureta, he epane loihi ma kona puhaka, a he papale keokeo hoi ma ke poo, a ua paa kona mau lima na mikinilima, a,ma. koaa mau maka, e hoijke; okoa māi ana i k<wadtaiJ*ai-upih»>*a h«|ca- nana iku f ua lilo. māoli kWh6&ika;ilca 1 ka ha'ha. i m'ea hauoli i ka manio-'o' kā wahine opio. v < Ke ku malie 103 āku la'o R«ginola nana i ka hana mai o kana wahine me 'ka pane ole aku, he elua nae mau mea uui iloko o kona noonoo i kela wa, o ia no kona piha i ka olioli ame ka haaheo no ke ano o ka mea ana i koho ai ! wahine nana. O ka noke hoi ia o Magureta i ka pulumi, ahiki i kona ku •ina .ae ma kahi e hiki ai iaia ke nana mai ma ka puka, me he •r:ea la, ma kana lioomaopopo iho, he mea kekahi maloko o ka hale i alawa mai paha kona hana, e ku aku ana o Regiīola. "E Magureta, lieaha ke ano o keia mea au e hana mai lei?" wahi a Reginola me ka luliluli ana iho o kona poo. ' lieaha ka mea nana i kono mai ia oe e lawelawe i kena 'iana? Eia ka hoi ihea ke kaikamahine lawelawe au i manao ai e hoolimalima aku?" "Oia no hoi ja e ku aku la imua ou. Aole anei i kupono keia kaikamahine iio ka lawelawe ana i na hana o ka hale nei?" Ua hiki ole ia Regiola ke kaohi iho i kona akaaka, oiai i ; a haaheo maoli'oia no ka pane a kana wahine, a no kona niau ano no hoi ana e ike aku la, a o ia kana o ka ninau :na aku: "Uoko o na kakahiaka apau i hala ae nei, a'u e haalele iho ai ia oe ma ka ho.me nei, he mea oiaio anei, nau ponoi no e pulumi i ka hale, a e.lawelawe aku i kekahi mau hana e ae Kunou mai la ke poo o Magureta, e hooiaih mai ana, no kona lilo ana i mea nana e lawelawe na hana apau o ka liome, a ia wa i ninau hou aku ai o Reginola: "Heaha ke kumu nui o kou lawe ana mai i na hana o ka liale nei nau ponoi e, lawplaw.e akii, aole he hoolimalima i kaikamahine kauwa:" . ; t "No ka mea ua makemake maoli no au i ka hana. llc kaikamahine au na kekahi kahunapule, me kekahi loaa ma kahiki uuku, malalo iho la o i'a kulana o ko'u noho ana m< a'o'u mau makua, ua konoia. mai keia mau lima e lawelaw< na hana apau e pono ai ko makou noho ana. A oiai hoi u; loole mai oe i ke komo pu ana mai me a'u, i hookahi k; \auoli like ana, ma hoolilo ana aku i ka'u mau dala u; onoia niai au, kau wahine, e lawe ae i ke kulana hoo'm;i •aulii, i wahi e hoemua mai ai na hoolilo o ko kaua noh< Mia. "O, e Maguret.a, o ko'u ike ana aku-ia oe e hooikaik īaoli ana i ka hana, : --ua- lilo Ma- 'Mnea i ko'i oonoo. lawelaw ou ae mawahō o Nora, no +ioom®emae ana i ka hom ei. ua makauk.au au e auamo i-konāf.mau,rhoolilo. me k oopilikia olē mai i na mea e ae e oluolu 'ai ko kaua noh. na ma keia aina malihini." : Aole o u kanalua no ka oiaio o kau- mau mea apau « amailio mai nei ia'u; e hoomanao nae'oe e Reginola, h iea maikai ole loa ma ko'u aoao, ke kauka'i ana aku, ana mai oe i na mea apau, me ka loaa ole he pana'i no'i īau hana mai ia'u aku. • Ina aole oe e lawe aku i ka'u ma ala, no ke kaana pu ana iloko o na hoolilo o ko kaua noh na. alaila ,e hojkēf ak# au kekahi mea, mamuli o ko'u han :aoli <• " '• ,< - j * Wl Aia iloko o ka puuwai o ke kanaka opio, ke pana kape li la na kikoni' ana o ka hauoli' ame ka makee no kan ahine, a hel.e aku la oia imua m'e ka pahola ana aku i kon; \au lima. me he mea la, e makaukau aku ana oia e puil lai ia Magureta ilokō o koi>a poli, heaha la ia oili koke an; e o kana hoohiki i hoopaa aku ai imua o kana wahine. ( a haule iho la.no ia ō kona mau lima nla.kona aoao, a hul lai la me ka helēheleha o'kā mea i piha i ke kaumaha, n< a loaa ole he manawa nona c hoike aku* ai i ka mea oiai. .loko o kona puuwai. i

Nana pono mai la o Magureta maluna o ke kauka opio, ka mea hoi ana i kapa aku ai he kane nana ma ka inoa, mt kona piha ike kahaha, me ka i ana ae: "Ua lilo anei ka't mau olelo ame ka'u mau hana i mea hoehaeha aku i kon; noonoo ?" I ka hala ana mai nae o Reginola. a hoomanao mai 1; hoi o Magureta. 110 ka hoihoi o na maka o kana kane, i ki ike ,ana aku faia ma kela kulana o ka wahine hana; me kanehe ana aku e puliki mai iaia iloko o kona j)oli, ua oil ae la na hoomanao ana iloko o kona noonoo no kekah mea, ia wa i hoomau hou aku ai oia i ka pulumi ana, nn ne mea la, āole i lilo kela hana i mea uluhua iaia. MOKUNA XIX« Ma ka manawa i loaa aku /ai o 'ka nuhou pōli< ana o kana maū dala apau i hookomo aleu ai iloko'o ka hii ,?lahao, ua lilo ia i mea e hooiia aku ai kā man&o hanā ami ka hooikaika iloko o Reginola, i wahi e hoi hou mai a kana mau da!a, a e loaa hoi iaia ka waiwai, i hiki ai k< hoolako aku i kana wahine, me na mea apau e oluolu a keia ooho ana ; eia nae he okoa loa ka hopena i kau aku ma luna o kona kaikoeke. ia Noela Kauwila. ke kane a Kanan: a o ke kanaka hookahi no hoi nana i pauwka ia Ma£uret£ ; lilo a'ha i kaikamahine hehena u kri nopnoo. 1 kft wa i 1 ohh mai ai k«>h»no kaumaha no ka ninke a»; 0 Mr. ame Mrī. Alika ma ka ulia kaaahi. nie he poka'pa-ln la i kiolaia mai iwaena o ko laua noho hauoli .ana, ua hik ole loa ia Kanani ke hoomanawanui iho i ke kaumah; ame ke ko'iko'i o na hoomanao ana no kona mau maku; aioha; a he hana nui na Kauwila, ka hoomalielie ana aki 1 na manao ulu-ku o kana wahine. Oiai.jiae o Kanani e waiho ana iloko o ke kaumaha m kona mau makua, aia mau o Kauwila ke kau aku la i kon; mau manaolana. no ka ili mai.o kekahi pomaikai nui, maluna o kana wahine, mai na waiwai mai o kona makuakane, ua lilo kela manaolana i mea e hoopihaia aku ai ua kanaka nei me ka hauoli, a ke hoolala la oia. no kekahi mau hana' ano nui, e noho aku ai oia iloko o ka hanohano ame ka waiwai. Oiai nae o Kauwila e moeuhane ana no kela pomaikai iiui; aia hoi ua pahola ae la ka lono. no ke poho ana o ka hui alahao, i hookomo nui aku ai o Mr. Alika i kana mau dala iloko olaila, a ua poho pu no hoi na dala a ua o Kauwila, oiai oia kekahi mea i nui na mahele iloko o kela hui. T.a lawa keia no ka papalua a papakolu ana iho i na kaumaha i. loaa iaia mamua o ka mea i kau aku maluna o Kanani. la nei nae e ikeia ai ke ano o.na kanaka nia keia poino e ikeia ai ke ano o na uhane oiaio o na kanaka, he hoao e hooni ana i ka oonoo. e lanakila maluna o na pilikia apau. Oiai o Kanani e waiho ana iloko o ke kaumaha no ka make ana o kona mau makua, ua hunakele loa o Kauwila i na me.a e j)ili ana i kona poino, e hoao ana hoi e auamo hookahi me ka hoomanawanui, eia nae na ke kaumaha e kona helehelena, na kona kulana hoihoi ole. ame kekahi i.iau ,ano e ae i malihini loa ia Kanani, i kono mai i kana .v.ahine, e ike i na mea oiaio loa, no'ka pilikia i loaa aku i kana kane.

I kekalii la, oiai nd o Kauwila e noho kukule ana maloke 0 ke keena hookipa o ko laua hokele. hele mai la o Kanani a'paa ilio la kekahi lima maluna o kona poohiwi. a pane ihe la me k,a leo o ka wahine i makee i 'kana kane: "Ua, loohiaia anei oe e Kauwila, i kekahi ma'i ?" Me ka hikilele i aea ae ai ke poo o Noela Kauwila il.una aia hoi ke halii la ka nanaina kaumaha me ka haka-nu ma luna o kon.a mau maka, no ka mea ke ike aku la ia me ks h,oohewhewa ole i ke kau okoa mat o ka nele ame ka huiu o kona ma.u maka. Ke noonoo la oia, tio ke kau an;i o kekahi haawina ko'iko'i loa maluna ona T o ia no |ep.; a,ku i kana. wahine, i na mea i i na la aku i hala, ka hana hiki ol<i nae iaia hook® #ku, oiai, mai kona mau la kamalii māi ahiki i ke kanāka . iwakua ana, aole loa he manawa i lawelawe aku ai kona mau lima i kekahi hana, ua noho wale no oia e ai, a e uhar.ha i n.a dala i huliia me ka hoomanawanui e kona makuakane. 1 wahi e hoopakeleia a'e ai kana wahine, mai ka hune mai ame ka pololi, he mea pono iaia ke hele i ka hana. he h.ana hilahila loa nae ia ma kona aoao, ka haule ana mai kekahi 'kulana hanohano. mai a i ke kulan.a o na kanaka i maa i ke knhea mau ia, he poe moe lepo. "Aole au i loohia i kekahi ma'i," i pane ae ai ua o Kauwila i k.ana wahine, me ke kulou hou ana aku o ke poo ilalo. aole hoi he hoihoi ma 'kona mau maka, e ike mai i kana wahine, ka mea malihini loa iaia, a Kanani e ike mai la. Ua lilo kela pane a Kauwila i mea hoehaeha loa aku i ka r.ianao o kana wahine, o keia ka manawa mua loa a.Kauwila i pane aku ai iaia pela, me ka hoike ana aku no ho 1 kona ano nunuha, aka elike no nae me ke ano o ka wahine ,i aloha i kan.a kane, noho okoa iho la o Kanani ma ka aoae 0 Kauwila, hookomo mai la hoi i kekahi lima mamua e kona umauma, a panemai la: "Ma ka'u nan.a aku, he kulana ma'i maoli no kou, a i ole ua halawai mai oe me kekahi pilikia. Heaha keia nui i loaa ia oe e Kauwila?" Ua loihi ka Kauwila noho ana me ka mumule mamua e ka haawi ana mai i kana pane, o ke kumu, ua ike oia, he mea hoehaeha aku i ka manao o kana wahine ke lohe mai 1 ke kumu o ke kaumaha o kona helehelena, aka nae ma kekalii a 110. o ka hoike wale m.ai 110 i na mea oiaio, ke alahele pololei loa. O ka hokele a laua e noho la. he hokele nunui ia o na I elala no ka noho ana i kela ame keia la, a ina e hoomau -aku j ana ko laua noho ana malaila, e hoea mai ana i ka wa e pai 'oa ai ka laua dala. a e ku an.a ka paila o na bila, me ka uk ;>le ia, he keu aku a ka mea hilahila, ke kipakuia mai k ipkele mai, imna ponoi o, ka poe i nana- mai ia laua nei, m :e ano he mau mea waiwai a nui'o ke dala. "Aole ko'u he ma'i maoli. aka ua halawai mai au me ki ahi pilikia, ka mea nana i kaili ae i ka hauoli mailoko ak :'u. Ua hoao au e uumi-i keia mea mai ka hoike ana a inua ou e kuu wahine, ua hiki ole nae. a he nani hoi ia. u 'inau m.ai nei oe i ke kumu maikai ole o ko'u mau ano ilok > keia mau la, ua konoia mai au. e kamailio aku i ka me •ololei loa; o ki hoi, o kaua kekahi mau mea nele a ilihun kei.a la, a ua hiki no ke kapaia mai kaua, he mau me « īakilo." "Ua hookahaha loa mai oe.e.Noela Kauwila i ko'u m; ao," wahi a Kanani me ka heie o na maka a kun.ihihi. " oākaka mai i ka manao o kau mea i kamailio mua mai nei: "O ka hui .ālahao i hookomo aku ai au i ka'u mau da e nui. pela hoi me na dala a kou makuakane, eia iloko o k ima o kekahi mea i' koho ia, no ka hooponopono ana i r /aiwai o kela hui; nolaila e ike mai oe, aole he manaolar o ka hoihoi hou ia mai o ka'u mau dala, a pela me na dāl kou makuakane. aka ua poho, a ua hooliloia mai kau.a lau mea nele a ilihune." Aole he hiki ia Kanani ke hoomaopopo i na mea a Kav . ila e hoakaka aku la imua ona. Ua maa ōia 1 ka hoolako: ke dala e kona mau makua, no ke kuai an.a ma kan lau mea apau e makemake ai, mamua o kona mare ana e kane, a oiai no hoi he kanaka waiwai o Kauw # ila, e ho( iko ana no hoi oia i kana wahine me ke dala i na man.aw pau: nolaila ua lilo i mea pohihihi ia Kanani. ka ike ana a hikiwawe loa o ko laua haule ana mai ke kulana kieki nai a i ke kulana haahaa. "Aole he hiki ia'u- ke hoomaopopo aku i kau mau me pau i kamailio mai nei e Kauwila, e manao 'ana ka hoi at Lie kanaka waiwai loa o papa, a ina no paha ua poho katiJ

mau dāT& i hookomo aku ai maloko o ka hni alahao, manao iu, he nui 110 kana mau dala ma kekahi mau hui e ae." Ma kela walii, i hoakaka piha aku ai o Kauwila i na mea ipau, no ke ano o ke poho ana o na <lala a ka poe apau i ?ookomo maloko o kela hui alahao, akahi no a loaa ka ke ame ka hoomaopopo ana ia Kanani. a o ka mea olaio oa. aole wale i hooneleia aku kela kaikamahine. mamuli o make ana o kona mau aka ua hoonele pu ia aku •' me na waiwai ana i manno ai. e holo aku maluna ona, nai kona makuakane aku. Ke ku malie loa la o Kanani ma ka ar>ao r> kana kane, ne ka pane ole, he mea kau la ika l«»he ana aku i kela uHoii no 'kona lilo. aku i wahine iiele a ilihune. e hoikeike nāi ana oia i 'konia mau ano kāumaha a pihoihoi, aka he o ia nau no kona : maU ano elike me na la aku i hala. He oiaio m lilo ka ka tnake ana o kona mau makua, i mea nana e kaili te i ka ; hauoli mai iaia aku. aole no nae ia he kumu nona e looneLe ai iaiariho, ine na me.a i maa e hoopuni ana i kona ola ana. . Oiai o Kanani e ku malie la, ke hakilo pono loa mai la o 4r. Kauwila me ka manao. e ike mai ana «»ia i kana wahine, ! hookahe aku ana i kona mau waimaka. no keia poino hou ili aku maluna ona. aole nae he ma o ia ano ma na maka > Kanani, l'.e wahi manawa nuku wa!e no. ka pahola ana e o n;i• hakinnalanna <• ke kauinah;< maluna a nalo\u akn la. u)u\\u im»hal:-i maikai :»r 1:« knna hclclirlc.ua, ane mai 1a me k.n le*> malie: "Ke manao nei au e Noela, he īnea ehaeua no ka nooioo, ka lilo ana o kekahi i mea ilihune. Ua maa kaua i ka :oho ana iloko o ka lako ame ka hanohano. uolaila he mea :ui loa me ka pohihihi pu 110 hoi. ka 11001100 ana ae i na lea e hana aku ai." alaila nana pono aku Ia oia ma na maka kana kane. a kamailio hou mai la : "He mea oiaio, ua kaawale aku ko'u mau makua. mai ia'u aku 110 ka mauawa mau loa, ua kaawale j>u aku hoi ka waiwai ame ka hanohano mai ia kaua aku. he hookahi nae mea uana i hoohauoli mai i ko'u noonoo. o ia no kou noho pu ana mai me a'u. pela hoi au imua ou. Mawaena ou ame a'u, e hooholo kaua e ku aku he alo a he alo me na poino ame na popilikia e halawai mai ana, me ka haawipio ole ia kaua iho. iloko o na noonoo. no ko kaua mau kulana. "Ua ike no nae au, he mea maikai ole loa keia e kau aku ;;na maluna ou. oiai ua maa oe i ka noli*» ana iluna o ka waiwai .ame ka hanohano. aka nae aole e liiki ia kaua ke alo ae. oiai ka pilikia maopopo loa e ku mai aua iinua o ko kaua alo. Ua makaukau au i na wa .aj)au e hana aku 110 ke kokua ana ia oe, ke hoike mai oe i ka'u mea e hana aku ai, a ina iio e lilo i'o aku an.a kaua i mau mea ilihune. manao au he mea liilii loa ia. o ka mea nui wale 110. o ia ko kaua noho mau ana iloko o ke aloha, ma ke ano he kane a he wahine, me ka nana ole i ka waiwai a i ka ilihune j)aha." "Heaha auanei ka mea loaa mai nia ia mea he aloha, no ka mea aole loa e hiki i ke aloha ke hanai mai ia kaua, a ke hoaahu mai ia kaua i na lole e lako ai ke kino." i j»ane ae ai r ) Kauwila. me ka lokahi ole aku o kona manao me ko Kanahi. 110 ka hooikaika aku ma ka hana kino ana, i wahi no laua e palekana ai mai na j)oj)ilikia mai o ka noho nele ana.

"Hc mea oiuin no ia, aoīe e hiki i ke alnlia ko lianai a ke ho.aah.u- mai ia kaua," i panai niai ai o Kanani. me ka Ikh»•;aukuki no ke!a m;m olelo a kana kane. "() ke alolia i loaa i k|.'.kanc 110 kana wahine. a i k.a, wahine hoi 110 kana kane, > ka inea wale no ia nana e koii'o"itlai ia kaua, e ku aku inuia a liakoko 1110 na inea o keia olji<7mm Mai hoopilikia i wu'iiōonoo no'u nei, o ka'u wale iut e, makemake aku nei e le-lie, o ia koii hoakaka mai i ka kaua mea e hana ;iku ai, ua M-!ak.aukau au e hana aku i ka'u mahele o ka hana." Ke lohe j)ono 1a o Kauwila i ko Kanani mau manao, e komohia iho ai ka manao hoomaikai iloko ona, no ka loaa ma lie wahine ,apo. iaia, .e haawi mai ai oia i kana "tnau walaalō. ina^ he leane oia i aloha i'ō 'ii- kann'i-Avahitte< .aole nae 1 /pel4 r> kā'rp6a i komo aku iloko 0 •kona: fttai i ka hoomaik*i, ua hoalaia akuJ<ta ; mart:āo:huhii me ka ?iolc loa ona wahi lihi hoiTTōl 'iki e hoohaahaa ino iaia mai kona kulana mai, elik'e me ia a Kanahi* 1 kamailio aku ai iiiia, no ko laua hoao ana e hakoko aku hie r»a inea ame na popilikia o keia ; ola a>ia. ••• "Ma ka'u nana aku ia oe\.e Kauaviis;Plß;|ic mea.la, he wahi pilikia uuku loa keia i. halawai mai me kaua. i hoomama loa mai ai oe ike ano o kau kamaif{o' āna. I hoike aku au ia oe. aole lo.a he mea i maopopo ia oe ke ano ame ke kulana eiaio maoli o ia mea he n.oho nele a ilihune ana," i pane aku i\i o Kauwila, me ka nanakee ana aku maluna o kana wahine. "Kc manao nei au; ua maopoj)o loa ia'u ke ano o ka'u mau olelo .aj)au i kamailio aku nei ia oe, a ua makaukau hoi au e auamo i na ko'iko'i. apau o na mea e kau mai ana maluna o kaua. lle papahana .anei kau i hoolala ai no ke nno o ko. kaua noho ana aku e Noela?" "Aole loa a'u mea j noonoo ai, eia au iloko o ke kulana pehihihi. me ke kauinaha e.noho nei," walii a Kauwila me \<k- ano kukule. "Ina elike me kau mea i kamailio mai nei. ua poho kau mau elala apau i'loko o ka hui kaaahi, j)ela h«»i me na (lala a ko'u nral;uakane. alaila aole he mea maikai 110 kaua ka 1100•nau hou ana aku e nolio ma keia ano hoonui lilo, a e hoo>au ko kaua 11001100 nui ana 110 ka liele makaikai ma kela ime kela wahi, a o ko'u nianao, e huli hoi hou kaua no Nu le.ka." "Heaha aku ka kaua o Nu loka e hoi aku air" i liull mai o Kauwila me na maka liulili i ka inain.a imua o kana wahine, kela waliine hookahi ana i aloha ai, iloko nae o na minuke o kona inaiiua, ua lilo ke aloha o ka wahine i mea ole, a hoomau hou mai la i kana kamailio ana me ka leo ■kalakala. "Manao anei oe. e a.a ana au e hoi aku imua o ka pohai ka j)oc lalawai o Nu loka, me ke kulana nele a ilihune, e oohilahilaia mai e lakou, a e kapaia m.ai i ke kanaka mailo? Aole loa au e ae aku ana i kena manao ou, aole e ike ou ia ko'u mau maka ma Nu loka, ahiki i kuu nana ana 10 ua nui ka'u mau ilala, ia wa wale no au e lioea aku ai 0 kela wahi, aole ma kekahi ano e ae." Pahola ae la ka minoaka o ka hoowahaw»ha ma ka heleelena o Kanani, a i mai la me ka leo oliiolu : "Ke manao n au. aole e lilo ko kaua hoi ana aku no Nu loka, iloko ke kulana nele, i niea e nan.ikee mai ai-ko kaua mau hoa>ha. mahope iho oka I9aa ana aku oka ike ia lakou no ke umu 'oiaio oke j)oho ana oka kaua m.au dala. Lle oi ae 3 pono o ka hoi ana aku imua o ko kaua mau hoaloha. e akaukau an.a lakou e haawi mai i na kokua ana ia oe, ma 1 hapai ana ae a kau ma kekahi kulana, mamua o ko kaua puka'i ana aku. e loaa kekahi hana kupono nau iwaena o 1 poe malihini." "Pehea la oe e Kanani e hookikina mai nei ia'u, e hooaika e loaa keleahi hana na'u iwaena o ko kau.a mau hoa>ha, aole oe i ike'i ke ko'iko'i oia niea he hana, oiai aole 1 i hiaa i kekahi ha'na, a o ka mea oi loa aku o ka hilahila, ia ke kauka'i ana aku i ka kaua palaoa e ai ai, mai ka ana mai a'u e hooikaika aku ana." Ua hiki ole ia Kanani ke kaohi iho i ka hookalie ana aku kona mau waimaka, mamuli o ka paakiki o Kauwila, aole e maliu mai i kona manao, a o ia kana o ka pne hou ana mai: "Ua maopopo no ia'u, he mea ano nui loa kou konoia ana iku e hele i ka hana, aole anei, o ka mea kupono wale no i. iloko o ka wa o ka pilikia? Aole anei. ua hiki mai i ka lanawa 110 k.a paio ana me ka ikaika apau, no ke kipaku na aku i ka pololi, ka liune ame ka nele mai ka ipuka aku ko kaua home? (Aole i pau.) . ,