Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 19, 9 May 1919 — Page 8

Page PDF (1.63 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

 

Ka Halekuai Lole

The Model

Alanui Papu, ma Waikiki o Pauahi

"Hiki ke Laweia na Bona Aie Maanei."

 

Ma Ke Kauoha

Hoolaha Koho Balota Wae Moho

            Ma keia ke hoolaha ia aku nei i ku@e @i me ka manao o ka Pauku 28 o @a Kanawai Hoohuihuiia o Hawaii, 1915, i hooliia e ke Kanawai 152 o @a Kanawai o ke Kau Ahaolelo o 1915 @ me ke Kanwai 3 o na Kanwai o ke Kau o 1917, a i kulike ai me ka Pauku @ o na Kanawai Hoohuihuiia o Hawaii, 1915, i hoololiia e ke Kanawai 53 o ke Kau o 1919, he koho Balota Wae Moho ke malamaia ana ma ka Poaono, la umi-kumamahiku o Mei, M. H. 1919, mawaena o na hora i hoakakaia ma ke Kanwai, no ka wae ana i mau moho no @a kulana oihana Kulanakau@ ame Kalana o Honolulu, elike me ia i hoakakaia malalo iho.

            O ua kulana oihana o ke Aupuni Kula@akauhale ame Kalana i oleloia i kuleana ai o na moho no ka wae a kohoia @ e na Aoao Kalaiaina pakahi ma @a @oho Balota Wae Moho la, elike no ia @ malalo iho:

KI'I ANAKAUHALE AME KALANA O HONOLULU.

Hookahi Meia.

E@iku Lunakiai.

Hookahi Makai Nui.

Hookahi Kakauolelo.

Hookahi Luna Hooia.

Hookahi @uuku.

Hookahi Loio Kalana.

            O na apana koho, na mahele koho ame na wahi koho iloko o ke Kulanak@n@ale ame Kalana o Honolulu elike no ia me malalo iho:

KULANAKAUHALE AME KALANA O HONOLULU. AI ANA LUNAMAKAAINANA EHA.

            K@ hapa o ka Mokupuni o Oahu ma ka Hikina Hemo o ke Alanui Nuuanu ame ka laiua e hooloihi ana ilaila aku, m@i ka Pali o Nuuanu ahiki i ka Lai o M@kapu.

            MAHELE EKAHI-O ka hapa o ka A@a a o Honolulu, a ka hikina akau o ka aina mae ka lalani mauna mau o K@ au a e holo ana ma ke kualana ma ka aoao hikina o ke awawa o Manoa @iki i ke kahawai o Manoa, alaila holo @ai ia kahawai ahiki i ke alanui e moe @ ana ia kahawai malalo iki aku o k@n@ @i ana me ke kahawai o Palolo alaila ma ia alanui Alamai Campbell. Alanui Kakela ame Alanui Daim@ Hilo ame ka laina i hooloihiia a@ i ke kai. Wahi koho, ma ka Ha@ a o Liliuokalani, Kaimuki.

            MAHELE ELUA-O ka hapa o ka A@ a o Honolulu ma ka hema o ke Aia ai Moi ame ko Alanui Waialae mawa@ o ka mahele ekahi ame ka lainu mai ke kihi mai o na Alanui Punahou ame Moi ahiki i ke alahaka loihi ma Ala Moana (Alanui Kahakai) Wahi koh@ ma ke kihi o ke Alanui Kalakaua ame Alanui Kalia (John Ena).

            MAHELE EKOLU-O ka hapa o ka Apa@ o Honolulu ma ka akau o ka mahele elua a mawaena o ka mahele ekahi @ ka laina mai ke Alanui Moi ma a @ holo ana ma ke Alanui Punahou ahiki i @na hui ana me ka Alanui Manoa, a mai@aila aku ma ke kualapa ma ka aoao komohana o ke Awawa o Manoa ahiki i ka lalani mauna Koolau. Wahi koho, kokoke i ke kihi o Alanui Punahou ame Alanui Waila.

            MAHELE EHA-O ka hapa o ka A@na o Honolulu mawaena o na Mahele Elua ame Ekolu ame ka laina mai k@ @ai mai e holo ana ma ke Alanui @an ahiki i kahi o ka laina i hooloihiia o ke Alanui Piikoi, a ma ka laina o ka holoihiia ana i oleloia ame ke Alanui Piikoi ame ka palena komohana o ka pa-hale o ka Lunalilo Home ahiki i ke kihi hema o Kalwahine, ala-@a @ holo ana ma ka palena hikina o Kalawahine ahiki i kona hui ana me ke ka e komohana o ke Awawa o Manoa. Wahi koho, ma ke kihi o Alanui Keeaumoku ame Alanui Waila.

            MAHELE ELIMA-O ka hapa o ka Apaua o Honolulu ma ka akau o ke alanui Moi a mawaena o ka Mahele Eha ame ka laina e moe ana ma Alanui Alapai a i hooloihiia ahiki i ka pahuhae kahiko ma ka piko o Puowaina, aliia e holo ke'a ana ma Puowaina ahiki i ka palen mawaena o Auwaiolimu ame Kewale alaila ma ka palena komohana o Kewale a e holo ke'a ana ma Ka@wahine ahiki i ka palena komohana o ke Mahele Eha.. Wahi koho, Kamaki Kuea.

            MAHELE EONO-O ka hapa o ka Ap@na o Honolulu ma ka hema o ke Alanui Moi a mawaena o ka Mahele @ha ame ke Alanui Hema, e moe loihi ana mae ke Alanui Moi ahiki i ke kai. Wahi koho, ma ke kihi o na Alanui H@a ame Kawaihao.

            MAHELE EHIKU-O ka hapa o ka Apuna o Honolulu ma ke hema o ke Alanui Hokele a mawaena o na Alanui Al@mai ame Hema ma kekahi aoao ame ke Alanui Nuuanu ma ke kekahi aoao,@i koho, ma Kapuaiwa Hale.

            MAHELE EWALU-O ka hapa o ka Ap@na o Honolulu i hoopuniia ma ka akau o ka laina mai ka hui ana o na M@nui Kula ame Ema ahiki i ka pa@ ae kahiko ma ka piko o Puowaina,ma ka hikina ma ka laina mai ua piko la i oleloia ahiki a e holo ana ma Alanui Alapai, ma ka hema ma Alanui H@ele, a ma ke Komohana ma na Alanui Alakea ame Ema. Wahi koho, Ema Kuea.

            MAHELE EIWA-O ka hapa o ka Apana o Honolulu hoopuuiia e Alanui Hokele, Alanui Nuuanu, Alanui Kula me na Alanui Ema ame Alakea. Wahi koho ma ke kihi o na Alanui Beretania ame Papu.

            MAHELE UMI-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula a mawaena o ke Alanui Nuuanu ma kekahi aoao a o Alanui Papu ame Alanui Kiekiena Pakipika ahiki ka hula mua ana i ke alanui hope, a malaila aku ma ka aoao komohana o ke Awawa o Panoa ma kekahi aoao. Wahi koho, kokoke i ke kihi o ke Alanui Nuuanu ame Alanui Bates.

            MAHELE UMI-KUMAKAHI-O ka hapa o ka Apana o Koolaupoko ma ka hikina hema o ka laina mai ka Pali mai o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu. Wahi koho, ma ka Halekula o Waimanalo.

            MAHELE UMI-KUMALUA-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula ame ka laina mai ka hui ana o na Alanui Kula ame Ema ahiki i ka pahuhae kahiko ma ka piko o Puowaina, a mawaena o ka Mahele Umi ame na Mahele Ekolu, Eha ame Elima. Wahi koho, kokoke i ke alahaka o Alanui Puowaina ma ke kahawai o Pauoa.

APANA LUNAMAKAAINANA ELIMA

            O ka hapa o ka Mokupuni o Oahu ma ke Komohana Akau o ke Alanui Nuuanu ame ka laina e hooloihiia ana mailaila aku, mai ka Pali o Nuuanu ahiki i ka Lae o Mokapu.

            MAHELE EKAHI-O ka hapa o ka Apana o Koolaupoko mawaena o ka laina mai ka Pali mai o Nuuani ahiki i ka Lae o Mokapu a maluna o ke kualapa mawaena o Heeia ame Ahuimanu. Wahi koho, ma ka hale hookolokolo o Koolaupoko, ma Kaneohe.

            MAHELE ELUA-O ke koena aku o ka Apana o Koolaupoko. Wahi koho, ma ka Halekula o Waiahole.

            MAHELE EKOLU-O ka hapa o ka Apana o Koolauloa ma ka hikina hema o ka palena hikina hema o Laie. Wahi koho, ma ka hale hui Yin Sit, ma Kapano, Punaluu.

            MAHELE EHA-O ke koena aku o ka Apana o Koolauloa. Wahi koho, ma ka haleaina kokoke i ka hale hoolulu kaaahi ma Kahuku.

            MAHELE ELIMA-Ka Apana o Waialua e hookoe ana i kela hapa o ua apana la ma ka hema o ka laina mai ka piko mai o Kaala a komo i ka piko o Makaohanui, Puu Pane ame Puu Pehinaia ahiki i ka palena o Koolauloa. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo o Waialua.

            No ke koena aku o ka Apana o Waialua, e nana i ka Mahele Umi-kumamaono.

            MAHELE EONO-Ka Apana o Waianae. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo o Waianae.

            MAHELE EHIKU-Ka hapa o ka Apana o Ewa e komo pu ana na aina o Hoaeae ame Honouliuli. Wahi koho, ma ka Hale Hoolaulea o Ewa (Ewa Pavillion).

            MAHELE EWALEU-O ke koena aku o ka Apana o Ewa, e hookoe ana i kela hapa o Halawa ma ke komohana hema o ka laina mai ka palena mai mauka o ka loko i'a o Kuahua a e komo ana ma ka luapele o Makalapa ahiki i ka palena o Maonalua. Wahi koho, ma ka Hale Hookolokolo o Ewa.

            No ke koena aku o Halawa e nana i ka Mahele Umi-kumamahiku.

            MAHELE EIWA-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ke komohana o ka laina mai ka lalaani mauna mai o Koolau e holo ana ma ka palena komohana o Kalihi ahiki i ke Alanui Halepule o Palama, alaila ma ke Alanui Halepule o Palama,ame kona hooloihiia ana ahiki i ke Alahae Oahu, alaila ma ka mana hema o ia alahao ahiki i kona kokoke ana aku i ke kai. Wahi koho, ma ka Hale Paumawai o Kalihi.

            MAHELE UMI-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hikina akau o ke Alanui Moi a mawaena o ka palena komohana o Kalihi ame ka palena hikina o Kalihi mai ka lalani mauna mai o Koolau ahiki i ke Alanui Kalihi a ma ke Alanui Kalihi ahiki i ke Alanui Moi. Wahi koho, ma ka Halekula o Kalihi waena.

            MAHELE UMI-KUMAMAKAHI-O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e ke Alanui Moi, Alanui Liliha, Alanui Kula ame ke Alanui Kalihi. Wahi koho, ma ke Alanui Moi kokoke i ke Kula Kaiulani.

            MAHELE UMI-KUMAMALUA-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula a mawaena o ka Mahele Umi ame ka laina mai ka lalani mauna mai o Koolau a e holo ana ma ka'e o ke kualapa ma ka aoao komohana o ke awawa o Nuuanu ahiki i ka laina i hoolaihiia o ke Alanui Kauka, alaila ma ia laina ame Alanui Kauka ahiki i ke Alanui Liliha, alaila ma ke Alanui Lilihi ahiki i ke Alanui Kula. Wahi koho, kokoke i ke kihi o na Alanui Liliha ame Kula.

            MAHELE UMI-KUMAMAKOLU-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka akau o ke Alanui Kula a mawaena o ka Mahele Umi-kumamalua ame Alanui Nuuanu. Wahi koho, ma ke kihi o ke Alanui Kuakini ame Alanui Nuuanu.

            MAHELE UMI-KUMAMAHA-O ka hapa o ka Apana o Honolulu i hoopuniia e Alanui Nuuanu, Alanui Kula, Alanui Liliha, ame na Alanui Moi ame Beretania. Wahi koho, ma Alanui Waina ma ka aoao komohana o ke kahawai o Nuuanu.

            MAHELE UMI-KUMAMALIMA-O ka hapa o ka Apana o Honolulu ma ka hema o na Alanui Beretania ame Moi a mawaena o Alannui Nuuanu ame ka Mahele Eiwa, e komo pu ana ka Mokupuni Hoomalu Ma'i ame na mokuha papa e ae. Wahi koho, ma Aala Paka.

            MAHELE UMI-KUMAMAONO-O ke koeua aku o ka Apana o Waialua. Wahi koho, ma ka halekula o Wahiawa.

            MAHELE UMI-KUMAMAHIKU-O ke koena aku o Halawa. Wahi koho, ma ka Halekula o Watertown.

            Ame na Kahua Hoomoana o na Koa, i hoakakaia ma ke kanawai no na wahi koho, ame na mea e pili ana no ia koho ana.

I HOIKE NO KEIA, ke kau nei au i ko'u lima me ka hoopili pu ia (SILA) o ka Sila Nui o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.

            Hanaia ma Honolulu, Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, Teritore o Hawaii, i keia la 12 o Aperila, M. H. 1919.

(Kakauinoaia) JOSEPH J. FERN, Meia, Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.

            I kulike ai me ka manao o ke kanawai, ke hoolaha aku nei au i ke kuahaua Koho Balota Wae Moho i hanaia e ka Meia o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu i oleloia, a i pili hoi no ke Kulanakauhale ame Kalana i oleloia. (Kakauinoaia) D. KALAUOKALANI, Kakauolelo o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu.

TERITORE O HAWAII

Keona o ka Puuku, Honolulu, Oahu.

            Ma ka hana e hoopau ana i ka H. CULMAN COMPANY. LIMITED.

            OIAI, o ka H. CULMAN COMPANY, LIMITED, he hui ia i kukuluia a e ku ana malalo a ma ka mana o ua kanawai o ke Teritore o Hawaii, i kulike ai me ke kanawai i hoomakaukauia ma na hana o keia ano, ua waiho ia mai iloko o keia keena he palapala noi no ka hoopau ana i ka hui i oleloia, hui pu me kekahi palapala i hooiaioia i hoohui pu ia me ia, elike me ia i koiia ai ma ke kanawai.

            NOLAILA, ma keia ke hawiia aku nei ka hoolaha i kekahi mea, a @ na kanaka apau he mau kuleana mamua a e kuleana ne@ paha i keia manawa ma kekahi ano iloko o ka hui i oleloia, e pono e waiho mai i na ku-e ana no ka ae ia aku o ka palapala noi i oleloia maloko o keia keena, mamua ae a ma ka hora 12 awakea o ka la 26 o Mei, 1919, a o kela ame keia mea e makemake ana e hooloheia aku maluna o ia mea, he pono e hoea kino ae ma ke keena o ka mea nona ka inoa malalo iho maloko o ka Hale Mana Hooko, Honolulu, ma ka hora 12 awakea o ka la i oleloia @a e hoike mai i ke kumu, in a he kumu kekahi i wahi e ae ole ia aku ai ka palapala noi i oleloia.

DELBER E. METZGER,

Puuku Teritore o Hawaii.

Honolulu, Maraki 19, 1919.

6340-Mar. 21, 28; Apr. 4, 11, 18, 25; Mei 2, 9, 16, 23, 30: Iune 6, 13, 20, 27: Iulai 4, 11.

LOKOIʻA O KAHANA.

KOHO NO KA HOOLIMALIMA.

            O na koho no ka hoolimalima no elima (5) makahiki, mai Mei 13, 1919 aku, o ka Lokoi'a o Kahana. I noho kuleana la e ka Hui o Kahana, e waiho la ma ka aoao Kaawa o ke Awawa o Kahana. Koolauloa. Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, e lawela mai no la e ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ka Puuku o ka Hui o Kahanu, ma kona keena oihana, Rumi 607, Hale Stagenwald, a i ole, ma ka Pahu Leka 531, Honolulu ma ka la 9 o Mei, 1919 a mamua ae paha o la manawa.

            O ke ano o ka hoolimalima e uela aku ai e ka Hui of Kahana i ka mea Koho i @po-noia aku ai kana koho (in a he mea kekahi), ua hiki no ke ikela in a ke keena oihana o ka Puuku i olelo mua la ae nei ahiki i ka la e panila ai na koho.

            Ke hookoe nei ka Hui o Kahana i ka pono, e hoole i kekahi, a i na koho no apau.

            Hanaia ma Honolulu, Aperila 25. 1919.

KA HUI O KAHANA.

            Ma o E. H. WODEHOUSE la, Puuku.

6340-Mei 2, 9.

KA PONO KAILAWAIʻA KONOHIKI O KAHANA.

NA KOHO NO KA HOOLIMALIMA.

            O na koho no ka hoolimalima no elima (5) makahiki, mai Mei 15, 1919 aku, o ka pono Kai Lawai'a o ke Konohiki i pili aku i ka Ahupuua o Kohana, Koolauloa. Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, e lawela mai no la e ka mea nona ka inoa malalo iho nei, ka Puuku o ka Hui o Kahana, ma kona keena oihana, Rumi 607. Hale Stangenwald, a i ole, ma ka Pahu Leka 531 Honolulu. ma. a i ole, mamua ae o ka la 9 o Mei. 1919.

            O ke ano o ka hoolimalima e aela aku ai e ka Hui o Kahana i ka inea koho e apo@ola ai kana koho (in a he inea kekahi), e ikela no ia ma ke keena oihana o ka Puuku i olelo mua ia ae nei, ahiki i ka la e panila ai na koho.

            Ke hookae nei ka Hui o Kahana i ka pono e ku-e i kekahi, a i na koho no apau.

            Hauala ma Honolulu, Aperila 25, 1919.

            HUI O KAHANA.

            Ma o E. H. Wodehouse la, Puuku. 6346-Mei 2, 9.

HOOLAHA HOLO MOHO

I na Haku Makaainana, Kuleana Koho Baloka o Maui, Molokai ame Lanai.

            Ma keia, ke kukala aku nei au i ko'u kulana holo moho Lunakiai no ke Kalaua o Maui, ma ka aoao kalaiaina Demokarata; aole au he milihini ma keia kulana mai ka Apana Koho mai o Wailuku i ka makahiki 1910.

            Ke nonoi haahaa aku nei au i na kakoo hou ana no'u, ma ke koho wae moho iloko o Mei 17, 1919, e hiki mai ana, a no ka mea, ke hoomaopopo mai nei ke Kauawae: "O ka moho e loaa ana huina hapanui o na baloka i kohoia i keia koho wae moho ana, ua lilo iho la oia he moho i lanakila;" aole koho hou ana aku i ka mahina o Iune.

            Nolaila, ke nonoi haahaa nei au i ka pae kuleana koho baloka apau, e koho ia'u i moho me ka lokahi, i ka mahina o Mei e hiki mai ana.

            Ka oukou kauwa haahaa,

T. BEN LYONS.

            Wailuku, Maui, T. H., Apr. 28, 1919. 6346-Mei 2, 9, 16.

 

PARK SOON

Mea Hana Uwaki, Mikini Humuhumu ame Ponogarapa. He Maiau ma ka Hana Ana.

Alanui Papu, Kokoke i Kukui.

KELEPONE HELU 3028

 

HOOMANAO NO KA PIHA ELUA

            E Solomon Hanohano, Aloha kaua:-

E oluolu hoi oe i kahi kaawale o ka kaua hiwahiwa, e hookomo iho i kahi manao e kau ae la maluna.

            Ma ka la 24 o keia mahina, ua hoomanao iho la maua no ka piha ana elua makahiki o ka lei aloha a maua, ua ai iho la maua o maua no me ia me ka hoomanao ana i ka mea. Nana i hana me Kona aloha oiai hoi kahi mea i loaa ia maua, elua moa, opihi me kahi limu, inamona, maia, me ka laiki, me kahi poi hoohuihui, me ke aloha pu no, elike me ke kiai ana mai o ka Haku iaia me Kona aloha palena ole.

            Mahalo aku Iaia i Kona nani puni ole. Ke haawi aku nei au i ke aloha i na keika o kou papapa'i.

MRS. KAUWEKANE.

 

D. L. CONKLING

(HAOLE POUPOU)

Moho puuku ma ka Paa Baloka Repubalika.

            Mai poina i ke koho ana i kahi Haole Poupou i Puuku, ma ka la 17 ae nei o Mei no ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei.

He Hoaloha Nou e na Hawaii.

6344- Apr. 25: Mei 2, 9, 16.

 

William H. Salfrey

(Uilama Kapale.)

            He moho Lunakiai ma ka Aoao Repubalika, Kalana o Maui, Territore o Hawaii, ma ka la koho baloka. Wae Moho, Mei 17, 1919.

            Kahua: "E nee im@a no ka pono kaulike mawaena o ka pakeke o ke kanaka waiwai, ka lolo o ke kauaka naauao ame ka lima o ke kanaka hana."

            E koho i ke keiki hanau o ka aina i kauwa na ka lehulehu.

6346-Mei 2, 9, 16.

 

Moho Lunakiai

            Aohe hauoli ma keia ola ana, i kulike me ka hauoli o ka haawi ana aku i ke kokua i ka hoakanaka i na waliwali a noho ana iloko o ka inoa. Ua makaukau au e imi, hana a paio aku no ka pono kaulike o ka LEHULEHU ke wae ia au i MOHO.

            Ma ka La 17 o Mei Mai Poina ia

JAMES L. HOLT

(KIMO HOLO OPIO)

MOHOLUNAKIAI O KA LEHULEHU, AOAO REPUBALIKA.

 

ALFRED K. MAGOON

(Ale Makuna)

Moholunakiai ma ka Aoao Repubalika. E koho iaia.

 

OLELO HOOLAHA

            Ua lilo mai ia Hattie Kanani Hoolapa (w) o Halawa, Ewa, Oahu, ko David Palau (k), (o Waialua, Oahu, a ke noho nei ma ka Bakala Lane i nei wa) kuleana o ke kana mare ma ke kuai, iloko o kela aina apau loa ma ka R. P. 758, L. O. A. 2096, no Kenui, e waiho nei ma Halawa no i oleloia.

DANIEL K. HOOLAPA.

Halawa. Ewa, Oahu, Apr. 21, 1919.

6346-Mei 2, 9, 16.

 

EIA MAI KA OIAIO

            Solomon Hanohano, Esq., Lunahooponopono, Nuepepa Kuokoa; Aloha oe:- Ma ka Nuepepa Kuokoa o ka la 2 o Mei i hala, ua unuhiia a hoikeia mai la ia'u e kekahi o ko'u mau hoaloha, kekahi hoolaha elike me ia malalo iho nei: Koiia ka Loio Kalana o Maui e Hoihoi Hou i ke Dala.

            O ia uo ka hoolaha e pili ana i ka hihia a Mr. Bothelho e ku-e ana i ka Loio Kalana E. R. Bivens o ke Kalana o Maui, i kakauia hoi e ka mea hoolaha kakau nuepepa, nona ka inoa WAILUKU.

            Aole a'u pane i ka hapa mua o ka manao hoolaha meahou, e pili ana i ka olelo hooholo a ka Lunakanawai L. L. Burr o ka aha kaapuna elua, Kalana o Maui, no ka mea oia no ka olelo hooholo a ka aha e paa nei ma ka moolelo o ia aha: a aole hoi au e hoole ana i ka hapa ame ka hoakaka e pili ana ai'u ma ke ano, owae ko loio o Bothelho ame ke kaki o $100 no ko'u uku o ka lawelawe ana i kela hihia elike me ia i hoike ia ae la.

            Aka, ke hoole nei au i ke koena iho o ka manao kakau nupepa i hakuia e ka mea kakau WAILUKU, i ka olelo oiaio ole, ka hoopunipuni ame ka poholalo, o ke kulaua haahaa loa, i ka unuhi ia ana mai ia'u o keia manao hoolaha i hoolaha ia, ua hiki ole ia'u ke waiho wale i keia kumuhana, a oiai owae kekahi i waiho aku i ka'u palapala holo moho ma ke kulana a'u e paa nei, o ia hoi ke kulana loio kalana no ke Kalana o Maui, no keia kau wae moho e hiki mai ana, Mei 17, ke pane nei au i ka moolelo o ka aha kaapuui o ka Apana Hookolokolo Elua. E R. Bivens vs. Star-Bulletin, koi poho no $25.000 no ka laipila.

            Ma ke kekahi mau mahina i kaahope ae nei, ua hiki kino mai o Bothelho ma ko'u keena, me ka hoakaka pu mai i kona pilikia ame kona poho mamuli o ka maopopo ana iaia, o ka palapala kuai hoolilo aina i hanaia mawaena on a, Manuel Bothelho, ame Thomas Brown, aohe waiwai, oiai, aohe kuleana aina o Thomas Brown iloko o ka aina ana i hoolilo mai ai iaia, aole au i mapopo i ka mea nana i hana i kela palapala kuai aina, mawaena o laua, aka nae aole i makapo o Manuel Bothelho i kona manawa i kuai ai i keia aina, oiai i ka manawa i maopopo ai i kekahi o kona mau hoaloha o kela ninau kuai aina, ua ka-ua aku kona mau hoaloho iaia mai ke kuai ana i kela aina, oiai, ua maopopo pono no i ka poe kamaaina o Maui nei ke kuleana ole o Thomas Brown i kela aina, aka aole oia i hoolohe, i ke a'o a kona mau hoaloha, ua hilinai oia i ka olelo o S. Pupuhi ma kona huli ana i ka buke aupuni, ua maopopo ke kuleana o Thomas Brown a o ke kumukuai i ukuia e Manuel Bothelho he $750.

            Ua waiho aku o Manuel Bothelho i ka hooponopono o keia ninau iloko o ka lima o E. Murphy, ma ke ano he loio nona, ia manawa pu no nae, ua komo mai a aia iloko o ka aha kaapuna kekahi hoopii anuka e ku-e ana ia S. Pupuhi ma kekahi ninau aina, he manawa loihi ka waiho ana o keia kumuhana iloko o ko E. Murphy lima, a i kekahi la komo mai la o Manuel Bothelho ma ko'u keena, me ka waiho pu mai iloko o ko'u lima i keia kumuhana, ua hoole aku au i ka lawelawe ana i keia hihia, oiai ua maopopo no ia'u o E. Murphy kona loio, a aole hoi elike me ka Wailuku o E. Murphy ka i waiho mai i keia hihia ia'u, ma o kana a'o ana ia Manuel Bothelho e hele e hui @ me ka loio kalana, i hoopii karaima ka hoopii e ku-e ai ia Thomas Brown.

            He @ula paa hoi ia mawaena o na loio ame na kauka ka hiki ole i kekahi ke lawelawe i kekahi hihia, a i ole, ma'i paha me ka ae ole o ka loio mua, a i ole, o ke kauka paha, a ma ka moolelo Hawaii au i ike pu ai i ke ano o ka lawelawe lanaau mawaena o na kahuna lapaau i kulike hoi me ko keia au e nee nei.

            He manawa lehulehu ko'u hoole ana i ka lawelawe ana i kela hihia, elike me ka nui o ko'u hoole ana iaia, pela no ka nui mai o kona hoohune, a aole hoi on a makemake e hoopii ia Thomas Brown ma ke kulana hihia karaima, aka ma ka hihia kivila, no ka mea, o kona ake nui o ka hoihoiia mai no o kana mau dala o $750 ana i uku ai ia Thomas Brown, ua maopopo no iaia, in a he hoopii karaima ka hoopii, aole e loaa ana iaia kana mau dala i hoolilo ai, aole o Manuel Bothelho he kanaka no naaupo, aole hoi he kamaka ilihune, oia kekahi o na Pukiki kuonoono iloko o keia apana, a o kana poe keiki o na kanaka holomua ma ka lakou lawelawe oihana ana, a e hana nei no hoi no lakou ponoi iho no, aole hoi elike me ka Wailuku i hoolaha ai.

            Mamuli o ka paakiki o keia Pakiki, ua komo kiino maoli aku au ma ke keena o E. Murphy, a ua hoike mai oia, ua uku piha aku o Bothelho i kona uku loio me kona hookuu mai ia Bothelho e huli i loio hou, a oia iho la ka moolelo oiaio o ka ulu ana mai o keia hihia, a i ke ku ana o keia hihia imua o ka aha hookolokolo, ma ke ano he hihia kivila, ua hoopuka mai ka haha i kana olelo hooholo e hookuu ana i ka mea hoopii, he mau la loihi mahope mai ua komo mai he koi mai ia Bothelho mai, ma o kona loio E Vincent e koi mai ana o hoihoi aku au i ka huina o $100 a iloko no hoi o ia manawa i noho mai ai ke kau kiure ma Wailuku, ua komo aku keia ninau imua o ke grand jury, ma o ka hope loio kuhuna o ke Teritore la, a pela pu hoi ka hihia o Kealakaa o Laihaina, ma o ka hoopii, wahi a ka hope loio kuhina, J. Lightfoot, mai kekahi o na kanaka ku onoono o ke Kalana o Maui, aole nae i maopopo pono ka inoa o ia poe kuono ono ia manawa, aka, mahope o ko Lightfoot hoi ana no Honolulu, ua puka mai kekahi manao peopa ma ka nupepa Star-Bulletin. O ia manao pepa ka'u i a ma ka noho ana o ke kiure ma Waihookomo hoopii koipoho ai no $25,000, luku, ua ko ka'u hoopii, a o ke poho ma ia manao pepa laipila i hoopukaia, he $150, a o keia hihia no kekahi o na hihia i komo mai ma ke kau kiure i hala, elike hoi me ka moolelo e paa nei imua o ka aha kaapuni elua, a ma ia hihia i hoike mai ai ka Loio Kuhina H. Irwin i ka inoa o ka poe i hoopii malu aku ai iaia, oia no o D. H. Case, Enos Vincent. (oia hoi kekahi moho e alualu nei i ke kulana loio kalana o Maui ma keia kau koho wae moho e hiki mai ana, Mei 17).

            Mahope mai o ke kau kiure, ua hookomo aku o E. Vincent, loio o Bothelho, he hoopii imua o ka aha apana o Wailuku no kana koi e hoihoi aku au i kela huina o $100 a Bothelho i uku mai ai ia'u ma ka hihia o Thomas Brown, ua hoholo mai ka aha apana i ka pono ma ko'u aoao, he kuleana ko'u ma ke kanawai no kela uku loio, ke pau nei ia olelo hooholo ma ka moolelo o ka aha apana o Wailuku. Mahope iho o ko'u ko ana, ma ka aha apana, ua kauoha aku au ia Manuel Bothelho no ke kuka ana i keia hihia, a ua hoike aku hoi au iaia, oiai ua ko ka'u i paio ai me ko'u poe enemi, ua aawai aku au he $100, oia no ka uku ana u uku mai ai ia'u, aka, ua hoole mai oia ia hoihoi ana aku ia mau dala, me kona hoike pu mai na a 'oia aku oia e kona loio, Enos Vincent, ame ke keiki, Joe Bothelho, ole e lawe i kela mau dala. O ke keiki, Joe Bothelho, oia no ke keiki i hopuia ai e ko'u keena, mamuli o kona hoinoino ana i ka puali koa National Guard ma o ke kukala kaua no ke komo pu ana o Amerika i ke kaua ku-e ia Kelemania, a i lawe ia hoi imua o ka loio Amerika, ame ka oihana kaua ma Honolulu, ma Paia, Maui, kona wahi o ka olelo ana ia mau olelo ano lapuwale.

            Mahope o ko'u ko ana i ka aha apana ma Wailuku, ua hookomo hou aku o Bothelho ma o kona loio la, E. Vincent, imua o ka aha kaapuni, a ma na oleloike, ua waiho mai oia i kana olelo hooholo e haawi ana i ka pono no ka mea hoopii, me ko'u uku ana i ka mea hoopoo i ka huina o $100, o ia no hoi ka huina a Bothelho i uku mai ai ia'u. Wahi a ka aha, he kuleana ko'u ma ke kanawai no ko'u uku loio, aka, mamuli o ke kulana o ka hihia he elua mana o ia hoi ke karaima ame ke kivila, a oiai au he loio kalana, ua loaa ke kana lua iaia o ka haawi ana mai i kana olelo hooholo ma ko'u aoao.

            Okeia ka moolelo oiaio a e paa nei ma ka moolelo o ka aha kaapuni ma Wailuku ame ka aha apana pu ma Wailuku.

            Ke pane nei au i keia hoolaha nuepepa, oiai he moho holo loio au no keia kau wae moho, he hiki no hoi ke h@ maopopo pono iho i ke kalaimanao o ka mea kakau nuepepa nona ka inoa o WAILUKU, o ke oki o ka pepeino oia ka'u e hoomanao nei.

Me ka mahalo nui,

E. R. BEVINS

HE RULA MAIKAI NO NA HOME

            E kau i rula no kou home, o ia ka malama mau ana i omole o ka Laau Nahu o ka Opu ame Hoopaa Hi a Chamberlain, no ke kupale ana aku i na ma'i ma ka opu. He hikiwawe mau kana hoola ana, a aole e palekana kekahi home, ke ole e loaa keia laau. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau lapaau apau, o Benson, Smith & Co., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

 

Ua Manaoia Iloko o na Hora he 48 e Hoonauia Ana ka Hoopaapaa

            A oiai aole i hoikeia ae ma ke akea na manao ano nui maloko o ka palapala i hoounaia aku ai ia Italia ua manaoia @ae e hoakaka aku ana ia i ka mea @ hoopauia ae ai na pohihihi a e waele ana i ke a@ahele no ka hooponopono hou ana i ka okana aina i ka manawa e hui mai ai o Italia a hoomaka hou ia na kukakuka ana.