Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 19, 9 May 1919 — Piha i ka Na'i Aupuni Kamehameha He Haneri Makahiki o Kona Make Ana Piha ka Hookahi Haneri Makahiki o Kona Make ana ma ka Poakolu Nei-Ma ka La 11 o Iune na Hoomanao e Malamaia Aku ai [ARTICLE+ILLUSTRATION]

Piha i ka Na'i Aupuni Kamehameha He Haneri Makahiki o Kona Make Ana

Piha ka Hookahi Haneri Makahiki o Kona Make ana ma ka Poakolu Nei-Ma ka La 11 o Iune na Hoomanao e Malamaia Aku ai

,i:. f'onba nei, ka la 7 o lieia . na. I piha ai na inakahiki he hoohaueii o ka make ana o ka Xa'i , , r ..i : ,ī Kamohameha I, ka mea nana i / :iku ra mokn, a iilo i hookahi ma- , , •• kana houmalu ana, a i waele no : k<* alahele a malaelae, uo na • ....aninaua o keia Teritorē e hauoli nei j r.ji na inea i ūoonooia, uo ka hoo•i;■ un:t aku i keia la ano nui, i»a . , n ūoi.-I'"» o Hawaii nei, aka nae ma- • . ; .. k:i pili kokoke loa o keia lh, . ku lu o Kamehameha, ua hoihoiia . i-i hana hoomauao apau, i ka Ja ~ luni' ae nei e hoea mai ana, a o . i tiiu kekahi la ano nui, no ka mea T:,ii:nniahi ae ana na ahahui, iloko o .i hūomanao ana no kela la. >J:i KuiJuft, Hawaii, i make ai o K;i--r -:;a:n«-ha I, ma ka Ja 8 o Mei, o ka >11«, nolnila o ka piha ana iho la keia ... 4 a honkahi haneri makahiki, mai ke- - ua piha kc ola ana o Kame- .- Lunawa inai, ahiki i ke Poaha nei, • me ivi inoolelo he nui, a uo liio ... vki j kauaka kaulana loa, pela iho ... ; niai ai na manao, e malaj ck;i i kekahi mau bana i kupono no r-!a !a, iloko ae nei o ka mahina o <» ka make ana o ka Na'i Aupuni Ka- : .Laii.i-ha I, o ka hookahuaia ana o na e hoohiolo i ke kapu o Hawaii a ma kekahi olelo ana ae hoi, o ,:a olino ana mai - ia o ka malamalanm ka pnno Kristiano, no ka mea ua !,t:a hu. hana o keia ano mahope koke ;āi. o ia ka hoopauia ana o na hana :..o.nanakii, ame ke kipa ana mai o na !r..»ionari i Hawaii nei. Kokahi Hapa, o Kona Meolelo. Mu po iloko o ka mahina o Nr>vemaha o ka 1738, oiai 'ka ino e hoia ana maluna o kahi kauhale uu- •> Ainakea. ma Kohala, Hawaii, aia '•...:. ia hanau mai la ke alakai, ame ka k " o keia lahui kanaka, oia o Kamehameha I, ka mea i kapaia aku ~a hioa kilakila nona, ka Na'i Aupuui, :•! kii mea oia ka mea nana i na'i i na mllkuj•;ini apau, a lilo i hookahi malalo <■> k:t:i.a hoomalu ana. 1 ka wa i hanau mai ai o KamehaI. a i kulike ai jne ka ike ame ka ' iauno o ua kahu o kela au "kahiko, • i ho«itnaopopoia, e lilo aku ana oia i nu>. i mea nana e hoouka aku i ko kjiuti me na alii o na mokupuni e ae, a • li!o ana oia i hoola no ka lahui kanaKiike ine ko lesu hanauia ana mai, a imi ana mai o Hero<le e hoopoino i ola, no ka maka'u, o lilo auanei M'iia noho moi ana, i inea ole, ma o ka !i:tn ana mai o kekahi alii nui, i oi

ne mamau ona, pola iiio ln i iiniia mai ai e mako u Kamcii;inuM\a. aka nae, na ko 010 ia mau inanao ann 1 ia ma'.i hana, minuli 0 kona laweia nna liuna i ka po, a malamaia akn im> ka malu loa ahiki i ka nui ana. T*a a 'oia o Kamehameiia i na makaukau apau o ka oihana kaua, mo iu makaukau i hiki ai iaia ke hoolilo aku i kona mau enoini i mea ole imna ona, i kona wa i pii ae ai a lilo i alii. He kanaka oluolu loa o Kamehaineha ma koaa moolelo, he malama i ke kanaka, rae ia mau ano maikal i pili aku iaia, i nana aku ai koua mau makaainana iaia, he hoola a ho hoopakele no lakou. He kanaka kupaianaha maoli o Kamehameha ī, uo ka mea, i koua wa e ola ana, un. manaoio niau oia i na liaua

i a'uia. uiai iaia e ua kahuna ame kona ' pne kahu, me ia mau mananio i malama mau aku ai oia i koua aupuni, eia nae. aole 110 i nele k.a loaa ana lie malamalama iaia o ka. pono Kristiano, no ka mea o kana mau hana, ame kana mau kanawai i kau ai, ua kaulike ia, elike me na kanawai i hanuia, i'ka wa i komo mai i kn malamalama Kristiano i Uawaii nei. I r a nui na mea i hoikeia ma ka moolelo o Kamehanieha i kela ame keia niaiiawa, a na Hawaii i kamaaina. ai, a. oiai o keia ka piha ana o ka haneri makahiki, mai kona manawa nuii i make ai, aole he kanalua iki no ka lilo .aku ona hana hoomanao o ka Ja 11 o rune e hiki mai ana, i mau hoomanao auo nui loa, ma ka moolelo o Hawaii uei.