Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 19, 9 May 1919 — UA MAKEMAKEIA I POE KUPONO [ARTICLE]

UA MAKEMAKEIA I POE KUPONO

Jlnkf» o ka hooponopono aupuni Kulanakauhale Kaiana o Honolulu nei, no keia mau makahiki vha me ka hapa e nee aku nei, ua konoia mai na :r»ana koho o ka Mokupuni o Oahu nei, e noonoo me ke akahele loa, ma ka lakou wae ana ame ke ana. i ka poe na lakou e hookele ke aupuni o keia mau makahiki loihi, no ka m'ea ua ili iho maluna o lakou ke ko'iko'i, o ka imi ana aku i - a alahele apau e hookomo ole ia ai ke aupuni <k<' o ka poino, a e lilo ai hoi na makahiki loihi ■ lakou e noho ai, i mau makahiki, e ike maopopo ) ai ka lakou mau hana, no ka pono ame ka ponaikai kaulike o ka lehulehu. < > ke kanaka e noho ana ma ke poo o ke aupuni Hilanakauhale, he kanaka oia i loaa na noonoo ..kea. me ka ike ame ka naauao ma ka hookele ana i ke aupuni, ma na hana hooholomua apau ; e makee iia hoi i ke kulana hoomakaulii, a hoolilo ole ia . na dala o ka lehulehu, ma na hana uhauha, e ili ;ku ai ke ko'iko'i o ka auamo ana i ka uku ana ia :nau hoolilo maluna o ka poe uku auhau o keia 1 alana. ' > ke kanaka e pono ai e noho ae ma ke poo o ke aupuni Kulanakauhale a Kalana o Honoīulu nei, he mea oia i loaa iaia ka makee no ka pono o na makaainana apau, me ka nana ole ma ka papa ame ke kulana o na makaainana; a oiai he nui a lehulehu wale na moho e alualu nei no ke kulana meia "iia keia kau wae moho e hoea mai ana, ua hiki ia : 'iikou e na mana koho, ke wae ae i ka oukou ka- • :ika i manao ai ua kupono no kela kulana, no ka r.iea. aole oukou i malihini i ko lakou mau ano i>akahi apau. < > na hoa o ka papa lunakiai kekahi kulana ano īiUi loa. e akahele ai na mana koho i ka wae ana i na moho. e manao iho ai paha kekahi poe he hana -'iaalahi wale no ka lilo ana i hoa no kela papa, a i e hana hiki wale no ia i kela ame keia ke lilo i iunakiai. He mea hiki loa ka olelo ana no ka maaI.ihi o ka hana, aka i ka wa nae e hoea i'o mai ai i ka hoko ana aku i ua hana nei, ia wa auanei e ikeia ai. aole ia he mea liilii, aka he hana nui a K<.'iko'i i hiki ole i ka mea uuku o ka ike ame ka makaukau. No na makahiki eha a oi e hoea mai ana, aia ma- •> ka hoohana ana a ka papa o na lunakiai, na miliona dala mahuahua ; e loaa na manao makee :i< »ko o na hoa o kelai papa, no ka puunauwe like ia • kela mau dala elike me ka mahele kupono, no kela ame keia apana iho, ina i pili i na alanui, a t?i«iu hana hou paha; a e hooliloia aku hoi no kekahi mau hana e ae o ka lehulehu ma ke ana kauhke. aole hoi o ka nana wale ia no o na apana i iiMho nui ia e ka poe kuonoono, a hoohemahemaia aku na apana i nohoia e ka poe ilihune, oiai nae, I,c uku auliau no lakou apau, i kuleana i ko lakou mahele o na auhau alanui. < > kekahi pilikia nui, i ikeia no ka papa lunakiai . ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, o ia •.e kohoia ana o na hoa o kela papa, mai kekahi vahi lux>kahi mai; a nele aku la kekahi mau apana, -ne ka mea ole nana e hooikaika a e makaala i ka • o kela mau apana/iloko o ka papa; he kumu i.up«»no keia, e noonooia e na mana koho, ma ka wae ana ae i na moho lunakiai, ma keia kau wae īii->ho o kakou. L*a nui a lehulehu na moho o na aoao kalaiaina kuloko o kakou e alualu nei, e waeia ae i mau moh- . no ka papa o na lunakiai, he poe kekahi i hiki 1' ;i ke ikeia aku ko lakou mau ano kupono. ma <• ka lakou mau hana, i lawelawe ai; a he poe keVahi i ike ole ia ka lakou mau hana; a oiai, ua kon< <ia aku na hoa o ka papa lunakiai, e hoohana i ka ]• ><» ko lakou i>oo, ma na mea apau ikui ka pono, t !oaa he poe o kela ano, ke noho i'o ae ma ka papa limakiai. aole i poe punihei wale, a i poe hiki ke rlakai wale ia, e hana aku.i na mea a kona lunaikehala i apono ole ai. Haule mai hoi i ke keena o ka loio kalana, o keia kekahi keena, ano nui loa, a ko'iko'i iloko o na kalana o kakou, aia maluna o ka hokua o ka mea e :v«h<» ana ma kela kulana, ke ko'iko'i o ka haawi ana i na a'o kanawai, e komo ole ai ke aupuni iloko < ka poino. Ua hoomaopopo kakou i ka aneane loa ana o na h« »a <» ka papa lunakiai o keia kulanakauhale, e k-.mn iloko o ka pilikia hookahi, i loaa ai i na lunakiai o ke Kalana o Hawaii, mamuli o na a'o kanawai hemahema a lalau mai ke keena aku o ka loio kalana maanei, he mea ano nui keia, a kakou a na mana koho e noonoo ai; no ka mea o na a'o hewa, irse na manao kanawai pololei ole, ona hoa oka papa ke auamo ana i na ko'iko'i o na ahewaia, ina na ku-e i ke kanawai ka lakou lawelawe hana ana, »lc maluna o ka mēa nana i kauoha aku ia lakou i hana: nolaila e loaa i kanaka makaukau kanawai ma kela wahi. a i kanaka maka'u ole, a hoopilimeaai c»le. He ekolu mau moho e alualu nei no keia kulana, he elua mau moho Demokarata, a he hookahi Kcpubalika; na ke ano oka kakou koho ana i keia mau moho. e hoike mai i ko kakou makee i'o i mea kupono ma kela wahi ame ka ole. Ua like no na kulana oihana e ae, ma keia ana Hke, e pono i poe kupono ma ia oihanā, i poe e hooko ana i ka lakou mau hana me ka pololei, ina ua ikeia ko lakou kupono ole, e kapae ae ia lakou, a hoonoho aku i poe hou, i poe hiki ke kauia aku na hilinaM ana no ko lakou lilo i poe kauwa hooj*ono na ka lehulehu.