Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 20, 16 May 1919 — Page 2

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

KE NEE NEI KA HOOMAKAUKAU HOOMANAO IMUA.

(Mai ka aoao Ekahi mai).

hoikeike, ma ka po. Ua ku na komite o ka la o Kamehameha, ma ka aoao, e koi ana, e hookuu hamamaia ka puke, me ke kaki ole i ka lehulehu e komo @a iloko, no ka mea, wahi a kela komite, ua hooholo ka ahaolelo kuloko i kekahi haawina dala, no kela hana; ua @akiki no nae ke komisina fea, a o ka mea i hoomaopopoia, mahope aku o ka hora eono o ke ahiahi, e wehe hamamaia ai ka puka, me ke kaki ole ia @ku i ka lehulehu o ke komo ana maloko o Kapiolani Paka.

KeKa'ihuaka'i

            Ma ka po o ka la 10 o Iune e hoomake ai ke ka'ihuaka'i mailalo mai o Aala Paka, noloko o ka pa'lii. He ka'ihuaka'i keia i manaoia, e huliamahi ana na ahahui apau o na Hawaii, a e @omo pu mai ana no hoi me na lahui e ae.

            I ka hoea aha o ka huaka'i maloko o ka pa'lii, e malamaia ana he mau mele Hawaii, a e hanaia ana hoi he wahi, ma na anuu o ka halealii, malaila e hoikeikeia mai ai na hula Hawaii imua o ka lehulehu me ka uku ole.

            Ma ke kakahiaka ae o ka la 11 o Iune, e malama hou ia ana he ka'ihuaka'i mailalo mai o Aala Paka, ahiki i ke kii o Kamehameha, malaila e malamaia ai he mau haiolelo ma ka olelo Beritania ame ka olelo Hawaii.

            O ka po i hookaawaleia no ka hoikeike ana i kekahi mau hiona ame na mele Hawaii mawaho o Kapiolani Paka, iloko no ia o kekahi manawa kupono loa a ke komisina fea i ike ai he manawa kupono, a ua manaoia, ma kela po, e hele ana oloko o ka pala a piha i na kanaka, i oi aku ka nui mamua o na manawa e ae.

HE WEHI NO NA MOHO MEIA.

           

            E ka Nupepa Kuokoa:-E oluolu i kou ahonui e haawi mai kauwahi no'u ma kekahi kihi i kou kino lahilahi, i ke mai na oiwi ame na kini o kokakou aina aloha i ka'u wahi mapuna leo. Oiai eia kakou iloko o ka enaena o na hana kalaiaina, ke pupuhi la kai o Ukoa, he ino. Ke paonioni nei na moho like ole i ko lakou mau kulana-a he mea pono no hoi na kela ame keia mana koho e nana me ke akahele i na moho meia , ke poo ka mea ia ia ka hookele o ke aupuni kalana.

            Ua ike kakou he elima moho o ka aoao kalaiaina Repubalika he elima lakou, he hookahi he mamo na Iakoba, he eha he mau mamo na Papa me Wakea, he mau keiki oiwi like no nau e Hawaii. He elua i lawelawe mua i ka oihana o ke aupuni kalana a kakou no apau i ike iho ai; he elua mau moho o ka aoao Republika he elima lakou, he hookahi he mamo na Iakoba, he eha he mau mamo na Papa me Wakea, he mau keiki oiwi like no nau e Hawaii. He elua i lawelawe mua i ka oihana o ke aupuni kalana a kakou no apau i ike iho ai; he elua mau moho hou. Eia ua mau moho nei:

            William Ahia, he keiki hanau no ke one ai alii o Kakuhihewa, he lala oia no ka papa lunakiai, he eha on a makahiki ma keia kulana, a i keia kau, oia kekahi o na moho meia. He kamaka oluolu, akahai, e umeia ai no ke aloha o na hoa kanaka, aole o ke ano hookiekie a hookano, aka, he haahaa.

            Ka lua o na moho meia o John C. @ane (Keoni Laiua), he keiki hanau no keia no ke one aialii o Kakuhihewa. He kanaka oluolu a waipahe ma ke kamailio ana, aka he ano haanui e kohu ai neia mele o kekahi alii e ola nei: @u kalika o Nuuanu i ka makani, Ma'i alaala i ka ua a ka Waahila, A kakou e lohe nei i na kau holo baloka i ka moolelo o ke au ia Palao. Ua hala ia au he nui a lehulehu o na oiwi i aloha i ka aina i noho i na i@ea like ole o ke au hookahuli aupuni, i lawe ole ia mau inea, i maunu no na hana kalaiaina, aka, e nana kakou i keia au; o ke au hoi e noho meia ana o John C. Lane, (Keoni Loina), no ke aupuni kalana i ke kau o ka makahiki 1915-1917, ana hoi e alualu hou nei i keia kau. Ua ike kakou apau i na hoike o na hoolilo nui hewahewa like ole, e lu ana ma na hookipa malihini. Pehea, ua hana anei o Lane nou e Hawaii ponoi ma elike me kana i hana ai no na milihini haole? O oe hoi e aku nei i na uku auhau like ole, i loaa ai ia mea he waihona, a o ka pouhana o ke aupuni kalana, he aloha i'o paha elike me ia e haanui nei, a aole paha. Ke kau nei ka ole ma Lakana.

             He hohono uwahi hoi keia, ke uwahi no, he ahi ko lalo. Ua hui malu ae la me mea mo, me mea ma, mahope o ka puka ma na keena liilii, aia ka pono o ka pae i kula, a laa la, he hewa i ka pahu mua a he mea nanahu ka olelo:

            Kani ka aka iki a Kauaikanana.

            Ka i ke kano o ua kanaka,

            E na oiwi o ka aina aloha mai punihei i ka leo epa o ke kahuil, ke kolu o na moho meia, akahi a holo ma keia kulana, oia no o Clarence Cravve (papa'i), he keiki papa ia no ke one aialii o Kakuhihewa. He poo lehia i ka uwahi kukui no Lihue. He ewa he mole no Kukaniloko; he kanaka hoi o ke kulana oluolu, akahai, a hoopono i noho loihi ma kana oihana, a ua ikeia kona ano hoopono, aole anei keia he kumu nou e na mana koho e kakoo ai i keia noho meia? Maluna o kona kahua hoopono, a elike me kau mau hilinai i kona wa i kohoia ai he senatoa i ka makahiki 1902 au i papahi aku ai i ka lei o ka lanakila.

            O oe ka mea nona kalani,

            E haawi mai oe i keia mea.

            Ka ha o na moho meia akahi a holo ma keia kulana oia o Rudolph Duucan he keiki hanau no ka moku o Hina. aina i kaulana i ka pule oo. He oiwi Hawaii opiopio keia, o ke kulana hilinaiia e kona mau haku.

            Ua lawa ka'u maanei ana i keia wahi ohu me ka mahalo ia oe e Mr. Lunahooponopono

HIIAKA I KA POLI O PELE.

 

            Wakinekona, MEI 10.- He kowa akea loa mawaena o ka lilo ana i kenerala no kekahi o na pualikoa Kelemania nui malima o ke kahua kaua ma ka hapa komohana ame ka lilo ana i kanaka hana i na ipulepo maloko o Holani, eia nae, oia ilio la ka oihana hanalima i nei manawa a ke Keikialii Hooilina Kalaunu mua o Kelemania e hana mai la elike me ka lono i loaa mai ianei mai Holani mai.

 

HE LEO NOI I NA MANA KOHO BALOTA.

            Mr. Solomon Hanohano, Lunahooponopono, Nupepa Kuokoa, Aloha oe:- E oluolu hoi oe e uwila aku apuni ka Mokupuni o Oahu nei i ko'u manao ma keia ninau kalaiaina e pono ai ka lehulehu o keia kalana.

            E lilo na mana koho i lunakanawai e kaup@na ana i na moho ma keia holo ana.

            Iloko o ka hooponopono aupuni Kulanakauahale a Kalana o Honolulu nei, no keia mau makahiki eha me ka hapa e nee aku nei, ua konoia mai na mana koho o ka Mokupuni o Oahu nei, e noonoo me ke akahele loa, ma ka lakou wae ana ame ke koho ana, i ka poe na lakou e hookele ke aupuni iloko o keia mau makahiki loihi, no ka mea, ua ili iho maluna o lakou ke ko'iko'i, o ka imi ana aku i na alahele apau e hookomo ole ia ai ke aupuni iloko o ka poino, a e lilo ai hoi na makahiki loihi a lakou e noho ai, i mau makahiki, e ike maopopo ia ai ka lakou mau hana, no ka pono ame ka pomaikai kaulike o ka lehulehu.

            O na hoa o ka papa luuakiai kekahi kulana ano nui loa, e akahele ai na mana koho i ka wae ana i na moho, a oiai owau kekahi e holo moho nei, ke noi nei au i na mana koho e lawe aku i ko'u inoa no kau noonoo ana, ke manao nei au o na kanaka makee i ka pono, o lakou ka poe kupono i mau luna aupuni no ke kalana.

            No na makahiki eha a oi e hoea mai ana, aia malalo o ka hoohana ana a ka papa o na lunakiai, na miliona dala ma huahua, e loaa na manao makee iloko o na hoa o kela papa, no ka punauwe like ia o kela mau dala elike me ka mahele kupono, no kela ame keia apana iho, in a i pili i na alanui, a may hana hou paha; a e hooliloia aku hoi no kekahi mau hana e ae o ka lehulehu, ma ke ana kaulike, aole hoi o ka nana wale ia no o na apana i noho nui ia o ka poe kuonoono, a hoohemahemaia aku na apana i nohoia e ka poe ilihune, oiai nae, he poe uku auhau no lakou apau, i kuleana i ko lakou mahele o na auhau alanui.

            O ka pono kaulike, o ia ko'u makemake a ke ku nei ma ka aoao o ka poe ilihune ame na limahana e pono e naia ko lakou mau pono, no ka mea, o na kanaka limahana ka iwikuamoo o ke aupuni, a ke noi pu aku nei i na haipule apuni o Oahu nei e haawi i ko oukou mau kakoo ana i na moho makee i ka pono ame ke kaulike, i loaa ai ka nohona maluhia iloko o ka hooponopono aupuni kulanakauhale.

Me ka mahalo,

CHAS. LAKE (KALE LAIKA)

Moho Lunakiai.

 

KA KE AUPUNI NOREWAI HOOMAIKAI I KEKAHI POE KEPANI

            Ma ka a@wina la Poaono aku la i hala i haawiia aku ai i na Kepani o ka waapa lawai'a Tinjin Maru ka hoomaikai ame ka makaua pu he hila dala a ke aupuni Norewai, ma o kona kahukela la, he mau mea e hoike aku ana i ka mahalo no kekahi hana aloha a na Kepani lawai'a ma ka hoopakele ana i na luina olulo o ka mokuahi Norewai Thor i piholo ai ma ka la 1 o Dekemaba, 1917, i hala.

            Ua piholo ka mokuahi Thor iloko o ka manawa e pa ana kekahi ino nui ma kahi he 850 mile ma ka akau aku o Oahu ma ka la 18 o Novemaba, 1917. Hookahi waapa i piha me 15 kanaka i holo mai no Oahu nei malalo o ka hookele ana a ka Malamamoku Rolf Anderson, a mahope o ka hala ana o kekahi mau la o ka alo ana mai i loko o ka ino me ka halawai me na popilikia, ua hoea mai la lakou mawaho aku o ke kapakai o Kahuku. No ko lakou nawaliwali loa e hiki ole ai e hoopae mai i ka waapa iuka o ka aina, a e ikaia hele ia ana ka lakou e ka makani ame na ale o ka moana ma ka manawa i hoopkele ia ai lakou e na Kepani o ka waapa lawai'a, a koloia mai i Honolulu nei, a i ka hoea ana mai i Honolulu nei, ua haawiia aku na kokua ia lakou ma na mea apau e pono ai lakou.

            Mamuli o ka ike ana o ke Kanikela Norewai Vetlesen i kela hana aloha a na Kepani lawai'a, ua lilo ia i mea nui nana e noonoo ai, nolaila ua lawe oia i keia kumuhana a hoike aku i kona aupuni e hanaia mai kahi hana maikai no na Kepani, o ka pane ka i loaa mai ke aupunimai, e haawi aku ke kanikela i ka hoomaikai a ke aupuni ame ka makana pu, he bila dala i loaa mai iaia, i na Kepani lawai'a, a ua hookoi aku ia hana ma ka auwina la aku la i hala.

NA LEKA HAAWINA DALA MAI A KE AUPUNI (ALLOTMENT) I KII OLE IA MAI AHIKI I  MEI 3, ʻ19

Aukai, TOm

Hinae, Mrs David

Kaai, Isaac

Kaaikaula, Mose L

Kaane, Mrs Elizabeth

Kaia, Miss M

Kahoohonohono, Miss Ida

Kakelakai, D S

Kalimapehu, John

Kealoha, Mrs Helen G

Keala, Mrs Kanui

Kepa, Sam

Lono, Miss Rose K

Mahelona Moses

Mahelona, Mrs John K

Naiwi, Keakaikawai

Pahuole, Peter

Pehu, John Kalima

Poai, James

Keliihaomalu, Kalama

Kahulu, Cecilia

Kanamu, Ane

Kekaula, Annie

Keehu, Ellis

Kekoowai, Mary

Hououwa

Makanaue, Kalehua

Pauelua, Lissie Ahuiai

 

NOI KE KIAAINA E APONO IA NA BONA NO NA AINA O IRWIN

            Maloko ka o ka leka i hoounaia aku e ke Kiaaina McCarthy i Wakinekona i ke Kakauolelo Kalaiaina Franklin K. Lane, ma ka Poaono aku la i hala i nou ia aku ai ke apono ana mai a ka Peresidena: Wilson no ka $200,000 ma na bona i hoolalaia ai no ke kuai ana i ke kahua hale o Irwin ma Waikiki i ka hua e ku ai ke kiahoomanao no na koa a me na luina Hawaii i komo pu aku ai i ka oihana kaua a Amerika, a i waiho ai na iwi o ia mau koa maluna o ke kahua kaua.

            Ua hoakaka piha ia aku ka e ke kiaaina maloko o kana leka i ke Kakauolelo Lane na hana apau i mauaoia ame ka makemake nui ia o ke dala e loaa mai ma o na bona la, ke aponoia mai ia e ka Peresidena. Ua manaoia e loaa koke mai ana no ke aponoia e ka Peresidena Wilson mai Palani mai, no na bona iloko o ka manawa kupono oiai ma ka oleloia e lawe ana ka na hooilina o Irwin i na bona ma ke ano he uku no ka paka.

HOIKEIA MAI E HEEN KEKAHI BUKE A KA POE PILIWAIWAI.

 

            O ka hoike oiaio no ka powa o na hui piliwaiwai i kekahi mau huina dala nui mai ka poe ilihune mau maloko o Honolulu nei, ua hoakakaia mai e ka Lunakanawai Heen, ka moho ma ka aoao Demokarata no ke kulana Loio Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, ma kana haiolelo imua o ka poe koho halota.

            Ma na wahi ana i haiolelo ae ai ma na alanui Puowaina, Kalihi, ke Alanui Kamehameha IV ame ke Alanui Moi, ua hoike mai oia i kekahi kope o ka buke heluwaiwai a ka hui piliwaiwai a Akana ma ke Alanui Moi, ma Ewa mai o ka Paka Aala, a he lehulehu na itanu i hoopaaia maloko o ia kope ana o ka heluhelu ana mai.

            ma keia wahi, ma Aala, i hopuia ai e na makai ma kekahi manawa i hala aku nei kekahi poe piliwaiwai, a malaila pu i paa ai ka buke i ka hopuia.

            Ua heluhelu mai oia i kekahi mau @uahelu e hoike ana mai ka la 15 mai o Novemaba 1918 a Novemaba 30 ua ukuia e ka hui no ka hoolimalima o ka hale e ka poe piliwaiwai $309.35. Iloko o ka manawa mai Dekemaba 1-11 ua hiki aku ke huina o na pakeneka i ka $583.50. Iloko o ka pule o Dekemaba 13-20 ua pii hou ae a i ka $610.55, a iloko o ka hebedoma Kalikimaka ua loaa i ka hui $997.80. He $700 ka mahele o kela ame keia lalao ka hui i haawiia aku i kela ame keia o 20 lala iloko o na la waena o Dekemaba a elua pule mahope mai he $1400 i maheleia aku mawaena o na lala a nahaha ka hui.

Na Hoolilo âme "Hoopakele Ana"

            Ua kalele nui ka Lunakanawai Heen i kana hoakaka ana maluna o ka itamu o "Na Hoolilo" he $35.00 he itamu i ike mau ia ma kela ame keia pule iloko o ka manawa holookoa. O kekahi mau hoolilo ua hoonohonohoia ma na itamu a eia nae, ua ike pinepine ia keia ma kekahi mau manawa ma keia ano iho la. wahi ana. Heaha ka hana i hooliloia aku ai nei mau dala he $35.00?" wahi ana o ka ninau ana mai. "Owai la ka mea kanalua he mau dala ia i ukuia aku i kekahi mea, kahi o ia dala e lilo ai i mea waiwai

            "Ua olelo ae o Baraunu kapa aku ka au iaia i ka epa. Aole au i kapa aku iaia no hookahi manawa. He ninau wale no ka'u no keaha la ka poe epa e hoopipili mau aku nei ia Baraunu, a no keaha la kela poe epa e hoolilo mai nei he mau kaekani dala no ke kokua ana i mea e koho hou ia ai oia? Ua maopopo ia poe in a no ko Baraunu koho hou ia a noho hou ma ia oihana e hoomauia aku ana no ka lakou mau hana piliwaiwai elike no me ia e lawelawe mau ia mai nei i nei manawa.

            Ua hiki loa e hoopauia ka hana a kela poe. Ua hanaia ia hana mamua. Iloko o ka 1905 ua hoopau loa ia ia mau hui piliwaiwai e William T. Rawlins, aneane i ka 1907, i ka manawa e noho makaikiu ana o A. P. Taylor, ua hanaia ia hana. ua pau na hui piliwaiwai i ka hopuia.

Aohe Hoopii Laibila i Laweia

            "Ina aohe mau hana epa a mau hana piliwaiwai i hanaia no keaha o Willie Che Fa Crowford, Akana. Hing, ame kekahi poe e ae i hoopii ole ai i na nupepa no ka laibila i ka wa i hoolahaia ae ai lakou ma na inoa me keia mau hewa? Aole lakou a i ole kekahi mea hookahi o lakou i hoopii no ka mea he mea oiaio."

            Oiai ka ka lunahoomalu o ka halawai ma Kalihi e hoolauna mai ana i ka Lunakanawai Heen imua o ka poe hoolohe haiolelo hoakaka mai oia i kekahi mea e pili ana nona he kanaka piliwaiwai ki-pa mau oia mai mua mai a i na manawa apau ana e pili ai$5 dala e poho mau ana ka oia, a i kona mnawa e pili ai i hapaumi e puka mau ana, a no kona makemake ole e hoomau aku i ke ki-pa ma ia ano ua hoopau loa oia a nee ae la ke anaina i ka akaaka.

I KAUWA NA KA LEHULEHU.

            Mr. Sol. Hanohano:- E oluolu hoi e hookomo iho i keia leo noi ma kahi kaawale o ka kaua pepa.

            I na makaainana koho baloka o ka Mokupuni o Oahu, ma ke ano he limahana, a he moho hoi e alualu ana i ke kulana lunakiai ma ka aoao Repubalika, ke nonoi haahaa aku nei i ka oukou mau kokua no ke kakoo ana mai hoi ia'u no keia kulana a'u e alualu nei, no ke kiai a makaala ana i kou pono e ka limahana.

            I keia koho mua o ka la 17 o keia mahina, e makaala loa ai oukou i ke koho i ka poe kupono, e hiki ke hooko i ko oukou makemake, aole hoi elike me ka kakou i hana kuhihewa mau ai o na wa i hala ae nei, i ke koho mau ana i ka poe hiki ole ke hana i na alanui o ka poe ilihune.

            Ma ke ano he kauwa na ka lehulehu, ke koho ia, ke hoopaa aku nei au ia'u iho ma kahi o na alanui i hana ole ia, malaila au e hoohana mua ai no ka pono o ko oukou mau alanui. a he mea hoi na oukou e haaheo ai, no ka mea, owau no ko'u haku ma ka'u hanalima, he kuokoa, he maka'u ole i ka paio ana no ka pono, pomaikai ame ka holomua o ko kakou noho aupuni ana.

            Ina uo ko'u lanakila, mai hilahila, a mai maka'u i ka hele ana mai e hoike a e noi i ko oukou makemake. Aole no o'u mauao e ahewa ana oukou mahope iho o ko oukou koho ana ia'u, no ka mea, he kanaka hooko au i ka'u mea e olelo ai, a he makee hoi i na hana Kristiano iloko nei o ko kakou aina aloha.

            Me keia mau wahi manao pokole, ke waiho aku nei au ia'u iho imua o oukou me ka maanolana, na ke Akua e kokua ia kakou. Owau iho no,

WILLIAM E. PAIKULI.

NO KE KUAHANEENEE.

            Ina he hu'i a he eha kou ma ke kua, e hamo i kahi i eha me ka laau hamo Pain Balm a Chamberlain he elua manawa o ka la, me ke kuwakuwai ana me ka poho o ka lima, no elima minuke i kela ame keia manawa e hamo ai. Alaila hoomau i apana o ka welu huluhulu me ka laau hamo, a hauhoa aku ma kahi o ka eha. Eia ke kuaiia nei e ka poe kuai laau lapaau apau, o Bensou, Smith & Co., na akena no Hawaii.-Hoolaha.

 

KAA MALUNA-O KONA MAHELE O NA BONA.

            Elike me ka Hawaii nei i hoikeike mau ae ai iloko o na manawa lehulehu i kaahope aku nei, ma na mea e pili ana i kana mau kokua no ke kuai ana i na bona aupuni, o ia ka haawi ana aku a oi mamua o kona haawina i kauia mai ai, pela iho la i hoea mai ai i ka hopena o na hooikaika ana ma ka auwina la o ka Poalima, nei me ka hoike akea ana ae o na oeoe ma ka hora elua a oi o kela auwina la, u oi wale aku ka Hawaii nei mau kokua, mamua o kona mahele.

            Ma ka manawa i hoea mai ai no ka hooikaika ana o na komite o kela ame keia mokupuni, i ko lakou mahele o na bona aie, aole he wahi kanalua iki, no ka hiki i keia Teritore ke haawi aku a oi mamua o kona haawina, he oiaio, ua hoea mai i ka hookoia ana o ia manao paa. O na Mokupuni o Hawaii, Maui, a me Kauai, na wahi i loaa koke mai na hooia aua no ka oi wale aku o ka lakou mau bona i lawe ai, mamua o ko lakou mau haawina, me ka ulolohi no o Oahu nei mahope, aka nae iloko o ke kahaha o ke komite, ua loaa ae la ka hoike, no ka hoea ana mai i ka piha ana o ko Oahu nei haawina, a oi wale aku, ma kahi o na haneri kaukani dala, a no ka piha hauoli loa no kela lono, ua hoike koke ia aku ka lohe i ka hale hana uwila, e hookani i ke oeoe, a ua olowalu like mai la no oeoe o na wahi e ae, ma ka hoike ana i kela nuhou hauoli.

 

NO MARE.

            John F. Kua ia Emily Keala, Mei 5.

            L. H. Clemmons ia Margaret E. Maby, Mei 10.

            Fredrick W. Burford is Nellie Campbell, Mei 11.

            Henry K. Sheldon is Hazel McGowan Creen, Mei 12.

 

NA HANAU.

            Na Ernest R. Williams ame Heleu H. Keaouli, he kaikamahine, Mei 7.

            Na Albert Reinecke âme Annie Anderson, he keikikane, Mei 8.

            Na Daniel Kekahuna âme Sarah Alepo, he keikikane, Mei 10.

            Na Frank Kanae âme Rose Hobron, he keikikane, Mei 11.

            Na John Hilo âme Henrietta Kini Kapo, he kaikamahine, Mei 12.

            Na Wm. Ana âme Mary Ahi, he kaikamahine, Mei 12.

 

NA MAKE.

            James A. Kanamu, ma ka Halema'i Moiwahine, Mei 4.

            Peter Kauhi, ma ka Helma'i Moiwahine, Mei 6.

            Kaili Kamai, ma ka Halema'i o na Kamalii, Mei 7.

            Geo. P. Paunini, ma ke Alanui Kawaiahao, Mei 7.

            Peter Kalei, ma ka Home Leahi, Mei8.

            He bebe na Annie Reinecke, ma ka Home Kapiolani, Mei 8.

            Mary Kaleikini, ma ka Halema'i Kepani, Mei 9.

            Kaniho Ishijima, ma ka Halema'i Kepani, Mei 10.

            Mary A. Garvan, ma ke Alanui Kula, Mei 11.

            Ed. N. Kawaihalau, ma ke Alanui Hustace, Mei 8.

            Esther Makanui, ma ke Alanui Kula, Mei 10.

            He bebe na Frank Kanae, ma ka Home Kapiolani, Mei 11.

            Kaahanui K. Apau, ma Makiki, Mei 12.

 

E KOHO IA,

Daniel Pa McGregor

(Kaniela)

 

Moho Lunakiai

MA KA AOAO REPUBALIKA,

MEI17, 1919.

Mai Poina i ke Keiki o na Koolau.

 

HOOLAHA I KA POE KOHO BALOKA.

 

            E noho ana ka Papu Hoopaainoa no na Apana 4 ame 5 o ka Mokupuni o Oahu ma ka rumi halawai o ka papa o na lunakiai, ma ka Hale McIntyre, kihi o ua Alanui Papu ame Moi, Honolulu, ma ka Poaha, Mei 15, 1919, Poalima, Mei 16, a ma ka Poaono Mei 17, mai ka hora 9 a. m. a ka hora 3 p. m. o kela ame keia o na la i hoikeia ae la, no ka hoopolilei ana i na hemahema o na inoa, a i ole, na mahele, a i ole, na inoa paha i haule mai ka papainoa aku o ka poe koho baloka i hoolahaia.

SAM. F. CHILLINGWORTH,

Luna hoomalu, Papa Hoopaainoa o ka Poe Koho Baloka.

6348- Mei 16.

 

OLELO HOOLAHA.

            Ua lilo mai ia Hattie Kanani Hoolapa (w) o Halawa, Ewa, Oahu, ko David Palau (k), (o Waialua, Oahu, a ke noho nei ma Bakala Lane i nei wa) kuleana o ke kane mare ma ke kuai, iloko o kela aina apau loa ma ka R. P. 758, L. C. A. 2096, no Kenui, e waiho nei ma Halawa no i oleloia.

DANIEL K. HOOLAPA.

Halawa, Ewa, Oahu, Apr. 21, 1919.

6346- Mei 2, 9, 16.

 

E KOHO IA

Christopher K. Holt

(Kaliko Holo)

 

NO KE KULANA KAKAUOLELO

no ke Kulanakauhale

a Kalana o Honolulu

He Moho ma ka Paa Balota Demokarata

Ke noiia aku nei kau kakoo ana mai ma ke koho baloka wae moho.

6348- Mei 16.

 

J. BROWN, JR.

LOIO.

            He keiki hawaii i makaukau ma kana mau oihana a he oluolu na kuka ana.

            Na hana Palapala, Iluli ana i na Aina Pohihihi, Akena Kuai Aina, na Koi Aie ame Hoaie Dala.

Keena Hana: Rumi 3, Waity Bldg. Iluna, Alanui Moi, Mauka o Wall Nichols.

Kelepona Helu 5938.

6348

 

POE LAWAI'A KUPIHEA BROS.

(Na Hoahanau Kupihea.)

 

            He poe Makaukau a Piha Akamai ma ka Lawai'a, kukulu ana i na Pa Lawai'a (Pounds or Weirs), na Hina'i Hooluuluu ame na Pa Uwea Hooneenee "Makalei" (Baitless Pound- Traps).

            E hookoia no na kauoha me ka hikiwawe. Oluolu na kuka ana.

Keena Oihana, Hoeking Bldg., kihi o

            Alanui Moi ame Nuuanu. Tel. 1822. 6347-Mei 9, 16, 23, 30.

 

            Elua mau bila kanawai i make iloko o ka maluhia ma ka manawa hope loa oia ka bila 111 a ke senate e pili ana i na uku laikini no ka poe kalepa ame ka poe maauaua ame ka bila 221 a ka hale.

 

E KOHO IA

Duke P. Kahanamoku

MOHO LUNAKIAI

MA KA AOAO REPUBALIKA,

MEI 17, 1919.

KA MOHO AU KAULANA O HAWAII NEI.

 

Joseph F. Bettencourt, Jr

(BENEKOKA OPIO)

 

Moho Lunakiai no Kawaihau

(REPUBALIKA)

Ko'u Moto: "Kaulike."

Eia iho ka hooheno ana o ua keiki nei:

He mele he inoa, no Benekoka,

Ka moho Lunakiai o Kawaihau,

Hoike Kawaihau i kou aloha,

A e koho pololei ia Bene@ka.

Haina ia mai ana ka puana,

            Benekoka e ka moho ola Kawaihau.

 

KA MALIHINI MA KA OIHANA.

            Ua kamailio ka Peresidena Linekona no "ke aupuni o ka lehulehu, ma o ka lehulehu la, a no ka lehulehu." Aka nae ke loaa nei ia kakou ma Hawaii nei i keia la, ma ke ana kiekie, he aupuni no ka lehulehu ma ka malihini la, a no ka malihini.

            Ina he iini ko na Hawaii e ike aku i kekahi malihini hou e noho mai ana maluna o ka noho o ko kakou aha hookolokolo kaapuni. o ke alahele maopopo loa e ikeia aku ai ia hopena, o ia no ka lawe ana mai i ka Lunakanawai Heen mai kela kulana hanohano mai, a e hoolilo iaia i Loio Kulanakauhale a Kalana.

            Aka hoi, in a he makemake na Hawaii e hoomau aku i ka noho ana o kekahi o ko lakou lahui (ka mea hookahi wale no i nei manawa ma kela kulana hanohano a kaulana, e pono lakou e koho mai ia'u no ka oihana Loio Kulanakauhale a Kalana, a e waiho aku i ka Lunakanawai Heen e hoomakaukau iaia iho no ka hookiekie koke ia aku i ka aha kiekie.

            Aia he mau malihini ke kali mei nei me ka haka pono e lele mai maluna o kela noho o ka aha kaapuni. O ke alahele wale no e paa aku ai ia lakou iwaho, o ia ka hoopihaia o ia wahi e kekahi kanaka Hawaii. Ina no ka haalele aku o ka Lunakanawai Heen i kela wahi, e lilo ana ia i aloha hope no na manaolana o na Hawaii ma kela alahele.

            He kamaaina au- no na makahiki he 36 ko'u noho ana mawaena o oukou. He mau kaukani o oukou i kamaaina maoli ia'u; ua maopopo ko oukou moolelo ia'u, ko oukou mau ano o ka noho ana. ko oukou mau kanawai ame ka oukou olelo. He hoaloha au no oukou iloko o ka manawa i hala, a e lilo ana no i hoaloha no oukou ma nei mua aku.

            E haawi mai i ko oukou mau baloka ia'u no ke kulana Loio Kulanakauhale a Kalana.

CLARENCE W. ASHFORD.

            AKEPOKA.

 

KOHO IA

DANIEL LOGAN

ILUNAKIAI.

Eha makahiki me ka hapa inoho ai ma ka Papa Lunakiai.

Aole i haulehe hookahi halawai ano nui.

He hoaloha Kahiko no na Kanaka Hawaii.

He Lala Hoohanohano no ka Uniona Hoonohohua o Honolulu.

No ka pono kaulike a no ke ana auhau haahaa.

 

E KOHO IA

EDWARD WOODWARS

(EDDIE)

I KAKAUOLELO NO KE KULANA

KAUHALE ME KALANA O HONOLULU.

"He Opio Hawaii e Makaala Ana i ka Pono."

Kakauolelo Hale o na Lunamakaainana no Ewalu Kau Kailike.

Moho ma ka Aoao Repubalika.

 

E KOHO IA

DANIEL S. K. PAHU

 

Moho Puuku

NO KE KULANAKAUHALE O HONOLULU

MA KA AOAO DEMKARATA.

MEI 17, 1919.

 

E KOHO IA

William E. Paikuli

 

Moho Lunakiai

MA KA AOAO REPUNALIKA.

MEI 17, 1919.

NO KA PONO KAULIKE.

6347- Mei 9, 16.

 

E KOHO IA

Claus Lupua Roberts

 

I KAKAUOLELO KALANA

MA KA AOAO DEMOKARATA.

6347- Mei 9, 16.

 

ALFRED K. MAGOON

(Ale Makuna)

 

Moho Lunakiai ma ka Aoao Repubalika. E koho iaia.

 

E, R. Bevins

(KEIKI O KAHULUI.)

HE MOHO LOIO KALANA NO KE KALANA O MAUI

 

            Ke noi ia aku nei ka oukou mau kakoo ana mai iaia ma ka la 17 o Mei @ hoea mai ana.

            Imua no ka lanakila ma ka pahu baloka!

6347- Mei 9, 16.

 

            CANDIZ, Mei 14.- Elua miliona @ garama paka i hoahuia maloko @ @ halepapaa maanei i lukuia e ke @@ ka la aku la i nehinei.