Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 20, 16 May 1919 — Page 6

Page PDF (1.07 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

I ka wahine i aloha nui ia, Mrs. Meyers, Jr., ame na keiki p@: i na makua hop. Mr. ame Mrs. Fred Meyers Sr.; i na kaikuahine ame ua kaikaina, ame ka ohana apau: Luuluu wale.

Ua pouli ka ka la na pouli ka mahiua,

Ua hoi mai na ao mahope o ka ua,

Ua moku ke kaula @ala,

Ua naha ke kaa ma ka luawai.

No ka mea hele ke kanaka i kon@ hale mau, a o ka uhane e hoi aku no ia i ka mea @ana i haawi mai. Ma ka la 8 o Feberuari, 1919, hora 10 a. m., @a kipa ae la ka anela o ka make, a lawe aku la i ka hanu ola o ka kakou keiki i aloha nui ia, Mr. Meyers, Jr., a waiho iho la i ka puolo o ke kaumaha ama ka luuluu ame ka ehaeha, ua ka makuakane ame ka mekuahine ame ka wahine pu, ka hoa pili mau o na wa apau, ame na keiki hoi ka leia i poina ole o na la opiopi, ame na ohana apau, e auamo i keia puolo o ka ehaeha me ka mokumokuahua o ka naau.

Ua pio ke kukui malamalama o kona hale kino lepo, ua pau hoi kana hana, a moe aku la i ka moe kapu o Niolopua, a ko ae la ka olelo a ka Palapala Hemolele, he'mahu ko kakou ola a@@, a nalo iho la.

O Fred Meyers, Jr. ua hanauia oia ma ke kulanakauhale o Hilo, Hawaii, ma ka la 20 o Iune, 1883, mai ka puhaka mai o Mr. ame Mrs. Meyes, Sr., ua piha iaia na makahiki o kona hanu aua i ua ea oluolu o keia ola ana i ke 35 makahiki. He mau keiki kana e ola uei, e paiaunia ana me na haawina o ka ehaeha no ko lakou papa, a no ka mea, aole ae nei oia, ua hele aku oia i ke ala huli hoi ole. O Fred Meyers, Jr. he hoahanau oia no ka Ekalesia Hoolepope waianae, he lala Kula Sahati he lala C. E. no hoi no ka Ekalesia i oleloia ae. He kulana kaikai ko Fred Meyers. Jr. i loko o ka aina, maemae kona inoa. he mea nui no iaia kana mau keiki, kana wahine; ame na makua pu. ame ia mau haawani maikai oia ahiki i ka hookoia ana o ka olelo luli ole a ka Palapala Hemolele he lepo oe, a e hoi aku no oe i ka lepo Walohia wale.

Nolaila. ua ili iho maluna ou Ka wahine i hooneleia i ke kane, ka makuakane hoi i ke keiki, ame ka makuahine pu. na kaikuahine, na kaikaina, ame ka ohana apau na haawina kaumaha luuluu ehaeha no ka kakou ke iki i aloha nui ia.

Nolaila, e hooholoia o makou o na luna o ka Ekalesia, ua hoahanau na lunanui o ke Kula Sahati ame kona mau lala na lunauui o ke C. E. ame kona mau lala. ma o ko makou mau komite la ke komo pu aku nei makou e auamo i na ehaeha ame na kaumaha i kau iho maluna o oukou.

Nolaila, e hooholoia ke pule nei mak@@ i ka Mea Mana Loa e hoomama nui i ko oukou mau luuluu no ka oukou mea aloha.

Nolaila e hooholo hou ia e haawiia i hookahi kope o keia hoalohaloha i ka ohana a i hookahi kope i ke Kuokoa.

Na lehova no i haawi mai a Nana no i lawe aku, e hoomaikai ia ka inoa o Iehova. O makou iho no na komite.

S. W. KEKUEWA.

SAMUEL MAP@

EMILY A. HARPER.

M. K. LELEO

MRS. S K KEKUEWA

MRS. A. KEAWEKANE.

He hoalohaloha hoomanao no mrs. james k. kula.

I ka Lunahooponopono o ka Nupepa Ku@@@@ ke Kilohana o ka Lahui Hawaii, Aloha oe: F oluolu mai hoi kou lokomaikai ia makou i kauwahi kaawale o kau pepa no kela poomanao e kau ae la maluna a nau hoi ia e lawehele ae ma na kihi eha o ka paepaina aloha a loaa aku ka ike i na ohana ame na makamaka e noho ana mai ka la puka ae ma Ha‘eha‘e a ka welona a ka la i Lehua.

I ke kane i hooneleia i ka wahine H@n James K Kula ame ka ohana iloko o ka luuluuame ka kaumaha walohia wale hoi: Oiai ua oluolu i ka Haku ka Makua mana loa i ke kii ana mai a lawe palanehe aku la i ka hanu ola mai ka hale kino aku o ko makou hoapaahana. Mrs. James K. Kula. i aloha nui ia a waiho i ho la ia oe e ke kane ame ka ohana a pele pu hoi me makou na hoaloha paahana iloko o na hana maikai a ko kakou Haku aloha Iesu.

Oiai o kau mea aloha i hala aku la he alakai himeni oia no Maluhia Chorus a ma o kana alakai akahele a naau ao ana i kail@ mai ai keia papa himeni i ke kiaha dala makana i malamaia ma ka luakini o Kawaiahao. Dekemaba31, 1918 a ua waiho mai oia i mau haawina maikai o kona ola aua na makou na na lala o ka papa himeni e poina ole ai.

Nulaila e hooholoia o makou o na lala o ka papa mhimeni o Maluhia Chorus ma o ko makou mau komite la ke komo pu aku nei me oe e ke kane i hooneleia i kau mea aloha/he wahine amu ka ohana, e auamo pu i ka ukana luul@u o ke kaumaha i kau iho maluua o oukou.

Nolaila ke pule nei makou i ka Mea Manu Loa e hooluolu mai i na naau i piha me ka luuluu no ko makou hea paahana i aloha nui. E hoomaikai ia ka inoa o Iehova Nana no i haawi mai a Nana no i lawe aku.

O makou iho no na komite eme ka luuluu.

MRS. D P KAHAULELIO

MRS EMILY KAUAMA

MRS J L KIKOO

MRS HATTIF WAIALEALE

MRS DAVID KAFO

 

Park Soon

Mea hana uwaki, mikini humuhumu ame ponogarapa. He maiau ma ka hana ana.

Alanui Papu kokoke i kukui

kelepone helu 3028

 

MA KE KAUOHA

Na Kanawai Ahaolelo Kau o 1919

KANAWAI 63.

[B. S. Helu 35.]

HE KANAWAI e Hoololi Ana i ka Mokuna 38 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1915 Elike me ia i Hoololiia e Pili Ana i ka Mana Komo Ana Iloko o na Aina no ka Pono o ka Lehulehu ma ka Hoololi Ana i ka Pauku 674 ame ka Pakui Ana Aku i Pauku Hou ia Pauku e Ikeia o ka Pauku 668A a e Hoopau Ana i na Pauku 1904 Aiuki i 1957 Huipuia ame na Pauku 1959 ame 1960 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii i Oleloia.

E hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1. Ma keia ke paku‘iia aku nei he Pauku hou i ka Mokuna 48 o na Kanawai o Hawaii i Hooponoponoia 1915 e ikeia o ka Pauku 668A a e heluhelu ana penei:

"Pauku 668A Ka hooko ana i ka mana o na kalana a i ole kulanakauhale ame kalana I ka manawa a kekahi papa o na lumakiai o ke kalana a i ole kulanakauhale ame kalana e manao ai he kupono a i ole lawa pono e lawe i ka mana komo ana aku iloko o na aina no ka pono o ke aupuni mamua aku nei a i ole ma keia hope aku e lawelaweia aku no ia hana elike me ka hoakaka maloko o ka Pauku 669 elike me ia i hoololiia mahope mai o ka hoomana ana a ua papa la o na lunakiai e hoomaka ia hoopii me kekahi olelo hooholo i hooholoia a aponoia elike me na hoakaka o ka Pauku 1648 o na Kanakai i Hoophonoponoia o Hawaii 1915 me ka nana ole ae i kekahi mau olelo ike hou aku no ka hooko ana ia mea."

Pauku 2. O ka Pauku 674 o na Kanawai i Hoophonoponoia o Hawaii 1915 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:

"Pauku 674. Na poho e heluia ke ano I ka hoomaopopo ana i ka uku poho e ukuia no ka laweiia ana o kekahi waiwai o ka waiwaiio o ka waiwai e makemakeia ana e lawe ame na pono hou apau maluna olaila e helu kaokoaia ia mau mea a in a o ka waiwai i makemakeia e lawe he hapa wale no o kekahi apana nui o ke poho o ka hapa aku i koe o ka waiwai i makemakeia e lawe. ame na pono e ku ana ame na hana hou elike me ka mea i hoopiiia mai e ka mea hoopii e helupu ia ia mau mea; a pela no hoi ka pomaikai e loaa ana i ka hapa e lawe ole ia ana in a he pomaikai kekahi ma o ke kukuluia ana o na pono hou i makemakeia e ka mea hoopii a in a elike ana ka pomaikai me ka heluna dala i makemakeia e heluia no ka waiwai i laweia ame na poho mamuli o ka hookaawaleia ana mai kekahi hapa aku o ia apana aina. alaila aole e ae ia i ka on a kekahi poho aka in a eemi mai ana na pomaikai malalo o ka heluna i heluia ma ke ano he poho a i ole uku paha alaila e laweia mai ka heluna mua mai ka helu hope a o ke koena oia ka heluna e haawiia aku ai ma ke ano he poho a i ole uku paha.

"Aka no nae ma kahi o ka hooko ana aku i ka mana komo maloko o na aina e ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu no ka hooko ana i kekahi hana hou no ke aupuni malalo o ka mana o na Pauku 1793-1813 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii. 1915 i keia manawa a i ole no keia mua aku e hoololiia ana o ka heluna o ke poho a i ole uku e heluia a i ole e haawiia aana a i ole. e aelike ia maluna o kekahi hooholo kuikawa ana i aponoia e kekahi noi a ka papa o na lunakiai aole e manaoia he kaupalena ana ia a i ole e hoopau ana i ka mana o ka papa i oleloia no ka puumuwe ana i kekahi hapa o ia hoolilo maluna o kekahi waiwai i loaa ua pomaikai mamuli o ia mea elike ana ka pomaikai me ka hoakaka a ke kanawai i ka hooko ana o lakou i ka lakou olelo hooholo in a paha malalo o kekahi hana hou o ia apana a i ole auhau no na hana hou i kukulu ia mamua a i ole mahope mai o ka laweia ana o ja aina."

Pauku 3. O na Ppauku 1904 ahiki i 1957 huipuia ame na Pauku 1959 ame 1960 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1915 ame na kanawai e aku a i ole hapa kanawai paha e ku e ana I keia kanawai ma keia ke hoopauia nei.

Pauku 4. O na lawelawe ana i laweia mai mamua aku nei e ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu e hooko ana elike me ke kuhikuhi a na hoakaka a ke Kanawai 108 o na Kanawai o ke Kau o 1917 ma keia ke hoomanaia nei a ke aponoia nei ma na ano apau me he mea la ua kauohaia aku a ua lawa pono ka mana ma o ka haawi ana a ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii.

Pauku 5. E mana keia Kanawai i ke aponoia ana.

Aponoia i keia la 9 o Perila AD 1919.

C. J. McCARTHY

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

 

KANAWAI 64.

[B. H. Helu 120.]

HE KANAWAI e Hookawale Ana i Dala no ka Uku Ana Aku i Kekahi Ma@ Kona na luna makai o ke Kalana o Hawaii, Teritore o Hawaii.

E hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1. O keia mau heluna dala malalo iho nei i hiki aku i ka eha haneri me umi dala ame iwakalua keneka ($410.20): ma keia ke hookaawaleia nei a e ukuia aku mai na dala apau iloko o ka waihona puuku o ke Kalaua o Hawaii Teritore o Hawaii, i loaa mai mamuli o na loaa laula o ke kalana i oleloia no ka uku ana aku i na luna makai i haawi i ko lakou manawa hana i ke Kalana o Hawaii mai Iulai 1, 1917 ahiki i Iulai 12, 1917 huipuia:

Hilo Hema.

Henry Kamaku, Makai……………………………$ 19.35

Harry Moto, Makai…………………………………17.40

A. F. Arruda…………………………………………27.10

D. K. Hewahewa, Makai………………….…………21.30

G.J. Richardson, Mea nana, Na kaupaona ame

na mea ana kaumaha………………………………….54.20

Keahi Kaaua, Luna paahao……………………………19.35

Joe F. Arruda, Lunakiai Kawa………………………..17.40

Hilo Akau.

Joe Baptist, Makai………………………………...…..23.20

Kohala Hema.

John Chesebro, Makai…………………………………10.00

John Parker, Makai…………………………………….17.40

Kohala Akau

Joseph K. Ne, Makai…………………………….…….23.20

Manuel A. Avilla, Makai……………………………….17.40

Kona Akau

Joseph K. Aipia, Makai…………………………………19.35

Caesar Kainulama, Makai………………………………19.35

Kona Hema

H. K. Mailolo, Makai……………………………………17.40

J. Holi, Makai……………………………………………17.40

Kau.

Manuel G. Ernasto, Makai……………………………….23.30

Puna.

J. P. Punini, Makai……………………………………….23.30

Manuel P. Aguiar, Makai……………………………..…23.30

                                                                                       $410.20

 

Pauku 2. Na ka Lunahooia o ke Kalana o Hawaii ma keia ke kauohaia aku nei a ke hoomanaia aku nei e hoopuka i mu kikoo dala i na poe no lakou ma inoa i hoikeia maloko o ka Pauku I o keia Kanawai.

Pauku 3. Aole ka lunahooia o ke Kalana o Hawaii e hoopuk i kekahi kikoo dala no ka uku ana i kekahi o na heluna maluna ae, koe wale no a loaa mai k laikini piha no ia mea mai na poe mai i hoikeia na inoa maloko o k Pauku I o kei Kanawai.

Pauku 4. E mana keia Kanawai mi a mahope aku o ka la o kona aponoia ana.

Aponoia i kei la 10 o Aperila, A. D. 1919.

C. J. McCARTHY.

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

KANAWAI 65.

[B. H. Helu @@@]

HE KANAWAI e hoololi ana i ka hapa-pauku 9 o ka puku 481 o na kanawai o hawaii i hooponoponoia, 4915 e pili ana i ke keen mahiai ame ululaau.

E hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1: O ka Hapa Pauku 9 na laina 100 ahiki i ka 104 @ huipuia o ka Pauku 481 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii 1915 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:

"9. Pa ana âme kupaku ana i na holoholona. E hoomak kokeia me ka hikiwawe e hiki ke hnaia in a pa@a ma ka hana ana a na poe mawaho o ke aupuni i ole. ma ka haawina mai ke aupuni mai ke kukulu ana ame ka malama ana i mau pa e hookaawale aku ana i na holoholona mai na ululaau aku i hookaawaleia ame ka hoonee ana aku mai laila aku i na holoholona e holo an maluna o laila. me ka pepehi n aku ia lakou in u mnoia he kupono. I ka mnawa e loa@ ai na pipi i kuniia mahul o na aina o ia ano mloko nei o ke Teritore a o u aina la ua paa i ka pa a ua hookawaleia a ua kukuluia ma ke ano he aina ululaau o k on a a i ole. mea hoolimlima o i ain in a ua on a ia e ka mea kaokoa ame na akena o ka ppa oihan mahiai me ululau m na wahi u hookawalei a ua kukuluia ma ke ano he aina ululaau in a paha he aina kaokoa a i ole he aina aupuni paha ua hiki e hookaawale a i ole e kipu a i ole e pepeni ia holoholona me ka uku ole ia aku o ka on a mahope o ka hoolahaia ana no kanaono la umi hookomoia ana o i manao iloko o kekahi nupep holo laula iloko o ke klana, a i ole. kulnakauhale ame kalana iloko o laila i loaa ai ia mau holoholona."

Pauku 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

Aponia i keia la 10 o Aperila, AD 1919.

C. . McCARTHY

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

Kanawai 66.

[B. H. Helu 20@.]

He kanawai e hoopakele ana i na manu kolohala maluna o ka mokupuni o Hawaii no k  manawa o elim nakahiki.

E ho@holoia e k Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1. Mai a iloko o ka manawa o elima makahiki mahope aku o@ke aponoia ana o keia Kanawai aole e ku i ke kanawai no ke@hi mea e pepehi huli ahele kipu hopu  i ole e lawe ae i kekahi mau kolohala e holo ana ma ke akea maluna @ @@@

Mokupuni o Hawaii: aka nae aole keia Kanawai e @@@@@@@ hui pu aku ana i na manu kolohala i hopu muaia a i ole @@@@@

mai kekahi wahi okoa mai a laweia aku i ka Mokupuni o Hawaii in a aia no lakou mloko o kahi paa.

Pauku 2. O cela âme keia mea e hana ana i kekahi hana @@@@@@ i keia Kanawai i kona ahewaia ana. e uku i ka hoopai @@@@@@@@ aku mamua o kanalima dal ($50.00} a i ole hoopaanao @@@@ e oi aku mamu o kanakolu la a i ole n hoopa‘i no a elua @ @@@ manao ana o ka aha.

Pauku 3. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

Aponoia i keia la 10 o Aperila A.D. 1919.

C. J. McCARTHY

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

KANAWAI 67.

[B. H. Helu 27@.]

He Kanawai e hookaawale ana i kekahi haawina kaokoa no ka uke ana aku i kekahi mau @@@@@@ Teritore o Hawaii.

E hooholoia e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1. O keia mau heluna dala malalo iho nei i @@@@ @@@ i ka ekolu haneri me kanalima-kumamaono dala me @@@@@@ @@@ neka ($356.90) ma keia ke hookaawaleia nei a e ukuia aku mailoko ae o na dala apau iloko o ka waihona dala o ke Teritore @@@@ ka uku ana aku i keia mau koi i ke Teritore o Hawaii malalo iho nei:

Keena Aina A@puni

Koi a Peter-Kahoonei no ka hoihoi hou ana aku i kekahi mau dala ukuia no kekahi apana aina ma Waimea, Kauai. i koiia e ia malalo o ke kuleana noho loihi i ikeia ma keia hope mai nei ua ku ole i ke kanawai……….$325.@@

Koi a Sam Kealanahele no kekahi mau dala i ukuia a oi aku mamua o ka pololei no Apana 18, Mahele 2, Waimea Hawaii, o ka uku o ua apana aina la he $70.0 a o ka heluna oi mamuli o ke kuhihewa……….3.50

Koi a Slyvano G. Amaral ame Josephine Silva no kekahi heluna dala i uiuia a oi aku mamua o ke kupono no kekahi apana aina ma ke Alanui Kilauea. Hilo, Hawaii: o ka nui i kinohi he 61,800 kapuai kuea waiwaiio he $@67.60 a ua ukuia mai ua hooemiia mai ahiki i ke 60.000 kapuai kuea waiwaiio he $550.80……….@@@@

Koi a Antone F. Ventura no ka heluna i ukuia a oi aku maluna o ka heluna kupono no ka Apan Aina 58. Home Hokuonoono ma Waiohuli Keokea Kula Maui kona nui i kinohi he 19.28 eka auhauia he $10.00 o ka eka mailaila mai mahope o ka ukuia ana o $198.80 ua laweia ae no ke alanui he 1.06 eka……….10.@@

Pauku 2. Aole ka Lunahooia e hoopuka i kekahi @@@@@@@@

kikoo dala no ka uku ana i kekahi o na heluna dala @@@@@@@ @@@ koe wale no a ua loaa mai ka likiki uku piha iaia no ia mea a ua aponoia ia mea e ke poo o ke keena malalo o laila i hookomoia ai ia ikamu.

Pauku 3. E mana no keia kanawai mai a mahope aku @ ka la o kona aponoia ana.

C. J. McCARTHY

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

KANAWAI 68.

[B. H. Helu 202.]

He kanawai e hoololi ana i ka pauku 1138 o na @@@ wai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915 e Pili Ana @ @@@ Hanau na make ame na male ana.

E hooholoia e ku Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1. O ka Pauku 1138 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii. 1915 ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei.

"Pauku 1138. Waiho ana mai i na moolelo. E lilo no i @@@a na ka mea hoopaa o ka lehulehu ka waiho ana i na moolelo @ na hanau. na make ame na male ana e loaa mai ana iaia mai na poe hoopaa inoa mai elike k hikiwawe me ke kupono e @@@@ ia mau mea a paa pono elike me na hoakaka ana mahope aku nei. Ka moolelo o na hanau an, na poe make ame na poe i maleia, a e humu ia mau moolelo pakahi me ka neepapa ana o ia mau hookomoia ana mai."

Pauku 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.

Aponoi i keia la 11 o Aperila A.D. 1919.

Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.

C. J. McCARTHY.

KANAWAI 69.

[B. H. Helu @@@.]

He kanawai e hookaawale ana i ka helun o eha tausani dala ($4,000.00) no ka hale puhiohe ame keen hoahu ukana maloko o ke kahua o ke kapitala, ma honolulu.

E hooholoia e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:

Pauku 1. O ka heluna o eha tausani dala ($4,000.00) ma keia ke hookaawaleia nei mai na loaa laula ae o ke Teritore no