Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 20, 16 May 1919 — He Moolelo Pohihihi a ka MAKAIKIU WAHINE RUTA REVENA I Huli Ai Mahope o ka Meheu o na Rose a Loaa Pono ka Mea Pepehikanaka. [ARTICLE]

He Moolelo Pohihihi a ka MAKAIKIU WAHINE RUTA REVENA I Huli Ai Mahope o ka Meheu o na Rose a Loaa Pono ka Mea Pepehikanaka.

MOKUNA XIV. , he mau kaikuahine mahoe ko'u," i hoomau mai ai Iklema i ke kamailio ana. VO laua waie no na wahine . ,i'u i aloha ai me ka oiaio loa, me ka nana ole aku i ka , kanaka mea e noonoo & e kamailio mai ana no'u. » kekahi o laua, oia ka hiapo, ka'u wahine o ka mare alaila kani iho la ka Mrs. Delema uhu o ke aho hoo:'.valia loa, a o kekahi o laua ko'u kaikuahine. ; ;i make ko makou makuahine i ko makou manawa , ; .t lt>a ana. Aole i ikeia kekahi mau keiki i oi aku ka ~.1 (. ke aloha o kekahi i kekahi elike me makou. Ma ke ano he wahi keikikane uuku wale no ua lilo au i , ,Aa honlohe loa, a i ko'u inanawa i kanakamakua ae ai, : -nau nn ko makou pili a noho pu ana me ka hiki ole ke r 'iawaleia." ~i!a hoemaha iho la kana kamailio ana me he me&.la • ,iji ,*i loa i ke aloha no kona hoomānao ana ae paha no ia Ia a lakou e pili ana. ' * n< > au ke hoolohe aku nei no kou hoakaka mai i kau klo ahiki i ka pau pono ana, e Mr. Delertia," i pane ;; ,;l .» Ruta.. ; k,a manawa i piha ai ko'u mau makahiki i ka iwakalua auleliia aku la kuu kaikuahine i ke aloha i kekahi ka- • a'll i ike ole ai mamua, a pela me kuu makuakane. • ) koia kanaka ana o ke aloha ana he ino mamua o ka ■ Kii]i'>no, a ī kaawale aku ai laua i kahi e ua hoowale- \ mai la ua kanaka la i kuu kaikuahine ahiki i ka holo • -iu ana a mare aku i kahi e. ī a nui ko makou aloha ia Doreka, oia kona inoa, o ka , 'nilu i ikeia. i ka halā ana o na mahina eono o ke kaad':r aua .aku, hoi hou mai la ua kaikuahine la o'u ua hele i,(.i a wiwi, me ka nawaliwali a pololi pu, mamuli o kona .. t -hi mau ia e ke kane ana o ka holo a mare ma-lu ana, oia kahi wale no ka hoi ana mai. \!Mia ino!" i namunamu iho ai o Mrs. Delema iaia iho .- ka hinlo ana iho o na waimaka. M.i ka makou nana aku i Ua kaikoahine la o'u me he la e pepehi mau ia ana oia, a o ka hapa kaumaha loa , aua i kona moolelo ua hoowalewaleia oia a laweia aku . •n;ire ma-lu aole ma ke ano he mare oiaio, aka, ma ke ano •: r.iare hoopunipuni—aole oia he wahine i mareia!" Xui aku Ia no hoi ko oukou kauinaha nona," i pane aku Kuia, oiai nae ua niii a lehulehu na moolelo o ia ano . ' iolie a i ikemaka ai. e "• >. iie imi me ka piha pu i ka ukiuki i kela kanaka nan» ka'li i kuu kaikuahine," me ka ha'uha'u ana iho o Delema. ■ uui ko'u ehaeha nona; nui k.a walania o kuu naau no • ,1 liana ia ana ma ke ano lapuwale loa—o kela kino nui ;■::':;«u"i a momona ona mamua aku ua hele a koe ka iwi, k na helehelena u'i ua hele no hoi a manUmānu me ke kau t.<:' ■■ na alina, mamuli o kona pepehi hoomainoinoia ana, ka mea i oi loa aku mamua o ia, o ia kona hapai ana a pinau mai he keiki pooole. \-\ lie mea oiaio keia. Ekolu mahina mahope mai o v '~ h,,i ana mai ona hanau rriai la oia he keikikane a make k:: ia <>i a a nalo loa hoi mai keia ao aku kahi i hanaia aku •i' i.i me ka lokoino loa." \1- 'ha ino no ka hoi kela kaikamahiiie," i hooho ae a : •'Kuia. me na waimaka e kiheahea ana ma kona mau lihi- ■ "Xo'u iho, aohe mea i oi aku ke kaumaha mamiia o ka ;ia aku i kekahi kaikamahine opio ua hoopoino ia kona •■• ma kela ano." \e uo hoi. Maluna o kona moe make i noi ihai ai oia • li<>ohiki aku au e malama loa i kana keiki, a e hoonaiā au iaia i lilo ai o ia i kanaka naauao a maikai iwaena ī . kauaka. No kekahi manawa kona noi ana mai me na • .maka aole au e hoike aku i ke ao no keia hanā, hoohilaa ana i hana ai a i lilo ai hoi i mea hpopoino i kona ola. "i 'a hoohiki aku au imua ona, a mai īa la mai ua malama • u i ka'u hoohiki,a i ha'i aku au ia oe, aole mea hookahi ' - ali" ae ou i lohe i keia moolelo o i nei wale no, kuu '• .''mlK'," ' 'ia anei ka manao o kaU olelo i pane mai ai ia'u 110 ka iki i hanaia me ka mea inake?" '\e. oīa. Aole mea hookahi i ike a i kamaaina iaia he k. kekahi ana o ka hanau ana mai i keia ao. He mau la mai o ka make ana o kuu kaikuahine ua lawe aku i kana keiki i kekahi kulanakauhale mamao, a haawi " !a iaia iloko oka malama ana a kekahi wahine kanaka " i-ua a'u i ike ai he aloKa oia i na keiki. He wahine kanek< <>ia. he wahine kulana kiekie a i piha i ka naauao me ■ ! i" maikai lehulehu. a na ia w.ahine i hanai a i hoona- : ; kela keiki me he mea la nana ia keiki ponoi." \ auliea ia keiki, a heaha kona hopena?" i ninau aku ai ■' na. "He mea oiaio aole oe i haalele loa iaia me ka ' < h"U ole aku he keiki oia nau?" '. a< 'le." wahi a Mr. Delema o ka pane ana mai. "O k' ikī la a'u i kamailio aku nei ia oe eia oia maanei, a ke 'nai nei oe iaia, o Mr. Have lasepa." ' a oain ka Mr. Delem,a o ka hoike ana mai la ia oe," i • mai ai o lasepa. "I nei manawa ua maopopo mai la • ki' kumu o ko'u malama ana i ka hoohiki i haawiia aku 1 mea make. a ua inaopopo aku la no hoi ia oe ke kumu - Mr. l)elema haawi ana i kona noonoo nui maluna o'u, ka mea, oia ko'u makuakane hanauna. na i uku i ko'u uku kula no ka hoonaauao ana ia'u. -a no hoi i hooikaika a loaa ia'u ke kulana hana he • i!"ielo na Mr. Kama, kona makuahunowaikane." a. e Mr. lasepa, e oluolu mai ana anei oe e hoakaka ia'u no ka mea i hanaia ma kela kakalii.aka i make ai o ~ Kama?" wahi a' Ruta o ka ninau ana ae. 1 ua oluoluMoa au, no kā mea aohe a'u mea e maka'u : ' nei manawa, oiai ua paa mai la kela mea nana oia '(" lii i ka hopuia? E like me ia i hoike mua ia aku ai 1 ua uui ko'u aloha ia Miss Faure, a eia no ia aloha iloko " ''' 'Ua i nei manawa, i hoike aku no au imua ou me ki ' ■ ioa. . '' a manao iho au he kumu no ka'u e'lili ai ia Mr. Kama. ka mea. e hookaunu mau ana oia me Miss Faure me ka •""U»ili mau aku ia Faure, aole au i ike.i ke kumu, eia nae, ka mea oiaio, me ka nana ole mai i ka Mrs. Delema ' i <• kamailio aku ai iaia a e noonoo ai paha. Ke kaumaha ''' ; iu i ka hoike ae i keia mea, aka nae he mea oiaio keia. ' a halawai au me Mr. Haoada Kerega, ma ka hale ; .'ka. oia pu kekahi kanak.a i aloha ia Miss Faure, pela ' 'i nana aku, eia nae. ma ka'u nana aku me he mea la makemake mai o Miss Fatire iaia, koe aku nae oloko ■■!'ia nui. v Me kanaka akamai o Mr. Kerega ma ka hakilo a nana i ke ano o na k.anaka, a ma kekahi ano i mopopo ole '• ua ike mai la oia i ko'u haulehia ana i ke aloha ia Miss ''■•ure. "I kona manawa i maopopo ai he kakauolelo au na Mr. Kama, aole i loihi ka manawa i hala iaia ma ka haHilo anu

mai owau pu kekahi i lili ia Mr. Kama. Ia manawa ua hana mai la : oia i kekahi hana debolo loa maluna o'u, e Miss Revena, ma o ke koi ana mai ia'u e hana i kekahi hana ino weliweli loa a'u i mihi mau ai ahiki i ka hopena o ko'u, ināu la." | "H'eaha ia mea ana ō ke koi ana mai ia oe e hana aku nona, a i.ole, no kekahi mea okoa ae paha?" i niaau aku ai o Ruta. "Heaha'mai auanei hoi kau. ua hoolilo mai hoi paha oia ia'u i hoahui nona, a ma ia kumu i owili pu ia aku ai au iloko o ke karairria pepehikanaka, no ka mea, owaii hoi ka niea nana i i kela pua rose i hanaia ai me ka laau make māltiha:;X>; ke pak,auHau ma kahi e hiki ai ia Mr. Kama ke ike a ke Uīau aku i ua pua la." "O oe?" i hooho ae ai o Ruta me ka leo o ka mea i piha loa i ka ukiuki ame ka weliweli. Ia manawa hookahi ua ■liwe haalo'ulp'u mai la hoi o Mrs. Pelema, a o ka Mr, Delema hana nui ia ia manawa o ka hoonana aku iaia, me ka hiki pono ole no nae ke papa aku iaia. "Ae, owau ka mea nana i waiho kela pua rose a o ke kumu hoi o kona make ana," i .fro.omau mai ai o lasepa i ke kamailio anā, me ka hele ae.la o .kona helehelena ia manawa a haikea loa. ke ano £> lsa inea ,£isiake aku ana. "Ae, na'u fchana. Ua <j>Jel#, !( mai y>a o Mr. Kerega ia'u ina e waiho ana au i ka pua rose ame ka Piainaka o Miss Faure maluna o ke pakaukau a Mr. Kama, e ike ana ke kaikamahine hana oloko o ka hal,e a e lawe aku ana ia mau mea iloko o ka rumi o Mrs. Delema, 110 ia kumu i waiho ai au iloko o ka ume i.hiki ole i ke kaikamahine hana ke ike. "Ma kela manawa ana o ke kamailio ana mai ia'u noonoo iho la au he hana pepehikanaka weliweli maoli ka kela. aka, heaha la ia mea ia Mr. Kerega. no ka mea, lie kanaka puuwai eleele oia, he leo mana kona me fte mea la aia kekahi mana o ke ano kahuna iloko onā; ua kauoha mai oia i kela ame keia kanaka ana e makemake ai e hana i kekahi hana ana e makemake ai mamua o ka hoomaopopo ana o na kanaka no ka lakou mea e hana aku ana, pela iho la au i hanaia mai ai .ahiki i ko'u hooko ana aku. "Wahi ana o ke kamailio ana mai ia'u, ina no ka ike nei o Mrs. Delema e hoala ae ana oia i ka hak.aka a ku-e aku i kona makuakane, no ka mea, ua loaa iaia ka hoohuoi ua haulehia kona makuakane i ke aloha ia Miss Faure, pela iho la oia i olelo mai ai ia'u e huna i kela mau mea iloko o ka ume o ke pakaukau kakau a Mr. Kania i ole o Mrs. Delema e ike." "O, he kanaka ino lapuwale maoli kela!" wahi a Mrs. Delema, "aole a'u manawa hookahi i hoohuoi ai no kuu makuakane 110 ka hui a launa aku paha me Miss Faure, a no ka mea, ma ko'u ike iho oia kekahi o na kanaka hanohano a hoopono loa a'u i ike aku ai ,a aole 110 hoi au i kanalua iho no, hookahi inanawa 110. kona launa ole a makemake aku pa.ha i kekahi wahine elike me Miss Faure." "He mea oiaio kau i olelo māi la." wahi a Ruta o ka pane ana aku. "Ua hana wale no o Kerega i mea e loaa ai ka hopena ana i makemake ai a e hookoia ai hoi kona maiiao." "Ae, oia maoli ka mea oiaio," i pane mai ai o lasepa. "Eia nae. ua hoolohe aku la a.u i kona manao. Ua haawi mai la oia i ka pua rose ia'u me ka hainaka o kekahi kaikamahine i hanaia me ka laaumake. Manao au mai kekahi mai o na kaikamahine himeni i loaa ai iaia ka hainaka mailoko mai o ka hale keaka Geite, a me lie mea la e hoomaka ana ka inoa o kela kaikamahine me ka huapalapala l Z', no ka mea, oia ka huakumu e kau ana iluna o ka hainaka. ma kela po ua waiho aku la au i kela mau mea, ka pua ame ka hainaka iloko o kekahi ume o kana pakaukau malokp o ka rumi hoahu buke ana. "Mamuli o kana kauoha ua holo aku la au no Nuaka m.a kekahi kakahiaka ae, a ma ia ahiahi iho i lohe ae ai au 110 kona loaa ana mai ua make—ua haawiia i ka laaumake, aohe i haawiia, aka, ua hanaia ma ke ano a'u i hoakaka mu.a ae la ia oukou. "Aole au i ike i ke kumu o ko'u ku-e ole aku i ka hana ana. aka ua loaa nae ia'u ka manao, me he mea la mamuli paha 0 kela f>ua rose ke kumu o kona make .ana—aole hiki ia'u ke hoomaopopo loa, eia nae, oia ka noonoo ulu mau mai iloko o'u. "I ka manawa a'u o ka lohe ana ae no ka make ana o kekāhi o na kaikamahine hiineni oloko o ka hale keaka Geite, oia o Kite Leimomi. me kekahi pua rose i loaa aku c waiho ana ma kahi kokoke i koha kino, akahi no a hoomaopopo loa au no kela pUa rose ke kuniu o ka make ana o Mr. Kama. Ua maka'u au i ka hoi mai i ka hale no ko'u hopoiiopo no no Kerega, o hoike ae oia i ke akea owau ke kumu 1 make ai o Mr. Kama.' "Ua ukuia oe 110 kou lili ana me.ke ola," i pane aku ai o Ruta, oiai oia e n.ana pono aku ana i ua o lasepa. "Wahi au i olelo mai nei ua hoopaapaa oe me Mr. Kama mamua o ko hele ana. he mea oiaio anei ia?" t "Ae, he oiaio ia. lā'u i komo mai ai iloko o ka rumi hoahu buke ana no ke kii ana mai 1 ke kauoha no ia la, e oaa ana iloko o kona lima ke kii o Miss Feidete, a e nana ana ia kii. Ua maopopo ia'u ua hele oia i ka hale keaka no ka ike ana iaia, no ka mea, ua olelo mai o Kerega ia'u pela. "Ua ninau aku au i ua o Mr. Kama no kana mea e liana ana me ia kii, o kana o ka pane ana mai ia'u aohe o'u kuleana e ninau wale aku ai no iaia no ia mea, a ua olelo mai oia ia'u e nana au ma ka'u hana aole e nana aku i ka ha'i. a ia manawa i pane aku ai au iaia i kekahi mau olelo ino— aohe no he mānao nui iloko o ia mau huaolelo a'u o ka hoopuka ana aku iaia. aka na§, ua kaumaha loa au mahope iho a no ka mea he oluolu mau oia ia'u i na panawa apau, me ka pane ole mai i kekahi mau olelo e hoehaeha mai ai ia'u.' Ma keia manawa ua kani mai la ka bele o ke kelepona a c ko Ruta ku ae la 110 ia iluna a hele aku la no ka pane am aku ia kahea maloko aku o kekahi rumi. He mau mniuke kakaikahi ma ia hope iho ua hoi hou ma la oia, me ka helehelena hoihoi a he minoaka ke paani aania kona helehelena. laia i huli ae ai a ike ia lasepa, i aku la: <4 E Mr. lasepa lie nuhou hoohikilele loa aku ka'u ia oe. Ua loaa aku Feidete i na makai a aia oia ke paaia mai la maloko o ko halewai." "Pela!" a ku koke ae la oia iluna me ka lelele ana ae nu ka piha hauoli. "Ihea oi^ f Jkphi i loaa <iku ai?" "lloko o kela hale e ku nei aiaiiui 142, kahi i pa; ai o Kerega ia'u i ka hopueft,7jMa.4ce kelepona a ke Kakiana Makai Makate o ka hoike ana mai ia ia'u ua huliia oloko c kela hale mailuna a hala ilalo, pau na kuono ame na rum a pau i ka huliia. "lloko o kekahi rumi maluna loa i loaa aku ai o Miss Fatire ame kela kaikamahine himeni i nalowale ai o Geogeti Levere. Ua makemake lakou ia'u e hiki koke aku i ka ha lewai i keia manawa, a oiai * holo aku ana au ilaila, e a mai oukou apau o ke liolo pu. Pehea la ia?" "O, ua pōno kela," i hooho like ma.i ai na malihini apau ekolu. x MOKUNA XVI. Ka Hopena o ka Nane. .. L Ua piha oloko o ke keena o ke Kakiana Makai Makate ma ka manawa i hoea aku ai o Ruta ame na hoaloha ona ilaila, komo pu me kekahi mau makai he nui, elua mau kanaka kak.au meahou 110 na nupepa ame Feidete Faure a me Geogeti Levere. ke kaikamahine i nalowale honua ai me ka maopopo ole. Nana aku la o : . Ruta, i ke kaikamahine

me ke kahaha loa o kona noonoo no kona ike aku ua hele' a wiwi me ka haikea o kona helehelena. • | Ia Ruta i komo aku ai me kona poe, haawi mai la ke Kakiana makai i kana hoomaikai ma o kana olelo ana ae: 4f E haawiia i ekolu huro no ka Makaikiu Wahine Rūta Revena, ke koa wiwo ole! Huro! Huro! Huro! HNou na hoomaikai, a nui," alaila ia manawa holo mai la o Feidete a haawi mai la i kona lima no ka lululima ana, he hana hoi a Ruta i. haohao iho ai me ka i pu ana mai o ua o Feidete: j "Aole i kana mai a ko'u mahalo ia oe, e Miss Revena! Aole oe i hoomaopopo i ka maikai o ka hana au i hana ai i ka hoakanaka ma o kou hopu ana ia Kefegā' a paa aMawe-" in.ai iaia imua o ka aha hookolokolo no kona hookolokoloia | aku—aole hiki ia oe ke ike iho ahiki i kou lohe ana aku i kona moolelo piha. , | "Eia hou, iloko o kou manawa i hele ae ai a koi»o i ka hui me na ksiakamahine himeni maloko o ka hale keaka Geite, a iloko o ia manawa apau ua hoololi oe ia oe iho a like me Fole Fo[eka, mai manao oe aole au i ike ia oe, he oiaio aole au i hoomaopopo \q. oe mamua, aka mahope o kekahi mau la akahi 110 a loaa ia'u ka fke o oe no ia." "He mea oiaio ia." i pane r aku,ai ; ,o r |fyj|.a if me ka akaaka. ana. "In aole au i hana pela»jna aolq,āu Vlioano-e ia'u iho, alaila owau kekahi o na makāikiu hupo haalele loa." Alaila hele aku la o Ruta a ma kalii a Geogeti Levere e noho ana a noho iho l,a ma kona aoao maluna o kekahi noho, a i aku la: "E kuu keiki, ma ka'u ike ak'u ia oe ua halawai oe me kekalii haawina hoehaeha loa i kou noonoo, mamuli o kou hoopaa loihi ia ana maloko o kela hale e kela mau lapuwale. Aole anei pela?" "Ae," wahi a Geogeti mahope iho o kona nana ana mai ia Ruta me ka helehelena e hoike mai ana i kona maka'u. "Oia mau no kona maka'u e Miss Ruta," wahi a Feidete o ka pane ana mai. "He kaikamahine maka'u wale no oia ame he mea la oia mau no kona haalulu mamuli o kona hoopaa loihi ia ana fnaloko o kela hale." "Auhea o Kerega?" i ninau ae ai o lasepa. I ka lohe ana mai i kona leo huli itio mai la o Feidete a nana māi la iaia, a i ka ike ana mai o ke ku mai la no ia a hele māi la e hui me ia, a nee mai la i ka honihoni iaia. "O, e kuu keiki," wahi ana, "ua hoi mai nei ka oe? u Ua loihi maōli kou nalowale ana mai a'u aku a ke hauoli nei au i kou hoi ana mai la a ike hou aku au ia oe." "O kou manaoio maoli anei ia e Feidete?" i ninau aku ai o lasepa, me ka nana ana aku me na maka hoihoi, me ka manao he oiaio ko Feidete aloha iaia. "O kou manaoio maoli anei ia o oe ka'u wahine?" 1 Luliluli mai la ko Feidete poo a i mai la: "E ke keiki j naaupo—ke mau nei no kaT<ou manao ana mai owau no kaii wahine? Aole anei ou nana mai ua oi aku ko'u makāhiki mamua o kou e kupono ai au e kapaia mai he makuāhine nou? . "He katxakolu-kumamawalu o'u mau makahiki: i nei manawa i lohe mai oe. he mau makahiki i oi loa aku māmua 0 kou, ua maopopo ia'u aole oe i ike ia mea v .aka o ka oiaio keia a'u e ha'i aku nei ia oe. Mai hoonāaupo iho oe ia oe^e'hoopau loa oe i kou manao ana mai owau kaU wahine. 'Huli aku i kaikamahine opiopio u'i, oia ka hoa kohu e hookaunu aku ai ,aole ka mea i hele a olopaikini. I hoā-loha-wale 110 au nou, aole ma kekahi ano e ae." "Alaila, aole oe e ae ana la e tnare mai ia'u, e Feidete?" 1 ninau hou aku ai o lasepa, me kona nana ole ae i ka j^hā 0 ka poe e noho pu ana malaila, ia mānāwa; hehel6ti.ēlena= kona o ke ano lioka ia manawa ika nana mai a ka lehulehu e.noho mai ana nana iaia mamuli o na olelo a Feidete o ka 1 an.a mai. "Mai hoonaaupo oe ia oe iho e - . Mai kamailio hou aku paha oia o kona papā'ilā ana mai o ka poohiwi e ke kakiana makai, m<s t ka i pu aha mai ma ke ano hoopaani: "Ea, e ke kanaka.ōpiō, Uole keia he wahi-kupono no ka hookaunu ana., E ltoopau oiua i ka olita kamailio ana i na olelo hooipoipo .māanei, ma kahi okoa aku olua e kamailio ai i na aloha o olua. "E na keonimana ame na lede," wahi 'a ke kakiana, "iha e ae mai an.a oukou e noho iho ilalp alāila e hoomaka ko kakou kamailio ana ma na mea e pU'i aha i ka liana aole ka hoopau manawa wale m.a na mea e ae. "E Kamaiii," i kahea aku ai oia i kekahi mau makāi opio e ku koke niai ana, "e kii aku olua ia Kerega a lawe mai iaia iloko nēi?" 1 ka hala ana o kekahi mau minuke mahope iho ka'iia mai ana o Kerega iloko o ka rumi me ka paa o kona mau.lima i na kupeehao i opeaia mahope o ke kua. Hopu aku la ke kakiana i kekahi noho a kukulu aku la iwaenakonu o ka rumi, a kauoha aku la ia Kerega e noho iho, a iaia i noho iho ai, hookahi makai i ku mai mahope ona a hookahi makai ma kela ame keia aoao ona. I ua o Kerega i noha'ilio ai ike mai la oia ia Ruta e huli pono aku manuia ona, a o ia ka ua o Kerega o ka i ana 'nai me ka pilia inaina: "Ke manao nei au Ua hauoli ilio la laha oe la'no kou ike ana mai la ua paa au?" "Ae, ua hauoli loa au ,aole nae owau wale, aka, o ka poe no apau i maopopo ae nei i nei manawa, eia ka he kanaka ino oe me ka piha i ka hookamani. Q ka oi aku nae o ko'u ma liauoli lo.a, oia ka manawa e loaa mai ai ia'u o ka umi kaukani dala makana au o ka hoohiki ame ka hoolaha ana la ka mea nana e hopu ana a paa i ka mea pepehikanaka. a oiai owau ko mea nana i hopu, nolaila, ke mano nei au ia'u ia mau kaukani dala. "J r .i.a hou, e piha loa iho ana au *i ka hauoli ina e kakau nai ana oe i liei manawa i kekahi bila kikoo dala o urr vattkani a haawi mai ia'u i nei manawa me ka hoohakalia 'iou ole aku. a i ole, i ka manawa kupono paha e loaa ā.ia a oe ma nei hope iho, o ka'u no nae e iini loa nei o kou lana koke mai no i nei manawa.' 'Aha, ke ike aku nei au i kou makemake maoli ia mea ie (lala. Aole loa e loaa aku ana kekahi bila kikoo dala ia K mai a'u aku. O oe ka mea nana au i hopu a nolaila c i6ohoka aku ana au ia oe ma na ano apaU. • . 'O, alaila, aole lo.a oe e ae mai ana la?" i ninau aku ai. c •iuta me ka leo ko'iko'i. "O kau paha ia e noonoo la, aka ? ha*i aku au ia oe e loaa ana ia'u kela huina dala mai k( iHU waiwai mai. Mai manao oe e nele ana au. no ka mea nii i.a manawa a'u e koi aku ai aia paha oe iluna o ka noh( iwila ia manawa e hiki ole mai ai ia oe ke ike i ka mea i 'unaia aku 110 ko waiwai. 110 ka mea..he make aku kou." "Alaila, i k.auoha ae nei kl paha oe e laweia mai au maanei 110 ka hoolohe anā' aku iko'u |hdf)£tYa', a i' olē, no' kor lolie mai ra'u i ko'u hoike ae' i h r ā a'u i hana ai, •>ia anei? "" : "" ' f"lna oia kou. makemake, alaila e hoike aku ana au i na niea apau. he moolelo a'u e hoike aku ana imua o oukou apau <a. oukou i lohe mua ole ai. e Miss Fole Foleka hoopnnipuni: ke ike m.ai la oe e Miss Ruta, ua maopopo oe iau. 11 a ike mna au o ka Makaikiu Wahine Mi««; Revena ne oe i hoololi ia oe iho a ike loa me Miss Fole Foleka, no ia kumu i hoouna aku ai au i kekahi palapala me na huā Hoailona ia Feidete, he palapala *i hiki ole,iaia ke hoomaop'opO nona ilio." r \' ; "Ma kahi o kela lalani e olelo ana 'e 'Vrtākaalā loā ia oe ilo i 11 a kiu,' ea. oia anei kou manao?" i ninau aku ai o Ruta. : "Ma ka hoomaka ana e hoike aku i ka'u moolelo imua o oakou he mea pono ia'u ke hoike e aku i ko'u inoa oiaio <?ia hoi o Hafiza Somura. He kanaka Inia au mailoko mai 0 kekahi ohana alii kiekie loa, he oi aku ko'u kulana kiekie a he koko alii hoi ke holo nei iloko o ko'u mau aakoko i oi ba aku mamua o ko oukou e kena poe Amerka ilikole, ekahi wale ae nei no ko oukou ikeia ana ae'he pōe waiwai, "Eia nae, lie kanaka .a'no kuokoa loa au, a he kahaka hoij < hana ana ma ke ano i kulike me ko'u makenlake, aole iiamuli o ke kauoha a alakai mai a kek.ahi. Me he mea la, !ka loaa iu'u keia ano mailoko mai o ko'u makuahine, no ka

mea, i ko'u wa he keiki uuku wale no ua hanaia e ko'u mākuahine kekahi hana i ku-e loa aku i ka makemake o kini fnakuakane, a no ia kumu ua piha loa kuu* i ka hiihu nona a kipaku okoa aku la iaia mairdftb aku o ka halt. '• "I ka manawa i make aku ai o kuu makuahine he keiki ilihune loa wau ia tnanav/«i, r.o ka ua hoolilo ki-.u ma-. kilakahe i kona mau waiwai a j)au nialuna o ke kaikamahine a kona kaikaina. he kaikainahine opiopio loa noija na makāhiki he umi-kumamaono wale 110, a lie kaikama4itnc makua ole hpi oia ia manawa, a mamuli o ia kumu i ku ai kahi o ka nele. ■ r O ka inoa o kela ieaikanialiine hanauna o'u o Zelcma Sortiura, "alaila, hoohiaha iho la ua o Kerega i kana kamailio ana no ka hOonianaō ana ae paha i kona ohana i hala aku ma kela apao, a'ke ; k!aki6H fnai la no hoi kona poe hoolohe. iaia o kona kamailio hou aku. "No ia nele, "wahi hou ana o ke .kamailio ana ae, "he hana nui na'u ia manawa ka noonoo ana i kahi no'u e pono ai no ko'u ola ana. Oka mea mua i ala mai iloko o ko\i noolloo ia maiiaWa oia ka hana, ka mea e loaa ai ko'u mau potio o ke : ola ana, eia he mea hoehaeha loa mai ia i ko'u noonoo, no ka mea, aole au i maa i ka liana mamua aku, no ko'u kaukai i ko'u pono o ka noho ana mamua aku ia hai a e noho mau ana hoi me ka oluolu nolaila ua lilo ka noonoo ae i ka hana i mea hoehaeha mai i ko'u noonoo. "Ēia nae, ua pomaikai au mā kekahi ano, ua nana mai kuu kaikuahine hanauna ia'u .me ke aloha, ua lokoinaikai loa oia ia'u mā o kona mahele like ana i konā waiwai a haawi mai la ia'u, a ua apo aku au me ka manao maikai loa no ia mahele ana mai ana. "I ka manawa i lohe aku ai kuu makuahine no ka loaa ana o ka pomaikai ia'u, ua hoi hou mai la oia a noi mai la ia'u e kokua aku au iaia, aohe a'u hoole ana aku i kana noi no ka mea, o ko'u makuahine no hoi oia, oiai nae ua ike iho no wau he hana ia a ko'u makuakane e makemake ole mai ai ia'u e hana aku, he ku-e ana aku ia i kona makemake ina oia e ola ana. "Ua hoihoi mai la aU iāiā iloko o ko'u liāle ponoi me ke ku-e loa no nae i ko'u makemāke, no ka mea. aohe o'u aloha iāia. M ' "Aohe no paha he aloha iloko ou nona no ka mea, he holoholonā oe," f kikoho mai ai o Mrs. Dcletna i kana olelo. "He mea oiāio iā aohe o'u aloha i ko'u makuahine, aohe no ia mea he aloha iloko o'u 110 kekahi mea ola —aole «u i ike ia mea he menemene aole no hoi au i ike i ka manao o iā mea he aloha." "Alaila e aho ka holoholona ia oe." i kikoho hou mai ai o Mrs. Delema. "He haawina kupanaha no keia i loaa ia'u, aka pela iho lā no paha ko'u ano i hanauia mai ai. Ma ko'u noonoe» iho he noonoō hupo loa wale pna aku no i kekahi mea he maiiao e loaa ole-ai ka pomaikāi. "No ka hawi ana aku nae i ka mahalo i kuu makuahine, e olelo āe au i keia, he wahlne oia i oi āku ka naauaō mamua o kuu makiiakāne; ma kuu hooniaopopo iho me he mea la mamuli paha o kela ano naaiiao ona- i loaa ai ia'u iā :hāa\vina. Hele mai la oia imua o'u ma kekahi la a i tf\ki la: "Pehea la .i oluolu ai kou noonoo no ka hapalua wale no o ka waiwai o kou makuakane i loaa mai 1a ia oe, oiāi nae ō ka pau loa māi no o ia mau waiwai ia oē'ka ;mea pololei loa? , "O ka'u i pane aku ai iaia ua hauoli no āu i kā loaa ana niai la o kekahi hapa o kona waiwai ia'u mamlla hoi 0 ka nele ioa, a ia nianawa oia i pane mai ai : "Ua nalu nui au maluna o keia mea i kekahi manawa aku la i hala a olelo wale iho no au ia'u iho, Ua hiki ia oe ke kaniailio 1 ka olelo Palani me kā māikāi, a pela no hoi b'u, ua ike oe iā Pama e like me ka ike a kamaaina i kekahi kanaka Pālāni i hanauia maloko o ia kulanakauhale. "No ke aha kou mea koi ole akq ia Zelema e holo pu kākōu i Palani i a'o ia ai oia i ka himeni? Ua maopopo ia oe he nele loa oia ia ike. I ko kakou'manawa e hoea aku ai iiaila e kaa āna oia malalo o ko kaua malu, a ia manawa e loaa mai āi na dala he nui ia kaua." "Ke kanāka ino-a; "wahi a Feidete o ka puoho ana niai me ka aa o na maka. "Pele ka olua i hana ai i pau ai kuu waiwai i ka uhauhaia! Lapuwale maoli 110 olua!" "O ka Kere{?a' pane wale no o ka panai ana aku no ia māu olelo a Feidete he akaaka, alaila hoomau hou aku la oia i kāna kamailio ana. Ua hoo.hu i au ame kuu makuahine i ko maua mau noonoo, a i ka halā āna o kekahi mkānaWa tta huli mai la o Zelema mamuli o ka maUa alakai, mamuli no o kona ike maopopo ana māi'he alahele maikai io no ia e loaa ai iaia ka ikb āme ka pōmaikāi pu ma ia hana, no ka mea, he kaikamahine leo kani a maikai oia 1 ka himeni. "I ka holo pono ana o nei manao mawaena iho o makou, ua holo io aku la makou i Parisa he mau pule maliope iho. Ia mākou malaila ike iho la maua me kuu makuahine i ka holopono o ka maua mau jnea i hoolala ai, a oiaj he liilii loa kahi ike i loaa ia Zelema ma ka olelo Palani, a pela hoi me ka waiwaiio o na dala Pālani, ua haawi mai.la oiā i ka mana hookele i kona waiwai iioko i ko'u mau lima, a me ia mau waiwai i hoomau aku ai nakou i ka hooikaika ana e loaa ka ike himeni iaia a hiki i ka holopono ana. "Maloko o ke kulanakauhale o J'arisa he nui a lehurehu na \vahine ui e hooliloia aku ai ke dala, a ia manawa ni ua nui ae la ka meo o kuu makuahine i na waina maikai a pii loa o Palani, a ua lilo nui oia ma ia mea, a ua 'nui na dala i hookaheia aku ma ia mea waiwai ole, aole no hoi oia e makemāke ana ma na waina kumukuai haa'iaa, aka ma na waiona pii wale 110 o ke kumukuai. "Elua makahiki ma ia hope mai aneane loa e pau ke iala i ka hooliloia me ka maopopo ole mai keia o Zeletna i nei hāna a maua a i mea nona e hoomamaia aku ai ua 'ioike aku la au imua ona me ka hoopūnipuni loa, no kahi > ke dala i hooliloia ai. "Ua hoakaka aku nae au iaia ua la\va no ke dala ttkunoku no.makau e holo mai ai no Amerika nei, ka aina īu i makemake ai e ike no kekahi manawa loihi, ia nianavā ua hooholo iho la makou.e holo mai, a ua hookoia ia najrao, a pela iho la i hiki mai ai niakou ianei." Hoomaha hott iho la ua o Kerega i kana kamailio ana a tlee ae la i ka akaaka. "Ae, pela ih j la makou i hoea mai li i nei ainā, ia hoea ana mai ianei ua hoololi ae la ua i ko'u inea o Kerepa, Haoada Kerega, no ka mea ia maīawa ike iho la wau o ko'u ola ana mai ia manawa mai e Mlo ana i hana nui ka huli ana i mea e loaa mai ai na pomaikai. • . , „ "No Zelema he wahiqe ; pmp akapiai oia i ka olelo Enelani no ka mea. he wahine Enelani kona mea nana i hoonaauao. Uā loaa pu iaia ka ike ma ka himeni ana i na himeni like ote i paanaau iaia ma ka oielo'- Palani oiai ua ac)iā oia ma Parisa, nolaila, o kona hoomaka iho la no iā e kukulu i hale'hana keaka nona. me ka lawe ana ae i ka inoa hou maluna ona Feidete Faure, a tta lilo oia i wahine himeni a hana keaka kaulana loa mai ia mau makahiki mai. "Iloko o na mahina mua a'u o ka 110(10 ana mai i nei aina "a haawi nui au i ko'u manawa ame ko'u noonoo ma ka huli ikaika ana i ka olelo Enelani, o kuu makuahine pu kekahi i hooikaika e loāā iaia ia ike, a mamua 6 ka Kala ana o kekahi manawa loihi ua hiki ia maua ke kamailio ma ia olelo me he mea Ia o ka maua olelo makuahine ia, elike me ka maikai o ke kamailio ana o na kanaka Amerika a pau ia olelo. (Aole.i pau.) .. . ,• r . ■ . : i; — • '•• UhAr/, ~ „