Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 18, 25 May 1919 — Page 1

Page PDF (1.45 MB)

This text was transcribed by:  Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun
This work is dedicated to:  Dr. Michael J. Chun

Ka Nupepa Kuokoa

KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.

Nui na Moho e Holo Nei No na Kulana Oihana

Ma Kahi o ke Kanahiku a Oi Aku ka Nui o na Moho e Alualu Nei i na Oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu Nei

@ @ @ @ koho baloka kuloko i @ @ @ @ o na moho e alualu nei @@@@ oihana kohoia o ke ku-@ @ @  a Kalana o Honolulu nei, @ @ @ @ kau koho wae moho, no @ @ @ nai i ka hora umi ku-@ @ @ @ o ka Poaono aku nei @ @ @ aku ma kahi o ke 72 @ @ @ i waiho ae i ko lakou @ @ @ noi holo noho.

@ @ @ mai o keia heluna nui o na @ @ @ poe e alualu nei no ke @ @ @ he elima ma ka aoao Re-@ @ @ hookahi ma ka aoao De-@ @ @ @ eono hoi no ke kulana @ @ @  kalana he @ poe Repuba-@ @ @ elua mau Demokarata; he @ @ @ kulana lunahooia, he ekolu @ @ makai nui, he eha no ke @ @ kalana, a he ekolu noi no @ @.

@ @ luna kiai hoi, he kana-@ @ ka nui o na Repuba-@ @ kumamalina mau Cemo-@ @ he nui a lehulehu wale @ @ @ i na la aku nei i @ @ @ na hoopauia na pohihihi, @ @ ana o ka puka no ka hooka-@ @ @ i na palapala noi holo moho, @ @ umikumamalua o ka po o @ @ o ka hoea ana mai @ i @ @ pono loa ai na moho e @ @ o na lono lauahea mamua @ @ @ i mau mea pololei ole, a i @ @ no paga ia poe i ko la-@ @ manao e holo moho.

@ @ ka mho hope loa i hookomo ae i @ @ noi holo moho, oia ka @ @ e alualu nei no ke ku-@ @ @ elima minuke i koe @ @ @ ka hora umi-kumamalua, @ @ waihoia ae kona palapala; @ @ minuke hoi mamua aku i @ @ @ ka Lunakiai Hollinger i @ @ noi holo moho.

Na Moho me na Kulana Oihana

@ @ ae nei e ikeia ai na inoa o @ @ holo moho ana, ame na kulana @ @ a kalou e alualu nei, a @ @ ka aoao kalaiaina o kela @ @ @.

E LAWEIA ANA KEKAHI MAU MA-KAAINANA MA KA LEWA.

@ @ @ ka pau ana o ka hana ho-@ @ @ aie kuokoa e laweia @ @ mau makaainana i ka lewa @ @ @ mokuea o ka oihana kaua @ @ me kela lele ana a na alii-@ @ @ Hilo ma mekahi manawa i @ @

@ @ ka ka i koa ae i ke Kene-@ @ e kauoha ana iaia @ @ ia pono o ka lele ana i ka @ @ he pono i hoa-@ @ o ke kuai ana o ia poe @ @.

@ @ loa keia papahana i @ @ i nei manawa, eia @ @ e loaa mai ana he mau @ @ @ Wakinekona mai e hoa-@ @ ana malalo o kekahi mau @ @ e hiki ai i na makaaina-@ @ maluna o na mokuea no @ ana ma ka lewa.

@ @ ka mea i hoomaopopia e ke @ @ oia hoi mamua o ka @ @ o ka pono i na makaainana @ @ he mea pono e hana @ @ @ ana i ke ola i kaa-@ @ kaua aole e ili aku ke-@ @ no ka loaa nei o kekahi @ @ i na makaainana ma ka @

@ @ ka nui o na makaainana e @ mai ana o nei pono malalo o ka @ ana a ka Lekia @ Brooks @ @ Knerr, ka Lukanela Coy-@ @ mau aliikea e ae o ka @ @ i ka lewa aohe i maopopo @ @.

@ @ o na aliikoa o ka oi-@ @ aina ma Hawaii nei e lilo @ @ i haawiia mai la e ke @ @ i na makaainana i mea hoo-@ @ no ke kuai nui ia o na @ @

NA LONO LIKE OLE O NA AINA E.

@ Loa ka Italia Koi, Wahi a ke Kakauolelo Lane

@ Apr. 26-E hoakaka @ @ i loaa ae i ka Haia Keo-@ @ ia mai Parisa mai ke moa @ @ @ me ka awiwi loa na kuka-@ @ maloko o ka ahakuka malu-@ @ @.

@ @ mea e pili ana i keia koi ua @ ae e ke kakauolelo o ka oi-@ kalaiaina Lane i keia la ka hoike @ @.

@  @ haawiia aku ana o Fiume ia.

Meia.

Josheph J. Pern (Dem.); Rudolph M. Duncan (Rep.); John C. Lane (Rep.); Clarence L. Crabbe (Rep.); William M. Ahia (Rep.); Joel C. Cohen (Rep.)

Kakauolelo

Henry Van Gieson (Rep.); Claus L. Roberts (Dem.); Chris. H Holt (Dem.); D. Kalauokalani (Rep.); Edward Wood-ward (Rep.); A. R. Cunha (Rep.)

Lunahooia

James Bicknell (Rep.); A. Blom (Dem.)

Makai Nui

Charles H. Rose (Dem.); Oscar P. Cox (Rep.); Manuel Olson (Dem.)

Loio

Arthur M. Brown (Rep.); Clarence W. Ashford (Dem.); William B. Lymer (Rep.); Wm. H. Heen (Dem.)

Puuku

Jack Milton (Dem.); D. L. Conkling (Rep.); Daniel S. K. Pahu

O keia hoi malalo iho nei na moho e alualu nei no ke kulana lunakiai:

Repubalika

Robert Horner, Duke P. Kahanamoku, Willian Henery, John F. Colburn III, Joseph Luiz, William E. Paikuli, Willian C. Achi, Chas. Lake, Daniel Logan, Alred K. Magoon, Manuel K. Richards, Benjamin J. Write, James L. Holt, Charles N. Arnold, Nagaran Feruandez, George W. Macy, Harry Whitcomb, E. L. Schwarzberger, Daniel P. McGregor, Albion F. Clark, J. B. Enos, John Franklin Woolley, Carlos A. Long, H. Hocking, Sam Manu, Anthony Y. Seto, Frank J. Ka-ne, Eben P. Low, Manase K. Makekau, O. P. Soares, Beu Hollinger.

Demokarata

William H. McClellan, Lester Petrie, Frank C. Benevedes, John Makia, A. S. P. Robertsou, G. K. Keawehaku, W. J. Sheldon, Robert Ahuna, Joseph Kalana, Jesse Uluihi, M. C. Pacheco, C. W. Marfarlane, Edw. II. F. Wolter, E. J. (Sonny) Gay, Jonah Kumalae.

MAKAUAKAU NA KOREA E HOOKO I KA HANA I HOOLALAIA

I kulike ai me ka papahana i hoolalaia a i hoolahaia ae e ka ahakui lahui a na Korea e kauoha ana i na Korea apau maloko o Hawaii aole e kuai i na waiwai o na ano apau a na Kepani ahiki i ka ike ana ame ka haawi ana mai a Iapana i ke kuokoa ia Korea, he 6000 mau Korea ma Hawaii nei i hoomaka i ke kuai ole i kekahi mau meaulu i hoolahaia e na Kepani, elike me ia i hoolahaia ae maloko o ka Nupepa Korea Herald.

A oiai ka aole i loaa mai ke kauoka mai ka Lunahoohana Nui Lee mai, ke poo o ka ahahui a na Korea, eia no nae ke hookamka mei nei no ka na Korea i ka lakou hana me o ke kuai ole la i na waiwai a na Kepani. I kulike me ka hoakaka a ka lunahooponopono o ke Korea Heral o ka manao o na Korea i nei manawa oia no ka lilo ana i @ kuai i na waiwar a na Pake ame na Amerika kalepa a e kuai ana lakou i na meaai wale no i kanuia ma Hawaii e na lahui e ae koe ka na Iapana.

Ua ninauia aku ka ka lunahooponopono o ka nupepa no ka na Korea mea e hana aku ana no na waiwai a na Kepani e paaia ana e kahou, a ma @ pane e puhiia aku ana ia mau waiwai i ke ahi, a no ka hooko ana aku ka ia manao o lakou e hanaia aku ana keia ma kekahi halawai aku a ka Ahahui Korea.

Italia ma o ke kuikahi ma u la i hanaia ma ka @ o ko Italia komo ana i ke kaua, ke keuikahi i keia a i banaia ma Ladana Malalo o keia kuikahi e haawaiia aku ana ke awakumoku o Fiume i ka ahui crotian, kekahi hapa i nei manawa o ka lahui Jogo Slavs a i keia mau ahui i makemake ai ka Peresidena Wilson e haawiia aku ai o Fiume.

"O ka ninau e pili ana i ka haawiia ana aku o fiume ia Italia us lilo ia he ninau koikoi no ka hooholo ana me ke kupono loa a ka Peresidena Wilson, a ua hui pu mai na kuhina nui Lloyn George ame Clemenceau ma @ manao o ka haawi ana aku ia Fiume is Italia e lilo ana ia i hana paewaewa loa no na repubalika hou ma ka hikina aku o ke Kai Adrite oiai o Fiume wale us ke awakumoku ma ka aoao hikina o ke Kai Adriatic i hiki ke hoohamamaia ma ke ano he puka no ka lahui Jugo-Slavs e puka mai ai i ke kai a e hiki ai ke hui me na aupuni e ae.

HOOKUUIA KE KAKAUOLELO D. KALAUQKALANI

Pili Ole ka Hewa Iaia Elike me ka Hoopii Imua o ka Aha Hookolokolo Kiure.

HANA NA PAIO ANA O NA LOIO O NA AOAO A ELUA

He Elima Wale no Minuke a na Kiure o ka Noonoo Ana Loaa ka Olelo Hooholo.

Mahope iho o ka hooloheia ana o ka hihia a ke aupuni e ku e ana ia Kakau olelo @, no kona apono ana aku i ke koi a Mr. Frietas no ka hana ana i na hale koho baloka, ha ke kau koho aku nei i hala, ua hoopuka mai la ka aha kiure, ma ka Poalima nei, i ka lakou olelo hooholo, e hookuu ana ia elike me ke kumu hoopii.

@ hahana ka paio ana o na loio ma @ aoao a elua, ua hooikaika a Andrews @ loio o Kakauolelo Kalauokalani ma na ano apau e hookuuia ka mea hoopiiia, a oiai, aole i aeia mai kana mau @ ana i kinohi, ua @ mai no nae i ka lanakila ana o kona aoao, ma ka manawa a na kiure i holhoi ae ai i ka lakou olelo hooholo, iloko o ka manawa pokole loa, e hookuu ana i ke Kakauolelo Kalauokalani, no ka pili ole o ka hewa iaia.

He elima wale no minuke a ke kiure i noonoo ai i ka lakou olelo hooholo, mahope iho o ka waihoia ana aku o ka hihia iloko o ko lakou lima, he hoike ana mai keia, i ka hoalo ole ia ana mai he mau paio ana mawaena o na hoa o kale papa kiure.

He hookahi mae kumu hoopii i koe, e kua ana ia Kakauolelo Kalaukalani ame Mr. Frietas, o ia ko laua pili i ka hewa @, aka nae mamuli o ka haalele ana iho o ka Hope Loio Kuhina Lightfoot ia Honolulu nei no Hawaii, ma ka Poaono ae, ua hoopaneeia aku la ka hoolohe ana ia hihia akihi i ka la 5 o ka mahina ae nei o Mei, o ia ka Poakahi e hoea mei ana.

Ma ka Poaha aku ka noho ana o ka aha e hoolohe i ka hihia, me ka hoopaneeia ana mai a ke kakahiaka o ka Poalima, me ka lawe ana mei o ka aoao o ke aupuni i na hoike, e pili ana i ka waiwaii'o o ka papa, i kukuluia ai na hale koho baloka.

I ka manawa i pau ai na hoike o ke aupuni i ka @, aole ka aoao hoopiiia i lawe mai i mau hoike, aka  ua ae aku la ka Loio Andrews, e waihoia na olelo hoalala hope, me kona lawe ole mai i hoike ma ka aoao o ka mea i hoopiiia, alaila kaa aku la ma ka aoao o ka Hope Loio Kuhina Lightfoot, ka mua i ka waiho ana mai i na hoakaka no ke kupono e hookauia aku na ahewa ana maluna o ka mea i hoopiiia.

Ua hala okoa kekahi manawa loihi ma ka aoao o ka Hope Loio Kuhina Lightfoot, ma ka hoakaka ana mai, no ke kupono ole o na dala i kakiia aku no na hoolilo i kukuluia ai na hale koho baloha, a wahi ana, o ka ekolu haneri dala ke kupono no ka hale hookahi, aole hoi elike me ia i koiia aku ai, a i hooiaoia aku ai e ke Kakau olelo Kalauokalani.

I ka pau ana o na hoakaka ma ka aoao o ka Holo Loio Kalana Lightgood ia manawa i ku mai ai ka Loio Andrews, a hoakaka aku la imua o ka aha, a imua o na kiure, i ka loaa ole ana i ke aupuni o na kumu kupono, no ka pili o ka mea hoopiiia i ka hewa.

O ke kumu ko'oko'i a ka Loio Andrews i hoakaka aku ai imua o na kiure, a i koi aku ai hoi e haawiia ka pono no ka mea i hoopiiia, o ia no ka pili ole loa o ka hewa ia Kakauolelo Kalauokalani, no ke kumu, aole on a kuleana ma ka ninau apono ame ka uku aua i na bila kikoo, aka he kuleana ia i haawiia e ke kanawai i na lunakiai; a i ke aponoia ana ame ka ukuia ana o na bila i @, @ o ke kauoha a ka papa o na lunakiai, ua kaawale aku la ka mea i hoopiiia mai ua ahewa mai.

Ua hoakaka pu aku ka Loio Andrews i ko Kakauolelo Kalauokalani kulana, ma ke ano he kanaka Hawaii makaukau loa, a i paa hoi i ke kulana kakauolelo kalana, no na makahiki he umikumamalua, na kela hoahaha i hoopii aku i ka wela i ka Hope Loio Kuhina Lightfoot, a kamailio mai la i na olelo e hoike okoa mai ana i kona piha me na manao maikai ole.

Ua hala kekahi manawa loihi, ma ka

PAU NA HANA O KA AHAOLELO O KE TERITORE

Hookuu Keia Kau o ka Ahaolelo Kuloko ma ka po o ka Poakolu Aku Nei.

NUI NA BILA I LILO I KANAWAI MA KEIA KAU

Aponoia ka Olelo Hooholo Hui e Hoomahuahua Ana i ka Uku o na Solona.

Ma ka po o ka Pakolu aku la i hala i hoea mai ai i ka hopena o na hana o ka ahaoloia, a i lilo i kanawai, mamuli o ke kakaninoa ana o ke Kiaaina.

Ua hiki aku ka uui o na bila i hooholoia ma kahi o ka haneri a oi, a he heluna nui hoi o na olelo hooholo, ame na olelo hooholo hui i aponoia.

O ka hana nui maloko o ka hale o na lunamakaainana, ma ka weheia ana o kela hale ma na hora o ke kakahiaka, o ia no ka hoolohe ana i na hoike a na komite, no na bila i waihoia aku maloko o ko lakou mau lima.

No ka hoomahuahua ana ae i ka uku o na hoa oloko o ka ahaolel ame ko ke Kiaaina, elike me ka olelo hooholo hui a ke senate, ua haawi aku ka hale i na apono @.

He olelo hooholo keia e koi ana i ka ahaolelo lahui, e hoomahuahua ae i ka uku o na hoa oloko o ka ahaolelo, mai ka eono haneri dala o ke kau a i ka hookahi kaukani dala, a mai ka elua haneri dala hoi, no ke @ @ i ka elima haneri dala. No ka uku hoi o ke kiaaina, e hoomahuahuaia ae ia mai ka ehiku kaukani dala o ka makahiki a i ka umi kaukani dala.

O kekahi o na mea i hooholoia ma keia la hope o ka noho ana o ke kau, o ia no ka hoomahuahuaia ana ae o ka uku o na kakauolelo, e hoomaka ana mai ka la ekahi mai nei o ka mahina o Aperila.

Ua nui na bila i waiho loihiia iloko o ka lima o an komite, a he nui wale o kela mau bila a ke komite i wahi ae ai i ka hoike, e waiho ana i kela mau bila ma ka papa.

Ua hele a ka hora umikumamakahi a oi ma kela po, hookuuia na hana o ka hale, a ua hookuu hoi na hana o ke senate mamua ae o ia manawa, a o ka hoea ana mai ia i ka hopena o ua hana o keia kau, a no keia ma la e huli hoi aku ai na solona i ko lakou mau home.

LAWE HE KEPANI I KONA OLA IHO.

Mamuli o ka makemake ole o kekahi Kepani e huli hoi aku no Lapana, elike me ke koi a ka makuakane hanauna o kela Kepani, i lawe okoa ae ai oia i kona ola, iho, ma ke oli ana i kona puume ka pahi, maloko o ka Hokele Seaside ma Waikiki, a iloko o na minuke he umikumamalima wale no, mahope iho o ka hookoia ana o kela hana, ua make loa aku la oia.

He Kepani hana kela noloko o ka hokele Seaside, a wahi a ka makuakane hanauna, aole he maikai o ke ola kino o kela Kepani, no ia kumu, ua hoike okoa aku la oia o kona manao, he oi ae ka pono e huli hoi laua no Iapana. Ma ka Poakahi nei kela kamailio ana aku o ka makuakane i ke keiki e hoi no Iapana.

He manawa pokole loa mahope iho o ka hoikeia ana aku o kela manao i ke Kepani opio, ua komo aku la oia maloko o kekahi @ okoa aku, a iloko o ka manawa pokole loa, ua @ aku la ka makuakane i ke pa hu ana mai o kekahi mea, nolaila holo awiwi aku la oia e nana i ke kumu o ke pa hu ana o ka lohe ana; o ka mea i halawai mai me ka ike a kona mau maka o ia no ke oki ana o kana keiki i kona puu me ka pahi.

hoakaka ana o na loio o na aoao a elua imua o ka aha, a mahope iho o ka haawi ana i na a'o ana i na kiure mai ka aha mai, no ka lakou mea e hana mai ai no kela hihia, ua waihoia aku la ka hihia iloko o ko lakou lima, a iloko o na minuke elima wale no, i hoihoi mai ai lakou i ka olelo hooholo, e hookuu loa ana i na mea i hoopiiia, mai ka hewa mai i hoopiiia ai oia.

Malalo o Aala Paka, a ma Kakaako na Haiolelo ma ka Po o ka Poakolu Nei.

MAHELEHELE PONO IA NA WAHI E HAIOLELO AI

Ma ka La Apopo e Kaahele Ai na Moho ma na Huli Koolau o Keia Mokupuni.

No ke kukala ana i ka hoouka kalaiaina, uo keia kau koho baloka wae moho e hoea @ ana. ma ka la 17 o ka mahine o Mei nei, no na kalaua oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu, i ke okoa ae ai na moho Repubalika imua o na kahua kaua, ma ka po a ka Poakolu aku la i hala, ma ka wehe ana he elua mau halawai kalaiaiua, malalo ne nei o Aala Paka, a ma ke kuea Kumalae ma Kakaako.

Mai kela manawa mai a hoea aku i ka wa koho baloka, he kanakolu mau manawa haiolelo i hooholoia, ma na apuna elima ame eha, me ka haawiia i manawa no kela ame keia moho e hoakaka ai i kona mau manao.

Ma ka la apopo e haalele iho ai na moho i ke kulanakauhale nei no ke kaahele ana ma na apana kuaaina, me ka malama ana i mau halawai ma kela ame keia wahi.

Ma ka noho ana a ke komite hooko o ke kalana, ua hooholoia ma ka Poakahi nei, o na haua apau e pili ana i ka hakoko kalaiaina e @ nei i keia manawa, malalo no ia o na hooponopono ana a kela komite, me ka mahelehele pono ia ana o na po halawai ma kela ame keia mahele koho.

Mamuli o ka nui loa o na mohe e holo nei no ke alualu ana i na kulana oihana, ua lilo i hana paakiki ma ka aoao o ke komte, ka hooholo ana i ke @ maalahi loa e hiki ai i kela ame keia moho ke hoakaka i kona mau manao, ma na halawai, a o ka mea nae i hooholoia, o ia no ka huki ana ma ka baloka, ma ia ano e maopopo ai na moho e hoea ma kela ame kela halawai; a o na manawa kaawale e loaa ana ia lakou mahope o ke kamailio ana, ua konoia lako ue hoea aku no kekahi wahi halawai okoa.

O na wahi haiolelo ame na manawa e haiololelo ai, e ikeia no ia mahope ae nei e hoomaka ana mai ka la apopo aku:

Mei 3 - Holo kaapuni, Kaneole ahiki i Kahuku.

Mei 4 - Waianae.

Mei 5 - Alanui Kula me Liliha; Kakaako, Kuea Kumalae.

Mei 6 - Alanui @ me Miller; Waiakamilo, @ O Kalihi.

Mei 7 - Moilili Paka; Palama, Alanui Banyan.

Mei 8 - @ Park; Jack Lane, Nuuanu.

Mei 9 - Alanui Metcalf âme Wilder; Fern Park, Kalihi.

Mei 10 - Waialua âme Wahiawa.

Mei 11 - Kaialani Tract.

Mei 12 - Halekula Liliokalani, Kaimuki; na Alanui Mokauea ame Edward.

Mei 13 - Aiea; Pearl City; Waipahu; Ewa.

Mei 14 - Kuea Kumalae, Kakaako; Alanui Liliha ame Kula.

Mei 15 - Mahele 9, Apana 5; Alanui Puowaina ame Luso.

Mei 16 - Aala Paka. Halawai hope.

HOPUIA HE PAKE HANA IPUHAO PIULA PUHI OKOLEHAO.

He Pake hana ipuhao puhi okolehao piula ka i kono ae i ke anapuni a Limaloa ma ka Poalime aku loa o ka pule i hala, mamuli o kona hopuia ana i ke @ Amerika Smiddy no kona hana ana a kuai aku i kekahi mau ipuhoa e puhiia ai ka okolehao.

I ka ike ana aku o ka ilamuku i ka hana mai o ua Pake la ninau aku la ka oia penei: "He nui no kau mau ipuhao o kena ano i hana ai?"

"Ae, ke makemake nae oe?" wahi a ua Pake la o ka ninau ana mai, a olelo pu mai la ia manawa he $2 ke kumukuai o ka ipuhao hookahi he kumukuai i oi aku maluna o kona mau koolilo no na materia. Mamuli o kona maopopo ole o ka ilamuku kona hoa e kamailio ana, ua hoike pu mai la ka he lehulehu aku kana mau ipuhao o ia ano o ka hana ana.

Ua haalele koke nae kela helehelena minoaka a oluolu on a i ka manawa i paa ai oi i ka hopuia me eha o na ipuhao ana o ka hana ana. Ua hookuuia no nae oia no kona ninanunauia aku.

Hooholo na Demokarata I ka Lakou Kahuahana

Noho na Demokarata ma ke Sabati Aku Nei i Hala a Lokahi i na Kahua Hoouka Kalaiaina no na Luna Oihana Kulanakauhale

No ka hoonee aua aku i na hana kalaiaina imua, uo na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o Honolulu nei, i noho ae ai na lunanui o na kalapu Demokarata, ma ke Sabati aku la i hala, a hooholo me ka lokahi i ka lakou kahuahana.

Ma kahi o ka 148 ka nui o na lunanui o na kalapu Demokarata i hoea ae ma kela halawai, ke huiia na apana eha ame elima; mauka ae nei o ke kahua o ka hale paumawai ma Palama, a ua piha kela halawai me na manae ohohia, me ka nui a lehulehu o na moho i hiki kino ae malaila.

Ua hoomakaukauia ke kahuahana e kekahi komite, a laweia ae no ke apono ana mai a kela halawai, o ka mea i hanaia, o ia no ke aponoia ana me ka lokahi, me ka hookomo ole ia he mau paku'i, a he mau hoololi paha.

Ma ka pauka wehe mua o keia kahuahana, e @ ana ia i ka hapanui o na Lunakiai Repubalika, o ka papa, no ka hana like ole ana me na Demokarata, ma na mea e hooholomua ai i na hana apau o ke kalana.

E hoopaa pu ana kela kahuahana o na moho apau e waeia ae ana, a e kohoia aku ana e ka lehulehu, e lilo lakou i poe hooko i na manao apau o kela kahuahana, aole hoi i poe kue a hakihaki, elike me ka mea a kekahi  poe Repubalika, ame na Demokarata i hana ai, ma ko lakou ano he mau hoa noloko o ka ahaoleleoo ma keia kau, maluna o na hana apau, i koiia ai maloko o ka lakou kahhuahana.

O keia malalo iho nei ke kahuahana, e konoia ai ka lehulehu e heluhelu me ka moomaopopo i na mea apau;

@ o ka Aoao Demokarata

Elike me na kuhikuhi a na rula o ka aoao, ke kuahana aku nei ka Aoao Demokarata ma o kona komite kalana la i keia kahuahana malalo iho, a ke hoopaa nei i kona mau moho, ke kohoia, e hooko aku i na kahua ame na kumu hana i hoakakaia malalo iho.

Hooponopono Aupuni Kulanakauhele

He manaoi'o ke makou e lawelaweia na hana o ke kulanakauhale me kalana maluna o ke kahu elike me ia e lawelaweia nei o na oihana kalepa e ae. I mea e loaa ai o ke kulana holomua kiekie o keia hooponopono apuni ana, he mea pono i ka poe o keia kulanakauhale me kalana e komo pu mai @ ka iini kui'o e lawelawe i na hana me ka makaala, a e hoike mai ia iini 'kui'o o lakou ma ke koho ana i na luna aupuni makaukau. Mamuli o na lawelawe hemahemaia ana o na hana o ke kulanakauhele e keia papa lunakiai e noho mana ia nei e ka hapanui o na Repubalika, ua hoopii mahuahuaia ka auhau me ka ike ole ia o na pomaikai i loaa mai i ka mea uku auhau. O ka hoomakaulii me ka makaukau hoohana ka makou olelo hoopaa, a o ka lawelawe ana i na hana hooponopono aupuni kulanakauhale me ka makaukau, me ka hoemi lilo ka makou hooko ana ia olelo hoopaa.

Hooponopono Bule Moohelu o ke @ nakauhale

Ke hoopaa nei ka Aoao Demokarata iaia iho e hooikaika no ka hooponopono hou ana i ke ano e malamaia ai o na buke moohelu o ke kulanakauhale, a e hoohana koke ia aku ia hana me ka hakalia ole i ole ai e hoea hou mai na hana apuka elike me i i pahu ae nei i ka akea.

Hale Oihana no ke Kulanakauhale

Ke manaoi'o nei makou, mamuli o ke kulana ano nui o ke kulanakauhale i keia wa, he mea pono e huhuluia i hale oihana no ke kulanakauhale, a no ia kumu, ke hoopaa nei makou i ko makou mau moho, ke kohoia, e hoomakaukau no ke kukulu ana ia hale ma ka hookaawale ana i huina dala e lawa ai no ke kukulu ana ia hale iloko o ke kau o eha makahiki e nee aku nei.

I Mau Alanui Maikai

Ke kakoo nei makou i ka hanaia ana o na alanui paamau apuni ke kulanakauhale me kalana, a e hoohana koke ia ke alanui poaipuni apuni keia mokupuni; a no ka hana ana i keia mau alanui, he hoopaa nei makou i ko makou mau lunakiai e hooholo lakou i kekahi alahele moakaka le'a no ke ano e hanaia ai o ia mau alanui, ma ke ano e loaa piha mai ai i ka lehulehu na pono no na huina dala, nui o ka lehulehu e hooliloia ana. Ke manaoi'o nei no hoi makou o ke ano kupuno loa e malamala ai o ia mau alanui mahope iho o ka paa ana, o ia no ka hoonohoia ana o ka poe malama alanui mahope iho o ka paa ana, o ia no ka hoonohoia ana o ka poe malama alanui (cantoniers) i hiki ai ke malamaia us alanui apau i na manawa apau.

Na Alanui Aoao Hele Wawae

Ke apono nei makou, a e koi aku ana me ka ikaika no ka hooko ana aku i na kanawai o pili ana no keia mau alanui.

Ke Ana Auhau

Oiai ua hoomana iho nei keia Aha olelo i ka Papa Lunakiai, e hoopii ae e ke ana auhau maloko o na palena i hoakakaia, mai kekahi makahiki a i kekahi makahiki, ke hoopaa nei makou i ko makou mau lunakiai aole lahou e hoohana ia maua o lakou, koe wale no in a ua pilikia maoli na hana o ka lehulehu.

Ke kulana Maemae o ke Kulanakanhale ame ke Ola Kino

E lilo ia i kumuhaua na makou, ka hui pu ana aku me na luna aupuni malama Federala ame Teritore, ma ka malama ana i ke kulana maemae apuni ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu. Maluna o keia kumuhana, e kakoo ana makou i ke koi ana aku i ka poe mea hale rumi hoolimalima e malama mau i ka maemae o ko lakou mau hale, a e kakoo pu hoi i ka hooholoia ana o na kanawai kulanakauhale no ka hoohoia ana o ia kumuhana.

E laweia ka Opala me ka Uku Ole

Ke apono nei makou i ka laweia o ka opala me na uku ole mei na home mai apuni ke kulanakauhale, a ke hoopaa nei makou e kakoo i ka hoonee awiwi ana aku i keia hana elike me ka lawa o ka waihona dala o ke kulanakauhale.

Na Oihana Wai âme Lawe Ino

Ke kakoo nei makou i ke alahele e hoolawe pono ia ai ka lehulehu me ka wai, a e hoolako pono ia hoi me na pono lawe ino no ka malama ana i ke ola kino maikai o ka lehulehu, a e hoonee mua ia aku ia mau pono me ka awiwi elike me ka nui o ka waihona dala e loaa ana ia makou no ia @ hana.

Ka Haulipila no na Ulia

Poao no ua ikeia ka holopono o na lawelawe hana ana ma keia haukipila a ku nei, ke manao nei makou, aole i lawe pono kona nui, a aole no hoi ia o kona kahua kupono. Nolaila, ke apono nei makou i na alahele e hiki ai ke hoomahuahuaia ae kona makaukau ma ka hoomahuahua hou @ ae @ nui ame, ka hoololi ana i kona kahua.

Makekek Kulanakauhale

Oiai aole makou i manao na lawa ka haawina dala a ka ahaolelo i hooholo iho nei no ke kukulu ana i makeke no ke kulanakauhale, nolaila, e koi ana makou e hoomahuahuaia ae ia haawina mai ka waihona aku o ke kula @, elike me ka hikiwawe e hiki ana i loaa ai i ka poe mahiai liilii ke makele, kahi a lakou e kuai aku ai i ka kalou mau meaai e makemake ai me ke kumukuai kupono.

Na Oihana Makai, Kinaiahi ame Kukui Uwila

Ke kakoo nei makou i ka haawai ana aku i ka haawina dala mahuahua po ka malama ana i keia mau oihana. O lakou no na kiai o ko ka lehulehu maluhia; a nolaila, he mea pono e hoomauia ko lakou kulana makaukau kiekie.

Na Paka âme na Kahua Paani

Ke kakoo lao nui makou i ka haawi ana i na kaawina dala mahuahua no ka malama ana i na paka o ka lehulehu ame na kahua paani, me ka hoolake pono ana ia lakou me na lako kupono.

Kapiolani Paka, Haleauau âme na Aina Pilikia

Ke manaoi'o nei makou he mea pono e haawiia na hooikaika apau no ka hoolilo ana ia Kapiolani Paka i wahi makaheiia, aole wale e ko kakoupoe ponoi iho; aka, e na @ pu hoi. Ke apono nei makou i ka hoolakou pono @ ame ka malama ia ana o ka hale auau o ka lehulehu me ka makoukou, ame ka paku'i ana mai i na aina pilikai apau, i moekahi ai ka waiho hamama ana i ka lehulehu o ke kapakai holookoa o Waikiki.

Na Kula

Ke manzo nei makou he mea pono @ naua pono ia ka hoolilo ana i ke dala no na halekula ame ka malama ana i na kula. Ua haawi iho nei ka @ i mau haawina dala mahuahua; a nolaila, he mea pono e malama pono ia na halekuai, na lako kula, ame na kahua paani me ka makaala loa.

Komite Hoeueu

Ke apono nei makou i ka hoomau ana aku o ke aupuni kalanakauhale i na kokua ana i ke komite hoeueu (promotion committee), ame ka paku'i ana aku i na kakoo @ i ka hana @ o ke kulanakauhale ame kalana. Ua loaa mai na pomaikai i ke kulanakauhale ame kalana mai na hana mai a keia mau hui; nolaila, he mea kupono loa ka haawi ana aku i na kakoo ana ia laua.

Halekaa Otomobile o ke Kulanakauhale

He apono ko makou, a nolaila, e koi aka @ ke kukuluia ana i hale no na otomobile apau o ke aupuni kulanakauhale e malama pono ia ai ame ka hoopaa pu ia hoi o ko lakou hoohanaia ana.

Ka Pelena Uku Haahaa

Ke kakoo nei makou i ka hoomania ana o ka palena uku haahaa o na limahana elike me ia i keia wa e @ ai o ekolu dala no ka la o ewalu hora hana.

Ka Hoopau Ana

Ke poloai aku nei ka Aoao Demo