Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 22, 30 May 1919 — Page 1
This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
Maukaukau ke Kaihuakai no ka la kaupua
@@@@ @@wina la o ka I ʻ oalua iho nei @@@@ @@@ ai ka papa ho ʻ onohonoho @@@@ @@@@ o ka la kaupua ae nei, ka @@@@ Mai wahi a Col. E. M. Norton, @@ @alikoa o Amerika, a o ka īlamu@@@ ke ka'iuhuaka ʻ i i hoike ae ai. @@@@@ pu ae oia e ho ʻ omake ana hoi mai @@@@ @@ alanui. Moi mai ame Nu ʻ uanu. @@@@ M. Norton i hoike ae ai ma ua @@@@@@@ ma Kahauiki mai, a e hoike ana @@@@@
@@@@@ a na manao e malama aku i @@@ hana no ka ho ʻ ohanahano ana @@@@@ na poe e moe mai la i ke kau @@@@ na poe hoi i molia aku i ko la@@@@@ i ola no ka pono kuokoa o ko @@@@ aupuni, e malamaia ana kekahi @@@aka'i nui, i kupono no ia hana @@@@ la kaupua, Mei 30, 1919.
K@anomaka ana ke ka ʻ i ana o ka hua-@@@@@@ai na huina mai o na Alanui Moi @@@ @iwa o ke kakahiaka. E kamoe @@@@@@@ moi no ka pa o ka hale ali'i, alaila, @@@@uka no ke Alanio Beritania; pii hou mauka no ke alanui vinia, huli no ke Alanaui Nuuanu, a pii mauka no ka puka @@@ ka pa ilina ma Maemae.
Eono Mahlele e Ka'i Ana
I'a maheleheleia ae ka huaka'i iloko @@@@@ mahele. Aia malalo o na ukali @@ a la'amaku Nui ka ho'oponopono ana. Kela a me keia mahele o ka huaka'i. @@@ia mau ukali no lakou na inoa ma-@@@@@ nei, a i ua anahele like ole e @@@ aku ana mahope o lakou, elike @@@@.
@@@@ P.M Snoot, mahele 1 aame 3; @@@@ Q. Smith, Mahele 3 ame 4; S@@@ M. Simerall, Mahele 5 ame 6. @@@@@ ae ana ka puali makai kau @@@@@ Kapena Snoot ma na hina o @@ Manui Moi ame Muliwai ma ka @@@@koa ae elie me ia i hoikeia ma@@@@@@@@ ka papakuhikuhi no ia mea. Ma ke Alanui Wyllie malaila e wa-@@ ai ka huaka'i ka puali koa. Na @@@@ i kela me keia mahele ahiki i ka @@ apa o ka pa ilina.
Ke Ano o ka Huaka'i
O keia iho ka papa kuhikuhi hoono-@@@ @@ huaka'i:
Mahele 1 - Pualikoa helewawae o ka @@@ 2. puali; na koa manuwa, 1 @@@ na koa kelo o Amerika. Mahele 2. Bana o ka pualikoa kaua @@@ na puali 17; 2 puali o na koa Ha-@@@@ puali o na haumana o Punahou; kala a'o koa o honolulu; Bana o ka @@@@ ala o Sana Lui; puali o na haumana o Sana Lui ane ka puali o na @@@ A'o koa.
Mahele 3. Ka Bana Hawaii; puali o ka haumana o ke kula o Kamehameha; @@@@ @ kahiko o ke kaua hulimahi; na @@@ @mehaia ma ke kaua iho nei o ke @@@@
Mahele 4. Bana o ka puali koa ku@@@ koa kahiko o ke akaua o na @@@@@ ka hui Odd Fellows; hui o ka poe ili Ulaula; ka hui oka Poe @@@@.
Mahele 6. Bana o ka puali hoola a me ka puali hoola
Na Hana ma ka Pa Mina
Leo mele - Bana Hawaii Pele-Rev. Akaiko Akana. Mele Lahui- Bana Hawaii. Himeni - Lunakanawai Vaughan. Himeni Lahui o Amerika - Mrs. G. K. Taikabury. Mele Wae-bana Hawaii Ha'i Manao- Ma ke kahua o Fland-@@@ Mr. Homer Lidgate
I ka Haawi ana
I haawina dala
O ke noi a ke Kakauolelo Kalana Kalauokalanai, i ka papa o ua luna kiai ma ka Poalua nei e hookaawaleia ae ka huina o hookahi kaukani dala no na hoolilo koho baloka o keia pule ae, ua pa aku i ma na pepeiao kuli no ka mea ua hoolo ia mai ia noiu o ka papa, me ka waihoia aku a ma keia halawai hou ana aku, e noonooia ai. He leka kekahi i waihoia aku imua o ka papa, e hoakaka ana i na itamu no na hoolilo koho haloka, i hiki aku ka huin i ka $614.79, aole nae i lilo kela leka, i mea e malia ia mai ai e na hoa o ka papa, me ka nana ole ia mai o na hooikaika ana aku a ke Kokua Kakauolelo Milis, no ka pono o ke noii haawina dala hou.
O kekahi o na hana ano nei, i lawe laweia e ka papa luuakiai, o ia uo ka loaa aa akuu o na hooia ana mai ka Meia Jos. K. Fern aku, no kona kakauinoa i ka aelike, no ka hana an i ke alanui holopuni, he alahele keia, wahi a ka meia, e hoea koke aku ai na hooponopono ana, i na pohihihi kanawai imua o ka aha.
No ke noi ma ka aoao o ka Lunakanawai Heen. e kau i kekahi have i makanaia mai iaia e ua hoaloha, ma luna o ke alanui Papu, ua hoole ka papa i ka ae ana aku i kela noi, me ka hooholo ana, aole he kuleana o ka papa lunakiai i kola ninau, a ua nele hoi i ka mana e ae aku ai i ke noi i waihoia mai imua o ka papa.
Ma muli o na hoakaka a ka lunanui o ka oihana wai, i hooholo ae ai ka papa, e hookomo aku i kekahi pauinawai, uwila, mawaho ae ni o ka luawai o Makiki, ma kahi o ka pauma e hoamana ana i ka huina o $10,500 bona $82000 no na hana hou o ke alanui Iwilei, ma kona heluhelu elua ia ana
Ma hope iho o ka noonoo ame ka hooholo ana o ka papa i na haawina no na hoolilo o ka mahina, ua nookuuia ka halawai a ka papa, a noho hou mai ma ka hora elua o ka auwina la o ka la apopo.
Ma ka leka o ke Kakauolello Kalauokalani imua o ka papa, no ka haawi.
E nana ma ka aoao 2
Himeni-- "Amerika" -- Mrs. A G M Robertson.
Mau haiolelo no ka poe make mai kekahi may hoa mai o ka hui o ka poe make.
Hoilona ki pu.
Pule hookuu-- Rev. Loofbourow "Star spangled Banner"
l@sebona, portugala may 28 ache mau ha@e hoou@@@@@ e uo i ka lahui pukiki e like me ia i ikeia ma ka mnawa o ka hoea ana mai o ka mokuea amerika nc4 i portugala nei ma ka la i nehinei, ka mua loa o na mokuea nana i lele mai st john, no paulana mai maluna ae o ka moana atelanika a hoea ianei iloko o kamoolelo o ke ao. ke neia mea ano hou loa i ike mua ole ia ka lua, ua hoomahaia na hana o na hale oihana apau maloko nei o Lesebona, a ua oili mai na kanaka a pau o na lahui like ole maloko o ke kulana kauhale i waho no ka hookipa ana mai i na kanaka amerika lele i ka lewa i ka manawa i hoea mai ai ianei. ua kiia na pu kuni ahi maloko o na papu, ualoheia ka uiina nakolokolo o ko lakou mau leo no kekahu manawa ua hookaniia na hele maluna o na puoa kiekie o na halepule, a mawaho ae o ia ua wawalo ae ka lawe i na leo kupinnai o na kaukaui o na kaukani kanaka mai na makua a na kamalii, no ka piho kauoli, ma ka manawa o ka hookipaia ana mai o ka lutanela a c read ame kona mau kanaka.
Ua hoea mai k mokuea nc-4 ianei mai ronta delgada mai iloko o eiwa hora ame 40 minuke o ka lele ana mai, o ka huina nui o na hora i leleiia mai.
Huli ke kaaahi lawe ohua aohe ola i hoopoina.
oiai ke kaaahi lawe ohua o kahui alahao o honolulu nei e huli hoi mai ana mai ewa mill mai ma ka hapalua o ka hora ehiku o ke ahiahi poalua iho la i hala, ua loaa iho la ia i kekahi kuia ma kona alahele me ka hli pu ana hoi.
ma na mea i hoikeia mai, i loaa keia kuia mamuli mai no ia o ka hookui ana o na huila o ke kaa me ka hookuina o ko alahao, eia nae ka mea laki loa aole he hookahi ola kina i hoopoina ia.
oiai ka ke kaaahi i hoea mai aii mauka ae nei o kalihi a i ke kokoke ana mai hoi o hoea i ka hale hana halakahki o ka hui libby, ua hoopaa iki iho la ka wiliki purdy i ka holo o ke kaa no ka mea ua ano kokoke loa mai ia no ka hale hoolulu, a o ka palena no hoi ia @ oka holo nui ana, a eia ka o keia hoopaa ana ana i ka holo puahia a ua kaa nei, he mea ia nana e hoopaa keleia ai o kekahi mau ola. in a ka no ka paukiki loa o kela kaa i ka holo in a paha he moolelo okoa ka ka lehulehu e helohelo a e lohe ae ai. He ulia no o ka laki. Aia mahea o honolulu nei kela wahi i panaia ai o ka pa ilima?
haipa" oia no kela wahi apau o kunei o ka hoele alii, a he wahiluana keia nana alii i ke au i o kikilo loa. oia ka la, au hea hoi! e ka mokuea mai haalele ana aku ia @@@@@@@@@@@@@@@ hoea ianei he 26 hore ame 45 minute. o kona averike mama lele, i ka hora mai na mokupuni azoroes mai a hoea ianei he 80 mile a oi.
ua hoike ae ka lutanela read ma ka la i nehinei in a e hoomau loa aku ana ka malia mai o ka lewa e lele aku ana oia plymoth, enelani i keia la, he lowa mamao iki aku ia mamua o ko na pkupuni azores he 780 mile he 30 mile ka oi aku mamua o ke kowa mawaena o ponta delgada ai liseona nei.
ma ka hora 825 pm i hoea mai ai ka mokuea nc4 ianei mai pnta delgada mai, ua haalele aku ia i na mokupuni. azors ma ka hora 1008 ma ka manawa o greenwich. he malaelae ka lewa, wahi a ka lutanela a he maikai pu me ka pa ana a ka makanai ma ke alahele ahiki i ka hoea ana mai ianei. ma ha hora 1254 i haalo ae ai ia i ka hale ipukikui a he kowa o 450 mile ka mamao mai ponta delgda mai. ma ka hora 510 ua oi aku mamua o ka ekolu hapaha o ke alahele ma ka lewa kona mamao mai ponta delgada mai.
Ko kahui mahiko oahu maluna o ka hoopii aina.
Ma ka la elima iho nei o mei i haawi mai ai ka haa hookolokolo kie kie o ameika huipuia i ka pono ma ka aoao o ka huii mahiko oahu, maluna o ka hihia koi kuleana o mrs. hele k kiney i koi aku ai i ka mauhiko, no kona kuleana o hookahi hapakolu maluna o kekahi apana aina e papa ia nei e ka mahiko.
O keia kekahi o na hihia aina nui i ikeia. ua hoomaka ka hakaka ana o keia hiia maloko o na aha kaapuni o ke toritre nei me ka hoea loa ana aku hoi imua o ka aha kiekie, a o na olelo hooholo apau loa a keia mau aha i haawi ai, ua haawi aku ia i ka pono ma ka aoao o ka mahiko. i ka nele ana o ka pono i keia mau aha ua hoopii aku ka mea hoopii i ka hihia i ka aha hooholoholo kiekie o amerika ma amerika huipuia a o keia ka panina i keia oia hana. ma ka poalua nei ka loaa ana mai o ka hoike no keia olelo hooholo ae la i na hui loio o frear, prosser, andrson & arx, a me ka hui loio o thompson ame catheart, na hui loio ma ka aoao o kaa mahiko.
A no keaha hoi i kapaia ai kekahi wahi o honolulu nei o kaepanaki?
A no ka mea, ma ia wahi e ki ai ka pu poniuailana a ua holokahiki i kela au neui o na okohola e ku ana ma honolulu kaulana no ia mau la.
O john c lane ka mea nui o na lilo kalaiaina
Iwaena o na moho i holo iho nei no na kulana oihana ma ke koho baloka wao moho o ke kulanakauhale a kalana o honolulu nei,ua ikeia ma ka papainoa i waihoia ae iloko ke keena kalana ma ka poalua aku la i hala, o @@@@@@@ kekahi o na moho lunakiai wae ia, ma ka pua baleka repubalika ka mea uuku loa o kona mau hoolilo, a o ka mea kiekie loa o kona mau hoolilo, oia o john c lane keahio na moho meia i kaule.
o na hoolilio o john c lane no kona holo moho ana, ua hiki aku m kahi o ka 255 o rudolhp dunean kekahi o na moho i haule no ke kulana meia he
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
@@@@
Ma muli o ka hooko ole ia ana o ka iiini o kekahi mau kepaui opio, uo ka hooliolo ana i lana i hookani, i loko o ka berita o ka moare i lawe okoa ae ai laua i ko laua mau ola uho ma ka inu ana i ka laaumake, ma ka poaha nei a ma ke kakahiaka nei o nehinei aku la loaa aku ai ko laua mau kinoe ppuili aku ana kekahi kekahi, aloko o kekahi hale o na kanaka lawaia ma wianae a pau ka ike ana i na ehaeha ame na kaumaha o keia ola ana.
He mau opio kepani keia, o ke kaikamahina ma kahi o ka umi kumamahiko makahiki, a o ke keikikane hoi he umikumamahiko oan mau makahiki ua ulul like laua mai ko laua mau la ka malii ai ahiki o kalaua kanaka ma kua anan a elike me ko laua ike mau aku kekahi i keakhi, pela iho la ka pipili o jo laua noonoo ahiki ke kukonokono maoli ana o k aloha iloko o lua poakah i me ka hooholo ana, o ka mea pono wale no laina e hana ai o ia mare ana a noho aku iloko o ko laua houile.
He Manao akea
`Ma ke kamailio ana ae no kekahi moho ma ka paa baloka o ka aoao repubalika i kukuli mai nei ma ke ano ho mea koho baloka ke kamailio ae nei au no carlos a loung ke manaoio nei au oia kekahi o na kanaka kupono loa e kohoia a pika i loka kiai i keia la no ka mea he kanaka i hoonaauao pihaia ma na kuia o st lous ponahou me ko kula ao kanawai ma wakinekona.
He loia piha poia ma ke kanawai imu a o na haha hookolokol apau o kou kakou teritore nei a o ka ike loia loaa i keika kanaka opiuo he mea hookupono loa i a iaia e lawelawe ai i na hana a kea lunakiai a ma ia ano lilo ai ia makaukau i kekanawai o keia kanaka opio i mea kokua kui ka hooholomua ana aku i na hooponopono maikai ia ana o kwe kulanakauale o kalana o honolulu nei.
Casablanca may 26 o ka lutanela roget kekanaka palani lele i ka lewa i haalele aku ai ia parisa ma ka poahono no ka lele ana kau maluna o ka moana atelanika mai daker aku a i barafila ua hiki ole iaia ke hoomau aku i ka elel ana a ua kuu iho i ka hopua ma ka hora eojno ke ahiahi ma kentira ma kaho kokoke i rabat. ua nahaha inoao loa ma ka mikini ma ka manwa i kuu iho ai oia iluna o ka honua a na hoopau loa oia i ka manao anan e lele hou aku.