Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 22, 30 May 1919 — PANE O HOLSTEIN I KA LEKA A KA LOIO KUHINA [ARTICLE]

PANE O HOLSTEIN I KA LEKA A KA LOIO KUHINA

0 ka pane a ka Lunahoomalu H. L. Holstein, i ka leka a ka Loio Kuhina Irwin, i noouna āku al iaia, ma ka la 2 aku nei o ka mahina o Mei nei, ua loaa mai nei ia i ka Loio Kuhina, ma ka Poaono aku la i hala, maloko o ia leka, e hoole loa mai ana ka Lunahoomalu Holstein, i kona ike ana i kekahi kumu ana e niihi ai i na hoa o ka ahaolelo, a i ole ia, hoike mai paha i na mea oiaio, e pi-li ana i na hana poholalo, elike me na inea i hoomaopopoia, maloko o kona manao i hoopukaia ai maloko o oa nupepa, ma ka hookuu ana o ke kau aliaolelo aku nei i hala, a aole no hoi oia i ike i kekahi kumu, e koiia ai oia e hosko aku elike me ike noi a ka Loio Kuhina Irwin iaia. Ua loihi ke kakali ana o ka Loio Kuliina Irvin, i ka pane mai ka Lunalloomalu Hplstein mai, a ua hoakaka ae oia i kona inanao, ma na la aku nei i hala, no kons waiho aku i ka hana. ilolio o ka lima, o na kiure kiekie no ka huli pono ana niai i na mea oiaio, e pili ana i na mea a na nupepa i hoike ae ai i ke akea, no na hana poliolālo iloko 0 ka ahaolelo, ana ke kauoha ana iaia e hoea anai imua o ke kiure, a hoakaka ae i kaqa mau mea apau i ike ai, no na hana a 'kekahi anau hoa o ka aliaolelo. 1 ka loaa ana mai nei nae o ka leka a ka Lunahoomalu Holstein, aole ka Loio Kuhiua i liooholo koke i kana mea e hana aku ai, aka e noouoo ana oia me mamua o kona lawe ana ae 1 na keeliina kupono loa no na mea e ikeia ae ni ka oiaio, aka nae, he hoo 1 kalii mea ana i noonoo kahiko ai, o ia 110 ke kauoha ana aku i ke kiure kiekie e noii aku i 'kela hana, ma o ka hoouna ana aku lie palapala 'kii i ka Lunahoomalu Holstein, no ka hoea anai ae imua o kela kiure. Penei iho ka leka pane a ka Lunahoomalu Holstein ,o ka loaa ana i ka Loio Kuhina: l 4< Ke hooiaio aku nei au no ka loaa ana mai o kau leka o 'ka la 2 .o Mei, 1919,-ua liiki ole nae ia'u ke pane koke] ' aku aliiki wale mai i keia manawa, mamuli o ko'u kaa ana aku malalo o na laj>aau ana mai a ke kauka. [ "Hie elua niau mea maloko o ikau .leka* b kono mai ana no ka pane, o kekahi/o ia mau mea, he pouo e aponoia alij p a 'u, <> ia k'a mea e pili ana i ike.k|ii msiVi hoakaka, i oleloia ae -na hanla e ma 0 ka BU P e P a la » ma ke ail he hoa uoloko o ka hale o na lunamleaainana, o ka 1919, o ia hoi, e hooi|o aku aū r . ia mau hoakaka, a i ole e ntAi akii imua o ka aholelo o ke Terito« o Hawaii ,no ko 'u hoa3caka ana ia ma| manao. 'kole au i ike i kekahi kumu Kupono e hfii ai ia'u ke 'hoeko aku i kekahi o ia iTO]u mea, a oki loa r aku hoi ko'u ike ana \ ke kuleana o ka loio kuhina o ke T|-itore, e koi mai ai ia'u e hana aku »la. "Mae mai ia'u, e lawe mai i ketahi |au manao mailoko mai o kau leka, Aia keia: ."Imo ka hana ioakakaia malok o kou manao, ua hanaia ia, a e hiki a l ia oe ke hoolako mai ia'u, me na me oiaio -apku e pili ana no ia mea, e iiopi: .no ka poe ohumu. Ina hoi, ma kekah aoao, aole i hookahuaia 'kela mau 1 ika'ka, mamuli mai o na inea 'oiaio, ihi'ki ai e kakooia aku kekahi ka-ki, 3 inea pono no e hoaiitakaia ae ia me i -wahi, e kaokoa ai ka ahaolelo i i-na omomalu mai o ia mau manao h lfeka. "Uj eāmailio mai oe i kela mau hoakaka, s|tke ano lie 'ka-ki.' Aole lie kanali io ka hiki ia'u ke hoaka'ka i keia i iiHinea, ina ko'u kulana lonamakaa apa, a ma ka 'hoike ana ae ma ko'u j > ponoi, & nema paha no na lawela : Sbana aaa a ka akaolelo; ame hai no apau i pili &ku ilaila, eli-ke me ia 'a i ike al he pono; a ina ua eha fej nanao o-.'kekahi 'hoa kaukanawai, a ke aupuni teritore paha, aole au i il i ko'u kuleana e koakaka aku ai no ' 'tf*iiana maniuli o ke koi a ka loio ki na o ke: teritore. ««E ;fiou mai ia'u e lawe mai i kekahi i manao, mailoko mai o ikau leka: <<4 U maopopo ia'u, ua ike oe ika mea oi v t a ke ka ki o keia ano, e ku-e aaa .i hpopono oka ahaolelo, aole wale is i hoopilikiaia aku ka inoa maikai an kupouo ona lioa pakahi o »ka ah£ flo, aka e hapala pu aku ana ia.L ka Ihaloia o ke teritore no.na iho; a ke ī naolana nei au e hui pu' mai -ana oefie keia keena, ma ka hooikaika ana e aku keia mau ka-ki, mai āku-a ka hoohuoi, i hiki ai ke lftawa ka hoopa'i 'inaluna o ka poe i hBa~ina he mea kekahi o ia ano, ,a e .hoi&u mai kit mahaloia o ke Ten•tore.' i| " AoSaft i lawe mai i kekahi mau ka-ki e»-e ana i ka hoopono o ka ahaolelo, £; lioi no ka mahaloia o 'ke teritoreji'u e hoomaopopo nei. O na manao «a.kaka ame na nema ana i hana «u ai, maluna iho o'u ke ko'iko'i o »au mea, i ka wa e 'koiia mai ai' mal® o ke alahele pololei, ina he mea kepii o ia ano, a'u nae i ike ai, , aole hefeunu no ia hana. "Ua |ī niai nei oe e kokua aiku au ia oe, iKka hoike ana aku i na 'mea

I oiaio' e pili ana i keia liana, i wahi e hookolokoloia ai ka poe ohuniu. Aohe a'u niau hoakaka i hana ai, e alakoia aku ai a hoea no ia .hopena, aole no au i nianao, e lilo kekalii mau mea a'u i hoakaika ai, ma ke ano nema e hoea aku ia hope.na. "ī wahi e maopopo poao ai ko'u kulana ma keia mea ia oe, ke noi aku nei ; au ia oe, e nana hou malo-ko o kau leka, ma leahi e olelo ana: "'O ko'u kohoia ana ma ke kulana lunahoomalu, ka mea nana 1 lioohiolo i ikekahi puulu i hoolalaia e pulapu aku i kekahi poe kakaikahi, no ka hoopiha ana aku i na pakeke o na lala o ka hui.' " ' Ua hoakaka pu ia ae kou kamailio ana penei: "'Ua kohoia kekahi kakauolelo a' kekahi komite ko'iko'i, oia ka mea naua e hooponopono, no ka ohi ana mai i na auhau like ole mawaena o ke eke dala ame ka hui." "1 ka nana aku i keia lioaikaka elike me kona manao, a elike me ia i hoikeia ae la, aohe o'u ike iki, he ka-ki ia e ku e aua i ka hoopono o ka ahaolelo, a hoopilikia aku paha i ka mahaloia o ike teritore, a i ole, he mea paha ia i oi aiu, mamua o ka nema. |'Ma ke ano he luna oihana no ka ■lehulehu, ua hiki ia'u ke lawe mai i ka poe hakihaki kanawai me ke kakali ole no ke konoia mai e hana aku pela, ike hoea mai na mea oiaio imua o'u." — : — Owai ka aina makani nui o Hawaii nei? O Hilo, elike me ke mele a na kamalii hoolele lupe, penei: Pa mai, pa mai, ka makani nui o Hil °- 1 . •,. :