Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 23, 6 June 1919 — KE KOHO BALOKA AKU NEI I HALA [ARTICLE]

KE KOHO BALOKA AKU NEI I HALA

ao kekani mau la loihi e hoea mai ana, aole e l»iki ke hoopoinaia ka hopena o ke koho haloka o' na luna oihana o ke Kulanakauhale a Kalana o 1 'onolulu nei, 110 ka mea he koho haloka ia i hookahahaia aku ai ka manao o kekahi mahele nui o na makaainana o keia kulanakauhale; he hopena «o hoi, i ili aku ai ka haulehia ana o kekahi mau moho maikai, mamuli o ka hawawa ame ka hemahema o ka poe na lakou e alakai ana i ka paio kak.iaina. He haawina a'o kupono loa nae keia na kakou e lawe mai ai a malama, no keia mua aku. he mea j ano nui loa, ka paio ana i ka hoouka kalaiaina, mej ka maemae, aole o ka*lawe mai i na ano kalai-l aina o ke ano e hoowahawaha ai na mana koho;ī aole no hoi. he mea maikai, ka hoao ana e nokel wale aku i ke kipehi, me ka manao. o ka mea iho; la ia e loaa nui aku ai na haloka i na moho o ka j aoao. j Ua manaoio keia pepa, ma o Clarence Crabbe la, | e loaa ai he mau loli ano nui iloko o ko kakou hoo-j kele aupuni ana. 110 lea maikai ae; aka nae, o kona i koho ole ia ana i meia 110 ke Kulanakauhale o Honolulu nei, aole no kakou ia hewa, aka o ke kuleana ia o ka hapanui o na maila koho o Honolulu nei. Ua hoohanohano hou ia aku o Joseph J. Fern, ma ka nolio meia no keia kulanakauhale, he kanaka o Mr. Joseph J. Fern i makemakeia ma kona mau ano oluolu, me kona mau ano maikai e ae he nui; he hoopono oia ma kana mau lawelawe oihana ana; me ia mau mea maikai nae apau i pili aku iaia, ke kanalua loa nei makou, no kona lilo i meia maikai no ke kulanakauhale .e loli ae ai kona kulana ma ke ano nui. mai na mea e ikeia nei i keia inanawa. Oiai nae, ua koho aku ka hapanui o na mana koho iaia, no kela kulana, o ka kakou wale uo, o ia ka nana ana aku i kana mau hana, iloko 0 keia mau makahiki eha e nee mai nei. No Kakauolelo David Kalauokalani, ua hoonoho hou aku na mana koho iaia ma kela kulana ana 1 paa ai no kekahi mau makahiki loihi, eia nae, aole i like aku kona kulana ikaika ma keia koho haloka ana, elike me ka ikaika o na kau koho ae nei i hala: e pono ai oia, e lawe mai ina hookupono ana, o na wa i hookau aku ai na mana koho o keia kulanakauhale, i na-hilinai piha ana maluna ona; 0 hoea mai auanei i ka manawa e hiki hou ole ai iaia ke paa i kela kulana oihana. Ua pomaikai ka aoao Kepuhalika, mamuli o ka hoopakeleia ana o kekahi mau moho. no ke kulana luuakiai ,aohe no he wa a pau loa i ka haule, | ina he like ka ikaika o na Demokarata ma ka huki ana i ka lakou mau moho apau; eia nae, ma ke ano nui ke olelo ae, o ke koho haloka ma kona mau | ano apau, he koho haloka ia, i kaa ai ka lanakila i na Demokarata. mamuli o ka lilo ana o ke kulana meia ame ka loio kalana i ka lakou mau moho, pela hoi ka hapanui o na hoa o ka papa lunakiai. Ua hooiliia mai na ahewa ana maluna o na nu-

pepa, no kc kumu i haulehia ai o A. M. Bro\vn ame na molio e ae o ka aoao Repubalika; he keu aku keia o ka mea kupaianaha nui wale, i na la aku nei i hala. he mea hauoli loa na lakou ka ike ana i na nupepa e ku-e ana i kekahi mau moho, he hoailona ia. no ka lanakila o na moho i hoinoia, o ka mea apiki nae, aia a ike .r ka haule ana o na moho, o ka \va ia e hooili mai ai i na ahewa ana. Ua hoala -aku na nupepa i na ku-e ana i na moho, mainuli o ka lakou mau moolelo maikai ole, o ko na nupepa kuleana, ke a'o i na mana koho, me ka hoomalamalama ana ia lakou, ma na mea e hiki ai ia lakou ke koho m ka aoao pololei, ua lilo nae ia mau a'o ame ia mau hoomalamalama ana, i mau mea e nokeia ae ai na nupepa i ke kipehi. O ka lanakila i loaa i ka Lunakanawai Heen, maluna o kona hoa paio, aole i kaa aku maluna o r.a haole na mahaloia, no kona lawe ana ae i ka hanohano o ke kulana loio kalana, no ka mea., ma ka apana eha. ka apana i noho nui ia e na liaole, ua haule oia ia Brown. lie hoike maopopo loa keia, ho ke kolio ole ana o ka hapanui o na haole iaia, ma ke.ano o kona lahui; aka, maluna.o na kanaka Hawaii, e pono ai e haawiia na mahalo ana, na lakou i hoopakele ae i ka Lunakanawai Heen, mai ka haulehia ana malalo o' ka mana o ka niikini ka_-. laiaina, i noho mana maluna o ka aoao Repūbalika ame kekahi poe Deinokarata iloko o kona aoao hookahi. Ua hooholo ka hapanui o na mana koho, e kiola ia A. M. Brown mai ke kulana loio kalana mai; pela hoi ka hoomau ana aku ia Joseph J. Fern ame Kalauokalani ma ko laua mau kulana pakahi; nolaila e hoao lakou e hoopoina i na mea maikai ole o ke koho haloka aku la i pau. a kikoo aku kakou i ka nee ana o ka manawa, me na manaolana, o ka poe na lakou e hooko mai ana i na oihana o ko lakou mau keena oihana, he poe lakou i makee no ka holomua o ke aupuni, a no ka pono hoi o na makaainana. Aia iwaena o na hoa i kohoia i mau hoa no ka 'papa lunakiai, kekahi poe kupono a makaukau, e hiki ai 110 ia kakou ke olelo ae. o keia aku ana kekahi o na papa lunakiai, e hiki ai ia kakou ke olelo ae, aia iloko o ka hapanui o na hoa o kela papa, na manao makee, e hana i ka pololei, aole hoi, no ka pomaikai wale no o ka poe waiwai a kuonoono o ka aina, aka no ka pomaikai laula> o na mea apau.