Ka Nupepa Kuokoa, Volume LVII, Number 24, 13 June 1919 — Page 7
| This text was transcribed by: | Kamehameha Schools Gift To Dr. Chun |
| This work is dedicated to: | Dr. Michael J. Chun |
Ka Nupepa Kuokoa
KE KILOHANA POOKELA NO KA LAHUI HAWAII.
PAUKU 2. E lilo no i hana na keia komisina na noii ana me ka pau pono i ke kumuhana o ka uku ana i na ahahui kokua a i hoomaopopo ia e kekahi ahahui i hoohuiia, ahahui, a i ole hui i kukuluia a e lawelawe ana i kekahi hana no ke kokua wale no i kona mau lala ame na poe a lakou e kokua aku ana, a aole hoi no na pomaikai hoopukapuka, a e hoomaopopo ana no ka uku ana i na kokua i ka manawa ma‘i, pilikia. a i ole, make paha o kekahi lala. a i ole, pilikia. a i ole, make paha o ka wahine. a i ole keiki a kona lala, i kulike me na hoakaka a kona kumukanawai ame na kanawai, ka waihona mai laila mai i laweia ai na hoolilo o ia ahahui i ohia hoi mai na auhau, a i ole, loaa mahina mai kona mau lala mai, ame ka uku ana i na kokua o ka poe make i na ohana, na hooilina, na pilikoko, a i ole, mau mea paha i hoikeia na inoa e koua mau lala no ke ano he mau hooilina kokua.
PAUKU 3. E lilo no i hana na keia komisina i oleloia. mahope iho o ka noii ana elike me ia i hoakakaia ma ka pauku elua o keia Kanawai. e waiho aku i ka iakou hoike i ka Aholelo o ke Teritore o Hawaii, i ke kau e hiki mai ana i ka iakou mau mea i loaa ame ka iakou mau noi in a paha he mau paku‘i kekahi. a i ole, ihe hoololi paha a lakou i mano ai, pa kupono a ua makemakeia e hoohanaia iloko o na Kanawai inisua o ke Teritore o Hawaii e pi‘i ana i na ahahui, a i ole, mau oihana i hoakakaia maloko o ka pauku elua o keia Kanawai.
PAUKU 4. Ahiki i ka loaa ana mai o kekahi hoike oia ano elike me ia i hoakakaia maloko‘o ka Pauku 3 o keia Kanawai a e hoohanaia paha keia mea, e ka ahaolelo o ke Teritore o Hawaii, o keia ame keia ahahui, a i ole, hui paha, a i ole, ahahui i hoohoiia i kukuluia a e lawelawe ana i ka oihana no ke kokua ana wale no i kona mau lala ame na poe lakou i makemake ai e malama, aole hoi no ka pomaikai hoopukapuka, a e hoakaka ana no ka uku ana i ua kokua i ka manawa ma‘i, pilikia, a i ole, make paha o kona mau lala, a i ole, pilikia a make pahe o kekahi o na wahine, a i ole, keiki a kona mau lala, i kulike me ka hoakaka a kona kumukanawai ame na kanawai, a o ka waihona mai loko mai olaila i ukuia aku ai na hoolilo oia ahahui i loaa hoi mai na auhau, a i ole, uku mahina e kona mau lala, a o ka uku ana o na kokua make i na ohana, na hooilina. pilikoko, a i ole, mau mea paha i hoikeia na inoa e ko lakou mau lala no ke kokuaia ana, e hoikeia, no na manao o keia Kanawai, he ahahui kokua ; a oia ahahui, a i ole, ahahui i hoohuiia, ma keia ke hoopauia nei aole i komo malalo o na hoakaka a na kanawai inisua o ke Teritore.
PAUKU 5. O na Kanawai apau ame na hapa kanawai e ke-e ana i keia Kanwai ma keia ke hoopauia nei.
PAUKU 6. E mana no keia Kanwai i ka la o kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 19 la 19 o Aperila, A.D. 1919 C.J McCarthy Kiaaaina o ke Teritore o Hawaii
KANAWAI 102.
(B. S. Helu 136.)
HE KANAWAI NO KE KUKULU ANA AME KA MALAMA ANA I HOME NO NA POE NAWALIWALI O KA NOONOO, AME KA HOOPAA ANA AME KA HOOKOMO ANA ILOKA OLAILA.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. Ma keia ke kukuluia nei he papa komisina no ka home o na poe nawaliwali o ka noonoo, o elima lala, a e hookohuia lakou e ke kiaaaina elike me ia i hoakakaia ma ka Pauku 80 o ke Kanawai Kumu. Na na komisina no e koho i lunahoomalu mai loko ae o ko lakous heluna, a e hoohana lakou i ka lakou hana me ke uku ole.
E paa ke komisina i ko lakou mau kulana no ekolu makahiki; koe nae i koho muaia ana o ka papa, elua lala e hookohuia no ekolu makahiki, elua no elua makahiki, a hookahi no hookahi makahiki.
PAUKU 2. Ua loaa i ka papa o na komisina ka mana e kukulu a e malama i home no na poe nawaliwali o ka noonoo, a o ka home i oleloia e hoohanaia elike me ka "ahahui mahiai" ; e kukulu i mau hale noho kupono, a i ole, mau hale noho nunui, mau hale papaa, mau hale hoahu, ame na hale e ae e manaoia ana he kupono; a i ole, lawa pono; aka nae, i ke kukulu ana ame ka lawelaweia ana o ka home aole kekahi hoolilo, a i ole, kekahi mau aie e aeia me ka loaa ole o ka ae ame ke apono a ke kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
PAUKU 3. Ua loaa i ka papa o na komisina i oleloia ka mana e hana i mau rula ame na hooponopono ana no ka malama ana i keia home, ka hookohu ana i lunanui, i lawa kupono e malama ame ke ao ana i na poe nawaliwali o ka noonoo. ame na luna e ae. na kumukula, na koku, ame na poe lawelawe e ae, ka hoomaopopo ana i ko laou mau uku, ka hoopau ana ia lakou no na kumu kupono, ame ka hoohana ana aku i na hana e ae a kupono no ka malama ana i ka home.
PAUKU 4. O keia poe malolo iho nei, in a aole i pupule, ua manaoia he poe nawaliwali lakou ma ka noonoo: O na poe i lawa ole ko lakou noonoo a ua hiki ole ia lakou e malama ia lakou iho ame ko lakou mau pono me ke kuokoa, me ka naauao lawa kupono, a i ole. i aoia aku, a ua kupono e malamaia, hoomaluia a makaalaia. no ko lakou pono iho, no ka pono o na poe e ae a iole. no ka pono o na poe oia wahi.
PAUKU 5. O kela ame keia mea nawaliwali o ka noonoo, a i ole, mea loaa i ka ma‘i huki e noho ana maloko nei o ke Territore o Hawaii, ua hiki e hookomoia iloko o ka home o ka poe nawaliwali o ka noonoo, koe nae in a aole i kulike me na hoakaka a ka Pauku 7 o keia Kanawai, ame na rula kupono ame na hooponopono ana e hanaia aku ana e ka papa o na komisina.
PAUKU 6. O kela a me keia mea e loaa ana i kekahi ahakookolokolo i kuleana he mea nawaliwali oia ma ka noonoo, ua hiki e hoopaaia,iloko o ka home i oleloia, a o na lawelawe hoohana ana no hoopaa ana, hoomalu ana. hoopaa ana no ka manawa.
âme ka hookuuia ana o na poe nawaliwali o ka noonoo e hanaia no elike me na lawelawe ana i hoakakaia i keia manawa. a i ole, e hoomaopopoia aku ana ma keia mua aku no ka hoopaa ana, malama ana, hoopaa ana no manawa, ame ka hookuu ana o ka poe pupule, koe na mea i hoakakaia maloko o keia Kanawai.
PAUKU 7. O keekahi makua, kahu, a i ole, mea paha i koiia in a ke kanawai e malama i kekahi mea i hoopaaia ma ka home. elike me ia i hoakakaia maloko o ka Pauku 6 o keia Kanwai, e uku mai i na heluna dala e kauohaia aku ana no ka uku ana mai e ka ahahookolokolo i ka manawa o ka hoopaaia ana, a i ole, mahope mai paha.
PAUKU 8. Ua loaa ka mana i ka papa o na komisina e kommo aku iloko o kekahi mau aelike me na makua. a i ole, kahu paha o kakahi mau mea nawaliwali o ka noonoo i hoopaa oleia mai iloko o ka home e ka ahahookolokolo, no ka malama ana,hoomalu ana ame ke ao ana ia ka auhau a na mau makua la. a i ole, mau kahu e uku aku ai no ia malamaia ana ame ke aoia ana.
PAUKU 9. Ua hiki i ka lunanui o ua home la i oleloia, ‘i kona manawa e hoomanaia aku ai e ka papa o na komi in a i oleloia, e hookuu no ka manawa, a i ole, e hookuu loa kekahi mea i hoopaaia, in a e ikeia ana e hiki ana e malama makaiia ua mea la, a i ole. o kona haoopaaia ana aole he mea pono e hooloihiia no ka pono o kona kino, a i ole, no ka pono palekana o ka lehulehu.
PAUKU 10. (a) O ka hihia o kekahi mea makua ole, a i ole, keiki malama oe ia imua o kekahi ahahookolokolo o na poe oo ole ua hiki no e hoopaneeia in a e ikeia ana e ka ahahookolo mamuli o na ike kekahi kauka kupono, a i ole, mea nana pp, a i ole. he mau ike e hooia ana he mea nawaliwali o ka noonoo ke keiki, a ua hiki i ka aha e hoopaa i ke keiki i ka home o na poe nawaliwali o ka noonoo.
(b). I ke ahewaia ana o kekahi mea no kekahi karaima. mikamina, a i ole, i ka loaa ana o ke keiki ua kupono e hoounaia i ke kula hoopololei, a i ole. he mau ike e ae paha o ka mea. a i ole, o ke keiki ua nawaliwali i‘o kona noonoo, ua hiki e hoomalu ia a e hoopaaia ia mea, a i ole, keiki i ka home o ka poe nawaliwali o ka noonoo.
PAUKUK 11. Eia ma keia ke hookaawaleia nie he haawina daia mailoko ae o na dala iloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawaii, i hookaawale mua ole ia, ka huina o kanaono tausani dala ($60,000.00) e hooliloia elike me ia i hoakakaia maloko o ka Pauku 2 o keia Kanawai, ame ka malama ana i ka home i oleloia no na makahiki elua, 1919-1921.
PAUKU 12. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 19 o Aperila, A. D. 1919 C. J. McCarthy, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 103.
(B. S. Helu 32.)
HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I NA PAUKU 1995 AME 1996 O NA KANAWAI I HOOPONOPONO HOUIA O HAWAII, 1915, E PILI ANA I NA LAIKINI O NA HALE PAHUPAHU AME NA ALA OLOKAA ULU.
E Hoohoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 1995 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:
"Pauku 1995. Uku. O ka uku makahiki no kekahi laikini no ka malama ana i kekahi pakaukau pahupahu, a i ole, i kekai ala hookaa ulu, e lawelaweia ana no ka hoolimalima, a i ole, ala; aka nae, aole kekahi laikini no ka malama ana i kekahi paukau pahupahu e hoopukaia no kekahi mea oo ole, a i ole, mea paha i ahewaia no ka piliwaiwai."
PAUKU 2. O ka Pauku 1996 o na Kanawai i Hooponoponoia o Hawaii, 1915, ma keia ke hoololiia nei i heluhelu ai penei:
"Pauku 1996. Na hooponopono ana, hoopai ana. Aole ke kahi kane. a i ole, wahine malalo o na makahiki he umi-kumamawalu e ae ia e noho iloko, a i ole. ma na palena o kai e ku ana kekahi pakaukau pahupahu i lakiniia, a i ole. e hoohanaia ana. a aole kekahi mea on a e ae la, hoolawaia. a i ole, e malamaia maloko oia wahi. Mawaho ae o keia mau kumu ua loaa i ka puuku o kela ame keia kalana, a i ole, kulanakauhale ame kalana ka mana e hana i mau kuhikuhi ame na kanawai hou aku no ka malamaia ana o na pakaukau pahupahu ame na ala hookaa ulu elike me kana i manao ai he kupono no ka pono o ka lehulehu.
O kela ame keia mea e ku-e ana i kekahi o keia mau hoakaka, a i ole, mau kuhikuhi paha e hanaia mai ana, e hoopaiia no aole e oi aku mamua o elua haneriame kanalima dala, a i ka manao ana o ka aha he kupono, ua hiki e kailiia kona laikini."
PAUKU 3. E mana no keia Kanawai mai Iulai 1, A. D. 1919, aku.
Aponoia i keia la 19 o Aperila, A. D.1919 C. J. McCARTHY, Kiaaina o ke Teritore o Hawaii.
KANAWAI 104.
(B. S. Helu 125.)
HE KANAWAI E HOOMANA AKU ANA I KE KALANA O HAWAII E UKU I NA KOI I ULU AE MAMUA AKU O DEREKMADA 3F, 1917, MAILOKO AE O NA LOAA O 1919.
E Hooholoi‘a e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka papa o na lunakiai o ke Kalana o Hawaii me keia ke hoomanaia aku nei a ke hookuleanaia aku nei e uku aku mailoko ae o na loaa o ka makahiki 1919 i na koi apau i ulu ae mamua aku o Dekemaba 31, 1917, no na pono hana i hoolawaia aku i na poe hana ame na poe hana ame na poe i lawelawe no a mamuli a ke Kalana o Hawaii, a e loaa aku ana ua kupono a ua aponoia e ka papa o na lunakiai i oleloia: aka nae. o ka heluna nui oia mau koi i oleloia aole e oi aku mamua o umi-kumamalua tausani elima haneri dala ($12,500.00).
PAUKU 2. E mana no keia Kanawai mai a mahope aku o ka la o kona aponoia ana:
Aponoia i keia la 19 19 o Aperila, A. D. 1919. C. J. McCARTHY KIaaina o ke Teritore o Hawaii.
Kanawai 105
(B. S. Helu 149.)
HE KANAWAI NO KE KUKULU ANA I MAU ALANUI MALOKO O NA APANA AINA HOME HOOKUONOONO O PAPAALOA, HILO AKAU, KALANA O HAWAII, MA KA HOOKAAWALE ANA I HAAWINA MA KE ANO HAAWI MUA MAILOKO AE O NA LOAA LAULA O KA TERITORE O HAWAII. A OLA MAU DALA E HOIHOI HOU IA AKU MAI NA LOAA MAI O KE KUAHA ANA O NA AIANA AUPUNI MALUNA O KA MOKUPUNI AME KALANA O HAWAII,
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka heluna o iwakalua-kumamalima tausani dala. ($25,000.00) ma keia ke hookaawaleia nei no ka uku ana aku mailoko ae o na dala maloko o ka waihona puuku o ke Teritore o Hawaii i hookaawale mua ole ia no ke kukulu ana i alanui a i ole, i mau alanui, i. a e holo ana maloko o na apana aina home hookuonoono ma Papaakoa. Hilo Akau. Kalana o Hawaii.
PAUKU 2. O keia heluna i oleloia o iwakalua-kumamalima tausani dala ($25,000.00) i hookaawaleia ma keia e ukuia aku no maluna o na palapala kikoo dala i kakauia e ke komisina o na aina aupuni, iaia ka hoohanaia ana o ke kukuluana i ke alanui, a i ole, mau alanui i oleloia; aka nae, na ke komisina o na aina aupuni e komo aelike no ke kukulu ana o ke alanui, a i ole, mau alanui i oleloia, aka ma na ano apau aole e komo aelike aku no kekahi heluna dala i aoi aku mamua o iwakalua-kumamalima tausani dala ($25,000.00).
PAUKU 3. O ka heluna i hookaawaleia ma keia Kanawai e loaa no a e hoomakaia ke kukulu ana i ke alanui, a i ole, mau alanui i oleloia elike ka hikiwawe o ka hanaia ana o ka aelike i hoakakaia maloko nei.
PAUKU 4. O ka heluna i oleloia o iwakalua-kumamalima tausani dala ($25,000.00), a i ole, o kekahi heluna olaila e hooliloia ana, e uku hou ia aku no iloko o ka waihona laula o ke Teritore mai na loaa mai o na aina aupuni i kuaiia aku maluna o ka
Mokupuni a Kalana o Hawaii.
PAUKU 5. E maua no keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 19 o Aperila, A. D. 1919 C. J. McCARTHY Kiaaina o ke Teritore o Hawaii
KANAWAI 106.
(B. H. Helu 341.)
HE KANAWAI E HOOLOLI ANA I KA PAUKU I O KE KANAWAI O KE KAU O 1917, E PILI ANA I KA HAAWINA O NA KULA NO NA MAKAHIKI ELUA E HOOMAKA ANA I 1ANUARI 1, 1918, A E PAC ANA I DEKEMABA 31, 1919.
E Hooholoia e ka Ahaolelo o ke Teritore o Hawaii:
PAUKU 1. O ka Pauku 1 o ke Kanawai 202 o na Kanawai o ke Kau o 1917 ma keia ke hoololiia nei i kulike ai ka papa kuhikuhi o na hale kula hou, na paku‘i ame na hoomaemae ana malalo o ka waihona kuikawa o ke Kulanakauhale ame Kalana o Honolulu, a i heluhelu ai penei:
"Kulanakauhale âme Kalana o Honolulu:
Apana o Honolulu……………………….$74,000.00
Apana o Koolaupoko………………… 6,300.00
Apana o Koolauloa……………………5,450.00
Apana o Waialua………………………11,000.00
Apana o Ewa…………………………43,750.00
Apana o Waianae………………………2,500.00
Kula Kioke McKinley…………………76,000.00
PAUKU 2. E mana keia Kanawai i kona aponoia ana.
Aponoia i keia la 19 o Aperila, A. . 1919. C. J. McCARTHY. Kiaaina oke Teritore o Hawaii.
HOOPUHILIIA O KELEMANIA NO KE KOMO ANA E KAUA LA POLANI
PARISA. Iune 4.-Elua haneri koa Kelemania i a‘e aku ma kela aono o ka mokuaina Polani a lele kaua la i ua koa kiai Polani. e like me ka hoakaka a na lono kelekulapa mai Warsaw mai. Ua kahea kokeia aku na pualikoa Polani no ka hoopuipui ana mai i na koa Polani a mahope o ka heoukaia mai na Kelemania, he kaua i nui ai ka poe i make a i hoehaia.
LADANA. Iune 4. Wahi a ke kuhina nui mua Asquith maloko o ka hale o na lunamakaainaiana no ka pane ana aku i na hoopii i hoakakaia maloko o kekahi buke o ke kaua i kakauia a ka Visakauna French, ke Kenerala Pelekane maloko o Palani maloko o ke kana nui. ua nele ke kakoo ana a ka aba kuhina a Asquith i ka pualikoa, ua makau ka aha kuhina o lilo ka ike ole o ka Visakauna i na hana e pili ana i ke kana i mea e hualeleia ai ka pualikoa Palani iloko o ka pilikia.
KUU KANE ALOHA, GEO. KEOLAOKALANI, UA HALA.
Mr. Lunahooponopono o ka Nuaepa Kuokoa. Solomon Hanohano Aloha ka ua: E oluolu mai i kou ahonui palena ole i kekahi rumi kaawale o ka aua hiwahiwa pauaho ole nana e aha‘i aku i ka loaaumaha apuni na mokupuni i ike mai ai na kini. ka ohana o kuu kane e noho ana mai ka la puka i Kumukahi, a ka la kowelo i Lehua.
Ua haalele mai i keia ola ana o Geo. Keolakalani; ua haalele mai ia‘a kana wahine me ua kii mai la ka elele a ka make, ka ka po o ka la 14 o Novemba. 1918. a waiho iho la i ke kino a hala aku la ka ehane ma kela ao.
kahana hao i Ulakoheo kahiko malaino 7 makahiki a kukuluia ka hale wa mahina ahiki i ka paa aua a lilooha lora kana wahine o Kumano kane ike hana kaæu in a kii wiliki.
Aloha ka leo o kuu kane i ka i rani e mama e naue kana e ike ia Makua kahi hoi o ka maile laulii o ka Korahi houi aku au i ke ala o ka maile he ala i‘o no kuu kane i ka nalu o keawa o Makua o ia kai